Arkivsak Arkivkode Dato 16/

Transkript

1 Luster kommune Notat Til: Frå: Kopi: Formannskapet Rådmannen Einingsleiarane Arkivsak Arkivkode Dato 16/ Sak: ØP - notat 4/16. Budsjett, økonomiplan og planleggingsprogram 2017, med vedlegg om eigedomsskatt kraftverk, eigedomskatt og skulestruktur. Inntektssystemet og statsbudsjettet. Det ligg ikkje føre noko ny informasjon om inntektssystemet og kommuneoppgjeret i statsbudsjettet. Det er ikkje grunn til å tru at det vert vesentlege endring ar i opplegget, jf Krf og V sine framlegg til statsbudsjett. Eigedomsskatt. Ad store kraftverk så har me no fått innsyn i skattegrunnlaget. I materialet finn me ikkje noko openbare feil. Me ber om utsjekk og så via LVK då saka er dramatisk negativ for Luster kommune. Det me og dessverre kan sjå i materialet er at 2018 og gjerne og 2019 vil medføre ytterlegare nedgang. I planlegginga må me ta inn over oss minimum 10 mill i 2017 og ytterlegare 5-8 million i Rådm ann syner elles til vedlegg 1 i øp - 4. Ad «allmenn» eigedomsskatt så står tidlegare informasjon ved lag. Ut frå at den økonomiske situasjonen «tilspissar» seg så bør ein vurdere å utvide eigedomsskattegrunnlaget alt frå Det er utarbeidd eit notat med supplerande informasjon og rådmann viser til vedlagte notat til øp - 4, vedlegg 2. (jf og formannskapet sine spørsmål /sitt oppdrag til rådmann om saka.) Ad andre frie inntekter. Det ligg ikkje føre noko vesentleg ny informasjon. I ein periode no har me ha tt noko høgare kraftprisar og det vil gi noko betre inntening i 2016 enn sist prognosert. Me gjer no nærare førespurnader om det kan vere grunnlag på å planleggje med litt høgare pris i åra framover, sal til fastpris for ein periode vert og «lufta». Drif ta, inkl serskilte innspel på administrasjon og teknisk. Rådmannen syner til tidlegare informasjon, jf drøftingar i fsk, øp - notat og T2 - saka. Det er ikkje vesentlege endringar her. Å ta ned r ammene med 2 million kroner i 2017 utover tiltak i øp er realistisk. Om lag 50 %, 1 mill, kan gjerast som nedtrekk på lønn. Resterande kan dekkast av mindre kjøp av tenester og reduserte tilskot som større postar. Rådmann legg og då til grunn at omtalte mi ndre nye tiltak, «spleiselag» vert løyste innan rammene til tenesteområda. Jf og at det manglar regulering for prisauke i rammene.

2 Når det gjeld administrasjon så er det prioriterte tiltaket å nytta oppseiingar og senioravgang for å redusere bemanning. - 50% stilling som ungdomskontakt vert ledig frå Stilling kan trekkast inn og vert tilrådd. Oppgåver kan delvis ivaretakast med lågare ressursinnsats og det vert arbeidd med det. - Det er pårekneleg med senioravgang / reduksjon i 2017 og Her må det arbeidast aktivt med alternativ løysing av oppgåvene, eks digitalisering, og fordeling/flytting av oppgåver. Når det gjeld teknisk så er det ikkje enkle grep for reduksjonar. Etter nærare vurdering er desse områda aktuelle å sjå nærare på: - Reinh aldsområdet. Me har hatt ein reduksjons -/tilpassingsrunde. Her kan det vere mulig å redusere ytterlegare både i teneste og i leiing, ev og der ein inkluderar reinhald i omsorgssentra i ei samla reinhaldsteneste. Det vil vere naturleg avgang i 2017 som gjer at det personalmessig ligg bra til rette. - I vaktmeistertenesta og utedrifta er det ikkje tiltak utan at det vil redusere brukartenester og standard. Her er heller ikkje bemanningsendringar som me kjenner til dei næaraste åra, slik at endringar personalm essig vert meir krevjande. «Byggutviklingsgruppa», arbeider i stor grad på investeringar og lønsutgifter vert aktiverte. Vurderingane er at me her har eit greitt kost/nytte - rekneskap opp mot kjøp av tenester. - Brøytetenestene skal ut på nytt anbod i løp et av Å legge inn ein noko lågare standard er akseptabelt og vil pårekneleg gi noko reduserte kostnader. - Vakt og beredskaps - ordning kan takast opp til drøfting, men krevjande å få ut økonomisk gevinst utan personalmessige negative konsekvensar. - B ruk av overtid, ekstra kan strammast noko inn. - Tilskot til bustadbygging utan «kommunal VA», er ei ordning som kan takast vekk. Forpliktelsar vil vere der i 2017 ev Tilskot til vedlikehald av private vegar kan reduserast. (er redusert frå ) Når det gjeld betalingssatsar så har me dei siste åra «harmonisert» til samanliknbare kommunar. Det vert lagt fram eige vedlegg i saka som har regulert satsane frå 2016 til 2017 nivå. Lønsvekst som skal vurderast i dette er om lag 2,5% o g kpi er relativt høg med 3,6%. Satsane er regulert 3-5 % etter nærare vurdering. Supplerande informasjon og avklaringar i møte. Skulestruktur. Etter oppdrag frå formannskapet har rådmann sett litt nærare på tiltak innan grunnskule. Det er utarbeidd eit e ige notat på området som ligg ved øp - 4, vedlegg3. Rådmann vil meine at eit nedtrekk på skule på 5 million kroner vert for lite for å balansere samtidig som det er for stort til generell innstramming. Avdrag. Jf tidlegare informasjon. Etter eit møte med revisjonen vil me i lag med dei gjere ein nærare vurdering om me har anlegg der nedskriving bør/må gjennomførast. Dette vil påverka minimumsavdraget. Til orientering så er det aktuelt å ta ut regelverket om minimu msavdrag i ny kommunelov. Slik rådmann forstår det vil då pålegget vere at nedbetaling minimum skal følgje avskrivingar for dei objekta det gjeld. Dei næraste åra vil me kunne søka ei viss avdragsutsetjing, men konsekvensen vert auke lånegjeld og ev stor a uke om ein ikkje samtidig tek ned investeringar. Ev nærare drøfting om strategi i møte. Fond. Jf tidlegare informasjon. Fond vil vere ei nødvendig hjelp i ein svært krevjande økonomisk situasjon dei næraste åra. Det er og pårekneleg at 2016 vil auka

3 fon dsnivået. Rådmann vil ikkje tilrå at fond vert nytta i planlegginga for å saldere drift utover 2017 og Realisering av verdiar t.d sal av aksjar i Sognekraft. Det er svært vanskeleg å seie noko om kva verdiar som ligg her. Det vil henge nøye saman m ed kva tru ein kjøpar har på vasskraftverdiar framover og på dei strategiane som Sognekraft no har valt med ekspansiv utbygging og gjennomføring av denne strategien mellom anna via sal av utbyggingsprosjekt med ev tilbakekjøp. Sjølv om gjerne utbyte vert l ågare nokre år så er her store verdiar for framtida. Realisering av desse verdiane bør ikkje nyttast i drift, men ev i anna investering, til utviklingsarbeid og infrastrukturbygging. Rådmann vil ikkje tilrå dette no for å betre driftsbalansen. Planleg gingsprogram. Vedlagt er utkast til planleggingsprogram. Rådmann tek eit lite atterhald om mindre endringar kopla til at ein p å måndag 7. har ein administrativ gjennomgang av framlegget. Investeringsplan. Det er gjort nokre vurderingar på prioritering a v investeringar. Vedlagt er kladd slik rådmann vurderar saka no, men dette vert og drøfta nærare i møte i rådmannsgruppa på måndag 7. Jarle Skartun rådmann Sjå vedlegg nedanfor.

4 Vedlegg 1, notat eigedomskatt kraftverk. Har gjennomgått eigedomsskattegrunnlaget for kraftverka for Dette ser ut til å gje ein reduksjon på ca 12 mill kr. i høve til Det er ikkje åpenbare feil i berekningane. Nedanfor er gjeve ein kommentar til dei største anlegga som og har den stør ste reduksjonen. Det er og laga ein kort vurdering av kva som vil skje med eigedomskatteverdiane frå kraftverka i 2018 gitt at regelverket er som i dag. Fortun kraftverk. Eigedomsskatt 2017 Det er ein snitt av formuesverdiane for 2010 til 2015 som dannar g runnlag for eigedomskatten i Formuesverdien av anlegget er redusert frå 4,7 milliardar til 3,1 milliardar frå 2014 til For 2014 utgjorde dette ein formuesverdi på 3,27 pr kwh. D.v.s. over taket. For 2015 utgjer dette ein formuesverdi på på 2,10 pr kwh. Samanliknar ein 2010 og 2015 er det stor forskjell i inntening desse åra. Noko som også er grunnlaget for den store reduksjonen. Dette har sin årsak i reduksjonen av spotprisen i 2015 i høve til Spotprisen dannar grunnlaget for å ber egne innteninga i anlegget og i neste omgang fastsetje formuesverdien. Reduksjon eigedomsskatt for dette anlegget utgjer i 2017 ca 7 mill kr. Eigedomsskatt 2018 Det vert då lagt til grunn formuesverdiane i D.v.s at 2011 vert trekt ut og inn k jem Slik det har vore i 2016,fram til no, har spotprisen vore låg. Legg ein til grunn at ein i 2016 vil ha same spotprisnivå som i 2015 vil ein sannsynleg får ein ytterlegare reduksjon på anlegget i Fortun på opp mot 7 mill kr. i eigedomsskatt. Leir døla kraftverk. Eigedomsskatt 2017 Formuesverdien for anlegget er redusert frå 1,0 mlliard til 490 mill kr. frå 2014 til For 2014 utgjorde dette ein formuesverdi på kr. 1,95 pr kwh. For 2015 utgjer dette ein formuesverdi på kr. 0,96 pr khw. D. v.s. at ein for dette anlegget nærmar seg golvet. Reduksjon eigedomsskatt for dette anlegget utgjer i 2017 ca 3,6 mill kr. Eigedomsskatt 2018 Dersom ein for 2016 har ein produksjon som i 2011 vil ein ikkje få ytterlegare reduksjon her sjølv om straumpri sane er lågare enn Dette som følgjer av at ein no har nådd golvet for dette anlegget. Det som her er spørsmålet er produksjonsnivået. Dette kan verta redusert som følgje av det arbeid som forgår på dammen i Leirdalen. Det er likevel liten grunn ti l å tru store endringar i Etter 2018 vil dette anlegget få ein viss auke då det i 2012 vart gjennomført store utbetringar i anlegget som hadde innverknad både på produksjon og kostnader.

5 Jostedal kraftverk. Eigedomsskatt 2017 Formuesverdien for dette anlegget er redusert frå 5,1 milliardar til 3,1 milliard frå 2014 til For 2014 utgjorde dette ein formuesverdi på kr. 5,10 pr kwh. D.v.s. over taket. For 2015 utgjer dette ein formuesverdi på kr. 3,25 pr kwh. Fortsatt over taket. Dette er grunnen til at Jostedal kraftverk ikkje har hatt den nedgangen i eigedomskattegrunnlag som dei andre kraftverka. Eigedomsskatt Det vert då lagt til grunn formuesverdiane i D.v.s. at 2011 vert trekt ut og in kjem Slik det har vore i 2016,fram til no, har spotprisen vore låg. Legg ein til grunn at ein i 2016 vil ha same spotprisnivå som i 2015 vil ein sannsynleg få verdi på Jostdal kraftverk som kjem under taket. Ein reduksjon vil såleis få innverknad på eigedomskatten i Med same berekning som Fortun vil dette utgjere i 2018 ein reduksjon på ca 2,5 mill kr. Sluttkommentar. Det er svært vanskeleg å fastsetje framtidige forventa inntekter frå eigedomsskatt kraftverk. Då ein her får innverknad både på produksjonsmengde, kraftprisar og driftskostander i anlegget. Dei tal for nedgang som er sett for 2018 ovanfor kan delvis vera gjort på sviktande grunnlag og kan såleis ha stor feilmargin. Det er likevel grunn til å totalt rekne med ein ytterlegare nedgang i 2018 som føl gje av den låge spotprisen som har vore i 2016.

6 Vedlegg 2, notat eigedomsskatt Eigedomsskatt Eigedomsskattelova 3 gjev kommunane følgjande valalternativ ved utskriving av eigedomsskatt: Kommunestyret kan skrive ut eigedomsskatt på anten a. Faste eigedo mar i heile kommunen, eller b. Faste eigedomar i klart avgrensa område som heilt eller delvis er utbygde på byvis eller der slik utbygging er i gong, eller c. Berre på verk og bruk i heile kommunen, eller d. Berre på verk og bruk og annan næringseigedom i heile ko mmunen, eller e. Eigedom både under b) og c), eller f. Eigedom både under b) og d) g. Faste eigedomar i heile kommunen, unnateke verk og bruk og annan næringseigedom Kommunen skriv i dag ut skatt etter pkt c med makssats kr. 7 pr kr i takstverdi. Nedanfor vel vi å laga ei enkel vurdering av utskriving av skatt etter alternativ a ovanfor. D.v.s. skattlegging i heile kommunen. Kommunestyret skal sjølve i samband med budsjettbehandlinga gjere vedtak om utskriving og satsar innanfor lovverket. Minimumssats kr. 2 pr kr i takstverdi og makssats kr. 7 pr kr i takstverdi. Stortinget vedtok 13. juni 2016 endring a r i ei ge domsskatteloven. Lovvedtaket lyder slik: «7 ny bokstav e skal lyde: e) Fritidsbustader 13 andre ledd skal lyde: Ved første gongs utsk riving på bustader og fritidsbustader som følgje av overgang til nytt utskrivingsalternativ skal skatten for slik eigedom vere kr 2 for kvart kr 1000 av takstverdet. Reglane i første leden andre punktum flg. gjeld tilsvarande.» Lovendringene trer i kraft 1. januar Ei utviding av eigedomsskatteutskrivinga frå verk og bruk til andre eigedomar gjer at ein fyrste året ein skriv ut skatt kan skatten ikkje vera meir enn 2 kr. pr kr i takstverdi. År 2 kan den aukast til kr. 4, år 3 til kr. 6 og så til makssats. Kommunen står forholdsvis fritt til å differensiere satsane mellom dei ulike skatteobjekt. Dette kan og til dels gjerast geografisk (tettstad kontra utkant). I tillegg kan kommunestyret fastsetje eit botnfrådrag som går til frådrag på verdi en. Dersom innføring i 2017 vert aktuelt må dette nærare utgreiast før vedtak i desember. For bustadeigedomar kan kommunen no nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag også for eigedomsskatt. Dette gjeld likevel ikkje våningshus på gardsbruk der det må t akserast av nemnda. Dette gjeld og for andre næringseigedomar.

7 Bustadeigedomar. Kommunen har høve til å innhente eksakte oversikt over alle bustadverdiar i kommunen frå Skatteetaten. Kommunen vil kunne legge fram oversikt over dette med det fyrste.( M å fyrst ha tilgang til Skatteetaten sitt dataregister) Vi har i ein enkel berekning lagt til grunn at alle bustadeigedomar i kommunen har ein skattetakst på i snitt kr Dersom det er 2000 bustader og det fyrste året vert fastsett ein sats på kr. 2 pr kr i takstverdi vil ein kunne skrive ut ein skatt på kr. 2 mill. Ved auke av satsen til makssats kr. 7 pr kr i takstverdi vert skatten kr. 7 mill årleg. Næringseigedomar: Kommunen skriv i dag ut skatt på verk og bruk. Dette er kraftverk, kraftlinjer og produksjonsbedrifter. Dersom ein innfører skatt på all næringseigedom vil ein i tillegg skrive ut på butikkar, hotell, og andre overnattingsplassar, bensinstasjonar, og diverse andre eigedomar. Dette må takserast med bakgrunn i ein forvent a salsverdi. Slik takseringa har vore no på m.a. produksjonsbedrifter vil takstane i dei fleste tilfelle vera låge. Det er likevel grunn til å rekne med potensiale på eigedomsskatt utover 1 mill årleg på desse eigedomane. (ikkje nærare rekna på) Fritidsei gedomar. Ved innføring av eigedomskatt etter 3a heile kommunen har kommunen høve til frå 2017 å frita friitidseigedomar for skatt etter ny 7e. Det vil truleg vera naudsynt å gjera dette dersom ein skall kunne gjennomføre ei taksering og utskriving in nan den fristen som gjeld. Det er ikkje noko i vegen for at kommunen kan utvida skattlegginga til og å gjelde fritidseigedomar frå 2018.

8 Vedlegg 3 Notat grunnskule. Skulestruktur. Jf formannskapet sine drøftingar omkring skulestruktur. Arbeidsoppdrag er å vurdere nedtrekk på 4-5 million kroner på grunnskule. Det er behov for nærare vurdering og gjennomrekning for å gi eksakte tal. Førebelse vurderingar; Generell innstramming. Grunnskulen si ramme har vorte redusert med 1 mill i 2016 o g det ligg i økonomiplanen at ramma skal reduserast med ytterlegare 1 million kroner i Ca 50 % av dette er føresett løyst som reduksjon i spes.ped. Med dette er det gjort og planlagt ostehøvel/generell innstramming på oppvekstramma. Det er mulig, m en lite ynskjeleg, frå ein fagleg ståstad, å kutte rammetimar flatt på toppen mellom skulane. Kor mykje som er tilrådeleg er litt tidleg å seie, men 4-5 million kroner er over det rådmann vil tilrå. Endring av skulestruktur; Budsjett Veitastrond skule er ; - skuledrifta: 1,3 mill. - bygg: 0,4 mill. Til saman 1,7 mill. Skuleskyss vil koste oss ca kr pr elev pr år. / Her er sannnsynleg noko bygg barnehage i desse tala ovanfor / Alle elevane kan plasserast inn i eksisterande klas sar. Tek me og med ein div. post på (elevutgifter m.m.) så kan innsparinga reknast til 1,4-1,5 mill. Budsjett Solvorn skule er ; - skuledrifta: 2,4 mill. - SFO: 0,15 mill.

9 - bygg: 0,55 mill. Til saman 3,1 mill. Skuleskyss vil koste oss ca kr pr elev pr år. / Her er sannnsynleg noko bygg barnehage i desse tala / Alle elevane kan plasserast inn i eksisterande klassar. Tek me og med ein div. post på (elevutgifter m.m.) så kan innsparinga reknast til 2,65 2,75 mill. Meir omfattande skulestrukturendringar har ikkje rådmann vurdert ut frå det oppdraget som no ligg føre. Men med den store nedgangen me har i indre delar av kommunen kan det og vere grunnlag for å sjå nærare på strukturelle forhold her. He r er rekneøvinga òg meir samansett og krevjande. Flytting av tilbod /andre tiltak. Når det gjeld å flytte mellomsteg/heil eller delar av steget, så er dei faglege vurderingane delte. Restmiljøet i oppvekstsentra vert lite. Ein del kommunar vel likevel ei slik løysing. Rådmannen har «ein svært avgrensa heiagjeng» på dette tiltaket. Med den gode koplinga mot barnehage som me har hjå oss på oppvekstsentra, så meiner likevel rådmann det er eit aktuelt alternativ i ein vanskeleg økonomisk situasjon. Det vil og vere synspunkt på at ei flytting vil kunne gi ei styrking av det faglege tilbodet til mellomstegselevar på dei små skulane. Rekneøvinga er imidlertid vanskeleg, kva klassar sparar me og kva klassar må ha deling ev.? Korleis er plassituasjonen på mottakande skular? Med litt ekstra tid er det mulig å sjå på dette. Samanslåing av Gaupne skule og Luster ungdomsskule vart utgreidd og det enda med avvising/utsetjing. Det er ikkje god timing å ta opp att saka no, utan at ein får gjort noko med argument nytta mot saka, eksempelvis det bygningsmessige/ felleslokalitetar. Det er òg etablert ny leiing med faste stillingar på Luster ungdomsskule. Med tanke på at ev. bygningsmessige tilpasningar vert sett fram som krav er det også eit spørsmål om ei samanslåi ng vil gje nokon umiddelbar økonomisk gevinst.

10 Administrasjonsressurs Administrasjonsressursen i lustraskulane har vore uendra sidan 2010/11. Det har vore peika på at her er rom for nedskjeringar. Skuleleiarane peikar på fleire nye oppgåver t.d. SFO - f akturering overteke frå Økonomi - og auka krav til oppfølging, og advarar mot nedtrekk/meiner det er lite å henta på dette området utan at det går utover kvaliteten i skulen Jarle Skartun - rådmann