Årsrekneskapen 2009 Ein presentasjon av Sparebanken Hardanger Utne, februar 2010
Innhald Sparebanken Hardanger i korte trekk Visjon og forretningsidé s. 3 Mål for drifta og strategiar s. 4 Geografisk forankring s. 7 Årsrekneskapen 2009 Hovudtrekk for året s. 9 Resultat og balanse s. 10 Utvalde nøkkeltal med kommentarar s. 14 Utsikter for komande år s. 24 Annan informasjon Samarbeidspartnarar s. 26 Kontaktinformasjon s. 27 2
Visjon og forretningsidé Sparebanken Hardanger skal: vera ein sjølvstendig bank, bygd på tillit ha sterk lokal forankring og medverka til å skapa livskraftige bygder i Hardanger vera ein profesjonell fullservicebank for privatfolk, næringsliv og kommunar. Bankhandverket skal vera av høg kvalitet vera enkel å bruka for alle ha konkurransedyktige produkt. Banken skal kjenneteiknast ved ærleg framferd, høg kompetanse og tenestevillege medarbeidarar Verdiar Nær og flink
Mål for drifta Soliditet: -Kapitaldekninga skal vera minst 16% Overordna mål Finansiering: -Likviditetsrisikoen skal vera låg, m.a. ved at refinansieringsbehov (samla lån til forfall innan neste 6 mnd, vurdert i forhold til illikvide eignelutar) ikkje skal overstiga 8% Marknad: -I primærområdet skal banken vera den dominerande aktøren -I nærområdet skal banken bli kjent som eit naturleg alternativ både for private og næringsliv Personal: -Banken skal vera ein god arbeidsgjevar som tek vare på medarbeidarane -Lønnsnivået skal vera konkurransedyktig i distriktet banken tilhøyrer -Dei tilsette skal kunna påverka eiga løn gjennom aktiv innsats, utdanning og fagleg utvikling
Mål for drifta Eigenkapitalavkastning etter skatt (eks goodwillavskrivingar) skal vera minst 5 prosenteiningar høgare enn langsiktig statsrente Mål for økonomisk resultat Kostnadsprosenten (eks kursvinstar og goodwillavskrivingar) skal ikkje vera høgare enn 50% når det norske kortsiktige rentenivået er på eit normalnivå Årleg utlånsvekst skal vera mellom 6% og 12% Innskotsveksten i kroner skal minst utgjera 50% av kroneveksten i utlån
Overordna strategiar Personmarknad: -Aktiv satsing på nye og gamle kundar i primær- og nærområdet -Fjernkundar er velkomne Næringslivsmarknaden: -Aktiv satsing på nye og gamle kundar i primær- og nærområdet Overordna strategiar for åoppnåmål Distribusjonskanalar: -Godt utbygd kontornett i satsingsområdet -Telefon og nettbank -Prising skal avspegla distribusjonskostnad Kompetanse: -Riktig og framtidsretta kompetanse skal sikrast gjennom vidareutdanning -Kompetanseutvikling både på bankprodukt og relevante teknologiske produkt -Autorisert finansiell rådgjevar Kostnadseffektivisering: -Driftskostnader må tilpassast mål om økonomisk avkastning og omsynet til forsvarleg vekst -Kostnadsrett prising skal påverka kundane til rimelege distribusjonskanalar
Geografisk forankring Nærområdet Sparebanken Hardanger har ei sterk lokal forankring: Banken har til saman 8 kontor i Hardanger og på Voss 78 prosent av innskota og 62 prosent av utlåna (inklusiv Boligkreditt) er knytt til kundar i primær- og nærområdet Det vert berre unntaksvis løyvd kreditt til næringslivskundar utanfor primær- og nærområdet Kvam Primærområdet omfattar kommunane Eidfjord, Granvin, Jondal, Ullensvang og Ulvik Voss Odda
Innhald Sparebanken Hardanger i korte trekk Visjon og forretningsidé s. 3 Mål for drifta og strategiar s. 4 Geografisk forankring s. 7 Årsrekneskapen 2009 Hovudtrekk for året s. 9 Resultat og balanse s. 10 Utvalde nøkkeltal med kommentarar s. 14 Utsikter for komande år s. 24 Annan informasjon Samarbeidspartnarar s. 26 Kontaktinformasjon s. 27
Hovudtrekk 2009 Sparebanken Hardanger oppnådde eit resultat før skatt på kr 37,2 mill i 2009. Dette er ein auke på 22,2% frå året før Rentenettoen er redusert med kr 9,1 mill, noko som skuldast lavare rentenivå i 2009. Sum andre driftsinntekter auka med kr 13,5 mill, medan sum driftskostnader er redusert med kr 2 mill Det vart i 2009 utført 43,6 årsverk i banken, mot 45 årsverk i 2008 Banken sine tap på utlån viser i 2009 ein kostnad på kr 4,7 mill. Dette skuldast i stor grad auke i avsetning til gruppevise nedskrivingar Utlånsveksten var på 8% (inklusiv Boligkreditt) både totalt, og for næringslivsmarknaden og personkundemarknaden kvar for seg Innskotsveksten var på 5,5% totalt, 1% for næringslivskundar og 8% for personkundar Banken sin forvaltningskapital var ved utgangen av året kr 3.645 mill, etter ein auke på 3,4% frå året før
Resultatrekneskap Resultatrekneskap 2009 2008 2007 Note (i 1000 kr) (i 1000 kr) (i 1000 kr) Renteinntekter og liknande inntekter 1 159.977 234.517 163.993 Rentekostnader og liknande kostnader 1,2 88.850 154.311 97.071 Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter 71.127 80.206 66.922 Inntekter av aksjar og andre verdipapir med variabel avkastning 6.369 1.325 1.232 Provisjonsinntekter og inntekter frå banktenester 3 17.859 14.948 13.381 Provisjonskostnader og kostnader ved banktenester 2.930 3.179 3.255 Netto verdiendring og vinst (+)/tap (-) på valuta og verdipapir 4 1.085-3.021 1.522 Andre driftsinntekter 5 1.582 441 408 Sum andre driftsinntekter 23.965 10.514 13.289 Sum netto driftsinntekter 95.092 90.719 80.211 Løn og generelle administrasjonskostnader 6,7,8 44.840 45.690 44.812 Avskrivingar 9 2.744 4.294 7.330 Andre driftskostnader 10 6.626 6.196 5.627 Sum driftskostnader 54.210 56.180 57.768 Resultat av ordinær drift før tap 40.882 34.539 22.443 Tap på utlån 11 4.722 4.114-1.842 Netto vinst (+)/tap (-) på verdipapir som er anleggsmiddel 1.029 0 0 Resultat av ordinær drift før skatt 37.189 30.425 24.285 Skatt på ordinært resultat 12 9.672 9.223 6.638 Resultat av ordinær drift etter skatt 27.518 21.202 17.646 Overført til Sparebankens fond 25.518 19.202 15.646 Overført til gåvefond 2.000 2.000 2.000 Disponering av overskot 13 27.518 21.202 17.646
Resultatrekneskap - % av GFK 2009 2008 2007 2006 2005 Renteinntekter og liknande inntekter 4,51 6,99 5,41 4,22 3,82 Rentekostnader og liknande kostnader 2,50 4,60 3,20 1,94 1,41 Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter 2,00 2,39 2,21 2,28 2,42 Inntekter av aksjar og andre verdipapir med variabel avkastning 0,18 0,04 0,04 0,01 0,02 Provisjonsinntekter og inntekter frå banktenester 0,50 0,45 0,44 0,46 0,49 Provisjonskostnader og kostnader ved banktenester 0,08 0,09 0,11 0,11 0,14 Netto verdiendring og vinst/tap på valuta og verdipapir 0,03-0,09 0,05 0,21 0,12 Andre driftsinntekter 0,04 0,01 0,01 0,02 0,01 Sum driftsinntekter 2,68 2,71 2,65 2,86 2,92 Løn og generelle administrasjonskostnader 1,26 1,36 1,48 1,23 1,28 Avskrivingar 0,08 0,13 0,24 0,25 0,27 Andre driftskostnader 0,19 0,18 0,19 0,19 0,19 Sum driftskostnader 1,53 1,68 1,90 1,67 1,75 Resultat av ordinær drift før tap 1,15 1,03 0,74 1,19 1,17 Tap på utlån 0,13 0,12-0,06 0,01-0,01 Vinst ved sal av verdipapir som er anleggsmiddel 0,03 0,00 0,00 0,03 0,00 Resultat av ordinær drift før skatt 1,05 0,91 0,80 1,20 1,18 Skatt av ordinært resultat 0,27 0,28 0,22 0,30 0,33 Resultat av ordinær drift etter skatt 0,78 0,63 0,58 0,90 0,85
Balanse - eignelutar EIGNELUTAR 2009 2008 2007 Note (i 1000 kr) (i 1000 kr) (i 1000 kr) Kontantar og krav på sentralbankar 333.839 114.024 30.251 Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 24.876 83.688 2.246 Brutto utlån og krav på kundar 14,15,16,17 2.950.596 3.009.739 2.874.240 Individuelle nedskrivingar for verdifall 11,15-9.987-9.987-7.702 Gruppenedskrivingar for verdifall 11-10.600-7.300-6.000 Netto utlån og krav på kundar 2.930.009 2.992.452 2.860.538 Sertifikat og obligasjonar utferda av det offentlige 29.794 29.750 20.200 Sertifikat og obligasjonar utferda av andre 193.793 168.333 198.267 Sertifikat, obligasjonar og andre renteberande verdipapir 18 223.587 198.083 218.467 Aksjar, partar og grunnfondsbevis 19a 88.348 85.189 61.860 Eigarinteresser i konsernselskap 19b 5.650 5.650 5.650 Goodwill 9 0 0 1.740 Utsett skattefordel 12 4.927 5.523 4.725 andre immaterielle eignelutar 0 748 363 Immaterielle eignelutar 4.927 6.271 6.828 Maskiner, inventar og transportmidlar 9 9.705 8.938 8.967 Bygningar og andre faste eigedomar 9 2.531 3.008 3.621 Varige driftsmidlar 12.236 11.946 12.588 Andre eignelutar 6.736 6.616 6.234 Opptente ikkje mottekne inntekter og forsk.bet. ikkje påkomne kostn. 7.711 13.094 10.759 Overfinansierte pensjonsskyldnader 7 5.004 5.160 4.939 Andre forskotsbetalte ikkje påkomne kostnader 2.247 2.706 327 Forskotsbetalingar og opptente inntekter 14.961 20.960 16.025 SUM EIGNELUTAR 20,21 3.645.169 3.524.879 3.220.687
Balanse gjeld og eigenkapital GJELD OG EIGENKAPITAL GJELD 2009 2008 2007 Note (i 1000 kr) (i 1000 kr) (i 1000 kr) Lån og innskot frå kred.inst. utan avtalt løpetid eller oppseiingsfrist 0 0 67.759 Lån og innskot frå kred.inst. med avtalt løpetid eller oppseiingsfrist 233.888 275.000 265.000 Gjeld til kredittinstitusjonar 22 233.888 275.000 332.759 Innskot frå og gjeld til kundar utan avtalt løpetid 1.887.724 1.769.090 1.524.462 Innskot frå og gjeld til kundar med avtalt løpetid 249.520 257.234 391.722 Innskot frå og gjeld til kundar 22 2.137.244 2.026.324 1.916.184 Sertifikat 0 125.000 0 Obligasjonslån 22,23 860.000 700.000 600.000 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 860.000 825.000 600.000 Anna gjeld 17.036 16.635 15.992 Påkomne kostnader og forskotsbetalte inntekter 8.606 17.142 10.236 Pensjonsskyldnad 7 7.300 7.615 7.425 Utsett skatt 12 2.421 2.915 3.587 Avsetjingar til skyldnader og kostnader 9.721 10.530 11.012 SUM GJELD 3.266.495 3.170.632 2.886.183 EIGENKAPITAL Sparebankens fond 375.529 350.012 330.809 Gåvefond 3.145 4.235 3.694 SUM EIGENKAPITAL 13,24 378.674 354.247 334.503 SUM GJELD OG EIGENKAPITAL 20,21 3.645.169 3.524.879 3.220.687
Utlåns- og innskotsvekst Utlåns- og innskotsveksten i 2009 var høvesvis 8% og 5,5% Utlånsveksten inkluderer lån overført til Boligkreditt Utlånsveksten er om lag som i 2008, og innanfor måltal vedteke av styret. Innskotsveksten i forhold til utlånsveksten ligg under styret sitt måltal på slutten av året 16 12 8 11,5 7,7 Utlåns- og innskotsvekst 14,9 12,2 7,8 6,3 8,1 8 5,8 5,5 4 2005 2006 2007 2008 2009 Utlån Innskot
Geografisk fordeling av utlån Den geografiske fordelinga av utlån har halde seg rimeleg stabil dei siste åra Frå 2008 til 2009 har talet på utlånskroner auka innanfor alle dei fire rapporterte geografiske områda Samla brutto utlån auka frå kr 3.107 mill i 2008 til kr 3.357 mill i 2009, inklusive lån overført til Boligkreditt I heile perioden frå 2005 til 2009 har utlån auka med kr 1.003 mill 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Utlån fordelt på geografisk område 18 % 18 % 18 % 17 % 15 % 21 % 22 % 21 % 22 % 23 % 29 % 28 % 28 % 28 % 28 % 33 % 32 % 33 % 33 % 34 % 2005 2006 2007 2008 2009 Primærområde Nærområde Hordaland ellers Andre
Geografisk fordeling av innlån Knapt to tredjedelar av banken sine innskot kjem frå kundar i primærområdet. Det er ein liten nedgang på 2% i den relative andelen frå 2008 til 2009 Frå 2008 til 2009 har talet på innskotskroner auka innanfor alle dei fire rapporterte geografiske områda Samla innskot auka frå kr 2.026 mill i 2008 til kr 2.137 mill i 2009 I heile perioden frå 2005 til 2009 har innskot auka med kr 552 mill 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Innskot fordelt på geografisk område 10 % 10 % 11 % 11 % 11 % 13 % 9 % 10 % 11 % 11 % 12 % 12 % 13 % 14 % 16 % 65 % 69 % 66 % 64 % 62 % 2005 2006 2007 2008 2009 Primærområde Nærområde Hordaland ellers Andre
Brutto utlån fordelt etter næring Det har vore små endringar i utlåna si fordeling på næringar siste året I perioden 2005 til 2009 har den relative andelen av næringslån auka, medan lån til lønstakarar er tilsvarande redusert Det har frå 2008 til 2009 vore ein kronemessig vekst i utlån for alle dei fire rapporterte grupper av bransjer Den største veksten i kroner, bortsett frå lønstakarar, finn me på næringa "Eigedomsdrift" Utlån bransje 100 % 90 % 13 % 13 % 16 % 16 % 16 % 80 % 5 % 5 % 3 3 5 % 6 % 6 % 3 3 % 3 % 70 % 60 % 50 % 40 % 79 % 79 % 76 % 75 % 75 % 30 % 20 % 10 % 0 % 2005 2006 2007 2008 2009 Lønstakarar Jord/skog/fiske/fangst Industri, bygg og anlegg Anna næringsdrift
Netto renteinntekter Rentenettoen er redusert siste året, etter å ha auka jamt dei fire føregåande åra. Rentenettoen enda på kr 71,1 mill i 2009 Målt i prosent av gjennomsnittleg forvaltningskapital (GFK) har me sett ein negativ trend heile perioden, bortsett frå ein liten auke i 2008 Reduksjonen siste år skuldast lågt rentenivå Tal i % 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 NETTO RENTEINNTEKTER Netto renteinntekter 61,1 63,3 66,9 80,2 71,1 Netto renteinntekter i % av GFK 2005 2006 2007 2008 2009 2,41 2,28 2,21 2,39 2,00 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Tal i mill kr Netto renteinntekter Netto renteinntekter i % av GFK
Resultat og avkastning på EK Resultatet til banken er 6,3 mill kroner høgare i 2009 enn i 2008 Resultat og EK-avkastning (etter skatt) 30 14,0 Eigenkapitalavkastninga etter skatt i 2009 var 7,5%. I 2008 var avkastninga 6,2% Sparebanken Hardanger har høg eigenkapital i forhold til totalkapitalen Tl i mill kr 25 20 15 10 5 0 2005 2006 2007 2008 2009 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Tal i % Resultat etter skatt 21,5 25,0 17,6 21,2 27,5 EK-avkastning (%) 8,2 8,5 5,6 6,2 7,5 Resultat etter skatt EK-avkastning (%)
Driftsinntekter, -kostnader og resultat Det har vore ein nokså jamn auke i sum netto driftsinntekter dei siste åra Sum driftskostnader er redusert frå 2008 til 2009 Tap på utlån har hatt ein liten auke siste år i forhold til tidlegare. Dette skuldast auke i avsetning til gruppevise nedskrivingar Mill kr 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Driftsinntekter, - kostnader og -resultat 2005 2006 2007 2008 2009 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Tal i % Sum netto driftsinntekter Resultat før tap Resultat før skatt i % av GFK Sum driftskostnader Resultat etter tap før skatt
Kostnadsprosent Kostnadsprosenten er definert som sum driftskostnader dividert på sum driftsinntekter Kostnadsprosenten auka i 2007, men vart redusert igjen i 2008 og 2009 Avskrivingar på goodwill vart avslutta i april 2008. Då vart goodwill nedskriven til 0 78,0 74,0 70,0 66,0 62,0 58,0 54,0 50,0 Kostnadsprosent 72 61,9 59,9 58,4 57 2005 2006 2007 2008 2009 Kostnadsprosent Kostnadsprosent eks. kursvinstar Kostnadsprosent eks. kursvinstar og avskrivingar på goodwill
Tapsutvikling Banken hadde eit netto bokført tap på 4,7 mill kroner i 2009 5 Tap på lån og garantiar 0,17 Tapa fordeler seg med netto inntektsført 0,4 mill kroner i privatmarknaden, og netto tapskostnad på 5,1 mill kroner i næringslivsmarknaden Auken i 2009 skuldast stort sett auka avsetning til gruppevise nedskrivingar Mill kr 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0-0,5-1 -1,5-2 2005 2006 2007 2008 2009 0,15 0,13 0,11 0,09 0,07 0,05 0,03 0,01-0,01-0,03-0,05-0,07 Tap i % av brutto utlån Tap på utlån Tap i % av brutto utlån
Kapitaldekning Kapitaldekninga var ved utgangen av 2009 18,66%, mot 17,68% året før Eigenkapitalen har auka jamt dei siste åra, frå kr 284 mill i 2005 til kr 379 mill i 2009 Mill kr 400 350 300 250 200 150 100 Kapitaldekning 19 18,5 18 17,5 17 16,5 16 15,5 Tal i % 50 15 0 2005 2006 2007 2008 2009 14,5 Eigenkapital/kjernekapital (mill kr) Kapitaldekning (%) Netto ansvarleg kapital (mill kr)
Utsikter for komande år Me ventar moderat vekst i 2010 Rentenivået vil truleg fortsetja å stiga, men renta er enno svært låg, og hushaldningane får eit godt år med god kjøpekraft Rentenettoen målt i prosent vil auka grunna høgare rentenivå Aukande provisjonsinntekter frå sal av forsikrings- og spareprodukt Arbeidsløysa kjem truleg til å stiga, og dei som mister jobben vil å få det tungt Dei store vegprosjekta i regionen vil gje god vekst med høg aktivitet for dei lokale entreprenørane Alt i alt reknar styret med stabil drift vidare, og eit driftsresultat i 2010 på same nivå som i 2009, eller høgare
Innhald Sparebanken Hardanger i korte trekk Visjon og forretningsidé s. 3 Mål for drifta og strategiar s. 4 Geografisk forankring s. 7 Årsrekneskapen 2009 Hovudtrekk for året s. 9 Resultat og balanse s. 10 Utvalde nøkkeltal med kommentarar s. 14 Utsikter for komande år s. 24 Annan informasjon Samarbeidspartnarar s. 26 Kontaktinformasjon s. 27
Samarbeidspartnarar Sparebanken Hardanger tilbyr forsikrings-, spare-, og plasseringsprodukt frå selskapa i Sparebank1 Gruppen. Desse selskapa er Sparebank1 Skadeforsikring, Sparebank1 Livs- og Fondsforsikring, Odin forvaltning og First Securities. Sparebanken Hardanger tilbyr, i tillegg til Odin, heile fondsspekteret til SKAGEN Fondene som spare- og plasseringsalternativ for kundane. Sparebanken Hardanger samarbeidar med VPS Investortjenester for å kunne gje eit tilbod til kundar som ynskjer direkte handel med verdipapir. Sparebanken Hardanger sine kjernesystem vert utvikla og drifta av Edb. Dette inkluderar reskontro-, rekneskap-, budsjett- og rapporteringssystem.
Kontaktinformasjon Internett: www.hardingbanken.no Årsmeldingar og delårsrapportar i pdf-format finn ein på heimesida til banken E-post: post@hardingbanken.no Telefon sentralbord 53 67 11 00 Kontaktpersonar: Adm. banksjef Anne Maria Langeland Direkte telefon 901 28 721 Ass. banksjef Leif Øie Direkte telefon 975 26 282 Økonomisjef Greta Lothe Direkte telefon 476 45 484