1.1 REGLEMENT FOR KOMMUNESTYRET OG KOMMUNALUTVALET, SAKSHANDSAMING M.V.

1.1 REGLEMENT FOR KOMMUNESTYRET OG KOMMUNALUTVALET, SAKSHANDSAMING M.V. 1. FASTSETTING AV MØTE, SAKLISTE, INNKALLING Kommunestyret/kommunalutvalet held møte i hht. møteplan, når ordføraren finn det påkrevd og om minst 1/3 av medlemene krev det. Det skal utarbeidast årleg møteplan. Ordføraren innkallar til møta. Innkallinga skal innehalda opplysning om tid og stad for møtet, spesifisert oppgåve over dei saker som skal handsamast og opplysning om kvar saksdokumenta er lagt ut. Saklista skal ved ei klar inndeling av sakskartet angje: - kva for saker som er unntatt offentlighet og som skal handsamast for lukka dører - kva for saker som er referatsaker og kva som er politiske saker. Det er og høve til å gje anna informasjon via innkallinga. Innkallinga vert sendt til kvart medlem av kommunestyret, 1. og 2. varamedlem og evt. andre varamedlem som skal møte. Innkallinga skal innehalde alle saksdokument også dokument som skal haldast utafor offentleg innsyn. For kommunalutvalet gjeld at innkallinga blir sendt til medlem og 1. varamedlem. Som hovudregel skal møteinnkallinga sendast ut minst 7 dagar før møte. Samtidig med innkallinga vert alle saksdokumenta lagt ut til ettersyn i rådhuset. Dette gjeld likevel ikkje dokument som skal haldast utanfor offentleg innsyn, uavhengig av heimel for dette. Innkallinga skal kunngjerast på Infosida og på kommunen si heimeside innan rimeleg tid før møtet. 2. FØREBUING AV SAKER TIL KOMMUNESTYRET/ KOMMUNALUTVALET Rådmannen har ansvaret for at dei saker som vert lagt fram for handsaming er førebudd på forsvarleg måte. 3. RETT OG PLIKT TIL Å TA DEL I MØTET, FORFALL, VARAMEDLEMMER Kommunestyret/kommunalutvalet sine medlemmer har møteplikt. 1

Kan eit medlem eller eit innkalla varamedlem ikkje møte på grunn av lovleg fråfall, skal han/ho utan opphald melda dette til serevicekontoret. Denne kallar straks inn varamedlem etter reglane i kommunelovens 16. Det same blir gjort når nokon må fratre som inhabil i sak som skal handsamast på møtet. Må nokon på grunn av lovleg forfall forlata møtet under forhandlingane, melder han/ho straks frå til møteleiar. Varamedlem som er til stades, eller som om mogeleg vert kalla inn, trer etter reglane i kommunelovens 16 inn i staden. Om inhabilitet gjeld reglane i forvaltningslova og kommunelova 40 nr. 3 og 4. Medlem som trur at det kan føreliggje inhabilitet i ei sak, skal snarast mogeleg ta kontakt med ordføraren eller rådmannen, seinast ved spørsmål til ordføraren i møtet. Medlem som tvillaust er inhabile skal kontakte servicekontoret slik at varamedlem kan kallast inn til møtet. 4. DELTAKING FOR ANDRE ENN KOMMUNESTYRET/ KOMMUNALUTVALET SINE MEDLEMMER Rådmannen tek del i møtet etter reglane i kommunelovens 23. Andre kommunale tenestemenn og særlige sakkyndige deltek ved behov. Desse kan gje opplysningar og utgreiingar, men har elles ikkje høve til å ta del i forhandlingane. For kommunalutvalet gjeld at også rådmannen sin stedfortreder møter tek del i forhandlingane med same rettar som rådmannen. 5. MØTELEIAR. OPNE ELLER STENGDE DØRER. TEIEPLIKT Ordføraren eller varaordføraren eller, om begge desse har forfall, særskilt møteleiar som vert valt etter reglane i kommunelovens 32 nr 4, leiar møtet. Møtet vert halde for opne dører. Likevel kan kommunestyret/kommunalutvalet etter kommunelovens 31 gjera vedtak om at ei enkelt sak vert handsama for stengde dører dersom omsynet til personvernet eller andre tungtvegande private eller offentlege interesser tilsier dette. Debatt om dette går for lukka dører dersom møteleiaren krev det, eller kommunestyret/kommunalutvalet vedtek det. Personalsaker, herunder tilsetjingar, skal alltid handsamast for lukka dører. Vert ei sak handsama for stengde dører, pliktar organet sine medlemmer og dei kommunale tenestemenn som er til stades, så langt anna ikkje vert vedteke, å ikkje nemne noko om drøftingane. Vedtak som inneheld opplysningar underlagt teieplikt kan heller ikkje refereres. Teieplikta gjeld inntil anna vert vedteke, eller inntil dei omsyn som har medverka til at saka gjekk for stengde dører, er falt bort. Det er ikkje høve til å la utanforståande oververe handsaminga av saker som går for lukka dører. 2

6. INNLEIING AV MØTET Ordføraren konstanterer kven som er til stades og at kommunestyret/kommunalutvalet er vedtaksført. Er møtet vedtaksført, erklærer møteleiaren møtet for sett. Frå dette tidspunkt og til møtets slutt kan ikkje nokon av medlemmene forlate møtet utan på førehand å melde frå til møteleiaren. Medlemmer og varamedlemmer som møter etter at møtet er sett, må melde seg for møteleiar før dei tek plass. 7. REKKEFØLGJA FOR HANDSAMING AV SAKENE. SAK SOM IKKJE ER NEMND I INNKALLINGA Sakene blir handsama i den rekkefølgje dei er oppført i sakskartet om ikkje kommunestyret/kommunalutvalet fastset noko anna. Er ei sak teke opp til handsaming, kan møtet ikkje bli heva før saka har blitt avgjort ved røysting, eller saka blir vedteke utsett. Sak som ikkje er nemnd i innkallinga kan ikkje takast opp til realitetsavgjersle dersom møteleiaren eller 1/3 av forsamlinga set seg mot at den vert avgjort. Eit kvart medlem kan rette spørsmål til møteleiar, også om saker som ikkje står på sakslista. 8. MØTELEIING OG ORDSKIFTE Handsaming av kvar enkelt sak startar med at møteleiar les opp framlegg til vedtak, gjer oppmerksam på mogeleg dissens innan den forsamling som har gjeve tilrådinga og seier frå om eventuelle nye opplysningar og dokument som er kome inn etter at innstillinga blei lagt fram. Møteleiar gjer greie for saka så langt han finn det påkrevd. Møteleiaren spør om nokon vil ha ordet i saka. Talarane får ordet i den rekkefølgje dei ber om det. Ber fleire om ordet samstundes, avgjer møteleiaren rekkefølgjen mellom dei. I kommunestyret blir talaren sitjande under innlegget. Talaren skal retta sine ord til møteleiaren, ikkje til forsamlinga eller til einskildrepresentantar. Representanten skal halda seg nøye til den sak eller til den del av saka som ordskiftet gjeld. Møteleiaren skal sjå til at dette vert gjort. Det må ikkje seiast noko som krenkjer forsamlinga, nokon av medlemene eller andre. Heller ikkje er det lov til å lage ståk eller uro som utrykk for misnøye eller samtykke. Dersom nokon overtrer reglementets ordensvedtak, skal møteleiar åtvara han/ho, om nødvendig to gonger. Rettar han/ho seg ennå ikkje etter reglementet, kan møteleiar ta frå han/henne ordet eller ved røysting la forsamlinga avgjera om vedkomande skal stengjast ute frå resten av møtet. 3

Møteleiaren må ikkje bryta av nokon som har ordet, med mindre det skjer for å ivaretaka reglane gitt i dette reglementet, eller for å retta misforståingar frå talarens side. Vil møteleiaren utanfor den utgreiing som er nemnd i pkt. 8 første ledd, ta del i ordskiftet med meir enn ganske korte innlegg, skal han/ho overlata leiinga av forhandlingane til ein annan. Før ordskiftet i ei sak er byrja og under ordskiftet, kan kommunestyret/kommunalutvalet vedta at taletida skal avgrensast til eit bestemt tal minutt for kvart innlegg. Finn kommunestyret/kommunalutvalet at ei sak er drøfta ferdig, kan det med vanleg fleirtal vedta å slutta ordskiftet om saka. 9. FRAMLEGG Framlegg til vedtak kan settast fram av kommunestyrets/kommunalutvalets medlemer, rådmannen eller den som møter i han sin stad. Framlegg skal leverast inn skriftleg til møteleiaren og skal vere underteikna. Møteleiaren refererer forslaget. 10. AVRØYSTING Når ordskiftet er ferdig tek møteleiaren saka opp til votering. Frå då og til saka er avgjort, må det ikkje vere meir ordskifte om saka eller setjast fram nye framlegg. Berre dei medlemer som var til stades i salen då saka blir teken opp til avrøysting har rett til å røysta. Dei kan ikkje forlata salen før voteringa er ferdig, og plikter å avgje røyste. Det er likevel ein førestnad at medlemmet har innfunne seg så tidleg at han/ho har hatt tid og høve til å orientere seg om kva som er voteringstema og korleis saka står før det skal røystast. Ved val og tilsetjing er det høve til å røyste blankt. Er saka delt opp, eller ein skal røyste over fleire framlegg, set møteleiaren fram framlegg om rekkefølgja av røystegjevinga. Vert det ordskifte om dette skal møteleiaren nøye sjå til at talarane held seg berre til spørsmålet om røystemåten. Ved usemje avgjer kommunestyret/kommunalutvalet rekkefølgja med alminneleg fleirtal. 11. PRØVERØYSTING Før endeleg røysting i ei sak kan forsamlinga vedta prøverøystingar som ikkje er bindande. 4

12. RØYSTEMÅTEN Røysting vert sett i verk på ein av desse måtane: a. Ved at møteleiaren oppmoder dei medlemer som er mot eit framlegg til å reisa seg eller å rekkja opp handa. Når møteleiaren vedtek det, eller eit medlem krev det, vert det halde kontraprøve ved at dei som deretter stemmer for forslaget, reiser seg eller rekk opp handa. b. Ved namneopprop med ja eller nei som svar. Namneopprop vert nytta når møteleiaren vedtek det, eller eit medlem krev det, og dette krav får medhald av minst 1/5 av forsamlinga, og når møteleiaren eller 1/5 av forsamlinga meiner at utfallet av ei røysting etter punkt a (med etterfølgjande kontraprøve) ikkje sikkert kan slås fast. Røysting over om namneopprop skal nyttast, skjer utan ordskifte på førehand og på den måte som er nemnd under a. c. Ved val og tilsetjingar kan kvart enkelt medlem kreve skriftleg røysting (Kl. 35 nr. 5). Ved slik røysting nyttar ein setlar utan underskrift. To medlemer som møteleiaren vel, tel opp røystene. Ved val og tilsetjinger gjeld røystereglane i Kl. 35, nr 3-5, 36,37 og 38. d. Ved handsaming av økonomiplan og årsbudsjett gjeld røystereglane i Kl. 35 nr. 2. 13. INTERPELLASJONAR Interpellasjonar er spørsmål av prinsippiell karakter. Føresegna gjeld berre for kommunestyret. Alle kommunestyremedlemmane kan rette interpellasjonar til ordføraren eller andre i kommunestyret. Slike spørsmål må vere meldt skriftleg til ordføraren i god tid før møtet (i regelen minst 5 dagar før møtet). Interpellanten og svarar får ordet to gonger, andre talarar ei gong. I samband med ein interpellasjon kan kommunestyret votere over om saka skal utgreiast eller ikkje. Kommunestyret kan ikkje handsame realiteten i saka. 14. SENDENEMDER (DEPUTASJONAR) Når representantar frå velforeiningar, lag eller grupper ønskjer å møte kommunestyret/kommunalutvalet og gje fråsegn om ei sak, skal dei sende melding til ordføraren seinast dagen føre møtet. Organet avgjer med vanleg fleirtal om representantane skal takast imot. 15. ORDEN I SALEN Møteleiaren skal sørgja for å halda god orden i møtesalen. Møteleiar skal såleis sjå til at talarane ikkje vert avbrotne eller forstyrra frå nokon kant. Om tilhøyrarane ved meiningsytring eller på annan måte forstyrrer forhandlingane eller ter seg på ein måte som strid mot god orden, kan 5

møteleiaren påleggje vedkomande tilhøyrar eller samtlege tilhøyrarar å forlate møtesalen. Teikningar, plakatar o.l., utover det som inngår i saksutgreiinga, må ikkje vere plassert eller bli plassert i salen under møtet utan at møteleiaren eller kommunestyret samtykkjer. 16. BOKFØRING AV FORHANDLINGANE. AVSLUTNING AV MØTET Kommunestyret/kommunalutvalet fører møtebok for møta sine. Møteboka for kvart møte skal som eit minimum innehalde opplysningar om møtestad og tid (start og slutt), fråverande medlemer og møtande varamedlemer. Trer nokon frå eller trer nokon til under forhandlingane vert dette bokført slik at ein av boka ser kven som har teke del i handsaminga av kvar sak. Møteboka skal innehalde eit register kor samtlege saker som er handsama i møtet står oppført. Sakene vert bokført i rekkefølgje for året. Elles bokfører ein det som må til for å visa gangen i forhandlingane, og at vedtaka vert gjort etter rett framgangsmåte. Nye saksdokument skal førast i møteboka. Under kvar sak skal innkomne framlegg protokollerast og røystegjevinga skal førast opp med namn på kvar einskild representant. Dette gjeld ikkje ved samrøystes vedtak. Prøverøystingar vert ikkje møtebokført. Som hovudregel har eit medlem av kommunestyret/kommunalutvalet rett til å krevje protokolltilførsel. Kommunestyret/kommunalutvalet sitt fleirtal kan avvise protokolltilførselen om han t.d. har eit sjikanerande innhald eller er unødig lang. Ei evt. avvising får ein merknad i møteboka. Møteboka vert underskriven av rådmannen eller den som møtte i han sin stad. Etter møtet vert ei vedtaksliste sendt til medlemmer og innkalte varamedlemmer og andre etter avtale. Eit eksemplar av møteboka vert oppbevara i kommunens arkiv. Møteboka blir lagt ut på kommunens heimeside. 17. AVVISING AV SAKER Rådmannen har fullmakt til å fatte vedtak om avvising av ei sak som tidlegare har vore opp til handsaming i folkevalt organ. Avvisingsvedtaket kan i m.h.a. reglane i forvaltningslova klagast inn for klagenemda. 6

1.2 REGLEMENT FOR SAKSHANDSAMING M.V. I ANDRE POLITISKE UTVAL Reglementet gjeld for hovudutvala. For andre utval gjeld reglementet så langt det passer. 1. FASTSETTING AV MØTE, SAKLISTE, INNKALLING Det blir utarbeida årleg møteplan for vedk. utval. Innkallinga skal innehalda opplysning om tid og stad for møtet, spesifisert oppgåve over dei saker som skal handsamast og opplysning om kvar saksdokumenta er lagt ut. Saklista skal ved ei klar inndeling av sakskartet angje: - kva for saker som er unntatt offentlighet og som skal handsamast for lukka dører - kva for saker som er referatsaker og politiske saker Innkallinga vert sendt til kvart medlem av utvalet, 1. varamedlem og dei varamedlemer som elles skal møte. Det einskilde utval avgjer om både offenlege og ikkje offentlege dokument skal følgje innkallinga. Ikkje offentlege dokument som ikkje blir sendt ut må i så fall gjerast tilgjengelege for medlemmene på annan måte. Som hovudregel skal møteinnkallinga sendast ut ei veke før møte. Samtidig med innkallinga vert alle saksdokumenta lagt ut til offentleg ettersyn i rådhuset. Dette gjeld likevel ikkje dokument som kan haldast utanfor offentleg innsyn etter lov om offentleg innsyn i forvaltninga eller anna lov. Innkallinga skal kunngjerast på Infosida og ved at møteplan er lagt ut på heimesida til kommunen. Kunngjeringsfrist 5 dagar når lov ikkje påbyr annan frist. 2. FØREBUING AV SAKER Sakene blir førebudd i samsvar med prinsippet om fullført sakshandsaming. Sakene skal vere ferdig handsama administrativt og skal vere avklara i høve til rådmannen før politisk handsaming. Rådmannen er ansvarleg for alle innstillingar. 3. RETT OG PLIKT TIL Å TA DEL I MØTET, FORFALL, VARAMEDLEMMER Medlemmene har møteplikt. 7

Kan eit medlem eller eit innkalla varamedlem ikkje møte på grunn av lovleg fråfall, skal han/ho utan opphald melda dette til servicekontoret. Denne kallar straks inn varamedlem etter reglane i kommunelovens 16. Det same blir gjort når nokon må fratre som inhabil i sak som skal handsamast på møtet. Må nokon på grunn av lovleg forfall forlata møtet under forhandlingane, melder han/ho straks frå til møteleiar. Varamedlem som er til stades, eller som om mogeleg vert kalla inn, trer etter reglane i kommunelovens 16 inn i staden. Om inhabilitet gjeld reglane i forvaltningslova og kommunelova 40 nr. 3 og 4. Medlem som trur at det kan føreliggje inhabilitet i ei sak, skal snarast mogeleg ta kontakt med servicekontoret slik at varamedlem kan kallast inn. 4. DELTAKING FOR ANDRE ENN ORGANET SINE MEDLEMER Ordføraren har møte- og talerett - personleg eller ved eit anna medlem av kommunestyret (Kl. 9 nr. 4). Rådmannen har møte- og talerett - personleg eller ved ein av sine underordna (Kl. 23 nr. 3). Som hovudregel møter og avdelingssjefen. Andre kommunalt tilsette og særleg sakkyndige kan ta del når møteleiaren eller organet vedtek det. Desse kan gje opplysningar og kome med faglege innspel, men har elles ikkje høve til å ta del i forhandlingane. Kommunale tenestemenn og andre sakkyndige kan gje saksutgreiigar når avdelingssjefen finn det naudsynt. 5. MØTELEIAR. OPNE ELLER STENGDE DØRER. TEIEPLIKT Leiar, nestleiar eller, om begge desse har forfall, særskilt møteleiar som vert velt etter reglane i kommunelovens 32 nr 4, leiar møtet. Om opne eller lukka møter gjeld reglane i Kl. 31. Som generelt unntak frå hovudregelen om opne møte gjeld Kl. 31 nr. 3, 4 og 5. Personalsaker og saker unnateke offentlighet etter offentlighetslova, herunder saker underlagt teieplikt blir alltid handsama for lukka dører. Utvalet kan fastsette at t.d. saksførebuande temamøter, informasjons- og orienteringssaker, uformelle drøftingar og kontakter med næringsliv, organisasjonar o.l. kan haldast for lukka dører. I slike tilfelle kan ikkje utvalet fatte avgjersler i saka. Klientutvalet handsamer sine saker for lukka dører, om ikkje utvalet i enkeltsaker av almenn interesse vedtek at saka skal bli handsama for opne dører. 8

Vert ei sak handsama for stengde dører, pliktar utvalet sine medlemer og dei kommunale tenestemenn som er til stades, så langt anna ikkje vert vedteke, å ikkje nemne noko om drøftingane. Vedtak som inneheld opplysningar underlagt teieplikt kan heller ikkje refereres. Teieplikta varer inntil anna vert vedteke, eller inntil dei omsyn til kommunen eller andre som har fått i stand vedtaket om forhandling for stengde dører, er falt bort. Det er ikkje høve til å la utanforståande oververe handsaming av saker som gå for lukka dører. Økonomiplan - årsbudsjett - Kl. 44 og 45 I høve til reglane om utsett offentlighet i Kl. 44 og 45, blir meiroffentlighet prakisert slik: -Rådmannen utarbeidar framlegg. Dette er offentleg frå det tidspunkt det vert oversendt kommunalutvalet. Jfr. likevel unnatakene i Offl. 5 og 6. -Avdelingane sine framlegg er offentlege etter utsending, men med same unnatak. Sakshandsaminga i folkevalt organ, etter at rådmannen sitt framlegg er lagt fram, går føre seg etter hovudregelen om opne dører. 6. INNLEIING AV MØTET Utvalet er vedtaksført nå minst halvparten av medlemmene er til stades. Er organet vedtaksført, erklærer møteleiaren møtet for sett. Frå dette tidspunkt og til møtet sin slutt, kan ikkje nokon av medlemmene forlate møtet utan på førehand å melde frå til møteleiaren. 7. REKKEFØLGJA FOR HANDSAMING AV SAKENE. SAK SOM IKKJE ER NEMND I INNKALLINGA Sakene blir handsama i den rekkefølgje dei er oppført i sakskartet om ikkje utvalet blir samd om noko anna. Er ei sak teke opp til handsaming, kan møtet ikkje bli heva før saka har blitt avgjort ved avrøysting, eller utvalet vedtek å utsetje saka. Sak som ikkje er nemnd i innkallinga kan ikkje takast opp til realitetsavgjersle dersom møteleiaren eller 1/3 av forsamlinga set seg mot at den vert avgjort. 8. MØTELEIING OG ORDSKIFTE Handsaming av kvar enkelt sak startar med at møteleiar les opp framlegg til vedtak og gjer greie for eventuelle nye opplysningar og dokument som er komen inn etter at innstillinga var lagt fram. Møteleiar gjer greie for saka så langt han finn det påkrevd. 9

Møteleiaren spør om nokon vil ha ordet i saka. Talarane får ordet i den rekkefølgje dei ber om det. Ber fleire om ordet samstundes, avgjer møteleiaren rekkefølgjen mellom dei. Talaren skal halda seg nøye til den sak eller til den del av saka som ordskiftet gjeld. Møteleiaren skal sjå til at dette vert gjort. Det må ikkje seiast noko som krenkjer forsamlinga, nokon av medlemene eller andre. Heller ikkje er det lov til å lage ståk eller uro som utrykk for misnøye eller samtykke. Dersom nokon overtrer reglementets ordensvedtak, skal møteleiar åtvara han/ho, om nødvendig to gonger. Rettar han/ho seg ennå ikkje etter reglementet, kan møteleiar ta frå han/henne ordet eller ved røysting la forsamlinga avgjera om vedkomande skal stengjast ute frå resten av møtet. Møteleiaren må ikkje bryta av nokon som har ordet, med mindre det skjer for å halda fast på dei reglar som er gjeve i dette reglementet, eller for å retta misforståingar frå talarens side. Før ordskiftet i ei sak er byrja og under ordskiftet, kan utvalet vedta at taletida skal avgrensast til eit bestemt tal minutt for kvart innlegg. 9. FRAMLEGG Det er berre organet sine møtande medlemer og rådmannen eller den som møter i han sin stad, som har rett til å sette fram framlegg. Framlegg skal normalt leverast inn skriftleg til møteleiaren og skal vere underteikna. Møteleiaren refererer framlegget. 10. AVRØYSTINGAR Når ordskiftet er ferdig tek møteleiaren saka opp til røysting. Frå då og til saka er avgjort, må det ikkje vere meir ordskifte om saka eller setjast fram nye framlegg. Heller ikkje er det i dette tidsrom høve til å ta nokon anna sak opp til handsaming. Vedtak ved alminnelig fleirtal. Berre dei medlemer som er til stades i salen då saka blir teke opp til røysting har rett til å røysta. Dei kan ikkje forlata salen før røystinga er ferdig, og plikter å røyste. Det er likevel ein førestnad at medlemmet har innfunne seg så tidleg at han/ho har hatt tid og høve til å orientere seg om kva som er voteringstema og korleis saka står før det skal røystast. Ved val kan blank røystesetel nyttast. Er saka delt opp, eller ein skal røyste over fleire framlegg, set møteleiaren fram framlegg om rekkefølgja av røystegjevinga. Vert det ordskifte om dette skal møteleiaren nøye sjå til at talarane held seg berre til spørsmålet om røystemåten. 10

11. PRØVERØYSTING Før endeleg røysting i ei sak kan forsamlinga vedta prøverøystingar som ikkje er bindande. 12. RØYSTEMÅTEN Røysting vert sett i verk på ein av desse måtar: a. Ved stillteiande godkjenning, når ikkje nokon uttalar seg mot eit framlegg som møteleiaren set fram med spørsmål om nokon har noko å uttala mot det. b. Ved at møteleiaren oppmoder dei medlemer som er mot eit framlegg til å reisa seg eller å rekkja opp handa. Når møteleiaren vedtek det, eller eit medlem krev det, vert det halde kontraprøve ved at dei som deretter stemmer for forslaget, reiser seg eller rekk opp handa. c. Ved namneopprop med ja eller nei som svar dersom det etter kontraprøve framleis er uklarhet om stemmegjevinga. Namneopprop vert nytta når møteleiaren vedtek det, eller nokon av medlemmene krev det. d. Ved val og tilsetjingar kan kvart enkelt medlem kreve skriftleg røysting (Kl. 35 nr. 5). Ved slik røysting nyttar ein setlar utan underskrift. To medlemer som møteleiaren vel, tel opp røystene. Ved val og tilsetjinger gjeld røystereglane i Kl. 35 nr 3-5, 36,37 og 38. 13. ORDEN I SALEN OG BYGNINGEN Møteleiaren skal sørgja for å halda god orden i møtesalen og i bygningen elles. Møteleiar skal såleis sjå til at talarane ikkje vert avbrotne eller forstyrra frå nokon kant. Om tilhøyrarane ved meiningsytring eller på annan måte forstyrrer forhandlingane eller ter seg på ein måte som strid mot god orden, kan møteleiaren påleggje vedkomande tilhøyrar eller samtlege tilhøyrarar å forlate møtesalen. Teikningar, plakatar o.l., utover det som inngår i saksutgreiinga, må ikkje vere plassert eller bli plassert i salen under møtet utan at møteleiaren eller vedk. organ samtykkjer. 14. KLAGE PÅ VEDTAK Enkeltvedtak kan påklages etter reglane i forvaltningsloven eller særlovgjevinga. 11

15. ANKE I saker der vedtak vert fatta i medhald av delegert mynde frå kommunestyret eller overordna folkevald organ og anna ikkje går fram av lov, kan eit mindretal i utvalet, ordføraren, rådmannen eller den som møter på han sine vegne, innan møtet sin slutt forlange saka lagt fram for kommunalutvalet. Ankeadgangen gjeld ikkje i saker der det er høve til partsklage. Elles inneber ankeføresegna i Hovudavtalen 13-1 at avgjersle fatta i organ der dei tilsette har medråderett kan av eit mindretal forlanges framlagt for overordna organ. 16. AVVISING AV SAKER Rådmannen har fullmakt til å fatte vedtak om avvising av ei sak som tidlegare har vore opp til handsaming i folkevalt organ. Avvisingsvedtaket kan i m.h.a. reglane i forvaltningslova klagast inn for klagenemda. 17. BOKFØRING AV FORHANDLINGANE. AVSLUTNING AV MØTET Utvala fører møtebok for møta sine. Møteboka for kvart møte skal som eit minimum innehalde opplysningar om møtestad og tid (start og slutt), fråverande medlemer og møtande varamedlemer. Trer nokon frå eller trer nokon til under forhandlingane vert dette bokført slik at ein av boka ser kven som har teke del i handsaminga av kvar sak. Møteboka skal innehalde eit register kor samtlege saker som er handsama i møtet står oppført. Sakene vert bokført i rekkefølgje for året. Elles bokfører ein det som må til for å visa gangen i forhandlingane, og at vedtaka vert gjort etter rett framgangsmåte. Nye saksdokument skal førast i møteboka. Under kvar sak skal innkomne framlegg protokollerast og røystegjevinga skal førast opp med namn på kvar einskild representant. Dette gjeld ikkje ved samrøystes vedtak. Prøverøystingar vert ikkje møtebokført. Som hovudregel har eit medlem rett til å krevje protokolltilførsel. Uvalet sitt fleirtal kan avvise protokolltilførselen om han t.d. har eit sjikanerande innhald eller er unødig lang. Ei evt. avvising får ein merknad i møteboka. Møteboka vert underskrive av sekretær for utvalet. Etter møtet vert ei vedtaksliste sendt til medlemer og varamedlemer og andre etter avtale. Eit eksemplar av møteboka vert oppbevara i kommunens arkiv. Møteboka blir lagt ut på kommunens heimeside. 12

18. SEKRETARIAT Rådmannen fastset sekretariatsordning. Sekretariatet skal sjå til at dei saker som vert lagt fram for utvalet er forsvarleg utgreia og at vedtak vert iverksett. Det skal normalt fremmast innstilling frå administrasjonen, med unnatak av saker som gjeld val og elles saker av overveiande politisk karakter. Sekretariatet har ansvar for kunngjering av møtene, protokoller, saksekspedering, arkiv m.v. Vedteke av kommunestyret 9.10.2008, sak 08/49 13