ÅRSMELDING

Transkript

1 ÅRSMELDING

2 Konsernstaben i Fjord1 Nordvestlandske AS: Hallgeir Kleppe, Atle Tornes,Vidar Skaar og Olav Smørdal. Konsernstaben Konsernsjef Olav Smørdal adm. dir. i MRF sidan 1989, tidlegare ass. fylkesrådmann, utdanna siv.øk. frå NHH Visekonsernsjef Atle Tornes adm. dir. i Fylkesbaatane sidan 1995, tidlegare viseadm. dir. i HSD, utdanna siv.øk frå NHH 1977 og cand. jur.tornes slutta i Fjord1/FSF for å bli rådmann i Fitjar. Konserndirektør Hallgeir Kleppe tilsett Fylkesbaatane 1980, øk.sjef sidan 1992, øk. adm. frå DH. Konserndirektør økonomi og finans Vidar Skaar økonomisjef i MRF sidan 1998, tidlegare finanssjef i Norske Fina, rådgivar Oljeskattkontoret, utdanna siv.øk. (SiB-92) og høgare avdeling NHH Innhald Dette er Fjord Viktige hendingar... 4 Konsernsjefen har ordet... 5 Årsmelding frå styret... 6 Resultatrekneskap Balanserekneskap Kontantstraumoppstilling Rekneskapsprinsipp Notar Revisjonsmelding for Uttale frå bedriftsforsamlinga Rapport frå Fylkesbaatane Rapport frå MRF Ferjedrift Hurtigbåtdrift Reiseliv Bussdrift Andre område Gods land Gods sjø Miljø- og tryggleik The Fjord1Group in brief Flåteoversikt Adresser Forretningskontor Foto: Reed Foto AS, Svein-Arne Vik, Rolf M. Sørensen, Magnus Helge Torvanger m.fl. Opplag: Grafisk produksjon: E. Natvik Prenteverk AS, Florø Tlf

3 Fjord1 Nordvestlandske AS er eit transportkonsern eigd av Sogn og Fjordane fylkeskommune (59%) og Møre og Romsdal fylkeskommune (41%) med omfattande aktivitetar på sjø og land, hovudsakleg forankra til Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal. Fjord1 vart stifta i Florø 9. mai 2001 og eig Fylkesbaatane i Sogn og Fjordane (FSF), Møre og Romsdal Fylkesbåtar (MRF), Mørebil, Sogn Billag, Ottadalen Billag, Nordfjord og Sunnmøre Billag og Sunnmøre-Romsdal Billag. I tillegg kjem dotterdotterselskap og eigarinteresser i andre selskap. 2 i vedtektene seier at «Selskapet sitt føremål er sjølv, eller gjennom heilt eller delvis eigarskap i andre verksemder, å drive transport- og reiselivsverksemd. Selskapet kan òg engasjere seg i andre forretningsområde når dette er forretningsmessig interessant og er eigna til å styrke hovudformålet, eller fører til meir rasjonell utnytting av selskapet sine ressursar.» NØKKELTAL FOR DRIFTA I 2003 Årsverk Tal ferjer 56 Tal hurtigbåtar og andre båtar 19 Tal bussar 400 Tal godsbilar, hengarar 216 Vognkilometer Tal transporterte personar på båt, ferje, buss Tal køyretøy på ferjene Omsetning Balanse Eigenkapital Resultat før skatt 2003 Kontantstraum Investeringar mill. kroner mill. kroner 549 mill. kroner 125 mill. kroner 258 mill. kroner 183 mill. kroner Dette er Fjord1 ORGANISASJONSKART Sunnmøre- Romsdal Billag Sognekongen Chile 49% Ålesund Rutebilstasjon 68% Aukra Auto Kystekspressen 49% (KS/TS) Aysen Express Chile 99% Sørvest Transport Mordal Transport SRB Anleggstransport 60% Hareid Trafikkterminal 63,4% Ålesund Båtcharter 65,01% Molde Havneterminal 66% 3

4 4 Viktige hendingar VIKTIGE HENDINGAR I 2003 Fjord1 har gjort avtale med Statoil Norge AS om forsyning av drivstoff til fartøy og bussar for ein periode på 5 år frå med ein kontraktsverdi på over 1 milliard kroner. SARS, krig og terrorfrykt førte til turistsvikt i første del av sesongen. MRF starta opp anbodskontrakten med Møre og Romsdal fylkeskommune om drift av tre hurtigbåtruter på Sunnmøre. Avtalen går ut Anbodskontrakten som MRF hadde på strekninga Magerholm Aursnes gjekk ut pr Anbodskontrakten som Fylkesbaatane hadde på strekninga Mannheller Fodnes gjekk ut I 2004 blir desse strekningane drivne på kontrakt, men Mannheller Fodnes er venta å bli lagt ut på nytt anbod i løpet av Fylkesbaatane selde administrasjonsbygget sitt i Bergen. MRF kontraherte eit ferjenybygg for strekninga Aukra Hollingsholmen. Dette vil bli ei nasjonal konseptferje som har som mål å effektivisere ferjedrifta med m.a. sjølvbillettering. Ferja blir levert i desember Fylkesbaatane har skrive 5 års kontrakt med Sogn og Fjordane fylke om drift av lokale båtruter for perioden MRF har gjort tilsvarande avtale for drifta av hurtigbåtruta over Moldefjorden. Sogn Billag og Nordfjord og Sunnmøre Billag har skrive 4 års avtale med Sogn og Fjordane fylke om drift av lokale skule- og bussruter for perioden Busselskapet Sunnmøre-Romsdal Billag vart kjøpt av Fjord1 i desember Selskapet har 145 tilsette og ei omsetning på 117,5 mill. kr. Oppstart av Hallingekspressen. Fylkesbaatane starta opp hurtigbåtdrift i Chile i januar gjennom selskapa Aysen Express SA og Naviera Sognekongen SA. Arbeid med å implementere ny Fjord1-profil i all kontakt med marknaden. Mange bussar er no å sjå i ny drakt. Vegopning Værlandet Bulandet med avvikling av hurtigbåten frå Askvoll og betra ferjetilbod. Skadeførebyggande arbeid både på land og sjø vart intensivert med godt resultat. Etablering av Dialogforum Fjord1. Dette er tenkt å vere ein arena for drøfting og dialog mellom konsernleiinga og dei tilsette i dei ulike dotterselskapa. Statens vegvesen varsla utlegging av fem ferjestrekningar på anbod i løpet av 2004.Tre av desse er i dag drivne i regi av Fjord1. Fjord Line er eigd med 33,4% av Fjord1. Dette selskapet sette i april 2003 i drift MS Fjord Norway i ruta mellom Bergen og Hanstholm i Danmark. Det nye skipet har gitt ein vesentleg trafikkauke. VIKTIGE HENDINGAR SÅ LANGT I 2004 Arbeid med å klargjere organisering av fellesfunksjonar i konsernet og selskapsstruktur på sjøsida har ført til mykje merksemd både internt og i media. Gjennom hausten og vinteren har det vore stort engasjement i spørsmålet om selskaps- og styringsstruktur for Fjord1 og dotterselskapa. Vidare arbeid med prosjektet organisering og samordning av buss og gods land varsla Statens vegvesen at sambanda Halhjem Sandvikvåg i Hordaland og Mortavika Arsvågen i Rogaland ville bli lyste ut på anbod med venta oppstart og med ein anbodsperiode på 10 år. Statens vegvesen legg til grunn bruk av LNG (gass) som energikjelde. Fjord1 søkjer om prekvalifisering og vil rekne på desse anboda dersom vi blir prekvalifiserte. Revidert røykelov blir gjort gjeldande frå 1. juni Fjord1 tilpassar seg denne, noko som betyr monaleg innskjerping for både passasjerar og tilsette sett opp mot dagens regelverk. Fjord1 går inn med 6,3 mill. kr. i investeringsselskapet Fjord Invest. Konkurransetilsynet godkjenner kjøpet av Sunnmøre- Romsdal Billag.

5 Konsernsjef, Olav Smørdal Fjord1-konsernet har lagt bak seg eit aktivt og godt forretningsmessig år. Det unge konsernet har årleg sidan skipinga våren 2001 hatt fin framgang i driftsresultata sine, og 2003 representerer eit solid toppår. Dei fleste datterselskapa i konsernet leverte i fjor topp resultat; og for dei to største, Fylkesbaatane og MRF, har resultata aldri vore betre. Det samla resultatet i konsernet har gitt grunnlag for eit rekordhøgt utbytte til eigarane, samstundes som vi også har tilført eit godt bidrag til eigenkapitalen og dermed styrka soliditeten i konsernet. Sjøl om totalresultatet innheld nokre element med eingongseffekt, kjem dei forretningsmessige resultata først og fremst frå god og fokusert innsats i drifta. Det er såleis gledeleg og viktig å kunne slå fast at vi tener pengar på det vi først og fremst skal tene pengar på: nemleg gjennom resultat frå drifta innanfor kjerneverksemda i konsernet. Det kan dokumenterast at samordningsprosessar, særleg innanfor landaktivitetane våre, har gitt positive bidrag til forbetra inntening. Det er all grunn til å gje stor ros til alle medarbeidarar og tillitsvalde i konsernet for framifrå konstruktiv og fokusert innsats i Vi har god kompetanse, vi har god vilje, og vi har eit positivt element av intern konkurranse som har gitt ein god drive i den daglege drifta. På slutten av året fekk vi som kjent eit nytt medlem i Fjord1-familien gjennom oppkjøp av vel 96% av aksjane i Sunnmøre-Romsdal Billag AS, med underliggande datterselskap.vi ønskjer alle dei nye kollegaene våre i dette selskapssystemet velkomne med på laget! den daglege driftsplanlegginga og produksjonen. Dette er krevande og føreset mobilisering av kapasitet og personlege ressursar i organisasjonen. Også i 2003 har tilsette i konsernet vist ei imponerande evne til å oppretthalde det driftsmessige fokuset og samstundes bidra i handteringa av interne organisasjons- og samordningsprosessar. Det nye året har likevel starta med stort internt og eksternt fokus på prosjektarbeidet knytta til samordning av den sjøretta verksemda og vidareutvikling av konsernog fellesfunksjonar i Fjord1. Støyen i media har vore til dels kraftig, og vi må nok diverre slå fast at denne støyen dei første 3-4 månadene i 2004 har vore til skade for fellesskapen både internt og i forhold til marknaden og omverda elles. Eg trur der er nøktern dekning for å meine at vi alle, som aktørar i desse prosessane, har eit potensiale for å kunne handtere prosessane på ein betre måte enn det vi har gjort så langt. Arbeidet med den interne strukturtilpassinga skal gå vidare, og det er no viktig å fokusere på sakleg innhald og konstruktivt samarbeid, basert på respekt for det overordna rammeverket som konsernet byggjer på. La oss alle ta eit personleg ansvar for dette! Vi står framfor nye rundar med anbodskonkurransar i ferjedrifta, gjerne knytta opp mot føresetnader om omfattande investeringar i nytt materiell. Dette stiller oss som operatør overfor nye utfordringar når det gjeld tilgang på eigenkapital for å kunne delta i konkurransen i marknaden fullt ut. Dette rettar søkjelyset også mot eigarar og eigarskapsutvikling, mot strategiar for alliansebygging og prosjektmessig samarbeid med andre operatørar, og mot våre eigne prioriteringar når det gjeld bruk av eigenkapital som ein potensiell knapp faktor. Store utfordringar, men vi skal møte dei med ei offensiv haldning og med den samla krafta som Fjord1-konsernet representerer både kompetansemessig og kapitalmessig! Konsernsjefen har ordet Utvikling av den interne organisasjonsstrukturen i konsernet er ein løpande prosess som må gå parallelt med Olav Smørdal adm.direktør/konsernsjef 5

6 Årsmelding 2003 frå styret Styret i Fjord1 Nordvestlandske. Bak frå venstre: Dagfinn Hjertenes (Florø), Jens Petter Ekornes (Ikornes), Knut Aarethun (Lærdal), tilsetterep. Sigvart Røyrvik (Askøy), tilsetterep. Olav Støbakk (Godøy). Framme frå venstre: Einar Holm (Hareid),Torill Vang Amdam (Molde) og styreleiar Jarle Skartun (Sogndal). 1. KONSERN- OG EIGARFORHOLD Fjord1 Nordvestlandske AS (Fjord1) er morselskap i transportkonsernet Fjord1, der Fylkesbaatane i Sogn og Fjordane AS (Fylkesbaatane), Møre og Romsdal Fylkesbåtar AS (MRF), Mørebil AS, Sunnmøre-Romsdal Billag AS (SRB), Nordfjord og Sunnmøre Billag AS, Ottadalen Billag AS og Sogn Billag L/L er dotterselskap og underkonsern. Sogn og Fjordane fylkeskommune eig 59 % og Møre og Romsdal fylkeskommune 41 % i Fjord1. Fjord1 eig om lag 90 % av aksjane i Fylkesbaatane og MRF, medan dei to dotterselskapa eig om lag 10 % eigne aksjar. Dei andre dotterselskapa eig Fjord1 100 % (SRB 96,05%). 2. OM VERKSEMDA I FJORD1-KONSERNET Selskapet Fjord1 Nordvestlandske AS er pr. 31. desember 2003 eit strategisk eigarselskap utan driftsmessige aktivitetar utover administrative og styringsmessige funksjonar. Kommentarane i denne årsmeldinga frå styret vil såleis i stor grad vere knytta til konsernaktivitetane. Det var i tilsette i morselskapet, med konsernsjef i heil stilling frå 1. august Dei administrative konsernfunksjonane vart utførte av ein samla konsernstab på 4 personar, der 2 av desse også hadde funksjonar som høvesvis dagleg leiar i Fylkesbaatane og økonomisjef i MRF. Styret gjorde hausten 2003 vedtak om at også leiarfunksjonen i konsernet innan økonomi og finans skal dekkast opp med person i heil stilling. På konsernbasis er Fjord1 engasjert i omfattande ferje- og ekspressbåtdrift inklusive serveringsverksemd, i bussverksemd og i godstransport med bil, i turistbåtverksemd, i verkstad- og i reisebyrådrift. Konsernet er også engasjert i aktivitetar innanfor sjøretta godsverksemd. Verksemda er hovudsakleg knytt til aktivitetar i Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal. Morselskapet har forretningskontor i Florø. 3. OM ÅRSREKNESKAPEN Konsolidering av rekneskapen I konsernet er det framleis i gang prosessar som venteleg vil medføre endringar i interne eigarforhold og intern organiseringsmessig struktur. Som konsekvens av dette blir det berre utarbeidd konsernrekneskap på Fjord1-nivå. Det blir derfor ikkje lagt fram nokon eigen konsernrekneskap for dei underliggande selskaps-systema. 3.2 Resultatet i morselskapet Fjord1 morselskap hadde i 2003 eit driftsresultat på minus 5,342 mill. kroner. Dette beløpet knyter seg til administrativ og styringsmessig drift av morselskapet. Selskapet hadde i 2003 ingen driftsinntekter. Datterselskap i konsernet betalar for 2003 totalt 87,3 mill. kroner i konsernbidrag og utbytte til morselskapet. Dette beløpet er i rekneskapen for morselskapet ført som inntekt/utbytte på investering i datterselskap. Resultatet før skattekostnad er etter totale netto finansinntekter er 70,369 mill. kroner, resultat etter skattekostnad er 57,100 mill. kroner. 6

7 3.3 Grunnlaget for vidare drift Den framlagde resultatrekneskapen og balansen pr. 31. desember 2003 gir etter styret sitt syn eit godt og realistisk bilete av den reelle statusen for morselskapet Fjord1 Nordvestlandske AS ved årsskiftet, og det har ikkje skjedd noko etter avslutninga av rekneskapen i det nye året som har hatt innverknad på denne vurderinga av selskapet. Føresetnaden for vidare drift er til stades, og rekneskapen for selskapet er sett opp under denne føresetnaden. Konsernet si stilling er tilfredsstillande både med omsyn til likviditet og soliditet. Eigenkapitalprosenten bør likevel ytterlegare styrkast i åra frametter, i samsvar med målsettingar som er definerte i det overordna strategidokumentet for konsernet. Generelt aukande krav til eigenkapital, både formelt og som følgje av den marknadsmessige utviklinga i næringa, vil kunne ha konsekvens m.a. for den framtidige utbyttepolitikken i konsernet. Gods 8% Buss 19% Anna 14% Hurtigbåt 13% Omsetningsfordeling Ferje 45% 3.4 Konsernresultat Totalverksemda i Fjord1-konsernet gav i 2003 eit resultat på 90,6 mill. kroner, noko som er 36,4 mill. kroner betre enn året før. Resultatet før skattekostnad utgjer 126,4 mill. kroner for 2003, mot 68,7 mill. kroner for I denne resultatrekneskapen for konsernet er det gjort avskrivingar på meirverdiar og goodwill på i alt 2,5 mill. kroner. Det er også gjort ekstra nedskrivingar på i alt 20,3 mill. kroner, i hovudsak i tilknyting til fryseskip og hurtigbåtengasjement i Chile. Etter initiativ frå Statens vegvesen inngjekk MRF i 2002 avtale med oppdragsgjevaren for riksvegferjedrifta om overgang til det såkalla kontantprinsippet når det gjeld føring av inntekter frå sal av rabattkort i ferjedrifta. Tilsvarande avtale med Statens vegvesen har Fylkesbaatane gjort med verknad frå og med 31. desember Avtalen medfører at Statens vegvesen har overteke alt ansvar også overfor Fylkesbaatane sine kundar når det gjeld dei til ei kvar tid ubrukte verdiane i selde rabattkort innanfor riksvegferjedrifta. Effekten i resultatrekneskapen for Fylkesbaatane for 2003 av denne avtalen er pluss 8,479 mill. kroner. 4. DISPONERING AV RESULTATET I MORSELSKAPET Årsresultatet etter skattekostnad i morselskapet Fjord1 Nordvestlandske AS er som nemnt i punkt 3.2 ovanfor, på 57,100 mill. kroner. Konsernstyret rår til at det blir utbetalt eit utbytte til eigarane, Sogn og Fjordane fylkeskommune og Møre og Romsdal fylkeskommune, på totalt 30,000 mill. kroner. Styret tilrår etter dette slik disponering av årsresultatet: avsett til utbytte: overført til annan eigenkapital: sum disponert: 30,000 mill. kroner 27,100 mill. kroner 57,100 mill. kroner Morselskapet sin frie eigenkapital er etter denne disponeringa 509,319 mill. kroner. 5. INVESTERINGAR I KONSERNET Fjord1 Nordvestlandske har i 2003 kjøpt 96,05 % av aksjane i Sunnmøre-Romsdal Billag AS. Selskap driv bussog godsverksemd i morselskapet og 4 dotterselskap, med forretningskontor i Ålesund. Selskapet hadde i 2003 ei omsetning på 79,0 mill. kroner i morselskapet, og 38,5 mill. kroner i dei 4 dotterselskapa, total omsetning 117, 5 mill. kroner. Konsernet har i 2003 ikkje investert i og overteke nye skip til flåten. Det er selt 4 fartøy: ferja Nesøy, og hurtigbåtane Alden, Ternen og Nordic Lady. Total netto bokført gevinst ved desse sala er 4,7 mill. kroner. På landsida er det investert i 32 nye bussar og 16 nye godsvogner i Motsvarande er det selt 51 bussar og 25 godsvogner. Årsmelding 2003 frå styret 7

8 8 Årsmelding 2003 frå styret Totalt er det i 2003 gjennomført investeringar i driftsmiddel i konsernet for 182,8 mill. kroner. Kontantstraumsoppstillinga viser ei netto tilføring av likvidar i konsernet i 2003 på 7,1 mill. kroner. Frå verksemda er tilført 258,4 mill. kroner. Netto likviditetsendring frå investeringar er 138,5 mill. kroner, og netto likviditetsendring finansiering 112,7 mill. kroner. Det tidlegare administrasjonsbygget til Fylkesbaatane i Strandgaten 197 i Bergen vart i 2003 selt for 56,0 mill. kroner. Dette salet gav ein netto bokført gevinst på 33,022 mill. kroner. Driftsresultat før finanskostnader i mill. kroner Ferje Buss Gods Hurtigbåt, turistruter Andre område KORT OM DEI ULIKE FORRETNINGSOMRÅDA For sjølve hovudpillaren i verksemda i konsernet, riksvegferjedrifta, var dei driftsøkonomiske resultata i 2003 gode både for Fylkesbaatane og for MRF. Resultat frå dette forretningsområdet har gjeve dei største bidraga til det gode totalresultatet i konsernet. M.a. som resultat av internasjonale forhold og marknadsmessige konsekvensar gav konsernet sine opplegg med turistferjer i sommarsesongen mellom Gudvangen/Lærdal/ Kaupanger og på Geirangerfjorden dårlegare resultat enn året før. MRF etablerte på dette forretningsområdet ny turistferjerute mellom Valldal og Geiranger, eit tilbod som første sesongen ikkje gav tilfredsstillande forretningsmessig resultat. For både Fylkesbatane og MRF gjekk kontraktane med fylkeskommunane om ekspressbåtdrift ut ved årsskiftet 2002/2003. For MRF sitt vedkomande vart 3 ruter på Sunnmøre lagt ut i marknaden på anbod. MRF vann kontrakten. Fylkesbaatane forhandla fram ny 5-års kontrakt med Sogn og Fjordane fylkeskommune. Begge selskapa hadde minusresultat på dette forretningsområdet i 2003, m.a. som følgje av omfattande og kostnadskrevjande testing ved innføring av tørrskodd evakueringssystem på fartøya. Minusresultat første året i eit par av dei nye fleirårige kontraktsforholda er urovekkande. Det må leggast vesentleg arbeid i å styrke den driftsøkonomiske innteninga på dette forretningsområdet i tida framover. Som den største av få attverande aktivitetar innanfor godstransport på sjøen i konsernet driv Fylkesbaatane to frysebåtar, hovudsakleg i Nordsjø- og Austersjø-fart. Desse er opererte av selskapet Silver Sea AS, der FSF eig 20 %. Fraktratene på fryseskipa er framleis låge, og resultatet for sjølve skipsdrifta var også i 2003 i minus. Som følgje av gode resultat i Silver Sea og frå sal og distribusjon av industrigass og medisinsk gass med base ved ekspedisjonen i Florø, gjekk aktiviteten innan gods i Fylkesbaatane samla sett med overskot i Verksemda i buss-selskapa i konsernet har gjeve til dels gode resultat. Unntaket er Ottadalen Billag AS, og nyoppkjøpte Sunnmøre-Romsdal Billag AS. Godstransporten i selskapa har gjeve blanda resultat. Denne verksemda representerer framleis ei stor utfordring. Med grunnlag i vedtak i konsernstyret er det i 2003 vidareført prosessar med omsyn til å samkjøre buss-selskapa til eitt koordinert system for det som gjeld persontransportverksemda. Arbeidet er i god gjenge, og vi ser positive resultat av det. Arbeidet blir vidareført og utvida med nye prosjekt, m.a. i tilknyting til selskapsstruktur og organisering av administrative fellesfunksjonar. Reisebyråverksemda i konsernet har levert varierande resultat i Det same gjeld for verkstaddrifta. Enkelte av selskapa har levert til dels svært gode resultat. Finansinntekter og godt resultat frå delar av restaurasjonsdrifta er elles med og sikrar eit godt totalresultat i konsernet i Styret viser elles til nærare informasjon og kommentarar til dei ulike forretningsområda under eigne, separate avsnitt i den trykte årsrapporten for Fjord1-konsernet, og til årsmeldingar og rekneskapar for dei enkelte konsernselskapa.

9 7. KVALITET,TRYGGLEIK OG MILJØ 7.1 Kvalitets- og diftsstyringssystem Fokus på tryggleik i alle ledd er grunnleggande i Fjord1- konsernet. Fylkesbaatane og MRF har også i 2003 ført vidare arbeidet med å konsolidere og forbetre driftssystema som oppfyller dei normer og krav sjøfartsstyresmaktene stiller på dette området. Alle delar av verksemda i desse selskapa inngår i desse driftssystema, system som skal sikre kvalitet og tryggleik i heile tenesteproduksjonen vår. Gjennom oppfølging av desse systema skal vi identifisere risiko, analysere uønskte hendingar og gjennom målretta tiltak søkje å fjerne eller redusere desse. Ruteproduksjon og trafikkavvikling vart også i 2003 gjennomført på ein trygg og god måte. Av vel 22,3 mill. transporterte passasjerar (inkl. sjåførar i ferjetransporten), vart det i 2003 registrert skade på 8 personar, ingen alvorleg skadd. Av vel 6,5 mill. transporterte køyretøy var det 77 bilar som vart påførte skadar som skuldast selskapa. Det er i løpet av dei siste åra gjennomført store investeringar i tryggleik i den sjøretta persontransporten. Det er også grunn til å nemne investeringar knytta til opplæring av mannskap og montering og uttesting av nye evakueringssystem, særleg innanfor ekspressbåtdrifta. Både Fylkesbaatane og MRF har alt materiell i drift med nytt sertifisert evakueringsutstyr. 7.2 Arbeidsmiljø og likestilling I 2003 var det tilsette i konsernet, av desse 320 kvinner, m.a.o. ein kvinnedel på ca. 15 %.Tilsvarande tal for 2002 var ca. 16,5 %. Den låge kvinnedelen må sjåast i samanheng med at kvinner tradisjonelt sett ikkje har valt å utdanne seg i maritim retning eller til sjåføryrka, og at det dermed ikkje har vore mogleg å rekruttere kvinner til desse yrka. Det blir arbeidd for å endre denne uheldige rekrutteringsmessige situasjonen. Det er få kvinner i leiande administrative stillingar i konsernet. Konsernselskapa skal ta omsyn til dette ved framtidig rekruttering til slike leiarstillingar. I konsernstyret sit 1 kvinne av 8 medlemmer. Arbeidsmiljøet i konsernselskapa er elles generelt sett godt, og arbeidsstokken er på dei fleste områda stabil. Det er i 2003 registrert sjukefråver/annan permisjon med løn som utgjer ein sjukeprosent på 6,2 % i konsernet. Tilsvarande tal i 2002 var 5,1 %. Det er innrapportert 48 skadar på eigne tilsette i året, ingen av dei alvorleg skadd. Styret vil gje stor honnør og takke alle tilsette i konsernet for god og konstruktiv innsats i Ytre miljø Transportverksemd medfører forureining av det ytre miljøet. Forureininga er særleg knytt til bruk av fossilt brensel med utslepp av NOX og CO2. Gjennom samarbeid i næringa, med motorleverandørar og forskingsmiljø søkjer selskapa i konsernet å finne tiltak som kan redusere nivået på uheldige utslepp til luft. Nivået pr. i dag ligg innanfor dei formelle krava styresmaktene stiller. Dette gjeld både for sjø- og landverksemda. Konsernet arbeider framleis med desse utfordringane gjennom satsing på vidareføringa av konsernet si satsing på gassdrivne ferjer. Vi er avhengige av kontraktsmessig medverknad frå oppdragsgjevaren vår for å kunne setje denne vidare satsinga ut i livet. Det same gjeld for anna ferjenybygging basert på moderne dieselmotorar med betre forbrenningseigenskapar. På grunn av stram offentleg regulering og trange rammer for investeringar i nytt materiell og oppgradering av eldre materiell i ferjedrifta, er tempoet i gjennomføringa av investeringstiltak som nemnt ovanfor, ikkje tilfredsstillande. Fylkesbaatane og MRF har inngått avtale om levering av miljøfarleg avfall (mellom anna spillolje) til godkjende mottakarar. Styret viser elles til eit eige miljøsamandrag som er presentert under eiga overskrift i den trykte årsrapporten for Fjord1. 8. HOVUDDOKUMENT FOR MÅL OG STRATEGIAR Konsernet har i løpet av 2002 gjennomført ein mål- og strategiprosess som har munna ut i eit Hovuddokument for mål og strategiar i Fjord1-konsernet. Dette dokumentet definerer klare målsettingar og prioriterte strategiar for arbeidet med den vidare utviklinga av konsernet. Styret har gjort konkrete vedtak om prioritering av tiltak og innretninga av prosessar i vidareføringa av strategiarbeidet. Årsmelding 2003 frå styret 9

10 Årsmelding 2003 frå styret Strategidokumentet er i skrivande stund under rullering og revisjon. Styret legg til grunn at vi gjennom effektiv evne og vilje til felles kulturbygging, samordning og samarbeid i Fjord1 skal sette fokus på tryggleik, service, effektiv organisering og drift. 9. INTERNE ORGANISATORISKE PROSESSAR UTFORDRINGAR Fjord1-konsernet står framfor store utfordringar, både i forhold til vidareføringa av interne samordnings- og effektiviseringsprosessar, og i forhold til vidare strukturmessig og konkurransemessig posisjonering i den eksterne marknaden. Styret vil for det vidare arbeidet legge til grunn at dette fokuset på drift m.a. skal skapast gjennom ytterlegare spesialisering av dei enkelte forretningsområda og selskapa våre. Styret viser i denne samanhengen til hovuddokumentet for mål og strategiar for Fjord1-konsernet. Arbeidet på overordna konsernnivå og i dei enkelte selskapa, vil også i 2004 bli prega av planlegging og gjennomføring av tiltak med sikte på slik utvikling av ein fokusert, spesialisert transportorganisasjon. Styret viser i denne samanhengen til den omfattande interne prosessen når det gjeld framtidig selskapsstruktur for den sjøretta verksemda og organisering av konsern- og fellesfunksjonar, som vart sett i gang hausten Formell avklaring av hovudprinsippa for dei framtidige løysingane vil venteleg skje i tilknyting til ordinær generalforsamling i Fjord1 Nordvestlandske AS i april Med vidare utvikling av anbod som grunnlag for tildeling av transportkontrakter, må vi på sunn forretningsmessig basis dokumentere konkurranseevne for å kunne forsvare og utvikle posisjonen vår i marknaden. Den faktiske konkurranseevna vår vil likevel vere avhengig av at vi i marknaden møter konkurrentar som også for sin del legg tilsvarande forretningsmessige prinsipp til grunn for sine marknadsmessige utspel. Staten som oppdragsgjevar for riksvegferjedrifta har varsla ytterlegare opptrapping når det gjeld bruk av anbodskonkurransar ved tildeling av konsesjonar. Slike prosedyrar knytta opp mot føresetnader om bygging av nytt materiell, m.a. basert på bruk av gass som drivstoff, stiller Fjord1 og heile næringa overfor vesentleg større krav til eigenkapitalinnsats i slike prosjekt enn det som tidlegare har vore tilfelle. Dette vil representere ei vesentleg utfordring i tida frametter, både når det gjeld å skaffe ny eigenkapital og å prioritere kva for anbodskonkurransar vi kan delta i. For å kunne utvikle Fjord1 som transportkonsern, og for å kunne møte krav til kapitaloppbygging og til avkastning og utbytte til eigarar, er det nødvendig å sette store krav til forretningsmessige resultat i tida framover. Samstundes skal vi innanfor kontraktsmessige rammer framleis produsere kvalitetstenester. Desse krava skal stå sentralt for det vidare arbeidet i alle selskap og på alle nivå. Framtidig satsing på dei enkelte forretningsområda i konsernet må vurderast med grunnlag i inntenings- og resultatevne. Dette er nedfelt i strategidokumentet. Florø, 31. desember 2003 / 1. april 2004 Jarle Skartun Einar Holm Torill Vang Amdam Knut O.Aarethun styreleiar nestleiar Dagfinn Hjertenes Jens Petter Ekornes Olav Støbakk Sigvart Røyrvik Olav Smørdal konsernsjef 10

11 MORSELSKAP tal i 1000 kr. KONSERN tal i 1000 kr Note Driftsinntekter Salsinntekter Kontraktsinntekter rutedrift Sum andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnader Varekostnad Løn og sosiale kostnader Avskrivingar Nedskriving på anleggsmidlar Andre driftskostnader Sum driftskostnader Driftsresultat Finansinntekter og kostnader Inntekt/utbytte på investering i dotterselskap 11 Inntekt på investering i tilknytte selskap Verdiendr. av markn.baserte finansielle omløpsmidlar Nedskriving på finansielle anleggsmidlar Anna renteinntekt Anna finansinntekt Rentekostnader til selskap i same konsern 0 0 Annan rentekostnad Netto finanskostnader Ordinært resultat før skatt Skattekostnad Årsresultat Minioriteten sin del av overskotet Årets resultat etter minoriteten sin del Resultatrekneskap Fjord1 Nordvestlandske AS (tal i 1000) Overføringar og disponeringar: Foreslått utbytte Overført anna eigenkapital Sum disponert Ytt konsernbidrag til dotterselskap etter skatt 11

12 Fjord1 Nordvestlandske AS (tal i 1000) Balanserekneskap MORSELSKAP KONSERN tal i 1000 kr. tal i 1000 kr Noter EIGEDELAR Anleggsmidlar Immaterielle eigedelar Utsett skattefordel Goodwill Sum immaterielle eigedelar Varige driftsmiddel Tomter, bygningar og annan fast eigedom Skip Transportmiddel Driftslausøyre, inventar, verktøy og liknande Sum varige driftsmiddel Finansielle anleggsmidlar Investeringar i dotterselskap 11 Investeringar i anna foretak i same konsern Lån til foretak i same konsern Investeringar i tilknytta selskap Lån til tilknytta selskap Investeringar i aksjar og andelar Obligasjonar og andre fordringar Pensjonsmidlar Sum finansielle anleggsmidlar Sum anleggsmidlar Omløpsmidlar Varer Kundefordringar Kortsiktig fordring på konsernselskap 0 0 Marknadsbaserte aksjar og obligasjonar Andre kortsiktige fordringar Likvider Sum omløpsmidlar SUM EIGEDELAR Styret i Nordvestlandske AS, Florø 31. desember 2003 / 1. april Jarle Skartun Einar Holm Torill Vang Amdam Knut O.Aarethun styreleiar nestleiar

13 MORSELSKAP KONSERN Noter EIGENKAPITAL OG GJELD EIGENKAPITAL Innskoten eigenkapital Aksjekapital Overkursfond Sum innskoten eigenkapital Opptent eigenkapital Anna konsernkapital Sum opptent eigenkapital Minoritetsinteresser Sum eigenkapital GJELD Avsetjing for forpliktingar Utsett skatt Pensjonsforpliktingar Andre avsetjingar for forpliktingar Sum avsetjing for forpliktingar Anna langsiktig gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar Gjeld til konsernselskap 19 Anna langsiktig gjeld Sum anna langsiktig gjeld Kortsiktig gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar Gjeld til konsernselskap Skuldig offentlege avgifter Leverandørgjeld Betalbar skatt Utbytte Anna kortsiktig gjeld Sum kortsiktig gjeld Balanserekneskap Fjord1 Nordvestlandske AS (tal i 1000) Sum gjeld SUM EIGENKAPITAL OG GJELD Dagfinn Hjertenes Jens Petter Ekornes Olav Støbakk Sigvart Røyrvik Olav Smørdal konsernsjef 13

14 14 Fjord1 Nordvestlandske AS (tal i 1000) Kontantstraumoppstilling MORSELSKAP tal i 1000 kr. KONSERN tal i 1000 kr Kontantstraum frå operasjonelle aktivitetar Resultat før skatt Betalt skatt Vinst ved sal av driftsmidlar Vinst ved sal av aksjar og andelar Resultat frå investering i tilknytte selskap Ordinære avskrivingar Nedskriving på anleggsmidlar Skilnad mellom kostnadsført pensjon og inn/utbetalingar Endring i varer, kundekrav og leverandørgjeld Endring i andre tidsavgrensingspostar Netto likviditetsendring frå verksemda Likvidar tilført / brukt på investeringar: 538 Investeringar i varige driftsmidlar Utbetaling ved kjøp av aksjar og andelar Utbetaling ved kjøp av immaterielle eigedeler Sal av varige driftsmidlar (salssum) Salssum konvertibel obligasjon Sal av aksjar kortsiktige (salssum) Utbetaling lån til tilknytta selskap Endring i andre investeringar Netto likviditetsendring frå investeringar Likvidar tilført / brukt på finansiering: Opptak av ny langsiktig gjeld Nedbetaling av gammal gjeld Netto endring i kassakreditt Utbytte (utbetalt) Netto likviditetsendring frå finansiering Netto endring i likvidar i året Kontantbeholdning kjøpte selskap Kontantar og bankinnskot pr Likviditetsbehaldning pr

15 Årsrekneskapen inneheld resultatrekneskap, balanse, kontantstraumanalyse og notar og er utarbeidd i samsvar med norsk rekneskapslovgjeving og god rekneskapsskikk. Dei viktigaste rekneskapsprinsippa som er nytta, er det gjort greie for i det etterfølgjande. KONSOLIDERINGSPRINSIPP Konsernrekneskapen omfattar morselskapet Fjord1 Nordvestlandske AS (Fjord1), døtre og tilknytta selskap. Note 5 og 11 gir ein oversikt over dei selskapa som inngår i konsernet. Ved vesentlege oppkjøp har ein i konsolideringa nytta kjøpsverdimetoden. Dette medfører at kjøpesummen for aksjar i dotterselskap er eliminert mot eigenkapitalen i dotterselskapet på kjøpstidspunktet. Meirverdiar er i konsernrekneskapen tilført respektive eigedelar med bruttobeløp og avsetjing for utsett skatt. Den delen av kjøpesummen som ikkje kan knytast til eigedelar vert ført opp som goodwill i balansen. Alle vesentlege transaksjonar og mellomverande mellom selskapa i konsernet er eliminerte. Utsett skatt er avsett for ikkje realiserte gevinstar. Minoritetsinteresser er skilde ut som eigen post både i resultatrekneskapen og i balansen. Vesentleg eigardel i selskap der det ligg føre samarbeidsavtalar som går på felles kontroll saman med ein eller fleire partar, er inkludert med forholdsmessig del av eigedelar, gjeld, inntekter og kostnader (bruttometoden). Investeringar i selskapa der konsernet eig frå 20% til 50% av den stemmeberettiga aksjekapitalen og der konsernet har vesentleg innverknad (tilknytta selskap), er innarbeidd i rekneskapen etter eigenkapitalmetoden. EIGARDEL I FELLES KONTROLLERT VERKSEMD I rekneskapen er vår andel på 49% i Partsrederiet Kystekspressen ANS teke inn etter reglane om felleskontrollert verksemd, det vil seie etter bruttometoden. Etter bruttometoden blir eigardelen i Partrederiet Kystekspressen ANS teken inn linje for linje, samtidig som vesentlege mellomverande mellom Fjord1 og Kystekspressen ANS blir eliminert. I følge selskapsavtalen er det krav om full semje mellom eigarane med omsyn til kjøp og sal av skip, samt ved endring av ruteopplegg. Dette er så vesentlege forhold at ingen av eigarane kan seiast å ha innflytelse åleine. Eigarane røystar i høve til sin eigardel. TAP PÅ KONTRAKT Fjord1 Nordvestlandske (konsern) driv verksemd på kontrakt med det offentlege. Nokre av desse kontraktane er fleirårige. Selskapet har gjort vurderingar knytt til innteninga på kontraktane. Skulle det vise seg at denne vurderinga medfører at det er sannsynleg at selskapet kan kome til å tape på kontraktane, vil det bli gjort avsetjingar for tap for resterande driftsperiode. VURDERINGS- OG KLASSIFIKASJONSPRINSIPP Driftsinntekter Driftsinntekter, herunder bil-, passasjer- og godsfraktinntekter, andre driftsinntekter og kontraktsbetaling frå offentlege oppdragsgjevarar er inntektsført i det året dei gjeld. Kontraktsbetalinga blir balanseført som fordring dersom den ikkje fullt ut er innbetalt pr. årsskiftet. Sal av klippekort for passasjerar og kjøretøy i ferje- og hurtigbåtrutene er inntektsført på kjøpstidspunktet. Dette gjeld for dei kontraktane der kontraktsmotpart har tatt ansvaret for ikkje nytta klipp i selde rabattkort. Der selskapet har ansvaret for unytta klipp i selde rabattkort vert inntektene bokført på brukstidspunktet. Unytta klipp blir i dette tilfelle ført under posten anna kortsiktig gjeld i balansen Delar av kontraktsbetalinga vert periodisert med utgangspunkt i forskjell mellom nedbetalingstida for driftsmiddel som er lagt til grunn i kontraktar med det offentlege og dei rekneskapsmessige avskrivingane. Verdipapir Kortsiktige investeringar, børsnoterte aksjar, obligasjonar o.l. som inngår i selskapet si kortsiktige likviditetsforvaltning, er samla vurdert til marknadsverdi (handelsportefølje). Kortsiktige aksjar og andelar, som ikkje inngår i selskapets finansforvaltning (handelsportefølje), er individuelt vurdert til det lågaste av historisk kost og marknadsverdi. Andre aksjar og andelar, herunder aksjar i dotterselskap, er vurdert individuelt etter dei generelle vurderingsreglane (kostmetoden). Andre aksjar og andeler som er klassifisert som finansielle anleggsmidlar, er vurdert til kjøpspris. Investeringane blir nedskrivne til verkeleg verdi dersom verdifallet ikkje blir vurdert til å vere forbigåande. Vedlikehald og klassifikasjon Av driftsmessige årsaker og krav er det nødvendig å utføre eit løpande godt skipsvedlikehald både for maskineri, Rekneskapsprinsipp 15

16 16 Rekneskapsprinsipp utstyr og skrog. Alle skipa inngår i eit årleg vedlikehaldsprogram. Klassifikasjonskostnader og vedlikehaldskostnader blir utgiftsført i samband med det årlege vedlikehaldsprogrammet. Det er imidlertid gjort eit unntak for store hurtigbåtar der det vert avsett for påløpt vedlikehald for motorar og vassjet. Varige driftsmiddel Varige driftsmiddel er ført opp i balansen til kjøpskost med frådrag av planmessige avskrivingar. Dei planmessige avskrivingane er lineære over økonomisk levetid for driftsmidlane. Når det gjeld avskrivingstid på investeringar/ påkostningar/større utskiftingar, følgjer desse avtalt avskrivingsplan i kontraktar med oppdragsgjevar. Forskjellen mellom dei kontraktsmessige verdiane av selskapet sine skip i kontraktane med offentlege styresmakter og dei rekneskapsmessige verdiane er avsett som langsiktig gjeld i balansen. Den årlege forskjellen mellom nedbetaling av selskapet sine skip i kontrakten med offentleg styresmakt og rekneskapsmessige avskrivingar blir ført som kontraktsinntekt. Denne regnskapsførselen skaper samanstilling mellom kostnader (avskrivingar) og inntekter (kontraktsinntekter). Kjøp og sal av driftsmiddel må sjåast som ein del av den ordinære verksemda til selskapet. Netto salsvinstar er derfor tekne med under andre driftsinntekter i resultatrekneskapen. For skip som er nyare enn 25 år, og som inngår i kontrakten med Statens vegvesen, kan Statens vegvesen stille krav til korleis eventuelle salsvinstar skal nyttast. Renter som er knytt til skip/anlegg under oppføring, blir aktivert som ein del av kostprisen. Leasing Ein leigeavtale vert klassifisert som finansiell eller operasjonell leasing i samsvar med den enkelte avtalen sitt reelle innhald. Dersom det vesentlegaste av økonomiske risiko og kontroll knytta til det underliggande leigeobjektet er gått over på leigetakar, vert avtalen klassifisert som finansiell. Andre leigeavtalar vert klassifiserte som operasjonelle. Driftsmiddel i leigeavtalar vurdert som finansiell leasing vert aktivert i balansen til verdien av vederlaget i leigeavtalen og vert avskrive som varige driftsmiddel. Avdragsdelen av leigeforpliktinga blir vist som langsiktig gjeld. Forpliktinga vert redusert med betalt leige etter frådrag for berekna rentekostnad. For avtalar som vert klassifisert som operasjonelle vert leigebetalinga behandla som driftskostnad som blir fordelt systematisk over heile leigeperioden. FINANSIELL RISIKOHANDTERING Renterisko Konsernet er eksponert for endringar i rente. For å redusere denne risikoen vart det i konsernet inngått korte rentesikringsavtaler i Realisert gevinst og tap på desse avtalene er ført som finanskostnad. Konsernet har ikkje balanseført urealisert gevinst eller tap på slike kontraktar. Desse renteavtalene har løpetid på under 1 år. Sikring av oljepris Konsernet er eksponert for endringar i prisar på gassolje. Prisen på gassolje i kroner vert bestemt ut frå to forhold: endring i børsprisen på gassolje og endring i valutakurs (USD). For å redusere eksponeringa knytt til endring i oljepris vart det 2003 inngått sikringsavtaler i valuta (USD) og oljepris i USD. Avtalene har ei løpetid på under 1 år. Gevinst og tap knytt til desse avtalene er ført som andre driftskostnader. Konsernet har ikkje balanseført urealisert gevinst eller tap på slike kontraktar. BEHANDLING AV PENSJONSKOSTNADER Tilsette i administrasjonen Pensjonsordningane i konsernet blir handsama rekneskapsmessig i samsvar med norsk standard for pensjon. Ordningane gjev rett til definerte framtidige ytingar. Desse er i hovudsak avhengige av talet på oppteningsår, lønsnivå, lønsnivå ved opptjent pensjonsalder og storleiken på ytinga frå folketrygda. Forpliktinga er dekka gjennom eit forsikringsselskap. FSF (morselskap) har kollektive pensjonsordningar og AFP-ordning. Pensjonsforpliktinga er innarbeidd i balansen. For tilsette i MRF (gjeld også reinhaldarar på ferjer og hurtigbåtar og bomvakter i bomstasjonar) er pensjonsansvaret dekt gjennom pensjonsordning i Kommunal Landspensjonskasse. Denne ordninga gir ei definert yting i samsvar med tariffavtaler i kommunal sektor. Usikra ordningar -AFP MRF har usikra ordning for tilsette i administrasjonen, reinhaldarar på ferjer og hurtigbåtar og bomvakter i bomstasjonar. Den usikra ordninga er knytt til moglegheit for dei tilsette til å gå av med AFP og er avgrensa til frå den

17 tilsette fyller 62 til den tilsette fyller 64 år. Frå 64 og til 65 år er AFP dekka gjennom KLP, dette gjeld MRF. Tilsette i flåten Dei tilsette i flåten har ei pensjonsordning gjennom Pensjonstrygden for sjømenn. Fjord1-konsern har ikkje pensjonsplikter for mannskap (ekskl. reinhaldarar) knytt til denne ordninga, då pensjonsrettane for denne ordninga ligg hos Pensjonstrygden for sjømenn. Det vart i samband med tariffrevisjon for 1998 innført ei tilleggspensjonsordning for tilsette i flåten (eksl. reinhaldarar). Denne ordninga fekk verknad frå 1. januar Selskapet sine plikter er knytt til differansen mellom 60% av pensjonsgrunnlaget og full alderspensjon frå Pensjonstrygden for sjømenn. SKATT Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både den betalbare skatten i perioden og endring i utsett skatt. Utsett skatt er berekna med 28% på grunnlag av dei mellombels skilnadene som eksisterer mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar, samt eventuelt likningsmessig underskot til framføring ved utgangen av rekneskapsåret. Skatteaukande og skattereduserande mellombelse skilnader som vert reverserte eller kan reverserast i same periode, er utlikna. Oppføring av utsett skattefordel på netto skattereduserande skilnader som ikkje er utlikna og underskot til framføring, er grunngjeve med venta framtidig inntening. Utsett skatt og skattefordel som kan balanseførast, er oppført netto i balansen. Skatt på ytt konsernbidrag som er ført som auka kostpris på aksjar i andre selskap, og skatt på motteke konsernbidrag som er ført direkte mot eigenkapitalen, er ført direkte mot skatt i balansen (føringa skjer mot betalbar skatt dersom konsernbidraget har hatt verknad på betalbar skatt, og mot utsett skatt dersom konsernbidraget har hatt verknad på utsett skatt). KONTANTSTRAUMOPPSTILLINGA Kontantstraumoppstillinga er utarbeidd etter den indirekte metoden. Kontantar og kontantekvivalentar omfattar kontantar, bankinnskot og andre kortsiktige, likvide plasseringar som umiddelbart og med uvesentleg kursrisiko kan konverterast til kjente kontantbeløp og med forfallsdato kortare enn tre månader frå kjøpsdato. KLASSIFISERING OG VURDERING AV BALANSEPOSTER Eigedelar bestemt til varig eige eller bruk er klassifisert som anleggsmiddel. Eigedelar som er knytt til varekrinsløpet er klassifisert som omløpsmiddel. Fordringar er klassifisert som omløpsmiddel dersom dei skal tilbakebetalast i løpet av eitt år etter utbetalingstidspunktet. For gjeld er analoge kriteria lagt til grunn. Omløpsmiddel vert vurdert til lågaste verdi av kostpris og verkeleg verdi. Kortsiktig gjeld vert balanseført til nominelt beløp på etableringstidspunktet. Anleggsmiddel er vurdert til kostpris.varige driftsmiddel vert balanseført og avskrive over driftsmidlet si økonomiske levetid.varige driftsmiddel vert nedskrive til verkeleg verdi ved verdifall som ikkje vert venta å vere forbigåande. Nedskrivinga vert reversert når grunnlaget for nedskrivinga ikkje lenger er til stades. Langsiktig gjeld vert balanseført til nominelt beløp på etableringstidspunktet. FORDRINGAR Kundefordringar og andre fordringar er oppført i balansen til pålydande etter frådrag for avsetting til venta tap. Avsetjing til tap bli gjort på grunnlag av individuelle vurderingar av dei enkelte fordringane. I tillegg for andre kundefordringar blir det gjort ei uspesifisert avsetjing for å dekke vurdert tap. Varer Lager av innkjøpte varer er verdsett til lågaste av kostpris etter FIFO-prinsippet og verkeleg verdi. Det er gjort nedskriving for pårekna ukuranse. Dotterselskap/tilknytta selskap Dotterselskap (DS) og tilknytta (TS) selskap blir vurdert etter kostmetoden i morselskapet sin selskapsrekneskap. Investeringane er vurdert til kostpris for aksjane med mindre nedskriving har vore naudsynt. Utbytte/konsernbidrag er inntektsført same år som det er ytt i dotterselskapet/det tilknytte selskapet.ved utbytte/ konsernbidrag som vesentleg overstig del av tilbakehalde resultat etter kjøpet blir den overskytande delen sett som tilbakebetaling av investert kapital, og er dregen frå verdien av investeringa i balansen. Valuta Pengepostar i utanlandsk valuta er vurdert etter kursen ved rekneskapsårets slutt. Rekneskapsprinsipp 17

18 NOTE 1 NOTE 2 VARER Varelager består av varer innkjøpt for vidare sal. LØN- OG SOSIALE KOSTNADAR MORSELSKAP KONSERN Løn Arbeidsgivaravgift Pensjonskostnader Andre ytingar Lønskostnader Årsverk Konsernsjef, visekonsernsjef og konserndirektør i konsernet er tilsette i andre konsernselskap. Ein 40 %-andel av deira løn blir kostnadsført i Fjord 1 Nordvestlandske AS. Frå og med august 2003 er konsernsjef tilsett i Fjord 1 Nordvestlandske AS. Pensjonsforpliktingar til dei to tilsette er balanseført i rekneskapane til datterselskapa Fylkesbaatane i Sogn og Fjordane AS og Møre og Romsdal Fylkesbåtar AS. Ytingar til styret ( i kroner) Styret Konsernsjef Løn og godtgjersle * * Er total løn på konsernnivå. MORSELSKAP KONSERN Revisjon Anna bistand Revisjon Anna bistand Tenestekjøp hos revisor

19 VARIGE DRIFTSMIDDEL VARIGE DRIFTSMIDDEL MORSELSKAP Driftslausøyre, Sum verktøy, inventar Sum varige anleggsmed meir driftsmiddel Goodwill midlar Kostpris og ordinære avskrivingar Kostpris tilgang i år skip under bygging selde selskap avgang i år 0 0 Kostpris Akk.ordinære avskrivingar Akk. nedskriving Rekneskapsmessig bokført verdi Årets avskrivingar Nedskriving 0 0 % ordinære lineære avskrivingar 13-25% NOTE 3 VARIGE DRIFTSMIDDEL KONSERN Bygningar, Driftslausøyre, Sum eigedom og Transport- verktøy, inventar Sum varige anleggstomt Skip midlar med meir driftsmiddel Goodwill midlar Kostpris og ordinære avskrivingar Kostpris tilgang i år tilgang nye selskap skip under bygging avgang i år Kostpris Akk.ordinære avskrivingar Akk. nedskriving Rekneskapsmessig bokført verdi Årets avskrivingar Årets nedskriving % ordinære lineære avskrivingar 3-20% 3-10% 10-20% 13-25% 20 % Tilgang nye selskap er knytta til oppkjøp av Sunnmøre og Romsdal Billag konsern, Moaterminalen Holding AS og Ålesund Rutebilstasjon AS. Kjøpt goodwill er knytta til desse kjøpa. Inkludert i note for anleggsmidlar er investeringar i transportmiddel med finansiell leasing. Eigedomsretten knytt til desse vognene ligg på leasingselskapet. Investeringar og sal (salssum) for varige driftsmiddel Invest Sal Invest. Sal Invest. Sal Invest. Sal Goodwill Maskinar, inventar og transportmiddel Skip Skip under bygging Bygningar Sum

20 20 NOTE 5 NOTE 4 forts. NOTE 3 Balanseført finansiert leasing Leige Leige Leige Noverdi år 1 år 2-5 etter år 5 Sum Bussar Godsvogner Anna - Sum POSTAR SOM ER SLÅTT SAMAN I REKNESKAPEN MORSELSKAP KONSERN Andre driftskostnader Rutekostnader Skipskostnader Avsetning på tap på kontrakt med meir Andre driftskostnader Sum andre driftskostnader AKSJAR I TILKNYTTE SELSKAP Forretnings- Eigardel / Anskaffelses- Resultat Bokført eigen- Tilknytte selskap kontor stemmedel kost i 2003 kapital Sjøholt Last og Buss AS Ørskog 49,0 % Sykkylven Last og Buss AS Sykkylven 49,0 % Larsnes Last og Buss AS Larsnes 49,0 % Terminalbygg AS Kaupanger 34,6 % Fjord Line AS Bergen 33,4 % Sum Endring i bokført verdi tilknytta selskap Fjord Line AS ANDRE SUM BNR ANDRE SUM Bokført verdi Tilgang balanseført verdi av BNR ved innarbeiding som tilknytt selskap Netto kjøp Andel resultat Utbytte (411) (411) (441) (441) Korreksjon (3) (3) Bokført verdi I samband med at tidligare Bergen Nordhordland Rutelag ASA (konsern) (BNR) vart splitta i to, BNR morselskap og dotterselskapet Fjord Line AS, valde Fjord1 å bli eigar i Fjord Line AS.Ved utgangen av 2003 var det ein goodwill på kjøpa i Fjord Line AS på 3,0 mill kroner.avskriving på goodwill i 2003 er på 0,330 mill kroner.