Årsmelding 2018 Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 1
Innhald 3 Hovudtal 4 Årsmelding frå styret 8 Resultat 9 Balanse 10 Kontantstraumoppstilling 11 Eigenkapitaloppstilling 12 Notar 43 Revisjonsmelding 46 Erklæring frå styret og dagleg leiar 47 Opplysningar om selskapet GRAFISK UTFORMING: Sparebanken Sogn og Fjordane E. Natvik Prenteverk AS
Hovudtal RESULTATREKNESKAP 2018 2017 Resultat etter skatt 140 523 134 637 Netto renteinntekter i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,13 % 1,24 % Resultat etter skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,82 % 0,88 % HOVUDTAL FRÅ BALANSEN Brutto utlån til kundar ekskl. påkomne renter 17 932 486 15 936 162 Nedskriving på utlån 8 826 14 452 Eigenkapital 1 499 629 1 486 575 Forvaltningskapital 18 133 451 16 322 668 Gjennomsnittleg forvaltningskapital 17 140 864 15 350 211 ANDRE NØKKELTAL Kostnader i % av driftsinntekter 5,00 % 4,57 % Nedskriving i % av brutto utlån (Resultatført) 0,02 % 0,03 % Nedskriving i % av brutto utlån (Balanseført) 0,05 % 0,09 % Eigenkapitalavkastning etter skatt *) 9,95 % 11,44 % Kapitaldekningsprosent 19,24 % 21,74 % LCR (Likviditetsindikator) 143 % 124 % BALANSEUTVIKLING 12 MND. VEKST Vekst i forvaltningskapital 11,09 % 23,67 % Vekst i utlån til kundar 12,53 % 23,86 % Opplysningar om utlånsporteføljen Overdekning i sikringsmassen (mill. kr) 2 764 2 951 Overdekning i sikringsmassen (%) 18,4 % 22,6 % Indeksert belåningsgrad 58,1 % 56,9 % Uindeksert belåningsgrad 58,1 % 58,1 % Utferda OMF-volum pålydande (mill. kr) 15 000 13 075 Anna fyllingssikkerheit enn utlån (mill. kr) 75,9 249,3 Vekta tid sidan låna vart oppretta (år) 3,3 3,4 Vekta restløpetid for utlåna (år) 17,9 17,1 Andel lån med flytande rente 100 % 100 % Andel fleksilån 17,9 % 20,8 % Gjennomsnittleg volum pr. lån (mill. kr) 1,40 1,30 Tal lån 13 023 12 240 Andel lån med trygd i bustad i utlandet 0 % 0 % *) Rekna av inngåande eigenkapital justert for kapitalutviding og utbetalt utbytte. Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 3
Årsmelding 2018 Hovudtrekk Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS (BSF) er eit heileigd dotterselskap av Sparebanken Sogn og Fjordane. Selskapet er etablert ved banken sitt hovudkontor i Førde. Sparebanken Sogn og Fjordane fekk i januar 2009 konsesjon frå Finanstilsynet til etablering av bustadkredittføretak og utferding av obligasjonar med fortrinnsrett. Ved utgangen av 2018 er det utferda obligasjonar med fortrinnsrett for 15,0 mrd. kr, og selskapet har ein samla sikringsmasse på 17,8 mrd. kr. Dette gir ei overdekning (justert) på 18,4% i forhold til det utferda OMF-volumet. Sikringsmassen er samansett av bustadlån til ein bruttoverdi på 17.932 mill. kr, og bankinnskot på til saman 75,9 mill. kr. Bankinnskota inngår som fyllingssikkerheit. Fyllingssikkerheita utgjer 0,43% av samla sikringsmasse. Alle låna som ligg i kredittføretaket har flytande rente. Av utlånsvolumet er 17,9% fleksilån. Etableringa av BSF har vore ein viktig del av Sparebanken Sogn og Fjordane sitt arbeid for å sikre langsiktig likviditetstilførsel. Føretaket har også vore avgjerande for å kunne tilby kundane bustadlån til konkurransedyktige vilkår. Ved utgangen av 2018 var det 13.023 bustadlån i kredittføretaket. Gjennomsnittleg lånegrad (vekta etter innvilga volum) er på 58,1%, og vekta gjennomsnittleg nedbetalingstid er på 17,9 år. Vekta tid sidan låna vart oppretta er 3,3 år. Gjennomsnittleg lån pr. kunde er på 1,4 mill. kr. Veksten i brutto utlån siste år er på 1996 mill. kr. Den geografiske fordelinga av utlånsportefølja, fordelt etter bustadadressa til låntakarane, ser slik ut: LANDSDEL PROSENT Vestlandet 79,3 % Austlandet 18,9 % Midt-Norge 0,8 % Sørlandet 0,5 % Nord-Norge 0,5 % Utlandet 0,0 % Totalt 100,0 % FYLKE 5 STØRSTE FYLKE I UTLÅNSVOLUM PROSENT Sogn og Fjordane 51,2 % Hordaland 25,3 % Oslo 9,6 % Akershus 5,8 % Rogaland 1,5 % Resten av landet 6,6 % Totalt 100,0 % KOMMUNE 5 STØRSTE KOMMUNAR I UTLÅNSVOLUM PROSENT Bergen 21,0 % Førde 12,1 % Flora 10,8 % Oslo 9,6 % Sogndal 3,3 % Resten av landet 43,2 % Totalt 100,0 % Fordelinga av storleiken på låna er som følgjer: LÅNESTØRRELSE FORDELING UTLÅNSVOLUM VOLUM (MILL. KR) 0 1 mill. 2 753 1 2 mill 6 098 2 3 mill. 4 836 over 3 mill. 4 245 Totalt 17 932 Resultatrekneskapen Selskapet har i 2018 oppnådd eit driftsresultat før nedskriving på utlån på 183,5 mill. kr. Nedskriving på utlån er på 2,9 mill. kr. Årsresultatet etter skatt er på 140,5 mill.kr. For 2017 var årsresultatet etter skatt på 134,6 mill. kr. Resultatet er prega av press på marginar gjennom 2018. Forvaltningskapitalen har auka vesentleg, medan auken i fundingkostnadene og uendra kunderenter har utfordra marginane siste året. Netto renteinntekter i 2018 utgjer 193,2 mill. kr. Dette tilsvarer 1,13% av gjennomsnittleg forvaltningskapital. Tilsvarande tal for 2017 var netto renteinntekter på 190,9 mill. kr (1,24 % av gjennomsnittleg forvaltningskapital). Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 4
Driftskostnadene for 2018 er på 9,7 mill. kr og tilsvarer 5,0 % av samla driftsinntekter. I 2017 var driftskostnadene 8,7 mill. kr (4,6% av samla driftsinntekter). BSF har auka forvaltningskapitalen vesentleg gjennom året, og dette medfører auka honorarkostnader til morbanken, kostnader ved utlegging av obligasjonar samt auke i ratingkostnader. Selskapet har ingen tilsette, og kjøper tenester frå Sparebanken Sogn og Fjordane og Evry ASA. Alle kjøpte tenester er baserte på marknadsmessige vilkår. Den største kostnaden er knytt til kjøp av tenester frå Sparebanken Sogn og Fjordane. Forventa tap på utlån og utvikling i misleghaldne engasjement Kredittforetaket nyttar Sparebanken Sogn og Fjordane sine retningslinjer for vurdering av forventa tap på utlån, garantiar og unytta trekkrettar. Selskapet har ved utgangen av 2018 ti lån i misleghald over 90 dagar, men ingen konstaterte tap. I 2018 er det kostnadsført 2,9 mill. kr for endring i forventa tap. Samla balanseført avsetning er på 8,9 mill. kr, og utgjer 0,05 % av brutto utlån. Misleghaldet vert følgt nøye. Balanse og kapitalforhold Forvaltningskapitalen har auka i takt med utlånsporteføljen og er på 18.133 mill. kr pr. 31.12.2018. Dette er ein auke på 1.811 mill. kr det siste året. Selskapet baserer innlåna frå finansmarknaden på utferding av obligasjonar med fortrinnsrett. I tillegg har selskapet sterke og langsiktige kredittavtaler med Sparebanken Sogn og Fjordane. I 2018 er det utbetalt 134 mill. kr i utbytte til morbanken. Beløpet er lik resultatet som vart opptent i selskapet i 2017. Eigenkapitalen er ved utgangen av året på 1499 mill. kr. All eigenkapital i selskapet er rein kjernekapital, og den reine kjernekapitaldekninga er på 19,24%. Kapitaldekninga blir rekna ut med utgangspunkt i målingar av kredittrisiko etter standardmetoden og operasjonell risiko etter basismetoden. Styret vurderer selskapet sin eigenkapital som tilfredsstillande og forsvarleg sett i høve til bustadkredittføretaket si verksemd og drift. Internasjonal rating I september 2011 fekk OMF-programmet til BSF tildelt long term rating Aaa frå ratingbyrået Moody s. Denne ratinga har vore uendra i ettertid. Etter at Moody s reviderte ratingsystemet sitt i 2015, og etter oppgradering av Sparebanken Sogn og Fjordane til A2, er Aaa-ratinga til Bustadkreditt Sogn og Fjordane vurdert som meir solid enn tidlegare. Garantiar og pantesikring Selskapet har ikkje gitt nokon form for garanti. Det er heller ikkje stilt trygd utover bustadlåna og fyllingssikkerheita som ligg i sikringsmassen. Bustadlåna og fyllingssikkerheita ligg som trygd for obligasjonane med fortrinnsrett. Risiko Med konsesjon som kredittføretak er BSF underlagt lover, forskrifter og regelverk som avgrensar risikoen selskapet kan vere eksponert for. Styret og dagleg leiar er ansvarlege for at det er etablert ei forsvarleg risikostyring, og at denne er tilstrekkeleg og i samsvar med lover og reglar. BSF er utsett for kredittrisiko, operasjonell risiko, likviditetsrisiko og marknadsrisiko. Kredittrisikoen er den mest omfattande av desse. Det er utarbeidd rammer for risikoeksponeringa knytt til dei ulike risikotypane. Styret legg vekt på at selskapet skal ha låg risiko. Kredittrisiko Kredittrisiko er fare for tap som følgje av at kundane/ motparten ikkje har evne eller vilje til å oppfylle pliktene sine overfor BSF. Selskapet har i eigen kravspesifikasjon fastsett krav til lån som kan kjøpast frå morbanken. Krava er strenge, og medfører at kredittrisikoen i utgangspunktet er låg. Krava spesifiserer lånetype, lånegrad, risikoklasse og type pant som må vere på plass for å kunne kjøpe låna. Ved utgangen av 2018 er den gjennomsnittlege lånegraden i selskapet 58,1%, målt i forhold til godkjend verdi på panteobjekta utarbeidd av Eiendomsverdi AS. I 2017 var den gjennomsnittlege lånegraden på 56,9%. Auken i gjennomsnittleg belåningsgrad skuldast ein nedgang i bustadprisane, og tilførsel av nytt volum med høgare LTV. Styret vurderer kvaliteten på låneporteføljen som god og kredittrisikoen som låg. Figuren under viser vekta lånegrad for låna som ligg i kredittføretaket. 50% 40% 30% 20% 10% 0% Vekta belåningsgrad 20% Under 40% 12% 40-50% 19% 50-60% 39% 60-75% 10% over 75% Marknadsrisiko Marknadsrisiko er risiko som oppstår som følgje av at føretaket har posisjonar i utlån og finansielle instrument og der verdiane over tid blir påverka av endringar i marknadsprisar. BSF har ikkje investert i Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 5
aksjar eller valuta, så all marknadsrisiko knyter seg difor til renterisiko. Styret legg vekt på at selskapet skal ha låg marknadsrisiko. Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko er risikoen for at føretaket ikkje klarer å oppfylle pliktene sine og/eller finansiere ein auke i eigedelane, utan at det oppstår vesentlege ekstrakostnader i form av prisfall på eigedelar som må realiserast, eller i form av ekstra dyr finansiering. Styret har vedteke at selskapet skal ha låg likviditetsrisiko. Dette blir mellom anna reflektert i krav til storleiken på likviditetsreserven. Operasjonell risiko Operasjonell risiko er definert som fare for tap som skuldast menneskelege feil, eksterne hendingar eller svikt og manglar i føretaket sine system, rutinar og prosessar. BSF har inngått ein avtale med Sparebanken Sogn og Fjordane som mellom anna omfattar levering av tenester knytt til kundehandtering, administrasjon, IT-drift, økonomi og risikostyring. På desse områda er det banken som må rette opp eventuelle feil som blir gjort og handtere den operasjonelle risikoen. Det er styret si vurdering at dette blir gjort på ein god måte. Avdeling for risikostyring har ansvaret for å vurdere om 1. linjekontrollane i selskapet er gode nok. Lov- og forskriftsverket set konkrete krav til føretaket over ulike register som skal vere på plass. Gjennom oppretting og oppfølging av desse registra vil styre og dagleg leiar lettare kunne avdekke feil eller manglar som skulle oppstå i drifta av kredittføretaket. Internkontrollen er også svært viktig i arbeidet med å redusere den operasjonelle risikoen i selskapet. Styret vurderer den operasjonelle risikoen i BSF som låg. Likestilling og diskriminering Styret er samansett av to menn og to kvinner. Dagleg leiar er kvinne. Styret og leiing har, saman med banken elles, eit bevisst forhold til å fremje likestilling og til å motarbeide diskriminering i verksemda. Eigarstyring og selskapsleiing BSF sine prinsipp for eigarstyring og selskapsleiing byggjer på norsk anbefaling for eigarstyring og selskapsleiing, utarbeidd av Norsk utval for eigarstyring og selskapsleiing (NUES). Generalforsamlinga er føretaket sitt øvste organ. Generalforsamlinga skal mellom anna velje styre og revisor, og føre tilsyn med styret og dagleg leiar si forvaltning av selskapet. Val av styre er regulert i vedtektene 3. Medlemmene i styret blir valde for to år. Styret er ansvarleg for at leiing og forvaltning av selskapet skjer i samsvar med lov, føresegner, vedtekter og nærare retningslinjer vedteke av generalforsamlinga. Styret er samansett av tre interne og ein ekstern styremedlem. I 2018 er det gjennomført fire styremøte. Styret har utarbeidd årsplan for arbeidet sitt, og legg vekt på å sikre tilstrekkeleg kunnskap og kompetanse mellom styremedlemmene. Dagleg leiar står for den daglege leiinga av føretaket og skal følgje retningslinjer og pålegg som styret har gitt. Den daglege leiinga av føretaket skal skje innanfor dei rammer som følgjer av lover, forskrifter, Finanstilsynet sine rundskriv, pålegg frå styresmaktene og føretaket sine vedtekter. Gjennom året blir det utarbeidd fleire rapportar som gjer det mogleg for dagleg leiar å følgje utviklinga i ulike risikoforhold i føretaket. Desse rapportane blir laga på dagleg, månadleg eller kvartalsvis basis, og fungerer som nødvendige informasjonskjelder for å styre risikoen og setje i verk risikoreduserande tiltak, om nødvendig. Rapportane blir også sende til styret for handsaming. Dagleg leiar utarbeider ein gong i året ei samla vurdering av risiko- og kontrollsituasjonen som blir lagt fram for styret. Internkontrollen er etablert i samsvar med internkontrollforskrifta. Alle rapporterande einingar i bankkonsernet, herunder også Bustadkreditt Sogn og Fjordane, har ansvar for å ha effektiv og føremålstenleg internkontroll for å redusere eigen risiko. Einingane skal vurdere risiko før og etter risikoreduserande tiltak. For gjenverande risiko skal eininga vurdere kontrollbehov og sørgje for at risikoen blir tilfredsstillande følgt opp og kontrollert. Selskapet sin internrevisor (PwC) rapporterer årleg til styret gjennom ein uavhengig rapport om internkontroll. Granskaren (Deloitte) og ekstern revisor (Deloitte) er også ein viktig del av kontrollapparatet i kredittføretaket. Omfanget av kontrollar og kontrollerande organ gjer det sannsynleg at feil, manglar eller risikoar blir fanga opp, rapporterte og utbetra. Administrasjon og dagleg leiing BSF har gjort avtale med Sparebanken Sogn og Fjordane om vilkår for kjøp, overføring og forvaltning av lån. Andre arbeidsoppgåver blir utførte av tilsette i Sparebanken Sogn og Fjordane. Dagleg leiar er tilsett i Sparebanken Sogn og Fjordane og leigd ut til Bustadkreditt Sogn og Fjordane. Internkontroll og finansiell rapportering Som ein del av internkontrollen skal leiinga i BSF også vurdere om verksemda til selskapet representerer ein risiko for feil i finansiell rapportering. Det er etablert prosessar og interne kontrollrutinar som skal sikre kvaliteten i finansiell rapportering. Dette omfattar fullmaktsreglar, arbeidsdeling, avstemmingar, IT-kontrollar m.m. Den finansielle rapporteringa skal til Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 6
ei kvar tid også tilfredstille eksterne lover og reglar. Direktør for økonomi og finans i Sparebanken Sogn og Fjordane har ansvar for bankkonsernet sin rekneskapsog økonomifunksjon og har gjennom dette det overordna ansvaret for at eksterne lovkrav er følgde i heile konsernet. Leiinga i konsernet følgjer også løpande opp dei ulike forretningsområda og dotterselskapa sine finansielle resultat. Styret fører tilsyn med prosessen for finansiell rapportering og internkontroll og ser til at denne fungerer effektivt. Årsrekneskapen blir fastsett av generalforsamlinga etter handsaming av styret. Ekstern revisor utarbeider årleg ein rapport som oppsummerer resultatet for den finansielle revisjonen. Rapporten inneheld også opplysingar om eventuelle svake punkt og manglar og forslag til tiltak og utbetringar. Tilsette og arbeidsmiljø Det er ingen tilsette i selskapet. Det er av den grunn ikkje sett i verk særskilte arbeidsmiljøtiltak. Det er styret si vurdering at drifta til selskapet ikkje forureinar det ytre miljøet. Samfunnsansvar Styret viser til årsmeldinga for Sparebanken Sogn og Fjordane, der det er gjort greie for korleis konsernet, inkludert BSF, forvaltar samfunnsansvaret sitt. Vurdering av årsrekneskapen Resultatrekneskap, balanse og notar gir etter styret si vurdering tilstrekkeleg informasjon om selskapet si drift og stilling pr. 31. desember 2018. Styret meiner at selskapet sine føresetnader for vidare drift er til stades. Styret stadfestar at føresetnaden om vidare drift er lagd til grunn ved utarbeiding av årsrekneskapen for 2018. Hendingar etter balansedagen Styret kjenner ikkje til hendingar etter 31.12.2018 som har vesentleg innverknad på årsrekneskapen eller selskapet si stilling. Strategi og utsikter for 2019 BSF vil i 2019 vidareføre kjerneverksemda, som er kjøp av bustadlån frå Sparebanken Sogn og Fjordane, for å utferde obligasjonar med fortrinnsrett. Målgruppa for obligasjonane med fortrinnsrett er nasjonale og internasjonale finansinstitusjonar og andre investorar. Det er god vekst i norsk økonomi, og sysselsettinga aukar. Arbeidsløysa er låg og kapasitetsutnyttinga er nær eit normalt nivå. Inflasjonen tok seg opp gjennom 2018 og BNP-veksten vart noko høgare enn venta. Høgare renter og gradvis styrking av kronekursen vil truleg gje lågare vekst i åra framover. Med positive impulsar frå oljeinvesteringar og frå internasjonal økonomi, vil ein likevel kunne sjå ein moderat oppgang i norsk økonomi også dei komande åra. Bustadprisane auka 2,8 % på landsbasis i 2018. I Sogn og Fjordane og Hordaland var prisauken på 3,9 % og 0,5 %. Utsikter til auka sysselsetjing og høgare lønsvekst i åra framover talar for auka prisvekst for bustader, medan høgare forventa rentenivå og lågare folkevekst trekkjer i motsett retning. Samla sett er det venta at bustadprisane vil stige moderat dei komande tre åra. Styret meiner at den makroøkonomiske situasjonen tilseier at de vil være god etterspurnad etter bustadlån i åra som kjem. Sterk konkurranse om lånekundane vil framleis medføre press på kundemarginane. Drifta av selskapet er likevel venta å gje tilfredsstillande lønsemd, og BSF vil også i tida framover vere ei viktig kjelde for langsiktig finansiering til konsernet Sparebanken Sogn og Fjordane. Resultatdisponering BSF har eit resultat på 140,5 mill. kroner etter skatt. Styret tilrår at 140,0 mill. kr blir betalt ut som utbytte til morbanken. Resterande del av resultatet, 0,5 mill. kr, blir overført til annan eigenkapital. Det høge utbyttet blir vurdert som forsvarleg ut frå kapitalsituasjonen i BSF. Førde, 08.02.2019 Styret i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Frode Vasseth Styreleiar Linda Vøllestad Westbye Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Irene Flølo Dagleg leiar Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 7
Resultat Note 2018 2017 Renteinntekter 14 440 059 399 038 Rentekostnader 14 246 908 208 178 Netto renteinntekter 193 151 190 860 Provisjonsinntekter 2 049 1 993 Netto provisjonsinntekter 2 049 1 993 Netto vinst/tap på finansielle instrument 14 2 000 2 317 Sum andre driftsinntekter 2 000 2 317 Netto andre driftsinntekter 49 324 Sum driftsinntekter 193 200 190 536 Lønn og andre personalkostnader 37 34 Andre driftskostnader 9 631 8 674 Sum driftskostnader 15 9 668 8 708 Driftsresultat før nedskriving på utlån 183 532 181 828 Nedskriving på utlån 3 2 935 4 472 Resultat av ordinær drift 180 597 177 356 Skatt 18 40 074 42 718 Resultat for perioden 140 523 134 638 TOTALRESULTAT Resultat for perioden 140 523 134 638 Andre innrekna inntekter og kostnader 0 0 Totalresultat 140 523 134 638 Resultat pr. aksje (i heile kr) 10,41 9,97 Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 8
Balanse Etter impl. av IFRS 9 EIGEDELAR Note 31.12.18 01.01.18 31.12.17 Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 7,19 75 946 249 344 249 344 Utlån til kundar 3,8,19 17 938 128 15 941 537 15 921 711 Sertifikat og obligasjonar 6,19 111 806 140 361 140 225 Finansielle eigedelar 19,29 7 571 0 0 Andre kortsiktige eigedelar 22 0 0 11 388 Sum eigedelar 18 133 451 16 331 241 16 322 668 GJELD OG EIGENKAPITAL Gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar 13,19,23 2 466 599 1 707 608 1 704 891 Verdipapirgjeld 13,19,24 14 121 934 13 084 876 13 073 968 Finansielle derivat 13 780 0 0 Betalbar skatt 18 42 388 42 555 42 555 Utsett skatt 18 1 955 944 944 Anna gjeld og avsetningar 25 166 2 152 13 736 Sum gjeld 16 633 822 14 838 135 14 836 093 Innskoten eigenkapital Aksjekapital 28 1 350 000 1 350 000 1 350 000 Sum innskoten eigenkapital 1 350 000 1 350 000 1 350 000 Opptent eigenkapital Annan eigenkapital 9 629 9 106 2 575 Avsett til utbytte 140 000 134 000 134 000 Sum opptent eigenkapital 149 629 143 106 136 575 Sum eigenkapital 1 499 629 1 493 106 1 486 575 Sum eigenkapital og gjeld 18 133 451 16 331 241 16 322 668 Førde, 08.02.2019 Styret i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Frode Vasseth Styreleiar Linda Vøllestad Westbye Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Irene Flølo Dagleg leiar Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 9
Kontantstraumoppstilling 2018 2017 Resultat før skatt 180 597 177 355 Nedskriving på utlån/garantiar 2 935 4 472 Betalt skatt 41 180 31 610 Reduksjon/auke (-) i utlån til og krav på kundar 2 010 791 3 069 896 Andre ikkje kontanttransaksjonar 974 4 793 A) Netto likviditetsendring frå operasjonelle driftsaktivitetar 1 867 465 2 924 471 Reduksjon/auke (-) i plassering i sertifikat og obligasjonar 20 847 9 224 B) Netto likviditetsendring frå investeringsaktivitetar 20 847 9 224 Auke/reduksjon (-) i lån frå kredittinstitusjonar 758 473 439 883 Auke/reduksjon (-) i verdipapirgjeld 1 048 746 2 283 306 Auke/reduksjon (-) i andre eigedelar 0 0 Auke/reduksjon (-) i innbetalt aksjekapital 0 350 000 Utbytte 134 000 93 000 C) Netto likviditetsendring i finansieringsaktivitetar 1 673 219 2 980 189 D) Netto endring likvidar i året (A+B+C) 173 398 64 942 Likviditetsbehaldning inngåande behaldning 249 344 184 402 Likviditetsbehaldning utgåande behaldning 75 946 249 344 Spesifikasjon av likviditetsbehaldning Innskot i andre finansinstitusjonar 75 946 249 344 Sum 75 946 249 344 Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 10
Eigenkapitaloppstilling INNSKOTEN EIGENKAPITAL Aksjekapital OPPTENT EIGENKAPITAL Annan eigenkapital TOTAL EIGENKAPITAL Inngåande eigenkapital 01.01.17 1 000 000 94 938 1 094 938 Utdelt utbytte 0 93 000 93 000 Resultat for perioden 0 134 637 134 637 Eigenkapitaltransaksjonar Innbetalt ny aksjekapital 350 000 0 350 000 Utgåande eigenkapital 31.12.17 1 350 000 136 575 1 486 575 Inngåande eigenkapital 01.01.18 1 350 000 136 575 1 486 575 Implementeringseffekt IFRS9 0 6 531 6 531 Korrigert inngåande eigenkapital 01.01.18 1 350 000 143 106 1 493 106 Utdelt utbytte 0 134 000 134 000 Resultat for perioden 0 140 524 140 524 Utgåande eigenkapital 31.12.18 1 350 000 149 629 1 499 629 Bustadkreditt ÅRSMELDING 2018 11
Notar til rekneskapen 1 Rekneskapsprinsipp 2 Viktige rekneskapsestimat og skjønnsmessige vurderingar 3 Segment 4 Kapitaldekning 5 Risikoforhold 6 Kredittrisiko 7 Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 8 Utvikling og spesifikasjon av utlån og eksponeringer 9 Belåningsgrad og sikkerheitsmasse 10 Resultatførte tap på utlån 11 Nedskriving av utlån og eksponeringer 12 Sensitivitetsanalyser 13 Likviditetsrisiko 14 Netto inntekter frå finansielle instrument 15 Driftskostnader 16 Godtgjersle til leiande tilsette og styret. Transaksjonar med nærståande partar 17 Godtgjersle ekstern revisor 18 Skattekostnad 19 Klassifisering av finansielle instrument 20 Verdsetting 21 Sertifikat og obligasjonar 22 Andre kortsiktige eigedelar 23 Gjeld til kredittinstitusjonar 24 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 25 Anna gjeld og avsetningar 26 Forpliktingar utanom balansen 27 Tvistemål 28 Aksjekapital og aksjonærinformasjon 29 Sikringsbokføring Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 12 2019 12
Note 1 Rekneskapsprinsipp GENERELT Bustadkreditt Sogn og Fjordane er eit heileigd dotterselskap av Sparebanken Sogn og Fjordane. Selskapet er etablert for å vere selskapet sitt føretak for utsteding av obligasjonar med fortrinnsrett. Bustadkreditt Sogn og Fjordane vart stifta i 2009 og har hovudkontor i Førde. Årsrekneskapen for 2018 for Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er handsama og vedteken i styremøte den 8. februar 2019. Alle beløp i rekneskap og notar er oppgitt i tusen NOK, dersom ikkje anna er spesifisert. GRUNNLAG FOR UTARBEIDING AV REKNESKAPEN Årsrekneskapen er utarbeidd i samsvar med rekneskapslova 3 9 og Forskrift om forenkla IFRS fastsett av Finansdepartementet 3. mars 2014. Dette inneber i hovudsak at innrekning og måling følgjer internasjonale rekneskapsstandardar (IFRS) og presentasjon og noteopplysningar er i samsvar med norsk rekneskapslov og god rekneskapsskikk. ENDRING I REKNESKAPSPRINSIPP Ved grunnleggande rekneskapsreformar/endring av rekneskapsprinsipp skal tal for tidlegare år omarbeidast slik at dei kan samanliknast. Dersom postar i rekneskapen vert reklassifiserte, skal samanlikningstal utarbeidast for tidlegare periodar og visast i rekneskapsoppstillinga. ENDRINGAR I EU GODKJENDE STANDARDAR OG TOLKNINGAR Selskapet har tatt i bruk følgjande standardar frå 2018: IFRS 9 FINANSIELLE INSTRUMENT IFRS 9 Finansielle instrument erstattar IAS 39 Finansielle instrument og er gjeldande frå 1. januar 2018. Standarden inneheld nye reglar innanfor tre områder: klassifisering og måling av finansielle eigedelar, utrekning av nedskrivingar og sikringsbokføring. For Bustadkreditt Sogn og Fjordane er det endringane relatert til klassifisering og måling og endra metode for berekning av nedskriving på finansielle instrument som er aktuelle endringar, sidan selskapet tidlegare år ikkje har nytta sikringsbokføring. I 2018 har selskapet tatt i bruk sikringsbokføring i tråd med IFRS 9 og tatt inn eit avsnitt om Sikringsbokføring i prinsippnoten. Selskapet vil nedanfor presentere endringar og verknadar av innføringen av IFRS 9 frå 01.01.2018. OVERGANGSREGLAR Bustadkreditt Sogn og Fjordane har valt å nytte overgangsordningane i IFRS 9 som tillèt at samanlikningstal for 2017 ikkje er omarbeidd i 2018 rekneskapen. Bustadkreditt Sogn og Fjordane har utarbeidd ein opningsbalanse pr. 1. januar 2018 der effektar av dei nye rekneskapsprinsippa er innarbeidd. Verknaden av dei nye prinsippa i opningsbalansen for 2018 er innrekna mot eigenkapitalen i samsvar med IFRS 9. ENDRING I REKNESKAPSPRINSIPP, KLASSIFISERING OG MÅLING AV FINANSIELLE INSTRUMENT Etter IFRS 9 skal klassifisering i målekategori skje basert på både karakteristika for dei kontraktsmessige kontantstraumane og forretningsmodellen for styring av dei finansielle eigedelane. Målekategoriane etter IAS 39 er ved innføringa av IFRS 9 erstatta av følgjande målekategoriar: FINANSIELLE EIGEDELAR: Gjeldsinstrument til amortisert kost Instrumenta som inngår i denne målekategorien er dei der formålet er å ta imot kontraktsmessige kontantstraumar, og at desse kontantstraumane berre skal utgjere betaling av renter, gebyr og hovudstol. Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for alle utlån til kundar med flytande rente og utlån til kredittinstitusjonar. Gjeldsinstrument til verkeleg verdi med verdiendring mot utvida resultat (FVOCI) Instrumenta som inngår i denne målekategorien er dei der formålet er både å ta imot kontraktsmessige kontantstraumar og å kunne selje instrumenta. Kontantstraumane skal berre utgjere betaling av renter, gebyr og hovudstol. Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar ikkje denne kategorien. Gjeldsinstrument, derivat og eigenkapitalinstrument til verkeleg verdi over resultat (FVTPL) Følgjande instrument inngår i denne målekategorien: Derivat til verkeleg verdi over resultat Eigenkapitalinstrument skal som hovudregel her Gjeldsinstrument med ein forretningsmodell som tilseier å ta imot kontraktsmessige kontantstraumar frå renter, gebyr og hovudstol, samstundes som det er eit mål å kjøpe og selje papira i porteføljen med kort horisont for å sikre forteneste frå vinstar Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for sertifikat og obligasjonar. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 13 2019 13
Eigenkapitalinstrument der det er nytta OCI-opsjon, der instrumenta blir målt til verkeleg verdi mot utvida resultat utan resirkulering Selskapet kan velje å nytte ein opsjon om å føre eigenkapitalinstrument med verdiendring mot utvida resultat i staden for over ordinært resultat. Ved val av denne kategorien vil det ikkje bli reklassifisering til resultatet ved realisasjon. Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar ikkje denne kategorien. FINANSIELL GJELD Finansielle forpliktingar til amortisert kost Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for gjeld til kredittinstitusjonar og eigne utferda renteberande verdipapir. Gjeldsinstrument, derivat og eigenkapitalinstrument til verkeleg verdi over resultat (FVTPL) Følgjande instrument inngår i denne målekategorien: Derivat til verkeleg verdi over resultat Eigenkapitalinstrument skal som hovudregel her Gjeldsinstrument når kriteria for bruk av verkeleg verdi-opsjon (FVO) er til stades eller forretningsmodell som tilseier at instrumenta blir styrt og følgt opp til verkeleg verdi Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for derivat. Finansielle forpliktingar til verkeleg verdi over resultat med deler mot OCI For finansielle forpliktingar er det gjort endringar frå IAS 39 til IFRS 9 knytt til handtering av verdiendringar frå eigen kredittrisiko, når forpliktinga er utpeikt som målt til verkeleg verdi. Verdiendring knytt til eigen kredittrisiko skal skillast ut og førast mot utvida resultat (OCI). Bustadkreditt Sogn og Fjordane har utpeika ein del av verdipapirgjelda til verkeleg verdi over resultatet. Verdiendring som skuldast endringar i eigen kredittrisiko for verdipapirgjelda vil normalt vere uvesentleg og det er så langt ikkje ført verdiendring mot OCI. VERKNADAR FOR BUSTADKREDITT SOGN OG FJORDANE: Bustadkreditt Sogn og Fjordane har gjort ei vurdering av alle finansielle eigedelar og gjeld etter dei nye klassifiseringsprinsippa i IFRS 9. For store delar av selskapet sine finansielle instrument, medfører ikkje overgangen til IFRS 9 vesentlege endringar i klassifisering og måling samanlikna med tidlegare praksis. Overgangseffektane er vist i tabellar i slutten av denne noten. Endringane kan oppsummerast slik: Opptente ikkje forfalne renter for finansielle eigedeler skal no plasserast saman med tilhøyrande finansielle instrument og har blitt reklassifisert frå andre eigedelar til: Krav på kredittinstitusjonar Utlån til kundar Sertifikat og obligasjonar Påkomne ikkje forfalne renter for finansiell gjeld skal no plasserast saman med tilhøyrande finansielle instrument og har blitt reklassifisert frå anna gjeld til: Gjeld til kredittinstitusjonar Innskot frå og gjeld til kundar Verdipapirgjeld Ved overgang til IFRS 9 for selskapet er bokført verdi på utlån til kundar auka med 8,6 mill. kr pga. ny måling av forventa tap. Tapsavsetning knytt til unytta kredittar (postar utanom balansen) bokført under anna gjeld er auka med 0,1 mill. kr. Netto implementeringseffekt ved ny måling av forventa tap er følgjeleg ein auke i eigenkapitalen på 6,0 mill. kr (etter skatt). BEREKNING AV NEDSKRIVING IFRS 9 sine prinsipp knytt til nedskriving for tap på finansielle instrument tar utgangspunkt i at det skal settast av for forventa tap. Dette er ei endring frå tidlegare standard IAS 39 som var basert på ein «tap som har oppstått» modell. Etter IAS 39 skulle det berre settast av for tap når det var objektive bevis for at ei tapshending hadde oppstått. Endringa med IFRS 9 inneber at vi i mykje større grad enn tidlegare skal estimere dei framtidige kredittapa uavhengig av om det finst eit objektivt bevis for ei tapshending eller ikkje. Dei nye prinsippa i IFRS 9 for nedskriving gjeld for finansielle eigedelar som er gjeldsinstrument, og som blir målt til amortisert kost. I tillegg er også unytta kredittar omfatta. BESKRIVING AV RAMMEVERKET Selskapet har utarbeidd eit rammeverk for å berekne nedskrivingar i samsvar med krava i IFRS 9. Modellen bereknar forventa tap på kontonivå for alle konti, garantiar og unytta kredittar. Berekning av forventa tap er basert på ein modell som består av tre «trinn». Når eit lån blir innrekna første gangen vil det inngå i trinn 1. Dersom engasjementet har hatt ein vesentleg auke i kredittrisikoen sidan det vart innrekna første gangen blir det flytta til trinn 2. Misleghaldne engasjement skal alltid allokerast til trinn 3. For engasjement i trinn 1 skal det bereknast 12 månadars forventa tap, medan det for engasjement i trinn 2 og 3 skal bereknast tap over engasjementa si restløpetid. Trinn 1 og 2 erstattar dei gruppevise nedskrivingane etter IAS 39, medan trinn 3 i all hovudsak svarar Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 142019 14
til dei individuelle nedskrivingane etter IAS 39. I tillegg blir engasjement med betalingsmisleghald utan individuelle nedskrivingar plassert i trinn 3. Forventa tap (ECL=Expected Credit Loss) er eit forventningsrett estimat basert på fleire utfall/ scenario. Selskapet si tilnærming til dette er beskrive nedanfor. Selskapet bereknar ECL som summen av marginale tap. Dei marginale tapa er basert på parametrar som gir eit estimat for eksponering og tap gitt misleghald (EAD og LGD) samt sannsyn for misleghald (PD) for kvar periode. Berekning av 12 månaders forventa tap og tap over restløpetida er basert på same logikk. Forskjellen mellom dei to estimata er perioden forventa tap blir berekna for (dvs. 12 månadar og engasjementet si forventa attverande levetid). Når det gjeld plassering av utlåna i ulike trinn, tar vi utgangspunkt i etableringstidspunktet for utlåna i selskapet. MISLEGHALDSSANNSYN (PD) Selskapet har, basert på interne misleghaldsdata, utvikla modellar for å estimere sannsynet for at eit engasjement går i misleghald i løpet av den påfølgjande 12 månadars perioden (12 månadars PD). Selskapet har søknadsscore- og åtferdsscoremodellar på kundenivå. Søknadsscoremodellane blir nytta for å rekne ut PD når ein kunde søker om eit lån eller ein kreditt, mens åtferdsscoremodellane blir brukt til å berekne PD for alle løpande engasjement ved utgangen av kvar månad. Alle PD-modellane gir eit estimat på rapporteringstidspunktet som blir justert for å ta omsyn til informasjon om framtida, før dei blir nytta i IFRS 9 modellen. TAP GITT MISLEGHALD (LOSS GIVEN DEFAULT LGD) LGD representerer det selskapet forventar å tape gitt at eit engasjement går i misleghald og byggjer på to komponentar: sannsynet for at eit misleghaldt engasjement blir friskmeldt og forventa tap dersom engasjementet ikkje blir friskmeldt (loss given loss LGL). For sikra lån blir det tatt omsyn til forventa realisasjonsverdi av underliggande pant ved fastsetjing av LGD. EKSPONERING PÅ MISLEGHALDSTIDSPUNKTET (EXPOSURE AT DEFAULT EAD) EAD representerer forventa eksponering mot kunden på eit framtidig tidspunkt. For lån der det finst ein kontraktsfesta nedbetalingsplan blir dette nytta som utgangspunkt for fastsetting av EAD. Det blir gjennomført ei justering for å ta omsyn til sannsynet for at kunden betalar tilbake lånet raskare enn det som er gitt av nedbetalingsplanen. Dette inkluderer sannsynet for at kunden innfrir lånet før avtalt innfriingstidspunkt. For kredittar med ramme er EAD basert på forventa opptrekk på ramma på misleghaldstidspunktet. FORVENTA LEVETID For lån og kredittar i Trinn 2 skal ECL bereknast for resterande forventa levetid. For lån og kredittar med ei kontraktsfesta levetid, er dette attverande løpetid på rapporteringstidspunktet. For unytta kredittar er det lagt til grunn ei forventa levetid. MIGRERING MELLOM DEI TRE TRINNA I MODELLEN Alle misleghaldne engasjement og engasjement der det er gjort individuell nedskriving skal allokerast til trinn 3. Alle engasjement som er vurdert å ha hatt ein vesentleg auke i kredittrisikoen sidan førstegangsinnrekning skal allokerast til trinn 2. Resterande engasjement inngår i trinn 1. Vesentleg auke i kredittrisiko Migrering frå trinn 1 til trinn 2 er styrt av definisjonen av vesentleg auke i kredittrisiko. Dette regelsettet består av to element eit kvantitativt element og eit kvalitativt. Kvantitativt element Det kvantitative elementet er hovuddrivaren for migrering frå trinn 1 til trinn 2. Det består av ei vurdering av differansen mellom PD berekna på rapporteringstidspunktet og forventa PD på rapporteringstidspunktet berekna på oppstartstidspunktet. Dette er omtalt som PD-testen. PD-testen består av fleire kriterium som må vere oppfylt for at eit engasjement blir vurdert til å ha hatt ein vesentleg auke i kredittrisikoen. Eit engasjement er vurdert å ha hatt ein vesentleg auke i kredittrisiko dersom PD på rapporteringsdatoen er 2 gangar høgare enn forventa PD berekna på innrekningstidspunktet. Vidare må auken i PD vere større enn to prosentpoeng for at det skal vere vurdert som ein signifikant auke. Kvalitativt element Selskapet ser på endring av lånevilkår gitt med bakgrunn i betalingsutfordringar hos kunde som ein indikator for vesentleg auke i kredittrisiko. I tillegg har selskapet ei overvakingsliste for bedriftskundar som fangar opp eventuelt andre engasjement som vert vurdert å ha vesentleg auke i kredittrisiko og som skal overførast til minimum trinn 2. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 15 2019 15
Dagar over forfall Dersom eit krav er forfalle med meir enn 30 dagar over forfall skal engasjementet flyttast til trinn 2 uavhengig av om det består den kvantitative og den kvalitative testen. Migrering til lågare trinn Eit engasjement som har migrert til trinn 2 kan migrere tilbake til trinn 1, dersom det ikkje lenger oppfyller nokon av dei tre kriteria beskrive ovanfor. Det inngår ikkje i nokon eksplisitt karanteneperiode før eit engasjement kan migrere til eit lågare trinn. Engasjement som har gått i misleghald vil migrere frå trinn 3 til trinn 1 eller 2, når dei ikkje lengre er misleghaldsmerka. MISLEGHALDSDEFINISJON Eit engasjement blir sett på som misleghalde dersom eitt eller fleire av følgjande kriterium er til stades: Eit krav er forfalle med meir enn 90 dagar og beløpet ikkje er uvesentleg Individuell nedskriving på kunden Konstatert tap på kunden Ein eller fleire av følgjande eksterne merknadar er registrert på kunden: o Gjeldsordning o Konkurs Grensa for vesentleghet for forfalne beløp er fastsett til 1.000 kr. Dette er likt for alle produkt. Kva som blir rekna som forfalne krav varierer mellom produkta ettersom dei har forskjellige karakteristika. Følgjande definisjonar gjeld: For nedbetalingslån blir forfalne krav definert som restanse For fleksilån blir forfalne krav definert som overtrekk (utover innvilga ramme) Ved misleghaldsmerking blir det rekna antal dagar etter forfall som restansen har vore over vesentleghetsgrensa. For kredittar er telleverket basert på første dag med overtrekk utover vesentleghetsgrensa. Misleghald inntreff på kundenivå. Dette inneber at misleghald smittar til alle kunden sine engasjement, dersom ein kunde har fleire engasjement/kontoar. MAKROSCENARIO Som tidlegare beskrive tar selskapet omsyn til informasjon om framtida for å kome fram til eit estimat på ECL. Det er valt å legge til grunn 3 scenario i berekninga (realistisk, optimistisk og pessimistisk), og prognoseperioden er sett til 5 år. Prosessen for vurdering av dei ulike scenarioa, byggjer på innhenta prognoser frå Statistisk sentralbyrå og Norges Bank. Dette skal mellom anna sikre at selskapet sitt eige makrosyn blir sett med utgangspunkt i eksterne og uavhengige prognosar. Det realistiske makroscenarioet blir vurdert og eventuelt oppdatert i forkant av kvar kvartalsrapportering, dei andre scenarioa blir oppdaterte årleg. For fastsetjing av samanhengen mellom makroøkonomiske føresetnader og modellparametrar i ECL-modellen (PD, LGD, EAD), har selskapet vurdert at eksisterande historiske grunnlag ikkje er tilstrekkeleg til å kunne modellere tilstrekkeleg sikre statistiske samanhengar. Selskapet har derfor valt ei tilnærming som i stor grad er basert på ekspertvurderingar. Basert på ei samla vurdering av makrobildet, blir det fastsett ein justeringsfaktor for PD for kvart av dei ulike scenarioa over prognoseperioden. Prognosen for utvikling i bustadprisar vil vere avgjerande for fastsetjinga av framtidige LGD-verdiar. Styring og kontroll Gjennom selskapet sine rutinar og instruksar er det etablert ein tydeleg arbeidsprosess knytt til fastsetjing av tap. Denne prosessen gir ei tydeleg ansvarsdeling mellom ulike avdelingar i selskapet for høvesvis utvikling og vedlikehald av modellar, utarbeiding av makroscenario, vurdering av scenarioa og gjennomføring av tapsvurderingar. VERKNADAR AV INNFØRING AV IFRS 9 I note 1 B er det vist kva effektar overgangen til IFRS 9 har hatt for Bustadkreditt Sogn og Fjordane. IFRS 15 Inntekter frå kundekontraktar Det er utgitt ut ein ny, felles standard for inntektsføring. Standarden erstattar alle eksisterande standardar og tolkingar for inntektsføring. Kjerneprinsippet i IFRS 15 er at inntekter skal innreknast frå tidspunkt for overføring av avtalte varer eller tenester, og då til eit beløp lik vederlaget selskapet venter å ha rett til i bytte for varene eller tenestene. Standarden gjeld for alle inntektskontraktar og har ein modell for innrekning og måling av sal av enkelte ikkje-finansielle eigedelar (f. eks. sal av eigedom, anlegg og utstyr). Standarden gjeld med verknad frå rekneskapsår som startar 1. januar 2018 eller seinare. Finansrekneskapen er ikkje påverka av den nye standarden, fordi inntektene til selskapet i all hovudsak er renteinntekter, som ikkje er omfatta av den nye inntektsstandarden. ESTIMAT Ved utarbeiding av rekneskapen blir det gjort vurderingar som påverkar rekneskapsførte beløp. I note 2 er det gjort nærare greie for vesentlege estimat og føresetnader. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 162019 16
Eigedelar og forpliktingar vert balanseførte på det tidspunkt selskapet oppnår reell kontroll over rettar til eigedelane og tek på seg reelle forpliktingar. Eigedelar vert ført ut av balansen på det tidspunktet reell risiko knytt til eigedelane er overført og selskapet ikkje lenger har reell kontroll over eigedelane. FINANSIELLE INSTRUMENT 2018 Eit finansielt instrument er ei kontrakt som gir opphav til ein finansiell eigedel for eit føretak og ei finansiell plikt eller eit eigenkapitalinstrument for eit anna føretak. Klassifisering og måling etter IFRS 9 Finansielle eigedelar Klassifisering er basert på om instrumenta blir haldne i ein forretningsmodell både for å motta kontraktsmessige kontantstraumar og for sal, og om dei kontraktsfesta kontantstraumane berre er betaling av rente og hovudstol på gitte datoar. Finansielle eigedelar blir klassifisert i ein av følgjande kategoriar: Gjeldsinstrument til amortisert kost Gjeldsinstrument til verkeleg verdi med verdiendring mot utvida resultat (FVOCI) Gjeldsinstrument, derivat og eigenkapital instrument til verkeleg verdi over resultat (FVTPL) Eigenkapitalinstrument der det er nytta OCIopsjon, der instrumenta blir målt til verkeleg verdi mot utvida resultat utan resirkulering Finansielle eigedelar målt til amortisert kost Selskapet måler finansielle eigedelar til amortisert kost hvis følgjande vilkår er oppfylt: Den finansielle eigedelen er ein del av ein forretningsmodell der formålet er å ta imot kontraktsfesta kontantstrømmer, og Kontraktsvilkåra for den finansielle eigedelen gir opphav til kontantstraumar som berre består av betaling av hovudstol og renter på gitte datoar Etterfølgjande måling av finansielle eigedelar målt til amortisert kost blir gjort ved bruk av effektiv rentemetode og er gjenstand for tapsavsetning. Vinst og tap blir ført i resultat når eigedelen er frårekna, modifisert eller nedskriven Selskapet sine finansielle eigedelar til amortisert kost inkluderer utlån og innskot i andre bankar. Finansielle eigedeler målt til verkelig verdi med verdiendringar mot utvida resultat (FVOCI) Selskapet måler gjeldsinstrument til verkelig verdi med verdiendring mot utvida resultat dersom følgjande vilkår er oppfylt: Den finansielle eigedelen er ein del av ein forretningsmodell der formålet er både å ta imot kontraktsfesta kontantstraumar og sal, Kontraktsvilkåra for den finansielle eigedelen gir opphav til kontantstraumar som berre består av betaling av hovudstol og renter på gitte datoar Gjeldsinstrument målt til verkeleg verdi med verdiendring mot utvida resultat, renteinntekter, omrekningsdifferansar, og tapsavsetning eller reverseringar, blir innrekna i resultatreknskapen og berekna på same måte som finansielle eigedelar målt til amortisert kost. Resterande endringar i verkelig verdi blir innrekna i andre inntekter og kostnader. Ved frårekning blir den akkumulerte endringa i verkelig verdi som er innrekna i andre inntekter og kostnader, overført til resultat. Selskapet nyttar ikkje denne kategorien. Gjeldsinstrument, derivat og eigenkapitalinstrument til verkeleg verdi over resultat (FVTPL) Følgjande instrument inngår i denne målekategorien: Derivat til verkeleg verdi over resultat Eigenkapitalinstrument skal som hovudregel her Gjeldsinstrument med ein forretningsmodell som tilseier å ta imot kontraksmessige kontantstraumar frå renter, gebyr og hovudstol, samstundes som det er eit mål å kjøpe og selje papira i porteføljen med kort horisont for å sikre forteneste frå vinstar Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for sertifikat og obligasjonar og derivat. Eigenkapitalinstrument der det er nytta OCI-opsjon, der instrumenta blir målt til verkeleg verdi mot utvida resultat utan resirkulering Selskapet kan velje å nytte ein opsjon om å føre eigenkapitalinstrument med verdiendring mot utvida resultat i staden for over ordinært resultat. Ved val av denne kategorien vil det ikkje bli reklassifisering til resultatet ved realisasjon. Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar ikkje denne kategorien. Frårekning av finansielle eigedelar Ein finansiell eigedel blir frårekna dersom: Den kontraktsfesta retten til å ta imot kontantstraumar frå den finansielle eigedelen ikkje lenger er til stades, eller Selskapet har overført den kontraktsfesta retten til å motta kontantstraumar frå den finansielle eigedelen eller beheld retten til å motta kontantstraumane frå ein finansiell eigedel, men samtidig forpliktar seg til å overføre rettane til ein motpart; og enten Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 17 2019 17
a. Selskapet har overført det vesentlege av risiko og fordelar med eigedelen, eller b. Selskapet har verken overført eller behalde det vesentlege av risiko og fordelar med eigedelen, men har overført kontrollen over eigedelen Finansiell forpliktingar Finansielle forpliktingar blir klassifisert i ein av følgjande kategoriar: Finansielle forpliktingar til amortisert kost Gjeldsinstrument, derivat og eigenkapitalinstrument til verkeleg verdi over resultat (FVTPL) Finansielle forpliktingar til verkeleg verdi over resultat med deler mot OCI Finansielle forpliktingar til amortisert kost Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for gjeld til kredittinstitusjonar og det meste av eigne utferda renteberande verdipapir og anna finansiell gjeld. Gjeldsinstrument, derivat og eigenkapitalinstrument til verkeleg verdi over resultat (FVTPL) Følgjande instrument inngår i denne målekategorien: Derivat til verkeleg verdi over resultat Eigenkapitalinstrument skal som hovudregel her Gjeldsinstrument når kriteria for verkeleg verdi opsjon (FVO) er til stades eller ein forretningsmodell som tilseier at instrumenta blir styrt og følgt opp til verkeleg verdi. Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar denne kategorien for derivat. Finansielle forpliktingar til verkeleg verdi over resultat med deler mot OCI For finansielle forpliktingar utpeikt som målt til verkeleg verdi skal verdiendring knytt til eigen kredittrisiko skillast ut og førast mot utvida resultat (OCI). Bustadkreditt Sogn og Fjordane har utpeika ein del av verdipapirgjelda til verkeleg verdi. Verdiendring som skuldast endringar i eigen kredittrisiko for verdipapirgjelda vil normalt vere uvesentleg og det er så langt ikkje ført verdiendring mot OCI. Nærmare om finansielle forpliktingar Finansielle forpliktingar blir, ved innrekning første gangen, klassifisert som lån og forpliktingar, eller derivat øyremerka som sikringsinstrument i ein effektiv sikring. Derivat blir innrekna første gangen til verkelig verdi. Lån og forpliktingar blir innrekna til verkelig verdi justert for direkte transaksjonskostnader. Derivat er finansielle forpliktingar når den verkelig verdien er negativ, og blir behandla rekneskapsmessig på tilsvarande måte som derivat som er eigedeler. Lån og forpliktingar Etter innrekning første gangen vil renteberende lån bli målt til amortisert kost ved bruk av effektiv rentemetode. Vinst og tap blir ført i resultatet når forpliktinga er frårekna. Amortisert kost blir berekna ved å ta omsyn til kostnader m.v. relatert til kjøpet, eller kostnader og avgifter som er ein integrert del av den effektive renta. Effektiv rente blir presentert som rentekostnader i resultatrekneskapen. Forpliktingar er målt til nominelt beløp dersom effekten av diskontering er uvesentleg. Frårekning av finansielle forpliktingar Ei finansiell forplikting blir frårekna når forpliktinga er innfridd, kansellert eller utløpt. Når ei eksisterande finansiell forplikting blir erstatta med ei ny forplikting frå same långjevar når vilkåra er vesentleg endra, eller vilkåra på ei eksisterande forplikting er vesentleg modifisert, blir den opphavelege forpliktinga frårekna og ei ny forplikting innrekna. Forskjellen i balanseført verdi blir innrekna i resultatet. For nærmare forklaring av rekneskapsprinsippa etter overgang til IFRS 9 viser vi til avsnitt om overgang til IFRS 9 tidlegare i denne noten. FINANSIELLE INSTRUMENT IAS 39 FOR 2017 Klassifisering av finansielle instrument Eit finansielt instrument er alle avtalar som fører til både ein finansiell eigedel for eit føretak og ei finansiell plikt eller eit eigenkapitalinstrument for eit anna føretak. Ved første gongs innrekning er alle finansielle instrument som er omfatta av standarden, identifiserte og klassifiserte i ein av dei følgjande kategoriane, avhengig av formålet med investeringa: Finansielle eigedelar og gjeld til verkeleg verdi halde for handelsformål med verdiendring over resultat Finansielle eigedelar og plikter vurdert til verkeleg verdi med verdiendring over resultat i samsvar med Verkelig Verdi Opsjon (VVO) Utlån og fordringar, balanseført til amortisert kost Finansielle eigedelar og gjeld til verkeleg verdi halde for handelsformål med verdiendring over resultat Handelsporteføljen er kjenneteikna ved at instrumenta i porteføljen i hovudsak er skaffa for å selje eller kjøpe tilbake på kort sikt, eller ved at instrumentet er ein del av ein portefølje av identifiserte finansielle instrument som blir styrte saman og der det føreligg eit faktisk mønster for kortsiktig realisering av overskot. Finansielle derivat vert alltid kategoriserte til verkeleg verdi over resultat. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 18 2019 18
Finansielle eigedelar og plikter vurdert til verkeleg verdi med verdiendring over resultat i samsvar med Verkeleg Verdi Opsjon, omtala som VVO Porteføljen omfattar sertifikat- og obligasjonsplasseringar. Nemnde instrument, i tillegg til rentebytteavtalar, blir styrte og vurderte samla til verkeleg verdi. Utlån og fordringar, balanseført til amortisert kost Kategorien omfattar alle utlån og fordringar som ikkje er definerte til verkeleg verdi over resultat, eller som finansiell eigedel tilgjengeleg for sal. Verdipapirgjeld inngår i denne kategorien. VERDIVURDERING Første gongs rekneskapsføring av finansielle instrument Finansielle instrument skal balanseførast til verkeleg verdi på handelsdagen. Etterfølgjande verdimåling Verdimåling til verkeleg verdi Verkeleg verdi er definert som det beløp ein eigedel kan bytast i, eller ei plikt kan gjerast opp i, ved ein transaksjon mellom uavhengige partar. I vurderinga legg ein til grunn føresetnad om framhaldande drift og at det er tatt omsyn til avsetning for kredittrisiko ved verdsetting. Instrument som blir omsett i ein aktiv marknad Ein marknad er aktiv dersom det er mogleg å finne eksterne, observerbare prisar, kursar eller liknande og desse prisane representerer faktiske og hyppige marknadstransaksjonar. For instrument som blir handla i ein aktiv marknad blir den noterte prisen innhenta frå børs, meklar eller eit prissettingsbyrå. I den grad det ikkje er notert pris for instrumentet dekomponerer vi instrumentet og verdset det på bakgrunn av noterte prisar på dei enkelte komponentane. Instrument omsett i ein aktiv marknad gjeld mellom anna finansielle instrument som er børsnoterte eller på annan måte kvoterte som t.d. aksjar, obligasjonar og sertifikat. I tillegg gjeld det finansielle derivat som er baserte på underliggande kvoterte eller børsnoterte prisar/indeksar/instrument. Instrument som ikkje blir omsette i ein aktiv marknad Finansielle instrument som er klassifiserte i nemnde kategori blir verdsette etter ulike evalueringsteknikkar. Til dømes blir vanlege og enkle finansielle instrument verdsette etter godkjende modellar basert på observerbare data i marknaden. Verdimåling til amortisert kost Finansielle instrument som ikkje blir målt til verkeleg verdi, blir verdsett til amortisert kost ved hjelp av effektiv rentemetode. Ved effektiv rentemetode blir den effektive renta på engasjementet utrekna ved diskontering av kontraktfesta kontantstraumar innafor forventa løpetid. Kontantstraumane inkluderer etableringsgebyr og direkte transaksjonskostnader som ikkje blir dekka av kunden, og eventuell restverdi ved utgangen av forventa levetid. Nedskriving av finansielle eigedelar Individuelle nedskrivingar Dersom det er identifisert objektive bevis for verdifall, blir nedskriving på utlån utrekna som forskjellen mellom rekneskapsført verdi i balansen og noverdien av estimerte framtidige kontantstraumar neddiskontert med den effektive renta på lånet. Den effektive renta som blir nytta er effektiv rente på lånet før objektive bevis for verdifall vart identifisert, justert for endring i marknadsrente fram til målingstidspunktet. Endring i rente som følgje av endring i kredittrisiko på lånet, blir ikkje teke omsyn til ved justering av effektiv rente. Objektive bevis for verdifall på eit utlån eller gruppe av utlån omfattar vesentlege finansielle problem hos debitor, betalingsmisleghald eller andre vesentlege avtalebrot, i tilfelle der ein reknar det som sannsynleg at debitor vil innleie gjeldsforhandling eller andre liknande konkrete forhold. Individuelle nedskrivingar reduserer den reknskapsførte verdien på engasjementet i balansen, og endringar i vurdert verdi i perioden blir resultatført under «Nedskrivingar på utlån og garantiar». Det vert rekna rente på utlån som tidlegare er nedskrivne ved hjelp av den diskonteringsrenta, som vart nytta for å rekne ut nedskrivingsbeløpet. Utrekna renter på noverdien av utlånet inngår i «Netto renteinntekter». Gruppenedskrivingar 2017 Utlån som ikkje har vore gjenstand for individuelle vurderingar for verdifall, blir vurderte samla i grupper. Vurderinga blir basert på objektive bevis for verdifall på balansedagen og som kan knytast til gruppa. Gruppene er definerte som utlån med like risiko- og verdieigenskapar basert på inndeling av kundane etter risikoklasse. Utrekning av nedskrivingsbehov skal gjerast for kvar kundegruppe med utgangspunkt i estimat for konjunktursituasjonen og tapserfaring for dei respektive kundegruppene. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 192019 19
Gruppenedskrivingar reduserer den rekneskapsførte verdien på engasjementa i balansen. Endringar i perioden vert resultatført under «Nedskrivingar på utlån og garantiar». Gruppenedskrivingane er, på same måte som for individuelle nedskrivingar, basert på neddiskonterte kontantstraumar. PRESENTASJON I BALANSE OG RESULTATREKNESKAP Utlån 2017 Utlån vert balanseført, avhengig av motpart, anten som utlån til og krav på kredittinstitusjonar eller utlån til kundar, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Renteinntekter på finansielle instrument klassifisert som utlån vert inkludert på linja for «Renteinntekter» ved bruk av effektiv rentemetode, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Effektiv rentemetode er forklart under «Verdimåling til amortisert kost». Verdiendringar knytt til identifiserte objektive bevis for verdifall på balansedagen for utlån inngår i «Nedskriving på utlån». Utlån 2018 Utlån blir balanseført, avhengig av motpart, enten som utlån til og krav på kredittinstitusjonar eller utlån til kundar til amortisert kost, utlån til kundar til verkeleg verdi eller utlån til kundar med verdiendring mot utvida resultat (OCI). For å forenkle balanseoppstillinga er utlåna til kundar vist netto på ei linje og så er spesifikasjon etter kategoriar vist i note til rekneskapen. Renteinntekter på finansielle instrument klassifisert som utlån blir inkludert på linja for «Netto renteinntekter» ved bruk av effektiv rentemetode. Effektiv rentemetode er forklart under «Verdimåling til amortisert kost». Verdiendringar for utlån til amortisert kost og utlån til verkeleg verdi inngår i «Nedskriving på utlån og garantiar». Den delen av verdiendring på fastrenteutlån som skuldast endringar i rentenivå, inngår i «Netto vinst frå finansielle instrument». For nærmare forklaring av prinsippa for verdivurdering sjå avsnitt om overgang til IFRS 9 tidlegare i noten. Sertifikat og obligasjonar 2017 Porteføljen omfattar sertifikat og obligasjonar definert som eigedelar balanseført til verkeleg verdi med verdiendring over resultat (VVO). Renteinntekter og kostnader på sertifikat og obligasjonar inngår i «Netto renteinntekter» etter effektiv rentemetode. Metoden er beskriven i avsnitt for amortisert kost. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument». Sertifikat og obligasjonar 2018 Sertifikat og obligasjonar blir styrt og følgt opp til i ein forretningsmodell som tilseier å ta imot kontraksmessige kontantstraumar frå renter, gebyr og hovudstol, samstundes som det er eit mål å kjøpe og selje papira i porteføljen med kort horisont for å sikre forteneste frå vinstar. Renteinntekter og kostnader på sertifikat og obligasjonar inngår i «Netto renteinntekter» basert på effektiv rentemetode. Metoden er beskrive i avsnitt for amortisert kost. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst frå finansielle instrument». Finansielle derivat 2017 og 2018 Eit derivat er eit finansielt instrument med følgjande karakteristikkar: Verdien på instrumentet blir endra som eit resultat av endringar i rente, kurs eller pris på eit underliggande objekt Instrumentet krev ingen eller liten initiell investering Instrumentet blir gjort opp på ein framtidig dato Derivat blir balanseført til verkeleg verdi når kontrakten blir inngått, og deretter løpande til verkeleg verdi. Finansielle derivat blir presentert som ein eigedel dersom verdien er positiv og som ein forplikting dersom verdien er negativ. Motrekning blir føreteke dersom selskapet har ein bindande kontrakt med motparten, om å motrekne, og har til hensikt å innfri netto eller realisere eigedelar og forpliktingar samtidig. Rentebetalingar frå finansielle derivat inngår i «Netto renteinntekter» basert på effektiv rentemetode. Metoden er forklart i avsnitt for amortisert kost. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst frå finansielle instrument». Gjeld til kredittinstitusjonar 2017 Forpliktingar til kredittinstitusjonar er rekneskapsført som gjeld til kredittinstitusjonar uavhengig av verdimålingsprinsipp. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Rentekostnader» og er basert på effektiv rentemetode. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument». Gjeld til kredittinstitusjonar 2018 Forpliktingar til kredittinstitusjonar og kundar er rekneskapsført, avhengig av motpart, enten som gjeld til kredittinstitusjonar eller som innskot frå kundar til amortisert kost eller innskot frå kundar til verkeleg verdi. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Netto renteinntekter» basert på effektiv Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 202019 20
rentemetode. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst frå finansielle instrument». For å forenkla balanseoppstillinga er innskot frå kundar vist samla og så er det gitt nærmare spesifikasjon i note til rekneskapen. Verdipapirgjeld 2017 Verdipapirgjeld omfattar utferda sertifikat, obligasjonar og ansvarleg lånekapital uavhengig av verdimålingsprinsipp. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Netto renteinntekter» basert på effektiv rentemetode. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst /tap på finansielle instrument». Verdipapirgjeld 2018 Verdipapirgjeld omfattar utferda sertifikat og obligasjonar og er vurdert enten til amortisert kost eller til verkeleg verdi over resultatet. For å forenkle balanseoppstillinga er verdipapirgjelda vist samla og så er det gitt nærmare spesifikasjon i note. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Netto renteinntekter» basert på effektiv rente metode. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst frå finansielle instrument». For verdipapirgjeld til verkeleg verdi skal verdiendring knytt til eigen kredittrisiko skillast ut og førast mot utvida resultat (OCI). Verdiendring som skuldast endringar i eigen kredittrisiko for verdipapirgjelda vil normalt vere uvesentleg og det er så langt ikkje ført verdiendring mot OCI. SKATT Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både betalbar skatt på inntekt og formue, og endring i utsett skatt for perioden. Utsett skatt / utsett skattefordel er utrekna med 22% av midlertidige forskjellar som mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar ved utgangen av året. Utsett skatt blir rekna ut ved bruk av skattesatsar og skattereglar som gjeld på balansedagen eller som det er sannsynleg blir vedtekne,og som ein legg til grunn vil gjelde når den utsette skattefordelen vert realisert eller forpliktinga blir gjort opp. Utsett skattefordel er balanseført ut frå forventningar om framtidig skattepliktig inntekt. Betalbar skatt og utsett skatt blir ført mot eigenkapitalen, dersom skatten gjeld postar som i same eller tidlegare periodar er ført mot eigenkapitalen. PERIODISERING AV RENTER OG GEBYR Renter og provisjon blir resultatført etter kvart som dei vert opptente eller påløpt som kostnad. Gebyr for etablering av låneavtalar inngår i kontantstraumane ved utrekning av amortisert kost, og inntektsført under «Netto renteinntekter» etter effektiv rentemetode. INNTEKTSFØRING AV RENTER Renteinntekter vert inntektsførte ved bruk av effektiv rentemetode. Dette medfører løpande inntektsføring av nominelle renter med tillegg av amortisering av etableringsgebyr. Inntektsføring av renter etter effektiv rentemetode blir nytta både for balansepostar vurdert til amortisert kost og balansepostar vurdert til verkeleg verdi over resultat. Renteinntekter på nedskrivne engasjement vert rekna etter effektiv rentemetode av nedskriven verdi. KONTANTSTRAUMOPPSTILLING Kontantstraumoppstillinga viser kontantstraumane gruppert etter kjelde og bruksområde. Kontantar er definert som kontantar og fordring på sentralbankar, og fordring på kredittinstitusjonar utan oppseiingsfrist. SIKRINGSBOKFØRING Selskapet har i 2018 tatt i bruk sikringsbokføring i samband med bokføring av eit obligasjonsinnlån med fastrente og derivat som er tatt opp for å moteverke verdisvinging frå det aktuelle obligasjonsinnlånet. Sikringsobjektet (obligasjonsinnlånet med fast rente) er vurdert til verkeleg verdi med verdiendring mot netto resultat frå finansielle instrument og sikringsinstrumentet (derivatet) blir vurdert til verkeleg verdi med verdiendring mot netto resultat frå finansielle instrument. IFRS 9 stiller mellom anna krav om at sikringsobjektet og sikringsinstrumentet skal vere øyremerka, det skal vere ein nær samanheng i økonomiske karateristika for sikringsobjektet og sikringsinstrumentet, sikringsforretninga skal kunne målast påliteleg og det er krav om sikringseffektivitet. Om sikringa ikkje lenger oppfyller krava til sikringseffektivitet, skal sikringsbokføringa avsluttast og ei justering som følgje av dette skal amortiserast i resultatrekneskapen. Amortiseringa skal baserast på ei rekalkulert effektiv rente frå tidspunktet når amortiseringa startar. Vinst eller tap på sikringsinstrumentet blir innrekna i resultatrekneskapen på linja for netto vinst/tap på finansielle instrument. Vinst eller tap på sikringsobjektet blir ført som ei justering av den balanseførte verdien på sikringsobjektet og innrekna i resultatrekneskapen på linja for netto vinst/tap på finansielle instrument. Det aktuelle sikringsforholdet i selskapet har tilnærma 100 % sikringseffektivitet. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 21 2019 21
HENDINGAR ETTER BALANSEDAGEN Det skal opplysast om hendingar etter balansedagen i samsvar med IAS 10. Opplysningane omfattar hendingar som ikkje er innrekna i finansrekneskapen, men som er av slik art at det er vesentleg for vurdering av drifta. VEDTEKNE REKNESKAPSSTANDARDAR OG ANDRE ENDRINGAR SOM KAN FÅ VERKNAD FOR FRAMTIDIG RAPPORTERING Relevante standardar og tolkingar som er vedtatt fram til tidspunkt for framlegging av selskaprekneskapen, men der tidspunkt for innføring er fram i tid, er oppgitt nedanfor. Det er selskapet sin intensjon er å implementere dei relevante endringane, når dei blir gjeldande, under føresetnad av at EU godkjenner endringane før utarbeiding av selskaprekneskapen. IFRS 16 Leigeavtalar IASB har fastsett ny standard for leigeavtaler. IFRS 16 vil erstatte eksisterande IFRS standard for leigeavtalar, IAS 17 Leigeavtalar. IFRS 16 gir prinsipp for innrekning, måling, presentasjon og opplysningar om leigeavtalar for begge partar i ein leigeavtale. Den nye standarden krev at leigetakar innreknar eigedelar og plikter for dei fleste leigeavtalar, noko som er ein vesentleg endring frå prinsippa som gjeld i dag. For utleigar vidarefører IFRS 16 det meste av eksisterande prinsipp i IAS 17. I tråd med dette skal ein utleigar halde fram med å klassifisere sine leigeavtalar som operasjonelle eller finansielle, og rekneskapsføre dei to typane leigeavtalar ulikt. Standarden vil gjelde frå 1. januar 2019. Tidlegare bruk er mogeleg, dersom ein har tatt i bruk IFRS 15 «Inntekter frå kundekontraktar». Selskapet har ikkje til hensikt å ta standarden i bruk før i 2019. I dei tilfella selskapet er leigetakar, vil standarden få ein konsekvens, ved at vi må innrekne eigedelar og plikter knytt til leigeavtalane. Eigedelar og plikter vil auke, avhengig av lengda på leigeavtalane, men resultat og eigenkapital vil ikkje bli vesentleg påverka. Bustadkreditt Sogn og Fjordane har hatt ein gjennomgang av avtalane. Vår vurdering er at selskapet ikkje har leigeavtalar som er omfatta av IFRS 16. Andre endringar Opplistinga av endringar i rekneskapsstandardar og andre endringar ovanfor er ikkje fullstendig. Vedtekne endringar som ikkje er tatt med vil anten ikkje ha vesentleg konsekvens eller ikkje vere aktuelle for selskapet. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 222019 22
Note 1b Endring klassifisering av finansielle instrument ved overgang til IFRS 9 Finansielle eigedeler Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Utlån til kunder Sertifikat og obligasjonar, likviditetsportefølje Andre eigedeler Klassifisering etter IAS 39 Klassifisering etter IFRS 9 Bokført verdi IAS 39 31.12.17 Bokført verdi IFRS 9 01.01.18 Utlån og fordringar (amortisert kost) Amortisert kost 249 344 249 344 Utlån og fordringar (amortisert kost) Amortisert kost 15 921 711 15 941 536 Renteberande verdipapir, bestemt bokført til verkeleg verdi Verkeleg verdi over resultat 140 225 140 361 Utlån og fordringar (amortisert kost) Amortisert kost 11 388 0 Klassifisering etter IAS 39 Klassifisering etter IFRS 9 31.12.2017 01.01.2018 Finansiell gjeld Gjeld til kunder og kredittinstitusjonar Amortisert kost Amortisert kost 1 704 891 1 707 608 Verdipapirgjeld Amortisert kost Amortisert kost 13 073 968 13 084 876 Anna gjeld og avsetningar Amortisert kost Amortisert kost 13 736 202 Merknad: For forklaring av målekategoriar sjå spesifikasjon frå side 13 note 1. Effekt av reklassifisering og ny måling etter overgang til IFRS 9 Finansielle eigedeler Bokført verdi etter IAS 39 31.12.17 Bokført verdi etter IFRS 9 01.01.18 Finansielle eigedeler målt til verkeleg verdi over resultatet Sertifikat og obligasjonar, likviditetsportefølje 140 225 136 0 140 361 Sum finansielle eiendeler målt til verkeleg verdi over resultatet 140 225 136 0 140 361 Finansiell gjeld Finansiell gjeld målt til amortisert kost Bokført verdi etter IAS 39 31.12.17 Reklassifisering Ny Finansielle eigedeler målt til amortisert kost måling Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 249 344 0 0 249 344 Utlån til kundar 15 921 711 11 253 8 573 15 941 536 Andre eigedeler 11 388 11 388 0 0 Sum finansielle eigedeler målt til amortisert kost 16 182 443 136 8 573 16 190 880 Reklassifisering Ny måling Bokført verdi etter IFRS 9 01.01.18 Gjeld til kredittinstitusjonar 1 704 891 2 717 0 1 707 608 Verdipapirgjeld 13 073 968 10 908 0 13 084 876 Anna gjeld og avsetningar 13 736 13 625 91 202 Sum finansiell gjeld målt til amortisert kost 14 792 595 0 91 14 792 686 Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 232019 23
Endring i tapsavsetning som følgje av overgang til IFRS 9 Nedskriving etter IAS 39 31.12.17 Forventa tap (ECL) etter IFRS 9 01.01.18 Reklassifisering Tapsavsetning Ny måling Kontantar og krav på sentralbankar 0 0 0 0 Utlån til og fordring på kredittinstitusjonar 0 0 0 0 Utlån til kundar 14 452 0 8 573 5 879 Andre finansielle eigedelar 0 0 0 0 Anna finansiell gjeld (tapsavsetning garantiar og unytta kredittar) 0 0 91 91 Sum tapsavsetning 14 452 0 8 482 5 970 Endring i tapsavsetning som følgje av innføring av IFRS 9 IAS 39 IFRS 9 Individ. nedskrivingar Gruppenedskriving Sum Forventa tap trinn 1 Forventa tap trinn 2 Forventa tap trinn 3 Forventa tap trinn 3 individuelt vurdert Sum 01.01.18 Sum tapsavsetning 31.12.17 0 14 452 14 452 0 0 0 0 14 452 Tilbakeføringer avsetninger etter IAS 39 0 14 452 14 452 0 0 0 0 14 452 Ny ECL-berekning etter IFRS utlån 0 0 0 1 354 4 055 470 0 5 879 Ny ECL-berekning etter IFRS 9 garantiar og unytta kredittar 0 0 0 45 45 1 0 91 Sum ECL-berekning 01.01.18 0 0 0 1 399 4 100 472 0 5 970 Endring i eigenkapital som følgje av innføring av IFRS 9 Aksjekapital Annan eigenkapital Total eigenkapital Sum balanseført verdi eigenkapital 31.12.17 1 350 000 136 575 1 486 575 Endring som følgje av ny måling av ECL på kundar 0 8 482 8 482 Skatteeffekt av ny ECL-måling 0 1 951 1 951 Sum balanseført verdi eigenkapital 01.01.18 1 350 000 143 106 1 493 106 Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 242019 24
Note 2 Viktige rekneskapsestimat og skjønnsmessige vurderingar Estimat og vurderingar basert på skjønn blir vurdert løpande og er basert på historisk erfaring og andre faktorar, inklusiv forventningar om framtidige sannsynlege hendingar. Selskapet utarbeider estimat og tar føresetnader om framtidig utvikling. Rekneskapsestimat som følgjer av dette vil sjeldan fullt ut vere i samsvar med endeleg utfall. Estimat som representerer ein vesentleg risiko for endring i balanseført verdi på eigedelar og gjeld i løpet av neste rekneskapsår, vert drøfta nedanfor. Verkeleg verdi på finansielle instrument For verdipapir som ikkje er børsnoterte og der det ikkje er ein aktiv marknad, nyttar selskapet verdsettingsteknikkar for å fastsette verkeleg verdi. Selskapet vurderer og vel metodar og tar føresetnader, som så langt som mogleg er basert på marknadsforholda på balansedagen. Verdivurderingane byggjer på siste emisjonskurs, omsetningsverdiar som vi har kunnskap om, og neddiskonterte kontantstraumar. Det vert også innhenta verdivurderingar og spread-vurderingar frå eksterne meklarføretak. Nedskriving på utlån Modellen for nedskriving av utlån under IFRS 9 er forklart i detalj i note 1 «Rekneskapsprinsipp» avsnitt for «Finansielle instrument IFRS 9». Metoden nyttar estimat for sannsynet for misleghald (PD), tap gitt misleghald (LGD) og eksponering ved misleghald (EAD). Forventa tap blir justert for framtidige forventa endringar i marknadsprisar over dei neste fem åra gjennom vekting av tre ulike scenario. Alle nedskrivingar er basert på neddiskonterte verdiar, med låna si effektive rente før verdifall som diskonteringsrente. Alle utlån, unytta kredittar og garantiar til kundar vert under IFRS 9 delt i tre trinn. Trinn 1 er rekna som friske engasjement. Trinn 2 er engasjement der det har vore ein «vesentleg auke i kredittrisikoen sidan første gongs innrekning. Trinn 3 er lån i misleghald. Der det er gjort ei individuell nedskriving på engasjementet vil dette overstyre modellberekna tap på engasjementet, uavhengig av størrelsen på det modellberekna tapet. IFRS 9-standarden seier at kredittrisikoen alltid skal vurderast som vesentleg auka dersom eit engasjement er i betalingsmisleghald over 30 dagar. Det er opp til banken å vurdere kva andre faktorar som indikerer ein vesentleg auke i kredittrisiko. Vurderinga baserer seg både på kvantitative og kvalitative element, og har stor avgjersle for tapsavsetjingane, sidan vesentleg auke i kredittrisiko medfører at det skal reknast tap over heile levetida til engasjementet, og ikkje berre dei komande tolv månadene. Meir informasjon om dette er gitt i note 1 Rekneskapsprinsipp, avsnitt for «Finansielle instrument IFRS 9». Modellverket for utrekning av kredittrisiko og nedskrivingar vert vurdert og validert løpande. Endringar vert gjort for å gje forventningsrette estimat utifrå erfaringsdata og kunnskap om banken si portefølje og dei makroøkonomiske framtidsutsiktene. For ytterlegare omtale av metode for nedskrivingar, sjå også note 1 «Rekneskapsprinsipp» og note 5 «Risikoforhold». Note 3 Segment Selskapet har hovudsakleg eitt segment. Segmentet består av utlån til privatkundar og eit mindre volum av utlån til private næringsdrivande. Alle utlån er kjøpt frå Sparebanken Sogn og Fjordane. Selskapet driv ikkje verksemd utanfor Norge. Kundar med adresse i utlandet blir klassifisert som ein del av den norske verksemda. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 252019 25
Note 4 Kapitaldekning ANSVARLEG KAPITAL 31.12.18 31.12.17 Aksjekapital og overkurs 1 350 000 1 350 000 Annan eigenkapital 9 629 2 575 Eigenkapital 1 359 629 1 352 575 Annan kjernekapital 0 0 Frådrag: Verdijustering (forsvarleg verdsetting) 112 140 Netto kjernekapital 1 359 517 1 352 435 Rein kjernekapital 1 359 517 1 352 435 Netto tilleggskapital 0 0 Netto ansvarleg kapital 1 359 517 1 352 435 BEREKNINGSGRUNNLAG Kredittrisiko Institusjonar 15 812 49 869 Massemarknadsengasjement 723 392 525 020 Engasjement med pant i bustad 5 914 648 5 327 850 Forfalne engasjement 69 868 5 424 Obligasjonar med fortrinnsrett 8 041 13 023 Andre engasjement 6 809 2 543 Sum berekningsgrunnlag kredittrisiko 6 738 570 5 923 729 Operasjonell risiko 328 371 296 952 Samla berekningsgrunnlag 7 066 941 6 220 681 Overskot ansvarleg kapital 794 162 854 781 KAPITALDEKNING Kapitaldekningsprosent 19,24 % 21,74 % Kjernekapitaldekning 19,24 % 21,74 % Rein kjernekapitaldekning 19,24 % 21,74 % Uvekta kjernekapitalandel 7,44 % 8,21 % Kapitaldekninga er utrekna i samsvar med nye kapitalkravsforskrifter (Basel II). Standardmetoden er nytta for kredittrisiko, marknadsrisiko og basismetoden for operasjonell risiko. Basel II er inndelt i tre pilarar (områder). Pilar 1 omhandlar minstekravet til kapitaldekning og er ei vidareutvikling av tidlegare regelverk etter Basel I. Pilar 2 omhandlar institusjonen si vurdering av samla kapitalbehov og tilsynsmessig oppfølging (ICAAP), medan Pilar 3 omhandlar krav om offentleggjering av finansiell informasjon. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 262019 26
Note 5 Risikoforhold Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS (BSF) er utsett for kredittrisiko, operasjonell risiko, likviditetsrisiko og renterisiko. Kredittrisikoen er den mest omfattande av desse. Det er utarbeidd rammer for risikoeksponeringa knytt til dei ulike risikotypane. Styret legg vekt på at selskapet skal ha låg risiko. Viktige mål med risikostyringa er å sikre at selskapet når fastsette mål, handtere risikoar som kan hindre måloppnåing, sikre intern og ekstern rapportering av høg kvalitet, og å sikre at selskapet opererer i tråd med interne retningslinjer og eksternt lovverk. Kredittrisiko Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er eksponert for kredittrisiko i tilknytning til bustadlån, og motpartsrisiko i samband med plasseringar i finansmarknaden. Lån som blir kjøpte frå Sparebanken Sogn og Fjordane er godt sikra. På kjøpstidspunktet skal låna vere innanfor 75% av godkjend verdi på trygda. Verdiane på eigedomane som ligg som trygd for bustadlåna i BSF blir oppdaterte kvar tredje månad. Det er verdiestimat frå Eiendomsverdi AS som åleine eller i kombinasjon med takst og meklarvurderingar blir nytta som godkjend verdi på eigedomane. Den første bolken av lån frå Sparebanken Sogn og Fjordane vart kjøpt i mars 2009. Sidan den tid har marknadsprisen på bustader vore aukande. Sparebanken Sogn og Fjordane administrerer låna i BSF og kan vise til lågt misleghald og god oppfølging av utlånsporteføljen. Pr. 31.12.2018 var det 51% av utlånsporteføljen i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er innanfor 60% av panteverdien. Risikoen i utlånsporteføljen blir vurdert som låg. Figuren under viser vekta belåningsgrad for låna som ligg i BSF. 50% 40% 30% 20% 10% Vekta belåningsgrad 20% 12% 19% 39% 10% Låna som ligg i BSF er oppretta i Sparebanken Sogn og Fjordane, og kredittvurderinga av bustadlånskundane i BSF følgjer kredittvurderingsprosessen i morbanken. Med bakgrunn i trygd, beteningsevne, gjeldsnivå og sannsyn for misleghald vert det gjort ei kritisk vurdering av kundar som søkjer om bustadlån. Misleghaldssannsynet blir berekna i modell for søknadsscore. I tillegg vert det gjort vurderingar med omsyn til livssituasjon, arbeidsforhold og utdanning, og risiko knytt til desse faktorane. Det er også laga rutine for overføring av lån til BSF, som spesifiserer kva krav låna må oppfylle for å kunne bli flytta til føretaket. Desse krava oppfyller alle regulatoriske krav. I tillegg er det lagt til ekstra interne restriksjonar som avgrensar lånetypar som kan flyttast til selskapet. Lån som ligg i BSF blir også følgde opp grundig med omsyn til misleghald. BSF har i tillegg styregodkjend rutine for risikostyring, som systematiserer kontrollar som skal gjerast for å minimere kredittrisikoen, og som fordeler ansvar for kontrollane og for rapporteringa. Utviklinga i utlånsporteføljen blir følgt månadleg gjennom ein kredittrapport som mellom anna viser risikofordelt portefølje, utvikling i misleghald og kva konsekvensar fall i bustadprisar og auka misleghald vil ha for sikringsmassen. Bustadkredittføretaket sin motpartsrisiko er knytt til plasseringar i finansmarknaden eller eksponering mot andre finansinstitusjonar. Risikoen BSF kan eksponere seg for mot ulike motpartar, blir bestemt utifrå kredittrammer mot kvar av desse motpartane. For å unngå tap eksponerer BSF seg berre mot solide motpartar. Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko er risikoen for at BSF ikkje maktar å innfri forpliktingane sine ved forfall. Likviditetsreserven i selskapet skal vere tilstrekkeleg til å innfri alle forpliktingar ved forfall. Selskapet styrer likviditetsposisjonane basert på styrefastsette krav til minimum likviditetsreserve og netto forfall innanfor 6 månader. Renterisiko Selskapet skal styre renteeksponeringa slik at selskapet er lite utsett for rentesvingingar. Eksponering mot rentespreadrisiko er avgrensa gjennom risikorammer for kredittrisiko. Det er i tillegg fastsett rammer for rentenivårisiko som blir overvaka og rapportert månadleg. 0% Under 40% 40-50% 50-60% 60-75% over 75% Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 272019 27
Operasjonell risiko Operasjonell risiko er definert som faren for tap som skuldast menneskelege feil, eksterne hendingar eller svikt og manglar i føretaket sine system, rutinar og prosessar. Lov- og forskriftsverket set konkrete krav til føretaket over ulike register som skal vere på plass. Dette er mellom anna gjort for å kunne kontrollere at låna som blir overførte til BSF verkeleg tilfredsstiller alle krava som må vere oppfylte. 11 13 i Finansføretakslova krev at det for sikringsmassen skal vere eit register over utlån, rente- og valutakontrakter, fyllingssikkerheit, i tillegg til obligasjonar med fortrinnsrett. Banken har oppretta register som tilfredsstiller krava i forskrifta. Gjennom oppretting av desse registra vil banken lettare kunne avdekke feil eller manglar som skulle oppstå ved lånemassen i selskapet. For å sikre at selskapet til ei kvar tid har nok trygd for innlåna sine, blir sikringsmassen følgt opp på dagleg basis, og det blir kontrollert at regulatoriske krav og interne reglar er oppfylte. I tillegg blir det utført stresstestar som sikrar at krava til likviditetsmessig overskot og sikringsmasse er oppfylte i ulike scenario. RAPPORTERING Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS legg vekt på korrekt og fullstendig rapportering av risiko- og kapitalforhold. Det er difor laga ulike periodiske rapportar som blir behandla av styret, i tillegg til rapportar som inngår i den daglege drifta og som skal sikre at eksterne lover og interne retningslinjer er følgde til ei kvar tid. Gjennom desse rapportane blir styremedlemmene haldne oppdaterte på om ein ligg an til å nå måla som er sette for selskapet, og om ein held seg innanfor dei vedtekne risikorammene. Kredittrapport, økonomirapport, finansrapport og likviditetsrapport blir utarbeidde månadleg, og styrebehandla kvart kvartal. Det same gjeld økonomi- og rekneskapsrapportar. I tillegg blir det utarbeidd månadleg misleghaldsrapport og dagleg rapport som viser at krava som er stilte til utlånsvolum og anna sikringsmasse er i tråd med eksternt lovverk og interne retningslinjer. ICAAP blir gjennomført og rapportert ein gong årleg. BSF inngår i den samla ICAAP-rapporten for konsernet. Internkontrollrapporteringa skjer også på årleg basis. Internkontrollrapporten blir lagd fram for styret i BSF, og inngår også som ein del av samla internkontrollrapport for konsernet. Rapporteringa omfattar vurdering og kommentarar til eige arbeid med internkontrollen, gjennomgang av alle viktige risikoområde, vurdering av korleis lovverket blir etterlevd, og forslag til forbetringstiltak. Internrevisjonen gjennomfører årleg ei uavhengig stadfesting av internkontrollen i selskapet som blir lagd fram for styret i selskapet. Det same blir kvartalsvise rapportar frå granskar. FINANSIERING BSF kjøper lån frå Sparebanken Sogn og Fjordane, og finansierer storparten av desse kjøpa ved utferding av obligasjonar med fortrinnsrett (OMF). Resten av finansieringa skjer i form av eigenkapital og opptrekk på kredittavtaler i morbank. KAPITALDEKNING BSF nyttar standardmetoden ved berekning av kredittrisiko, og basismetoden for operasjonell risiko. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 282019 28
Note 6 Kredittrisiko KREDITTRISIKO FORDELT PÅ KLASSER AV FINANSIELLE INSTRUMENT Maks kreditteksponering 2018 2017 Obligasjonar og sertifikat 111 806 140 225 Sum engasjement kundar 19 427 682 17 365 689 Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 75 946 249 344 Sum 19 615 433 17 755 258 Krav på kredittinstitusjonar knyter seg til innskot i Sparebanken Sogn og Fjordane som har rating A2 frå Moody s. KREDITTRISIKO FOR OBLIGASJONAR OG SERTIFIKAT Kredittrisiko fordelt på motpart Renteberande verdipapir Debitorkategori etter garantist AAA verkeleg verdi AA verkeleg verdi A verkeleg verdi BBB verkeleg verdi Noninvestment grade verkeleg verdi Totalt 2018 verkeleg verdi Totalt 2017 verkeleg verdi Finans, bank og forsikring 80 413 0 0 0 0 80 413 130 232 Stat og statsgaranterte 31 393 0 0 0 0 31 393 9 993 Sum 111 806 0 0 0 0 111 806 140 225 Ratingklasser basert på Standard & Poors. Verdiendringar: Sum verdiendringar balanse 897 0 0 0 0 897 1 162 Resultatførte verdiendringar i perioden 265 0 0 0 0 265 689 Kundar med bustadlån blir vurderte i forhold til vilje og evne til å betale lånet. Betjeningsevne blir utrekna og kundane risikovurderte på søknadstidspunktet. Belåningsgrad for kundar i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er mindre enn 75 % ved overføringstidspunktet frå Sparebanken Sogn og Fjordane. Kredittkvaliteten til lån som ikkje er forfalne er god. Trygda i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er pant i bustadeigedom. Trygda vert vurdert som svært god for porteføljen. Porteføljen har låg kredittrisiko. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 292019 29
Note 6 Kredittrisiko, framhald ALDERSFORDELING PÅ FORFALNE ENGASJEMENT 2018 2017 Utlån til og fordringar på kundar Utlån til og fordringar på kundar Unytta kredittrammer og garantiar Andel av total Unytta kredittrammer og garantiar Engasjement* Andel av total Betalingsmisleghald 11 30 dagar 43 514 0 43 514 0,3 % Betalingsmisleghald 31 60 dagar 18 062 0 18 062 0,1 % Betalingsmisleghald 61 90 dagar 935 0 935 0,0 % Betalingsmisleghald over 90 dagar 5 328 0 5 328 0,0 % Sum 67 839 0 67 839 0,4 % Engasjementa vert vurdert som i betalingsmislehald når ein kreditt er i overtrekk eller eit utlån er i restanse med eit beløp på minst 1.000 kr. Engasjement* Nedskrivingar IFRS 9 Betalingsmisleghald 11 30 dagar 122 934 0 122 934 0,6 % 931 Betalingsmisleghald 31 60 dagar 17 698 0 17 698 0,1 % 131 Betalingsmisleghald 61 90 dagar 1 824 0 1 824 0,0 % 9 Betalingsmisleghald over 90 dagar 13 314 0 13 314 0,1 % 824 Sum 155 770 0 155 770 0,8 % 1 895 RISIKOKLASSIFIERING AV ENGASJEMENT 2018 Utlån til og fordringar på kundar Unytta kredittrammer og garantiar Engasjement* Andel av total Nedskrivingar IFRS 9 Låg risiko 12 614 196 1 392 407 14 006 603 72,1 % 866 Middels risiko 4 681 098 86 730 4 767 828 24,5 % 3 059 Høg risiko 651 660 1 591 653 251 3,4 % 4 979 Sum 17 946 954 1 480 728 19 427 682 100,0 % 8 904 2017 Utlån til og fordringar på kundar Unytta kredittrammer og garantiar Engasjement* Andel av total Låg risiko 11 494 031 1 347 104 12 841 135 73,9 % Middels risiko 3 958 765 93 471 4 052 236 23,3 % Høg risiko 483 366 3 404 486 770 2,8 % Sum 15 936 162 1 443 979 17 380 141 100,0 % FINANSIELLE EIGEDELAR TIL VERKELEG VERDI OVER RESULTATET (FVO) Obligasjonar og sertifikat 2018 2017 Bokført verdi 111 806 140 225 Stat og statsgaranterte papir 31 393 9 993 = Maksimal eksponering for kredittrisiko 80 413 130 232 Verkeleg verdi vert fastsett på bakgrunn av ei teoretisk utrekning der avtalt kontantstraum vert neddiskontert med den renta som vert tilbydd på nye lån med tilsvarande rentedurasjon og kredittrisiko. Finansielle eigedelar blir øyremerkte til verkeleg verdi over resultatet (FVO) ved førsstegangsinnrekning i dei tilfella ei anna måling ville medført inkonsistens i resultatrekneskapen. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 302019 30
Note 7 Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 2018 2017 Sum utlån og krav på kredittinst. utan avtalt løpetid til amortisert kost *) 75 946 249 344 Sum utlån og krav på kredittinst. med avtalt løpetid til amortisert kost 0 0 Sum utlån og fordringar på kredittinstitusjonar til amortisert kost 75 946 249 344 *) Gjeld driftskonto/mellomrekningskonto som Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har i Sparebanken Sogn og Fjordane. Note 8 Utvikling og spesifikasjon av utlån og eksponeringer 2018 2017 Utlån til kundar til amortisert kost 17 946 954 15 936 162 Sum brutto utlån til kundar 17 946 954 15 936 162 Nedskrivingar på utlån (sjå note 11) 8 826 14 452 Netto utlån til kundar 17 938 128 15 921 711 UTVIKLING I BRUTTO UTLÅN Trinn 1 Trinn 2 Trinn 3 Total Brutto utlån til amortisert kost pr. 01.01.18 14 814 336 1 102 918 24 283 15 941 537 Overføringar til trinn 1 437 147 433 126 4 021 0 Overføringar til trinn 2 1 077 291 1 078 698 1 407 0 Overføringar til trinn 3 13 252 12 224 25 476 0 Nye finansielle eigedelar utsteda eller kjøpt 5 519 047 974 605 22 752 6 516 404 Finansielle eigedelar som er frårekna 3 638 947 351 485 11 003 4 001 434 Endring i modell/risikoparameter 205 185 205 185 0 0 Andre endringar 481 261 28 370 78 509 553 Brutto utlån til amortisert kost pr. 31.12.18 15 354 594 2 536 202 56 158 17 946 954 UTVIKLING I UNYTTA KREDITT OG GARANTIAR Trinn 1 Trinn 2 Trinn 3 Total Inngåande unytta kredittar og garantiar pr. 01.01.18 1 420 121 23 766 92 1 443 979 Overføringar til trinn 1 18 639 18 639 0 0 Overføringar til trinn 2 37 545 37 545 0 0 Overføringar til trinn 3 0 0 0 0 Nye finansielle eigedelar utsteda eller kjøpt 109 721 3 357 0 113 077 Finansielle eigedelar som er frårekna 136 916 557 2 137 475 Endring i modell/risikoparameter 7 198 7 198 0 0 Andre endringar 67 731 6 552 32 61 147 Unytta kredittar og garantiar pr. 31.12.18 1 434 553 46 118 58 1 480 728 ENGASJEMENT FORDELT PÅ SEKTOR OG NÆRING 2018 Brutto utlån Unytta kredittar og garantiar Engasjement Prosent Nedskrivingar IFRS 9 Lønstakarar, pensjonistar 17 675 232 1 453 561 19 128 793 98,5 % 8 590 Personleg næringsdrivande 271 722 27 167 298 888 1,5 % 314 Totalt pr. 31.12.18 17 946 954 1 480 728 19 427 682 100,0 % 8 904 Unytta 2017 Brutto utlån kredittar og garantiar Engasjement Prosent Lønstakarar, pensjonistar 15 630 983 1 416 475 17 047 458 98,1 % Personleg næringsdrivande 305 179 27 504 332 683 1,9 % Totalt pr. 31.12.17 15 936 162 1 443 979 17 380 141 100,0 % Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 31 2019 31
Note 8 Utvikling og spesifikasjon av utlån og eksponeringer, framhald ENGASJEMENT FORDELT PÅ SEKTOR OG NÆRING Unytta kredittar og garantiar Engasjement Prosent Nedskrivingar IFRS 9 Brutto 2018 utlån Austlandet 3 379 976 246 324 3 626 300 18,7 % 1 704 Vestlandet 14 229 308 1 216 484 15 445 792 79,5 % 6 986 Sørlandet 86 266 3 216 89 482 0,5 % 49 Midt-Norge 141 946 13 545 155 491 0,8 % 27 Nord-Norge 82 804 805 83 609 0,4 % 131 Utlandet 26 654 354 27 008 0,1 % 7 Totalt pr. 31.12.18 17 946 954 1 480 728 19 427 682 100,0 % 8 904 2017 Brutto utlån Unytta kredittar og garantiar Engasjement Prosent Austlandet 2 874 424 258 583 3 133 007 18,0 % Vestlandet 12 752 831 1 159 173 13 912 004 80,0 % Sørlandet 68 769 11 692 80 461 0,5 % Midt-Norge 135 745 13 553 149 298 0,9 % Nord-Norge 84 476 978 85 454 0,5 % Utlandet 19 917 0 19 917 0,1 % Totalt pr. 31.12.17 15 936 162 1 443 979 17 380 141 100,0 % Note 9 Belåningsgrad og sikkerheitsmasse 2018 2017 Brutto utlån til kundar 17 946 954 15 936 162 Snitt utlån pr kunde 1 377 1 302 Tal lån 13 023 12 240 Totalt verdigrunnlag for utlån 42 706 910 38 066 801 Vekta snitt sidan løyving av lånet (månader) 40 40 Vekta snitt attståande nedbetalingstid (månader) 215 205 Vekta belåningsgrad 58,1 % 56,9 % Samansetning av sikkerheitsmassen: Bustadlån 1) 17 683 864 15 775 209 Fyllingssikkerheit 2) 75 946 249 344 Sum 17 759 810 16 024 553 1) I berekninga er lån i misleghald, og den delen av lånesaldo som ligg over 75 % av verdigrunnlag for panteobjekta, ikkje rekna med i sikkerheitsmassen. 2) Fyllingssikkerheiten består av bankinnskot i Sparebanken Sogn og Fjordane. Note 10 Resultatførte tap på utlån 2018 2017 Auke/reduksjon i individuell nedskriving 0 0 Auke/reduksjon i gruppenedskriving 0 4 472 Auke/reduksjon i forventa tap 2 935 0 Konstaterte tap i perioden dekt av tidlegare nedskriving 0 0 Konstaterte tap i perioden utan tidlegare nedskriving 0 0 Inngang på tidlegare års konstaterte tap 0 0 Resultat av nedskriving for perioden 2 935 4 472 Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 322019 32
Note 11 Nedskriving på utlån og eksponeringer UTVIKLING I NEDSKRIVING PÅ UTLÅN OG EKSPONERINGER Trinn 1 Trinn 2 Trinn 3 Total Inngåande nedskriving på utlån til amortisert kost pr. 01.01.18 1 354 4 055 470 5 879 Overføringar til trinn 1 201 1 439 87 1 325 Overføringar til trinn 2 233 1 730 12 1 485 Overføringar til trinn 3 42 59 1 060 960 Nye finansielle eigedelar utsteda eller kjøpt 844 2 097 1 335 4 276 Finansielle eigedelar som er frårekna 392 1 395 235 2 022 Endring i modell/risikoparameter 296 29 217 484 Netto konstanterte tap 0 0 0 0 Andre endringar 286 459 231 57 Nedskriving på utlån til amortisert kost pr. 31.12.18 1 721 4 558 2 546 8 826 Trinn 1 Trinn 2 Trinn 3 Total Inngåande nedskriving på unytta kredittar og garantiar pr. 01.01.18 45 45 1 91 Overføringar til trinn 1 2 32 0 30 Overføringar til trinn 2 4 35 0 31 Overføringar til trinn 3 0 0 0 0 Nye finansielle eigedelar utsteda eller kjøpt 5 2 0 6 Finansielle eigedelar som er frårekna 7 2 0 8 Endring i modell/risikoparameter 9 13 0 5 Netto konstanterte tap 0 0 0 0 Andre endringar 1 7 0 7 Nedskriving på unytta kredittar og garantiar pr. 31.12.18 50 28 0 78 Samla nedskriving på utlån, unytta kredittar og garantiar pr. 31.12.18 1 772 4 586 2 547 8 904 SENSITIVITETSANALYSE FOR FRAMOVERSKUANDE PARAMETERE Forventa tap blir berekna basert på tre scenario, der utvikling i styringsrente, arbeidsløyse og bustadprisar blir sett opp fem år fram i tid. Scenarioa tek utgangspunkt i venta utvikling frå Norges Banks Pengepolitisk rapport. I tillegg nyttast eit optimistisk makroscenario der den norske økonomien veks meir enn venta, samt eit pessimistisk makroscenario der den norske økonomien går dårlegare enn venta. Tabellen under viser korleis ulik parametersettingar for dei makroøkonomiske parameterane verkar inn på nedskrivingane. Til dømes ville nedskrivingane auka med 2,1 % dersom ein legg til grunn ei utvikling i styringsrenta som er 5 % høgare enn den som er nytta i modellen. Endring makroparameter Endring forventa tap Styringsrente 5 % 0,8 % + 5 % 2,1 % Arbeidsløyse 5 % 3,1 % + 5 % 4,7 % Bustadprisar 5 % 1,0 % + 5 % 0,1 % Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 332019 33
Note 12 Sensitivitetsanalyser Ved endringar av marknadsrisiko som inntreff i løpet av 1. året vil innverknad for resultat og eigenkapital bli som vist nedanfor basert på balansen pr. 31.12.2018. Innverknad på resultat/eigenkapital Rente 1,50 % 1,50 % Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 27 27 Obligasjonar og andre verdipapir med fast avkastning 172 172 Utlån til kundar (42 dagars frist) 24 143 24 143 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 27 984 27 984 Finansielle derivat 946 946 Gjeld til kredittinstitusjonar 3 005 3 005 Sum 7 592 7 592 Noten viser den rekneskapsmessige effekten over ein periode på 12 månader av ei umiddelbar parallell renteendring på +1,5 prosentpoeng og 1,5 prosentpoeng. Det er teke omsyn til endring i løpande renteinntekter og kostnader, samt eingongseffekt ein slik umiddelbar renteendring har på dei postar som blir ført til verkeleg verdi og på dei effektar renteendringa har på resultat for gjenverande rentedurasjonsperiode før renteendringa får inntekts-/og kostnadsmessig effekt. Selskapet nyttar sikringsbokføring i sine rekneskap. Note 13 Likviditetsrisiko Udiskonterte kontantstraumar finansielle plikter 0 1 mnd 1 3 mnd 3 12 mnd 1 5 år >5 år Utan restløpetid Totalt Gjeld til kredittinstitusjonar 3 512 7 024 31 610 2 516 887 0 0 2 559 034 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 9 519 49 526 1 292 575 10 582 826 3 152 656 0 15 087 102 Anna gjeld 0 21 194 21 194 0 0 0 42 388 Unytta kredittrammer utlån 1 529 000 0 0 0 0 0 1 529 000 Finansielle derivat brutto oppgjer (utbetalingar) 2 100 0 6 393 42 630 74 597 0 125 720 Sum 2018 1 544 132 77 745 1 351 772 13 142 343 3 227 253 0 19 343 244 *) Finansielle derivat brutto oppgjer (innbetalinger) 0 0 13 375 66 875 120 449 0 200 699 Finansielle derivat netto oppgjer (negativt tal gjev netto innbetaling) 2 100 0 6 982 24 245 45 853 0 74 979 0 1 mnd 1 3 mnd 3 12 mnd 1 5 år >5 år Utan rest løpetid Totalt Gjeld til kredittinstitusjonar 1 960 3 920 17 640 1 710 771 0 0 1 734 291 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 1 467 43 129 1 206 524 9 928 211 2 518 326 0 13 697 658 Anna gjeld 0 21 289 21 289 0 0 0 42 578 Unytta kredittrammer utlån 1 444 000 0 0 0 0 0 1 444 000 Sum 2017 1 447 427 68 338 1 245 453 11 638 982 2 518 326 0 16 918 526 Forfallsoversikten er inkludert renter. For å rekne ut rentekostnadene for innlån med flytande rente vert det nytta gjeldande renter på rapporteringstidspunkt. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 342019 34
Note 14 Netto inntekter frå finansielle instrument Netto renteinntekter 2018 2017 Renter og liknande inntekter av utlån og fordringar på kreditinstitusjonar vurdert til amortisert kost 3 449 3 074 Renter og liknande inntekter av utlån til og fordringar på kundar vurdert til amortisert kost 434 791 394 001 Renter og liknande inntekter av sertifikat og andre renteberande papir til verkeleg verdi 1 819 1 963 Andre renteinntekter og liknande inntekter av krav til verkeleg verdi 0 0 Sum renteinntekter 440 059 399 038 Renter og liknande kostnader på gjeld til kreditinstitusjonar vurdert til amortiser kost 25 563 21 057 Renter og liknande kostnader på utsteda verdipapir vurdert til amortisert kost 218 142 186 320 Renter og liknande kostnader på utsteda verdipapir vurdert til verkeleg verdi 2 632 0 Andre rentekostnader og liknande kostnader av gjeld vurdert til amortisert kost 570 801 Sum rentekostnader 246 908 208 178 Sum netto renteinntekter 193 151 190 860 Netto vinst/tap på finansielle instrument Sertifikat og obligasjonar plasseringar 1 943 2 317 Obligasjonsgjeld 3 113 0 Derivat 3 056 0 Netto vinst/tap på finansielle instrument, til verkeleg verdi 2 000 2 317 Note 15 Driftskostnader 2018 2017 Lønn og andre personalkostnader 37 34 IT kostnader 816 816 Andre tenester 903 903 Andre kostnader 124 93 Sum administrasjonskostnader 1 843 1 812 Kjøp av tenester frå konsernet 5 025 4 487 Revisjonshonorar (ekstern- og internrevisor) 173 195 Honorar utlegging obligasjonar og rating 2 541 2 142 Andre driftskostnader 49 37 Sum andre driftskostnader 7 788 6 862 Sum driftskostnader 9 668 8 709 Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 352019 35
Note 16 Godtgjersle til leiande tilsette og styret. Transaksjonar med nærståande partar Godtgjersle til leiande tilsette og styret Selskapet leiger dagleg leiar av Sparebanken Sogn og Fjordane. Det er ikkje utbetalt godgjersle frå selskapet til dagleg leiar. Styret har eitt eksternt styremedlem. Det er betalt ut styregodtgjersle til det eksterne styremedlemet. Styret Godtgjersle Lån pr. 31.12.2018 Frode Vasseth 0 484 Linda Vøllestad Westbye 0 0 Ingeborg Aase Fransson 0 0 Peter Olav Midthun 33 0 Transaksjonar med konsernselskap 2018 2017 Renter motteke frå Sparebanken Sogn og Fjordane 3 449 3 074 Renter betalt til Sparebanken Sogn og Fjordane 26 134 21 828 Renter betalt til Sparebanken Sogn og Fjordane på OMF 9 964 10 640 Kjøpte tenester av Sparebanken Sogn og Fjordane 5 025 4 487 Innskot i Sparebanken Sogn og Fjordane 75 946 249 344 Gjeld til Sparebanken Sogn og Fjordane 2 466 599 1 704 891 OMF-gjeld til Sparebanken Sogn og Fjordane 449 550 125 991 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har ingen tilsette. Det er inngått avtale med Sparebanken Sogn og Fjordane om levering av tenester knytt til låneadministrasjon og drift av selskapet. Alle utlån som selskapet har, er overført frå Sparebanken Sogn og Fjordane og det er inngått avtale med banken om forvaltning av denne utlånsporteføljen. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS påtek seg all risiko knytt til låna som er kjøpte frå morbanken. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har fått tilgang til sterke kredittfasilitetar hos Sparebanken Sogn og Fjordane. Desse skal sikre at selskapet kan betale renter og avdrag til OMF-eigarane, at selskapet er i stand til å dekkje lånekundane sine opptrekk på etablerte fleksilån, at selskapet har mellomfinansiering ved overføring av lån, og finansiering av nødvendig overdekning i sikkerheitsmassen. Nærare om kredittavtalane: Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har fire kredittavtaler med Sparebanken Sogn og Fjordane (SSF): a) Ein 3-årig kreditt som går til utløp i desember 2019. Kreditten skal brukast til kjøp av bustadlån frå SSF. Ramma på kreditten er 2 mrd. kr, men gjeld kun ved bolkoverføring av lån. b) Ein kredittavtale som skal sikre at OMF-eigarane får oppgjer også i tilfelle der kredittføretaket ikkje klarer å gjere opp for seg. Ramma på avtalen pr. 31.12.18 er på 237 mill. kr. Pliktene til morbanken er knytt til oppgjer mot OMF-eigarane eitt år fram i tid. c) Ein kredittavtale som kan nyttast for å finansiere opptrekk på til ei kvar tid ubrukte fleksilånsrammer. Pr. 31.12.18 utgjer dette 1.481 mill. kr. d) Ein kredittavtale knytt til overkollateralisering. Avtalen skal berre nyttast til kjøp av lån som inngår i sikringsmassen, og til kjøp av instrument som kvalifiserer som likviditetsreserve. Ramma pr. 31.12.18 er på 1.200 mill. kr, og er avhengig av OMF-volumet som til ei kvar tid er utferda. e) Ein ISDA avtale mellom Bustadkreditt og Sparebanken Sogn og Fjordane er inngått i 2018. ISDA avtalen regulerer all derivathandel mellom partane. ISDA avtalen har same oppbygging som andre avtalar som Sparebanken har med andre eksterne aktørar der ein dagleg måler verdiendringane av rentesikringsavtalane og der sikkerheit blir utveksla. Ved utlegging av fastrente OMF rentesikrar SSF volumet mot ekstern part og internswappar vidare til Bustadkreditt. Alle avtalar og transaksjonar er inngått etter prinsippet om armlengdes avstand. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 362019 36
Note 17 Godtgjersle ekstern revisor 2018 2017 Lovpålagd revisjon inkl. mva 75 91 Godtgjersle gransking inkl. mva 98 94 Andre tenester utanfor revisjon inkl. mva 0 10 Sum 173 195 Note 18 Skattekostnad 2018 2017 Betalbar skatt denne perioden 42 388 42 555 For mykje avsett skatt i fjor 1 375 0 Sum betalbar skatt 41 013 42 555 Endring utsett skatt/skattefordel Utsett skatt som skuldast opparbeiding/reversering av midlertidige forskjellar 940 163 Sum endring utsett skatt/skattefordel 940 163 Sum skattekostnad 40 074 42 718 Avstemming av forventa skattekostnad til faktisk skattekostnad Ordinært resultat før skatt 180 597 177 355 Forventa inntektsskatt med nominell skattesats på 23 % (24 % i 2017) 41 537 42 565 Redusert skatt knytt til vinst/tapskonto 8 10 For mykje avsett skatt i fjor 1 375 0 Andre skilnader 80 163 Skattekostnad 40 074 42 718 Betalbar skatt 42 388 42 555 Betalbar skatt i balansen 42 388 42 555 SPESIFIKASJON AV SKATTEEFFEKTEN AV MIDLERTIDIGE FORSKJELLAR Skattereduserande midlertidige forskjellar Finansielle instrument 0 0 Negativ vinst og tapskonto 140 175 Sum skattereduserande midlertidige forskjellar 140 175 Skatteaukande midlertidige forskjellar Finansielle instrument 543 4 277 Negativ vinst og tapskonto 0 0 Implementering av IFRS 9 8 482 0 Sum skattereduserende midlertidige forskjellar 9 025 4 277 Netto grunnlag utsett skatt ( ) /skattefordel 8 885 4 102 Netto utsett skattefordel/gjeld ( ) i balansen 1 955 944 Skattesatsen for betalbar skatt er 23% i 2018. For 2017 var den 24 %. Utsett skattefordel blir balanseført i den utstrekning det er sannsynleg at den vil kunne nyttast mot skattepliktig framtidig inntekt. Skattesatsen for utsett skattefordel/ utsett skatt var 23 % i 2017 og er for 2018 redusert til 22 %. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 372019 37
Note 19 Klassifisering av finansielle instrument Netto utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar Balanseført verdi 2018 2017 Verkeleg verdi Balanseført verdi Verkeleg verdi Utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar til amortisert kost, lån og fordringar 75 946 75 946 249 344 249 344 Sum utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar 75 946 75 946 249 344 249 344 Obligasjonar og sertifikat Sertifikat og obligasjonar verkeleg verdi 111 806 111 806 140 225 140 225 Sum obligasjonar og andre verdipapir 111 806 111 806 140 225 140 225 Netto utlån til kundar Utlån til kundar til amortisert kost, lån og fordringar 17 946 954 17 946 954 15 936 162 15 936 162 Sum utlån før individuelle nedskrivingar og gruppenedskrivingar 17 946 954 17 946 954 15 936 162 15 936 162 Nedskrivingar på individuelle utlån 0 0 0 0 Gruppenedskrivingar 0 0 14 451 14 451 Forventa tap på utlån 8 826 8 826 0 0 Sum netto utlån til kundar 17 938 128 17 938 128 15 921 711 15 921 711 Andre eigedelar Andre eigedelar, amortisert kost 7 571 7 571 11 388 11 388 Sum andre eigedelar 7 571 7 571 11 388 11 388 Sum finansielle eigedelar 18 133 451 18 133 451 16 322 668 16 322 668 Finansielle eigedelar summert etter klassifisering Finansielle eigedelar bokført til verkeleg verdi 111 806 111 806 140 225 140 225 Finansielle eigedelar til amortisert kost, lån og fordringar 18 021 645 18 021 645 16 182 443 16 182 443 Sum finansielle eigedelar 18 133 451 18 133 451 16 322 668 16 322 668 Gjeld til kredittinstitusjonar Lån og innskot frå kredittinstitusjonar til amortisert kost 2 466 599 2 466 599 1 704 891 1 704 891 Sum gjeld til kredittinstitusjonar 2 466 599 2 466 599 1 704 891 1 704 891 Verdipapirgjeld Utferda sertifikat og obligasjonar til amortisert kost 13 614 362 13 666 806 13 073 968 13 169 542 Utferda sertifikat og obligasjonar til verkeleg verdi 507 571 507 571 0 0 Sum verdipapirgjeld 14 121 933 14 174 377 13 073 968 13 169 542 Andre finansielle plikter Anna gjeld, amortisert kost 45 289 45 289 56 292 56 292 Sum andre finansielle plikter 45 289 45 289 56 292 56 292 Sum finansielle plikter 16 633 821 16 686 265 14 835 151 14 930 725 Finansiell gjeld summert etter klassifisering Finansiell gjeld bestemt bokført til verkeleg verdi, FVO *) 507 571 507 571 0 0 Finansiell gjeld til amortisert kost, lån og fordringar 16 126 250 16 178 694 14 835 151 14 930 725 Sum finansiell gjeld 16 633 821 16 686 265 14 835 151 14 930 725 *) FVO: Fair Value Option (Verkeleg verdi opsjon) Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 382019 38
Note 20 Verdsetting Spesifikasjon av finansielle eigedelar til verkeleg verdi Kvoterte prisar og observerbare føresetnadar Bokført verdi 2018 2017 2018 2017 Finans, bank og forsikring 80 254 130 232 80 254 130 232 Stat og statsgaranti 31 278 9 993 31 278 9 993 Sum 111 532 140 225 111 532 140 225 Berekna rente 274 136 274 136 Sum 111 806 140 361 111 806 140 361 Verdsettingsmetode Norske obligasjonar og sertifikat blir målt til verkeleg verdi basert på verdsettingsteknikkar. I verdsettingsteknikkane nyttar vi rentekurver og kredittspreader frå eksterne leverandørar. Note 21 Sertifikat og obligasjonar Sertifikat 2018 Obligasjonar Sum Sertifikat Sertifikat og obligasjonar til verkeleg verdi med verdiendring over resultat 2017 Obligasjonar Sertifikat og obligasjonar, bokført verdi 9 961 101 845 111 806 9 993 130 232 140 225 Av dette børsnotert 9 961 101 845 111 806 9 993 130 232 140 225 Pålydande verdi 10 000 100 000 110 000 10 000 130 000 140 000 Sektorfordeling Finans, bank og forsikring 0 101 845 101 845 0 130 232 130 232 Stat og statsgarantert 9 961 0 9 961 9 993 0 9 993 Sum 9 961 101 845 111 806 9 993 130 232 140 225 Modifisert durasjon (år) 0,46 0,10 0,13 0,22 0,16 0,16 Gjennomsnittleg vekta effektiv rente pr. 31.12. 0,77 % 1,53 % 0,90 % 0,26 % 1,19 % 1,10 % Forfallsstruktur på obligasjons- og sertifikatplasseringar (marknadsverdi) 2018 9 993 50 111 60 104 2019 9 961 0 9 961 0 0 0 2021 0 80 413 80 413 0 80 121 80 121 2023 0 21 432 21 432 0 0 0 SUM 9 961 101 845 111 806 9 993 130 232 140 225 Sum Alle verdipapir er i norske kroner. Note 22 Andre kortsiktige eigedelar 2018 2017 Opptente ikkje mottekne renter utlån 0 11 253 Opptente ikkje mottekne renter obligasjonar 0 136 Sum andre kortsiktige eigedelar 0 11 388 Opptente ikkje forfalne renter er etter overgang til IFRS 9 reklassifisert frå andre eigedelar til det finansielle instrument som rentene er tilhøyrande. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 392019 39
Note 23 Gjeld til kredittinstitusjonar 2018 2017 Sum gjeld til kredittinst. utan avtalt løpetid til amortisert kost 0 0 Sum gjeld til kredittinst. med avtalt løpetid til amortisert kost 2 466 599 1 704 891 Sum gjeld til kredittinstitusjonar til amortisert kost 2 466 599 1 704 891 Selskapet har fleire avtaler med Sparebanken Sogn og Fjordane som regulerer ulike forhold rundt drift og trekkrettar. For nærare informasjon om desse avtalane blir det vist til note 16. Note 24 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 31.12.18 31.12.17 Sertifikat og andre kortsiktige låneopptak 0 0 Obligasjonsgjeld 15 000 000 13 075 000 Eigne ikkje amortiserte sertifikat/obligasjonar 897 000 0 Sum gjeld stifta ved utskriving av verdipapir (pål.) 14 103 000 13 075 000 Løpetid Gjenståande løpetid (pålydande verdi) 2018 0 1 075 000 2019 1 103 000 2 000 000 2020 2 500 000 2 500 000 2021 2 500 000 2 500 000 2022 2 500 000 2 500 000 2023 2 500 000 2 500 000 2024 2 500 000 0 2033 500 000 0 Sum 14 103 000 13 075 000 Nye lån i 2018 4 033 000 Tilbakebetalingar i perioden 2 963 000 2018 Bokført ISIN NUMMER Pålydande Rente Margin Utløpsdato *) 31.12.18 NO0010665177 2 000 000 3 MND. NIBOR 0,58 % 13.08.19 2 005 057 NO0010710676 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,36 % 15.06.20 2 501 971 NO0010743586 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,43 % 16.06.21 2 496 949 NO0010770019 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,67 % 15.06.22 2 502 906 NO0010782543 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,60 % 15.06.23 2 504 113 NO0010819170 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,42 % 15.04.24 2 505 780 NO0010830524 500 000 FAST 2,675 % 31.08.33 507 571 Eigenbehaldning 897 000 3 MND. NIBOR 0,58 % 13.08.19 902 415 Sum gjeld stifta ved utskriving av verdipapir 14 121 934 2017 Bokført ISIN NUMMER Pålydande Rente Margin Utløpsdato *) 31.12.17 NO0010660020 413 000 3 MND. NIBOR 0,55 % 18.04.18 413 506 NO0010673395 662 000 3 MND. NIBOR 0,48 % 20.09.18 662 825 NO0010665177 2 000 000 3 MND. NIBOR 0,58 % 13.08.19 2 003 016 NO0010710676 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,36 % 15.06.20 2 503 196 NO0010743586 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,43 % 16.06.21 2 490 215 NO0010770019 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,67 % 15.06.22 2 501 140 NO0010782543 2 500 000 3 MND. NIBOR 0,60 % 15.06.23 2 502 710 Amortisering 2 640 Sum gjeld stifta ved utskriving av verdipapir 13 073 968 Tabellane viser ordinære forfall. *) Iflg. avtalevilkår kan utløpsdato forlengast med eitt år. Alle lån er i NOK. Til inngåtte låneavtalar er det knytt standard lånevilkår. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 402019 40
Note 25 Anna gjeld og avsetningar 2018 2017 Påløpne kostnader og ikkje opptente inntekter 73 13 714 Anna gjeld 14 23 Tapsavsetning unytta kredittar 78 0 Sum anna gjeld 166 13 736 Note 26 Forpliktingar utanom balansen Selskapet har ingen andre forpliktingar utanom balansen. Note 27 Tvistemål Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har i 2018 ikkje vore part i tvistesaker. Note 28 Aksjekapital og aksjonærinformasjon Aksjekapitalen i selskapet pr. 31.12.18 er sett saman av følgjande aksjeklassar: Antal Pålydande Bokført A-aksjar 13 500 000 100 1 350 000 Sum 13 500 000 1 350 000 Eigarstruktur Største aksjonærar i selskapet pr. 31.12.18: Eigar- Stemme- A-aksjar andel andel Sparebanken Sogn og Fjordane 13 500 000 100 % 100 % Totalt antal aksjar 13 500 000 100 % 100 % Ingen medlemer av styret eller dagleg leiar eig aksjar eller har opsjonar. Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 41 2019 41
Note 29 Sikringsbokføring Bustadkreditt Sogn og Fjordane nyttar seg av sikringsbokføring for verdipapirgjeld som er teke opp med fast rente. Formålet er å motvirke verdisvingningar på obligasjonsinnlånet. Sikringsobjektet (obligasjonsinnlånet) blir vurdert til verkeleg verdi med verdiendring mot netto resultat frå finansielle instrumentet og sikringsinstrumentet (derivatet) blir vurdert til verkeleg verdi mot netto resultat frå finansielle instrument. Pr. 31.12.2018 omfatter sikringsbokføringa berre eitt forhold og dette er direkte kopla ved at sikringsobjektet og sikringsinstrumentet har eksakt same vilkår (rente, løpetid). 2018 2017 Resultat Sikringsinstrument Renteswap (fast rente) 4 458 0 Kursregulering 3 056 0 Sum inntekt 7 514 0 Sikringsobjekt Obligasjonsinnlån (fast rente) 4 458 0 Kursregulering 3 113 0 Sum kostnad 7 571 0 Netto kostnad 57 0 Balanse Sikringsinstrument Renteswap (fast rente) 7 571 0 Sikringsobjekt Obligasjonsinnlån (fast rente) 7 571 0 Sikringseffektivitet Retrospektiv 99 % 0 Bustadkreditt Sparebanken Sogn ANNUAL og Fjordane REPORT ÅRSMELDING 2018 422019 42
Revisjonsmelding
Erklæring frå styret og dagleg leiar Vi erklærer etter beste overtyding at årsrekneskapen for 2018 er utarbeidd i samsvar med gjeldande rekneskapsstandardar og at opplysningane i rekneskapen viser eit rett bilde av selskapet sine eigedelar, gjeld, finansielle stilling og resultat. Styret meiner at årsmeldinga gir ei rett oversikt over utviklinga, resultat og stillinga til selskapet, og ei vurdering av dei mest sentrale usikre forholda og risikofaktorane selskapet står overfor. Førde, 08.02.2019 Styret i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Frode Vasseth Styreleiar Linda Vøllestad Westbye Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Irene Flølo Dagleg leiar
Opplysningar om selskapet ADRESSE: Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Langebruvegen 12 6800 Førde TELEFON 57 82 97 00 FØRETAKSNUMMER 946 917 990 LEIING Irene Flølo STYRE Frode Vasseth Linda Vøllestad Westbye Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Dagleg leiar Styreleiar Styremedlem Styremedlem Styremedlem KONTAKTPERSON Irene Flølo, dagleg leiar Tlf. 97 66 76 15