Øystese barneskule Plan og tiltak ved mobbing og anna uønskt elevåtferd Definisjonar: -Mobbing -Åtferdsproblem Kva gjer me? - Tiltak - Mal for tiltaksplan 2011-15-03
1 MOBBING Definisjon: Same elev/elevar blir plaga og/eller utestengt over lengre tid, oftast av den/dei same elevane. Når nokon veit at mobbing føregår: 1. Skulen event. SFO må få kjennskap til mobbinga. - Foreldre som får vita om mobbing, må kontakta rektor eller kontaktlærar. - Skulen og SFO må vera ekstra observant i høve til mobbing. - Elevane må få vita at dei skal melda frå når dei ser nokon bli mobba. 2. Den vaksne grip inn raskt når mobbing blir observert. Stoppar mobbinga der og da. - Gå nær eleven(ane) - Krev blikk-kontakt - Snakk i imperativ - Ver fast og bestemt 3. Ta den (viss fleire, ein og ein) som har mobba med til samtale.(samtala bør gjennomførast av lærar som observerte mobbinga) Avtale om oppfølging.(kontaktlærar event. andre lærarar/inspektør/rektor etter avtale) 4. Samtale med den som blir mobba. Korleis opplever eleven situasjonen? 5. Foreldra til begge partane vert trekte inn.(nb! Dette må vurderast i kvart enkelt tilfelle.) 6. Kontakt med PPT eller andre aktuelle samarbeidspartnarar. 5.1 TILTAK VED MOBBING - Organisera følgje på skulevegen for den/dei som mobbar.(samarbeid mellom kontaktlærar og rektor) - Oppfølging i friminutta av vaktene, eller ein eigen vaksen i nærleiken. - Hald mobbaren inne i friminutta.(organiserast av kontaktlærar og rektor) - Hald att mobbaren så den som vert mobba får gå i fred. - Skifta miljø (klasse eller skule) for mobbar. 2
2 ÅTFERDSPROBLEM/DISIPLINPROBLEM Vi må skilja mellom åtferdsproblem og disiplinproblem. - Åtferdsproblem er knytt til einskildelevar som med åtferda si øydelegg inventar og/eller undervisninga for seg sjølv og andre, inklusive læraren. - Disiplinproblem knyter seg til einskildelevar eller grupper av elevar som bryt klassen sine reglar og uroar. 2.1 DEFINISJON Med uønskt elevåtferd meiner me Åtferd som: - avvik frå normer og bryt skulen sine reglar(uro/bråk) - hemmar læring og utvikling - hemmar positiv samhandling - gjer undervisning og læringsaktivitetar vanskeleg - negativt kroppsspråk Åtferd som vedvarande og omfattande problem. Symptom: - skulk - passivitet - utagering - interesseløyse - dårleg konsentrasjon - plaging - valdeleg åtferd 2.2 KONSEKVENSAR OG ANSVAR 3
Uønskt elevåtferd blir vurdert og reagert på i høve til skulen sine ordensreglar på lågast mogeleg nivå. Det får klåre konsekvensar. Ansvar for gjennomføring av konsekvensrekkja ligg til kontaktlærar, event.i samarbeid med timelærar. Skulen har ein handlingsplan. Oversikt over ansvarsfordeling finn du s. 7 og 8. 3 FØREBYGGJANDE ARBEID Åtferdsproblem kan vera eit barometer og ein reaksjon på skulemiljøet. På Øystese barneskule ønskjer me å førebyggja uønskt elevåtferd ved: - bruk av klassemøte - arbeid på tvers av klassegrensene - å arrangera fellessamlingar - haldningsskapande arbeid og ansvarslæring - nær kontakt med heimen - å vera observante på elevane sine personlege, sosiale og pedagogiske behov - møta elevane med realistiske forventningar og tilpassa undervisning - å nytta konsekvente og eigna reaksjonar og å visa respekt og tillit - å løna positiv åtferd og fokusera på langsiktige løysingar - å ha nært samarbeid med PPT og barnevern - årlege møte m/ skulehelseteneste(skulelege og helsesøster) Sjå meir om førebygging av uønskt elevåtferd i INFO-perm (positivt skulemiljø). 3.1 FRIMINUTTA Det mest effektive tiltaket mot uønskt elevåtferd i friminutta er at det er nok vaksne til stades ute. På Øystese barneskule vil me ta dette på alvor og følgja opp med mange vaksne til stades i i borna si utetid. Skulen har plan for forsterka vakt på dagar som erfaringsmessig er problematiske. (Snøballkasting o.a.) Friminutta for 1.-4. og 5.-7. trinn er på ulike tider slik at borna har betre plass til å driva med aktivitetar. Skulen har eigen plan for vaktordninga i friminutta. 3.2 HANDTERING AV KONFLIKTAR SOM OPPSTÅR I FRIMINUTTA - Konflikten bør løysast nær i tid, helst i friminutta. - Hendingar må rapporterast til kontaktlærar for dokumentasjon, helst skriftleg.(grøne lappar) - Dersom konflikten er så alvorleg at han ikkje kan løysast ute, tek vakta eleven med inn. 3.3 UAKSEPTABEL SPRÅKBRUK Med uakseptabel språkbruk forstår me: 4
- Banning, kalling og anna sårande omtale. Ved uakseptabel språkbruk: - Ta eleven vekk frå situasjonen for å unngå munnhoggeri til moro for dei andre elevane. - Det eleven har sagt, skal skrivast ned slik at heimen får sjå det. 3.4 HÆRVERK Det som blir øydelagt av utstyr og inventar, må erstattast. 4. RÅD FOR KORRIGERING AV ELEVÅTFERD 1. Lag ei liste over den uønskte elevåtferda. 2. Arbeid med eitt problem om gongen. 3. Lågt tilsnakk er betre enn høgt tilsnakk. 4. Ver fysisk nær den du skal korrigera. 5. Overlapping, d.v.s.: Å kunna vera grensesetjande utan å avbryta undervisninga er betre enn avbrot og stopp. 6. Positiv fokus på elevar er betre enn negativ fokus. 7. Bruk av teikn eller augnekontakt kan vera betre enn negativ fokus. 8. Planlagt grensesetjing med plan/modell for opptrapping er betre enn spontanangrep. 9. Om det er råd, er det betre å få fokus på aktiviteten og oversjå åtferd. 10. Ros er betre enn kritikk. 11. Å gjennomføra naturlege konsekvensar er betre enn stadige truslar. 12. Å involvera seg er betre enn å vera overfladisk og ikkje tora gå inn i konfliktar. 5. RÅD FOR VAKSENÅTFERD 5
Dei vaksne må: - vera konsekvente - vera truverdige - vera forutsigbare - ikkje la seg manipulera - visa same reaksjonar uansett kven som er vakt - vera observant på eigne svake sider - til vanleg bruka låg stemme - vera overraskande i reaksjonsmåtar 6 HANDLINGSPLAN I SAMBAND MED ÅTFERDSPROBLEM 6.1 ANSVAR: 6
- Rektor har det overordna ansvaret. Konsekvensrekkje: - Ved åtferdsproblem vil me i størst mogleg grad følgja denne konsekvensrekkja når det gjeld: Brot på ordensreglar Konflikt mellom elevar Når ein nyttar konsekvensrekkja, vil ein anten få ei løysing på eit trinn- eller at problemet held fram Kvar må vurdera, - viss problemet dukkar opp att, - når ein skal gå rett til neste punkt, - eller om det er så lenge sidan sist at ein kan starta på punkt 1 igjen. 6.2 BROT PÅ KLASSEREGLAR Kvart trinn har klassereglar som er utarbeidde og vedtekne i samarbeid med elevane. Brot på desse har ulike konsekvensar som t.d: -igjensitjing(skal avtalast med foreldra) -sitja inne i friminutta - time out -byta plass i klasserommet Når ein elev bryt klassereglar så må den enkelte lærar gjennomføra tiltak som fungerar der og då. 6.3 BROT PÅ ORDENSREGLAR Ved brot på ordensreglar 1. Tilsnakk/grøn lapp - Ansvar: Den som oppdagar brot. b) Inngå avtalar elev-lærar Ansvar: Kontaktlærar 2. Kontakt med heimen a/ Telefon heim Ansvar: Kontaktlærar/timelærar (ved vidare kontakt pr.telefon timeplanfesta ringjetida) b/ Møte m/foreldra c/ Brev /telefon frå rektor Ved gjentekne, alvorlege brot 3. Laga tiltaksplan i samarbeid med elev og foreldre( sjå døme på anna side ) Ansvar: Kontaktlærar/timelærar 7
4. Møte med foreldre, elev, lærar, rektor. Informasjon om vidare konsekvensar. Ansvar: Rektor/Kontaktlærar 5. Møte foreldre, PPT, kontaktlærar, rektor. Drøfta spesialtiltak. Ansvar: Rektor 6.4 KONFLIKT MELLOM ELEVAR Ved konfliktar mellom elevane vil me i størst mogleg grad følgja denne konsekvensrekkja: Ved uløyste konfliktar 1. Kontaktlærar/timelærar ( eller vakthavande lærar) snakkar med elevane. Elevane skriv/fortel kva som hende. 2. a/ Telefon heim (kontaktlærar/timelærar) b/ Brev frå kontaktlærar, om du ikkje oppnår kontakt pr.telefon 3. Samtale elev(ar), lærar, inspektør/rektor. Informasjon om vidare konsekvensar. (event. tiltaksplan) Ansvar: Rektor/Kontaktlærar/Inspektør Ved gjentekne, alvorlege brot ( lærar vel kva trinn ein tek saka opp på) 4. Møte foreldre, kontaktlærar, rektor. Drøfta spesialtiltak. Ansvar: Rektor/Inspektør 5. Inngå avtalar elev - lærar Samtale med heimen. Ansvar: Kontaktlærar/Rektor 6. Laga tiltaksplan Ansvar: Kontaktlærar eller spesiallærar ØYSTESE BARNESKULE TILTAKSPLAN ELEV:... 8
Problemåtferd A: B: C: D: Prioritering av problemåtferd: 1. 2. 3. Eleven sine sterke sider: A: B: C: Målavklaring: Mål 1: Mål 2: Mål 3: Deltakarar: Tidsrom: Evaluering: Oversikt over tiltak: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Fordeling av ansvar: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Døme på tiltaksplan XXX SKULE TILTAKSPLAN ELEV:...XXX...TRINN XXX GRUPPE XXXXX 9
Problemåtferd: Prioritering av problemåtferd: Eleven sine sterke sider: Målavklaring: Deltakarar: Tidsrom: A: Er uroleg i timane, lyder ikkje kontaktlærar B: Er svært uroleg i kr.øv. og musikktimane C: Er valdeleg mot medelevar i friminutt D: Lyder ikkje vaksne som snakkar til han/ho 1. Vald mot medelevar i friminutt 2. Lyder ikkje kontaktlærar - sprengjer grenser i klasserommet 3. Uro i kroppsøvingstimane og musikktimane A: Er svært flink og interessert i data B: Likar å bli lagt merke til C: Jobbar godt i ein til ein situasjon Mål 1: Vera ute i friminutt utan å bli valdeleg Mål 2: Lyda kontaktlærar og andre lærarar når dei rettleier Mål 3: Styrka sjølvbiletet gjennom statushevande aktivitetar Kontaktlærar, timelærarar, assistent x, rektor, inspektør og føresette 10.09.01 15.010.01 (4 skuleveker) Evaluering: 15.10. kl. 14:15 på Møterom 1 Oversikt over tiltak: 1. Samtale med eleven med klargjering av nye premiss 2. Backup-plan. Eleven vert plassert i tenkeboks på kontoret viss han/ho bryt avtalen. 3. Føresette får melding om tenkeboks 4. Assistent X blir fadder for på skuleplassen, grip inn ved konflikt, lyttar til eleven og gir eleven rettleiing 5. Kontaktlærar snakkar med andre elevar i som trekkjer opp eleven. 6. Leiketime på SFO med assistent 1 t/v 7. Vaktmeisterassistent kvar måndag i storefri 8. Viser rektor kva ho/han kan på data. Fordeling av ansvar: 1. Planen vert diskutert med føresette (rektor og kontaktlærar) 2. Kontaktlærar og rektor snakkar med eleven. 3. Inspektør/rektor tek mot eleven i tenkeboks 4. Kontaktlærar ringjer heim same dag 5. Assistent følgjer med eleven i alle friminutt - rapporterer til kontaktlærar 6. Føresette set inn negative reaksjonar heime når eleven har brote avtalen på skulen Dato Namn 10
11