30050 i& 15 E2rin96. Hayring - Forskrift om baerekraftig skogbruk. Landbruksavdelingen. I-antlbri~l~s- og matdep

Transkript

1 FYLKESMANNEN I TELEMARK Landbruksavdelingen S--slr Saksbehandler, innvalgstelefon Jon Olav Brunvatne, Ole Jrargen Wefald, VAr dato VAr referanse 23.O9.2OO Deres dato I-antlbri~l~s- og matdep I i& 15 E2rin96 I Landbruksdepartementet 1 ;,I~~-Z,:. 1 Postboks 8007 Dep 0030 Oslo Deres referanse Hayring - Forskrift om baerekraftig skogbruk Fylkesmannen i Telemark stettar framlegget ti1 "forskrift om baerekraftig skogbruk". Fylkesmannen ser det sorn fornuftig i samle tema knytt ti1 miljeomsyn, forynging og tiltak mot skogskader i ei forskrift. Ein er vidare negd rned at ambisjonsniviet for miljeomsyn er harmonisera rned den private skogsertifiseringa, og at forskrifta fangar opp dei skogeigarar sorn ikkje er sertifisera etter gjeldande standardar i "Levande Skog". Ein ber i sterre grad konkretisere dei krav ein stiller ti1 miljeomsyn i forskrifta og ikkje einsidig knyte denne opp mot omgrepet "Levende Skog" Fylkesmannen stettar framlegget ti1 bestemmingar om forynging. Ved I innfere eit minste lovlege plantetal pr dekar fangar ein opp skogeigarar sorn ikkje har eit bevist forhold ti1 forynging av sine skogressursar og kor manglande forynging skuldast rein forsemming. Dei definera minimumskrava ber vaera svaert enkle i innfri, og ligare tettleik enn dette bar fere ti1 sanksjonar. I forhold ti1 skogbruk sorn ein baerekraftig, ekonomisk ressurs, er det viktig I skilje mellom tilridd plantetal pr. dekar og minste lovlege plantetal. Som positivt verkemedel i denne samanhang mi ein syte for at bruk av skogavgift rned skattefordel og eventuelle tilskottsordningar knytast ti1 tilridd plantetal nir det seinare skal fastsettast reglar og forskrifter om dette slik det er varsla i lovteksten. Ordlyden i kapittel3 er i stor grad knyta opp mot eit bestandsskogbruk, medan det i 52-3 heiter at ein skal nytte lukka hogstar der det ligg ti1 rette for dette. Dette kan verke noko sjelvmotsigande og ber koordinerast. Fylkesmannen har ikkje saerskilte innvendingar ti1 kapitlet sorn omhandlar tiltak mot skade pi skog. Ein vil understreke at kommunanes oppiver i samband rned ordlyden i dette kapittel mi Vera pilagt ved lov om ein skal ha von om oppfeljing av dei nemnde tiltak Under kapittel5 "Avsluttande feresegner" vil ein pi det sterkaste tilri at tilsyn rned forskrifta nir det gjeld forynging og miljeomsyn innlemmast i ei revidera utgive av den noverande "resultatkontroll forynging og milje". Dette vil etter Fylkesmannens syn gje det mest rasjonelle tilsyn rned forskrifta pi ein mite sorn ikkje bind kommunale ressursar i sterre grad enn i dag.

2 Merknader og utfyllande tekst ti1 den einskilde paragrafi Forskrifta gjeld for all skog og skogmark, jf. $ 2 i skogbrukslova. Syner ti1 "lov om skogbruk og skogvem $2": "Med skogmark forsth i denne lov grunn som er skogproduserende eller som etter en samlet jord- og skogbruksmessig vurdering egner seg best ti1 skogproduksjon og ikke nyttes ti1 annet formal." I $4-1 i forskrifta utvidas dette ti1 6g i gjelde for "skog og tre i omriide sorn er utanfor virkefeltet i 5 2 i skogbrukslova, og for plassar og terminalar der virke blir samla eller lagra." Ein fangar her opp problematikk knytt ti1 linjetraseear, jernbane, vegar, alpinlsyper etc. pi ein fomuftig mite. Det er viktig at ein pi tilsvarande mite gjer utvidingar ti1 skoglovens $2 n&r det gjeld revisjon av forskrift omhandlande "Bmk av plantevernmiddel i skog" Fylkesmannen er mgd med at ambisjonsniviet for miljeromsyn harmoniserast med standardar for privat skogsertifisering gjennom Levende Skog. Ein fangar di opp dei skogeigedomar sorn ikkje er sertifisera pii ein rettvis mite. Av omsyn ti1 mogleg revisjon av privat sertifisering berr ein kan hende Vera varsam med i knytte ordlyden i forskrifta opp mot "Levende skog"? Ein berr i sterrre grad konkretisere dei krav ein stiller ti1 miljaromsyn og ikkje einsidig knyte denne opp mot "Levende Skog". Ein har ingen garanti for kor lenge "Levende Skog" vil verke sorn sertifiserings ordning Kommentarar ti1 fyrste avsnitt; Er omgrepet "snarast rid" og "vanleg brukte stiger" presise nok i denne samanheng? Ein bar her definere at keryreskadar skal utbetrast innan utgangen av komrnande vekstsesong etter hogsttidspunktet. Ein mi gje opning for at utbetring av karyreskadar kan utsettas i pivente av biologisk fornuftig tidspunkt for markbereidning. Dette kan skje ved ssknad ti1 kommunen. Om ein nyttar gravemaskin vil det Vera rasjonelt i utbetre krayreskadar sarntidig sorn marbereidinga. Ved bruk av markbereidningsaggregat montera pi lastetraktor berr ein vente med utberinga av krayreskadar ti1 denne jobben er gjort. Mange av dei grerfta areala fri 30 - talet er i ferd med i bli hogstmogne. Ved bruk av moderne driftsformer pii slike areal vil det opphavlege grraftesystem skadast slik at ein etter drift mi gjennomferre ein grerfterensk. Dette kan vare ti1 forveksling lik nygrerfting av sumpskog. Ein berr derfor presisere at grerftinglgrerfterensk av towmark framleis er ei lovleg ridgjerde.

3 Tal fri resultatkontroll i foryngingsfelt i Telemark syner at om lag mellom 30 og 40% av flatene har et plantetal som er ligare enn det som er tilridd. Om lag halvparten av desse skuldast rein forslarnming, resten skuldast naturleg avgang som flalje av ulike skadegjerdarar. Det er ein tendens at skogeigarane har tilpassa seg eit plantetal ved forynging som samsvarar med tilridd tettleik ungskogpleie. I ein slik situasjon blir ein sirbar for naturleg avgang. Rapportar fri NIJOS syner at det tek om lag 100 ir i bygge opp ein skogressurs, og tilsvarande tek det 100 iir i byggje han ned. Med dagens lhge investeringsnivi i skogkultur vil stiande kubikkmasse i norske skogar vere nzr halvera om 100 iir om ikkje trenden vert snudd. Figuren under syner korleis stiande volum i Norske skogar vil utvikle seg om 100 iir ved hlagt investeringsnivi (Alt. 1) og dagens lige investeringsnivi (Alt. 2) jamfrart med dagens volum som er eit resultat av skogskjratsel og skogbruk gjennom 1900 talet (Kilde NIJOS). StQende volum om 100 Br Furu I Alt. 1 Alt.2 Dagens

4 I innleiinga ti innfarast omgrepet kvalitetsvirke. Kva som vert rekna som kvalitet om 100 &r kan sikkert diskuterast. Det introduserast nye omgrep som "friskkvistsylinder" og anna som piiverkar anbefalt utgangstettleik. Det viktigaste mii vaera at skogeigaren gjer beviste val omkring forynging i forhold ti1 ein fiamtidig uviss marknad. Sidan skogbruk har store ringverknader for samfunnet, er det naturleg at det stillast krav ti1 at den einskilde skogeigar ivaretek sitt produksjonspotensial i skog. Figuren under syner korleis det relative produksjonsniviiet endrast med tettleiken i forynginga uavhengig av bonitet. I Ujamn fordeling Tetthet ved 4 meters hoyde Treantall pr. daa Sjalv 100 stammerldekar under ujamn fordeling i 4 m h~gde ivaretek 70% av produksjonsniviiet. Sarnfunnsinteressa i hme ti1 skogbruk ligg fyrst og fremst i ringverknadene n~ringa skaper for sysselsetjing og verdiskaping. Volum av tarmmer er i denne samanheng viktigare em kvalitet. Med bakgrunn i dette verker det fornuftig ii definere eit liigt nivii for "Minste lovlege plantetal". Det er viktig ii gje ti1 kjenne at tilriidd plantetal er langt hagare. For 5 stimulere ti1 dette bar grensene for tilrgdd plantetal leggast ti1 grunn ved bruk av skogavgift med skattefordel eller eventuelle tilskot.

5 Det okonomiske fundament for investering i skogkultur vert bestemd av foljande faktorar: trua pi framtidig tommerpris, og piregneleg driftsnetto den einskilde skogeigar sitt rentekrav alternativ ventetid og tilslag pi naturleg forynging investeringskostnader knytt ti1 ulike ridgjerder innan skogkultur Om ein legg ti1 grunn dagens tarmmerpris(driftsnetto), eit rentekrav pi 3% og dagens finansiering gjennom ein forbetra skogavgiftsordning, vil ein finne at det i mange tilfeller er svaert kostbart i vente pi naturleg foryngning pa granbonitetane. Likeeins vil furumark rned tjukk humus vzra i same situasjon rned omsyn ti1 markbereidning. Det ligg ei stor utfordring i i bevisstgjere skogeigarane kring dette temaet. Det er derfor naudsynt at ein og syner ti1 anbefalt plantetettleik. Ein b0r vurdere om tabellen i forskrifta skal erstattast rned ei diagram kor ein kan skravere eit felt sorn syner tilrddd og minste lovlege plantettleik. Eller er ordlyden i kapittel tre i stor grad knyt ti1 eit bestandsskogbruk. Ved bruk av lukka hogstar sorn ein skal soke i leggje ti1 rette for etter $2-3, er det ikkje meinig i i definere eit minste plantetal pr dekar. Ein mi soke i skape sarnsvar mellom kapitel2 og 3 nir det gjeld lukka hogstar. "Forynginga reknas sorn etablera nir konkurransen fri annan vegetasjon minkar og konkurransen mellom planter av onskja treslag gjer seg gjeldande". Denne tilnaerminga er korrekt ved bruk av dei plantetettleiker sorn er anbefala av SKI. Nir ein gjeng si ligt sorn 50 planterldekar for "minste lovlege plantetal pr. dekar" vil kan hende forynginga ikkje Vera etablera for etter 50 k etter denne definisjonen! Det kan her Vera ein ide i seie at forynginga reknast sorn etablera n k den har nidd ein middelbgde tilsvarande "brystbgde" eller ein annan konkret verdi. Konklusjon: Fylkesmannen stotter framlegg om inndeling i; minste lovlege plantetal, der brot pi forskrift medforer sanksjonar tilrhdd plantetal, der Fylkesmannen meiner at innfriing kvalifiserer ti1 skogavgift rned skattefordel og eventuelt tilskott. Ei slik ordning vil ivaretake positive ringverknader for sarnfunnet ved at ein sikrar et visst nivi pi volumproduksjonen i norske skogar, samstundes sorn ein ved positive verkemeddel legg ti1 rette for verdiskaping i form av kvalitetsproduksjon pi den einskilde eigedom. Ein barr vurdere i erstatte tabellen rned eit diagram rned skravering sorn syner tilrddd og minste plantetal.

6 Ein vil understreke at kommunanes oppgiiver i samband med ordlyden i dette kapittel mii Vera piilagt ved lov om ein skal von om oppfraljing av dei nemnde tiltak. Skogeigar skal etter forskrifta varslast om risiko for ulike skadegjerdarar. Det er noko uklart kven som skal gjeva slike varsel? Ein kan vidare reise sporsmiil om behovet for overvaking av trammerterminalar og velter for skadeinsekt, niir alle kjemiske preparat godkjent ti1 slike fraremiil er fjerna. Under punkt 6 vil vi gjrare merksam pii at det ikkje lenger er preparat godkjent ti1 fraremblet etter at Gori vart inndrege. Det er naudsynt ii fine alternative preparat som kan godkjennast ti1 tommervelter og andre lagringsplassar for trammer. Det er svzrt viktig at kjrapar av virket ogsii gjevast ansvar i forhold ti1 fristar for uttransporten. I dag skuldar dei ulike aktrarane pii kvarande om trammeret bli liggjande for lengje. Med ein svak kommuneokonomi og redusera bemanning ti1 skogoppgiivene, ligg det ei stor utfordring i denne paragrafen. I dag kontrollerar skogbrukssjefane i Telemark ca 100 foryngelsesflater i den siikalla "resultatkontroll skog og miljra" Desse flatene trekkast vilkiirleg ut pii grunnlag av historisk trarnmeromsetning. Fylkesmannen vil pii det sterkaste tilriide Departementet om ii samordne resultatkontroll og tilsynet av forskrifta etter $5-1. Med helsing