JORDREGISTER 1.0 Jordregister... 2 1.1 Definisjonar... 2 1.2 Om jordregisteret... 4 1.3 Korleis vert jordregisteret laga?... 4 2.0 Kontroll og oppretting av informasjon i jordregisteret... 7 3.0 Skildring av rapportane... 9 Rapport 1: Arealoversikt landbruksregister jordregister... 9 Rapport 2: Jordregister... 11 Rapport 3: Landbrukseigedomar som manglar i jordregisteret... 13 Rapport 4: Grunneigedomar i eigedomskartet som ikkje er kobla til nokon landbrukseigedom i landbruksregisteret... 14 Rapport 5: Uregistrert jordsameige, tvisteteigar og teigar med fleire grunneigedomar og ulik eigar... 15 Konsesjon frå Datatilsynet... 18 Tilvisningar... 19 www.skogoglandskap.no
www.skogoglandskap.no 1
1.0 Jordregister 1.1 Definisjonar AR5 klassifikasjonssystem Arealressurskart i målestokk 1:5000 (AR5). AR5 er avleda frå digitalt markslagskart (DMK), og deler inn landarealet etter arealtype, skogbonitet, treslag og grunnforhold. Denne inndelinga er skildra i klassifikasjonssystemet for AR5 DEK Digitalt Eigedomskart viser grensepunkt, grenselinjer og teigar (eigedomsflater). DEK er erstatta av Matrikkelen. DMK Digitalt Markslagskart. DMK er eit historisk datasett, markslagsinformasjonen vert no ajourført i AR5. Sjå Markslagsklassifikasjon i ØK. Ekode Eigedomskode som vart brukt i DEK om eigartilhøvet på eigedomsteigen. Er erstatta med informasjon i Matrikkelen. FKB Felles KartdataBase. Ei samling strukturerte datasett som utgjer ein viktig del av grunnkartet i eit område. AR5 i FKB. GAB Eit offentleg register over Grunneigedomar, Adresser og Bygningar i Norge. Registeret vert forvalta av Statens kartverk, og ajourhaldet vert utført av oppmålingsmyndigheten i kommunane. GAB inngår som ein del av Matrikkelen. Geovekst Samarbeid om etablering og forvaltning av dei mest detaljrike grunnkarta i landet. Føremålet er at geografisk informasjon vert samla inn éin gong, og vert oppdatert av éin etat, men vert brukt av mange. Grunneigedom Ein grunneigedom er ein geografisk del av landet som har eit eige eigartilhøve. Nevnt med gardsnummer, bruksnummer og festenummer. Grunneigedomstabellen Tabell i landbruksregisteret som gjev oversikt over kva gardsnr/bruksnr ein landbrukseigedom er sett saman av. Statens landbruksforvalting har ansvaret for landbruksregisteret (www.slf.dep.no). Kommunal landbruksetat kan oppdatere grunneigedomstabellen i landbruksregisteret. Heimelshavar Heimelshavar er den som står oppført i grunnboka som eigar av ein grunneigedom. www.skogoglandskap.no 2
Hovednummer Entydig identifikasjon av ein landbrukseigedom i landbruksregisteret. Hovednummeret er sett saman av kommunenummer, gardsnummer, bruksnummer og festenummer. Ein av grunneigedomane på landbrukseigedomen er valgt som hovednummer. Landbrukseigedom I landbruksregisteret vert ein landbrukseigedom definert som alt landbruksareal same person(ar) eig innan ein kommune. Ein landbrukseigedom kan vere sett saman av fleire grunneigedomar (gardsnr/bruksnr). Landbruksregisteret Landbruket sin registerkjerne, inneheld landbrukseigedomar, personar, bedrifter og areal knytt til foretak innan landbruket. Statens landbruksforvalting har ansvaret for landbruksregisteret (www.slf.dep.no). LIB Landbruksforvaltninga sin informasjonsbase. LIB er ein informasjonsbase for sakshandsamarar i landbruksforvaltninga. Den inneheld opplysningar frå landbruksregisteret, søknad om produksjonstilskot, søknad om avløysartilskot for ferie og fritid samt opplysningar frå skogavgiftssystemet. Statens landbruksforvalting har ansvaret for LIB (www.slf.dep.no). Markslag Eit samla omdøme for areal i inn- og utmark som kan skildrast i samsvar med markslagsklassifikasjon i ØK og/eller AR5 klassifikasjonssystem. Markslag er ikkje eit klassifikasjonssystem eller produkt, men eit omdøme som vert nytta når ein omtaler areal i marka, utan å knytte dette spesifikt til klassifikasjonssystem eller produkt. Markslag er definert som areal som er relativt einsarta for jordbruk og skogproduksjon. Markslagsklassifikasjon i ØK Ei inndeling av landarealet etter arealtilstand samt driftstilhøve i jordbruket og produksjonsevne i skog. Produktet av ei kartlegging utført i samsvar med Markslagsklassifikasjon i ØK vert kalla DMK (digitalt markslagskart). Før den digitale tidsalder framsto produktet som markslagsinnhaldet i ØK papirkart. Matrikkel Noreg sitt eigedomsregister som inneheld både kart og registerinformasjon. Erstatter GA Bog DEK. Teig Kvar grunneigedom vert vidare delt opp i fleire teigar dersom den til dømes vert delt av ein veg. Teignummeret er eit løpenummer som vert satt av Skog og landskap, og det finnest ikkje i andre register. ØK Økonomisk kartverk etablert frå midten på 1960-tallet. Kartserie i målestokk 1:5 000. Forutan topografiske tilhøve gjengjev kartverket administrative grenser, eigedomsgrenser, bygningar, markslag mv. Er no erstatta av digital versjon, N5 raster, som vert generert og oppdatert frå FKB datasett. www.skogoglandskap.no 3
1.2 Om jordregisteret Produksjon av jordregister starta opp hausten 1959, under det som då heitte Jorddirektoratets avdeling for jordregistrering 1. Bakgrunnen var ynskje om å få oversikt over ressursane knytt til jord og skog. God oversikt over landbruksressursane var etterspurd frå fleire hald, og eit jordregister skulle gjere det lettare å samordne nydyrking, bureisning, skogreisning, beitekultivering med meir. Jordregister har vore produsert heilt fram til i dag, og vert no laga av Norsk institutt for skog og landskap. 1.3 Korleis vert jordregisteret laga? Jordregisteret vert laga ved å slå saman informasjon frå markslagsdata, eigedomskart og landbruksregisteret. Jordregisteret er avleia frå fylgjande kjelder: AR5, Markslagskart viser arealtilstand og arealkvalitet for jord- og skogbruksområde. Norsk Institutt for skog og landskap har fagansvar for AR5, men vert forvalta av kommunen og Skog og landskap gjennom Geovekst.. Matrikkelen, eigedomskartet gjev oversikt over eigedomssituasjonen,og vert forvalta av kommunen eller Statens Kartverk gjennom Geovekst. Landbruksregisteret, grunneigedomstabellen med informasjon om kva grunneigedomar som høyrer til landbrukseigedomen. Statens landbruksforvaltning har ansvar for registeret, medan kommunane og fylkesmannen si landbruksavdeling har ansvaret for oppdatering. Kvaliteten på jordregisteret er eit direkte resultat av kvaliteten på dei datakjeldene som registeret er avleda frå. Der det vert påvist feil, vil det skuldast feil i ein eller fleire av kjeldene. Jordregisteret vert laga på kommunenivå ved å slå saman markslagskartet med eigedomskartet. Arealtala vert summert opp og presentert i eit jordregister slik det er vist i figur 1. Den einskilde grunneigedom er gjeve ved gardsnummer, bruksnummer og festenummer. Kvar grunneigedom vert vidare delt opp i teigar. Teignummeret er eit løpenummer som vert satt av Skog og landskap i samband med produksjon av jordregister, og finnest ikkje i andre register. Ein landbrukseigedom er i prinsippet sett saman av dei grunneigedomane som tilhøyrer samme eigar i ein kommune. Ein grunneigedom er eigedomseininga som vert henta frå eigedomskartet (Matrikkelen). Figur 2 viser korleis landbruksregisteret knyter ulike grunneigedomar saman. Då ein landbrukseigedom kan vere sett saman av fleire grunneigedomar, kan den ha fleire sett med gardsnr/bruksnr. I landbruksregisteret vert eit av desse setta med gardsnr/bruksnr nytta som identifikasjon for heile landbrukseigedomen, under omdømet Hovednummer. 1 Jorddirektoratets avdeling for jordregistrering bytta navn til Jordregisterinstituttet i 1975. I 1988 vart Jordregisterinstituttet slått saman med Landskogtakseringen og Norsk institutt for jord- og skogkartlegging (NIJOS) vart oppretta. I 2006 vart NIJOS og Skogforsk slått saman til Norsk institutt for skog og landskap. www.skogoglandskap.no 4
Ved produksjon av jordregister og gardskart henter ein gardsnr/bruksnr på alle grunneigedomane som er registrert i grunneigedomstabellen for kvar landbrukseigedom (hovednummer). Deretter henter ein eigedomsgrensene for desse gardsnr/bruksnr i eigedomskartet. Eigedomsgrensene vert nytta for å avgrense og arealberegne landbrukseigedomen. Dette er vist under i figur 3. Grunneigedoms -tabellen Eigedomskart eigedomsgrenser Markslagskart AR5 Jordregister og gardskart Statens landbruksforvalting Matrikkelen, Statens kartverk Skog og landskap og kommunen Figur 1. Grunneigedomstabellen vert brukt saman med eigedomskart i Matrikkelen og markslagkart (AR5) for å produsere jordregister og gardskart. Figur 2. Markslagskart (AR5) vert kombinert med eigedomskart i Matrikkelen, og arealtala kan summerast opp og presenterast i eit jordregister. I dette dømet er markslagskartet sett saman av figurar klassifisert som jordbruksareal og veg. Eigedomskartet viser at vegen inngår som ein eigen eigedom. www.skogoglandskap.no 5
Figur 3. Ein veg som går over ein eigedomsteig kan i mange høve føre til at eigedommen vert delt opp i ulike teigar. I figuren over deler vegen (rød linje) opp grunneigedom 12/2 i tre teigar, medan grunneigedom 12/3 vert delt i to teigar. Hovednummer Grunneigedomar Figur 4. Landbruksregisteret syner kva grunneigedomar som høyrer til landbrukseigedomen. I jordregisterproduksjon kan, som vist over, ein grunneigedom vidare verte delt opp i teigar. Det er denne koblinga som vert nytta for oppsummering av arealtal for heile eigedomen. www.skogoglandskap.no 6
2.0 Kontroll og oppretting av informasjon i jordregisteret Målsettinga med produksjon av jordregister og gardskart er å effektivt skaffa nøyaktige arealoversikter over landbrukseigedomane i kommunen. Det er då viktig å vite kva kjelder som vert nytta, og korleis feil og manglar kan rettast opp. Dette avsnittet omhandlar nokre av dei vanlegaste feila i grunneigedomstabellen, eigedomskartet og markslagskartet, som er kjeldene til jordregister og gardskart. Feil i grunneigedomstabellen i landbruksregisteret: For mange kommunar er manglande ajourhald av grunneigedomstabellen ei stor feilkjelde for gardskart. Frå grunneigedomstabellen i landbruksregisteret vert det henta opplysningar om kva grunneigedomar som til saman utgjer ein landbrukseigedom. Fylkesmannen og kommunen kan sjå grunneigedomstabellen i Statens landbruksforvaltnings informasjonsbase (LIB). Feil kan rettast direkte i landbruksregisteret. Årsak til feila: Generelt manglande ajourhald av grunneigedomstabellen, til dømes som fylgje av eigedomsoverdragingar, samanføying av teigar eller frådeling av teigar kan alle vere årsaker til at eigedomsteigar manglar eller feilaktig er knytt til landbrukseigedom. Dersom ein grunneigedom er knytta opp mot feil landbrukseigedom, eller manglar heilt, kan det medføre store arealavvik i jordregisteret og på gardskartet. Eit døme kan vere ved kjøp av tilleggsjord. Dersom gards- og bruksnummer ikkje vert samanføyd i samband med kjøpet, er det viktig at gards- og bruksnummer på naboeigedomen vert lagt inn i grunneigedomstabellen knytt til landbrukseigedomen som kjøpte. På den måten arealet kjem med både i jordregister og gardskart. Tidlegare var det mogeleg at det ved samanføying medllom gardsnr/bruksnr vart gløymt å registrere samanføyinga enten i GAB eller DEK. I Matrikkelen er det ikkje mogeleg å gjere silke feil lenger, men gamle feil kan føre til at gardsnr/bruksnr kan eksistere i register og i grunneigedomstabellen, utan at dei finnest i eigedomskartet. Hjelpemiddel: I LIB viser rapport LREG660 personar som er registrert som eigarar av fleire landbrukseigedomar i samme kommune. Rapporten kan vere til hjelp for å avdekke eventuelle feil i landbruksregisteret. Den kan vere ein indikator på tilfelle der det har vore kjøp av eigedom som tilleggsjord. I slike tilfelle vil det ofte vere mest korrekt å slette den kjøpte eigedomen som eigen landbrukseigedom i landbruksregisteret og heller føre opp gardsnr/bruksnr i grunneigedomstabellen under hovednummeret til "hovedlandbrukseigedomen". Kommunen har sjølv høve til å rette feil i grunneigedomstabellen i landbruksregisteret. Fylkesmannens landbruksavdeling kan gje rettleiing med dette. www.skogoglandskap.no 7
Feil ved eigedomskartet (Matrikkelen) Feil i eigedomskartet kan også føre til at landbrukseigedomen manglar i jordregisteret eller arealtalet vert feil. Eigedomskartet kan ha svært varierande kvalitet. Eigedomar som er utskilt etter 1980 er som regel godt dokumentert. Eigedomsgrenser i landlege område er i hovudsak basert på digitalisering av gamalt ØK, og har difor arva dei feila som lå i dette kartet. Feil i eigedomsinnhaldet (grenser/gards- og bruksnummer) skal meldast til ansvarleg for matrikkelen i kommunen. Du finn meir informasjon om feil i eigedomskartet (matrikkelen) og korleis dette vert retta opp på Internettsida: http://www.skogoglandskap.no/seksjoner/gardskarthandbok Feil i markslagskartet (AR5) Markslagsinformasjonen er opprinneleg registrert ved feltregistreringar ved etablering av Økonomisk kartverk frå 1960-talet og utover. Jordbruksareala er no ajourført på grunnlag av ortofoto (målestokkrette flybilete). Dette gjev god nøyaktighet på avgrensingslinjer rundt desse areala, men kan vere litt mindre presist når det gjeld å skilje mellom arealtilstandane. Det kan likevel vere feil både i avgrensning mellom arealklasane og feil klassifisering av arealtilstanden. Begge deler kan gje feil i jordregisteret og gardskartet. Kommunen må vere spesielt merksam på eventuelle feil i arealtilstand på jordbruksareal, då tilskuddsatsane er ulike for fulldyrka/ overflatedyrka jord og innmarksbeite. Feil i AR5 vert meldt til kartansvarlig i kommunen i samsvar med gjeldande rutiner for vedlikehald av kart. I dei fleste kommunar er dette styrt gjennom Geovekst-samarbeidet. Dersom ein omklassifiserer areal, er det føresett at dette vert gjort i samsvar med gjeldande standard for klassifikasjon. Du finn meir informasjon om feil i markslagsklassifisering på internettsida: http://www.skogoglandskap.no/seksjoner/gardskarthandbok www.skogoglandskap.no 8
3.0 Skildring av rapportane Dette kapittelet skildrer innhaldet i dei ulike i rapportene. Rapport 1 og 2 er hovedrapportane i jordregisteret. Rapport 3, 4 og 5 er hjelperapportar som er nyttige ved gjennomgang og kontroll av jordregisteret. Rapportane bør sjåast på i samanheng. Rapport 1 er hovedtabell i jordregisteret og viser nøkkeltall for kvar eigedom. Rapport 2 er hovudtabell i jordregisteret og viser meir detaljar for kvar eigedom. Rapport 3 viser landbrukseigedomar som ikkje finnes i jordregisteret. Denne rapporten kan forklare kvifor enkelte eigedomar manglar gardskart. Rapport 4 viser grunneigedomar i eigedomskartet som ikkje ligg i landbruksregisteret. Desse grunneigedomane er ikkje med på gardskart. Denne rapporten kan forklare kvifor enkelte eigedomar manglar areal. Rapport 4 bør derfor sjåast i samanheng med rapport 1B og 2. Rapport 5 viser teigar som ikkje kan fordelast på éin landbrukseigedom. Desse teigane vil heller ikkje vere med i arealgrunnlaget for den enkelte landbrukseigedom (Rapport 1 og 2) og dei er heller ikkje med på gardskart. Rapport 1: Arealoversikt landbruksregister jordregister Rapport 1 viser summerte arealtal for jord-, skog- og anna areal for landbrukseigedomar som både finnest i landbruksregisteret og jordregisteret (dvs som kan arealbereknast i kartet). Arealtala frå landbruksregisteret er henta inn for samanlikning. Også landbrukseigedomar utan arealtal i landbruksregisteret er lista. Tala i Rapport 1 under kolonne-overskriften Kartet (jordregisteret) er resultatet frå produksjonen av jordregister, der data frå landbruksregisteret er kombinert med eigedomskart og markslagskart. Rapport 1 viser nøkkeltal for kvar eigedom. Figur. 6. Rapport 1 viser summerte arealtal for jord-, skog- og anna areal for landbrukseigedomar som finnest både i landbruksregisteret og jordregisteret. www.skogoglandskap.no 9
Rapport 1 B: Avvik på minst 50 dekar Denne rapporten tek utgangspunkt i Rapport 1, og lister ut eigedomar der avviket mellom jordbruksareal i landbruksregisteret og jordregisteret er på 50 dekar eller meir. Ei årsak til avvik lista opp i Rapport 1B kan vere at ein grunneigedom (gardsnr/bruksnr) manglar i grunneigedomstabellen i landbruksregisteret. Sjå difor om gardsnr/bruksnr står oppført i rapport 4. Rapport 4 lister ut grunneigedomar som manglar i landbruksregisteret. Kommunen har sjølv høve til å rette feil i grunneigedomstabellen i landbruksregisteret. Fylkesmannens landbruksavdeling kan gje rettleiing med dette. www.skogoglandskap.no 10
Rapport 2: Jordregister Dette er hovudlista i jordregisteret. Den lister detaljar for alle landbrukseigedomane som finnest i landbruksregisteret og jordregisteret (som kan arealbereknast i kartet). Rapport 2 inneheld dei same hovudnummer som er lista i Rapport 1, men med arealfordeling på kvar einskild teig. Lista er sortert etter hovudnummer. Den inneheld arealtal på eigedomsnivå og teignivå, fordelt på 10 markslagsklassar. Figur 7. Rapporten viser arealtal for kvar einskild teig på landbrukseigedomen. Tabellinnhald: Hovednr Teignr Eigartilhøve teig Forklaring: Hovednummer er i landbruksregisteret brukt som identifikasjon for heile landbrukseigedomen. Hovudnummer er gjeve med gandsr, bruksnr og festenr. Teignummer er eit løpenummer som vert tildelt dei ulike teigane innan ein grunneigedom. Teignumeret vert tildelt fortløpande av Skog og landskap under produksjon, og er ikkje ein offisiell identifikasjon av teig. Eigartilhøve teig vert nytta til å nevne status for ein eigedomsteig. M: Ei matrikkeleining S: Uregistrert jordsameige, alle matrikkeleiningar er kjend Sx: Uregistrert jordsameie, alle matrikkeleiningar er ikkje kjend F: Fleire matrikkeleiningar, same eigar Fx: Fleire matrikkeleiningar, ulik eigar T: Omtvista Opplysningane om eigartilhøve er henta frå Matrikkelen, medan bokstavkodane er laga av Skog og landskap. Viktig: S og Sx vert berre nytta for uregistrert jordsameige, ikkje for jordsameige med eige registernumer, eller for personleg sameige. Fulldyrka jord Jordbruksareal som er dyrka til vanleg pløyedjupn, og som kan nyttast til åkervekstar eller til www.skogoglandskap.no 11
Overflate dyrka Innmarksbeite Produktiv skog S+H M L Uproduktiv skog Myr Åpen jorddekt fastmark Åpen grunnlendt fastmark Restareal Totalt eng, og som kan fornyast ved pløying. Jordbruksareal som for det meste er rydda og jamna i overflata, slik at maskinell hausting er mogeleg. Jordbruksareal som kan nyttast til beite, men som ikkje kan haustast maskinelt. Minst 50 % av arealet skal vere dekt av grasartar eller beitetålende urter. Skog av særs høg bonitet, Skog av høg bonitet. Skog av middels bonitet. Skog av låg bonitet. Uproduktiv skog. Areal med myrvegetasjon og minst 30 cm tjukt torvlag. Fastmark som ikkje er skog- eller jordbruksareal der meir enn 50 % av arealet har større jorddjupn enn 30 cm. Fastmark som ikkje er skog- eller jordbruksareal der mer enn 50 % har mindre jorddjupn enn 30 cm eller er dekt av blokker. Areal som er utbygd, samferdsel, vatn, snøisbre eller ikkje kartlagt. Totalt jordregisterareal på teigen. Dersom det er fleire teigar på eigedommen, er det ei linje for kvar teig. Til slutt står ei linje med sum for hovednummer, dvs. for heile landbrukseigedomen. Nærare definisjonar av arealklassane i AR5, sjå www.skogoglandskap.no/ar5 Viktig: Teigar som ikkje kan fordelast på enkelteigedomar vert lista opp i Rapport 5 Samegie, tvisteteigar og teigar med fleire grunneigedomar og samstundes ulik eigar. Sjekk difor Rapport 5 nøye og sjå om det er teigar som urettmessig har havna der. Teigane som er lista opp i Rapport 5 vert ikkje tatt med i arealgrunnlaget for eigedomane, og er difor ikkje med i rapport 1 og 2. www.skogoglandskap.no 12
Rapport 3: Landbrukseigedomar som manglar i jordregisteret Rapport 3 viser landbrukseigedomar i landbruksregisteret som manglar i jordregisteret. Landbrukseigedomane som står oppført i Rapport 3 er registrert i landbruksregisteret, men finnest ikkje i rapport 1, 2 eller 5. Eigedomar som berre har areal som vert rekna som ikkje klassifisert vert ikkje tatt med i jordregisteret, og vert lista her dersom dei er registrert i landbruksregisteret. Det kan vere fleire årsaker til at eigedomane havnar i denne rapporten, og dei vanlegaste er lista opp nedanfor. Feil i landbruksregisteret Dersom landbrukseigedomen er registrert med eit hovednummer (gardsnr/bruksnr/festenr) som ikkje finnes i eigedomskartet, finn ein ikkje eigedomsgrenser for eigedomen, og får dermed ikkje utført arealberekning. Dette kan skuldast feil i landbruksregisteret (feil i hovednummer), eller at gardsnr/bruksnr/festenr er samanføyd med eit anna, og ikkje finnets i eigedomskartet lenger. Kommunen har sjølv høve til å rette feil i landbruksregisteret. Feil eigedomskartet Feil i eigedomskartet kan også føre til at landbrukseigedomen manglar i jordregisteret. Det kan vere grunneigedomar som er registrert med feil gnr/bnr/fnr i eigedomskartet (matrikkelen) på grunn av at dei er samanføyd i GAB, men ikkje i eigedomskartet. Eller det kan vere teigar som manglar gnr/bnr. Nokre tekniske feil i eigedomsgrensene kan også føre til at arealet ikkje kan utreknast, og at eigedomen manglar i jordregisteret. Feil ved eigedomskartet må meldast til matrikkelansvarleg i kommunen. Du finn meir informasjon om å rette eigedomskartet på internettsida: http://www.skogoglandskap.no/seksjoner/gardskarthandbok, sjå kapittel Under retting av gardskart. Feil i markslagskartet (AR5) Feil i markslagskartet kan også føre til at landbrukseigedomen manglar i jordregisteret. Eigedomar som berre har areal i klassen ikkje klassifisert vert ikkje tatt med i jordregisteret. Dette gjeld areal som i AR5 er registrert som utbygd, samferdsel, vatn og snøisbre.det gjeld også araeal som ikkje er kartlagt. Feil i markslagskartet må dokumenterast av landbruksansvarleg i kommunen, og vert retta av dei som har originalansvaret for AR5. Som oftast er dette kommunen. Du finn meir informasjon om å rette markslagskart på internettsida: http://www.skogoglandskap.no/seksjoner/gardskarthandbok, se kapittel Under retting av gårdskart www.skogoglandskap.no 13
Rapport 4: Grunneigedomar i eigedomskartet som ikkje er kopla til nokon landbrukseigedom i landbruksregisteret Rapport 4 gjev oversikt over grunneigedomar i eigedomskartet som ikkje er kopla til noko hovudnummer i landbruksregisteret. Det kan skuldast at eigedomen manglar heilt i landbruksregisteret eller at grunneigedomstabellen er ufullstendig. Rapport 4 lister berre grunneigedomar med sum jordbruksareal større enn 5 dekar eller sum produktiv skog større enn 25 dekar. Små eigedomar utan kopling mot landbruksregisteret vil altså ikkje verte lista ut i Rapport 4. Figur 8. Rapport 4 viser grunneigedomar som manglar i landbruksregisteret. Kommunen må sjølv vurdere om desse grunneigedomane bør inn i landbruksregisteret, og om dei då skal registrerast som eigen landbrukseigedom eller som grunneigedom under eit eksisterande hovednummer. Det kan vere mange grunneigedomar på rapport 4 som ikkje skal registrerast i landbruksregisteret. Hvis ein i Rapport 1 og 2 manglar areal på enkelte landbrukseigedomar, kan det vere fordi grunneigedomar manglar i grunneigedomstabellen. Desse vil vere lista opp i rapport 4. Kommunen har sjølv høve til å rette feil i grunneigedomstabellen i landbruksregisteret. Fylkesmannens landbruksavdeling kan gje rettleiing for dette. Rapport 4b: Teigliste Dette er ein oversikt over navn og adresse på heimelshavar frå Matrikkelen for dei grunneigedomane som er lista opp i rapport 4. www.skogoglandskap.no 14
Rapport 5: Uregistrert jordsameige, tvisteteigar og teigar med fleire grunneigedomar og ulik eigar Denne rapporten lister opp teigar som ikkje kan koblast til ein einskild landbrukseigedom. Det kan vere uregistrerte jordsameige, tvisteteigar eller teigar som er knytt til fleire grunneigedomar med forskjellige eigarar. Felles for alle er at arealet ikkje kan fordelast til ein einskild landbrukseigedom. Figur 9. Rapport 5 viser teigar som ikkje kan knytats til ein einsild landbrukseigedom. I Matrikkelen ligg det informasjon om eigartilhøvet på kvar enkelt teig. I jordregisteret er eigartilhøvet gjeve med bokstavkodar. Tabellen viser samanhengen mellom eigartilhøve på teigen, kode i Matrikkelen og kode for eigartilhøve teig: Eigartilhøve Kode i Matrikkelen Eigartilhøve teig Ei matrikkeleining Ingen tilleggsinformasjon M Uregistrert jordsameige, alle uregistrertjordsameie = Ja S matrikkeleiningar er kjend avklarteiere = Ja Uregistrert jordsameige, alle uregistrertjordsameie = Ja Sx matrikkeleiningar er ikkje kjent avklarteiere = Nei Fleire matrikkeleiningar, same teigmedflerematrikkeleininger = Ja F eigar teigflerematrsammeeier = Ja Fleire matrikkeleiningar, ulik teigmedflerematrikkeleininger = Ja Fx eigar teigflerematrsammeeier = Nei Omtvista tvist = Ja T * Opplysningar om matrikkeleeiningane har same eier eller ikkje ligg ikkje som eigenskap i Matrikkelen, men kjem fram som ein assosiasjon mellom matrikkeleining og heimmelshavarar. www.skogoglandskap.no 15
Spesielt for uregistrert jordsameige, kode S og Sx Det er viktig å vere klar over at kode S og Sx berre vert nytta for uregistrert jordsameige (også kalla brukssameige), og altså ikkje for jordsameige med eige matrikkelnummer eller personleg sameige. Jordregisteret (rapport 1 og 2) viser areala for den enkelte landbrukseigedom. Ved produksjon av jordregister vert eigartilhøvet på teigane kontrollert, slik at berre areal som kan fordelast på ein enkelt eigedom vert tatt med. Areal på sameigeteigar og tvisteteigar kan ikkje fordelast på enkelteigedomar. Difor vert ikkje teigar med kode S, Sx og T tatt med i jordregisteret eller på gardskartet. Eigedomane vert lista opp i Rapport 5, med arealtal for kvar teig. Spesielt for teigar med fleire matrikkeleiningar, kode F og Fx For teigar som er registrert på fleire grunneigedomar der grensene innbyrdes er uavklart, vert heimelshavartilhøva i Matrikkelen kontrollert: Dersom det er same heimelshavar på dei involverte grunneigedomane, kan arealet på teigen leggast til resten av landbrukseigedomen der vedkomane er heimelshavar. Teigen vert då tatt med både i jordregister (Rapport 1 og 2) og på gardskart. Dersom det er ulike heimelshavarar på grunneigedomane, kan ikkje arealet på teigen knytast til ein landbrukseigedom. Teigen vert då ikkje tatt med på jordregister og gardskartet. - Eigedomane vert lista ut i rapport 5, merka med kode Fx under eigartilhøve teig. - Det er viktig at desse eigedomane vert kontrollert og evt retta opp. Ofte viser det seg at det ved overdraging er utegløymtmt eit bruksnummer som har vorte ståande att med tidlegare heimelshavar. Rapport 5 lister opp teigar som ikkje er med i jordregisteret (rapport 1 og 2). Landbrukseigedomar med uregistrert jordsameige Kode S og Sx skal nyttast for uregistrert jordsameige. Det er skjeldan jordbruksareal på slike sameige. Vurder om koden er brukt riktig. Landbrukseigedomar med fleire matrikkeleiningar og ulik eigar Kode Fx vert nytta på teigar som er registrert på fleire grunneigedomar der grensene innbyrdes er uavklart, og det samstundes er ulike heimelshavarar på desse eigedomane. Desse eigedomane eller heimelstiløva må eventuelt. rettast opp i Matrikkelen. Landbrukseigedomar med tvisteteigar Kode T vert nytta på tvisteteigar. Vurder om teigen er koda riktig i Matrikkelen. Eventuelle feil i kode for eigartilhøve må rettast opp i Matrikkelen. Dette må utførast av ansvarleg for Matrikkelen i kommunen. www.skogoglandskap.no 16
Eit døme med teig med flere matrikkeleiningar og ulik eigar (Fx): Gardsnr/bruksnr/festenr Heimelshavar Eigartilhøve teig 60/4/0 Ola Landskap Fx 60/9/0 Kari Nordmann Fx Figur 10. Figuren viser døme på teigar som vert lista ut i rapport 5. På dette arealet er det registrert både bruksnr 4 og 9, men innbyrdes grense er ukjend, og dei er registrert i Matrikkelen med teigmedflerematrikkeleininger = Ja. Då kontroll mot Matrikkelen viser at det er ulik heimelshavar for bruksnr 4 og 9, vert arealet lista ut i Rapport 5, merka med Eigartilhøve teig = Fx. www.skogoglandskap.no 17
Konsesjon frå Datatilsynet I Jordregisterbasen for perioden før 1990 vart fødselsnummeret for eigarane nytta for å danne eigareiningar. Registeret vart då oppfatta som personregister, og det vart tildelt konsesjon frå Datatilsynet. Konsesjonen vart tildelt i 1982, og seinare oppdatert fleire gonger, seinast i 1988. Konsesjonen er ikkje oppdatert for organisasjonsmessige endringar og bytte av navn som har skjedd seinare. Vi praktiserer likevel den same konsesjonen som vart tildelt på 1980-talet. 3.2 Kva registeret kan nyttast til: Registeret kan nyttast til planlegging og iverksetting av tiltak til fremje av jord- og skogbruk, til praktisering av jordlova og konsesjonslova, og til administrasjon av tilskuddsordningar i landbruket. 4.3 Utlevering av opplysingar frå registeret: Utlevering av opplysingar er ikkje tillete utan i fylgjande tilfelle: 1. Når den personen opplysingane gjeld har gjeve skriftleg samtykke 2. Ellers kan utlevering skje til statlege og kommunale organ, og til kredittinstitusjonen Landkreditt og forsikringsselskapet Skogbrann. Det kan og utleverast regionvise utdrag av registeret til institusjonar knytt til Norges Skogeierforbund og Skogeierforeningen av 1950 og som lager driftsplanar og driv rettleiing for skogeigarar. Utlevering til føretak som tek på seg oppdrag for dei kan skje etter avtale med Norsk Institutt for jord- og skogkartlegging når dette er vurdert i høve til punkt 3.2 i konsesjonen. Utlevering av personopplysingar i maskinlesbar form til dei lokale landbrukskontora vert tillete. Konsesjonen omfatter og jordregistera ved dei lokale landbrukskontora. Figur 3. Konsesjonsvedtekter for Jordregisteret, oppdatert siste gong 1988. www.skogoglandskap.no 18
Tilvisningar Geovekst - Ajourhold trinn for trinn. Kontinuerlig oppdatering av FKB-data i kommunene, med bakgrunn i overordede bestemmelser, kommunale vedtak og avtaler. Statens kartverk. http://www.statkart.no/ajourhold+-+trinn+for+trinn.d25-swbfo4t.ips Geovekst - veiledningsdokumentasjon. Retningslinjer for forvaltning av FKB-data. Statens kartverk. http://www.statkart.no/nor/land/fagomrader/geovekst/veiledningdokumenter/ AR5 Klassifikasjonssystem. Klassifikasjon av arealressursene. Håndbok fra Skog og landskap 01/2006. http://www.skogoglandskap.no/publikasjon/1170254097.17 AR5 Ajourføring i aktuell programvare http://www.skogoglandskap.no/artikler/2008/ar5_ajourforing_i_programvare Markslagsklassifikasjon i økonomisk kartverk, Håndbok fra Skog og landskap 01/07. http://www.skogoglandskap.no/publikasjon/nj_dokument_16_01 SOSI Del 3 Produktspesifikasjon for Felles KartdataBase (FKB), http://www.statkart.no/?module=articles;action=article.publicshow;id=13203 www.skogoglandskap.no 19