rq>sp eh xhr xkr vkgs

Størrelse: px
Begynne med side:

Download "rq>sp eh xhr xkr vkgs"

Transkript

1 1

2 rq>sp eh xhr xkr vkgs dknacjh kqhkkaxh iklscan ई स ह त य प रह ष ठ न 2

3 त झ च म ग त ग त आह (क द बर ) Tujhech Mi Geet Gaat Ahe (Novel) ल ख क : श भ ग प स ब द scpaseband@gmail.com य प स तक त ल ल न च सर व हक क ल ख क कड स रख त अस न प स तक च ककर त य त ल अ श च प नम वद रण र न ट य, खचत रपट ककर इतर र प तर करण य स ठ ल ख क च परर नग घ ण आर श यक आह. तस न क ल य स क यद श र क रर ई ह ऊ शकत. प रक शन : ई स खहत य प रखतष ठ न esahity@gmail.com प रक शन : २३ म २०१६ esahity Pratishthan 2016 खर न म ल य खर तरण स ठ उपलब ध. आपल र च न झ ल य र र आपण ह फ़ रर डव कर शकत. ह ई प स तक र बस ईटर र ठ र ण य प र ककर र चन व यखतररक त क णत ह र पर करण य प र ई-स खहत य प रखतष ठ नच परर नग घ ण आर श यक आह. 3

4 viz.kif=dk nsok eh gs iqlrd fygwu eh rq>sp xhr xkrks vkgs- lkmsrhu ihbkrhy R;k nsohekrkauk eh gh dyk viz.k djrs- R;k 'kdrh nsork Eg.kts ekgwjph js.kwdk nsoh] o.kh ukanwjhph LkIrJqaxh nsoh] dksygkiwjph vackckbz o rqgtkiwjph Hkokuh vkbz gks;! R;kaP;k vkf kokznkusp eh gs fy[kk.k iw.kz d# kdys- eh rj,d lkeku; O;fDr vkgsekö;krhy izfrhkk R;kaP;k Ñisus Qqyrs o eh fyghrs- 4

5 _.kfunsz k ák iqlrdkrhy egfqyhr eh jeysyh vlrkuk eh dq.kh osxghp gksåu tk;ps- ek>s rs gjoysi.k letwu?ksåu T;kauh eyk enr dsyh R;k loz Lusgh o vkirkaph eh _.kh vkgs- 5

6 euksxr [kwi iz;ru d#u cuoysyk gk dykñrhpk usos eh ekrk ljlorh leksj o okpdkaleksj Bsor vkgsvfhko;drhps mrd` B #i ijes ojkp;k Ñisusp cur vlrs- okpdkauk rs vkomsy ;koj ek>k fo okl vkgs- kqhkkaxh iklscan Bk.ks

7 rq>sp eh xhr xkr vkgs AA Jh x.ks kk; ue% AA 7

8 x<hekgkoj lkezkt;kr] vkuanxkop;k varhkkzxkr] unhfdukjh gk jktegy Eg.kts,sfrgkfld v kh gh gosyh gksrh- lrjko;k krdkr cka/kysyh rh HkO; oklrw gksrh- cktwyk fgjohxkj >kmh gksrh o loz= eå lqr dkgh ekrh gksrh- HkO; cq:t] :an rvcanh o ivkax.kkrhy,dk pksfkú;koj jktkps lqo.kz flagklu gksrs- lksu;kpk i=k d/khp csirrkk >kyk gksrk- rqdms dkiwu fodyk xsyk dh pksjhyk xsyk lkax.ks dbh.k vkgs- i.k nxmh vo ks k f kyyd gksrs- jktsikvykap;k R;k gosyhrhy izfken kzuh fnl.kkú;k R;k nqlú;k ety;kojhy [kksyhrhy lttkp;k f[kmdhtog,d mrre izrhpk lkxokuh ykdmkpkk iyax Bsoysyk gksrk-,sfrgkfld dkgkr ;k k ;keapdkoj eksr;kps osy lksmysys gksrs- vkrk R;k iyaxkoj tsfks dksjhodke fnlr gksrs rsfks iwohz iksogh] ikpw o lksu;kph osycqv~vh gksrh- dkgh krdkiwohz ;k gosyhus [kwip oshko ikfgys gksrs o ;k eapdkoj iwohz pkanhpkk i=k oki:u [kú;k lksu;kus eksj cuowu [kkackoj dksjysys gksrs- d/kh dkgh jkts] vk/khjktsgh vk#< >kys gksrs- Lokra«;ksRrj dkgkrhy oshko] Lokra«;y<;krhy vlolfkrk ;k egkykauh vuqhkoyh gksrh- ;k egkykr le;kap;k izdk kkr iwohz frfks jk=h lty;k gksr;k] nhi jkxkp;k esqyh meyy;k gksr;k- vkt R;kp egkykrhy nqlú;k ety;koj jktsikvykapkk oa kt vkfnr;jktsikvhy R;k iyaxkoj imwu vkiys lksusjh vk;q ; vkbor gksrs- d/kh vkiy;k HkkX;kpk gsok djr gksrs- d/kh mlkls lksmr gksrs- jktkpk lksu;kpk jktnam f kyyd gksrk( i.k R;kph jokuxh CkWadsP;k ykwdje/;s >kyhi;zvdkalkbh pkanhpk eqykek ykoysyk jktnam Bsoyk gksrk- 8

9 kahkj o kkziwohz ;kp iyaxkoj Fkksjys HkkÅjkolkgsc eksb;k eqykus& ds ko jktsus yxu dsys ukgh Eg.kwu >q#u okjys- /kkdv;k lksu;khkkåauk R;akuh lqanj eqyxh d#u vk.kyhfryk eqysgh vkyh- i.k ds kopk lalkj ltyk ukgh gs nq%[k /k#up HkkÅjko jkts okjys- R;kp iyaxkoj futwu lksu;khkkålkgsc vkfnr;jktsaps omhy] eqyhps vk kkjktsaps yxu c?kk;yk fegkys ukgh Eg.kwu [akr dk<hr okjys gksrs- R;kauk nksu eqyxs gksrs- vkfnr; o lhrkjkeeqykaps lalkjgh lq[kh gksrs- i.k eqyhps yxu Ogkos o fvdkos Eg.kwu cjkp iz;ru d#ugh R;kauk ; k vkys uogrs- nksugh eqykaps lalkj lq[kh gksrs o R;kaph eqys Jherh vk kkrkbzauh vkiy;k eqykaizek.ks lkahkkgkoh- lqu;k vk;q ;kr r`ir jkgkos] vls lksu;khkkåauk okvr vls- i.k vkfnr; o lhrkjkeus d/khgh vk kkoj izse dsys ukgh- vxnh myv frpk jkx jkxp dsyk- fr?ks HkkoaMs vkfnr; lhrkjke o vk kk,desdkais{kk fujkgh gksrh- dr`zrokr nks?kk HkkOkkais{kk vk kk ljl gksrh- i.k Hkkokauh frps d/khgh pkaxys gksow fnys ukgh- vkiy;k blvsvhr rh okv.khnkj vkgs vlk Hkko Bsowu frpk jkxjkxp dsyk- HkkÅcandhr ts ejkbh fdaok vu; lkezkt;kaps gksrs rls ~~>kys ikgrk bfks eyk okvrs lkezkt; fvdys] i.k jktsikvykauh frph okv ykoyh o Lor%ps fgr?kmoys- nqcg;kpk cgh nsåu beys cka/kkos rlsp! vkfnr; o lhrkjke iw.kz lq[kh gksrs- i.k cfg.khps vfgr dj.ks] gs R;akPks,deso /;s;/kksj.k gksrs- jkt?kjk.;krhy HkkÅcandhpk vktkj ;k?kjk.;kykgh gksrkdld ;s fnu jkrdh, rmi ;s fcu ckrdh, ;kykp Eg.krh HkkÅcandh. vkt R;k egkykrhy mppk vfhk#phiw.kz R;k nkyukrhy R;k iyaxkoj vkfnr;jktks ikvhy igqmys gksrs- rs HkkrqdyhP;k [ksgkrys jkts UkOgs] rj rs [kjs[kqjs jkts gksrs- 9

10 uoy Eg.kts ;kp tkxh iwohz HkkÅlkgsc jktsikvhy futr vlr o Eg.kr vlr ^dls gksbzy ekö;k eqykps\* R;kp tkxh lksu;khkkålkgsc futwu nq%[k djhr ^ekö;k eqyhps dls gksbzy\* vkf.k vkt R;kp iyaxkoj imwu vkfnr;lkgsc vkiy;k vk;q ;kps iqujkoyksdu djhr gksrs- R;k jktegkykr gqjgqujh lksu;khkkåauh iz;rukauh oht vk.kyh gksrhvk/kqfudrsps okjs] ;kaf=dhdj.kk}kjs vky;kus?kjkr nwjn kzu] okrkuqdwfyr ;a=.kkgh vkyh gksrh- vlsgh gosyhps cka/kdke dkg;k dkrgkp;k pednkj nxmkps vly;kus ewgpkp FkaMkok gksrk- vktwcktwyk map >kmkaps ns[k.ks vls Q.klkps o ukjgkps >km }kjiky gksrs- jlr;koj gsfy;e LVªhV ykbzvl~ vkys gksrs-,dk m ksxirh v{k; okpnkuhus togp,d gkwvsygh dk<ys gksrs- gk okpnkuh frfks i;zvdkalkbh loz lq[klks;h djhr vls- xkokr ;k jktsikvykaph gosyh c?k.;klkbh VwfjLV ;k tkxsyk vkotwzu HksV nsr- R;kar ijns kh ukxfjdkapk o vfrjhearkapk Hkj.kk vls- R;k jktegkykr vkry;k cktwyk lqltt mppvfhk#ph tkxk gksrh- R;keqGs okpnkuhps gkwvsy tksjkr pkyr vls- okpnkuh jktdkj.kkrgh cú;kisdh te clowu gksrk- gk,d fnol vkiyh gosyh gmi.kkj] gh Hkhrh eyk vkfnr;lkgsckauk gksrh- rks?kksj ftokyk ykxy;keqgs eyk jkx ;smu ^fnol cjk dh jk=* okvs- R;keqGs tjh eh vkfnr;jktsus dkgh isls?ksåu R;kyk gosyh nk[ko.;kps da=kvh dke fnys gksrs] rjh nks?kkauk rks vkomr uls- R;k jktegkykr vkry;k cktwyk lqltt mppvfhk#phiw.kz dyknkyu gksrs- frfks vusd rsyjaxfp=s o ewrhz gksr;k- dkgh tqu;k] rj dkgh vk kkrkbzauh cuoysy;k] rj dkgh vk/kqfud] rj dkgh,sfrgkfld gksr;k- i.k lozp lqanj gksr;k- iwohzp;k dkgh tsfks grrhikxk gksrh] frfks gyyh vkfnr;ljkaph gksamk xkmh mhkh gksrh,[kknk NksVk VwfjLV daiuhokyk jk[k.knkjkyk isls nsåu okpnkuhp;k enrhus gosyhpk rgetyk nk[kor vls- Oghvk;ih xzqi vlsy rj vf/kd issls?ksåu dyknkyu] LVhYV dkj ikfdzax o LFkkiR; dyk nk[kohr- vki.k vk/kqfud ltkov,dfolko;k krdkr ikfgyh] rs dke R;kiwohZ 400 o ksz] i.k lrjko;k 10

11 krdkr iwoztkauh R;k gosyhyk dsys gksrs- LVhYV dkj ikfdzax egkjkt jktsikvykauh dsys gkrsokpnkuh gkwvsypk ekyd jktegkye/;s ckwy#e d# bfpnr gksrk- vkfnr;jktsauh dkgh blvsv ;kiwohz fodyh gksrh- ljdkjdmwu ru[kk gksrk] i.k [kpzgh [kwi gksrk- f kok;?kksm;koj isls ykok;ph lo; lokzauk gksrh- ljdkjh fu;ekus o jkts lalfkkukps oru Eg.kwu gh tehu fegky;kus fodrk ;sr uogrh- okgwps?km;kg] lrhps lek/kh eafnj o HkkrqdyhP;k jktkjk.khp;k map ykdmh ewrhz c?kk;yk i;zvd ;sr vlr- okpnkuh gkwvsylp;k R;k VwfjLVokY;kps }kzjkleksj 60 QwV #anhpk eksbk jlrk iljyk gksrk o iq<sgh 230,dj ksrhokmh tehu],d vks<k] v kh,slisl iljysyh gosyhph okmh gksrh- okpnkuhus vk/kh frfks FkksMh kh R;kph VkpdhVqpdh tkxk NksV;k gkwvsyiqjrh vfrøe.k d#u fegoyh o uarj ik; jksoyslksu;khkkåjktspkk eqyxs nksu eh vkfnr;lkgsc eyk nksu eqys gksrh o nksugh eqys vesfjdsr f k{k.kklkbh xsyh gksrh- ijr ;k;ps uko dk<r uogrheksbk eqyxk fojkt iuuk khyk vkyk gksrk o /kkdvk lkxj 48 pk gksrk] i.k R;kaph vtwu yxu >kyh uogrh- vk/kqfud okrkoj.kkr o fyogbup;k QW kueqgs R;kauk yxu udks okvs o lq;ksx; eqyxhgh fegkyh ukgh- mxhpp vkfnr;lkgscakp;k eukr vkysvkiy;k eqykaps dls Ogk;ps] vkiy;k jkts?kjk.;kyk kki rj ukgh uk\ rjhgh rks fopkj eukrwu ckgsj dk<wu R;kauh vkiyh lqfo iruh lks- jtuh fgyk cksykoys o rs frp;k kh xqtxks Vh d# ykxys- okpnkuhp;k ck;dkscjkscj xkokrhy jktdkj.kkr fdjdksg lghkkx?ksåu jtuh [kw k vls- f kok; ijns kkrhy [kjsnh esf=.khauk nk[ko.;kr dk;ep fc>h vlsvktwcktwp;k olrhrhy [kw keldjs] ikyzjokys fdaok kstkjp;k cgkn~njp;k okm;krhy ck;dk] uksdjkap;k ck;dk frp;kdms d/kh clk;ykgh ;sr- frp;k ekukus eh vkfnr;lkgsc FkskMs,dkdh] fujk ksdms >qdwu [kar dj.kkjs o`/n >kysys] Fkd.kkjs] >qd.kkjs o ferhkk kh gksrsjtuh FkaM ljcr?ksåu vkyh- ^^vkt mnkl okvrsl\** vkfnr;jkts- 11

12 ^^rqegh mxhp [kar dk<rk- lq[k Vksprs; rqegkyk- ** jtuh- ^^pyk nks?kst.k fqjk;yk tkå ;k! ** vkfnr;- ^^eyk fhk khikvhz vkgs- rqegkyk eh e`ne.kh Mksgkoj] flfu;j flvh>u Dyce/khy fe=kae/;s lksmrs- frfks dkgh isu kulz terkr- rqeps eu jesy- ijns kkrwu vkyks vkgksr] tsvywx gks.kkjp! tkå ijr vesfjdsyk 6 eghus gksrk- ukjkt gkså udk- ** cj Bhd vkgs] Eg.kwu vkfnr;lkgsckauh frph xkmh dk<yh- frp;kcjkscj rs e`ne.khp;k je; fgjo;kxkj Mksgkoj xsyss- frfks vkt,dgh isu kuj uogrk- lozt.k tog vkuanxkop;k kgjkr dqby;k kk lhksyk xsys gksrs- ^^jtuh] rw xkmh?ksåu tk- eh clrks- ** gk ek>k ekxz,sdyk] vls Eg.kwu jax m/kg.kkú;k lw;kzlrkyk c?kr vkfnr;lkgsc clys-,d o kz [kjsrj ijns kh eqykadms etsr [kq khr jkgwu foglk laiy;kus ijr vky;keqgs #Gk;yk osg ykx.kkjp! i.k eu,sdsuk- yxsp R;kauh Lor%yk letkoys- ekrhp;k e.;kalkj[kk rks xksy Mksg R;kP;k pdpdhr ik.;keqgs eǹw okvs Eg.kwu] ekrhpkk e.;kalkj[kk rks xksy Mksg ekrhpkk vkgs Eg.kwu] R;kps uko e`nwe.kh imys gksrs-,d Mkl?kksaxkor vkyk o pkow ykxyk- vkfnr;lkgsc rjhgh clwu jkfgys- R;kauh use /k#u rks Mkl cjkscj nksu gkrkae/;s /k#u ekjyk- R;kPk osgh R;kaP;k eukr vkys] vk kkrkbzyk vls ekjrk vkys vlrs rj--- i.k rkbz epnj uogrh- lgt esyhgh ulrh o tj esyh vlrh rj vkiyhp vf/kd cnukeh >kyh vlrh- okpnkuhus vkiy;kyk gsjk.k dsys vlrs- e`nwe.kh MksgkP;k FkksM;k varjkoj iyhdms ljnkj iruh vkuanyhpk,sfrgkfld okmk o fhkar fnlr gksrh- lkq IkM>M rksmeksm >kyh gksrh- f kok; R;k r kk olrhrys dkgh yksdgh pks#uek#u frfks jkgk;yk vkys gksrs- nsogkrhy dksjho ewr;kz d/khp pksjhyk xsy;k gksr;k-?kk.ksjm;k LoLrkrY;k Qj kk ykoy;kus rks vkuandhpk okmk kkshkkghu okvr gksrk- rks,[kkn;k tqu;k ljnkj?kjk.;kp;k bekjrhor u okvrk lkeku; dykghu o vfhk#phghu okvr gksrk-,d cq#t iw.kz <klgyk 12

13 gksrk- ds- ljnkj iruh vkuanhckbz bfks jkgk;p;k- bfrgkldkyhu fdrh?kvuk frfks?kmy;kegk;q/ndkyhu ppkz fdrhosgk ;sfks?kmy;k- R;k tkxh vkrk pksjmpdds jkgrkr- okwpeu vu; izkarh;] rss isls?ksåu ek.kls gosyhr lksmrkr- vusfrd /kansgh pkyrkr vls,sdys- dsvkuanhckbzauk ewyckg uogrs- R;kaps uko ykok;yk dq.kh oa kt ukgh- [kjsrj,sfrgkfld Lekjd tru Ogkos brds Vqenkj vkgs] i.k [kkl vuqnkuizkir LekjdkaP;k R;k ;knhr rs uogrsfu;ekr u cly;kus LekjdkaP;k ;knhr R;kaps uko ukgh- ;keqgs rh oklrw kkihr vk;q ; txrs vkgs- vkr ljnkjkauh cka/kysy;k f ko eafnjkps HkXu vo ks k vkgsr- i.k nxm o fpjs dq.kkdq.kkp;k /kjh ikvk ojoavs Eg.kwu fojkteku >kys vkgsri.k ljnkjkaizek.ks vkiy;kykgh dkgh,dnksu o kkzr ej.k ;s.kkj- vki.k tklrhr tklr ngk o ksz tx.kkj- uarj vkiy;kgh ;k lqanj jktegkykph dkgh dkgke/;s vkuanyh fdyy;kxr n kk gksbzy fdaok eqys vesfjdsgwu ijr Hkkjrkr ;sr ukghr Eg.kwu gk jktegky fdyy;kizek.ks] okm;kizek.ks cusy- okpnkuh jktegkyph vkiyh gosyh gmi djsylektdkj.kkr imykp vkgs- ggwggw eksbk gksbzy o jktegkyke/;s R;kps tulaidz o yksdlsok dk;kzy; lq# djsy- rks lq kkshkhdj.kk ukok[kkyh o uwruhdj.kkp;k vk oklukus tkxk cgdkosy- rks dkwuqjul gkwy lq# djk;ps] ckwy#e cuok;ps LoIu iw.kz djsy- gkwvsy cuosy- vkiy;k ek?kkjh ts gksbzy rs! vki.k rj le`/n vk;q ; txyks-,d lqldkjk lksmwu davkgk vkyk Eg.kwu rs mbwu egkykdms pkyw ykxys- [kjsrj jktslkgsc Qksu d#u xkmh cksykow kdr gksrs- i.k rs?kjh tkåu rjh dk; djk;ps Eg.kwu?kjkdMs pkyw ykxys- R;kauk?kjh jktegkyh tkosls okvr uogrs vls ukgh] i.k vkt ckgsj cjs okvr gksrs- vesfjdsps fnol laiys- mn;kiklwu vkuan xkopk uok Mko ekamk;pk- rs euk kh Eg.kkys- ^vkfnr;jkts* dq.kkph rjh gkd vkyh- rs Fkkacys- i.k nwjoj dq.khgh uogrs- e`nwe.khp;k MksgkP;k xksnkojh unhp;k fo kky ik=kr] fug;k kkj ik.;kr vkfnr;us izfrfcac ikfgys- ik.;krhy] 13

14 vkj kkrys ek>s #i ns[k.;k] prqj ek.klkps gksrs- i.k lozp vkjls lr; #i FkksMhp nk[korkr o vkj kkr fnl.kkjh izfrfcachr izfrek [kjh vlrsp vls ukgh- jkts R;kaP;k vkj kkrhy R;k #ikoj [kw k >kys o iqviqvys ^ekö;k eukrhy izfrek QDr eykp dgr gksrh o rh eyk c?kk;ph uogrh- * jkts?kjh iksgkspys- jkts iqugk iqviqvys- ^ijr tk;ps vkgs vkwlvhuyk- * rs rgety;kojhy nkyukr f kjys- R;k [kksyhrhy nkyukr dksiú;kr,d eksbh lqjbz gksrh-,d firgh u{khnkj jkat.k gksrk- oj iwohz gkrkus uksdj tks u{khnkj ia[kk gyohr o jktkauk okjk?kkyh rlk gkrkus fqj.kkjk dkimh ia[kk gksrk- tfeuhojhy dksikú;krhy dkrgh?kghrwu ik.kh lksmwu gok FkaM djk;ph dwyjlkj[kh ;a=.kk gksrh- jktsauh vkrk okrkuqdwfyr ;a= ykoys gksrs-,s o;kzp;k o mpp jkg.khekukp;k [kq.kk R;k nkyukr tkxkstkxh fo[kqjy;k gksr;k- fhkarhojhy vkj kkr R;kaP;k jktfcam;k #ikph izfrd`rh fnlr gksrh- i.k eukr dqbsrjh R;kauk okvr gksrs dh] eh jktk ukgh- eh jkt?kjk.;kr tueyks] i.k jktl ukgh] jktgal ukgh] eh jktk ukgh- cxgk] <ksaxh cxgk! eh nq V vkgs- i.k ek>h izfrek eh Hkzked d#u izfrf Br v kh dsyh vkgs- rh r khp Bso.;kr ek>s fgr vkgs- [kjsrj Lor%P;k cfg.khpk vk kkjktsapk tho?ks.kkjk nq V ek.kwl] i.k lald`rhj{kdkpk VsaHkk fejorks- ikfdlrkue/khy dqby;k kk xkokr fl=;kauk tls tx.ks eq dhy dsys tkrsekjys tkrs Eg.ks- rls eh frps vk;q ; eq dhy dsys- fryk gkdy.ks gk ekö;k izfr Bspk iz u dsyk- flcyhaxjk;ogjh] gsok! bz kkz! cqjlvysi.k! xwyjhrwu cwvfeavups dksvz fnlr gksrs- xkokrhy r#.k] r#.kh la/;kdkgh [skgk;yk ;srkr- rso<sp ik;jo gksrs- R;krhy R;k dksog;k eqyh vkfnr;yk foukdkj.k vk kkrkbzlkj[;k okvw ykxy;k- ^^vk kkrkbzlkj[;k O;fDreRokP;k] dykizseh] izfrhkkoku eqyhp;k vk;q ;kps eh iksrsjs dsys- ** jkts iqviqvysjkts Lor% khp cksyw ykxys- ^ehp frps ifgys yxu teoys- jkt?kjk.ks eksbs?kj iksdg okls o dykghu uojk gksrk- Eg.kk;ykp jkt?kjk.ks pkaxys LFkG gksrs-?kjh?ks.ksdú;kaph jkax 14

15 ykxr gksrh- tls tx.ks [kk.ksfi.ks o okoj.ks teys rh txyh- iksv Hkjk;yk vuu ykxrs Eg.kwu ksg;kesa<;k] dksacm;k ikgko;k ykxr- vk kkrkbz lkljh xsyh o R;k?kjh dksestwu xsyh- ^dk; ikgwuh du;k nsyh f kokyk ckbz iozdky ikgwuh xaxsr yksvyh dk ukgh- * vls vkth Eg.kslhrkjke o lksu;khkkå tkåu fryk ijr jktegkykr?ksåu vkys- fryk lsdamgw.m Eg.kwu fg.ko.;kph la/khgh eh lksmyh ukgh- eyk rh?kjh udks gksrh- i.k fryk gkdy.ks teys ukgh- dkj.k eyk gdd uogrk- rh ekö;k ofmykap;k egkykr jkgkr gksrh o rs omhy frpsgh gksrs- rh eyk udks gksrh o lhrkjkehkkåaukgh rh udks gksrh- i.k vkegk nks?kk Hkkokaps LovftZr dkghp uogrs- fryk ckgsj dk<k;ph lks; ukgh- R;kosGh lksu;khkkå ek>s omhy pkaxys B.kB.khr ftoar gksrs- R;keqGs eh FkksrkaM d#ugh mi;ksx >kyk ukgh- eh?kvlqksvkapk Mkx ykxysyh v kksdoukrhy lhrk Eg.kwu fryk eh fg.kor vls- rh jktegkykr [kkyekusus txw ykxyhiwohz baxztkauh,d lun dk<wu lalfkkus foyhu dsyh- lrrk] Jhearh o jkt; xsys o iwozt ggggys- jktsikvykap;k lalfkkukyk gkrkry;k vf/kdkjkyk mrjrh dgk ykxyh gksrhbaxztkuh tsogk lalfkkus [kkylk dsyh] rsogk yk[kksph nksyr ekrheksy >kyh- ts mjys gksrs rs nkfxus iyaxkapks pkanhps ik;] HkkaMhdqaMh] [kjh lksu;kph tj vlysys dims eksmwu fodys xsysegkykph j;k xsyh- lkodkj mhks djsuk- okdwu ueldkj dj.kkjs fopkjsuk- ikf pekr;kaps jkts kkgh FkkVkr [kk.ksfi.ks o okoj.ks o,sfgd thoukpk mihkksx?ks.ks vkep;k jktsikvhy [kkunkukus ivdu mpyys- vkffkzd vkod iqjs'kh gksrh- i.k psu djkoh,o<h uogrhvk kkrkbzps lkljgwu ijr ekgsjh ;s.ks] eh gh ukbyktkus Lohdkjys- eh dqjdqjr gksrks- ek>s oshko xsys] i.k vkegh HkkÅ vkfnr;lkgsc o lhrkjkehkkå vkrk ák {k.kkyk rjh Jhear gksrsjktokmk gksrk- mpp vfhk#phiw.kz dyknkyus] IkSlkvMdk gksrk- nkxnkfxus gksrs- 15

16 lkboysyk islk gksrk- ksrhps mriuugh Hkjiwj ;sr gksrs- nqljh ygku okm;kph ds kohkkåaph oklrw gkwvsyyk HkkM;kus fnyh gksrh- [kkyh yowu vkfnr;jkts ftuk p<w ykxysxaxk?kkvh n/kk oes?k?kkvkoj cukjlyk jktk fohkwr ukjk;.kflaxus t kh fy V cloyh vkgs] r kh clowu?;koh] vlk fopkj R;kP;k eukr vkyk- jktegkykr xksyxksy fqj.kkú;k o ukxeksmh ik;ú;k gksr;k- rs,dk nekr R;k p<wu vkys- u{khnkj dekuhpk njoktk Ikq<s gksrk- R;k ykdmh njoktkyk firgh dm;k gksr;k- grrhp;k /kmdkauh m?kmyk tkow u;s fdaok rqvw u;s Eg.kwu f[kgs ykoysys gksrs- v.kdwphnkj rs f[kgs okm;kps j{k.k djhr- vkr u{khnkj dekuhpk gksn gksrk- dksjho gksn! R;kr,d iwohz vizfre okv.kkjs u`r;kax.ksps f kyi gksrs- i.k ijns kh >qg>qgrs fons kh dkjats ikgwu vky;koj ;sfks cka/kysys rs dkjats ek>s n` Vhus vkrk rqvds o rqviqats okv.kkjs cuys gksrs- R;kr vkrk ik.kh uogrs-,dnksu fnolkar ik.;kph lks; djrk ;sbzy o dkjats jktegky iwozor gksrhy- eqys vesfjdsyk xsy;koj,dp uksdj o,dp nklh dkekyk Bsoyh gksrh- okm;kr [aknd o Hkq;kjs gksrh o,d fofp= vls e`r;wps vnhkqrls xw< oy; egkykhkksorh gksrs- R;keqGs pksjkaph Hkhrh d/khgh uogrh- xkokrhy yksd vtwugh] lalfkku [kkylk >kys rjhgh] vkfnr;lkgsckauk jktsleku ekur gksrs- ;kgwu vf/kd dk; gos vlrs\ jkrjk.khpk /kqan lqokl ukdkrwu ikj kjhjkp;k jksekjksekar fhkuyk gksrk- jk=hp;k dyiusus iwohz vkfnr;jkts vkuanhr] mrlkfgr gksr- Bjkfod osgh en;] maph tso.k o jk.khpk lgokl] jkrjk.khpk lqokl] lq[kklhu jk=! iwoztkap;k vk khokznkus loz dkgh foyhuhdj.kkuarjgh vkycsy gksrs- jktsikvykap;k?kjkr eqyh udks kkp vlr- vtwugh udks kkp gksr;k- nksu eqyxs >ky;kus vkfnr;jktsauk LoxZ nksu cksvs mjyk gksrkrls ikgrk muikolkus o dkgkus egkykoj ifj.kke dsyk gksrk- rks jkts kkgh ns[k.kk egky dkghva kh [kamgj okvr gksrk- i.k vkr xsy;koj izos k djrkukph ykwat] fpapksgh tkxk o cjsp u{khnkj [kkac gksrs o ojps nkyu HkO; gksrs o jax#i oshko jk[kysys gksrs- tjh ckdhpk Hkkx frrdklk [kkl uogrk- rjh,svnkj gksrkp- dyknkyukr tqu;k dkgkph eksbeksbkyh 16

17 rsyfp=s lksusjh dkbkp;k Ýsee/kwu f=ferh Hkkl nsr gksrh- fp=krhy?kksms gh vxnh vkrk m/kgrhy vls gqcsgwc jaxoysys gksrs- MkfGch vksbkap;k fl=;k gksr;k- ikolkr fhkt.kkjh] vkrk Ugkowu vkysyh] ik.kh Hkj.kkjh] v kk rsyfp=kaleksj jkts mhks jkfgys- vk kkjktsauh jaxoysys,d fp= gksrs] [kkyh fyfgys gksrs] ^lqu;k lqu;k esqyhr ekö;k*- iq<s,d fqfudl i{kh gksrk] R;k fp=kyk uko fnys gksrs] ^fq:uh uoh tuesu eh*- loz iwozt vkiy;kdmsp c?kr vkgsr vls R;kauk okvys- loz iwoztkaph] iq# kkaphp rsyfp=s gksrh- i.k jk.khlkgsckaph dk ukgh\ vk kkjktsauk vki.k ;k egkykr tx.ks eq dhy dsys ulrs] rj R;kauh uddhp ;k kkgh jktegkykr vkvzz xwyjh cuoyh vlrh- vkt leksjps laxejojh dkjats >qg>qgr vlrs- R;kaph /kmkmh o gq kkjh eyk?kkcjowu ek>k tho nmiwu Vkdh- Eg.kwup rj eh R;kapk dkvk v kkizdkjs dk<ykm k ;k iwoztkar mn;k ek>kgh QksVks ykxsy- tue 1956] e`r;w 2020\! bfks gkwvsy gksbzy- yksd glr f[kngr gosyhr ;srhy- nk# firhy o ckwy#ee/;s ukprhy] ;k tkxsps ikfo«; dk; jkghy\ lqanj ty kkr vpkud QqVD;k dkukpk di gkrh ;kok o R;keqGs R;k dikrwu ponkj pgkgh cspo okvkok] rls R;kauk okvys- rs ojp;k ety;kojhy lttk tog Vsdys- ijns kkrwu vk.kysy;k nqfcz.khus rs ifjlj fuj[kw ykxys- leksjp;k?kjh okpnkuhpkk tkobz fetk khr R;k Ik;ZVdkauk ekfgrh lkaxwu glr gksrk o vki.k R;kyk rqpn ys[kr gksrks- i.k vkt R;kus nksugh tkobz gkrk kh /kjys gksrs o [kq khr gksrk- nksugh eqyhauh ofmykap;k /kan;kr ik; jksoys gksrs- o kkz ps lgk efgus] Eg.kts VwfjLV fl>uyk rs dqvqac ;sfks ;sbz-,joh R;akph kgjkrlq/nk tkxk gksrh] frfks rs jkgkr vlr- Hkwdsph tk.kho >kyh- vkfnr;jktks vkr eqnikd[kku;kdms ogys- njoktk lrkm m?kmk gksrk- vkr nsokik kh lebz tgr gksrh- ; kksnkp;k vkbzus ¼eksydj.khus½ lqxzkl Lo;aikd dsyk gksrk- jtuhjkts vtwu fhk khp;k ikvhzrwu ijr vky;k uogr;k- egkykp;k xpphr tkåu 17

18 en; I;kos Eg.kwu vkfnr;jktkuhs uksdjktog bpnk O;ä djrkp] Hkhekus xppkhr kkfe;kuk[kkyh tkghnkj fvikw;oj lqjbz] en; ¼fons kh½ dv Xyklsl lksmk vk.kwu BsoykxPphrgh,d fýt gksrk- ojrh vkdk k gkr oj dsys rj rkjs rksmk;yk ;srhy brds tog okvr gksrs- vkfnr;jktkps jktfprr mygklysvkfnr;jktsauh jlklokn?;k;yk lq#okr dsyh- iwohz Hkjiwj peps] uksdj] enruhl] fe= o rrle yksd xjkmk?kkywu vlr- fons kkr xsy;keqgs xzqi rqvyk gksrk- tesy] terhy QqdV [kk.kkjs terhy iqugk! vlrhy f kra rj terhy Hkqra ggwggw Eg.kr jktsauh,dv;kusp I;k;yk lq#okr dsyh- nksu isx iksvkr tkrkp xk=s lsykoyh- ^vlrhy khrs rj terhy Hkqrs! * i.k khrs dqbs\ dls Ogk;ps ;k eqykaps\ lksu;khkkålkgsc cksyrkgsr vlk Hkkl vkfnr;jktsauk vkyk- R;kauh pedwu vktwcktwyk ikfgys- dq.khp uogrs- ^^vkfnr; vjs fdrh js Egkrkjk >kykl! ekö;k [kksyhyk vkx ykxyh] fo>o js- ** iqugk rlkp vkokt vkyk- xpphr xkj okjk lqvyk gksrk- i.k?kkekus FkcFkcysys jkts?kkbz?kkbzrp /kmimr [kkyh vkys- R;kaps ik; yvivr gksrs- R;kauh nkyukr ;smu CyMizs kjph xksgh [kkyyh- vk kkrkbzpk gdd fgldkoyk- xkodú;kauk] yksdkauk yqckmwu islk fegoyk] i.k rk#.; ukgh jk[krk vkys- rs iyaxkoj imys o euk kh Eg.kw ykxys- ^^ekö;k eqykaps dls gksbzy\ thoukp;k ukvdkrhy rhu vadkap;k rhu?kavk >ky;k vkgsr- vk;q ;kps rhugh vad ckyi.k] rk#.; e/;kug] e/;arjkfouk ikj imys vkgsrdqby;kgh {k.kh imnk imsy- ej.;kiwohz vkrepfj= fdaok ek>h dfkk dqbsrjh fygk;yk gohfygwu iqugk,dnk rs vkiysp vk;q ; =;LFk jhrhus c?kwu rs vuqhko xaxkiz.k d#up eh iwokz;q ; o uoktue R;kauk lkeuk d# kdrks- vijk/kh Hkko eyk ukgh] i.k lr; lkaxk;ps vkgs-,[kknh@,[kknk ukrsokbzd idmwu R;kP;ktoG fy[kk.k djkos- izs;lhcnny vusd dfkk fyfgy;k xsy;k- cgh.khkkokacnny,dgh ukgh- ek>s gs vuqhko dnkfpr cgh.k Eg.kts dk; gs 18

19 lkaxw kdrhy- eyk rjh vtwuik;zar vk kkjkts dk; vtc jlk;u vkgs] gs letysys ukgh- ** jkts Lor% kh cksyw ykxysdqby;k kk cf{klklkbhgh vk kkjktsaps uko lqpoys xsys gksrs- dqby;k kk 'kkgsyk] oxkzyk ikb;iqlrd Eg.kwu R;kaps fy[kk.k Bsoys gksrs- R;kauk c{khl fegkys vkgs] rj R;akP;k yksdfiz;rspk Qk;nkgh?;k;ykp gok-,dnk fu p; d#u R;kauh,dk fe=kyk Qksu dsyk o vkrepfj= ys[kukpk euksn; O;ä dsyk- thouxkfkk fdaok vknjkatyh fdaok dqyo`rrkar fdaok lozp,d= fygkos-,[kknk o`/n] ofj B ukxfjd ikbok- R;kyk rso<hp enr gksrs- vls lkaxwu eh egkzzjkt vkfnr;jktsauh Qksu Bsoyk- vkfnr;yk kkar >ksi ykxyhnqlú;k fno kh okpnkuh vkrepfj= fyfg.;klkbh r:.k L=h ysf[kdk vydk?ksåu vkyk- rh,d rmqnkj eqacbzph vk/kqfud L=h gksrh- i.k jtuh jktsauh fryk ckb Eg.kwu ijr ikboys- rh bfrgklkps la kks/ku dj.kkjh gksrh- i.k rjhgh iruh R;k L=hyk Eg.kwu udks Eg.kkY;k-,d lkbs vkmukkokps o`/n gtj >kys- R;kauh vk kkjktsp;k fy[kk.kkaoj fo ks k vh;kl djk;ps Bjoys gksrs- R;kaP;ktoG vk kkjktsaph cjhp glrfy[khrs] LraHk o dk=.ks teoyh gksrh- L=h thoukoj rs vh;kl djr gksrs- R;kauk ewyckg uogrs o iruhgh okjyh gksrh- eh vkfnr;jktsauh R;kauk fy[kk.k lkaxk;yk lqjokr dsyh- ^^iqlrd iw.kz gksbzi;zar R;krhy etdwj o eh vkrepfj= fyfgrks vkgs gs ckgsj lkaxk;ps ukgh- eh dkgh tgky lkafxrys rjhgh fyfgrkuk R;kr eknzo] vnc ikfgts- ** rs lkbsauk Eg.kkys- rqegh fy[kk.k eatwj dsy;kf kok; eh izdkf kr dj.kkj ukgh- lkbsuha lqpoys-,dk tkm oghr R;kauh fy[kk.kkyk lq:okr dsyh- R;kaph jkg.;kph lks; jktsauh egkykrp dsyh- 'kh kzd BjyslqU;k lqu;k esssssqyhr ekö;k] rlsp xhr xkr vkgs ok lqu;k lqu;k esssssqyhr ekö;k eh xhr xkr vkgsvkfnr;jktsauh [kq khr eku Mksykoyh- jkts lkaxw ykxys- 19

20 1 frps ek>s ukrs] gh dfkk ek>h o frph vkgs- rh ek>h cgh.k gs frps ek>s ukrs-,dkp vkbzps jdr vkegk nks?kkrwau okgrs- eh vkfnr; jktsikvhy-,dk mpp l/ku jkts?kjk.;krhy lqiq=! ekö;k T;k fopkjkaph ykt okvkoh vls fopkj eh iwohz dky vkti;zar vfhkekukus ekamr vlsiq= Ogkok iqamk R;kpk frugh yksdh >samkv kh ek>kh ekö;kcíyph dyiuk gksrh- vkti;zar gksrh- eyk pkj cfg.kh gksr;k o,d HkkÅ Hkkokps uko lhrkjke gksrs o pkj cfg.kh lquank] lquhrk] olq/kk] vk kk] lquank lokzr eksbh gksrh o lquank ekö;k dgr;k o;kiwohzp lkljh vi?kkrkus okjyh gksrh- gqam;klkbh fryk NGys gksrs- lquhrk] olq/kk o fr?kh t.kh R;kauk fnysy;k?kjh lq[kh gksr;k- gksr;k dh ukgh ekfgrh ukgh- R;k fny;k?kjh jkgkr gksr;k Eg.kts ukanr gksr;k- d/khe/kh iwohz ;k;p;k- i.k vkrk laidz uogrk- vkiy;k?kjh R;k Bhd vlko;kr vkf.k letk lq[kh uly;k rjhgh eh o iruh o vlsgh brds yckm gksrks dh] R;kauh lkljp;k =klkyk davkgwu vkregr;k dsyh vlrh dh ukgh] ekghr ukgh- i.k prqj v kk vkep;k =klkyk osrkxwu t#j dsyh vlrhvkegk gq kkj nks?kk Hkkokauk ek= uf kckus xksú;k o cú;k ck;dk o lq[knk;h ukrsokbzd fegkys gksrs- vkegh Lor% HkkX;oku gksrks o vkgksr- vkegk nks?kk Hkkokauk nksu nksu eqys gksrs o eqyh ukgh tuey;k ;kph lks; d#u rks vkuanksrlo vkegh vfhkekukus lktjk djhr vlw- vlsgh eyk vkbors- cfg.khaph Hkkrqdyh jaxyh dh] eh R;kr ikgq.kk Eg.kwu tsok;yk tkbz o tso.k dsy;koj [kkå [kkyy;koj nq Vi.kk d#u R;kaph Hkkrqdyh eksmwu R;kapk [ksg eksmwu Vkds- Hkkrqdyh eksmy;koj cfg.kh jmr- eh tksjtksjkr gls- eh dqynhid gksrks- R;keqGs cfg.khap;k rdzkjhdms vkbzomhy nqyz{k djhreh iapohl o kkzapk gksrks- vk kkjktsa,dks.kohl o kkzp;k gksr;k- vkegkyk cfg.khgh ulr;k rj vkegkyk okvrs vkegkyk LoxZ nksu cksvs mjyk vlrk- ekö;k oj tckcnkjh QDr 20

21 vk kkphp gksrh o eyk rh gh udks gksrh- vk kkjkts ns[k.;k gksr;k Eg.kts kkshkslkbh cjh v kk uogs rj :ckcnkj HkkjnLr dykdkj gksr;k- eqyxh gkså u;s Eg.kwu eh nksu osgk iruhpk kgjkr xhkztykfpfdrlsuarj xhkzikr d#u?ksryk gksrk- tckcnkjh rhgh eqyhph dks.k?ks.kkj\ islk [kpz dks.k dj.kkj\ eyk ujk/ke] nq V Eg.kky] i.k ;k ns kkr cú;kp fod`r iq# kkaphgh iq# kh opzloh o`rrh vkgs- R;kauk ^rh* goh L=h Eg.kwu] kjhj Eg.kwu] eqyxh Eg.kwu udks- vkbz,dk lalfksph lalfkkfidk gksrh- R;kp,dk ^du;k okpok eksfges*lkbh eh gh lnl; cuyks gksrks- i.k rs ek>s #i Qlos gksrs- gks osg dk<wu eh m k tkbzu- eh frfks R;k fe=kae/;s eu jeosu- rj eyk pkj cfg.kh- eksbh lkljh tgwu okjyh vkf.k R;kcnny eyk vkuanp okvrks- nqljh fgeokngkr okjyh- vkbz,dnk lkaxr gksrh- vtwu,d lkr efgu;kpkk xhkzikr >kyk- eh Eg.kkyks] ^^cjs >kys! ** vkbz Eg.kkyh] ^^ukgh js] eqyxk dk;] eqyxh dk;- vkbzyk vkiyh eqya gohp vlrkr- ** ek>h vkbz lk/kh] v/kzf kf{kr] vmk.kh ckbz- fryk dk; dyiuk cnyysy;k dkgkuqlkj txkr eqyhp;k xhkkzpk xhkzikr dj.kkú;k vk;k ;s.kkj vkgsr- [kjs rj vki.k gksåu ekö;k ck;dksuslq/nk frph bpnk Eg.kwu eqyxh udks Eg.kwu xhkzikr dsyk- ^^vk kkrkbz lkj[kh xyyhr csokjl fqjk;yk eqyxh udks- ** jtuhjkts usgeh Eg.kr vlr- R;k okd;koj dmh Eg.kwu vkegh pks?ks] nks?ks HkkÅ $ nksu R;kaP;k 2 ck;dk fqnhfqnh glyks- i.k rkbzyk vk/kkj ns.;k,o<h] rh?kjk.;kps jdr vkgs- dg.;kbrdh lkald`frd ikrgh vkeph uogrh- xyyhr rh fq# u;s ;kph rtoht Eg.kwu vkegh dkgh dsys ukgh- uj fdrh ghu vls vkegh fofp= gksrks- tckcnkjh?;k;ph fgeer ulysys vkegh eqyhaukp ekjys- oj iq# kkfkz ;k kcnkpk xetk dsykvkbz okjy;koj vkbzp;k cwxsr nkfxu;kalkbh kks/kk kks/k dsyh rsogk eksb;k lquankrkbzyk vkbzus fyfgysys,d i= vkbzp;k cwxsr lkimys- R;kuarj eksbh rkbz lkljh u ukanrk ijryh gksrh- rsogk eksbk HkkÅ lhrkjke frp;k kh dk; okxyk rs letys- rksi;zar eyk okvs dh ehp 21

22 cgh.k udks Eg.k.kkjk gksrks- R;k dkgh vkbz gh vpkud lektlsok d# ykxyh gksrh- vkbzp;k R;k cwxsr vkbzus okjysy;k cfg.khyk fyfgysys i= lkimys- lquank d kkus okjyh vlsy o vkbzph O;Fkk R;k i=krwup dgyh- jktsikvykauh rs th.kz i= lkbsasdms Eg.kts ys[kdkdms vk.kwu fnys o R;kyk eksb;kus okpk Eg.kkyslkBasuh rs i= okpys & 22

23 2 ekö;k ykmd;k ysdhl] l- u- fo- fo- ] rqyk fyfgysys gs ifgys o ksovps i=rqö;kosgh eyk fnol jkfgys vkf.k ul;tyfpfdrlk d#u?;koh o eqyxk gkså n;kok fdaok xhkzikr djkok vlk vkxzg lklwus /kjyk- i.k ek>hgh bpnk uogrh o rs teys ukgh- [kjsrj eksbs HkkÅ gksrs- R;keqGs rw eqyxh >kyh Eg.kwu gkdkjh djk;ps dkj.k uogrs- i.k eqyxk gok gk go;kl vkiy;k lektkr vlrks uk! jkt?kjk.ks gksrs- i.k lqf kf{kr rjhgh--- rj eqyxh >kyh gks! Eg.kwu ek>s irh rqyk c?kk;yk vkysp ukghr- Qssanjh >kyh Eg.kwu lklwus vogsyuk dsyh- vxnh rsykik.;kyk] va?kksghyk ckbz&nkbz ykoyh ukgh- eh ts vk;q ;Hkj Hkksxys rs Hkksxk;yk uohu cgh vkyk Eg.wku ehgh MksG;kyk inj ykoyk- fu.kz; pqdyk gksrk] i.k vkrk dkghgh djrk ;sr uogrsxksjh xksjh ckgqyhlkj[kh rw ikg.;kr etsr igqmyh gksrhl- cksvs pks[kr gksrhl] Hkwd ekjr gksrhl] jmwu xii clr gksrhl- vhkkokps ft.ks vkegh rqö;koj rsogkiklwup yknysojp;k xyyhrhy MkWDVjh.k ckbz ckg c?kk;yk vky;k- R;k Eg.kkY;k] ^^rqyk eqyxh udks vlsy rj ns eyk- eh Nku lkahkkghu ckghyk- ** ek>s irh rq>s lksu;khkkåa omhy Eg.kkys] ^^nsåu Vkd- yxu ukgh >kys Eg.kwu MkWDVjhu,dVh jkgkrs- dq=h?ksåu fqjrs- rh MkWDVjhu vkgs- frykgh vk/kkj gksbzy o vkiy;kyk uarj iqugk eqyxk gok Eg.kwu la/kh ;sbzy- ** i.k ek>s eu gksbzuk- eh rqyk?ksmu?kjh vkyslksu;khkkåauk] ofmykauk rq>h ek;k uogrh- eksbk HkkÅ rj fgyk fofgjhr Vkd] eyk ekamhoj?ks! Eg.kr vls- rq>h rw ek= vax.kkr] >ksikg;koj fdoak xpphrhy m?km;k ikg.;kr elri.ks vkdk k&panz lw;z&pkan.;k Qqys >kms fuj[kr vlk;phl- rqyk lkahkkgk;yk eh y{eh ukokph ckbz Bsoyh- lklú;kauh iqugk la/kh?ks EgVys- i.k eh Bjoys dh],dfnol xqipwi dqvqac fu;kstu kl=fø;k d#u ;k;ps- uoú;kus /kqliwl dsyh- eh ek= Eg.kk;ph & 23

24 ^^eqyxh vlyh rjh,d fnol uko dk<sy- orzekui=kr uko Nkiwu ;sbzy frps- ** fnlkekth rw panzdykaizek.ks ok<r gksrhl- rq>s dksrqd dq.kkyk uogrs- dnkfpr rw eqyxk vlrhl rj >kysgh vlrs- vkiy;k lektkr nqxqz.kh eqykph fdaer lnxq.kh eqyhis{kk tklr vlrs- rq>k HkkÅ rqö;kis{kk rhu o kkzus eksbk gksrk- i.k rks eqyxk vkgs Eg.kwu loz= Hkko [kkåu tkr vls- rw v{kj k% dgr;k udgr;k o;kiklwu misf{kysyhp gksrhl- eh rq>s uko Bsoys gksrs lquank- rw loz dke djk;yk f kdyhl- cksvs ogk;p;k vk/khp rqyk Lo;aikd dgw ykxyk- rw kkgsr ifgyh ;så ykxyhl-,d fnol lhrkjkep;k kkgsrhy xq#th R;kP;k oxzfe=kauk o R;kyk c[kksvs /k#u røkj?ksåu?kjh vkys o ofmykauk Eg.kkys- ^^gh eqys dkwih djr gksrh- ** omhy kkar clys- HkkÅ ksiwv?kkywu clyk- rks xsy;koj Eg.kkyk] ^eh dkwih dsyh ukgh- ksovh loz [kdkuk rqö;kojp fu?kkyk- * lhrkjke Eg.kkyk- ^^gh usgeh ifgyh ;srs] y{k Bsok- ghp dkwih djrs dk\** ofmykauh rqö;koj gkr mxkjyk o larki rqö;koj dk<yk- rqyk xkykyk t[ke >kyhrw jmw ykxyhl- eh ggn ykoyh- pwd dq.kkph\ dkwih dq.kh dsyh\ o ekj rqyk dk\ iq# kh opzlo nqczy vcysojp dk\ vk;q ; vlsp vlrs & dq.kkp;k rjh xqug;klkbh dq.kkpk rjh cgh tkrks- jlr;kus pky.kkú;k,dkpk /kddk nqlú;kyk ykxwu frljsp dq.khrjh t[keh gksrs- rqö;k HkkokP;k ojp E;kph o xqamkfxjhph rh lq#okr gksrh- vkeghgh Fkakcoyh ukgh- rqö;k ifgy;k ;s.;kps f k ;o`rrhps] fp=kps] Lo;aikdkps dq.khgh d/khgh dksrqd dsys ukgh- rjhgh rw vkiyh vki.k dkghrjh okpr] fyghr] fp= dk<r dke djhr Lokuanh exu vls- rq>h fp= c?kk;yk vusd t.k ;sr- rq>h vax.kkryh jkaxksgh usgehp usvdh vls- ckxsr QG>kMs] Qqy>kMs yko.ks] vax.k ks.kkus lkjo.ks gh dkes rw uksdjkadmwu d:u?;k;ph- lokzr rqyk vooy ekdz vlr- rw ykmdh ysd gksrhl- jkt?kjk.;krgh rw lk/ksi.kkus jkgkr vls- rqö;k #ikus ekö;k?kjh dlrqjh e`x vkyk gksrk- R;k lqxa/kkus ekö;k?kjkps uko loz= jks ku gksr gksrs- vkeph dhrhz f}xqf.kr 24

25 gksr gksrh- d/kh d/kh n;k ;koh,o<h rw d V djhr gksrhl- rq>k HkkÅ ykmkr gksrk- rw ek=?kjxm;kizek.ks xqykekizek.ks d V djhr gksrhl- ckjdk cqvdk rq>k v kdr nsg vtwugh vkborks- R;k dkghp fnolkap;k =klkr rqyk iksvnq%[khus mborgh uls- i.k--- d kh rjh ik; vks<r rw okojr vls- R;k fnolkargh rqö;k eqnkzm Hkkokyk o ofmykauk pgk ik.kh d#u nsr gksrhl-?kjkr uksdj gksrs rjhgh rqyk tuekyk?kky.;kph [kam.kh vkegh olwy djhr gksrks- gks! ek>s xii cl.ks Eg.kts ewd laerhp gksrhrqö;k tuekcíy uojk?kkywu ikmwu cksyr gksrkp- R;kp Hkjhl Hkj gk eqyxkgh- rq>k HkkÅ lhrkjke cksyw ykxyk- eqykps uko jke BsoY;kus rks jke FkksMhp gksrks- ^^fcu gqam;kph d kh [kisy gh ejrqdmh\** lhrkjkeps rs kcn jkeck.kkizek.ks oehz ykxr o rw jmw ykxk;phl- ok<hp;k o;kr uk rqyk fojkarh uk [kqjkd] rw tkm d kh gks.kkj\ utjsr Hkj.;klkBh rjh rqyk eh FkksMh fojkarh nók;yk goh gksrh-?kjh uksdj gksrs- i.k eqyhyk rqpn ys[k.ks- map eku] ckjhd dacj] ykac os.khpk tkm ksivk?kkywu rq>s lkjl i{kklkj[ks ykac Vkaxk Vkdr pky.ks] vxnh i{kh tkrhpsp gksrs- fulxz rlk lokzaukp lkj[kk vlrks- rks lw;z i`fohojhy lokzaukp lkj[kk izdk k nsrks- ckyi.k] ;ksou] o`/nro] e`r;w gs pø rj fulxz fu;ep vlrs- ek>h lklw okjyh- vkegh Egkrkjs >kyks- rw r#.k >kyhl- rqö;k kjhjkoj ;ksoukp;k [kq.kk Li V fnlw ykxy;k- rqö;k Hkkokis{kk rw lozp ckcrhr mtoh B# ykxyhl- R;kauk izfrdwy ifjflfkrhr okojkos ykxrs R;k rkjdk vkiksvkip Lo;aizdkf kr gksrkr- rw rstloh o fopkjh cuw ykxyhl- R;kosGh rqyk ldl vkgkj fnyk vlrk rj uddhp rqyk ^^eqyxh o ukjg nók** lkaxwu dq.kkgh jktdqekjkus glr mpywu usys vlrsvkt eyk okvrs--- eh fdrh ew[kz gksrs] eyk eqyxh [kiok;ph gksrh rj eh?kklwu iqlwu uvowu O;ofLFkr Bsoyh vlrh rjh togiklp;k dq.kh] ukr;kry;k dq.kh dnkfpr v{k;us rqyk ekx.kh ekxwu QqdVlq/nk dsyh vlrh- rqö;k Hkkokyk tuekiklwup rq>h vlw;k gksrh- rqö;k gkrkrys [ksg.ks rks vks<wu?ksbz- rw ekö;k ekamhoj >ksiyh vlyhl dh] rqyk 25

26 <dywu nsbz- rqyk d/kh d/kh ykfkkgh ekjhr vls- eh R;kP;koj laldkj djk;yk deh imyseh R;kyk iq# k Eg.kwu eqhkk fnyh o rqyk L=h Eg.kwu voklro la;ekph f kdo.k fnyhuoú;k kh HkkaMk;yk rkdn uogrh o yxu tiwu Bso.;klkBh R;kauk ee Eg.k.ks rqyk nq ;ei.ks okx.ks Hkkx gksrs- dkj.k ofmykaukp eqyxh udks kh gksrh- rqyk dims Hkkokps tqus fegr vlriqlrds R;kus okijysyh fegr gksrh- rqyk lk;dygh R;kph tquh fegkyh- ^rqyk loz lsdam gwa.m fegrs]* vlk jkeck.k HkkÅ ekjr vls- i.k rw R;k lsdamgw.m olrwarp vkuan eku gksrhl- Ik;kZ; dqbs gksrk\ ^tqu;k lksu;krwu uos nkfxuk vki.k?kmorksp uk! ^lsdamgw.m Eg.kts dk;\* rw fopkjhr vlsrqyk v{k;p;k?k#u fookgkpk izlrko vkyk- i.k vkegh gqamk n;k;yk r;kj uogrks o R;kauk islk gok gksrk- vkegkyk eqykalkbh loz jk[kk;ps gksrs- fcugqam;kps] fcupksd khps chtojkps jkt?kjk.;krhy LFkG rqyk lkaxwu vkys- rw [kwi jmyhl o eyk Eg.kkyhl- ^^vkbz eyk uojk rjh lsdamgw.m yknw udks xa\** eh fgeer d#u rqö;k R;k ofmykauk o rqö;k R;k HkkokP;k ckikyk ekö;k uoú;kyk rs lkafxrys- R;kauh rksamkpk iv~vk lq# dsyk- Hkkokyk foñr] vlqjh vkuan >kyk- rks Eg.kkyk- ^^vls dls rksam myvwu cksyrsl- eqyhauk dqbs fuomhpk gdd vlrks dk\ gks;] frph bpnk ukgh rjh fryk R;kp?kjh nså;k f k{kk Eg.kwu- iq# k d/kh chtoj gksr ulrks- eqyxh Eg.kts xk;h] T;k nko.khyk cka/kw frfks ukank;ps- R;kpsp midkj vkgsr- vki.k jkt?kjk.;kryh ek.kls gksrks- rks Lo[kpkZus yxu dj.kkj vkgs- ** omhy Eg.kkys] ^^Hkkokps yxu gksbzy] fgpk =kl udks- mjdk,dnkps- ** jkt?kjk.;kryh rw fgeer d#u Eg.kkyhl] ^^ek>k dk; =kl vkgs\ eh?kjph dkes djrs- uksdjkapkgh [kpz ukgh- fcys eh Hkjrs- cwwadsps O;ogkj djrs- eyk kgjkr f k{k.kkyk Bsok o nqljs,[kkns LFkG c?kk- eyk ;k egkykr imw nsr- eh d/khgh jkt?kjk.;kpk vfhkeku nk[koyk ukgh- ** 26

27 ^^xii cl] xoz >kyk dk\** HkkÅ vksjmyk- R;k jkt?kjk.;kpk vfhkekusus lsdamgw.m eqyk kh rq>s yxu >kys- cgj vksljysys vkslkm >kysys] eksgksj xgwu xsysyk rs catj]?kj- [kamgj lkj[kh ksrh] lkcjhp;k >kmkauh ksrkps cka/k cka/kysys vly;kus dkvsjh okv.kkjh rh tehu rqö;k uf kch vkyh- uojk dqjdqjk gksrk- NksV;k NksV;k xks Vhr fdl ikm.ks] okn?kky.ks] fpm.ks fijfij dj.ks ákeqgs R;kP;k dikgkojph vkbh d/kh xsyhp ukgh- R;kP;k ifgy;k iruhp;k e`r;wcnny ekfgrh vlwugh vki.k mxhp fnyh] vls eyk okvw ykxysgly;koj,dlkj[ks fnl.kkjs rq>s NksVs NksVs efgjihps nkr eyk uarj fnlysp ukgh- HkkokP;k yxukr rw vkyhl rsogk rw R;k lalkjkyk fovysyh fnlyhl- rq>s xkúgk.ks eh rqö;k ofmykap;k dkuh?kkrys o pkj e/;lfk?ksåu cksy.kh djkoh vls lqpfoys- rsogk rs prqj jktdkj.;kizek.ks xii clys- nksugh?kjkarhy rq>s LFkku rqyk letys rjhgh rw ijr tk;ph fgeer dsyh ukghl- R;ko#u o rqö;k u gl.kkú;k mnkl MksG;ko#u rq>h t[ke eyk dgr gksrh- xkokr izr;sd?kjvh eqyhapk iz u gksrk- i.k rq>k iz u R;k NksV;k McD;k,o<;k ygku xkokus Qkjp p?kgyk- rqyk tho udkslk dsys- Hkkokps uohu yxu >kys gksrs- vkegh R;kP;k yxukr l<g gkrkus [kpz dsyk- xkmh d#u uojk&uojhyk nsohyk usys- rqyk ek=?kjh jk[k.knkj Eg.kwu?kjh Bsoys- rqö;k yxukp;kp osgh vkep;kdms islk uogrk- dkj.k rw eqyxh rw ekfuuh gksrhl- i.k lekt rqyk luekukus txw nsr uogrk- lk/kh jkfgyhl dh] rqyk vksaxgok.kh EgVys tkbz o uhv jkfgyhl rj rq>s lkftjs #i R;kaP;k utjsr [kqis- eukus foldvysy;k lalkjkr rw rmtksmh iyhdms xsyh gksrhleh ekö;k lqusyk d/kh =kl fnyk ukgh- ekö;k eqyhyk ek= lkljh =kl Ogkok\,dk ldkgh rw grk k imysyh gksrhl- eh fopkjys] ^^mbk;ps ukgh dk\** rqö;k HkkokP;k o ofguhp;k [kksyhpk njoktk can gksrk o ekxhy nkjh tk;yk jlrk R;kp [kksyhrwu gksrk- can gksrk- rqö;k Hkkokus rq>s v{k;cjkscj yxu gksow fnys ukgh vkf.k rks ek= etsr gksrk- rjh rqyk fgmhlfqmhl d#u rqö;keqgs,dkar fegr ukgh] vls lkaxwu rs nks?ks kgjkp;k xkoh] 27

28 ckgsjxkoh e/kqpanzklkbh okjaokj tkå ykxys- rs u dgork vusd fnol jkgr vlr- R;kpkgh jkx rqö;k ofmykauh lksu;khkkåjktsuh rqö;kojp dk<yk- ^^?kjkr gh lkljh u tk.kkjh] Vkdysyh eqyxh fgph utj R;kaP;k lalkjkr imw u;s Eg.kwu rks frdms jkgrks- ** rw [kkyekusus nsogkr fu?kwu xsyhl- u iko.kkú;k nsokp;k nsogkaph deh ulrs- iko.kkjs nso dqbs vkgs dk gks\ nsogkrwu ;srkuk rqyk,d L=heqDrh la?kvusoky;k ckbz HksVY;k- R;k d/khe/kh?kjh ;sow ykxy;k- ^eqyxh okpok gks! * ák R;kaP;k lalfksr rw dke djkos vls R;kauh lqpfoys- i.k?kjh HkkÅ o omhy rqqku d#u ykxys- rqykgh R;k lokzarhy Qksyi.kk ckspw ykxyk- rw uksdjhlkbh iz;ru pkyw dsys- Lokfeuh eamgkph lnl; >kyhl- i.k uksdjh feg.ks rjh lksis vlrs dk\ okbzv cksy.kkú;kaps rksam FkksMhp /kjrk ;srs- HkkokP;k ck;dksps vksvhhkj.k gksrs- r kh rw vlif kzr gksrhl- i.k rqyk eqys ukgh Eg.kwu vkegh rqyk dqekjhds,soth oka>ksvhpkp vieku fnyk- dkg cnyyk Eg.krks- i.k eh vkbz vlwugh] L=h vlwugh rqyk tk.kys ukgh- rqyk enr dsyh ukgh- ikjaifjd csm;kauh vkegh,desdhauk dk nq%[kkorks\ L=h ghp L=hph k=w dk\ rh dkgks[kh fog[kk?kky.kkjh mnklh] jk=hph okv ikgkr tkg.kkjk fnol xqjklkj[ks d V d.;kl rw?kkyor gksrh o jk=h jmr gksrhl-,d fnol rq>kk rks uojk rqyk?;k;yk vkyk- rqyk tk;ph bpnk uogrh- eyk ikbok;ph uogrh- Hkkokyk rw utjsleksj udks kh gksrhl- ofmykauk rw eksydjh.k Eg.kwu goh gksrhl- uo;k lqusyk rw?kkywu ikmwu cksyk;yk,d O;Drh Eg.kwu goh gksrhl- r kk rqegh nks?kh esf=.kh gkså kdr gksrk- i.k u.kan&hkkot;hps vo?kmysyss ukrs rqep;kr fuekz.k >kys- rqö;k lksn;kzeqgs rh rq>k gsok d# ykxyh- iq# k tkrhph vusd fx/kkms rqö;k Hkksorh fxjv;k?kkyw ykxyh- uojk?;k;yk vkyk gksrk- i.k nqlú;k cktwyk--- ^uoú;kus lksmysyh ckbz vkgs]* vkiy;kyk la/kh fegsy Eg.kwu rqö;k vorhhkorh tkgs Vkd.kkÚ;kaiklwu rq>s j{k.k djk;ph fgeer vkep;kr uogrh- vkegkyk lksu;khkkåjktsukgh injkrhy fu[kkjk ckgsj Qsdk;pk gksrk- iz u dlkgh d#u lksmok;pk gksrk- rq>k uojk 28

29 cksyr vlrkukp uo;k lqusus rq>h cwx /kidu vkivwu ckgsj vk.kwu Bsoyh- rw [kkykp;k ekusus uoú;k cjkscj ckgsj imyhlrqö;k utjsr nq%[k gksrs- jkx gksrk- vieku gksrk- ekgsj Eg.kts osnuk! ekgsj Eg.kts [kksvs opu fd oapuk! ekgsj Eg.kts vmo.kwd dh Qlo.kwd\ ekgsj Eg.kts dvh irax- /kkxk rqvy;koj HkjdVw ns.kkjs?kj\ ekgsj Eg.kts can fjdkek fyqkqk- rjh eh rq>sp ekgsj ps xhr xkrks vkgs- tkrkuk rw Eg.kkyhl- ^^vkbz rw ek>h vkbz ukghl- rw Hkkokph vkbz- ** vkf.k rw ekxs ogwu u ikgrk R;k csyxkmhr clyhl-,[kknk efguk xsyk- rw jeyh vlkohl Eg.kwu eh nqyz{k dsys-?kvlfkkiuk vkyh- R;k jk=h eyk fofp= LoIu imys- ^^dq=k ;såu?kj eksmwu] nsogkjk ikmwu?kjkojps dksogs /kku; [kkåu xsyk- ** eh vksjmr tkxh >kys- i.k eh rqyk c?kk;yk vkys ukgh- okvys rw ekö;k cjkscj ekgsjh vkyhl rj iqugk iz u fuekz.k gksbzy-,d fnol leksjp;k dkwyuhr lkaxkok vkyk- rqyk vi?kkr >kkyk vkgs- HkkÅ cki o eh xkmhrwu rqö;k?kjh vkyks- i.k vkegh iksgkspk;yk Qkj m khj dsyk gksrk- rq>k iwohzp e`r;w >kyk gksrk- rqö;k Hkkokus] ofmykauh [kkank fnyk- [kjs [kkansdjh rsp gksrs- rsp rj rqö;k e`r;wps dkj.k gksrsrqö;k var k;k=syk cjhp xnhz teyh- T;kauh [kkank fnyk rs rq>s [kquhp gksrs- dqbyhgh fpbbh] dqbykgh lans k u Bosrk rw xsyhl- rw lkafxrys ukghl vls ukgh- vkegh nqyz{k dsys- vkegkyk dgys ukgh vls ukghvkegh rs dgwu u dgy;klkj[ks nk[koys- vkegh tk.kwucqtwu VkGys- vkegh eqyxh okpok;yk goh gksrh- i.k vkegh R;k yk;dhpsp uogrks- gqamkcghyk ekgsjlq/nk lkljbrdsp tckcnkj vlrkr- vkt rq>s uko orzeku=kr Nkiwu vkys- i.k iku lgkoj pkj vksghph ckreh vkyh- ^vi?kkrkr jkt?kjk.;kryh fookfgrspk e`r;w*] vkegh rqyk?kjkps uko jks ku 29

30 dj.;kph la/khp fnyh ukgh- vkeghp rj rqyk eksydjh.k cuoys vkf.k lkljp;kaaukgh rq>s udkslsi.k nk[koys- rqö;k e`r;wyk lklj,o<sp vkegh ekgsjps yksdgh tckcnkj vkgksr- lozp [kquh lkimrkr vls ukgh- lozp [kwu m?kmdhyk ;srkrp vlsgh ukgh- txkr vi?kkr gksrp vlrkr- vfo/kok uoehyk Jk/n?kkrys dh ukrsokbzdkaps vkeps drzo; lairs- ykmdh ysd,o<hp ykmdh dk\ iapohl o kkziwohz th eqyxh vkegkyk xhkkzr ekjk;ph gksrh rh vkegh rsogk txoyh o vkt vkep;k pqdhp;k /kksj.kkauh ekjyh- vkep;k vwiwfkhus ekjyh- vkegh xkmhrwu ijr vkyks- fofgjhoj vaaaak?kksg dsyh- eyk njoktk kh gkd ekj.;kpk Hkkl >kyk- eh /kkor nkjk kh vkys- okvys &,d okbzv LoIu gksrs- rs laiys- lquank ijr vkyh vkgs- i.k rks Hkklp gksrk- rq>s omhy ofguh o HkkÅ ftych [kkr gksrs- R;kP;k gl.;kf[kng.;krlq/nk qqqdkghgh nq%[k uogrs- rw ekö;k vkrm;kapk rqdmk gksrhl- R;kph dq.khgh uogrhl- mn;k ehgh esys rjhgh gs tx vlsp pkyw jkghy- egkykrhy okgwp;k?km;kgktog eh clystxkrhy dqby;k vkbzofmykauk vkiy;k eqyhpk vlk e`r;w >kysyk c?kk;yk vkomsy\ i.k rq>s omhy Eg.kkys- ^^cjs >kys gs?;k rs?;k] frps j{k.k djk gs Vqe.ks laiys- ** eyk okvys cjs >kys- ^^rw gh lqvyhl] ehgh lqvys- ** vkiy;k vkomr;k O;Drhps nq%[k ikgwu vkiy;kykgh osnuk gksrkrp dh! vfkkzr gh [kskvh igokv HksdMi.kk gksrkek; Eg.krs ysdhyk] ykmdh ek>h iksj ej,dnkph ej AA rqö;k ák lalkjkpk ekö;k thokyk?kksj AA 2 eu jesuk- eh lrhp;k lek/khtog cls- ek>s eu lalkjkyk fovys- eh osxosxg;k nsogkae/;s fq# ykxys- osxosxg;k lalfkkar mxhpp tkå ykxys- gks rso<;k dkj.kkus eyk jktegkykckgsj?kjkckgsj jkgrk ;srs- rs?kj ekö;k eqyhyk dkgh dkg i.k vk/kkj nsow kdys ukgh- R;kr eh d kh jkgw\ ekö;k eqyhp;k e`r;wyk ehgh tckcnkj vkgsp dh! ek>h vijk/kh Hkkouk eyk [kkrs- vktwcktwph?kjs o ukrsokbzd] R;kaP;k eqyh o rh R;akP;k?kjph R;kaph 30

31 izkfrfu/khd eqyxh] frp;k?kjhgh rsp iz u mhks gksrs] vkgsr] gks.kkj vkgsr- rjhgh R;kauh R;kosGh lquankoj?kko?kkryk- osghp dq.khp MksGs m?kmys ukgh vkf.k osg fu?kwu xsy;koj pqviqvwu mi;ksx ulrks- xsysyh osg o xsysyh O;Drh ijr ;sr ukghr- fl=;kauh pkyoyysy;k ák lalfksrgh ckspjs kcn >ksac.kkjs vlrkr- dkght.kh eqnnkep ^^dk; >kys\** iqugk iqugk fopkjr gksr;k- eh vijk/kh Hkkousus dkudksamh gksr vls- i.k iq<s iq<s vfhkjkt R;k lalfksr ;så ykxyk- R;kus eyk mrrj lqpfoys- ^^R;k fo k;koj eh cksy.kkj ukgh- nqljs dkgh cksyk- **?kvlqksv] fookg folaokn leqins ku] lesv] eqyhauk enr v kk izdkjs vkegh lalfksps dk;z lq#p Bsoys- nq%[kh fl=;kauk vf/kd nq%[kh dj.;kr foñr vkuan ekuukjs vlrkrp dh! eqyxh okpok;ph d kh\ vkegh dk;z lq#p Bsoys- nqyz{k djk;yk f kdyksvkffkzd ikbcgkf kok; lektdk;z viw.kz Bjrs- vkegh dk;kzy; ikg.kk nok[kkuk lq# dsyk- vkiys ekrccj?kjk.ks o lsokhkkoh o`rrhp;k dk;zdr;kz vkgsr- [ksmksikmh L=h iz ukacíyph tkx#drk iljo.;kcíy kklukrqsz feg.kkú;k ikfjrksf kdslkbh ek>s uko lqpoys xsys vkgs- eyk rs c{khl fegkys] rj eh rqö;k ukokus fon;kf;kzalkbh vhlkfldk o okpuky; cuo.kkjs vkgsykmdh ysd Eg.k.ks lksis vlrs- i.k vkiy;kp ek.klka kh >qatwu vkiy;k ekgsjh ijr vkysy;k ysdhykgh vk/kkj ns.ks lksis ulrs- vkt eh rq>sp osnusps xhr xkrk vkgs- rqö;k ofmykaps Bhd vkgs- iq# kkapk okvk eqykap;k tm.k?km.khr fcanwpkp vlrks- ehp lkxj gksåu rqyk ik;koj mhks djk;yk gos gksrs- Hkkokaps Bhd gksrs- R;kaph cksf/nd dqor rso<hp gksrhijrwu vkysyh eqyxh]?kvlqksvhrk] izks< dqekfjdk fujk/kkj fo/kok ákauk R;kaP;k la?k kze; thoukr vki.k enr djk;yk goh- R;kaP;kcnny vfhkeku ckgxk;yk gok ^rh* osg dq.kkojgh ;så kdrs- paxgokn cksdkgysy;k ák txkr tx.ks eq dhy vkgs- ykmd;k ysdhauk [kachj cuo.;kr gh lalfkk enr djrs- [kjs rj R;k xw< je; jktegkykrhy vok<o; 31

32 vøkgfoøkg [kamgjkrhy,[kknh xqaqklq/nk ekö;k lalfksyk jktsikvykauh fnyh vlrh rj pkyya vlra- i.k ekö;k irhph rh bpnk uogrhrw xsyhl ek>s MksGs m?kmys- rqö;keqgs eh gs f kdys- T;k rqyk T;k rqö;keqgs eh gs i= fyfgrs vkgs dh] rw ek= [kwip nwj fu?kwu xsyh vkgsl- ekökk vkoktlq/nk rqö;ki;azar iksgksp.kkj ukgh- Fkkac gh NksVh lquank ek>k inj vks<rs vkgs- xaxwckbzauh dq.;k QlysY;k eqyhus dpjkdqamhr Vkdysyh eqyxh mpywu vk.kyh gksrh- vks k/kksipkjkus okpoys- eh R;k eqyhps uko lquank Bsoys vkgs- Ikk;kr pkg?kkywu?kjhkj fqjrs- t kh rw fqjk;phl- vtwu frp;k ik;kr csm;k imy;k ukghr uk! Fkakc lquank] eykgh e`r;w cksyorks vkgs- eyk NksV;k lquankyk iksfyvks Mksl ns.;klkbh?ksåu tk;yk lkafxrys vkgs- f kok; nljk vkgs- rq>s Jk/n Eg.kwu eksqr us=fcanw kl=fø;sps f kchj vkgs- rq>k cgh O;FkZ xsyk ukgh- ák lalfksp;k #ikus rw dk;e ftoar jkg khy- vtwu,d--- jkt;kpkk rks eqyxh okpo.;kcnnyp;k dk;kzcnnypk dnkfpr jkt?kjk.;kryh vkgs R;keqGs rks iqjldkj eyk fegkyk- eh ák yk;d vkgs dk x\ dq.khrjh ek>h eqyxh okpok;yk goh gksrh! ysdh ykmd;k vkgsr- ykmd;kp jkgw k gks! eh lquankph vkbz--- eh--- rq>h vkbz dh rqö;k Hkkokph vkbzdsykloklh eqyhph vkbz lalfkkid & eqyxh okpok lalfkk lkbsauh i=?kmh d:u isvhr Bsoys- jkts iq<s lkaxw ykxys- dpjkdqamhrhy QsdysY;k eqyh mpywu R;kauk osxgs thou ns.kkjh ek>h vkbz dqbs o l[[;k cfg.khyk vls okxo.kkjh vkegh dqiq= dqbs\ vkt rh lalfkk okpnkuhp;k dq.kh ukrsokbzd] dq.kh ixkjh uksdj pkyorkslektdk;z dj.ks ek>h fu;r uogrh- eh jkt?kjk.;kryk eyk dpjkdqamhrhy tho txok;ps uogrs- vkbzlkgsc dpjk osp.kkú;k fl=;kaph ckgari.ks djhr vls- eyk ek= okvrs] d kkyk goh fdmk eqaxhlkj[kh gh iztk\ eyk QDr Lor%yk txk;ps gksrs- dqam;kauk xs# ykok;ps,d 32

33 eksbs HkkaMs gksrs- vk kkjkts okbzv izlaxh R;k HkkaM;kr eqvdqg d#u >ksik;p;k- i.k eh R;akuk rso<h tkxk n;k;ykgh ukgh Eg.kkyks- lquankpk e`r;w ikfgy;keqgs vk kkjktsauk ijr vk.kkos vls vkbz lkgsckauh lkafxrysiq<s fyfgrkuk ys[kd lkbsauh p ek iqlyk MksGs fviysvkbz okjyh v{k; dks.k gs dgysp ukgh- lkbs rqegkyk dk; okvrs\ okpnkuh o v{k;,dp vlrhy dk\ R;kosGph vkbzph fe=eamgh o vkbzps R;kosGps lektdk;z lquankp;k e`r;wps nq%[k eyk dgysp ukgh- vkbzlkgsc ftoar gksr;k rksi;zar eh ijjkt;kr efguiwjyk f k{k.kkyk jkfgyks- vkbzlkgsckauh jtuhjktsauk lklqjokl dsykp ulrk- i.k eyk HkkaM.kkph fjld udks gksrh- o Lokra=;lq/nk gos gksrs- vkbz okjrkp vkegh R;k jktegkykr gdd xktok;yk vkyks- tog jkgwu HkkaMwu osxgs gks.;kis{kk o uarj blvsvhpk gdd lksm.;kis{kk gs ijjkt;kr jkg.ks lksis! lhrkjkejkts yckm vkgsr- gkojs gksrs- rs jktegy gmirhy Eg.kwu?kkbZr eh o eqyxk o jtuhjkts vkuanxkop;k jktegkykr ijryks- vkbz okjyh gksrhlksu;khkkålkgsc ftoar gksrs o gh ijr vkysyh vk kkrkbz R;kaph loz lsok djk;phvk kkjktszyk vkegh vkbzp;k lakx.;ko#u lkljgwu ijr vk.kys- rs uksdj Eg.kwup vk.kysvk kkjkts lquanklkj[kh lkljh e# u;s vls vkbzyk okvr gksrs- vkbzus fryk dkwyste/;s?kkrys o f k{k.k iw.kz d#u uksdjh djkoh vls lqpoys- vkep;koj vkbzpk fo okl ulkok- eh o eksbk lhrkjke yckm gksrks- vkegkyk lksu;khkkåjktsaph o`/nkolfksr Egkrkji.kkph lsok dj.;kr?kk.k okvk;ph- uksdjlq/nk dq:cwj djhr- o`/nkidkgkeqgs lksu;khkkå fpmds >kys gksrs- R;keqGs vkegh [kwi midkj dsy;klkj[ks nk[kowu vk kkrkbzauk Bsowu?ksrys- vk kkjktsauk ekgsjh vk.ky;koj vkbzlkgsckauh R;kauk ekgsjgwu fegkysyk /kwgomxmhpk egky frp;k ukokaoj dsyk- xksm cksywu lqpoys- HkkaMwu lqpoys- nksurhu efgu;krp R;k okjy;k- 33

34 nksughdms xksm cksywu nksugh cktwauk izse nk[kor o lkahkkgwu okxy;klkj[ks ek;koh Hkk ; dj.kkjk ek>k eksbk ca/kw lhrkjkehkkå ukxkizek.ks eyk d/khgh na k d# kdrks gs eyk ekö;k iruhus iwohzp ivoys gksrs- cfg.kh kh nq V okx.kkjk eh iruhiq<s iw.kz ukaxkh Vkdyh gksrhvk kkrkbz [kwi HkksGh gksrh- frps loz Hkko fo o o [kjs fo o gk egky nksugh HkkÅ o lksu;khkkåjkts gsp gksrs- [kjarj dq.kh dq.kkoj vls okgwu Vkdkos brds izse d# u;s- uarj R;kpk =kl gksrks- thoukp;k QksVks Ýsee/;s,d nksup O;Drh udks- cwadxzkåamgh gohp- vikj izse d# u;s- ukghrj ^R;k* O;Drhoj vki.k lq[k voyacwu Bsoys o ijkoyachrokp;k dyiusus Qlrks] nq%[kh gksrksvk kkjktsv khp Qlyh- x<hekgkoj ifjljkr egkykrhy cwmfeavu dksvze/;s [ksgk;yk ;s.kkú;k eqyh c?kwu eyk vk kkjkts vkborkr- vk kkrkbz R;kaP;k yxukvk/kh R;k bfks [ksgr] i.k R;kapk?kVLQksV >kyk] ;k,dk dkj.kkus vkegh R;kauk uksdjp cuoys-?kvlqksvhr gh brdh eksbh f k{kk vlkoh- txkos o txw n;kos] vls eh Hkk k.kkr lkaxrks- i.k vk kkjktsaps ykmds xk.ks gksrs & lqu;k lqu;k esssssqyhr ekö;k] rlsp xhr eh xkr vkgs- R;kp nje;ku eqyhaukgh blvsvhr okvk kok Eg.kwu dk;nk vkyk- R;keqGs eh?kkcjyks-?kkbz?kkbzus [kjsrj vk/kh pksd kh u djrk ehp frps ;k v/kzov osm;k kh yxu ykowu fnys gksrsfrp;klkbh pkaxys LFkG vkys dh] eh HksVk;yk tkbz o [kksvs ukvs lkaxwu frps fdaok fu;ksftr ojkps eu dyafdr djh- lquankp;k e`r;wyk lhrkjke dkj.khhkwr gksrk- fgp;k lkekftd e`r;wyk ehp dkj.k vkgs- pakxys LFkG vkys dh] eh lkaxs] rs yksd gqamk ekxrkr] rs yksd R;kaph dkgh eqyxh ekö;k xg;kr ekjrhy- rw ák LFkGkyk ukgh Eg.k] vls lkaxwu eh p fryk udkj nók;yk ykoys- eh fryk MkWfeusV djhr vls- [kkunkukp;k ukok[kkyh fofp=?kjh yxu ykowu bfkwu gkdyys o rsogk ekökk LokFkZ fryk dgykp ukgh- ukbyktkus ekgsjh ijr vkyh- rlk fopkj dsyk rj uarj eh fryk VkG.ks gs rj izkwivhzlkbhp dsys o vkrkgh 34

35 fryk vkrepfj=klkbh vkborks;- fpdvrks; rs is kklkbhp-,dk ckj kkp;k R;k dk;kzyk cjhp eamgh teyh gksrh- lhrkjkejktsauk eqyxk >kyk gksrk- eh 'ksjs ekjys- cjs >kys- eqyxk >kyk- ckj kkyk eksb&eksbh eamgh teyh gksrh- jktsikvykauh [kwi iksjh gkså fny;k- ^vkiy;kyk 2 eqyxs cjs >kys- * eh vfhkekukus Eg.kkyks] [kjs rj gs cksywu eh vkbz&ofmykapk tuenkr;kapk vieku djhr gksrks- vk kkjktsauh o eksb;k cfg.khus olq/kkus us=iyyoh dsyheyk okvys dh rh dkghrjh dqtdh cksysy- lhrkjke Viwup clyk gksrk- vkrkgh HkkaM.k djsy- ex vki.k nks?ks frpk vieku d#- fg.kow- rh xii clyh] i.k frpk Li kz] frph utj ijdh] vkokt izsrklkj[kk] FkaM ykxyk- frps ukyk;dk kh yxu ykowu ehp rj fryk dkgh o kkziwohz ekjys vkrk rh d kh gky Hkksxr txrs eyk dqbs ekghr vkgs o tk.kwu eyk rjh dk; djk;ps vkgs- frus R;k dk;zdzekr xk.ks EgVyslqU;k lqu;k esssssqyhr ekö;k eh rq>sp xhr xkrs- 19 o kkzp;k cfg.khyk lalkjkckgsj dk<wu HkkÅ o eh fuyzt;i.ks nk# fiåu cjcv [kkåu] Lor%yk xzsv letr jkfgyks- vkrk rj rqeghp lkaxk] rh pwd eh vkrk lq/kk# kdrks dk\ frps u khc! vk kkjkts frps rh c?ksy gh o`rrh eh lozp cfg.khap;kckcr okijyhfrp;k iz uka kh eyk dk;\--- FkksMh HkkaM.ks yko.ks] xkwfli dj.ks] lhrkjke o nknk o eh dls Js B gs frp;koj fcaco.ks] Qloh Nki ekj.ks o tey;kl isls gmi.ks gkp gsrw vkgs o gksrkfdrh yqckmk;ps rs c?kw- iq<p;k osgh tj pkaxqyi.kk lqpyk rj g;k iqlrdkps dkgh VDds dfe ku nsbzu! lkbsauh dkwystps tqus ewxf>u dk<ys- R;kr vk kkjktsauh dkwystkr,d ys[k fyfgyk gksrk- ák ys[kkrwu R;kaP;k vcksy Hkkoukp O;ä >ky;k gksr;k- lkbsauh rks eksb;kus okpyk- 35

36 3 jkuqqykpk jktiq= r kh gh usgehphp xks V vkgs- dnkfpr,sd.;krhy fdaok c?k.;krhy] ukr;kry;k dq.kkph rjhgh vlw kdrs- Eg.kts c?kk- jktk&jk.khp;k xks Vh vki.k usgehp,drks- jktk jk{klk kh y<wu jktdu;spk gkr gkrkr?ksrks o loz= vxnh vkuanhvkuan gksrks- vxnh,[kkn;kosgh jktiq=- jktdu;k dkgh dkg,d= lq[kkr jkgrkr vkf.k iq<s osxg;k okvsus tkrkr rsogkgh vkiy;k eukr,d mnklh nkvwu jkgrks- vki.k MksGs iqlr Eg.krks- ^HkkrqdyhP;k [ksgke/kyh jktk vkf.kd jk.kh v/;kzojrh Mko eksmyk- v/kqjh,d dgkuh* i.k eh vkrk rqegkyk v kk dks.kr;kgh jktk&jk.khph xks Vh lkax.kkj ukgh- gh xks V usgehphp vkgs] i.k lkafxry;k tk.kkú;k xks Vhais{kk fujkgh vkgs-,d vkvikv uxj gksrs- R;kr,d ns[k.kk jktiq= jkgkr gksrk- R;kP;k MksG;kr jrunhikps rst gksrs- vksbkr ek.kdkps fdj.k gksrs- dejsr E;ku dsysyh ryokj gksrh- vcy[k ika<;k okjo#u rks VxcxVxcx?kksMk nksmr tkr vls- vusd taxys] m kus] xkos] kgj jktokms fqjr vls o v kk izoklkar rks vusd mioj r#.khap;k LoIukargh tkr vlstaxykrhy] jlr;kp;k dmsyk meyysy;k jkuqqykaukgh rks LoIukaps ia[k nsr vls- LoIus nk[o.ks gs jktiq=kps dke vlrs- rj iw.kzi.ks lefizr gks.;klkbh mey.ks gs jkuqqykps dke vlrs- jkuqqykauk?kk;kg djhr jktiq= cs/kqan cxgk gksrk- jktkp;k iksvh vky;kus rks jktiq= gksrks- i.k rks jktl vlrks dk\ vxnh usgehp;k dfksizek.ksp vkvikv uxjhrhy jktdu;syk jktiq= vkomyk o fp=ivkizek.ks jktdu;sp;k vkbzofmykauh jktiq=klkbh FkkGhr nkfxus ekamwu kxqu vk.kyk- jktiq= o jktdu;sps yxu >kys- FkkVkekVkr R;k yxukpk tylk [kwip xktyk- 36

37 jkuqqyk kh jktiq=kus yxu djkos gs kd;p uogrs- jkt?kjk.;kp;k jhfrfjoktkr rs clrp ulrs- ^^ex jkuqqykpkk cgh jktiq= dk?ksrks\ nqfu;kds fnokjs rksmdj ;s.kkjs ghjks QDr fp=ivkrp vlrkr dk\ izr;{kkr ek= beks kuy vr;kpkj- ** xjhc?kjph eqyxh jktiq=kauk djk;ph ulrs- yxu djrkuk R;kyk rqy;cg?kjkrhy] Hkjiwj gqamk ns.kkjh] lksu;kus e<wu ;s.kkjh o FkkVkr yxu d#u ns.kkú;k kahkj uacjh?kjkryhp eqyxh goh vlrs- ex jkuqqykuk rks dk nq%[kkorks\ [kjsrj L=h iq# k lekursp;k dkgkr gs pwd ukgh dk\ jktkpk eqdqv [kjk dk [kksvk gs dksbs dgrs\ eqdqv [kjk vlyk rjh isze [kjs dksbs vlrs\ dqbysgh jkuqwqy d/kh cam djr ukgh vkf.k nqcg;k ftokps cam vls fdrir fvdko /kj.kkj- f kok; gqamkcanh gh dkxnkojp vlrs- gqam;klkbh yxu eksmys vlk gkdkjk vky;kl jkuqwy vf/kdp m/olr gksm kdrs- jkuqqykapk cgh tkrp vlrks o xks Vh ekxph xks V dq.kkyk dgrp ukghjktk o jk.kh lq[kkus ukanr vlrkr] i.k cgh xysyh jkuqqys ewdi.ks vjw <kgrkrigkvsp;k osgh jkuqqykaoj lkpysys nofcanw gs jkuqqykp;k vr`ir LoIukps #i vlrsjktdqekjkp;k gqamk?ksåu yxu dj.;kpk vki.k fu ks/k rjh djk;yk gok- gqamkcanhps fu;e vf/kd dmd gksåu R;koj vaeyctko.kh Ogk;yk goh- ikgysys /kwrz iksivklkj[ks jktdqekj igr jkuqqykadms dk ;sr ukghr\ jktiq= jkuqqykpk dk ukgh\ jkuqqykps vjw d/kh lai.kkj\ gqamkcanh [kú;k vfkkzus d/kh gks.kkj\ d/kh gks.kkj\ lkbs Eg.kkys] ^^rkbzaps fy[kk.k [kwip Nku o xfgjs gksrs- fryk dks.kh Qloys gksrs dk\** jkts iq<s lkaxw ykxys- R;kosGh vk kkjktsp;k fy[kk.kkoj Vhdk gksbz] i.k R;kauh LVªxyjpk CykWx vksiu dsyk- frp;koj ejkbh Hkk kklq/nk ter ukgh v kh Vhdk gksrh- R;kauh R;k vi; kkps gh vko ;d Eg.kwu Lokxr dsys- LihM deh dsyk-,d yksdxhr vkgs- 37

xk.kkjs >km dsusfk ;axlvhu }kjk fyf[kr cqdodz~l bafm;k }kjk fp=kkafdr

xk.kkjs >km dsusfk ;axlvhu }kjk fyf[kr cqdodz~l bafm;k }kjk fp=kkafdr xk.kkjs >km dsusfk ;axlvhu }kjk fyf[kr cqdodz~l bafm;k }kjk fp=kkafdr rqegh tsogk jlr;kus iq

Detaljer

4 feuhvs. KMM 2017 Session 1 द ष द ऊ नक. तकर र कर नक. क रण द ऊ नक. Session Plan. ४ feuhvss. भ ग १ Lor%ph vksg[k. १० feuhvs. भ ग २ [ksg.

4 feuhvs. KMM 2017 Session 1 द ष द ऊ नक. तकर र कर नक. क रण द ऊ नक. Session Plan. ४ feuhvss. भ ग १ Lor%ph vksg[k. १० feuhvs. भ ग २ [ksg. Session Plan KMM 2017 Session 1 द ष द ऊ नक. तकर र कर नक. क रण द ऊ नक. भ ग १ Lor%ph vksg[k भ ग २ [ksg भ ग ३ g;k iz'ukus ek>s vk;q"; cnyys- भ ग ४ dkgh yksd brjkais{kk tklr vi;'kh dk gksrkr\ भ ग ५ ;'kloh

Detaljer

Lalita Gandbhir 4200 N.Ocean Dr., Apt Riviera Beach, FLORIDA First serial rights. fpdks

Lalita Gandbhir 4200 N.Ocean Dr., Apt Riviera Beach, FLORIDA First serial rights. fpdks Lalita Gandbhir 4200 N.Ocean Dr., Apt 1501-02 Riviera Beach, FLORIDA 33404. First serial rights. fpdks vkep;k jlr;kp;k Vksdkyk FkksMh eksdgh tkxk gksrh- frfka nkv >kmh gksrh- R;k tkxsr jkew] jrh o brj

Detaljer

xwysdlh,dlizsl fo kf;kazph fo kf;kazph lksis iqlrds iqlrds lksis lksis

xwysdlh,dlizsl fo kf;kazph fo kf;kazph lksis iqlrds iqlrds lksis lksis xwysdlh,dlizsl fo kf;kazph iqlrds nsokpk /kkok djk! fnol 1 ßeh eksbîkus ijes'ojkpk /kkok djrks] vkf.k rks vkiy;k ifo= Mksaxjko:u ek>s,sdrks-þ Lrks= 3%4 dsunzkoj tk.;kpk rqepk ekxz 'kks/kk varfj{k LFkkud

Detaljer

;keph vkbz. ,dkafddk % lat; fo- ;sj.ks. bz lkfgr; izdk ku. ukv;:ikarj ys[kd

;keph vkbz. ,dkafddk % lat; fo- ;sj.ks. bz lkfgr; izdk ku. ukv;:ikarj ys[kd ,dkafddk % ekr`e; egaeaxy iszj.kklrks= ewg ys[kd lkus xq:th ;kap;k ^ ;keph vkbz* iqlrdkrwu ygku kkys; fo kf;kzai;zar] ikydkai;zar ;keph vkbz rfkk lkus xq:th dgkos R;krwu Lor% ckyds?kmkfor uogs rj Lofodklkrwu

Detaljer

FksLlyuhdkdjkal nqljs i= ( Second Thessaionians)

FksLlyuhdkdjkal nqljs i= ( Second Thessaionians) FksLlyuhdkdjkal nqljs i= ( Second Thessaionians) 1%1&9 FksLlyuhdkdjkal nqljs i= 1 1]1 iksy vkf.k flyoku o rhef; ;kap;kdmwu FksLlyuhdkdjkaP;k eamghyk ts vkeps cki ijes oj vkf.k ;s kw f[kzlrkr vkgsr- 2]3

Detaljer

iqy xwysdlh,dliz sl vodk'kdkyhu ck;cy 'kkgk eq[; ikbklkbh i=ds

iqy xwysdlh,dliz sl vodk'kdkyhu ck;cy 'kkgk eq[; ikbklkbh i=ds iqy xwysdlh,dliz sl vodk'kdkyhu ck;cy 'kkgk klkbh i=ds ekxzn'kzu xv ¼ukSdku;u½,danj flagkoyksdu izdj.;kp;k osgsl izr;sdosgh fo kfkhz,sdsy ijes ojkph vkjk/kuk djk] fo kf;kzps izfrmrrj vls vlyss ikfgts tsogk

Detaljer

FksLlyuhdkdjkal ifgys i= (First Thessalonians)

FksLlyuhdkdjkal ifgys i= (First Thessalonians) FksLlyuhdkdjkal ifgys i= (First Thessalonians) 1%1&9 FksLlyuhdkdjkal ifgys i= 1 1] iksy vkf.k flyoku o rhef; g;kap;kdmwu FksLlyuhdkdjkaP;k eamgh lkbh th ijes'oj cki vkf.k izhkq ;s'kw 2 f[kzlrkr vkgs] rqegkal

Detaljer

Ekgkjk Vª jkt; fo qr forj.k daiuh e;kzfnr]

Ekgkjk Vª jkt; fo qr forj.k daiuh e;kzfnr] Ekgkjk Vª jkt; fo qr forj.k daiuh e;kzfnr] ukxiwj kgj ifjeamg] ukxiwj- dsl daz- xzkxkfuea@uk ki@022 @2010 vtznkj : es- Hkksalyk feyvjh Ldqy pddh [kkik] iks- dksjkmh Vh-ih-,lukxiwj- xsjvtznkj % & fo:/n

Detaljer

य प तक त ल ल खन च सव ह क ल खक कड स र त अस न प तक च क व य त ल अ श च प नम ण व न य, च पट क व इतर प तर कर य स ठ ल खक च ल ख परव नग घ ण आव यक आह. तस न क य स क यद श र क रव ई ह ऊ शकत. क शक -- ई स ह य त न स प दक

Detaljer

स ख, द ख व आन द य म न सक कय च य य मन वर झ ल य प रन म च अ य स क न य वर उप य य जन स च वण

स ख, द ख व आन द य म न सक कय च य य मन वर झ ल य प रन म च अ य स क न य वर उप य य जन स च वण स ख, द ख व आन द य म न सक कय च य य मन वर झ ल य प रन म च अ य स क न य वर उप य य जन स च वण lgk ;d izk/;kid j;r f k{k.k lalfksps] vk>kn dkwyst vkwq,t;qds ku] rk- lkrkjk] ft- lkrkjk- 415001 मह र भ रत izlrkouk

Detaljer

jkt;kph LFkkiuk dj.kkjs fo"k; lwph

jkt;kph LFkkiuk dj.kkjs fok; lwph jkt;kph LFkkiuk dj.kkjs fo"k; lwph izlrkouk 01 1- f[kzlr & jkt;kpk jktk 05 1-1 ifjp; 05 1-2 R;kP;kcjkscj vkeps ukrs Qkj egrokps vkgs 06 1-3 jkt; ek>s ukgh] vkiys gh ukgh] ijarq R;kps vkgs 07 1-4 vkegkl

Detaljer

jksedjkal i= (Romans)

jksedjkal i= (Romans) jksedjkal i= (Romans) 1%1&8 jksedjkal i= 1 1]2 iksykdmwu tks ;s'kw f[kzlrkph lsok dj.kjk izsf"kr vkgs] ijes'ojkp;k lqokrszlkbh tks osxgk dsysyk] T;kph izfrkk 3 ijes'ojkus ifo= 'kkl=kr lans"v;kap;k }kjs

Detaljer

Total No. of Questions: 25 Total No. of Pages: fo"k; % ejkbh. Subject: MARATHI le; % 03?k.Vs iw.kk±d % 100. Time: 03 Hours Maximum Marks: 100

Total No. of Questions: 25 Total No. of Pages: fok; % ejkbh. Subject: MARATHI le; % 03?k.Vs iw.kk±d % 100. Time: 03 Hours Maximum Marks: 100 dqy iz uksa dh la[;k % 25 dqy i`"bksa dh la[;k % 07 Total No. of Questions: 25 Total No. of Pages: 07 204 fo"k; % ejkbh Subject: MARATHI le; % 03?k.Vs iw.kk±d % 100 Time: 03 Hours Maximum Marks: 100 funsz

Detaljer

द र ग अश ह एक प र म कहगण

द र ग अश ह एक प र म कहगण द र ग अश ह एक प र म कहगण gks;] eh kkshkk f kokth inkjs ek>k tue 7 fmlsacj 1967 jksth eqacbzr >kyk- rccy 7 o kkzauh tueysyh?kjkr ifgyhp eqyxh] Eg.kqu ukogh vkbzofmykauh kkshkk Bsoys- [kjs lkaxk;ps rj f

Detaljer

Universal Tutorials X CBSE Marathi

Universal Tutorials X CBSE Marathi UT C CE SSFU L SU Guided effort leads to a bright future T U E GUID 18 Y EAR S Entrance IX-XII State CBSE ICSE X - CBSE - MARATHI admin@universaltutorials.com www.universaltutorials.com vuqøef.kdk vuqøef.kdk

Detaljer

म य आध रत सम ज : क ळ च गरज

म य आध रत सम ज : क ळ च गरज म य आध रत सम ज : क ळ च गरज. ह. एम. घ बळ B.Com, M.S.W., M.Phil. lgk ;d izk/;kid ekrksjh eqankqgs lektdk;z egkuj[ksm] ft- ukxiwj मह र भ रत Kku dsog Kku jkghys rj ekuo fvd.ks kd; ukgh] i.k tj vki.k Kku nwjn`

Detaljer

ejkbs dkyhu izeq[k enkzuh [ksg

ejkbs dkyhu izeq[k enkzuh [ksg ejkbs dkyhu izeq[k enkzuh [ksg v kksd Kkuksck ikvhy Jh-,e-,p- [kki.ks dkwyst] ikpy Rkk- jktkiwj] ft- jrukfxjh lkjka'k : ejkbsdkgkr enkzuh [ksgkauk vfr k; egro izkir >kys gksrs- Hkksxksfyd ifjflfkrh ;k

Detaljer

Universal Tutorials X ICSE

Universal Tutorials X ICSE Universal Tutorials X ICSE E-. Full Test 01 (Set 1): Marathi Date: Recommended Time: 3 hour Max. Marks: 80 (Section A 40 Marks) 1½ Write a short composition in Marathi of approximately 250 words on any

Detaljer

is=kps ifgys i= (THE BOOK OF FIRST PETER)

is=kps ifgys i= (THE BOOK OF FIRST PETER) is=kps ifgys i= (THE BOOK OF FIRST PETER) 1%1&3 ifgys is= 1 is=kkps ifgys i=k 1 is=kdmwu tks ;s kw f[kzlrkapk izsf"kr vkgs] R;k loz ijns'kokfl;kap;k ukaos ts xyfr;k] diinqfd;k] 2 vkf'k;k o fcfkqfu;k ;sfks

Detaljer

fqfyiisdjkal i= (Philipians)

fqfyiisdjkal i= (Philipians) fqfyiisdjkal i= (Philipians) 1%1&9 fqfyiisdjkal i= 1 1] loz ns[kjs[k dj.kkjs o lgdehz] iksy o rhef;] ts ;s'kwps nkl vkgsr] ;k lokzadmwu R;k ifo= yksdkap;k ukokar 2]3 ts fqfyiisr jkgrkr] vkep;k LofxZ; firk

Detaljer

<

< ç 1 ç 2 ç 3 rhu Øeokj le la[;kaph ljkljh ¼3 6½ vkgs- R;k la[;k p

Detaljer

आव ह न श ळ ब ह य म ल च शशक षण च

आव ह न श ळ ब ह य म ल च शशक षण च आव ह न श ळ ब ह य म ल च शशक षण च lgk ;d izk/;kid ekrksjh eqankqgs lektdk;z egkuj[ksm] ft- ukxiwj मह र ष ट र भ रत dsanz ljdkjus 1,fizy 2010 iklwu ^ckydkapk eksqr o ldrhp;k f k{k.kkpk vf/kdkj vf/kfu;e] 2009*

Detaljer

fouksn xk;dokm ;kap;k dknac&;krhy lel;k

fouksn xk;dokm ;kap;k dknac&;krhy lel;k Impact Factor 5.20 ISSN 2277-8721 fouksn xk;dokm ;kap;k dknac&;krhy lel;k MkW- ukxukfk y{e.k vkoys ejkbh fohkkx xqycxkz fo kihb] dycqxhz & 585106 fouksn xk;dokm ;kauh fofo/k izdkjp;k lel;kapk mgkiksg vkiy;k

Detaljer

ß,ydqapokjkaP;k okmk fpjscanh o vkredfkk ukv;d`rhaps rqyukred v/;;uþ

ß,ydqapokjkaP;k okmk fpjscanh o vkredfkk ukv;d`rhaps rqyukred v/;;uþ fo kihb vuqnku vk;ksx (UNIVERSITY GRANTS COMMISSION) lar xkmxs ckck vejkorh fon;kihb] vejkorh- varxzr y?kqla kks/ku izdyi (MINOR RESEARCH PROJECT REPORT) File No.23-1536/14(General/105(WRO)XII Plan - fo"k;-

Detaljer

Hkkl] dkfynkl vkf.k HkoHkwrh ;kapk du;ktuekfo k;hpk n`f Vdksu

Hkkl] dkfynkl vkf.k HkoHkwrh ;kapk du;ktuekfo k;hpk n`f Vdksu Hkkl] dkfynkl vkf.k HkoHkwrh ;kapk du;ktuekfo k;hpk n`f Vdksu MkW- lks- iksfz.kzek panzdkar eksvs N=irh f kokth dkwyst] lkrkjk- Xkks kokjk Hkkl] dkfynkl vkf.k HkoHkwrh gs lald`re/khy izffkr; k fo}ku vkgsr-

Detaljer

vk; ch vks iqhym xkbm yhmlz vkwiq n iqhym oj vkèkkfjr

vk; ch vks iqhym xkbm yhmlz vkwiq n iqhym oj vkèkkfjr vk; ch vks iqhym xkbm yhmlz vkwiq n iqhym oj vkèkkfjr vfhkuanu! gs iqlrd Eg.kts izr;{k foøh O;olk;krhy ksdmks ; kloh izfrfuèkhp;k vuqhkokpk lkj vkgs- [kja rja ;k iqlrdkp;k ys[kukps Js; dq.;k,dk O;Drhyk

Detaljer

fl=;akph xkfkk MWk-,u-,p- [kksms ¼ L=h&xhrakps ladyu( o R;kps lkekftd] lakl frd o lkfgfr;d vaxkus foospu ½ ys[kd

fl=;akph xkfkk MWk-,u-,p- [kksms ¼ L=h&xhrakps ladyu( o R;kps lkekftd] lakl frd o lkfgfr;d vaxkus foospu ½ ys[kd fl=;akph xkfkk ¼ L=h&xhrakps ladyu( o R;kps lkekftd] lakl frd o lkfgfr;d vaxkus foospu ½ ys[kd MWk-,u-,p- [kksms ch-,llh] ¼tho kkl=½],e-,- ¼ejkBh½] ih,p-mh] lsv- ejkbh fohkkx izeq[k] ; koar egkfo ky;]

Detaljer

Vol. 2, Issue: 9, Oct.-Nov (IJRSML) ISSN:

Vol. 2, Issue: 9, Oct.-Nov (IJRSML) ISSN: O;fDreRokps kkl=h; Lo:i izk- e;qj camw ygkus MkW- xksikgjko [ksmdj egkfo ky;] xkmsxko ¼rsYgkjk½ ft- vdksyk- O;fDreRo ;k ladyiusus ekul kkl=kr xsy;k dkgh n kdkae/;s pkaxysp ewg /kjys vkgs- vki.k Eg.krks

Detaljer

Bi-Monthly. Electronic International Interdisciplinary Research Journal (EIIRJ ) REVIEWED INTERNATIONAL JOURNAL. ISSN : Impact factor: 2.

Bi-Monthly. Electronic International Interdisciplinary Research Journal (EIIRJ ) REVIEWED INTERNATIONAL JOURNAL. ISSN : Impact factor: 2. 2014 Electronic International Interdisciplinary Research Journal (EIIRJ ) REVIEWED INTERNATIONAL JOURNAL : 2277-8721 Impact factor: 2.085 Bi-Monthly VOL - IV ISSUES - V Chief-Editor: Ubale Amol Baban Page1

Detaljer

Ekgkfo ky;hu fon;kfkkzph vkregr;k,d v/;;u

Ekgkfo ky;hu fon;kfkkzph vkregr;k,d v/;;u Ekgkfo ky;hu fon;kfkkzph vkregr;k,d v/;;u आठव क ज ऑफ़ स श व क जजल ह भ ड र.मह र ष ट र gr;k vkf.k vkregr;sp;k?kvuk loz lkeku; vkf.k loz dkgkr lq: vlrkr- ;keqgs vkregr;k gk v/;;u o fparukpk fo"k; vl.ks LokHkkfod

Detaljer

वदभ त ल श तक य य आ मह य क रण व उप य

वदभ त ल श तक य य आ मह य क रण व उप य वदभ त ल श तक य य आ मह य क रण व उप य सह यक य पक,e-,e- egkfo ky; nkjogk ft- ;orekg मह र भ रत izlrkouk %& ^ ksrdjh vkregr;k* gh Hkkjrh; lektke/khy,d Qkj eksbh lel;k Eg.kwu vkt leksj vkyh vkgs- [kú;k vfkkzus

Detaljer

भ रत त ल ल कश ह च य यशस व त स ठ प रत य वहन च य तत व च गरज

भ रत त ल ल कश ह च य यशस व त स ठ प रत य वहन च य तत व च गरज भ रत त ल ल कश ह च य यशस व त स ठ प रत य वहन च य तत व च गरज मह र ष ट र भ रत ekuokus jkuvh volfksiklwu rs vktrkxk;r izxrh lk/kr vlrkuk osxosxgs 'kklukps izdkj vuqhkoysys vkgsr- R;kr izkeq[;kus gqdwe'kkgh]

Detaljer

Ikz kklfud vf/kdkjh] mpp f k{k.k fohkkx] iq.ks-

Ikz kklfud vf/kdkjh] mpp f k{k.k fohkkx] iq.ks- ch-,m- egkfo ky;kae/;s fo kf;kzap;k lekos kuklkbh dsy;k tk.kkú;k iz;rukapk vh;kl Jh- izdk k cpnko Ikz kklfud vf/kdkjh] mpp f k{k.k fohkkx] iq.ks- Scholarly Research Journal's is licensed Based on a work

Detaljer

f'k{kd&f k{k.kkrhy O;kolkf;d fufrerrkk vf.k oklrkfodrk

f'k{kd&f k{k.kkrhy O;kolkf;d fufrerrkk vf.k oklrkfodrk f'k{kd&f k{k.kkrhy O;kolkf;d fufrerrkk vf.k oklrkfodrk lgk-izk-f[kyykjs lq/khj ; koark,e-,-]¼baxzth]vfkz½,e-,m~]lsv]usv f k{k.k kkl= vkcklkgsc dkdms f k{k.k kkl= egkfo ky;] ksoxkao izlrkouk %& f k{kd izf

Detaljer

2012 Sep. fdjdksg cktkjisb] ijns'kh xaqro.kqd] ekwyl~]lk[kgh nqdkua],q-mh-vk;- ijdh; daiu;k-

2012 Sep. fdjdksg cktkjisb] ijns'kh xaqro.kqd] ekwyl~]lk[kgh nqdkua],q-mh-vk;- ijdh; daiu;k- Hkkjrh; fdjdksg cktkjisbsr ijns'kh xaro.kqdhyk FksV izos'k ns.;kp;k ljdkjp;k fu.kz;kus fdjdksg olrqap;k O;kikj{ks=kr izpam okng fuekz.k >kys- ;k fu.kz;kckcr myv-lqyv izfrfø;k ;k;yk ykxy;k- ljdkjlkscrp

Detaljer

Lkksus rkj.k dtkzpk vtz

Lkksus rkj.k dtkzpk vtz Lkksus rkj.k dtkzpk vtz kk[kk%& fnukad %& 1- uko % 2- ofmykaps @irhps uko % 3- vkbzps uko % 4- tuerkjh[k o o; % 5- dk;epk irrk % 6- laidkzpk irrk % 7- Qksu @eksckbzy ua- % 8- O;olk; % 9- eklhd mriuu %

Detaljer

Universal Tutorials X CBSE

Universal Tutorials X CBSE Universal Tutorials X CBSE E - Full Test 01 (Set 1) : Marathi Date: Recommended Time: 3 hr. Max. Marks: 80 fohkkx ^v* ¼13 xq.k½ 1½ [kkyhy mrkjk okpwu R;koj vk/kkjhr iz ukaph mrrjs fygkvusd yksd vfr k;ksdrhoj

Detaljer

dfkklaxzg Me: ys[kd lat; ;sj.ks bz lkfgr; izdk ku

dfkklaxzg Me: ys[kd lat; ;sj.ks bz lkfgr; izdk ku dfkklaxzg Me: ys[kd lat; ;sj.ks bz lkfgr; izdk ku डमर ह प स तक व न म ल य आह पण फ़ कट न ह य म ग अन क च कष प स आह त. म हण न ह चल य र खचच कर ३ वमवनट १ वमवनट : ल खक न फ़ न कर न ह प स तक कस टल त कळ १ वमवनट :

Detaljer

izlrkouk % र जम त जज ब ईच य य वशयक ध रण : एक अ ययन

izlrkouk % र जम त जज ब ईच य य वशयक ध रण : एक अ ययन र जम त जज ब ईच य य वशयक ध रण : एक अ ययन इ तह स वभ ग म ख, र ण ल म ब ई म हल मह व य लय स वरग व, ज. न गप र मह र भ रत izlrkouk % lrjko;k krdkr egkjk Vªke/;s f kokthegkjktkakp;k usr`rokr fganoh LojkT; mn;kl

Detaljer

र ष श ह मह र च सक त च शश ण

र ष श ह मह र च सक त च शश ण र ष श ह मह र च सक त च शश ण la kks/kd fon;kfkhz MkW- ckcklkgsc vkacsmdj ejkbokmk fon;kihb] vksjaxkckn- मह र ष ट र भ रत izlrkouk % jkt khz kkgq egjktkaph b-l- 1894 rs 1922i;Zarph Eg.kts vo?kh vëkfol o kkzph

Detaljer

'kkarkckã 'ksgd ;kap;k yfyrx ys[kukrhy ^L=h

'kkarkckã 'ksgd ;kap;k yfyrx ys[kukrhy ^L=h 30 'kkarkckã 'ksgd ;kap;k yfyrx ys[kukrhy ^L=h L=h*fo"k;d tk.khokapk vh;kl Ák- M - jatuk e/kqdj dne ejkbh foòkx Áeq[k] vxflr dyk] okf.kt; o nknklkgsc #iors fokku egkfo ky;] vd ys] rk- vd ys ft- vgenuxj

Detaljer

ejkbh ozrdfkk o óhoknh n`f Vdksu

ejkbh ozrdfkk o óhoknh n`f Vdksu ejkbh ozrdfkk o óhoknh n`f Vdksu प र च र य ड. क शव फ ल Jherh kdqarykckbz /kkcsdj egkfo ky;] dkjatk ¼ykM½ th- ok khe मह र ष ट र भ रत izlrkouk %& óhoknkph lq#okr dsogkiklwu >kyh] gs ikfgys vlrk vls fnlrs

Detaljer

dyllsdjkal i= (Colossians)

dyllsdjkal i= (Colossians) dyllsdjkal i= (Colossians) 1%1&10 dyllsdjkal i= 1 1]2 ;gksok ijes'ojkp;k bpnsus ;s'kw f[kzlrkpk izsf"kr iksy vkf.k vkepk HkkÅ rhef; dmwu dyllsr jkg.kú;k rlsp 3 ;s'kw f[kzlrkr ifo= vkf.k fo'oklw yksdkauk

Detaljer

iz;rukus gk iz u jk"vªh;n`"vîk egrokpk vkgs gs ifgy;kank ekam.;kr vkys- Review Of Research ISSN: X Research Papers ROR (1),

iz;rukus gk iz u jkvªh;n`vîk egrokpk vkgs gs ifgy;kank ekam.;kr vkys- Review Of Research ISSN: X Research Papers ROR (1), ISSN:-2249-894X Research Papers izlrkouk % egkjk"vªkrhy,d izcks/ku poghps,d ekxzn kzd Eg.kwu jk- uk- pogk.k vksg[kys tkrkr- rs eg"khz f kans ;kaps ospkfjd vuq;k;h gksrs- R;kaP;k ers] f kans ;kauh egkrek

Detaljer

HkkjrjRu MkW- ckcklkgsc vkacsmdj & ks{kf.kd dzkarhps iz.ksrs. izk-ch-ds- fluxkjs n-x-rvdjs egkfon;ky;] ek.kxkao & jk;xm-

HkkjrjRu MkW- ckcklkgsc vkacsmdj & ks{kf.kd dzkarhps iz.ksrs. izk-ch-ds- fluxkjs n-x-rvdjs egkfon;ky;] ek.kxkao & jk;xm- HkkjrjRu MkW- ckcklkgsc vkacsmdj & ks{kf.kd dzkarhps iz.ksrs izk-ch-ds- fluxkjs n-x-rvdjs egkfon;ky;] ek.kxkao & jk;xm- R4Z Scholarly Research Journal's is licensed Based on a work at www.srjis.com izlrkouk

Detaljer

मह र ण य स ब ई व यक त आणण क य

मह र ण य स ब ई व यक त आणण क य मह र ण य स ब ई व यक त आणण क य अमर कल ण ज य मह व द य लय ट कळघ ट त. हह ग ज. न गप र मह र ष ट र भ रत izlrkouk & ejkbs kkghr T;k drzcxkj fl=;kauh vkiy;k xq.korrsp;k vkf.k drzcxkjhp;k tksjkoj ejkbs kkgh fvdwu

Detaljer

^ejrk tho okpfo.;kis{kk eksbs rs iq.; dks.krs\* ;k okd;kr fdrh v{kjh 'kcn tklr osgk vkys vkgsr\

^ejrk tho okpfo.;kis{kk eksbs rs iq.; dks.krs\* ;k okd;kr fdrh v{kjh 'kcn tklr osgk vkys vkgsr\ 1 % 1 vkdyu ç 1 la[;kekyk % 10] 15] 30] 35] 40] 50 fnysy;k la[;kekysr fo"ke la[;k fdrh vkgsr\ [1] 5 [2] 3 [3] 2 [4] 0 15 ] 35 ;k fo"ke la[;k ç 2 la[;kekyk 25] 75] 50] 57] 100] 125 fnysy;k la[;kekysr 5

Detaljer

Himani Savarkar, Savarkar Bhavan, Raja Thakur Path, Shanivar Peth, Pune. tel :

Himani Savarkar, Savarkar Bhavan, Raja Thakur Path, Shanivar Peth, Pune. tel : vsfrgkfld fuca/k Himani Savarkar, Savarkar Bhavan, Raja Thakur Path, Shanivar Peth, Pune. tel :+912025544751 Internet Rights are with Swatantryaveer Savarkar Rashtriya Smarak Trust, Dadar, Mumbai vsfrgkfld

Detaljer

ckydkexkjkp;k f k{k.k fo k;d lel;k izk- vkj-,e- pogk.k lgk ;d izk/;kid] xqyke uch vk>kn lektdk;z egkfo ky;] iqln] ft- ;orekg

ckydkexkjkp;k f k{k.k fo k;d lel;k izk- vkj-,e- pogk.k lgk ;d izk/;kid] xqyke uch vk>kn lektdk;z egkfo ky;] iqln] ft- ;orekg ckydkexkjkp;k f k{k.k fo k;d lel;k izk- vkj-,e- pogk.k lgk ;d izk/;kid] xqyke uch vk>kn lektdk;z egkfo ky;] iqln] ft- ;orekg Received: 19/05/2012 Reviewed: 29/05/2012 Accepted: 01/06/2012 RESEARCH PAPER

Detaljer

vkfnoklh eqykap;k lel;k %,d vh;kl izk- xogk.ks jktsanz jkepanz,e-,p- dkwyst] Bk.ks

vkfnoklh eqykap;k lel;k %,d vh;kl izk- xogk.ks jktsanz jkepanz,e-,p- dkwyst] Bk.ks Page20 vkfnoklh eqykap;k lel;k %,d vh;kl izk- xogk.ks jktsanz jkepanz,e-,p- dkwyst] Bk.ks ^lkaxk vkegh dal txk;pa\ glr glr dh jmr jmor\* doh eaxs k ikmxkodj ;kap;k lxg;kauk gk loky gksrk- ;k txkp;k ikbhoj

Detaljer

Lkekt la?kvusph xjt Ekuq ;thou gs dsog,dv;kus tx.;kps ulwu rlsp dsog izk.;kap;k VksG;kaizek.ks,d= jkg.;kpsgh ukgh-r;kap;k lq[knq%[kkp;k]vkdka{kkpk vkjlk gsp izr;sdkps drzo; vkgsfu%lokfkz lsokhkkokus lektdk;z

Detaljer

dsafnz; vf/kdks"k o R;kph Hkwfedk o dk;sz Functions of Central Bank

dsafnz; vf/kdksk o R;kph Hkwfedk o dk;sz Functions of Central Bank Lok Mahavidyalaya, Wardha Session 2018-19 Study Material Class B.A. II (IV semester) Economics Sub :- Macro Economics dsafnz; vf/kdks"k o R;kph Hkwfedk o dk;sz Functions of Central Bank izlrkouk %& izr;sd

Detaljer

tkrd] tacwf}i] fu ;ketsë] fn'kkdkd] ckos:-

tkrd] tacwf}i] fu ;ketsë] fn'kkdkd] ckos:- ÞckS/n tkrd dfksrqu izfrfcachr gks.kkjs lkeqfnzd O;kikjß Jh- fot; cliik d Gh ihpmh la'kks/kd lkjka'k % izkphu dkgkiklwu Hkkjrkr leqnz O;kikj dsyk tkrks- leqnz O;kikjkps osxosxg;k fbdk.kh myys[k fegr vlys

Detaljer

Jherh uhyk jekdkar osvs

Jherh uhyk jekdkar osvs euksxr ^Hkxon~xhrk* gh Hkkjrkrhy cgwrsd yksdkaps vkd"kz.k vkgs- ^Hkxon~xhrk* dk; vkgs\ ^dezqyr;kx* Eg.kts dk;\ gs tk.k.;kph mrlqdrk vxnh kkys; fo kf;kzae/;s i.k fnlwu ;srs- eh Hkxon~xhrk p.;kpk cjkp osgk

Detaljer

izk;ksfxd jaxhkweh %,d vh;kl

izk;ksfxd jaxhkweh %,d vh;kl izk;ksfxd jaxhkweh %,d vh;kl izk- fujt cksjls izk-mkw- panz'ks[kj d.kls la'kks/kd fo kfkhz] ukvîk'kkl= fohkkx ekxzn'kzd] ukvîk'kkl= fohkkx izeq[k nsofxjh egkfo ky;] vksjaxkckn Jh iafmrxq# ikmhzdj egkfo

Detaljer

vkiya LoIu dq.kh igoya\

vkiya LoIu dq.kh igoya\ vkiya LoIu dq.kh igoya\ rqegh gs iqlrd okpkoa vla rqep;k c lyk d/khgh okv.kkj ukgh! vkiya LoIu dq.kh igoya\ vkarjjk"vªh; cslvlsyj gw LVksy n vesfjdu Mªhe pk ejkbh vuqokn ys[kd cdz gstsl vuqoknd & dfiy

Detaljer

lirjax vùet mejmjeleer negme (Fbef[Ùee) Øee0efue0 eqacbz (Fbef[Ùee) f'k{kd&nf'kzdk ysf[kdk MkWú eatq"kk lat; Lokeh

lirjax vùet mejmjeleer negme (Fbef[Ùee) Øee0efue0 eqacbz (Fbef[Ùee) f'k{kd&nf'kzdk ysf[kdk MkWú eatqkk lat; Lokeh lirjax f'k{kd&nf'kzdk 5 ysf[kdk MkWú eatq"kk lat; Lokeh vùet mejmjeleer negme (Fbef[Ùee) Øee0efue0 eqacbz-400062 (Fbef[Ùee) Second Floor, MGM Tower, 19 Ansari Road, Daryaganj, New Delhi-110002 (India)

Detaljer

ukf kd kgjkrhy lozlekos kd f k{k.k ns.kkú;k kkgkae/khy fo ks k xjtk vl.kkú;k fo kf;kzauk ;s.kkú;k vmp.khapk vh;kl

ukf kd kgjkrhy lozlekos kd f k{k.k ns.kkú;k kkgkae/khy fo ks k xjtk vl.kkú;k fo kf;kzauk ;s.kkú;k vmp.khapk vh;kl ukf kd kgjkrhy lozlekos kd f k{k.k ns.kkú;k kkgkae/khy fo ks k xjtk vl.kkú;k fo kf;kzauk ;s.kkú;k vmp.khapk vh;kl Asst. Prof. Kirti Dilip Chitte 1 & Dr.Bhushan Vasantrao Kardile 2 1 K.K.Wagh College Of

Detaljer

Ekk.kla % HksVysyh % u HksVysyh

Ekk.kla % HksVysyh % u HksVysyh ! Ekk.kla % HksVysyh % u HksVysyh * 1 izdkf'kdk lks-lqfiz;k 'kjn ejkbs uopsru; izdk'ku U;w xtkar dks-vkwi-gks-lks-fy- CykWd ua-lh$11] rgetyk] dkslkaxksuxj] iqyk; vksogj[kkyh],l-ogh-jksm], cksfjoyh (i-)]

Detaljer

ejkbhrhy os dh; fpfdrldkap;k vkredfkukapk lkekftd vaxkus vh;kl ¼b-l rs 2010½

ejkbhrhy os dh; fpfdrldkap;k vkredfkukapk lkekftd vaxkus vh;kl ¼b-l rs 2010½ A Study of Self Narratives by Doctors in Marathi Literature: A Social Perspective (2000 to 2010) ejkbhrhy os dh; fpfdrldkap;k vkredfkukapk lkekftd vaxkus vh;kl ¼b-l- 2000 rs 2010½ A Minor Research Project

Detaljer

izdj.k 3 js la kks/kukph dk;zi/nrh 3-1 la kks/ku Eg.kts dk;

izdj.k 3 js la kks/kukph dk;zi/nrh 3-1 la kks/ku Eg.kts dk; izdj.k 3 js la kks/kukph dk;zi/nrh 3-1 la kks/ku Eg.kts dk; la kks/kukyk baxzthr Research EgVys tkrs- gk baxzth izfr kcn ;ksx;p vkgs- Research Eg.kts iqugk kks/k?ks.ks- oslvjp;k dks kkrgh la kks/ku Eg.kts

Detaljer

2- jkwcvz <kygp;k ers] vf/klrrk gk izhkkokpk vfr k; dk;z{ke izdkj vkgs-

2- jkwcvz <kygp;k ers] vf/klrrk gk izhkkokpk vfr k; dk;z{ke izdkj vkgs- vf/klrrk %& jkt; kkl=ke/;s lrrk ladyius brdhp egrokph ladyiuk Eg.ktsp vf/klrrk gks;- brjkap;k orzukr visf{kr ifjorzuk?kmowu vk.k.;kph ladyiuk Eg.ktsp lrrk gks;- ijarq lrrse/;s O;DrhP;k orzukr?kmoqu vk.kysys

Detaljer

Ykksdxhr % Lo:Ik vkf.k izdkj

Ykksdxhr % Lo:Ik vkf.k izdkj Ykksdxhr % Lo:Ik vkf.k izdkj lks- osnjh fot; ffkxgs] Ph.D.,e-,-],e-,M-] ih,p-mh-( lg;ksxh izk/;kfidk] izikbd] ejkbh fohkkx izeq[k] dezohj kkarkjkeckiw okojs egkfo ky;] mrreuxj] flmdks] ukf kd % 8 Scholarly

Detaljer

SHIVAJI UNIVERSITY, KOLHAPUR

SHIVAJI UNIVERSITY, KOLHAPUR 1 SHIVAJI UNIVERSITY, KOLHAPUR B.A., B. Com. and B. Sc. and other under Graduate Degree Programme (For Sem II) Choice Based Credit System Skill Development Course (Non-Credit Course) Self Instructional

Detaljer

3½ vkpk;kzap;k eqyk[krhp;k vk/kkjs i-iw- xq#nsokap;k 'ks{kf.kd fopkjkaps fo'ys"k.k %&

3½ vkpk;kzap;k eqyk[krhp;k vk/kkjs i-iw- xq#nsokap;k 'ks{kf.kd fopkjkaps fo'ysk.k %& 3½ vkpk;kzap;k eqyk[krhp;k vk/kkjs i-iw- xq#nsokap;k 'ks{kf.kd fopkjkaps fo'ys"k.k %& izlrqr la'kks/kkarxzr vk/kqfd f'k{k.k o i-iw- xq#nso ;kaps f'k{k.k fo"k;d fopkj ;kl vql#,d vkpk;kzadfjrk eqyk[krhps

Detaljer

lkjka k vdksyk ftyg;krhy ckjh % ikjaifjdrk vkf.k yksdlkfgr;kpk fpfdrld vh;kl

lkjka k vdksyk ftyg;krhy ckjh % ikjaifjdrk vkf.k yksdlkfgr;kpk fpfdrld vh;kl lkjka k vdksyk ftyg;krhy ckjh % ikjaifjdrk vkf.k yksdlkfgr;kpk fpfdrld vh;kl ckjh lekt & yksdthou ^ckjh* gh,d tkr vlwu Hkkjrkr fofo/k jkt;kr fofo/k ukokus olyh vkgsckjh] cjbz] iufm;k] lq;zoa kh] xksykbzr]

Detaljer

Sharad Hari Vishwasrao, Ph. D. Adarsha Comprehensive College of Education and Research Karve Road Pune 4

Sharad Hari Vishwasrao, Ph. D. Adarsha Comprehensive College of Education and Research Karve Road Pune 4 Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, Online ISSN 22788808, SJIF 2016 = 6.17, www.srjis.com UGC Approved Sr. No.49366, JANFEB 2018, VOL 5/43 vkfnoklh fon;kf;kzaph vkom ¼SkS{kf.kd @

Detaljer

Golden Research Thoughts

Golden Research Thoughts Vol 6 Issue 11 May 2017 ISSN No :2231-5063 ORIGINAL ARTICLE International Multidisciplinary Research Journal Golden Research Thoughts Chief Editor Dr.Tukaram Narayan Shinde Publisher Mrs.Laxmi Ashok Yakkaldevi

Detaljer

izdj.k 1 ys Hkkjrh; lektjpuk

izdj.k 1 ys Hkkjrh; lektjpuk izdj.k 1 ys Hkkjrh; lektjpuk 1-1 fganw /kez 1-1-1 pkrqo.;z O;oLFkk 1-1-2 tkrho;olfkk ¼O;k[;k½ 1-2 vuqlwfpr tkr 1-2-1 nfyr lekt ¼O;k[;k½ 1-3 MkW-ckcklkgsc vkacsmdjkaps cks/n /kekzrhy fopkj 1-4 cks/n /kez

Detaljer

भ रत य क ष क ष त र : अन क लत आण प रततक लत

भ रत य क ष क ष त र : अन क लत आण प रततक लत भ रत य क ष क ष त र : अन क लत आण प रततक लत INDIAN AGRICULTURE SECTOR : SUITABILITY AND ADVERSITY lgk ;d izk/;kid अर थश स त र व भ ग kkarkjkehkkå?kksyi dyk] fokku o xksvhjkehkkå iokj okf.kt; egkfo ky;] f

Detaljer

Tkkrh;oknkP;k fojks/kkr iq.ks djkjkrhy MkW- ckcklkgsc vkacsmdjkph Hkwfedk

Tkkrh;oknkP;k fojks/kkr iq.ks djkjkrhy MkW- ckcklkgsc vkacsmdjkph Hkwfedk Tkkrh;oknkP;k fojks/kkr iq.ks djkjkrhy MkW- ckcklkgsc vkacsmdjkph Hkwfedk xks kokjk (Abstract). आच य वन द ध ड र म vfllvav izksqslj jkt; kklrz fohkkx kadjjko tkogs ikvhy egkfo ky; yksgkjk ft- mlekukckn

Detaljer

आपत त व यवस थ पन आण श क ष

आपत त व यवस थ पन आण श क ष आपत त व यवस थ पन आण श क ष प र. ड. क बळ ग वव दर व करर व lgk;d izk/;kid vk>kn dkwyst vkwq,t;qds ku lkrkjk मह र ष ट र भ रत izklrkfod iwohzp;k dkgh fuekz.k gks.kkjh ladvs gh cjp kh uslfxzd Lo:ikph vlrekuokph

Detaljer

izfrfu;qfdr (Deputation) gsrq vkosnu i= dk izk:i

izfrfu;qfdr (Deputation) gsrq vkosnu i= dk izk:i Uttarakhand Urban Sector Development Investment Program Government of Uttarakhand 777, Satvik Tower, Main Kaulagarh Road, Rajender Nagar, Dehradun Phone : 035-2753894,Fax:035-2754895 Email: uusdip@gmail.com

Detaljer

izdj.k nqljs lanhkz lkfgr;kpk vh;kl 2-2 lacaf/kr lkfgr;kpk vh;kl-

izdj.k nqljs lanhkz lkfgr;kpk vh;kl 2-2 lacaf/kr lkfgr;kpk vh;kl- izdj.k nqljs lanhkz lkfgr;kpk vh;kl 2-1 izlrkouk 2-2 lacaf/kr lkfgr;kpk vh;kl- izdj.k nqljs lanhkz lkfgr;kpk vh;kl 2-1 izlrkouk lel;sp;k fuomhuarj o lel;slaca/kh fopkj dsy;kuarj izr;{k dkekyk lq:okr dj.;kvxksnj

Detaljer

rsjko;k 'krdkrhy ejkbh Hkk"kk] O;kdj.k o 'kcnlaxzg

rsjko;k 'krdkrhy ejkbh Hkkkk] O;kdj.k o 'kcnlaxzg rsjko;k 'krdkrhy ejkbh Hkk"kk] O;kdj.k o 'kcnlaxzg izk-mkw MkW- HkkÅlkgsc xes ejkbh fohkkx izeq[k] dyk o okf.kt; egkfon~;ky;] ;soyk ft- ukf kd 423401 b-l- 1100 rs 1350 ;k dkgkr egkjk"vªkr :< vl.kkú;k ejkbh

Detaljer

kcjh vkfnoklh forr o fodkl egkeamgkps forrkh; O;oLFkkiu

kcjh vkfnoklh forr o fodkl egkeamgkps forrkh; O;oLFkkiu kcjh vkfnoklh forr o fodkl egkeamgkps forrkh; O;oLFkkiu j;r f k{k.k lalfkk] v- vk- dkwyst] eapj iq.ks] मह र ष ट र भ रत izlrkouk jkt;krhy vkfnoklh lqç k{khr Cksjkstxkj] vkffkzdê V;k nqczy o nkfjnz; j ks[kkyh

Detaljer

Aarhat Multidisciplinary International Education Research Journal (AMIERJ) ISSN

Aarhat Multidisciplinary International Education Research Journal (AMIERJ) ISSN PEER- REVIEWED INTERNATIONAL JOURNAL Aarhat Multidisciplinary International Education Research Journal (AMIERJ) ISSN 2278-5655 Bi-Monthly VOL - II ISSUES - V [2013] Chief- Editor: Ubale Amol Baban [ Editorial/Head

Detaljer

ejkbh lkfgr;krhy jktdh; dknacjhpk ekunam

ejkbh lkfgr;krhy jktdh; dknacjhpk ekunam Impact Factor 5.18 ISSN 2278-5655 ejkbh lkfgr;krhy jktdh; dknacjhpk ekunam fuekszgh fxjh k QMds la kks/kd fo kffkzuh,l-,u- Mh- Vh- efgyk fo kihb] ppzxsv] eqacbz & 20 MkW- lquhy jkevsds la kks/ku ekxzn

Detaljer

व द आ ण य च ल खन. dyk o fokku efgyk egkfo ky; esgdj] ft- cqy<k.kk मह र भ रत

व द आ ण य च ल खन. dyk o fokku efgyk egkfo ky; esgdj] ft- cqy<k.kk मह र भ रत व द आ ण य च ल खन dyk o fokku efgyk egkfo ky; esgdj] ft- cqy

Detaljer

UNIVERSITY GRANTS COMMISSION NEW DELHI

UNIVERSITY GRANTS COMMISSION NEW DELHI UNIVERSITY GRANTS COMMISSION NEW DELHI Western Regional Office Pune 7 Minor Research Project AHMEDNAGAR MADHIL ADIVASHI LOKANCHE BRITISHANCHYA VIRUDHATIL UTHAO vgenuxje/khy vkfnoklh yksdkaps fczfv kkap;k

Detaljer

mygkluxj egkuxjikfydk] mygkluxj

mygkluxj egkuxjikfydk] mygkluxj mygkluxj egkuxjikfydk] mygkluxj mygkluxj egkuxjikfydsp;k fn- 29@3@2007 jksthp;k fo ks k egklhksps bfro`rr- fnukad%&29@3@2007 mygkluxj egkuxjikfydsph fo ks k egklhkk xq#okj fnukad 29@3@2007 jksth lka;dkgh

Detaljer

vfkz kkl= fohkkxizeq[k] MkW- vjfoan rsyax dkwyst] fuxmh] iq.ks

vfkz kkl= fohkkxizeq[k] MkW- vjfoan rsyax dkwyst] fuxmh] iq.ks Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, Online ISSN 2278-8808, SJIF 2016 = 6.17, www.srjis.com UGC Approved Sr. No.49366, JAN FEB, 2018, VOL- 5/43 egkjk"vª jkt;krhy ksrh mriknukph l %flfkrh&,d

Detaljer

Teaching Learning Centre. Savitribai Phule Pune University, Pune and New Arts Commerce and Science College, Ahmednagar

Teaching Learning Centre. Savitribai Phule Pune University, Pune and New Arts Commerce and Science College, Ahmednagar Teaching Learning Centre PMMMNMTT Ministry of Human Resource Development Savitribai Phule Pune University, Pune and New Arts Commerce and Science College, Ahmednagar A Short Term Course on ^^Hkkf kd v/;kiukr

Detaljer

lexz O;DrheRo fodkl o f k{k.k

lexz O;DrheRo fodkl o f k{k.k lexz O;DrheRo fodkl o f k{k.k MkW- olq/kk fouksn nso kkldh; v/;kid egkfo ky;] vdksyk Dr. Vasudha Vinod Deo ¼Govt. College of Education, Akola½ 1 & gjh vkse & fn-% MkW- olq/kk nso kkldh; v/;kid egkfo ky;]

Detaljer

n fyv~y fizul ys[kd o fp=dkj vkurqvku n larsdö;qisjh ejkbh vuqokn yfrdk ekams

n fyv~y fizul ys[kd o fp=dkj vkurqvku n larsdö;qisjh ejkbh vuqokn yfrdk ekams n fyv~y fizul ys[kd o fp=dkj vkurqvku n larsdö;qisjh ejkbh vuqokn yfrdk ekams gs iqlrd,dk eksb;k ek.klkyk viz.k dsy;kcíy eh gs iqlrd okp.kkú;k eqykaph {kek ekx.kkj vkgs + i.k eh vla dj.;kyk dkgh egrokph

Detaljer

egrokps o rkrmhps izfr] ek- lapkyd loz lyaxu egkfo eku;rkizkir lalfkk ¼ fo kihb ijh{kkaps egkfo ky;krhy dsanz ½

egrokps o rkrmhps izfr] ek- lapkyd loz lyaxu egkfo eku;rkizkir lalfkk ¼ fo kihb ijh{kkaps egkfo ky;krhy dsanz ½ núù úv ÉxÉÒ Gò ÉÉÆEò : 020-25601233 ìòcºé : 020-25691341 lanhkz Ø- ixks@2011@67 {ÉÖhÉä Ê ÉtÉ{ÉÒ`ö {É úòiéé ÖÖê üö Ö Ê É ÉÉMÉ x.ks kf[kam] iq.ks 411007- Website : www.unipune.ac.in E-mail : coe@unipune.ac.in

Detaljer

ekufld rk.k o ekufld vkjksx; & ;qodkaleksjhy vkogku

ekufld rk.k o ekufld vkjksx; & ;qodkaleksjhy vkogku International International Multidisciplinary Multidisciplinary e-journal e Journal/ izk- MkW- txfn k dkgs izk- MkW- ISSN furhudqekj 2277-4262 ekgh ekufld rk.k o ekufld vkjksx; & ;qodkaleksjhy vkogku lkjka

Detaljer

[kpz R;kP;k togikl nqiiv gksrk- baxyamp;k vf/kd=r vkdmsokjhuqlkj 1981 lkyh rsfkhy tursus 55 gtkj dksvh jqi;s] vfkkzr,dw.k mriuukp;k lkr VDds Hkkx

[kpz R;kP;k togikl nqiiv gksrk- baxyamp;k vf/kd=r vkdmsokjhuqlkj 1981 lkyh rsfkhy tursus 55 gtkj dksvh jqi;s] vfkkzr,dw.k mriuukp;k lkr VDds Hkkx MkW- vhk; cax eqdr nkjq dh nkjqeqdrh? Hkkjrh; lekt nksyk;eku euflfkrhr vkgs- vka/kz] vksfjlk] rkfegukmw] vjq.kkpy izns'k] ef.kiwj ;k jkt;kauh [kqy;k nkjqp;k vuqhkokuarj laiw.kz fdaok vkaf'kd nkjqcanhpk

Detaljer

^^lkekftd?kvuk vkf.k lel;k ;k ckcr Kku izkirhdjhrk dj.;kr vkysy;k O;ofLFkr la kks/kukyk vki.k lkekftd la kks/ku Eg.krks-**

^^lkekftd?kvuk vkf.k lel;k ;k ckcr Kku izkirhdjhrk dj.;kr vkysy;k O;ofLFkr la kks/kukyk vki.k lkekftd la kks/ku Eg.krks-** baxzth Hkk ksr la kks/kukyk Research vls Eg.krkr- Re-search Eg.kts iqugk iqugk kks/k.ks vlk vfkz ykork ;srks- ufou rf;s kks/k.;klkbh vkf.k tquh rf;s ijh{k.kklkbh dsysyk fpdhrld o i/nr khj vh;kl Eg.kts

Detaljer

न गप र व भ ग त ऱ शहर करण च प र त त

न गप र व भ ग त ऱ शहर करण च प र त त न गप र व भ ग त ऱ शहर करण च प र त त अर थश स त र व भ ग प रम ख एस. एन. म र मह व द य ऱय, त मसर ज. भ ड र मह र ष ट र भ रत kgjhdj.k gs dks.kr;kgh {ks=kp;k fodklkp;k ikrghps lqpd vkgs- jkt;kp;k kgjhdj.kkph rqyuk

Detaljer

Lokeh jkekuan rhfkz ejkbokmk fo kihb]ukansm

Lokeh jkekuan rhfkz ejkbokmk fo kihb]ukansm Lokeh jkekuan rhfkz ejkbokmk fo kihb]ukansm fo kihbkp;k dyk kk[ksvarxzr ih,p-mh-¼ ejkbh ½ inohlkbh lknj djko;kp;k izca/kkpk LFkwy vkjk[kmk fo k; ^^xksjh ns kikam svkf.k es=s;h iq ik ;kap;k dknacú;kapk

Detaljer

egkjk Vª jkt; fo qr forj.k daiuh]e;kzfnr xzkgd xk&gk.ks fuokj.k eap ukxiwj xzkeh.k ifjeamg] ukxiwj

egkjk Vª jkt; fo qr forj.k daiuh]e;kzfnr xzkgd xk&gk.ks fuokj.k eap ukxiwj xzkeh.k ifjeamg] ukxiwj 1 egkjk Vª jkt; fo qr forj.k daiuh]e;kzfnr xzkgd xk&gk.ks fuokj.k eap ukxiwj xzkeh.k ifjeamg] ukxiwj izdj.k dza- xzkxkfuea@uki@xzkeh.k@ 340@ 2011 vtznkj & Jh- xksafonk vkuank /kksvs] eq- ikbj iks- ksaxko¼dqam½]

Detaljer

DR.VASUDHA VINOD DEO ASSOCIATE PROFESSOR GOVT COLLEGE OF EDUCATION AKOLA Please also read my articles on Chinmayasanskar.

DR.VASUDHA VINOD DEO ASSOCIATE PROFESSOR GOVT COLLEGE OF EDUCATION AKOLA Please also read my articles on Chinmayasanskar. 1 GOVT COLLEGE OF EDUCATION AKOLA Please also read my articles on Chinmayasanskar.com No Transfusion of Idea Only transformation i-iw iw Lokeh fpue;kuankaps ks ks{kf.kd kf.kd fopkj fn- 19&05& 2011 ekxzn'kzd

Detaljer

vkf.k Ogh- ih- egkfo ky;] fo kuxjh] bankiwj,l- ch- ikvhy vfhk;kaf=dh egkfo ky;] ouxgh

vkf.k Ogh- ih- egkfo ky;] fo kuxjh] bankiwj,l- ch- ikvhy vfhk;kaf=dh egkfo ky;] ouxgh lkfo=hckbz Qqys iq.ks fo kihb] iq.ks vkf.k Ogh- ih- egkfo ky;] fo kuxjh] bankiwj,l- ch- ikvhy vfhk;kaf=dh egkfo ky;] ouxgh Jherh jruizhkknsoh ikvhy efgyk egkfo ky;] ckomk dyk] fokku vkf.k okf.kt; egkfo

Detaljer

izkpk;z, kkjnkckbz iokj efgyk f k{k.k kkl= egkfo ky;] kkjnkuxj- rkywdk % ckjkerh] ftygk % iq.ks-

izkpk;z, kkjnkckbz iokj efgyk f k{k.k kkl= egkfo ky;] kkjnkuxj- rkywdk % ckjkerh] ftygk % iq.ks- nwjlfk f k{k.k % dkgkph xjt MkW- mttoyk yks.kdj izkpk;z, kkjnkckbz iokj efgyk f k{k.k kkl= egkfo ky;] kkjnkuxj- rkywdk % ckjkerh] ftygk % iq.ks- Scholarly Research Journal's is licensed Based on a work

Detaljer

uequk œfrif=dk cksmz }kjk ebz&2016 esa izsf"kr egkjk"v jkt; ek/;fed o mpp ek/;fed f'k{k.k eamy] iq.ks b;ÿkk&10oha ejkbh n~forh; Hkk"kk (okpuikb) le; %

uequk œfrif=dk cksmz }kjk ebz&2016 esa izsfkr egkjkv jkt; ek/;fed o mpp ek/;fed f'k{k.k eamy] iq.ks b;ÿkk&10oha ejkbh n~forh; Hkkkk (okpuikb) le; % uequk œfrif=dk cksmz }kjk ebz&2016 esa izsf"kr egkjk"v jkt; ek/;fed o mpp ek/;fed f'k{k.k eamy] iq.ks b;ÿkk&10oha ejkbh n~forh; Hkk"kk (okpuikb) le; % 3?kaVs dqy vad % 80 fohkkx 1µxnÓ 1. (v) [kkyhy mrkú;kp;k

Detaljer

brj ekxkloxhz; vkf.k tux.kuk ek/kqjh vuarjko Hkkejs] fvgd f k{k.k kkl= egkfo ky;] iq.ks& &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

brj ekxkloxhz; vkf.k tux.kuk ek/kqjh vuarjko Hkkejs] fvgd f k{k.k kkl= egkfo ky;] iq.ks& &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, Online ISSN 2278-8808, SJIF 2016 = 6.17, www.srjis.com UGC Approved Sr. No.49366, NOV-DEC 2017, VOL- 4/37 brj ekxkloxhz; vkf.k tux.kuk ek/kqjh

Detaljer

nf{k.k vkf k;krhy ng krokn% Lo:i] lel;k vkf.k mik;

nf{k.k vkf k;krhy ng krokn% Lo:i] lel;k vkf.k mik; Review Of ReseaRch impact factor : 5.2331(Uif) UGc approved JOURnal no. 48514 issn: 2249-894X volume - 7 issue - 7 april - 2018 nf{k.k vkf k;krhy ng krokn% Lo:i] lel;k vkf.k mik; izk- dy;k.k ojgs jkt;

Detaljer