Vintermagasinet V 2009 «tortinget hadde vore keisamt utan meg»
2 vintermagasinet 2009 innhald: Å prisa vinteren Vinteren var så mykje betre før, høyrer ein titt og ofte. Men det var før vinteren i år. nitrande snø under beina, sol og kaldt i lange periodar, det er slik vinteren skal vera. Vinterferien står for døra, og på Voss bognar det med aktivitetar ute i snøen. Her er det berre å kle godt på seg og koma seg ut. nø i håret og klister på ullvottane gjer ingenting når ein kan kosa seg som born i laussnøen. Viss du vil ha eit minne frå turen i skibakken, er det ingen problem i Voss Fjellandsby. Der står fotograf og skilærar klare. tterpå kan du få massasje av ulla olstad. å Voss er det mil etter mil med oppkøyrde løyper, om ein vel å gå seg ein tur eller ta fatt på skibakkane. Det fine er at det er noko for alle, både den røynde skigåaren, og dei som vil ta det meir med ro. ktivitetar som Vinterveko, verdscup i freestyle og Vossa Jazz er absolutt verde å få med seg dei komande månadene. vintermagasinet kan du lesa om kva ars ponheim tenkjer om tida han har vore på tortinget. Han inviterer inn på hytta si på Finse, og fortel om kva han skal gjera i framtida. Du får òg gode tips om korleis du skal pleia huda i vinterkulda. Hugs solkrem og kos deg i vinterparadiset Voss. 12 & 13: «g har ikkje lyst å bli statsminister» Han serverer gjerne kona Jens toltenberg sin fisk, men han fiskar ikkje etter statsministerposten. 16 & 17: vitno for alle vitno i aundalen er perfekt både for korte og lange skiturar. 18 & 19: pa deg ned i vossabygd i vetraskrud kan fara uvent med vene andlet. pa deg ned i tide! 32: Hauge, veitt og rond Viggo Ho har levd tett på lav H. Hauge og eirr veitt i eit år minst. å hytta er det rond Viggo som tel. Fjellets mann» Voss i vinter! Vintermagasinet 2009 nsvarleg redaktør igmund Midttun Magasinansvarleg Brynhild teine resentasjon Vidar Herre Framsidefoto Maria avik FBU : 21.-22. ourmettur til aldavasshytta, utferdslaget 18.-22. F Freestyle verdscup. 27. F-skirenn, alpint Bavallen M: 01. Mykkeltveitveten, utferdslaget 08. Bergsdalsfjella krott, utferdslaget 14. Dansegalla med Furulunds i Voss idrettshall 15. Bjørndalskamben, utferdslaget 19.-22. Vinterveko 27-29. M i alpint for veteranar 29. Jordalen Blåfjell, utferdslaget : 03.-05. Vossa Jazz 05. Vossaskavlen, utferdslaget 04.-05. oregscupfinale i hopp 19. aundalsryggen, utferdslaget 17.-19. 4H-samling på Bømoen 18. nvasjonen av Voss (Historietur på ski Ålvik ong) 18. Horgi pp! Verdas tøffaste mot- bakkeløp på ski 26. Fossdalsskavlen rollanut, utferdslaget M: 03. Matskardnipa, utferdslaget 09-10. ognefjellet, utferdslaget 25. Vossasvint n (jenteløp) 30.-31. Villkvinner Voss (seminar) «Hordaland» 125 år jubileumsutstilling open til 27. mars
vintermagasinet 2009 3 ntiheltar er kjekkare å laga bilete av enn perfekte skiløparar, tykkjer biletkunstnar ristian Finborud. jølv hevdar han å vera ein fjellets mann. ristian si kjensle for ski VYD: ristian Finborud meiner bileta hans er ein hyllest til skigåing. Å gå på ski har høgare verdi enn å køyra nedover i bakken. jølv gjer han det mest. Finborud har opplevd stor suksess dei siste åra med skibileta sine, og boka om «Det norske skieventyret». Her på Voss har skibileta verkeleg slått an, og det er ikkje mange heimar som ikkje har eit Finborud- bilete på veggen. ystige titlar som «Fjellfriske damer», «ngen skam å snu» og «lik Wirkola gjorde det», har ført til at dei fleste journalistar sjølvsagt har lyst å ta Finborud med seg ut på ski, for å testa om han er ein fjellets mann, eller om det heile berre er ironisk meint. g fekk spørsmål frå uristforeininga om bileta mine berre var ironisk meinte, men dei er jo ikkje det. Dei er ein hyllest til skigåinga, seier Finborud. g er eigentleg ein fjellets mann, hevdar Finborud. FBUD V M M D tvinga ut på lange skiturar då han var liten. urane gjekk som oftast over nokre mil, og i pausane var det skive med brunost, grilla over eit bål. g er for tvang, når det gjeld å få borna ut på ski, meiner Finborud. tter ei oppsummering med sine eigne søner, fann han ut at han aldri hadde gått ei mil med dei på ski. jølv står kunstnaren mykje på telemark, Å: ode ski er viktig, og Finborud går på Åsnes ski, som han har fått. og prøver å koma seg i trekket kvar helg. Då tek eg sjølvsagt skibussen. Det skil meg frå andre vossingar. g skjønar ikkje kvifor ikkje fleire tek han. Han er gratis og går kvar time, seier Finborud. Han synest eigentleg det er ufatteleg kjedeleg å læra borna å stå på ski. g er tilhengjar av å kjøpa meg fri frå kjedelege ting. Finborud meiner han er best i nedoverbakke, sjølv om han tek seg ein langtur i ny og ne. g har forakt for slike turar der ein søv ute og skal klara seg sjølv i naturen. Det må vera ei hytte å sova i, meiner Finborud. kigåing har ein høgare verdi enn berre å køyra nedoverbakke, og eg er av overtyding ein turgåar, held Finborud fram. FBUD BY J MYJ M utstyret når han går på ski. Det viktigaste er å halda seg varm. Men eg er litt oppteken av gode ski, sjølv har eg eit par Åsnes ski, som eg fekk ein gong. kiklede er jo ikkje fine, dei var eigentleg finare under krigen då dei hadde sånne ballongbukser. Bileta han lagar er rein dikting. Dei mest biografiske er nok dei stupebileta eg har laga. Her er motiva knytte til stader eg har vore mykje. amspel mellom menneske og korleis dei reagerer ulikt på situasjonen er noko Finborud har lyst å skildra i bileta. Bileta med snødrev er inspirerte av mine guteturar tidlegare til Finse i dårleg vêr. Det er ein hyllest til skidraumen og folk som får det til, meiner han. Det er kjekkare å laga bilete av desperate antiheltar som har gått for langt og ikkje orkar meir, enn lukkelege, flotte par som susar nedover fjellsidene. Finborud har eit schizofrensk tilhøve til naturen. Han vil ikkje romantisera ideen om å bu på bygda. g er primært ikkje glad i naturen. g er redd for dyr, spesielt kyr og oksar. å ei anna sida er naturen noko som lokkar og han likar seg godt i naturen. g er vel vorten vossing til slutt. BYHD tekst VU YV foto
4 vintermagasinet 2009 F JØD ordfjord, 400 g 62,25 pr. kg F ZZ Med kylling, 500 g 38,00 pr. kg ordfjord, storpk. 33,00 pr. kg ordfjord, 100% storfekjøtt å, frys, 78,00 pr. kg M 1000 almafossen har nå åpnet i Voss Handelshus, Brynamoen 8. V - Voss uke 8 - un til private husholdninger. Vi tar forbehold om eventuelle trykkfeil og at noen varer kan være utsolgt. 10,- 10,- 15,- M JØØ M ordfjord, 400 g, 25,00 pr. kg 500 g, 30,00 pr. kg 24 90 19,- 33,- 78,- WØ HMBU 39,- pr. kg F V V B ordfjord, surret 39,00 pr. kg F erøy, 430 g, 23,26 pr. kg Åpningstider: 9-21 (20) Velkommen! 29 90 H Y olvinge, nettovekt 880 g 33,98 pr. kg 8 50 rans, 1,5 l, eks. pant 5,67 pr. l
vintermagasinet 2009 5 kal du selja Y U huset eller hytta? a kontakt med meklaren som: har lokalkunnskap har alle kvalifikasjonar Å H! ing for eit uforpliktande tilbod: 56 51 72 60 eller 915 95 311 For meir info, sjå www.globusmegleren.no D F V 33 000 MY U. H YM F DU Ø UV V DB F D MHU. Ørgreen Bellinger Yves aint aurent J-F ey indberg Dior ucci iorgio rmani Dolce&abbana Fendi D& miu miu ay-ban and ed&reen iger Bvlgari lizabeth rden erry llis Vendela Chanel rada ucci Max Mara Max&co Diesel Carrera Converse Bruuns Bazaar Calvin lein ck ike Michael ors ean John arl agerfeldt olice lexander McQueen Marc Jacobs Vangsgata 30, 5700 Voss 56 51 15 02 Y U på Voss med godkjend eigedomsmeklarutdanning! trandavegen 10 5700 Voss Fossheim frå om ågen frå om MØB V Vossabygg, 5700 Voss - lf. 56 51 09 60 Fax. 56 51 10 90 Foto: vein Ulvund
6 vintermagasinet 2009 leda ved å sjå så mange nøgde personar som set pris på det eg gjer, er betaling V UFØ BD: nteressa for dugnad og maskiner er like stor hjå ddvar (5) som hjå pappa er ve. Her gjev dei kvarandre teikn som symboliserer vel utført jobb. Dugnadskar Bordølen er ve Himle (42) kjem så avgjort inn under nemninga eldsjel. ngen har så mange timar bak seg med løypepreparering i Voss ki- og ursenter som han. fjor byrja skisesongen i anlegget andre helga i november. om året før reknar ein også med at sesongen held fram til ut i april. il sine tider står er ve på både dag og natt framføre konkurransar, for at løypenettet skal verta best mogeleg preparert. Det hender også at 42-åringen stikk ein tur oppom åsen, for å køyra opp løyper, før han går på jobben sin hjå pilde ntreprenør som arbeidsformann. D FM ØY utgjer ei samla lengde på 28 km. urløypa Herresåsen er den lengste løypa av dei fem med sine 12 km. øypa er veldig populær både for trimmarar og ei koseløype for familiar. Vidare er turløypene kutlesåsen og onvesåsen, båe på tre km. onkurranseløypene Djupåsen og onshaugane er på fem km kvar. Med stadionområdet og alle fem løypene, kan det ta sju-åtte timar før alt er preparert under tunge snømengder, fortel Himle. Brukarar av skianlegget «Hordaland» kjem i kontakt med, kan ikkje få fullrost nok arbeidet denne velvaksne «bamsen» frå Bordalen utfører. Det er ikkje uvanleg å sjå er ve i trakkemaskina til langt over midnatt, seier olf Honve ein av dei som nyt godt av Himle sine strokne og velpreparerte skispor. Han må vera godt løna ein kar som står slik på, smiler trimløparen. D U F at dugnadsinteressa er arveleg, seier er ve på spørsmålet om dugnadsinnstasen. Han tenkjer i den samanhengen på far sin ddvar som også la ned enormt med dugnadstimar innan drottslaget Vargar. o ser det ut for at ein ny ddvar, sonen min på fem år, står klar for å overta stafettpinnen når den tida kjem. Han fylgjer meg i alle høve som ein skugge, ungbil ersonbil raktor Motorsykkel Me hjelper deg 24 timar i døgnet heile året!
vintermagasinet 2009 7 god nok for meg. er ve Himle er ikkje storforlangande. B: Det er ingen slinger i valsen når team Himle er ute og legg spor. MBD: klubbhuset er det både garasjar og oppvarma lokale som m.a. kan nyttast til kafé. som set spor etter seg slik eg minnest eg gjorde etter far, smiler er ve. D «HDD» få vera med på prepareringa av den fem km lange konkurranseløypa onshaugane. jølvsagt skal femåringen ddvar også vera med. Han tykkjer det er heilt i orden at underskrivne får låna plassen hans. Me får det svaret som forventa, på spørsmålet om kva han skal verta når han vert stor. rakkemaskinkøyrar og arbeidsfor mann hjå «pilden» kjem det kontant, utan å nøla. Det er ingen problem å forstå kven som er førebiletet til femåringen. Medan trakkemaskina, med sine 170 hk under panseret brummar i veg, legg ho att eit tre meter breitt velpreparert belte i snøen, fordelt på eit klassisk spor, og eit for friteknikk. D Å V, og nedover i tøft terreng. øypa er godkjent etter F-reglane, forklarer er ve, når me lurer på om ikkje traseen er i det tøffaste laget. tter om lag ein kilometer opnar det seg ei glenne i skogen, som gjev eit flott og fritt utsyn mot jukkebygda på andre sida av dalføret. Undervegs dukkar det stadig opp skiløparar langs traseen. Dei helsar i takksemd før dei stakar vidare. Det er dette eg meiner er løna for strevet, smiler eldsjela og dugnadskaren. å er runden unnagjort, og halve breidda på den 5 km lange «onshaugane»- løypa er preparert. Det må ein runde til før heile breidda på traseen er ferdig. stadionområdet står ars Fosse og isle Fenne. Dei tek også eit tak på trakkemaskina, når det trengst, saman med unnar ummedal. Me synest det er kjempepositivt for bygda å ha eit slikt anlegg, seier ars og isle. Men enno er dei ikkje heilt nøgde. Ynsket vidare er å få ljos i løypa, og at det vert asfaltert ei 5 km lang løype for rulleski. D BYJ Å MØ, men før junior og senior Himle skal ut på ein runde til i mørkret, tek dei seg tid til ein mimreprat. Mi store interesse for maskiner og køyring har nok ein del å seia for at eg driv med dette, seier er ve. lt frå han vart 16 år og det var lovleg for han å køyra snøskuter, har han lagt til rette milevis av velpreparerte skiløyper for drottslaget Vargar. g har alltid vore medlem i Vargar. Det kjempefine miljøet me hadde der, har nok sett sitt preg på meg seinare i livet når det gjeld samhald og dugnad, meiner Himle. alle høve drøymer eg meg ofte attende til barne- og ungdomstida. jerne medan eg sit einsam i trakkemaskina, smiler 42-åringen. o håpar han junior får liknande opplevingar å sjå attende på som vaksen. Å ØY Voss ki- og ursenter i ljosninga om morgonen, gjerne med snøtunge grantre, er som å køyra inn i eit eventyrland, seier er ve. Det hender også at ein og annan hare gjev seg til kjenne, medan revespor finst over alt i nysnøen. Det kan ikkje finnast finare ramme kring eit skianlegg i heile oregs land, hevdar skianleggpatrioten, som også er styremedlem i Voss ki- og ursenter. Det vert mykje skryt, men slik er det berre, seier Himle nærmast orsakande. va seier kona til at du brukar all di fritid i anlegget både vinter og sommar? g har ein grepa familie, både kona rethe og dei to jentene mine, nne iri (11) og Britt one (13) aksepterer det fullt ut. va femåringen meiner, trengst ikkje nemnast. Han er som faren, oppslukt av maskiner og det som går rundt. Det har også mange gonger vore godt å ha ei bestemor i bakhand som har passa borna, seier er ve Himle. M J M D reiser heile familien Himle til yden for å feira bestemor Brita sin 70-årsdag. Då får eg prøva å kopla ut tankane frå alt som heiter løypepreparering og konsentrera meg fullt og heilt om bading og feiring i festleg lag, smiler er ve Himle. V HM JU H tekst og foto sh@avisa-hordaland.no 42 år, gift med rethe, far til ddvar (5), nne iri (11) og Britt one (13) rbeidsformann hjå pilde ntreprenør Dugnadskar og trakkemaskinkøyrar i særklasse som står på med preparering av skiløyper i Voss ki- og ursenter om det er dag eller natt. Fem løyper som samla utgjer ei lengde på 28 km. Under store mengder med snø kan det ta sjuåtte timar før alt er preparert.
8 vintermagasinet 2009 od mat og service midt på Vangen aféen for affi mørbrød aker uppe Middag Brus og s Barnekrok oldtbord nittar Middag (for servering hjå oss, eller heime hjå deg) afe 2.etasje høver for det meste! V tort utval av barnekle og utstyr Barnekle str. 0 14 år arkdressar egnkle Ull-undertøy enser og bukse Huer Undertøy okkar/strømpebukser pningstider: Månd./onsd.kl 09.00 17.00 orsdag kl 09.00 19.00 Fredag kl 09.00 17.00 aurdag kl 10.00 15.00 Utstyr til dei minste Barnevogner riller Bilstolar Barnestolar telleutstyr enger/reisesenger Velkomen til ein hyggeleg handel! Du finn oss i sentrum, like ved torget. V BX B & UY tallgata 5 - tlf. 56 51 36 60 H Me har 4 stk. helikopter for personelltransport og lasteoppdrag. Har også sjøfly i Bergen og slo. m /M kr 5, Me har klimaanlegg n Vangsgata 46, 5700 Voss. elefon 56 51 14 08 lf. 56 51 66 66 www.fonnafly.no M ø t e p l a s s e n jøpesenteret på Voss! 29 butikkar under same tak 290 gratis parkeringsplassar. nkelt å finna enkelt å bruka! Vekselbanken Voss Veksel- og andmandsbank JØ ÆV UY www.voss-hud-helse.no pe: mån-fre 10-19 laurd. 10-17 Meny 9-21 (9-18) amfi.no
vintermagasinet 2009 9 FØBU U Me leverer mange spanande løysingar til «tak» over terrassen din, både dukbasert og med herda glas for heilårsbruk. (like som me har levert f.eks. til Hotel Jarl, ark Hotel Vossevangen og ringlo). sidemarkise mot trekk og innsyn. UD C både som solskjerming og vindsperre. Dukskift/reparasjonar er kjekt å vera ferdig med før sesongen startar a kontakt for eit uforpliktande pristilbod i dag. BYV «DHY» Me har stort utval i trelast og byggevarer til rimelege prisar. www.alfredmehl.no BY 101 5700 V 56 51 08 66 917 10 575 kum brannsløkkingsapparat it skumapparat inneheld vassbasert skum som sløkkjer brannen med kveling og nedkjøling samstundes. kum er effektivt og du slepp omfattande reingjering av huset etter bruk slik som ved bruk av eit vanleg pulverapparat. it godt utval i brannsløkkjemiddel finn du hjå oss! Hardangervegen 21 5700 Voss lf. 56 52 91 30 www.hmvvoss.no BYV, BY 140 5700 V F. 56 51 12 39 FX 56 51 09 74 Din total-leverandør på hytter runnarbeid ømrararbeid pesialpris på uthus/grindbygg Handlafta hytter ontakt oss for gratis råd og rettleiing! BYDVC Voss Bygdeservice B lf. 56 5651 51777000 Melsvegen 28, 5710 kulestadmo nternettadresse: www.bygdeservice-voss.no -post-adresse: post@bygdeservice-voss.no å tide med fornying? ibir 105 Futur gasskomfyr JØU F-220 JØU F-350 an drivast både av gass og straum Flammesikring Flammeindikator viser om skapet er i drift (når det går på gass) iezotennar bsorbsjonsskap (ingen motor, ingen slitasje, lydlaust drift) apasitet: 103 liter totalt, inkludert ein frysedel på 12 liter Døra kan hengslast på begge sider ettl. 4490,- 2990,- 7990,- 4 gassbluss Flammesikring på alle bluss 12V tenning på alle kokebluss med tennfunksjon i kvar enkelt brytar. 12V ljos i steikeovn teikerist og langpanne i steikeovn Fjørbelasta glaslok rillbrennar ettl. 7290,- 5990,- ettl.9990,- ettl.18.990,- 14.990,- 5701 Voss - lf. 56 52 07 80 vd. Dale 56 59 89 82
10 vintermagasinet 2009 o med utsal hjå tannlege Barman, 2. etg. over Dolly Dimples BMV god på bl.a. turr hud, eksem, skrubb- og brannsår. od dagkrem og etterbarberingskrem. Familiens universalsalve. MBM fjernar harde hælar effektivt! od på sart, irritert, betent hud. indrar kløe. od nattkrem. UDM førebyggjer frostskadar, pleier og beskyttar. For born og friluftsfolk. lokalt, miljøvenleg og 100% naturleg www.vossabia.no tlf. 997 92 998 UBM mot linjer og rynker i ansiktet, strammar og gjev spenst til huda, motverkar hevelsar. BM - sterk salve som lindrar ømme musklar, giktsmerter, voksesmerter. od på nagleband og munnsår. tillegg har me ensuell massasjesalve, Babysalve, olkrem, eppepomade og honning. Førebygg med kosttilskot eller ha på lur. Ut på tur - aldri sur! Vangsgt. 33, 5700 Voss lf.: 56 51 04 60 amle Me reparerer gamle veggur, golvur og lommeur. a klokka med for eit prisoverslag. reg C eller virus? lei løyser alle dine dataproblem Bli-ny-dag kr 700,- Vangsgata 40, Voss lf. 56 52 16 20 voss@chrono.no ing 92 09 09 74 Fri henting - hjelp når det passar deg lmelandsvegen 17, kulestadmo hjelp@plei.no www.plei.no MDM FUD Moped cooter lett MC YMH-V-traktor jå og prøvekøyr bbedissen aksering / aksering av bustad- og forretningseigedomar Verdi ån kade rv ermofotografering av hus og hytter torj.abbedissen@c2i.net lf. 56 51 26 61 mobil 952 18 180 Fyrsteklasses produkt til fritidsbruk Me utfører service og vedlikehald YMH-kvalitet odt utval i påhengsmotorar lufish UMUMBÅ og på lager YMH-snøscooter www.yamahatunet.no Varmepumpe/air-condition Varmepumper det største utvalet og dei beste prisane? gratis uforpliktande synfaring ervice og reparasjon av alle typar vp/ac. Foma sentralstøvsugarar (også montering) ilhengjarutleige (skåp 2,5 x 1,5 x 1,5 m) Utleige og sal av mobile air-condition anlegg Fujitsu Carrier Hiyasu oshiba anyo Mitsubishi lectric harp amsung anasonic ontor og stor utstilling i edkvitnesv. 6, kulestadmo (Borgartun) www.varmepumpesenteret.no røv oss då vel HDV frå BYMFM VU B Hardangervegen 538 V lf. 56 51 00 20 www.moen-saue.no Me byggjer på tillit! Forhandlar av Drammens Hus- og Hytter
vintermagasinet 2009 11 Momsfritak på hytteutleige Delar av dei framtidige utleigesengene på Voss kan no bli lettare eigde av den enkelte vossing. fylgje advokat orgils Bryn er det no høve til å få refundert momsen på fritidsbustaden dersom ein ordnar seg på rett måte. Dette fordi det er innført nye reglar for meirverdiavgifta. Dersom fritidsbustaden blir leigd ut i BY næring får du som byggherre refundert meirverdiavgifta, fortel orgils Bryn i luge dvokatfirma. Ved at byggjekostnaden vert 25 prosent lågare er det fleire privatpersonar som for framtida kan ha høve til å kjøpa eigne fritidsbustader. U: å grunn av nye lover kan du spara mykje på å leiga ut hytta di. Her frå hyttefeltet i Myrkdalen. V D BYH. rass i fullt frådrag har lovgjevar berre pålagt åtte prosent moms på leigevederlaget, noko som gjer denne ordninga til ei rein subsidiæring av næringa, seier Bryn. Utfordringa vert å skaffa tilstrekkelig med leigeinntekter til å dekkja både driftskostnader og avskrivingar, seier Bryn. Dette er for å oppfylla kravet til næringsdrift. Det bør vera innanfor rekkjevidde ettersom det dei siste åra har vore ei auke i etterspurnaden etter å leiga hytter på Voss. Det er store skattemessige skilnader på korleis ein innordnar seg og det er stor skilnad på å leiga ut gjennom eit, eller eit enkeltmannsføretak. Det er viktig å merkja seg at dersom du vil ha att momsen, må du sjølv stå som byggherre, og få dei innkomne fakturaene for byggjearbeidet, seier Bryn. Fordelen med å etablera eit er at ein berre betaler 28 prosent skatt på inntekta. Det er sjølvsagt unntak i regelen. UBY. Unntaket kjem dersom du tek ut utbyte frå aksjeselskapet. Dersom du tek ut utbyte må du i tillegg betala 28 prosent skatt på det du tek ut. otalt skattebelastning vert då 48,16 prosent. Men her kan du velja om du vil betala skatt eller lata pengane liggja i selskapet for framtidige investeringar. Det som òg er interessant er at ved sal av F: B ein slik fritidsbustad kan aksjane i selskapet seljast utan at det vert rekna dokumentavgift. Dersom aksjane er eigde av eit investeringsselskap skal det heller ikkje betalast skatt på eventuell gevinst ved aksjesalet, seier Bryn. BYHD tekst bs@avisa-hordaland.no Me har det du treng til ei skikkeleg turoppleving pningstider: kl 10.00 19.00 (17.00 laurdagar) ratis parkering kte sportsbutikk! - med kunden i sentrum MF Voss tlf. 56 53 06 10 www.sportenvoss.no hysical footwear å Voss - berre hjå oss! www.swissmasai.no
12 vintermagasinet 2009 ndividualisten ars ponheim vurderer å trekkja seg som partileiar. Først skal han berre føra Venstre til brakval. «g har kunna skapa Venstre til det eg har behov for» Ut av snøfokka på Finse kjem ein ruvande skapning med ski på beina. Det er ars ponheim, truleg landet sin største partileiar for det minste partiet på tortinget. om, eg skal visa deg hytta mi. Ho har vore åstad for mange legendariske intervju med meg, brumlar ponheim på sin umiskjennelege bastarddialekt. Han viser veg til ei stor brakke i 60-tals byggestil, tidlegare bustad for jernbanetilsette. dag husar delar av brakka ars ponheim, også kjent som «Mr. Venstre» gjennom 15 år. D V ytterkleda og deiser ned i sofaen. Det er tid for ettertanke. Mange seier at eg er eit samansett menneske. g det er eg sikkert, seier han og klør seg i skjegget. g er ein austlandsgut som er blitt vestlending. g er ein akademikar, men eg elskar kroppsarbeid. g er ein bygut som er blitt bonde. Han meiner at desse motsetningane kan forklara kvifor han har møtt motstand i Venstre. Mange har vore mot meg på grunn av den spenninga som er i partiet mellom by og land. Men eg er ein tøffing, eg har hatt makt til å gå løpet ut. Dialekten min er eit resultat av livet eg har levd. g er fødd og oppvaksen i Halden, med ein far frå Ulvik. lt på skulen vart eg mobba for dialekten min. HM føretrekkjer å kalla seg sjølv ulvikar. Men det mykje omtala gardsbruket i Hardanger-kommunen er det kona Mette som tek hand om medan ars er på jobb i slo. Mette har gjort dette livet mogeleg for meg. Ho står opp tidleg om morgonen, og fôrar born og sauer før ho reiser til jobben på Voss. tter jobb er det den same runddansen, seier ars ponheim med ei sjeldan takksemd i røysta. Han omtalar møtet med Mette som eit «klassisk opplegg»: han var student på landbrukshøgskulen, ho skulle bli husstellærar, begge studerte på Ås. likt blir det ekteskap av. Me gifta oss i 1981. Mette kjem frå Ørsta, og var klinkande klar på at ho ville bu på Vestlandet. Derfor bestemte me oss for å ta over familiebruket i Ulvik. g trivest i Ulvik, eg er avhengig av å kunna byta ut politikk med gardsarbeid. Det har ikkje vore mykje tid til gardsarbeid for ars ponheim. Då han kom på tortinget i 1993 var han einaste representant for Venstre. Det betydde at han måtte halda seg oppdatert på alle sakene sjølv. g sov berre annakvar natt. ettene gjekk ofte med til å lesa dokument slik eg kunne vera førebudd til neste dag. g har sove mykje rundt på ulike sofaar på tortinget, humrar ars. 15 år har han definert partiet Venstre, til andre sin uro og begeistring. g har kunne skapa Venstre til det eg har hatt behov for. Det har nok gjort ein politisk egoist av meg, vedgår han. ars er ikkje redd for å seia kva han meiner. Han hevdar dette er eit resultat av hans personlegdom, ikkje av råd frå utspekulerte -rådgjevarar. M D «DVDU» skal kunna brukast om nokon, må det brukast om meg. arl irik chjøtt- edersen sa ein gong «Du er for ærleg til å vera politikar, ars», seier han og tek seg ein slurk av kaffikoppen. Det politiske oreg må snart sjå seg om etter ein ny fritalande fargeklatt. ars ponheim vurderer å trekkja inn årene, og gjev landsmøtet til våren full fridom til å finna ein ny leiar. g er ute etter den beste løysinga for Venstre. g kjem ikkje til å slåst for å halda fram som leiar, seier ponheim og smiler halvt. g, den politiske egoisten ponheim, er merkeleg nok blitt oppteken av partiet Venstre. Men det er klart, det kan bli vanskeleg for partiet å definera seg sjølv etter meg og dd inar Dørum, seier ponheim. Han legg til med eit lite sleivspark til tidlegare leiarstridar i partiet: Venstre kan ikkje håpa på ein «wonderboy» som skal spretta ut som troll i øskje. U Å, trekkjer på seg skibuksa, han er klar for ein liten skitur før kona kjem til Finse. Han fortel om då «eg og min gode turkamerat Jens toltenberg» drog opp fisken som skal bli kveldsmat for ekteparet ponheim. Han ser ut glaset, snøstormen har stilna. Han avsluttar, i ekte ponheim-stil: r det noko eg ikkje har lyst til, så er det å vera statsminister. M V tekst og foto HM Fødd 1957 i Halden. Utdanna landbruksøkonom ved landbrukshøgskulen i Ås. r gift med Mette, saman har dei tre born. Vart stortingsrepresentant for Venstre i 1993. Vald som partileiar i 1996, etter å ha pressa ut dd inar Dørum. Har vore nærings- og handelsminister og landbruksminister. Venstre har ved valet i år som mål å kapra 9 prosent av stemmene. ars ponheim og politikk vifor vil Venstre leggja ut administrasjonen av Vossebana på tilbod? Jernbanesporet skal eigast av staten, men me meiner at både togsett og service kan betrast om bana blir lagt ut på tilbod. Me har gode erfaringar med dette, mellom anna frå jøvikbana. va gjer Venstre for Vestlandsbonden? Me vil ta vekk førestillinga om bonden som ein offentleg løna person. Bonden bør ha tru på sine eigne evner til å halda kostnadane nede. va meiner du om U? å eine sida finn eg det meiningslaust å ha ein felles landbrukspolitikk for alle U-landa. amstundes er eg fasinert over U som eit demokratiseringsprosjekt, mellom anna ved å vurdera å ta med yrkia. va er Venstre sitt syn på den eksisterande kommunestrukturen? alet på kommunar bør halverast. ller helst skjer dette gjennom frivillige samanslåingar, men staten bør ha eit ris bak spegelen. lik kan ein frigjera midlar til sjukehussektoren. m ein kvittar seg med tre rådmenn kan ein få råd til tre legespesialistar. amstundes meiner eg me må ta omsyn til geografiske forhold, t.d. vil eg ikkje endra «sære og rare» Modalen kommune.
vintermagasinet 2009 13 Å V: m nokon kan kallast individualist så må det vera meg. o er ponheim på veg ut av toppsjiktet i norsk politikk, i fylgje han sjølv.
14 vintermagasinet 2009 Hus, hytter, kjøkken og bad? om til oss på Voss Byggsenter HU F: FD Ø: UD W JØ BD DB Herregaard alett Utstilt i butikken www.sigdal.com V BY kan hjelpa deg med: Da é berre eit «MU» Hjå oss får du kvalitetsvarer frå: Wesc Miss ixty eplay Fornarina DC Moods of orway evis lement Hilfiger Dr. Martens Bjørn Borg nspirasjon og råd Fleksibel og smidig byggeprosess ontroll i prosess, pris, tid og eigeninnsats nkelt og forståeleg informasjonsmateriell versiktleg og ryddig byggeprosess okale snikkarar lltid gode tilbod! ett ved ljoskrysset i Uttrågt.! Brynalii 101 5700 Voss lf. 56 51 15 55 Fax 56 51 20 81 www.vossbyggsenter.no firmapost@vossbyggsenter.no Uttrågata 27 lf. 56 51 75 25 å Handelslaget finn du det meste av det du treng! V0 - du kjenner oss - grocery-store lf. 56 52 34 21 D BU itt meir personleg lf. 56 52 12 86 ulletrapp til 2. høgda! - stort utval i kosmetikk - cosmetics lf. 56 52 34 18 - utstyr og gåver til hus og heim lf. 56 52 34 18 - interiør - curtains, tablecloths, linen lf. 56 52 34 24-56 51 80 26 / Voss Handelslag Vangsgata 37 5700 Voss lf. 56 51 20 44 ratis kundeparkering i bakgarden!
vintermagasinet 2009 15 Me har utvalet! Velkomen til hyggeleg handel på verresplass tart turen hjå oss! Med vår sentrale plassering i sentrum, moderne og ljose lokale og ikkje minst vårt rikhaldige og gode vareutval er det naturleg at du tek helge -og feriehandelen hjå oss. vårt trivelege senter finn du også m.a. stor sportsbutikk og sjølvbetjent vinmonopol. tillegg vil du som Coop-medlem få kjøpeutbyte på alt du handlar + at du får tilgang på mange gode medlemstilbod i våre butikkar. arantert møyrt! Vi merkar no storfekjøt med møyrheitsgaranti-merke. r ikkje kjøtet møyrt, ta med deg kvitteringa attende i butikken og du får pengane attende. arantert nysteikt! Hjå Coop Mega får du no ferskt brød steikt i butikk. lokka på posen syner deg når brødet vart teke ut av omnen. Coop Mega Voss
16 vintermagasinet 2009 vitno for alle vitno i aundalen er eit flott utgangspunkt for kjekke skiturar. Her er det snøsikkert, solrikt og lunt med små idyllar til pølsebål og leik. Det er også fine toppar å bryna seg på. Du køyrer til Urdland skule og tek 3 km opp til venstre til vitno. Det tek ca 30 minutt å køyra frå Vossevangen. Her er det fin og god parkering på spehaugen, mot avgift på 20 kroner. Du kan ta ruta mot vest til Fjosstølen etter stølsvegen og komma fram til Helgaset på ein god times vandring i slakt terreng. Mine turforslag går i denne artikkelen mot aust innover dalane til Fyrjo og Jonsstølen. Den korte bålturen vitno ligg på 500 m.o.h. og her skal det lite snø til for å kunna gå på ski langs stølsvegen, som er bilveg om sommaren. Dersom det er vind og surt vêr, er det likevel lunt i den avskjerma dalen innover. errenget er slakt og småkupert, og første stølen du møter etter 1,5 km er Furteset. Med små ungar i pulk eller på ski kjem ein ofte ikkje lenger. Her er det fine bakkar å skri i og greitt å laga seg eit lite pølsebål i skogkanten. år du kjem over brua innanfor Furteset, må du ta eit vegval. il venstre går løypa mot emlo og Fyrjo og mot høgre til Jonstølen. Det er slakast å gå mot Fyrjo og dit inn tek det ein god time frå vitno (det doble i barnetempo). Undervegs ligg det små fine hytter og stølar og skogsholt der det er fint med pause og aktivitetar. Du går etter kvart gjennom ein granskog og er snart i krysset mot emlo. vitno-fyrjaskardet-jonsstølen Frå emlokrysset fylgjer du løypa til høgre inn til Fyrjo. Dette er ei stor stølsgrend med mange stølar og hytter. tøl for gardane; vilde, Bryn, ongve og Bø. amnet kjem av namnet på elva som renn forbi. Frå dalbotnen reiser det seg no fjell opp på alle kantar. Mot venstre ser du Vetlaog toranosi og rett fram ligg Bjørnafjellet. ppe mot høgre ligg det bratte Høgaberget som endar i Fyrjaskardet. Frå Fyrjo går du inn i botnen mot aust og får ein bratt kneik på 250 høgdemeter sørover og opp i Fyrjaskardet på 1040 moh. Utsikta er fin attende mot Fyrjo, ønahorgi og mot ppheimsfjella. ppe i skardet går terrenget slakt nedover mot Fjellsetedalen. Her får du nydelege unnarenn med utsikt mot Vardafjellet og aundalsryggen. Frå Fjellsetdalen går ein gamal ferdaveg over til Brandsetdalen. Du kan også komma deg opp på aldafjellet herifrå. Du tek mot sør nedover langs elva i kupert bjørkeskog og kjem til Jonstølen. Dette er ei vakker stølsgrend som ligg under torebottseggi og høyrer til gardane; varekvål, rove, øvre id og Øvre ykkje. amnet kan komma frå namnet Jon. Herifrå går det fin løype på stølveg ned att til vitno. Her får du fin utsikt nedover aundalen og passerer ei stølsgrend og små hytter undervegs. Du kan også gå motsett veg, men får då ei lengre og tyngre skogsli opp i Fyrjaskardet og ei brattare nedskriding mot Fyrjo. emlo Vetlanosi Fyrjo Du tek av til venstre i emlokrysset og går over brua. Det er ein km inn til emlostølane, som høyrer til øn. amnet tyder kant eller bergrygg. Her er det fint med ei rast i stølsveggen. å er det ein kneik på 200 høgdemeter opp gjennom glissen bjørke-
vintermagasinet 2009 17 Utsikt frå Vetlanosi mot ppheimsvatnet og Myrkdalsfjella. it pølsebål under ei gamal furu gler borna og dei vaksne kan nyta sola. Fyrjo er ei stor stølsgrend. Ute etter ein perfekt skitur? tart på vitno. skog til emlovarden på 960 m.o.h. o får du storslått utsikt over aundalen og vossefjella. Du fylgjer slakt innover Flatafjellet i småkupert terreng og får utsikt vekselvis mot aundalssida og mot ppheimssida. tter ein halvtime er du i foten av Vetlanosi. Her kan du bryta av og ta ned til Fyrjo i lette fine unnabakkar. Fyrjostølane ser du eit stykke nede i dalen under deg. ek du ei ny stigning på 160 høgdemeter, kjem du etter ein halvtime på Vetlanosi på 1121 moh. med vidt utsyn mot ppheimsvatnet, Myrkdalen og vossefjella. a rett mot sør der du kom opp, og hald fram ned til Fyrjo. Vil du vidare bort til toranosi, tek du ned på austsida av Vetlanosi og fylgjer eit slakt band bortover. å stig terrenget bratt opp mot toranosi. Frå toppen på 1205 moh. har du ny, storslått utsikt mot fjell, stølar og bygder i Voss. tølen Malmagrøn ligg 400 m nedunder, i foten av fjellet. vest ser du ønahorgi og vitanosi. nord ligg ppheimsvatnet, Myrkdalsvatnet og den kvite kalotten til Fresvikbreen. Møt sør buktar aundalsryggen seg som ein dromedarrygg mot Mjølfjell, stølsgrenda Fyrjo ligg like nedunder deg, og Folgefonna tronar majestetisk bak i sørvest. Du kan no ta sørvestover ned til Fyrjo med ein herleg bakke på 400 høgdemeter. Dei aller sprekaste kan ta vegen rett sør over urtnatjørna, opp i Fyrjaskradet og heimover att om Jonsstølen. VU YV tekst og foto F V - FYJ - FYJ- D - JØ Berre eigna i bra vêr med god sikt art: Ulvik 1316 uren tek 3-4 timars gangtid. vitno Fyrjo 1,5 time Fyrjaskardet 1 time Jonsstølen 1 time engde: 16 km Høgde: vitno: 500 m.o.h, Fyrjo: 780 m, Fyrjaskardet 1040 m, Jonsstølen: 720 m F M -V () - FYJ Berre eigna i bra vêr med god sikt art: Voss 1316 og Ulvik 1316 30 minutt køyring med bil frå Vossevangen til vitno i aundalen vitno emlovarden 1 time emlovarden Vetlanosi 1 time Vetlanosi Fyrjo 30 minutt Fyrjo vitno, 30 minutt (otalt tre timars gangtid på ski)
18 vintermagasinet 2009 pa deg ned tter ein lang dag i skiheisen eller skituren gjer det godt for såre musklar å slappa av. Då er ei god løysing å gå på Harmoni Hudpleie for aromaterapi og ansiktspleie. romaterapi er massasje med eteriske oljer. ljene vert tilsette ulike essensar alt etter om ein skal slappa av eller kvikka seg opp. Hjå Harmoni jobbar det tre glade damer som gjer alt for at ein skal ha det avslappande og godt den stunda ein er der. D. in stressande kvardag og vinterkulda set sine spor i nakke og rygg. Då er få ting betre enn å leggja seg ned på benken til Monica Hirth og få massasje. romaterapi er veldig fint, for olja me bruker trekkjer betre inn i huda enn fuktigheitskrem gjer, seier Hirth. urr hud er eit vanleg fenomen om vinteren, nå lufta er turrare og ein skiftar frå kaldt til varmt ofte. år ein ligg på benken, breier det seg ei behagelig lukt av peparmynte. aman med behageleg musikk og stearinlys koplar ein alle stresstankar ut og ligg og nyt behandlinga. Det er viktig å skrubba med peeling på heile kroppen innimellom før ein tek på fuktigheitskrem, seier Hirth. Både nakke, rygg og bein får massasje, og dersom ein har stått på ski heile dagen, er dette ei perfekt avslutning. Å. nsikt og hender er det viktig å passa på i kulda. Mange slit med pigmentflekkar i ansiktet no når sola kjem fram att. igmentflekkar kjem av to årsaker, irritasjon på grunn av soling, og hormonell ubalanse i kroppen. Det er veldig viktig å peela andletet når ein slit med pigmentflekkar, seier Hirth. roblemet oppstår når pigmentcellene byrjar å hopa seg opp, og peeling kan førebyggja dette ved at då vert cellene delte. For å førebyggja er det viktig å smørja seg med solkrem. Hirth tilrår at ein brukar faktor 15 heile året, og faktor 30 dersom ein er direkte i sola. Det er òg viktig med vern mot kulda, spesielt sidan huda i andletet er sartare enn resten av kroppen, og vert usett for vêr og vind, seier dagleg leiar June Helland ordanger. Ho tilrår å bruka kuldekrem, spesielt på nasa, kinn og lepper heile vinteren, ikkje berre når ein er oppe på fjellet. Frå fem plussgrader og nedover tilrår Helland ordanger å bruka kuldekrem, spesielt når det er vind.
vintermagasinet 2009 19 : i god ansiktsmaske gjer godt for huda i vinterkulda. : romaterapi er supert når du har stått på ski heile dagen. ulde og snø kan tæra på huda og kroppen. Då er det viktig å stressa ned med litt aromaterapi og hudpleie. år pigmentflekkane er der, er det lurt å peela huda med eit produkt som inneheld ei mild syre. eelinga hjelper deg å bli kvitt døde hudceller, og få i gang produksjon av nye kjappare, seier Hirth. Fukt er viktig for andletet, og ein bør bruka ein krem som er utan parfyme. in bør òg bruka ei andletsmaske, i alle fall to gonger i månaden, for å gje god fukt og få glød, seier Hirth. Harmoni tilbyr mange slags behandlingar for ansiktet, og når vinteren er her, er det godt med ei fuktbehandling i ansiktet. Menn bør òg peela huda si, spesielt sidan dei har grovare hud og for å lyfta skjegget, seier Hirth. Det er òg veldig viktig å reinsa huda med gode produkt morgon og kveld, seier Hirth. Dersom ein berre reinsar ein gong om dagen, vil eg tilrå å gjera det om kvelden. Viss ein er oppteken av rynker, er det viktig å førebyggja. g fokuserer meir på hudhelsa enn rynker, men dersom ein vil førebyggja rynkene er det viktig å verna seg mot sola. 90 prosent av rynkene kjem av sola, seier Helland ordanger. MJU HD. Hendene er òg utsette i kulda. Mykje kontakt med vatn og turr inneluft gjer at hendene ofte vert turre og sprukne. in god ide for å få silkemjuke hender er å ta ei parafinbehandling, gjerne medan ein tek ansiktsbehandlinga. Først vert hendene skrubba for å fjerna døde hudceller, og tilsette ein vitaminkrem. å dyppar ein hendene ned i varm parafinvoks tre gonger, så hendene får ei slags hinne på seg. Dei blir så pakka inn i plast og vottar, så parafinen får trekkja godt inn. tterpå vert hendene smurde inn med ein god handkrem. esultatet vert mjuke og gode hender. arafinvoksen er tilsett lavendel, som trekkjer godt inn i huda. o om vinteren er dette ei super behandling, seier Helland ordanger. å viss ein kjenner seg stram i maska, eller at musklane er ømme etter skituren, er turen til Harmoni absolutt noko å tilrå i vinter. BYHD tekst JU H foto redaksjon@avisa-hordaland.no
20 vintermagasinet 2009 Velkomen til. ndeve port - alt innan sport og fritid! VD - M - C - FJ- FUFVD - VÅVD - F UV UBB BDFD pningstider: Måndag 09.00-17.00 ysdag 09.00-17.00 nsdag 09.00-17.00 orsdag 09.00-19.00 Fredag 09.00-19.00 aurdag 09.00-15.00 Hovudforretning: Vangsgata 47-5700 Voss lf 56 51 11 19 ykkelforretning: Vangsgata 46-5700 Voss