I farne tider var landskapet vårt salsvare

Transkript

1 I farne tider var landskapet vårt salsvare Organisering av opprydding i spreidde bustadområde - Utfordringar og avgrensingar i varmare og våtare klima - Av Asbjørn Nagell Toft, Austrheim kommune

2 Korleis skal me handtera sakene frå utedo til vassklosett Varmare klima, meir nedbør og avrenning på kort tid

3 Fiskeoppdrett- bygder-»paradoks» Vassdrag og sjø «Fasit» hjå oss i dag er: - Slamavskiljar-tett leidning til sjø eller - Minireinseanlegg med utslepp til heilårsresipient

4 Byggjefelta kom for alvor på 1970-talet Avlaup vart samla i større anlegg og pumpestasjonar og ført til sjø, men kva med eksisterande hus omkring. Eldre hus har sandfiltergrøfter med eldre septiktankar (slamavskiljar) Blågrønalgeoppblomstring kom for fullt frå tusenårskiftet!

5 Nordhordland Nordhordland ynskjer å koma med på UNESCO si liste over biosfæreområde. Den Europeiske landskapskonvensjonen har som eit viktig å mål å styrkja lokalsamfunna sin medverknad i planlegging, vern og forvaltning av landskap. EU sitt vassdirektiv skal styra målsettjinga i alle vassområde. Sikre at alle vassførekomstar skal minst oppretthalde eller oppnå god økologisk og god kjemisk tilstand. Lokal forskrift om avlaup i nokre kommunar i Nordhordland Separate avlaup er lite prioritet saksområde, men vassdirektivet kjem!

6 Gode arbeidsplassar i vårt område gjev folk i dag god privatøkonomi til å få på plass gode avlaupsordningar i spreidde bustadområde - Kva er berekraftige løysingar? -Rett tid å handla i gode tider!

7 Entusiasme på avlaupsseminar om spreidde avlaup hausten 2013 Det var stor interesse for å lage lokal forskrift om spredte avlaup på avlaupsseminar som vassområda Nordhordland og Voss-Osterfjorden arrangerte.

8 Naturen er vår katedral, vårt operahus, vår arbeidsstove og vår glede! Alle ynskjer reint vatn og ein natur som kan brukast utan fare. Kunnskap ut om det er viktig! -Resipientundersøking viktig, føre var viktig-prinsipp. 0-utsleppssoner og viktig her!

9 Lakseelva Loneelva på Osterøy treng tiltak. Minireinseanlegg, gjerne fellestiltak. Laks hjelper! -Vanndirektivet- Tiltaksfase!

10 -Politikarane har løyvd kommunale midlar til vassutbygging og større avlaupsanlegg, men dei separate avlaupa må handterast av privatpersonar og forvaltinga saman. - Dialog i slike saker er viktig! - Flinke folk som er flinke med folk trengst i kommunane her -Fellesløysingar der dette er mogeleg og fornuftig økonomisk og praktisk

11 Båtar og ferjer kan dumpa kloakken sin 300 m frå land -Pedagogiske utfordringar! -Regelverket må vera fornuftig. Folk badar i nærleiken av båtar og ferjer.

12 Fjel kommune Austrheim, Fedje og Radøy kommunar ønskjer å etablera eit felles prosjekt som ser på førebyggande tiltak knytt til skog- og utmarksbrannar. Prosjektet innfattar kartlegging, planlegging, øving og iverksetjing av tiltak. Arealforvalting i praksis og inn i kommuneplanen.

13

14 For å stimulera til at bøndene nyttar beiteareal som vert rydda, må storsamfunnet arbeida for eit aktivt landbruk Fellesanlegg i mindre hyttefelt godkjent og god arealpolitikk. Elles er det betre med «Finska Tidlegare var det i Vaksdal forbode med innlagt vatn i hytter, skogar» slik som det var her for år sidan Viktig med tilpassing til faktiske tilhøve

15 Tiltak mot avlaup i spreidde bustadområde Resipientundersøkingar (kunnskap om vatn, vassdrag, nedslagsfelt og sjø) Kartlegging og registrering av kva type avlaup som er i spreidde bustadområde i kommunen. Oppgradering av avlaupsanlegg frå bustadar og hytter med innlagt vatn. (Tunge prosessar, desse sakene vert ofte ikkje prioritert om det då ikkje er større konfliktar eller openbare miljøproblem.) 1.Sandfilteranlegg (det vanlege før, men i dag i Nordhordland ikkje ynskjeleg) 2.Slamavskiller med utslipp til sjø (standard) 3. Minireinseanlegg med utslepp til heilårsresipient (standard) 4 Tette tankar ynskjer ikkje kommunane (misbruk) Tilsyn og kontroll med små avlaupsanlegg vert lite prioritet av forvaltinga -men ved tømming og sørvis av minireinseanlegg, «privat tilsyn» Nordhordland treng Regional forskrift, me har i dag felles gebyrhandtering

16 Beredskapspris 2013 forplikter oss

17 Drikkevatnet vart stengt i 1985 på grunn av algeoppblomstring av blågrønealger Grunnlaget for forvaltning Kompetanse Kapasitet Felles praksis

18 Tilførsel overgjødsling Kystnære innsjøar er ekstra følsome for tilførsel av næringstoff og ureining Små volum - gjev liten fortynning «Mindre» nedbør ytterst langs kysten Små nedbørfelt gjev dessuten liten vassutskifting Grunne vatn/vassdrag - gjev stor kontakt med sedimentet = Dårlige resipient for landbruk og kloakk To «typer» spreidde tilførsel: Arealavrenning ved nedbør og høg vassføring Direkte tilførsel merkast best ved låg vassføring Klimaendringar med auka temperatur og avrenning fører til dårlegare vasskvalitet i mange vassdrag, vågar og fjordar. Oppblomstring av alger er aukande problem.

19 Kommunane bør planleggja i lag med innbyggjarane sine korleis oppryddinga i spreidde bustadområde bør organiserast Me må saman sjå framover kva som er best for folk/miljø