Regional forvaltningsplan for vatn og kommunal planlegging Plannettverk Sunnmøre 26. februar 2013 Prosjektleiar Kjersti Finholt, Søre Sunnmøre vassområde Nordre Sunnmøre vassområde
Kva skal eg snakke om? Vassforskrifta og arbeidet med ein regional forvaltningsplan - Lynkurs Organisering av arbeidet Litt meir om det kommunale ansvaret. Kva konkret skal kommunane gjere? Vassforvaltning og kommunal planlegging
Vassforskrifta: Miljømålet for heile Møre og Romsdal er god miljøtilstand i alt vatn innan 2021 God økologisk tilstand God kjemisk tilstand
Viktige prinsipp i vassforskrifta Prinsippet om samla belastning Kunnskapsbasert Høg grad av medverknad
Økosystembasert forvaltning MILJØMÅL for ALLE vassførekomstar: God miljøtilstand Dersom ein vassførekomst er sterkt påvirka, kan den få andre miljømål eller utsette fristar
Forenkla framdriftsplan 2012: Skildring av miljøtilstand, påverknader, utfordringar, risikoområde 2013: Tiltaksanalysar i vassområda 2015: Forvaltningsplan for vann Møre og Romsdal 2021: God miljøtilstand i alt vatn Dokumenter: -Databasen vann-nett -Vesentlege vassforvaltningsspørsmål God økologisk tilstand God kjemisk tilstand
Organisering av arbeidet 11 vassregioner i Norge, 105 vassområder Møre og Romsdal vassregion har 5 vassområder Inndelinga følgjer nedbørsfelt Vassregionmyndigheit: Møre og Romsdal fylkeskommune
Organisering av vassområda på Sunnmøre Nordre Sunnmøre vassområde Søre Sunnmøre vassområde Politisk styringsgruppe Prosjektgruppe Prosjektgruppe politisk styringsgruppe Sula: LEDER Jan Einarsen Norddal: NESTLEDER Aksel Døving Stordal: Charles Tøsse Stranda: Svein Lunde Sykkylven:Rolf Hugo Bjerknes Ørskog: Jarle Viset Giske: Lars Petter Velderhaug Haram: Bjørn Sandnes Skodje: Terje VAdset Sula: Birgitte Valderhaug Norddal: Liv Marit Nystad Stordal: Einar Lied Stranda: Inge Bjørdal Sykkylven: Karl Johan Stadsnes Ørskog: Jørn Agersborg Giske: Lars Vidar Synnes Haram: John-Ole Årsether Skodje: Frode Helland + Sektormyndigheiter Herøy: Jarl Martin Møller Sande: Oddbjørn Indregaard Ulstein: Andre Gjerde Vanylven: Terje Kolstad Volda: Steinar Drabløs Ørsta: Magnar Selbervik Hareid: Live Gandborg +sektormyndigheiter Herøy: Bjarne Kvalsvik Sande: Ragnar Kvamme Ulstein: NESTLEDER: Jan Berset Vanylven: Øystein Blom Volda: Arild Iversen Ørsta: LEDER: Rune Hovde Hareid: Andres Riise
Område med risiko for å ikkje nå miljømåla Frå vann-nett
Hovudutfordringar for vassmiljøet Utfordring Akvakultur Vasskraftreguleringar og vassuttak til industri Problemeigar og myndigheit Akvakulturnæringa, FK, FM, F-dir, Mattilsynet Kraftselskap, industri, NVE, FM, grunneigar, kommunane Flaumsikringsanlegg + overvasshandtering Kommunane, NVE, FM, FK Sjøbotn med miljøgifter Avløp Landbruk Anna Industrien, grunneigar, kommunane, staten, FM Kommunane, FM Landbruksnæringa, kommunane, FM (veg, industri, akutte utslepp, avrenning frå byer og tettstader mm) Frå dokumentet Vesentlege vassforvaltningsspørsmål på høyring frå 1. juli 31. des 2012
Alle skal bidra Sektormyndigheter, fylkeskommuner og kommuner har innenfor sine ansvarsområder ansvar for å utrede forslag til tiltak, samt å utrede premissene for fastsettelse av miljømål. ( 22)
Må kommunane lage mange nye planar og nye tiltak?
Kommunalt ansvar knytt til vassmiljø ansvarsområde: landbruk, avløp, arealplanlegging, klimatilpassing, konsesjonsfrie kraftverk, vassuttak Kommunen er eigar av t.d. avløpsanlegg, vassverk, avfallsanlegg, vegar og hamner. Kommunen er planmyndigheit, forureiningsmyndigheit og landbruksmyndigheit. Kommunen har lokalkunnskap!
Kommunale utfordringar
Spreidd avløp kan påverke vassmiljøet. TETT TANK Tilsynelatende en god løsning forvaltningsmessig er den krevende for kommunen
Spreidd avløp forts.. Minirenseanlegg - Drift og vedlikehold er halve jobben serviceavtale er ingen garanti
Kanalisering og lukking av vatn gjennom bustad/sentrumsområde - Ikkje lett å vere aure eller ein vårfluge her..
Avskjerande grøfter/overføring av vatn Utbyggar har drenert heile bustadfeltet (som ligg i en bakke) i ei slik grøft. Grøfta går gjennom heile bustadfeltet. Mulege problem: -Stor fart på vatnet -En økologi som er svært langt frå det som ville vere naturleg -Meir vatn og meir fart til den naturlege elva som dette vatnet ledast til med dei problema det fører med seg
Konsekvensar lengre nede i vassdraget På grunn av overføring av vatn, får eksisterande elvar meir vatn auka behov for flaumforbygging/plastring
Mål om god vassmiljøtilstand kan vere vanskeleg å nå i bustadområde
God arealplanlegging kan redusere behovet for flaumsikring
Overvasshandtering fellessystem auka nedbør flaumproblem forureining uklare ansvarstilhøve
Konsesjonsfrie kraftverk òg eit kommunalt ansvar
Avrenning frå landbruk eller avløp? kven har ansvaret? Solnørelva, mai 2012
Kva med kystsona?
Vassforvaltning og kommunal planlegging nokre tankar arealplanar kantsoner, planlegging av nye bustadområde Grøne byer med blå årer! bygging nær vatn opning/lukking av bekker, overføring av vatn graving i forureina sediment (døme Fosnavåg) avløpsplanar lage hovudplanar for avløp og vassmiljø Oversikt spreidd avløp VA-planar for spesielle område klimatilpassing robuste økosystem toler meir, flaumdemping, kontroll Førebygging: ta vare på robuste økosystem avbøtande: opne bekkar; meir økologi, meir kontroll på vatnet kystsoneplanar kvar ønsker ein å etablere oppdrettsanlegg? Kontroll med sårbare naturtypar. Svampar, korallar, ålegrasenger. Ikkje berre konflikt med brukarinteresser, men også konflikt med naturinteresser. Problem: ikkje kartlagt naturtyper under havoverflata. Lite kunnskap.
Døme på kva som er gjort- avløp Fokus på avløpsarbeidet i kommunane! Styringsgruppene har vedtatt! Søre sunnmøre: sjå på felles forskrift, tilsynsordning Etablere saksbehandlarforum? Hovudplanar for avløp og vassmiljø Spreidd avløp Fokus på spesielle område, døme Solnørvassdraget Nysætervatn Spjelkavikvassdraget Grøne korridor Hjørungdalsvatnet, Grimstadvatnet, Snipsrøyrvatnet
Må kommunane lage mange nye planar og nye tiltak? Nei, kanskje nokre nye tiltak, VIKTIGST: tenke vassmiljøet i eksisterande arbeid. Kombinere!
Vi er på veg mot et godt vassmiljø!
Takk for meg!
Flaumsikring og andre fysiske inngrep konsekvens for miljøtilstand? Vassdrag i byar og tettstader er utsett for ulike fysiske inngrep som gjer det vanskeleg å oppnå god miljøtilstand: Flaumforbygging/plastring Overføring av vatn / omlegging av elveleier og bekkefar Kanalisering Bekkelukking Klimatilpassing og vassforskrifta må sjåast på i samanheng (synergieffektar?)
Helsesjekk av vatnet i Møre og Romsdal
Organisering VRU
Organisering av vassområda Politisk styringsgruppe Leiar: Rune Hovde Nestleiar: Jan Berset Prosjektgruppe Administrative representantar+ sektormyndigheiter Referansegruppe Faggruppe Forureining Faggruppe: Fysiske inngrep