Sakshandsamar, innvalstelefon Britt Solheim, 55572334 Vår dato 28.05.2013 Dykkar dato Vår referanse 2013/5415-472 Dykkar referanse Anne Kristin Rongve Vossasylv Jakob Rongve AS Brynaskogen 13 5705 Voss Rapport frå inspeksjon 9. april 2013 Rapportnummer: 2013.002.I.FMHO Kontaktpersonar ved inspeksjonen: Frå verksemda: Anne Kristin Rongve Jakob Rongve Frå Fylkesmannen i Hordaland: Sissel Storebø Britt Solheim Resultat frå inspeksjonen Denne rapporten omhandlar avvik frå inspeksjonen. Dersom vi ikkje får melding om faktiske feil i rapporten innan to veker etter at rapporten er motteken, er rapporten endeleg. Fylkesmannen i Hordaland fann 5 avvik under inspeksjonen innan følgjande tema: Handtering av kjemikal Drift av reinseanlegg og utsleppsmålingar Handtering av farleg avfall Internkontrollen, herunder risikovurdering Journalføring Avvika er nærare omtala frå side 4 og utover i rapporten. Vossasylv Jakob Rongve AS må sende ei skriftleg stadfesting innan 1. september 2013 på at avvika er retta. Oppfølginga etter inspeksjonen er nærare omtala på side to. Sissel Storebø e.f. senioringeniør Britt Solheim senioringeniør Rapporten er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Kopi til: Voss kommune Statens hus Kaigaten 9, 5020 Bergen Telefon: 55 57 20 00 Telefaks: 55 57 28 51 Miljøvern- og klimaavdelinga Postboks 7310, 5020 Bergen Org.nr: 974760665 E-post: fmhopostmottak@fylkesmannen.no Internett: www.fylkesmannen.no/hordaland
1. Informasjon om verksemda Namn: Vossasylv Jakob Rongve AS Anleggsnr.: 1235.0022.01 Besøksadresse: Brynaskogen 13, 5705 Voss Postadresse: Brynaskogen 13, 5705 Voss E-post: post@vossasylv.no Telefon:53 00 45 44 Kommune: Voss Organisasjonsnr.: 971 675 837 Bransjenr. (NACE-kode): 32.120 Eigar (org.nr.): 946 987 239 Kontrollklasse: 3 2. Bakgrunnen for inspeksjonen Inspeksjonen vart gjennomført for å kontrollere om gjeldande krav fastsett i eller i medhald av forureiningslova med forskrifter blir haldne. Inspeksjonen er ein del av ein landsomfattande kontrollaksjon i verksemder som driv med overflatebehandling. Følgjande hovudtema vart kontrollert: Internkontroll, herunder riskovurderingar og rutinar for ytre miljø Handtering av farleg avfall og kjemikal, substitusjon Drift av reinseanlegg og utsleppskontroll til vatn for anlegg som ikkje er lukka Sikring mot akutte utslepp Stort farepotensial ved stoff som vert brukt i overflatebehandling Stoffa som vert brukt til overflatebehandling har eit stort farepotensial, både for helse og miljø. Det er derfor viktig at alle som arbeider med slike prosesser følgjer regelverket. Utslepp til vatn Prosessvatn inneheld restar av metall og kjemikal som ikkje må sleppast direkte til avløp. Skyljevatn skal reinsast før det kan førast til kommunalt leidningsnett. Handtering av farlig avfall Avfall frå overflatebehandling er som regel farleg avfall og må handterast forsvarleg og leverast til godkjent innsamlar eller mottak. Farleg avfall er blant anna brukte bad, botnslam frå bad, slam frå reinseanlegg og kjemikalieavfall. 3. Oppfølging etter kontrollen Verksemda pliktar snarast å rette opp avvika som er omtala i denne rapporten. For at Fylkesmannen skal kunne avslutte saka, må de innan 1. september 2013 sende ei skriftlig tilbakemelding med dokumentasjon som viser korleis avvika er retta, gjerne med bildedokumentasjon. Pålegget om skriftlig tilbakemelding er gitt med heimel i forureiningslova 49. Vedtaket kan klagast på innan 3 dagar etter at pålegget er motteken, jf. forvaltningslova 14. Ei eventuell klage bør grunngjevast og skal sendast Fylkesmannen. 2
Varsel om tvangsmulkt Dersom vi ikkje får tilbakemelding med dokumentasjon på at avvika er retta innan 1. september 2013, vil Fylkesmannen fatte vedtak om tvangsmulkt, jf. forureiningslova 73. Vedtaket vil gå ut på at tvangsmulkt må betalast dersom Fylkesmannen ikkje har fått skriftleg stadfesting på at avvika er retta innan fristen. Ei eventuell tvangsmulkt vil vere på 50 000 kroner. Verksemda kan kommentere dette varselet. Eventuelle kommentarar må sendast til Fylkesmannen innan to veker etter at denne rapporten er motteken, jf. forvaltningslova 16. 4. Kontrollgebyr Verksemda skal betale gebyr for kontrollen, jf. forureiningsforskrifta 39-7 om gebyr for kontroll i verksemder utan løyve. Gebyret skal dekke kostnadar i samband med førebuing, gjennomføring og oppfølging av kontrollen. Vossasylv Jakob Rongve AS er plassert i gebyrsats 3. Dette inneber at verksemda skal betale 11 300 kroner i gebyr. Kommentarar til varselet kan sendast til Fylkesmannen innan to veker etter at de har fått denne rapporten, jf. forvaltningslova 16. De har rett til å klage på valet av gebyrsats innan tre veker etter at de har fått denne rapporten. Klagen må innehalde den eller dei endringane de ønskjer. Den bør vere grunngjeven og skal sendast til Fylkesmannen. 5. Offentleggjering Denne rapporten vil vere tilgjengeleg for ålmenta via Fylkesmannen i Hordaland sin postjournal på www.fylkesmannen.no/hordaland, jf. offentleglova. 6. Aktuelt regelverk forureiningslova produktkontrollova produktforskrifta forureiningsforskrifta kapittel 28 avfallsforskrifta kapittel 11 om farleg avfall internkontrollforskrifta Informasjon om regelverket finn de på www.klif.no og www.regelhjelp.no. Informasjon om farleg avfall finn de også på www.norsas.no 3
Definisjonar Avvik: brot på krav fastsett i eller i medhald av helse-, miljø- og sikkerheitslovgjevinga (for eksempel brot på krav i forureiningslova, produktkontrollova og forskrifter heimla i desse lovene eller krav og vilkår fastsett i løyve eller dispensasjonar). Merknad: eit forhold som miljøvernmyndigheitene meiner det er nødvendig å påpeike for å ivareta helse og miljø og som ikkje er omfatta av definisjonen for avvik. 7. Avvik Vi fann følgjande avvik under inspeksjonen: Avvik 1: Verksemda handterer ikkje kjemikal tilfredsstillande Avvik frå: Forureiningsforskrifta kapittel 28-5 Lagring, sikring og merking Produktkontrollova 3 aktsomhetsplikt (lagring/handtering) Forureiningslova 7 Lagring/handtering av kjemikal er ikkje tilfredsstillande Konsentrerte prosessbad med kjemikal er ikkje sikra med oppsamlingstank for å hindre uhellsutslepp. Verksemda driv med sølv- og gullforgylling av smykkar. Verken sølvbadet eller gullbadet, som begge inneheld cyanid, er sikra med oppsamlingsbasseng. I forskrifta er det sett krav til at for prosessbad, flytande kjemikal og flytande farleg avfall, skal verksemda ha oppsamlingsbasseng med stort nok volum til å romme volumet av tanken/karet dersom lekkasjar skulle oppstå. Oppsamlingskaret skal minst kunne ta opp det største bad-volumet i verksemda. Avvik 2: Driftstilhøva i reinseanlegget er ikkje tilfredsstillande dokumentert Avvik frå: Internkontrollforskrifta 5, andre ledd punkt 7 Dette gjeld tilhøve som: Det er ikkje utarbeida driftsinstruks /prosedyre for drift av vassreinseanlegget Dei styrande driftsparametrane i reinseprosessen er ikkje skriftleg dokumentert (eksemplar kan nemnast: ph- settepunkt, verdiar for dosering av kjemikal, rutine for å tappe av slam o.a.) Rutine for vedlikehald av vassreinseanlegget manglar Tilbakemelding til fylkesmannen: Verksemda må sende Fylkesmannen driftsinstruks og oversikt over alle prosessane som har utslepp til kommunalt avløpsnett og skriftleg rutine for vedlikehald av reinseanlegget. 4
Avvik 3: Utsleppsmålingar har vesentlege manglar Avvik frå: Forureiningsforskrifta kapittel 28-4 Måling og berekning av utslepp Internkontrollforskrifta 5 andre ledd punkt 7 Dette gjeld forhold som: Utsleppsmålingar er ikkje skildra i eit måleprogram Antall prøveuttak er ikkje i samsvar med krava Ikkje alle pålagde analyseparametere blir utført (alle regulerte tungmetaller etc.) Vassprøver blir ikkje tatt ved representativ, mengdeproporsjonal prøvetaking For Vossasylv Jakob Rongve AS gjelder også 28-4 bokstav e), verksemder med satsvis avgifting av avløpsvatn med innhald av kadmium, krom eller cyanid. Det skal takast vassprøve av ferdig avgifta avløpsvatn inntil 12 satsar pr. år. Utsleppsmålingane skal vere representative for normal drift og skal takast i ein på førehand fastsett driftsuke anna kvar månad. Verksemda leverar brukte sølv- og gullbad og brukt ionebyttermasse til firmaet Jens Gundersen AS for gjenvinning av metallene. Prosessvatnet vert så ført til reinseanlegget, før utslepp til kommunalt nett. Verksemda har analysert 2 prøver av prosessavløpsvatnet 1 gong i 2009, og utsleppsverdiane for dei aktuelle komponentane ligg under dei respektive deteksjonsgrensane. Forskrifta sett krav om at alle verksemder som har prosessar som kjem inn under kapittel 28, skal måle mengde avløpsvatn, ph og relevante utsleppskomponentar. I utsleppspunktet skal ph målast kontinuerleg. Verksemda skal ha utarbeidd eit måleprogram for kontrollmåling av utslepp til vatn. Måleprogrammet skal inngå i internkontrollen. Formålet med målingane er å dokumentere at krava i forskrifta er stetta. Tilbakemelding til fylkesmannen: Verksemda må sende Fylkesmannen måleprogram for kontrollmåling av sine utslepp av prosessvatn i tråd med krava i forureiningsforskrifta kapittel 28. Avvik 4: Verksemda si handtering av farleg avfall er mangelfull Avvik fra: Avfallsforskrifta 11 Dette omfattar forhold som: Vidarelevering av farleg avfall: Avfallet har stått mellomlagra på verksemda i meir enn 12 månader. Verksemda har levert farleg avfall i 2010, 2011 og 2013. I 2012 vart farleg avfall ikkje levert til godkjent mottakar av denne type avfall. I medhald av avfallsforskrifta 11-8, skal det farlege avfallet leverast minst 1 gong pr. år, dersom den totale mengda farlig avfall overstiger 1 kg. 5
Avvik 5: Internkontrollen har vesentlege manglar Avvik frå: Internkontrollforskrifta 5 andre ledd punkt 7 (avviksbehandling) og /eller punkt 6 (risikohandtering) Dette gjelder følgjande forhold: Utilstrekkelige rutinar for å sikre at krav vert overheldt Avviksbehandlingssystemet vert ikkje praktisert for ytre miljø Verksemda har ikkje rutinar for å sikre at ho har oppdatert kjemikaliedokumentasjon (til dømes sikkerhetsdatablad) Verksemda har eit avvikssystem, men registrering av avvik vert ikkje praktisert for ytre miljø. Til dømes er ikkje farleg avfall levert i 2012, og det er heller ikkje teke prøver av prosessavløpsvatnet sidan 2009. Dette er avvik og skulle difor vore registrert i internkontrollen. Tilbakemelding til Fylkesmannen Verksemda må sende Fylkesmannen døme på korleis avvikssystemet vert nytta for ytre miljø, og ein rutine for korleis de vil sikre dykk at verksemda alltid har oppdaterte sikkerhetsdatablad. Avvik 6: Verksemda si journalføring har vesentlege manglar Avvik frå: Forureiningsforskrifta kapittel 28-6 Journalføring Dette gjelder følgjande forhold: Verksemda har ikkje ført journal over kor store mengder kjemikal dei har brukt. Verksemda har ikkje ført journal over kor stor avfallsmengde dei har generert frå prosessane for overflatebehandlinga. Det manglar også oversikt over korleis avfallet vert disponert. 8. Merknader Vi har ikkje gitt merknader under inspeksjonen. 9. Andre forhold Verksemda må fylle ut meldeskjema for kapittel 28 i forureiningsforskrifta og sende dette til Fylkesmannen for registrering. Skjema er vedlagt. Skjemaet finns også på nettsida til Fylkesmannen www.fylkesmannen.no/hordaland under: Miljø og klima; forureining; skjema. Flytskjema over alle verksemda sine prosessar med utslepp til kommunalt nett må også leggast ved. Vi vil opplyse om at nye krav til sikkerhetsdatablad gjeld i Noreg frå 10. april 2013. Det er til dømes innført nye faresymbol. Dette er i samband med Noreg sin implementering av EUs kjemikalieregelverk REACH. Fleire overgangsordningar gjeld. De må kontakte kjemikalieleverandørane dykkar, så de er sikra at de har sikkerhetsdatablad etter gjeldande regelverk. 6
10. Bilde Foto: Sissel Storebø 7