NGIB. Vårt arbeidsområde NGIB. 9 kommuner - ca innbyggjarar. 375 Tilsynsobjekt

Transkript

1 Vårt arbeidsområde 9 kommuner - ca innbyggjarar Solund 375 Tilsynsobjekt Gulen Kyrkjer 45 Barnehagar 34 Skular 12 Sjukeheimar 15 Omsorgsbustader 25 Overnattingsstader 15 Vegtunellar Fedje Austrheim Radøy Meland Lindås Masfjorden Modalen

2 Helse og brann, hand i hand. BRANNTRYGGLEIK FOR HEIMEBUANDE PLEIETRENGANDE ELDRE - OG ELDRE I OMSORGSBUSTADER. Heimebuande pleietrengande eldre - og eldre i omsorgsbustad utan kontinuerleg tilsyn er ei svært utsett gruppe når det gjeld brannrisiko. Den første gruppa er særskild utsett då dei ofte bur i eldre hus, som kan vere ei brannfelle, den andre gruppa er utsett fordi dei ofte er eller vert sjukeheimspasientar som er plassert i ordinær bustad.

3 I 2010 vart det oppretta eit offentlig utvalg av regjeringa for å sjå på brannsikkerheta til særskilte risikogrupper. Eldre over 70 år Personer med nedsatt funksjonsevne Demente Rus og psykisk (u)helse Arbeidsinnvandrere og flyktninger I følgje NOU (2012:4) er eldre overrepresentert i dødsbrannstatistikken

4 Fakta om dødsbranner: I gjennomsnitt omkjem årlig 62 personer i brann ( ). 75 % tilhøyrer ei risikoutsatt gruppe. Mellom 80-90% dør i eigen bolig. Flere menn enn kvinner omkjem i brann. Brannhyppigheten hos eldre over 70 år er nesten 5 gonger høgre enn hjå resten av befolkninga. Fleire av dei som har omkomme i brann mottok helse og omsorgstjenester frå kommunene.

5 Omkomne i brannar. 32 prosent av alle som dør i brann er over 70 år. Personer over 70 år utgjer i dag 12 prosent av befolkninga. Aldersfordeling:

6 Eldrebølga slår innover oss med full kraft Det er i dag rundt personer over pensjonistalder i Norge, ein kan anslå at over eldre faktisk har opplevd brann eller nesten-brann. Berekningar frå SSB syner at andelen eldre er venta å auke frå rundt 12 prosent i dag til 25 prosent. Med denne auken vil det væra personer med aldersdemens som er plassert i eigen bolig i år 2050.

7 Samhandlingsreforma Sentrale myndigheiter har ein ambisjon om at fleire eldre skal bu heime, samt personar innanfor ulike risikogrupper. Dette resulterer i at risikobildet vert endra med tanke på brannsikkerhet og boligens egnethet til bebuar. For å redusera risikoen bør ein vurdera å implementere velferdsteknologi i bustaden som kan bidra til å redusere risikoen for brann og andre ulykker. Ved tildeling av kommunal bolig er det viktig å gjennomføra ei kartlegging av branntryggleiken, samt at ein risikovurderer brukar.

8 Ulike årsaker til auka risiko : Rørsle hemmingar (treng assistert rømming) Dårlege rømmingsvegar i forhold til livssituasjon Gamalt og brannfarleg elektrisk anlegg - Gamalt og brannfarleg fyringsanlegg For få røykvarlsarar Røykvarslarar som ikkje virker. Hørsel (røykvarslar) Greier ikkje å varsle andre i tide (Eks: feil plassering av telefon) Røyking på seng Altzheimer light : kaffitraktar, matlaging, levande lys, fyring, kle på omn, tørketrommel. matlaging Sløkkjeustyr som ikkje virkar - Kan ikkje bruka det (manglar opplæring)

9 Litt om avtalen. I 2017 inngjekk avtale med helseeiningane i alle dei ni kommunane om eit samarbeid om å sikra ein god branntryggleik hjå personar som mottek helsetenestar frå kommunen. Avtalen er forankra i kommunen hjå leiar helse. I avtalen er det lagt opp til at heimetenesta skal kontrollera branntryggleiken hjå brukarar som mottek helsetenester frå kommunen. Det skal nyttast ei sjekkliste som inneheld ulike punkt, retta mot branntryggleiken i heimen. Brannvesenet har utarbeid sjekkliste som skal nyttast i dette arbeidet.

10 Samarbeidspartnar Heimetenesta er ein unik ressurs og er ein verdifull samarbeidspartnar til brannvesenet i arbeidet for å betre branntryggleiken hjå bebuarane. Gjennom dette samarbeidet kan vi : bidra til å førebyggja slik at brann ikkje oppstår. formidla kunnskap til bebuar om korleis ein skal opptre ved brann. kan og i visse situasjonar gjera livreddande innsats ved brann hjå bebuar.

11 Avtale om sikkerheitssjekk hjå brukarar av heimetenesta er inngått. mellom Heimetenesta/kommune: og Nordhordland Interkommunale brannførebyggjande avd.() Oppgåver Ansvarleg for gjennomføring Ansvarleg for finansiering 1. Informasjon til kommunen og leiinga for heimetenesta 2. Årleg opplæring av heimetensta sine tilsette (nye) 3. Kopiering av sjekklister Heimetenesta Heimetenesta 4. Framskaffe Batteri røykvarsler Røykvarslere Finansierast gjennom Brannløftet og vidare av. Sjekklister 5. Årleg sjekk av sikkerheita hjå Heimetenesta Heimetenesta brukarar ihht sjekkliste, rapportering til brannvesenet 6. Gje informasjon om korleis /Heimetenesta sikkerhetsutstyr vert skaffa 7. Montering/installering av / Feiervesenet røykvarslar og anna utstyr 8. Årlege møter for oppfølging av nettverk. / Einingsleiar /Heimetenesta Underskrift(dato og signatur: Heimetenesta ved: : Brannsjef:

12 Innføring og bruk av sjekkliste Heimetenesta skal nytta sjekklista for å verifisere branntryggleiken hjå brukar. Helse ved leiar er fagleg ansvarleg for at heimane er sikra mot brann, og at naudsynte brannførebyggande tiltak er eller vert iverksett. Helse er hovedansvarlig for oppfølging av sjekklistene, ved avvik skal relevant etat kontaktast brannvesen hjelpemiddelsentral for lukking av avvik.

13 Formålet med sjekklista Avdekke kven av brukare av heimetjenesten som ikkje kan ivareta eigen brannsikkerhet, eller har adferd som kan medføra risiko for brann. Bidra til at naudsynte tiltak vert iverksatt. Bidra til at brukarar som leiger kommunal bolig, har bolig som er tilpassa brukers funksjonsnivå i forhold til brannsikkerhet. Brukarar av heimebasert omsorg skal min. 1 gong pr år, eller ved endra funksjonsnivå og tjenestebehov, få vurdert om dei kan ivareta sine plikter som huseigar/leigetakar vedr. brannsikkerhet.

14 Sjekkliste Kartlegging av Brannsikkerheita hjå heimebuande eldre kommune helse og omsorg Navn: Adresse: Alder: Sjekkmoment Ja Nei Merknader 1 Er det montert røykvarslar? Ein i kvar etasje som minimum 2 Fungerer røykvarsleren? Kan den høyras på soverom? 3 Kan bebuar evakuera ved eigen hjelp? 4 Er det sløkkjeutstyr i boligen? 5 Har bruker komfyrvakt? Hvis nei, bør det installeres? 6 Brukas elektrisk utstyr fornuftig? 7 Vert elektrisk utstyret/varmekjelder tildekka? 8 Vert det brukt mange skøyteledninger? 9 Syner brukar brannfarleg åtferd som kan medføra brannfare? 10 Er det installert varmepumpe 11 Vert vedomnen brukt forsvarleg? Anna info: Adresse: Einebustad Tomannsbustad Rekkehus Leilighet Omsorgsbustad Bufellesskap x x Fullmaktserklæring brukar/pårørande: til å kontakta pårørande/riktig etat for å oppretthalde tilfredsstillande brannsikkerheit: Brukar/pårørande: Dato: Skjema utfylt av: Dato: Fullmaktserklæring: Denne fullmakta gjev heimetenesta løyve til å vidaresende informasjon som er kartlagt hjå brukar. Det presiserast her at heimetenesta ikkje har eit juridisk ansvar for at dei melde utbetringane vert gjort. Heimetenesta har berre ansvar for å melde frå om risikofaktorar for at brann kan oppstå hjå brukar. Det er huseigar sitt ansvar og utbetre eventuelle branntekniske feil og manglar!

15 LOVVERKET

16 Frå 1. januar 2016 vart brannregelverket endra I den er det spesifisert at kommunane skal ha eit brannførebyggande samarbeid på tvers av avdelingar/etatar. Den nye forskrifta pålegg blant anna kommunane å kartlegga grupper som har ein større risiko for å omkomme i - eller bli skada i brann. Kartleggingsarbeidet i kommunane skal følgast opp med brannforebyggande tiltak for dei utsette gruppene.

17 Regelverket innanfor helselovgivninga som berører brannsikkerheta: Pasientrettighetsloven Helsepersonelloven Lov om folkehelsearbeid ( ) Lov om kommunale helse- og omsorgstjenester m.m. ( )

18 «Arbeidsmiljøloven» Gjeld i brukars eigen bolig når det er snakk om heimebasert omsorg utført av ein virksomhet, som i dette tilfelle er kommunen. Arbeidstakere i den heimebaserte omsorga er like fullt beskytta av arbeidsmiljølovas bestemmelser som alle øvrige arbeidstakere. «Det må derfor kunna forventast at brukar og deiras pårørande medverkar til at det ikkje oppstår skader eller unødig slitasje under arbeidet.»

19 Opplysnings- og meldeplikt: Lov om helsepersonell regulerer opplysningsplikt i dei situasjoner der helsepersonell skal gje opplysningar videre. Her gjeld ikkje taushetsplikta, men opplysningsplikta. Opplysning til nødetater 31: Helsepersonell skal varsle politi og brannvesen dersom dette er nødvendig for å avverge alvorlig skade på person eller eiendom.

20 SAMTYKKEKOMPETENT Den ansatte som oppdager risikoadferd: Vurder ut frå tilgjengelege fakta, om brukar er samtykkekompetent i forhold til å ivareta brannsikkerheten i eigen heim. Tiltak må i nokre tilfelle iverksettast umiddelbart. Der du som ansatt er i tvil om brukars samtykkekompetanse, bruk gjeldande rutine; Vurdering av samtykkekompetanse i forhold til Pasient / brukerrettighetsloven kap 4 4 a. Dersom JA.. Brukar vert vurdert som samtykkekompetent, dokumenterast i journal (Sjekklista) med begrunnelse. Dersom NEI.. Brukar vurdert som ikkje samtykkekompetent, dokumenterast i journal (Sjekklista) med begrunnelse. (fastlege innvolveres)

21 REDUSERE RISIKO 1 Brukar er samtykkekompetent: Gjebistand til brukar ved å anskaffe hjelpemidler / informasjon om tiltak som kan redusere risiko: Alarmering Komfyrvakt Flammehemmende tekstiler Vanntåkeanlegg Varmepumpe Røykeforkle Evt. andre tiltak som selvslukkende sigaretter, batteridrevne stearinlys m.m. Dersom brukar nektar å redusera risiko: Er samtykkekompetent, men nekter å redusere risiko. Set seg sjølve i fare: Bur aleine i enebolig, og vil ved en evt. brann kunna setje seg sjølv ifare. Dokumenter iverksatte tiltak og vurderinger gjort i (Sjekklista) Varsleenhetsleiar.

22 REDUSERE RISIKO 2 Brukar er ikkje samtykkekompetent: Bruker er Gje bistand til brukar ved å skaffe hjelpemidler som kan redusere risiko: Alarmering (detektor koblet til Trygghetsalarmen) Komfyrvakt Flammehemmende tekstiler Vanntåkeanlegg Varmepumpe Røykeforkle, selvslukkende sigaretter Batteridrevne stearinlys Pårørande skal involverast i tiltak som vert vurdert iverksett. Evt. brukars verge vedr. eventuelle kostnader for tiltak som vert belasta brukar. Der brukar utviser motstand mot naudsynte tiltak, må det vurderast om det er grunnlag for å fatte vedtak etter; Pasientrettighetsloven kap 4 A.

23 Kva kan brannvesenet bidra med? Etter søknad til Gjensidigestiftelsen fekk invilga støtte til prosjekt "Et brannsikkert Nordhordland" med kr ,- har kjøpt inn følgjande utstyr som er tilgjengeleg for dei risikoutsette gruppene i samarbeidskommunane: 60 komfyrvakter. 4 stk vanntåkeanlegg. 500 stykk optiske røykvarslere vanlig batteri. 300 stykk optiske røykvarslere med 10 års batteri. 100 seriekopla røykvarslere.

24 Brannvernopplæring for personale i heimemtenesta

25 Dei fleste brannar skuldast menneskeleg svikt 80-90% - gløymsel - uforsiktighet - uoppmerksomhet - mangel på kunnskap - rusmidler/medisiner Dette handlar om våre haldningar og vår åtferd for å førebyggje brann. Det skjer ikkje hos meg!

26 HUSBRANNAR Gjennomsnittleg 1700 bustadbrannar pr. år dei siste ti åra. Det brenn i fleire enn 4 bustader i døgnet i Norge Tendensen er positiv: Antall boligbranner har gått ned noko dei siste åra.

27 Årsaker til brann i bolig 25 prosent skuldast bar eld (levande lys, røyking, vedfyring, askehåndtering m.m.) 20 prosent skyldast feil bruk av elektrisk utstyr (tørrkoking, tildekking av ovn m.m.) 6 prosent: Diverse andre brannårsaker 20 prosent skyldast teknisk svikt i elektrisk anlegg/utstyr 10 prosent av brannane er påsett 19 prosent har ukjent årsak

28 Bar eld: Levande lys Lysmansjetter lysestake i brennbart materiale ustødig i lysestake nær brennbart materiale, f.eks. gardiner, i dekorasjoner eller inne i bokhyller Telys plassert i lysholdere/ lyshus som gir for dårlig lufttilførsel Hovudregel: Levande lys skal alltid haldast under oppsyn. Forlat aldri et rom der det er tende lys.

29 Bar ild: Røyking Røyking er den største årsaka til dødsbrannar. Typiske feil: - Sigarettglør fell ned på brennbart materiale. - Røykaren sovnar og mistar sigaretten ned på brennbart materiale. - Bruk av ustø, små askebegre

30 Feil bruk av el-utstyr: Komfyren 150 boligbranner i året Tørrkoking, eller overoppheting på komfyren er den største årsaka til bustadbrann. Typiske feil: - gløymer eller sovnar frå gryta på komfyren. - Bruk av for sterk varme ved steiking med olje/fett. Førebyggjande tiltak - Komfyrvakt : Når sensoren oppdagar fare for brann, utløyser den ein alarm. Om ingen reagerar på denne, gjev sensoren beskjed til ein brytar om å kutta strømmen til komfyren.

31 Korleis sløkkje brann på komfyren Komfyrvakt

32 Sløkkjing av brann i olje Smultkoking og frityrsteking er særlig brannfarlig på grunn av høg temperatur (230 gr). Dersom olja antenner, bruk aldri vatn mot flammane. Vatn i brennande frityrolje, smult, eller fett fører til ein kraftig dampeksplosjon som slynger brennande fettstoff ut av gryta. Dette medfører stor risiko for alvorlig personskade og rask brannspredning.

33 KJØKKENVENTILATOR REINGJERING AV FILTERET For å fjerna fettet på filteret, bør ein bruka oppvaskmiddel eller tilsvarande fettløysande midler. Fyll kjøkkenvasken med varmt vatn blanda med oppvaskmiddel (Zalo). Legg filteret i og la det stå over natta. Bruk oppvaskbørste for å løsne så mye fett som mulig

34 Svikt i el-anlegg/el-utstyr : Typiske feil: - Elektrisk utstyr vert brukt utan tilsyn, f.eks. om natta eller når ingen er heime. - TV og anna el-utstyr står i stand-by. - Skadar/slitasje fordi støpslet vert trekt ut - ved at ein drar i sjølve ledningen. - Skader/slitasje fordi ledningar kjem i klem. Hovudregel: Elektrisk utstyr bør kun brukast under tilsyn. Unngå å bruke gammalt, slitt eller skada elektrisk utstyr.

35 Svikt i el-anlegg/el-utstyr: Typiske feil: - Overbelastning av gamle el-anlegg. - Overdreven bruk av skjøteleidningar. - Feilmontering av el-anlegg. - Dårleg vedlikehald. - Skruvsikringar i sikringsskåpet. Hovudregel: Ha respekt for elektrisiteten. La autoriserte installatørar kontrollera el-anlegget. Utfør ikkje reparasjonar sjølv. Skruv til sikringar.

36 UTSTYR SOM IKKJE SKAL LADAST OM NATTA Brannvernopplæring for seniorar I pad Pc - datamaskin Mobil Pc- Ladere Skal alltid trekkest ut fra strømstøpsel Etter bruk

37 UTSTYR SOM SKAL HA TILSYN VED BRUK. Brannvernopplæring for seniorar Kva tyder CE-merket ce Bokstavene CE er en forkortelse på det europeiske fellesskapet.produkter som er merka kan sirkulere fritt innanfor EØS-området. Eit CE-merka produkt skal ikkje væra til skade for menneskers sikkerhet og helse - eller for miljøet. Når ein produsent set CE-merket på eit produkt erklærer han at produktet er sikkert og at dette kan dokumenteres

38 Feil bruk av el-utstyr: Tildekking Typiske feil: - Gardiner og møbler skal ikkje plasserast for nær elektriske panelovnar eller vifteovnar - Tørking av klede på elektriske ovner -Lamper velter og tildekkast av brennbart materiale Hovudregel: Avstand mellom ovn og gardiner/møbler. Bruk aldri ovner som tørkestativ.

39 Varmepumper kan væra brannfarlig! Reinhald er særs viktig!

40 Korleis eld oppstår Disse tre forutsetningane danner branntrekanten: brennbart materiale

41 Sløkkje brann For å sløkkje elden eller ein brann må ein fjerna ein eller fleire sider i branntrekanten Sløkkjeprinsipper: Hindre oksygentilgang Kjøle Fjerne brennbart materiale

42 Ein brann utviklar seg fort

43 Brannrøyken Brannrøyk inneheld kvelande, giftige gasser Dei fleste som omkjem i brann, dør på grunn av kullosforgiftning eller temperaturøkning - ikkje av sjølve elden Dette betyr at det haster med å komme seg i sikkerhet dersom det brenn. For mange kan dette vere ei utfordring.

44 Eldre kan ha problem med brann Oppdage at det brenn Rømming Slokking Varsling

45 Rømming ved brann Skal væra to uavhengige veger å røma frå bustaden. Mange eldre og personar med nedsatt funksjonsevne har begrensa rømningsmogelegheter på grunn av sin helsemessige tilstand. Enda viktigare med tidleg varsel!! Flytt til hovedplanet?

46 Bar eld: Vedfyring Typiske feil: - Bruk av fuktig ved og for lite trekk. - Bruk av brannfarleg væske ved opptenning. - Gnister antenner brennbart materiale. Hovudregel: Fyr med tørr ved og god trekk. Hugs gnistfanger på open peis.

47 Bar eld: Handtering av oske Typiske feil: - Varm oske frå vedovn eller askebeger vert kasta rett i søppelbøtta og antenner anna brennbart materiale. - Varm oske vert lagra mellombels inntil husfasaden. - Støvsuging av eldstad før aska er kald. Hovudregel: Oska må avkjølast før den vert kasta. Legg oska i ein ubrennbar behaldar eller i ei bøtte med vatn.

48 Røykvarslaren Røykvarsleren er eit særs viktig livreddande brannsikringstiltak. Detekterer etter få sekund etter at ein brann har oppstått. ein røykvarsler i kvar etasje Røykvarslaren skal kunne høyrast tydeleg frå alle soverom sjølv når dørene er lukka hustandar i Hordaland har røykvarslarar som ikkje fungerer

49 Vedlikehald av røykvarsleren I batteridrevne røykvarslarar må batteriet bytast minst éin gang pr. år Røykvarslaren bør testast ein gong i månaden. Bytt ut røykvarsleren dersom den ikkje fungerer med nytt batteri. Bør skiftast ut etter 10 år

50 Spesialtilpassa røykvarslarar Røykvarslar med vibrasjon, lys og lavfrekvent lyd som er lettare å høyre for eldre og hørselshemmande. Røykvarslar med direkte kobling til vaktselskap eller til brannvesenet via trygghetsalarm. Røykvarslere for sammenkobling som gjev samtidig varsel i flere rom/etasjer. Det finns mange ulike løysingar på markedet, og det kjem stadig nye. Spør gjerne brannvesenet, hjelpemiddelsentralen, forsikringsselskap eller lokale leverandørar om hjelp.

51 Plassering av røykvarslaren Plassering og valg av type røykvarslar er viktig for kor raskt den reagerer på røyk Røykvarslaren skal monterast i taket, minimum 50 cm fra veggen Hus med fleire etasjar bør ha sammenkobla røykvarslere, som sikrar samtidig varsling i alle etasjer. PIP! PIP! PIP! Det bør vera røykvarslar i alle soverom.

52 Sløkkjeutstyr Påbudt å ha ein husbrannslange eller eit 6-kilos brannsløkkeapparat i alle bustader. Sløkkeutstyret skal plasserast lett tilgjengeleg og må fungera til ei kvar tid. Husbrannslangen må vere lang nok til at den rekk til alle rom i bustaden Les bruksanvisninga!

53 Sløkkje brann Dersom ein oppdagar brann tidleg nok og har egna slokkeutstyr lett tilgjengelig, er det vanligvis ikkje så vanskelig å sløkkje brannen. Det viktigaste er likevel at ein aldri utset seg sjølv for unødig fare. Har ein nedsett bevegelighet er første prioritet å komme seg i sikkerhet.

54 Oksygen hjå brukar Forholdsreglar ein skal ta: Oksygen. under trykk skal ikkje kombinerast med fettholdige salvar eller kremar. Ein må ALDRIG smørje nokon delar av oksygenutstyret inn med fett. Oksygen må betraktast som ein brennbar gass. Røyking og oksygen er uforenelig. Skal merkast på utsida av ytterdør! Ein bør unngå å bruka open eld i rom der det vert brukt oksygen. Oksygenutstyret SKAL ha minst 2 meters avstand til eksempel peis og levende lys.

55 Varsling av brannvesenet Ring nødnummer 110 Oppgje namnet ditt Oppgje adressa det gjeld så nøyaktig som mulig Fortel kort om situasjonen: - kva brenn? - er det folk inne i bygninga? Ta imot og orienter brannvesenet når dei kjem