Nord- og Midhordland jordskifterett Rettsbok Sak: 1200-2013-0049 HELLESUND Gnr. 9 i Øygarden kommune Oppstarta: 27.01.2015 Avslutta: 08.05.2015
RETTSBOK Domstol: Nord- og Midhordland jordskifterett Møtedag: 27.01.2015 Stad: Møterom Osundet, Øygarden rådhus, Rong i Øygarden Sak nr.: 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9 Saka gjeld: Krav om grensegang etter jordskiftelova 88 Jordskiftedommar: Svein Linga, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd Protokollførar: Saka er kravd av: Til handsaming: Partar: Til stade: Jordskiftedommaren Tom Nilsen Tvist om grense Eigar av gnr. 9/80 Tom Nilsen Eigar av gnr. 9/10 May Jorunn Sæle Einarsen Eigedomane ligg i Øygarden kommune Tom Nilsen, May Jorunn Sæle Einarsen, Trond Einarsen, Anders Molvik Overingeniør Linda Benjaminsen frå jordskifterettens kontor var òg til stade. På spørsmål frå jordskiftedommaren hadde ingen merknader til innkallinga til møtet eller til måten retten var samansett på. Ingen kjende til noko som kunne tilseie at jordskiftedommaren er inhabil. Rettsmekling i saka er prøvd, men førte ikkje fram. Framlagde dokument: 1. Krav om sak for jordskifteretten frå Tom Nilsen datert 26.11.2013 Vedlegg 1. Kart Vedlegg 2. Skylddelingsforretning av 23.10.1965 for gnr. 9 bnr. 80 2. Forkynning av ny sak for May Jorunn Sæle Einarsen, datert 17.12.2013 3. Innkalling til rettsmeklingsmøte 26.05.2014, datert 13.05.2014 4. Rettsmeklingsprotokoll 5. Innkalling til rettsmøte 27.01.2015, sendt partene 15.12.2014 6. Brev frå Tom Nilsen datert 06.01.2015 Vedlegg 1. Skylddelingsforretning av 23.10.1965 for gnr. 9 bnr. 80 Vedlegg 2. Notat vedr. framføring av veg fra kommunal veg, datert 29.09.1984 Vedlegg 3. Notat, datert 07.08.1985 vedr. betaling for opparbeidd veg Vedlegg 4. Brev frå Kåre Nilsen til Bygningsrådet i Øygarden, datert 17.08.1988 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 1
Vedlegg 5. Skisse for veitrasè - Hellenesset - Hellesøy Vedlegg 6. Erklæring frå Karl Sæle, datert 06.08.1988 Vedlegg 7. Møtebok for Øygarden kommune - sak BR 16/90 Vedlegg 8. Kopi av nabovarsel, datert 12.04.1989 Vedlegg 9. Kvittering for nabovarsel av 12.04.1989 Vedlegg 10. Protokoll for rettsmekling av 26.05.2014 Vedlegg 11. Bekreftet utskrift av grunnboken for gnr. 9 bnr. 10 frå Statens Kartverk Vedlegg 12. Bekreftet utskrift av grunnboken for gnr. 9 bnr. 19 frå Statens Kartverk Vedlegg 13. Bekreftet utskrift av grunnboken for gnr. 9 bnr. 49 frå Statens Kartverk Vedlegg 14. Bekreftet utskrift av grunnboken for gnr. 9 bnr. 80 frå Statens Kartverk 7. Brev med kommentarer fra May Sæle Einarsen datert 12.01.2015 Vedlegg 1. Brev fra Øygarden kommune til Tom Nilsen datert 20.08.2013 Vedlegg 2. Skylddelingsforretning over gnr. 9 bnr. 80. Rettsleiaren orienterte kort om grensegang etter jordskiftelova og presenterte forslag til dagsorden. På forespørsel var det ingen merknader. Partane vart formana og gav forsikring. Part Tom Nilsen Fødselsdato: 25.juli 1951 Bustad: Grønnestølsveien 62, 5073 Bergen Stilling: Konsulent Eigar av gnr. 9/80 framstilte saka. Han la ned påstand. Retten tok pause kl. 10:00 10:05 Part May Jorunn Einarsen Sæle Fødselsdato: 22. oktober 1955 Bustad: Olsvkmarken 22, 5183 Olsvik Stilling: Leder Eigar av gnr. 9/10 supplerte saksframstillinga. Ho la ned påstand.. Retten tok pause kl. 10:45 10:55. Vitne 1 Namn: Anders Molvik Fødselsdato: 16. desember 1950 Bustad: Kleivaflaten 5, 5308 Kleppestø Stilling: Pensjonert eiendomsmeklar Tilknytning til partane: Bekjent av familien Nilsen vart gjort kjend med vitneansvaret, formana, gav forsikring og forklaring. Vitne 2 Namn: Trond Einarsen Fødselsdato: 24. oktober 1955 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 2
Bustad: Olsvikmarken 22, 5183 Olsvik Stilling: Ufør Tilknytning til partane: Gift med May Jorunn Sæle Einarsen vart gjort kjend med vitneansvaret, formana, gav forsikring og forklaring. Partane fekk ordet for kommentarar. Dommaren antyda for partane at bevisa i saka så langt kunne tyda på at ein eksakt rekonstruksjon ville bli vanskeleg for fleire av grensestrekningane. Han anmoda derfor partane om at ein under den etterfylgjande synfaringa i størst mulig grad ville prøve å oppnå enighet om grensene mellom eigedommane. Retten tok pause kl. 11:15 12:30 for lunsj og for å reise ut til dei aktuelle eigedommane. Partane påviste grensene. Partane blei enige om tre grensepunkt markert med 1, 2 og 3. Påstandane er målt inn og avmerka på påstandskart datert 27.01.2015. Frå punkt 3 og vidare hadde dei ulik oppfatning om kvar grensa går. Partane fekk ordet til sluttinnlegg. Dei heldt fast på påstandane. Deretter fekk partane ordet ein gong kvar. Partane vart kort orientert om ankereglane. På spørsmål hadde ingen merknader til forhandlingane. Dommaren erklærte forhandlingane for avslutta og tvisten tatt opp til doms. Dagens rettsmøte varte frå kl. 09.00 til kl.13:45. Retten heva. Øygarden, 27.01.2015 Svein Linga (s) Jordskiftedommar 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 3
RETTSBOK Domstol: Nord- og Midhordland jordskifterett Møtedag: 08.05.2015 Stad: Statens hus, Kaigaten 9, 5016 Bergen Sak nr.: 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9 Saka gjeld: Krav om grensegang etter jordskiftelova 88 Jordskiftedommar: Svein Linga, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd Protokollførar: Saka er krevd av: Til handsaming: Partar: Til stade: Jordskiftedommeren Tom Nilsen Avsei dom i tvist Avslutning av saka Eigar av gnr. 9/80 Tom Nilsen Eigar av gnr. 9/10 May Jorunn Sæle Einarsen Eigedomane ligg i Øygarden kommune Partane var ikkje innkalla til dette møtet Fylgjande dokument blei lagt fram: 8. Påstandskart datert 27.01.2015 I medhald av jordskiftelova 17 avsa jordskifteretten slik dom: Tom Nilsen har i hovudsak gjort gjeldande at det er skylddelingsforretningen for gnr. 9 bnr. 80 av 23. oktober 1965 ein må ta utgangspunkt i for å fastsetja grensa mot gnr. 9 bnr. 10. Det er gjort mange forsøk på å finna dei gamle merkene frå skylddelinga ute i marka utan å lykkast. Tom Nilsen sin far sette opp eit gjerde i 1993. Han meiner at gjerdet er sett i det som skylddelingsforretningen omtaler som linje 1. Kryss i berg i overgangen mellom linje 1 og linje 2 blei sprengt vekk då dei bygde hytte i 1989. Kryss i berg i overgangen mellom linje 2 og linje 3 kan kanskje være intakt, men her er det fylt på store mengder lausmassar slik at punktet i dag er utilgjengeleg. Vidare for linje 3 er det slik at naustet er bygd 1 1,5 m inne på gnr. 9 bnr. 10. Han meiner at dette var avtalt muntleg mellom dei tidlegare eigarane. Grensa går ut i sjøen. Grenselinje 4 mot gnr. 9 bnr. 19 er tidligare oppmålt og merka, og er såleis ikkje tema for denne grensegangen. Han meinar at det var vanleg på 1960-tallet å gje opp at arealet var på 2 dekar i skylddelinga sjølv om eigedomane kunne 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 4
vera større. På denne måten kunne ein unngå ein del formalitetar i forhold til jordstyret. Det er dei enkelte tomtegrensene som skildrar den reelle tomten. Det blei lagt ned slik påstand: Grensen mellom eiendommene gnr. 9 bnr. 10 og gnr. 9 bnr. 80 går som det blir anvist av Tom Nilsen i marken. May Jorunn Sæle Einarsen har i hovudsak gjort gjeldande at det er skylddelingsforretningen for gnr. 9 bnr. 80 av 23. oktober 1965 ein må ta utgangspunkt i for å fastsetja grensene mellom bnr. 10 og bnr. 80. Ho meinar at ein må leggja vekt på det faktum at det står i skylddelinga at arealet av den utskilde eigedomen er 2 dekar og at retten må sjå på muligheter for å avgrensa arealet for bnr. 80 fra 3,3 dekar til det korrekte arealet på 2 dekar. Til plasseringa av dei enkelte grenselinjene ute i marka uttrykte ho stor usikkerhet. Det var vanleg at gjerder blei plassert der det var praktisk å setja dei ned og det var ikkje alltid i grensa. Ho ville akseptera gjerdet som utgangspunkt for linje 1. I samband med byggesøknad fra Tom Nilsen i 2013 hadde ho fått oppgjeve frå Øygarden kommune at ho var eigar av området på nedsida av vegen mot sjøen mellom linje 3 og linje 4. Ho er komen fram til dette ut frå skildringa av linje tre: Linje 3. går fra endepungt av linje to og 4 meter i Sydauslig rettning til hogd kryss i berg, og videre i samme rettning til sjøen der linjen ender. Ho meiner at denne retningsangivelsen er mest i tråd med hennar påstand. Dette vil òg medvirka til at arealet på 3,3 dekar nærmar seg litt det oppgjevne arealet på 2 dekar. Hennes inntrykk er at skylddelingar er veldig nøyaktige både med hensyn til arealog retningsmålingar. Det ble lagt ned slik påstand Grensen mellom eiendommene gnr. 9 bnr. 10 og gnr. 9 bnr. 80 går som det blir anvist av May Jorunn Sæle Einarsen i marken. Retten ser slik på saka: Partane synest å vera enige om at det er skylddelingsforretningen av 23. oktober 1965 som skal leggjast til grunn ved fastlegging av grensa mellom bnr. 10 og bnr. 80. Under synfaringa viste det seg at partane kunne bli enige om ei felles forståing av kor grenselinjene nemnde som linje 1 og 2 i skylddelinga går i marka. For grenselinje 3 har partane påvist eit felles startpunkt. Tom Nilsen meiner at linje 3 går parallelt med naustet ca. 1,5 m inne i naustet. May Jorunn Sæle Einarsen meiner at linje 3 går meir eksakt i ei sydaustlig retning. På denne måten vil grensa gå vidare opp på land til den treff grenselinje 4 mot gnr. 9 bnr 19. 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 5
Retten meiner at skulle ein leggje May Jorunn Sæle Einarsen si forståing til grunn så hadde skylddelinga teke inn eit vidare grenseforløp for å skildra denne grensa. I skildringa av grense 3 står det at den går fire meter til kross i berg og vidare til sjøen der grensa endar. Det står altså at grensa endar i sjøen og ikkje som ho hevdar mot bnr. 19. Grensa for bnr. 80 mot bnr. 19 er skildra som linje 4 i den same skylddelingsforretningen, og den startar i sjøen. Det stemmer ikkje med påstanden til May Jorunn Sæle Einarsen. Det vanlege har vore å hogge inn krysset på den siste godt egna fjellknausen før grensa går ut i sjøen. Det samsvarar lite med May Jorunn Sæle Einarsen sin påstand. Skulle retten lagt den til grunn, så ville det ha vore mange fjellknausar der skylddelingsmennene kunne ha sett ned kryss i fjell. Skildring av retningane i dei gamle skylddelingane kan ein ikkje ta heilt eksakt. Ein opererte ofte kun med åtte ulike himmelretningar. Ein kan ikkje sjå bort frå at den retningen som Tom Nilsen påstår òg kunne ha blitt omtalt som sydaustlig. Retten har difor ikkje valgt å tilleggje det vekt at May Jorunn Sæle Einarsen sin påstand viser seg i dag å være heilt korrekt i forhold til det å angi retninga. Når det gjeld arealstorleiken på 2,00 dekar som står angitt i skylddelinga, så er det retten si erfaring at slike areal ikkje er til å stola på. Med dei metodane ein hadde til rådvelde på den tida, stort sett måleband og kompass, var det vanskeleg å måla nøyaktige areal. Spesielt er det vanskeleg å måle når ein har med ei knudrete og uregelmessig kystline å gjera. På tida for skylddelinga var det rapporteringsplikt til jordstyret om skylddelinga gjaldt areal på over 2 dekar, så ein kan ikkje sjå heilt vekk frå at det har spelt ei rolle for at arealet i dag viser seg å vera såpass feil. Det kan òg vera slik at det var så mykje areal med fjell i dagen nær sjøen, at dei vurderte det slik at det relevante arealet for jordstyret ikkje var meir enn to dekar. Det mest avgjerande for retten er å prøve å tolka dei enkelte grenselinjene i skildringa i skylddelinga. Retten meiner såleis at det er få og ikkje avgjerande haldepunkt for eit grenseforløp slik May Jorunn Sæle Einarsen påstår. Retten er etter dette komen til slik slutning: Grenselinja mellom eigedomane gnr. 9 bnr. 10 og gnr. 9 bnr. 80 går slik den kjem fram på jordskiftekartet. GRENSESKILDRING Jordskiftesak nr. : 1200-2013-0049 Kommune: Øygarden Vedtatt av: Nord- og Midhordland jordskifterett Koordinatsystem: EUREF89 (WGS84) Sone 32 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 6
I den etterfylgjande grenseskildringa er dei oppgitte retningane i henhold til kart nord med 400 g (gon) inndeling av sirkelen. Dei oppgitte avstandane er horisontalmålt og koordinatane refererer seg til EUREF89 (WGS84) akse 32. Grensa og grensemerkene er teikna inn på kart i målestokk 1:500, kartnr. 125346. Ved måling av grensepunkt er det brukt GPS (Topcon) med krav til kvalitet i samsvar med jordskifterettens prosedyre for utføring av RTK måling i områdetype 3a, sprettbygd/dyrka mark med kartkvalitet FKB-C. Maksimalt tillatt punktdeformasjon for områdetype 3a er på 10 cm. Målte grensemerke skal ha ei målenøyaktighet som skal liggje på 1/3 eller mindre av overståande feilgrense. Grense 1 Eiendom til venstre: Gnr. 9 bnr. 10 Eiendom til høyre: Gnr. 9 bnr. 80 Punktnr Beskrivelse Retning Avstand X-koordinat Y-koordinat Grensa tek til i sjø ved middel høyvann og går 91,56 1 Kamjern 6732147,00 269934,70 91,56 55,94 2 Umerka grensepunkt 6732154,40 269990,14 31,67 9,02 3 Umerka grensepunkt 6732162,32 269994,45 117,96 13,23 4 Umerka grensepunkt 6732158,64 270007,15 117,96 til sjø ved middel høyvann, hvor grensa endar. Jordskifteretten har i denne saka ikkje teke stilling til kvar grensa går ute i sjøen. Jordskiftekostnader Jordskiftekostnader og gebyr skal dekkast av partane i samsvar med jordskiftelova 74. Kostnadene utgjer: Registreringsgebyr kr 4 300 Partsgebyr (kr 1548 x 2) kr 3 096 Grenselengdegebyr (kr 1720 x 1) kr 1 720 Sum kr 9 116 Kostnadene skal fordelast mellom partane etter den nytten retten meiner at dei har hatt av saka, jf. jordskiftelova 76. Jordskifteretten har i samband med dette lagt til grunn at dei har hatt like stor nytte av at grensa er blitt klarlagt. Jordskiftekostnadene vert etter dette fordelt slik: Gnr./bnr. Eigar skal betale kr har betalt kr skuldar kr 9/80 Tom Nilsen 4558 4300 258 9/10 May Jorunn Sæle Einarsen 4558 0 4558 SUM 9116 4300 4816 har til gode kr 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 7
For skuldig beløp vil det bli sendt ut faktura i eige brev frå Domstoladministrasjonen. Betalingsfristen er ført på fakturaen. Skuldig beløp som ikkje vert betalt innan denne fristen, kan tvangsinndrivast utan nærmare varsel. Avslutting av saka Saka blir avslutta i dette møtet. Forkynning og anke Forkynning skjer etter reglane for postforkynning. Fristen for anke er ein månad frå forkynning. Reglane om anke er lagt ved forkynninga. Ikraftsetjing Dersom ikkje anna er særskilt bestemt, vert avgjerdene i denne saka sett i kraft frå rettskraftdato. Matrikkelføring Når saka er rettskraftig, vil det bli sett fram krav om matrikkelføring til den lokale matrikkelmyndigheten (Øygarden kommune). Tinglysing Saka vil bli tinglyst på følgjande eigedomar i Øygarden kommune: gnr. 9 bnr. 10 og gnr. 9 bnr. 80. Retten heva, og saka slutta. Bergen, 08.05.2015 Svein Linga (s) Rett utskrift: 1200-2013-0049 HELLESUND, gnr. 9Nord- og Midhordland jordskifterett 8