Installasjon av Skolelinux. Helge Tore Høyland 20. desember 2007

Transkript

1 Installasjon av Skolelinux Helge Tore Høyland 20. desember

2 Innhold 1 Innleiing 4 2 Før installering Isobilde Maskinvare Biosinstillingar Installasjon Installasjon av OS-et Før bruk Oppsett av DHCP-tjenar Ei-maskinsløysing To-maskinløysing Meir om DHCP Windowsklientar Restart av DHCP-tenesta Oppsett av Nettgrupper Profilen tjener Profilen/profilane ltspserver Halvtjukke/windows/tjukke klientar: static Tynnklientar: ltsp Ombygging av LTSP-root for bruk av halvtjukke klientar Nok plass på /opt Oppsett av speglar Bygging av LTSP-root for halvtjukke klientar Konfig. av /var/lib/tftpboot/ltsp/i386/pxelinux.cfg/default 9 4 Administrasjon av brukere Legge til brukere Legge til mange brukere på ein gong Multimediastøtte, Java og ordbøker til OpenOffice.org Multimediastøtte Oppsett av debian.multimedia.org Mediaspelaren MPlayer Flash Sun Java RTE Adobe Reader Ordbøker til OpenOffice.org Administrasjon av printere Oppsett av printer Legg til printer i nettgruppe Legg til printer i DHCP Oppsett av CUPS Windows maskiner i domenet Skolelinux 12 8 Justering av klokka til nettet. 13 2

3 9 Bruk av mellomlagring(swap) Sentral mellomlagring Lokal mellomlagring Legge til meir plass på ein partisjon Oppsett av skjermoppløysing Backup Meir info. 15 3

4 1 Innleiing Skolelinux er eit prekonfigurert serversystem som høver godt for skular. Det kan tjene både linux- og windows-miljø. Denne veiledninga vil ta for seg installasjon og enkel konfigurasjon for å få Skolelinux 3.0r1 opp å gå både som tjener for linux og windows. Veiledninga vil og ta for seg eintenarløysing og totenarløysing. I tillegg vil veiledninga ta for seg installasjon av multimedialøysingar. Denne veiledninga er ei prosjektoppgåve innan IKT-drift Lærlingeløp. Dokumentet er lagt ut under GPLv2.1 1 og GPLv Før installering 2.1 Isobilde Isobilde av Skolelinux 3.0r1(siste versjon pr ) finn du her: DVD: powerpc-dvd-3.0r1.iso og Nettinstall-CD: Last ein av desse ned og brenn til DVD/CD. 2.2 Maskinvare Dersom du skal nytte ein kombitjenar, at både hovedtjener- og tynnklienttjenerprofilen ligg på samme maskin, må du ha ei maskin med 2 nettverkskort. Harddisken bør vera minimum 30 GB, sjølv om det går ann å installere på langt mindre. 2 eller fleire diskar i raid er ein stor fordel, men ikkje naudsynt. For ei to tenarløysing, hovedtjenar og tynnklienttenar kvar for seg, treng du ei maskin med eit nettverkskort, til hovedtjenar, og ei maskin med 2 nettverkskort til tynnklienttenar. Tynnklienttjenaren må vera ganske sprek, medan hovedtjenaren ikkje treng vera det. Pass på at tynnklienttenaren har nok minne, bår vera 4GB for 40 maskiner/brukarar. Dersom ein skal køyra halvtjukt greier 4GB seg til 100+, kanskje så mykje som 250 om prosessor og diskar(sas/scsi og Raid) er med på det. 2.3 Biosinstillingar Husk å setje bios til å boote frå CD/DVD. Dersom Raid skal nyttast må dette setjast opp før installasjon og. Raidoppsett er utanfor denne veiledninga sitt område. 3 Installasjon 3.1 Installasjon av OS-et Sett i medium(cd eller DVD) og start opp maskina. Ved oppstart får du opp ei menylinje som spør etter boot-alternativ. Trykk F1 og F3 for å 1 GPLv2.1: 2 GPLv3: 4

5 få opp dei forskjellige alternativa. Netinstall-cden køyrer berre opp i386- arkitekturen, medan DVD-en køyrer opp den arkitekturen som er støtta. Diverre har 64bit-arkitekturen dårleg støtte til fleire ting, og er anbefalt ikkje nytta. Dersom du skal køyre opp i386 med DVD-en må du gi install gui som inputt her. Anbefalt å ikkje prøva expert-alternativa før ein kjenne systemet godt. Neste ting som skal velgast er språk og tastatur. Velg Nettverkskort som skal koplast til Internett. Det kan vera litt vanskeleg å bestemma kva for kort som er eth0. I lista er det det som kjem opp øverst, men kva for eit fysisk kort er det? På ein vanleg pc vil eit pci kort verta eth0 og det integrerte eth1. Dersom ein nyttar 2 pci, vil det nederst, fysisk, verta eth0 og det øverste eth1. Veit ikkje om dette gjeld for tjenarar. Det er ikkje så nøye kva for eit kort ein vel i lista, for dette skal berre nyttast under installasjonen. Valg av profil for tjeneren. Her skal ein velge Hovedtjener og Tynnklienttjener for ei ei-maskinsløysing eller berre Hovedtjener/Tynnklienttjener for ei to-maskinløysing. Partisjonering: Her anbefaler eg å velga automatisk dersom ein ikkje veit kva veldig godt korleis ein vil ha det. Husk at heile disken vil bli sletta! Delta i pakkebrukkartlegging: Velg det du vil her, men kan anbefala at ein svarar ja, slik at utviklarane får eit betre grunnlag å lage bilder på. root-passord: Dette bør av trygleiksårsaker vera eit bra passord. Bør som minimum innehalda 8 teikn, store og små bokstavar og tall. Bruke gjerne spesielle teikn og. Ein bør unngå ord som står i ordbøker og kombinasjoner av desse. Oppsett av spegle: Velg land som speglen ligg i. Det er lurt å velge ein spegle som ligg nærme fysisk, men det kjem eigentleg på det samme kva for spegle du nyttar. Velg spegle i landet: Dersom du valde Norge i forige trinn, har du berre eit alternativ her. Dersom du ikkje har svært spesielle oppsett av brannmurar m.m. kan du la feltet for Informasjon om mellomtjenar stå tomt. Etter at installasjonen er ferdig, tar du ut mediet frå cd/dvd-spelaren og ber installasjonen om å restarta pc-en. 3.2 Før bruk. Skolelinux er konfigurert til å stå med ein brannmur knytta til omverdenen på ip-adressa Installasjon og oppsett av ein slik finn du i dokumentet Installasjon av Clarkconnect. Denne er mykje enklare å setje opp enn Coyotelinux som tidlegare har vore i bruk. Dersom det er ei-maskinsløysing ein har installert kan ein no alt knytte tynne klientar til maskina gjennom nettverkskortet eth1. Dersom ein har valgt to-maskinsløysing må ein fyrst legge tynnklienttjenaren til både i nettgruppe og dhcp-tenaren på hovedtjenaren. 5

6 3.3 Oppsett av DHCP-tjenar. Her har me 2 forskjellige tilnærmingar ut frå ei- eller to-maskinsløysing. Dersom ein har ei-maskinsløysing har ein berre ei fil å forhalda seg til: /etc/dhcp3/dhcpd.conf. Dette er ei lenke til den eigentlege fila, men dhcpd.conf er enklare å hugse. Her skal alle maskiner, printere og tjenarar(med unntak ar hovedtjenaren sjølv) leggast inn. Ved to-maskinsløysing bruker ein hovedtjenaren si fil som før, med unntak av tynnklientar og printarar knytta til tynklienttenaren sitt tynklientnett Ei-maskinsløysing Sørg for at du er innlogga som root. Her kan ein nytte favoritt-tekstbehandlar, men VIM er både lett og grei. Opne programmet Konsoll Terminalprogram som du finn under startmenyen, som er K-teiknet nederst til venstre og under system. Køyr komandoen vim /etc/dhcp3/dhcpd.conf som root. For å kome i skrivemodus i VIM må ein trykke i. Fila er delt opp i 4 hoveddelar, med ein instillings -del øverst. Dei fire delane er: Tjenarar Printarar Arbeidsstasjonar/Halvtjukke klientar. Tynnklienter Det skal berre vera ei maskin som er hovedtjenar. Denne treng ikkje leggast til i dhcp. Tynnklienttenarar kan ein ha fleire av og desse må leggast til her med eth0-kortet sitt(det kortet som ligg i nettet.). Tynklienttenararne har namnet ltspserver00 og oppover. For ei-maskinløysing treng ein ikkje legge inn tynklienttenar. Printarane har namn printer00 og oppover, arbeidsstasjonar har namn static00 og oppover og tynnklientar har namn ltsp010 og oppover. Ein nyttar MAC-adresse når ein legg inn maskina her. MAC-adressa skal skrivast på formen: 00:00:00:00:00:00. På tjenarane finn ein MAC-adresser ved å køyre komandoen ifconfig som root. For tynne og halvtjukke klientar finn ein MAC-adressa ved å trykke Pasue -tasten nett når PXE-booten startar. På ein Windowsklient finn ein MAC-adressa ved å gå på start instillinger nettverkstilkoblinger høgreklikk aktuelle tilkopling status støtte detaljer. MAC-adressa har namnet fysisk adresse. Her står adressa på eit anna format, så hugs å bytte ut - med :. Når ein har lagt til dei maskinene ein skal ha, trykker ein Esc og så : etterfulgt av x og enter. Då lagrar ein fila. Dersom du ikkje vil lagre, nytt q i staden for x. For at ei-maskinløysinga skal fungere må ein legge til halvtjukke klientar og printarar. Tynne klientar treng ein ikkje legge til, men det er nødvendig dersom ein skal styre innstillingar på einskilde maskiner To-maskinløysing På Hovedtjenaren gjer ein det likt som i ei-maskinløysinga, men hugs å legge til tynnklienttenaren. Ein skal ikkje legge til tynne klientar på hovedtjenaren. På Tynnklienttenaren legg ein ikkje til printarar(om dei ikkje er lagt til i tynnklientnettet)og halvtjukke klientar. Ein treng heller ikkje legge til tynnklienttenarar. 6

7 3.3.3 Meir om DHCP. Dersom ein skal nytte halvtjukke klientar lyt ein legge til nokre liner for kvar oppføring. Det er informasjon om kvar klientane skal finne oppstartsbiletet sitt. Legg til desse linene: filename "/var/lib/tftpboot/ltsp/i386/pxelinux.0"; option root-path "/opt/ltsp/i386"; next-server ltspserver00; Kvar oppføring skal då sjå slik ut: host static04 { hardware ethernet 00:00:00:00:00:00; fixed-address static04; filename "/var/lib/tftpboot/ltsp/i386/pxelinux.0"; option root-path "/opt/ltsp/i386"; next-server ltspserver00; # next-server tjener; # for a combi server } På ei-maskin løysing må linja next-server ltspserver00 byttast ut med lina next-server tjener. Tynnklientoppføringar treng ikkje denne ekstra lina Windowsklientar Windowsklientar skal leggast til som Halvtjukke klientar med namn static00 og oppover Restart av DHCP-tenesta. Køyr komandoen /etc/init.d/dhpc3-server restart som root. Då vert dhpctenesta restarta og er klar til bruk. 3.4 Oppsett av Nettgrupper For at klientatne og brukararne skal få mappa opp dei mappene dei treng må klientane vera autorisert til å gjera oppgåva si. Dette gjer ein ved å legge dei til i nettgrupper. Oppsettet av dette er likt anten ein har ei- eller to-maskinløysing. Opne nettlesaren Iceweasel. Nettlesaren Konqueror virkar ikkje her. Gå til adressa Godkjenn eventuelle sertifikat som maskina spør etter. Her må ein logge inn med brukar admin og passord lik root-passordet. Trykk på Legg Til under Maskiner. Du får opp ei side med 4 ruter for inputt. Under maskinnavn skriv du inn tjener og trykker Tab. Tab er tasten over Caps Lock -tasten. Systemet vil då autofullføre Domene og IP-adresse boksane for deg. Fyll så inn MAC-adressa i same format som i dhcp-fila. Trykk Legg Til Profilen tjener Du får då opp ei side der du kan styre kva for grupper maskinkontoen skal høyra til. Ein tjenar -maskin skal det kun finnast ei av i eit system. Denne skal vera medlem av alle nettgruppene på ei-maskinløysing, eller i server-hosts, 7

8 printer-hosts og workstation-hosts på ei to-maskinløysing. Dersom tjener skal tjene windowsmaskiner må ein hake av for Samba maskinkonto. Trykk Lagre før ein går ut Profilen/profilane ltspserver00 Legg til ein maskinprofil med namn ltspserver00. Dette treng berre gjerast om ein har to-maskinløysing. Denne profilen skal vera medlem i ltsp-server-hosts, workstation-hosts og printer-hosts. Husk å hake av for Samba maskinprofil om det skal vera windowsmaskiner i nettet. Trykk Lagre før ein går ut Halvtjukke/windows/tjukke klientar: static00 Legg til ein maskinprofil men namn static00. Ein kan ha fleire slike og tel då opp 00 steg for steg. Denne profilen skal vera medlem i workstationhosts. Dersom maskina skal nyttast som windows-klient, hak av for Samba maskinkonto. Trykk Lagre før ein går ut Tynnklientar: ltsp010 Legg til ein maskinprofil med namn ltsp010. Ein kan ha mange slike og tel då opp fro 010 steg for steg. Denne profilen skal ikkje vera medlem i noko nettgruppe. Trykk Lagre før ein går ut. 3.5 Ombygging av LTSP-root for bruk av halvtjukke klientar Nok plass på /opt For at ombygginga skal kunne gå, må /opt vera stor nok. /opt bør vera minst 3,5GB. Dersom du vil installerer meir enn berre det førehandsvalde, bør du legge til litt til. Dette gjer ein enkelt med desse to komandoane som root: lvextend --size +XXG /dev/vg_system/opt Her står XX for antall GB du vil legge til. resize2fs /dev/vg_system/opt Desse komandoane er kun riktige dersom lvm -systemet ditt heiter vg_system, noko som er tilfelle om du valde automatisk partisjonering under installasjon Oppsett av speglar Før ein bygger LTSP-roota bør ein oppdatere systemet sitt. Dette bør ein gjera både for installajonen som køyrere på tenaren og for den LTSP-roota som alt er der. Her brukar me nokre enkle komandoar, alle som root: vim /etc/apt/sources.list. Alle linjer som byrjar med # vert ikkje tatt med som speglar. Dersom ein har nytta nettinstall er alle speglane lagt til i utgangspunktet. Det einaste ein treng å gjere då er å fjerne oppføringa til netinstall-cden. Dette gjer ein ved å trykke i og så plassere ein # framfor strengen som startar med deb cdrom:[debian...]. Etter at ein har lagra forandringane med Esc, : og x, køyrer ein komandoen aptitude update 8

9 og så aptitude upgrade. No har me eit system som er oppdatert. Deretter gjer me det same for LTSP-roota sitt system. Her kommenterer du vekk cdromen og fjerner kommentaren på security-strengen og på ein av dei to protokollane. Entan http-basert eller ftp-basert. Ikkje begge to. Fila finn du her: /opt/ltsp/i386/etc/apt/sources.list. Deretter køyrer ein komandoen chroot /opt/ltsp/i386. Dette for å skifte system ein jobbar med. Etter denne komandoen er det LTSP-systemet du jobbar med heilt til du lukkar skallet du køyrde det i. Køyr komandoane aptitude update og deretter aptitude upgrade. Dersom det vert installert ein ny kjerne her, må ein køyre /usr/sbin/ltsp-update-kernels(ikkje inni chroota). Når denne er ferdig er LTSP-root oppdatert. Trykk Ctrl+d for å avslutte chroot-a Bygging av LTSP-root for halvtjukke klientar Her kjøyrer du ein enkel komando som root: /usr/sbin/ltsp-make-client Denne oppgåva tar ein god del tid. Dersom noko går gale her kan ein slette /opt/ltsp/i386 med komandoen rm -r /opt/ltsp/i386 og så bygge ny standard LTSP-root med komandoen /usr/sbin/ltsp-build-client. Deretter kan ein køyre byggingskomandoen på nytt. Dersom ein har god plass på harddisken kan det vere lurt å pakke LTSP-roota og lagre ho ein annan plass slik at ein lett kan få ho på plass igjen om noko skulle gå gale. Dette gjer du enkelt ved fylgjande komandoar: cd /opt/ltsp og tar cjvf /skole/tjener/home0/opt.tar.bz2 i386. Då vert mappa i386 pakka in ein bzip2-pakka tarball ved namn opt.tar.bz2 under mappa /skole/tjener/home0. For å legge tilbake mappa i386 køyrer ein desse komandoane: cd /opt/ltsp og tar xjvf /skole/tjener/home0/opt.tar.bz Konfig. av /var/lib/tftpboot/ltsp/i386/pxelinux.cfg/default Denne redigeringa må ein gjere om ein skal køyre halvtjukke klientar. Køyr komandoen vim /var/lib/tftpboot/ltsp/i386/pxelinux.cfg/default og trykk i. For at Halvtjukke klientar skal virka må me legga til litt her. Det står frå før:default vmlinuz ro initrd=initrd.img quiet splash. På same strengen legg me så til: root=/dev/nfs ip=dhcp nfsroot=/opt/ltsp/i386. Lagre med den etter kvart kjende rekka med tastetrykk.(sjå avsnitt side 6 om du ikkje hugsar) 4 Administrasjon av brukere 4.1 Legge til brukere Administrasjon av openldap skjer via eit webgrensesnitt som me alt har nytta(sjå avsnitt 3.4 side 7). Ta opp lwat og logg inn. På venstre side ser du ei gruppe som heiter brukere. Trykk på legg til. Du får då opp eit par bobler som er intuitive å fylle ut. Pass på at brukeren blir lagt til i rett brukermal. Kvar brukar bør berre vera medlem i ei av dei 4 brukermalane. Dersom du har oppretta fleire grupper, for td. klasser kan du trygt legge dei til her. Når du trykker på lagre får du opp eit oversiktsvindu. Her du td. forandre passord manuelt. Du kan ikkje finne passordet til brukaren nokon plass, så mister nokon dette må du lage nytt. 9

10 4.2 Legge til mange brukere på ein gong Viss du vil legge til mange brukere på ein gong kan du skrive ei reint tekstfil der namn, gruppetilhørighet og profil er skild med ;. Du treng ikkje tenke på kva rekkefylgje du skriv dei forskjellige kolenne på. Du får velge kva kvar kolonne skal bety når du lastar inn fila. eks: teacher;ola Nordmann;olanor;sd5Tqx student;kari Nordmann;karnor;9o2Bls I eksempelet her er kolonnene: brukermal;fult namn;brukernamn;passord. Under brukere og legg til i lwat finn du ein knapp med Importer fra fil. Trykk denne. Velg fil du på førehand har laga etter ovanfor viste mal. Pass på å sette opp rett identitet på kolonnene og fortsett gjennom vegvisaren. Du må/bør hugse å setje rett brukermal. 5 Multimediastøtte, Java og ordbøker til Open- Office.org No har du fått eit system opp å gå, men manglar fortsatt støtte til fleire multimediaformat o.l. 5.1 Multimediastøtte I Noreg er det lov å kunne spela av noko du har fått rett til å sjå. Difor vil alt det som her er nemnd ikkje by på retslege problem. 5.2 Oppsett av debian.multimedia.org Fyrst må me få på plass ein ny spegle i /etc/apt/sources.list. Bruk vim(sjå avsnitt side 6 for bruk av vim.) og legg til strengen deb etch main til slutt i fila. Lagre fila igjen. Køyr aptitude update. Du vil då få ein feilmelding. Dette er fordi speglen ikkje er verifisert med ssh-nøklar. For å ordne dette installer nøklar med komandoen aptitude install debian-mulitmedia-keyring. No er speglen klar til bruk. 5.3 Mediaspelaren MPlayer MPlayer er den mediaavpelaren som har best støtte mot forskjellige format og har den beste plugin-en til nettlesaren Iceweasel. For å installere køyr komandoen aptitude install mplayer mozilla-mplayer w32codecs libdvdcss2. Då vil du kunne spele av dei aller fleste video og lydformat samt DVD-ar. 5.4 Flash Flash er svært tungt å køyre over nett. Tenk difor nøye gjennom om du vil ha flash-støtte på sytemet ditt. Spesielt for tynne klientar er dette noko ein må ta med i berekninga av båndbredda ein treng mellom tenaren og klientane. For å installere køyr komandoen aptitude install flashplugin-nonfree. Dersom lyden på nokre sider ikkje blir rigtig ved bruk av flash på tynne 10

11 klientar må du installere ein hjelpepakke. Denne får du tak i med komandoen wget _ _i386.deb. Deretter installerer du pakken med komandoen dpkg -i libflashsupport_ _i386.deb. 5.5 Sun Java RTE Dersom ein vil nytte aptitude til å installere med, anbefalt sidan pakkar installert slik vert automatisk oppdatert, køyrer ein komandoen aptitude install sun-java5-plugin. Dersom Java 1.5 ikkje er ny nok, finn du nyare pakke hjå sun. Denne må installerast manuelt og oppdaterast manuelt. Difor anbefaler eg ikkje dette utan at du har spesifikt bruk for det. 5.6 Adobe Reader Adobe Reader er det beste programmet til å sjå på pdf -dokument(slik som dette). Dette installerer du med komandoen aptitude install mozilla-acroread acroread-plugins. 5.7 Ordbøker til OpenOffice.org Dei orbøkene som er med under installasjonen av Skolelinux er gamle. Difor bør ein oppdatere desse. Start opp OpenOffice.org Writer. Under Fil Veivisere Installer nye ordbøker finn du ein enkel vegvisar for installajon av nye ordbøker. Ikkje installer fleire enn dei språka du treng då mange ordbøker lagar dårlegare ytelse. For å velge fleire ordbøker i ei liste hald nede Ctrl -knappen medan du merkar av i lista. 6 Administrasjon av printere I ein Skolelinux-nettverk bør ein bruke nettverks -printarar. Dette er printarar som har eigen tilkopling direkte til nettverket gjennom eit eige nettverkskort. Ein kan knytte printarar til usb-port eller skriver-port på klientar eller server, men dette er ikkje anbefalt sidan dette kan tynke klienten noko ved intensiv bruk. Det er anbefalt å få tak i printarar som støttar Postscript3 formatet. Då vil du få best funksjonalitet i eit Skulelinux-nett. 6.1 Oppsett av printer. Oppsettet av printaren vil variera frå modell til modell. Det anbefalast bruk av statisk IP-adresse sjølv om det går greit å bruke DHCP og. Dette fordi eg har opplevd at printer og tjenar har mista kontakten etter straumbrudd eller andre feil på ein slik måte at ein må restarte heile tjenaren for å få det bra igjen. Dette hender ikkje om printeren står med statisk adresse. IP-adressa må vere mellom Begynn med den laveste. IP-adressa svarer til maskinkonto printer00 i lwat. Nettverksmaske må væra og default gateway Når du har stillt inn dette må du sette printeren opp til å printe med ein gong han mottar arbeid. Det er printspoolaren på tjenaren som skal styre print-køen. Skriv ut ei testside med oppsetsinformasjon frå printeren. Korleis ein gjer dette variere mykje frå printer til printer. Sjekk 11

12 at du får med infromasjon om utskriftprotokoll( postscript, PCL6 eller PCL5, eventuelt andre), skriver port(typisk 631, eller 10001), MAC-adressa og nettverksoppsettet. 6.2 Legg til printer i nettgruppe. Opne opp lwat(sjå avsnitt 3.4 side 7), logg inn og trykk legg til under Maskiner. Skriv inn printer00 i boksen Maskinnavn. Trykk Tab og skriv inn MAC-adressa på formen 00:00:00:00:00:00. Trykk legg til. Legg printeren til i gruppa printer-hosts og hak av for Samba maskinkonto om windowsmaksiner i domenet skal ha tilgang. Trykk lagre. 6.3 Legg til printer i DHCP. Dette skal gjerast på hovettjenar-maskina. Berre dersom printeren vert installert på tynnklientnettet på ei to-maskinløysing skal dette leggast til i DHCP-fila på Tynnklienttenaren. Sjå side 6 for bruk av vim opp mot DHCPtenesta. Legg til MAC-adressa til printeren inn i delen printer etter kva IPadresse printeren har. eks.: har maskinkontonamn printer00, har maskinkontonamn printer05 osv. Lagre og restart DHCP-tenesta med komandoen /etc/init.d/dhcp3-server restart. 6.4 Oppsett av CUPS Dersom du har ei to-maskinløysing skal dette gjerast på tynnklientservaren. Start administrasjonsverktøyet for printarar under K-Meny Ìnstillinger Printere. Øverst i ventre hjørne finn ein Legg til. Her vel du Legg til skriver/klasse. Velg Neste. Her vel du kva for måte printeren er kopla til nettet på. Velg Netverksskriver (TCP). Under Let på netverket trykker du på Instillinger. Sjekk at undernettverk står på [0-255] (skriv inn [0-255] om du har installert printeren i tynnklientnettverket.) og skriv inn portnummeret som du fekk på utskriften frå printeren. Trykk OK og deretter Let. Printerane i nettverket skal då kome opp i lista på formen: printer00.intern. Marker ønska printer og trykk neste. Velg driver ut frå modell i lista som kjem opp. Velg neste. Resten av vegvisaren er intuitiv. Velg namn og beskrivelse slik at maskina er eintydig og lett å finne. Det einaste ein må passe på er at ein går inn i instillingane til drivaren(der ein kan skrive ut testside) Pass på at standard papirformat er A4 og ikkje USletter. Etter at dette er vald, skriv ut ei testside og sjå på restultatet. 7 Windows maskiner i domenet Skolelinux Windows 2000 Pro og Windows XP Pro kan leggast til i domenet Skolelinux. På denne måten vert windowsklientane integrert i systemet og får oppmappa heimeområde og skrivarar. Pre windows 2000 maskiner bør ikkje leggast til, sjølv om det teknisk er mulig, pga tryggleiksrisiko. For at dei skal kunne nyttast som klientar må passord og all trafikk i nettet til og frå desse klientane sendast i klarteks og ikkje kryptert. For å få til dette må du ha ein administratorbrukar i skolelinux som har administrator rettigheter i Samba. Enklaste her er å bruke root. Men fyrst må 12

13 me oppretta eit sambapassort til han. Som root køyr komandoen smbpasswd. Fyll inn ønska passord. På klienten som skal meldast inn: Høgreklikk på Min Datamaskin og velg egenskaper. Gå til bladet Datamaskinnavn og trykk endre. Skift namn på maskina til staticxx, der XX er nummeret maskina er lagt inn i nettgruppe og DHCP-server. Husk at maskina må vera medlemm av workstation-hosts maskinprofil og at det er haka av for samba maskinprofil. Start makina på nytt og gå inn på same plassen igjen. Skift over til domene og skriv inn skolelinux. Trykk ok. Du får opp spørsmål om bruker og passord til å legge til maskina i domenet. Skriv inn root som bruker og sambapassordet du nett la til. Dersom alt er gjort riktig vil maskina verta lagt til i domenet og du må restarte maskina. Husk at du må vera logga inn på ein konto som har administrator rettighetar på maskina som skal leggast til om du skal få lov til det. 8 Justering av klokka til nettet. Du kan skru på automatisk justering av klokka mot eit atomur ved å forandre litt på instillingane i /etc/ntp.conf. Opne fila i vim og ta vekk komentaren (#) framfor dei fire linjene som byrjar med server. Deretter restartar du tenesten med komandoen /etc/init.d/ntp restart. 9 Bruk av mellomlagring(swap) Dersom maskinene som nyttast som haltjukke klientar har lite minne( 256MB eller mindre), bør ein skru opp størrelesn på mellomlagringa. Ein har to alternativ. Anten sentral eller lokal mellomlagring. 9.1 Sentral mellomlagring Dette kan forandres med å redigere fila /etc/ltsp/nbdswapd.conf. Bruk vim og legg til: SWAPDIR=/var/opt/ltsp/swapfiles SIZE=XXX Her er XXX ønska storleik i MB. Husk at du må ha nok plass på partisjonen /var/opt/ltsp/swapfiles. Sjå avsnitt 10 side 14 for å sjå korleis dette vert gjort. Når fila er redigert er det berre å restarte klienten så vert mellomlagringsplassen lagt til. 9.2 Lokal mellomlagring Dette alternativet trøng ein lokal harddisk. Dersom dette ikkje er ønskeleg bruk sentral mellomlagring. På harddisken må ein oppretta ein mellomlagrings/swappartisjon. Denne kan lagast med eit installasjonprogram til kva som helst linux-os. Køyr installasjonen og velg manuell partisjonering. Opprett mellomlagringspartisjonen og ein root(/)-partisjon. Fullfør partisjoneringa og avbryt før sjølve installeringa tar til. Mellomlagringspartisjonene er no klar. For å aktivere bruken av denne må me redigere /etc/ltsp/nbdswapd.conf. Legg til dette: 13

14 [Default] USE_LOCAL_SWAP=Y NBD_SWAP=N Då er det berre å restart klienten og den lokale mellomlagringa vil verta tatt i bruk. Ikkje bruk både lokal og sentral mellomlagring samstundes. 10 Legge til meir plass på ein partisjon Når ein nyttar LVM-volum(logical volum management) kan ein enkelt forandre storleiken på ein partisjon. Enklast er det å auke storleiken. Som root køyrer ein to enkle komandoar: lvexstend --size +XX,XG /dev/vg_system/aaaa resize2fs /dev/vg_system/aaaa Her er XX,X antall GB du ynskjer å auke med og AAAA er partisjonen du vil auke. Bruk Tab to gonger for å få fram kva for partisjonar som kan aukast. 11 Oppsett av skjermoppløysing Skjermoppløysinga skal eigentleg stillast inn sjølv. Men serleg på halvtjukke klientar kan det bli krøll på dette. Dersom du har bærbare maskiner med intelgrafikk bør du installere pakken 915resolution. Du kan tvinge klienten til å nytte ei spesiell innstilling for skjermen du nyttar. Finn ut horisontal synk., vertikal synk. og oppløysinga til skjermen. Deretter legg du inn dette i fila /opt/ltsp/i386/etc/lts.conf : [Ip-adressa på form XXX.XXX.XXX.XXX] X_MODE_0 = 1280x1024 X_HORZSYNC = "60-70" X_VERTREFRESH = "59-62" Du legg inn dette for kvar klient. Du kan nytte IP adressa inni [] om du har lagt til MAC-adressa i dhcp-oppsettet. Dersom ikkje må du nytte MAC-adressa i staden for IP-adressa slik: [MAC-adressa på form 00:00:00:00:00:00] X_MODE_0 = 1280x1024 X_HORZSYNC = "60-70" X_VERTREFRESH = "59-62" Husk å vera nøyaktig med instillingane på synken og oppløysinga. Feil oppsett på skjermen kan øydeleggja han. Dette gjeld spesielt CRT-skjermar. Anbefaler at ein lagar slik instilling for kvar type skjerm. Dette fordi ein får betre/rettare bruk av skjermen. Bruk gjerne kommentarer bak linjene med namnet og modell på skjerm slik at det er enkelt å flytte på om nødvendig. 14

15 12 Backup Skolelinux 3.0r1 har ein innebygd backupløysing. Denne kan administrerast frå sida Her kan ein rulle tilbake til lagringspunkt kvar natt, stille inn kva tid og kor ofte backupen skal gå. Backupen vert i ugangspunketet lagt på ein eigen partisjon /skole/backup Sørg for at det alltid er nok plass på denne. Du vil ikkje få nokon tilbakemelding om han går full. Dersom du vil ta ut backupen på ekstern enhet anbefaler eg at du pakkar han inn i ein tarball fyrst. Bruk komandoane cd /skole og tar cjvgm /skole/tjener/home0/backup.tar.bz2 backup. Dersom fila opptar meir enn 4,4 GB vil ho verta delt opp i fleire filer. Eg brukar mappa /skole/tjener/home0 som målmappe sidan denne sansynlegvis har best plass. For å rulle tarballen tilbake på plass køyr komandoane cd /skole og tar xjvfm /skole/tjener/home0/backup.tar.bz2. 13 Meir info. All denne informasjonen kan finnast på nettet. Det er oppretta ein wikipedia som tar seg av dette: 15