Årsrapport 2014
INNHALD 4 6 21 22 25 26 28 46 47 Styreleiar har ordet Styret si årsmelding Året 2014 Tal frå verksemda Resultatrekneskap Balanse pr. 31.12.2014 Notar til rekneskapen Kontantstraumoppstilling Revisjonsmelding 3 3
Fusa Kraftlag - ei brikke i det store kraftleveransenettverket 4 Sidan stiftinga av eit eige kraftselskap for nærområdet i området inst i Bjørnefjorden, har kraftlaget utretta svært mykje som har gagna kommunen og som har sikra framssteg på mange felt. Hus, hytter og næringsliv har fått stabil og sikker straumleveranse når dei treng det, noko som vert teke for sjølvsagt i dag Utbygging av fiberoptisk breibandnett til heile Fusa, noko som sikrer moderne kommunikasjon og dataoverføring Sikra ei stor kapitalbehaldning som har gjeve kraft til å støtta opp under store vegprosjekt som gagnar eit effektivt transportnett Kapital som gjev rom for å støtta opp under mange lokale kulturaktivitetar og prestasjonar av enkeltpersonar og då særleg ungdom Slik vil vi også ha det i framtida Fusa Kraftlag skal vera ein kraftaktør som er istand til å sikra lokalsamfunnet med den infrastruktur og dei leveransar som ligg innan laget sitt virkefelt. Men vi kan ikkje koma bort frå at vår kjerneverksemd, transport av straum, er ein aktivitet som vert definert som monopolverksemd og som samfunnet har strenge krav til og alltid vil regulera til gagn for abonnentane. I den seinare tid har vi fått særskilt sterkt fokus på dette. Den såkalla 'Reiten-rapporten' har sett saka under høglydt debatt og har fått stor merksemd i ulike fora. Bra er det for det er ein klar fordel at alle som vert råka av dette har best mogeleg kunnskap om kva dette inneber. Energiselskapa har vore regulerte til alle tider; NVE (Norges Vassdrags og Energidirektorat) utøver kontroll og set rammer for korleis verksemda skal utførast i samsvar med dei politiske føringane som til ei kvar tid gjeld. Myndigheitene sine hovedmål er å: Sikra straumleveranse på ein kostnadseffektiv måte Oppretthalda beredskap og leveransetryggleik Unngå samanblanding i økonomien frå andre verksemder som energiselskapet utøver Forslaga i 'Reiten-rapporten' vil medføre store endringar i måten energiselskapa må organisera seg på. Dette gjer til at debatten vert sterk og full av engasjement. Ord som selskapsmessig- og funksjonelt skilje, eigarmessig skilje, mm høyrest sjølvsagt dramatisk ut og uroar mange. Det som derimot er heilt klart og som vi har sett lenge, er at det finn stad ei gradvis innstraming i dei ulike rammene som vi er pliktige til å driva verksemda etter. Rammene set større og større krav til oss. Vi må dermed driva verksemda på ein måte som normalt medfører auke i kostnader, utan at vi får tilsvarande høve til å velta desse over på kundane våre. Godt er det ingen vil vel ønskja å betala meir enn dei absolutt må. Samanlikning av kostnadsnivå mot andre område er nok for mange ikkje unaturleg.
Dei varsla endringane i rammevilkåra medfører at vi må gjera riktige val i styringa av Fusa Kraftlag. Vi kan ikkje stilla oss utanfor denne debatten, med enkle argument om at 'vi har vore flinke, vi har det bra og vi har kapital nok til å klara oss sjølve'. Fusa Kraftlag er ei lita brikke i ei kraftforsyning som er total for den norske marknaden. Det er oppgåva til våre myndigheiter å styra dette området, også ut frå internasjonal påverknad. På denne måten vil nok våre myndigheiter stadig sterkare styra det einskilde energiselskap også Fusa Kraftlag. Styret si oppgåve er å sjå til at forvaltninga vår vert utført på den beste måten innan dei rammene vi får oss tildelte både på kort, men ikkje minst på lang sikt. Vi skal sørga for at alle kundane våre får den beste kvaliteten på den vara dei betaler for. Dette gjeld driftinga av straumnettet. Kapitalforvaltning og breibandverksemda vert ikkje direkte påverka av desse reguleringane. Difor har styret i lang tid arbeidd med dei spørsmål som no er reiste. Gjennom kontinuerleg arbeid aukar kunnskapsnivået om dei aktuelle tema og sikrar at vi gjer rette val. Vi har uttrykt at vi ynskjer å vera aktive i forhold til den prosessen som er i gang. Vi meinar at det ikkje er grunn til å sitja roleg å avventa kva som skjer i tida som kjem. Vi vil ta initiativ i spørsmål som er viktige for oss og for andre. Vi vil halda dørane opne for dei innspel som kjem, og sikra oss informasjon som for oss er viktig for å ivareta interessene til Fusa Kraftlag spesielt, og Fusa-samfunnet generellt. På denne måten vil vi streva etter å gjera dei rette val for kundane våre i Fusa, noko som sikrar den beste leveransen til lavast mogeleg kostnad for den einskilde. Vi går no ei spanande tid i møte. Regjeringa har allereie lagt ut eit lovforslag på høyring. Dette vil få store konsekvensar for Fusa Kraftlag. Også mange andre energiselskap på vår storleik må førebu seg på store endringar. 5 Ei stor takk til administrasjon og alle tilsette i Fusa Kraftlag som kvar dag arbeider for å sikra kundane den beste leveransen. Geir K. Vassdal Styreleiar
Styret i Fusa Kraftlag SA 6 Geir K. Vassdal Styreleiar Marianne Rød Nestleiar Sigmund Sjursen Styremedlem Else Helvik Styremedlem Anker M. Knutsen Styremedlem/tilsett Varamedlem: 1. vara: Tor Johannes Hjertnes 2. vara: Torill Os Ådland Vara tilsette: Werner Skaathun
Styret si årsmelding Generelt Verksemda Fusa Kraftlag SA har forretningsadresse Stallabrotvegen 119, 5640 Eikelandsosen. Konsernet driv med utbygging av småkraftverk, produksjon, distribusjon og sal av elektrisk energi. I tillegg tilbyr selskapet breibandstenester i eige fibernett. Fusa Kraftlag forvaltar òg eigne kapitalresurssar. Morselskapet Fusa Kraftlag SA har områdekonsesjon for å distribuera elektrisk kraft i Fusa kommune. Føremål Fusa Kraftlag SA er eit samvirkelag med skiftande medlemstal og kapital. Føremålet til selskapet, slik det går fram av vedtektene: Å fremja interessene til innbyggjarar og verksemder i konsesjonsområde 7 Dette skal oppnåast gjennom; o Å eiga, byggja og driva anlegg for energiforsyning o Å omsetje elektrisk energi o Å produsere energi, eller delta som eigar i produksjonsanlegg o Å byggja og driva breibandsnett o Å forvalta kapitalfondet slik at det gjer ei langsiktig, stabil inntekt o Å driva, yta midlar til, eller eiga anna verksemd med naturleg tilknyting til føremålet o Å delta aktivt i tiltak med ålmennyttig føremål i kraftlaget sitt konsesjonsområde Vidare drift Rekneskapen er sett opp under føresetnad av vidare drift. Styret stadfester at føresetnaden for vidare drift er oppfylt.
Arbeidsmiljø og personale Ved årsskifte har Fusa Kraftlag 20 fast tilsette medarbeidarar med til saman 18,8 årsverk. I tillegg har vi ein lærling. 8 Fråværsprosenten har i 2014 vore 7,6%, der 3,4% er korttidsfråvær. Fusa Kraftlag er ei IA bedrift og samarbeider med NAV sitt arbeidslivsenter i Bergen der vi har ein fast kontaktperson. Bedriftshelsetenesta vert levert av Bedriftshelse1, som har eit fast oppfølgingsopplegg for dei tilsette i selskapet. Vårt elektronisk baserte HMS system fungerer etter hensikta. Det er kort veg frå rapportering av uønska hendingar til tiltak vert iverksett. Den interne bedriftskulturen for å rapportere eller ta opp HMS relaterte spørsmål er god. Arbeidsmiljøutvalet har hatt 5 møter i 2014. Det er ikkje registrert uhell med personskade i 2014. På nyåret 2015 var ein montør utsett for ei hending som kunne fått eit alvorleg utfall, i samband med reising av ein stolpe. Montøren fall ned i ei grøft frå ca 4m høgde. Arbeidstilsynet vart straks kopla inn i saka og ho vart utgreidd på normal måte. Montøren fekk heldigvis ingen alvorlege skadar. I samband med medarbeidarsamtalane vart trivsel på arbeidsplassen undersøkt. Jamt over syner tilbakemeldingane at dei tilsette trivs godt. Det er etablert et uformelt forum mellom leiinga og dei tillitsvalde for utveksling av informasjon om aktuelle saker. I årsmeldinga for 2013 vart det påpeika at ein del medarbeidarar har muskel- og skjelettplager. Som eit førebyggande tiltak har alle tilsette i Fusa Kraftlag ei felles treningstime ein dag for veka. Treninga vert leia av ein fysioterapeut og vert gjennomført på «FRAMO Aktiv» på Fusa. Det er for tidleg å seie om dette vil ha langsiktig effekt på sjukefråværet, men tilbodet er teke godt imot og det er god deltaking. Likestilling Fusa Kraftlag har som målsetjing om likestilling av begge kjønn. Av selskapet sine totalt 20 medarbeidarar er 7 kvinner. Av styret sine 5 medlemmer er 2 kvinner.
Ytre miljø Fusa Kraftlag er opptekne av å ta vare på det ytre miljøet. I samband med fornying og nybygging i distribusjonsnettet, prøver vi å finna løysingar som tek omsyn til natur og busetnad. I tettbygde områder går vi meir og meir over til å føra fram straum i kablar nedgrave i bakken. Ved utbygging av småkraftverk vert det lagt stor vekt på at ikkje boreslam skal komma ut i vassdrag eller oljehaldig væske skal koma ut i naturen. Kraftlaget har etablert faste rutinar for avfallshandtering, med kjeldesortering av papir, tre elektroteknisk utstyr, kabel- og leidningsrestar, transformatorar og oljeavfall. Alle anleggsområder blir rydda for materiell når arbeidet er avslutta. Vi ha ikkje hatt hendingar som har forureina det ytre miljø i 2014. Samarbeid med andre selskap Fusa Kraftlag er av styresmaktene pålagt å utføra det lokale eltilsyn (DLE). Det fysiske tilsynet ute hos kundane vert utført av BKK Elsikkerhet, mens vi plukkar ut tilsynsobjekt, og følger opp dei funn som blir gjort ved tilsynet. Fusa Kraftlag er medeigar i selskapet Sun Elsikkerhet AS som vart stifta i 2013. Dei andre eigarane er Austevoll, Tysnes og Fitjar Kraftlag. Sun Elsikkerhet AS utfører DLE tenester i konkurranse med BKK Elsikkerhet. Vi har inntil vidare valt å fortsetja samarbeidet med BKK Elsikkerhet, mellom anna fordi Sun Elsikkerhet AS ikkje har hatt kapasitet til å ta over det arbeidet som BKK Elsikkerhet gjer for Fusa Kraftlag i dag. 9
Fusa Kraftlag er tilknytt SKL Nett AS sin driftssentral som har tilsyn med høgspentnettet 24 timar i døgeret. I arbeidstida har vi tilsyn med nettet sjølve frå lokal sentral på kraftlaget, der vi også kan gjera koplingar i høgspentnettet. Samarbeidet med SKL Produksjon AS fungerer godt. Det ville vore mykje meir utfordrande for oss å gjennomføra småkraftsatsinga vi har gjort dersom vi ikkje kunne nytta SKL Produksjon sin tekniske kompetanse slik vi gjer no. I framtida ser vi for oss eit enno sterkare samarbeid med SKL Produksjon for å utvikla vår tekniske kompetanse. Mellom anna har Fusa Kraftlag hatt ein medarbeidar på opplæring hos SKL Produksjon for å kunne assistera SKL Produksjon med å styra kraftstasjonen i Eikelandsosen ved behov. Informasjon Vi har utvikla varslingsteneste på SMS. SMS er det raskaste og mest treffsikre mediet til å få ut informasjon om planlagt, så vel som ikkje planlagt straumstans til dei kundar det måtte gjelda. Fusa Kraftlag ynskjer at så mange som mogeleg av våre kundar, både straum- og fibernettkundar registrerer mobiltelefonnummeret sitt hos oss. Heimesida vår, «www.fusa-kraftlag.no», er godt besøkt av kundane våre. For å gjera den endå meir interessant jobbar vi heile tida med å gjera den meir levande gjennom hyppigare oppdateringar. Hausten 2014 fekk Fusa Kraftlag si eigen Facebook-side. Denne har synt seg særs effektiv i samband med akutte hendingar og ved kommunikasjon med våre kundar. 10 Vegforskotteringar Fusa Kraftlag har ikkje utbetalt nye vegforskotteringar i 2014. Det er heller ingen ting som tyder på at det kjem nye vegprosjekter som vil krevja forskottering frå Fusa Kraftlag. Vegmyndigheitene har uttalt at denne forma for finansiering ikkje lenger er aktuell. Tilbakebetaling av dei store forskotteringsprosjekta startar så smått i 2015. Innan 2019 vil vi ha fått tilbakebetalt 85 mill. kroner av dei totalt 106 mill. kroner selskapet har forskottert. Dei resterande 21 mill. kroner er det meir uklart når vi får tilbake. Dette er forskotteringar som blei føretekne på byrjinga og midten av førre tiår. Avtalane med vegmyndigheitene var den gong mindre presise når det gjeld tidspunktet for tilbakebetaling enn dei som er inngått seinare.
Om drifta i 2014 Straumnettet I 2014 vart 4 nettstasjonar fornya og det vart etablert 2 nye. Det er no berre 4 nettstasjonar i mast som må byggjast om for å tilfredsstilla dei nye reglane som trer i kraft frå 1 januar 2016. Fusa Kraftlag har totalt 234 nettstasjonar, 467 km lågspentlinjer (inkludert 104 km i kabel) og 185 km høgspentlinjer (inkludert 45 km i kabel) Det vart i 2014 investert for 4,1 mill kr i straumnettet. Dei største arbeida som blei utført i 2014 er: - 1100m med nedgrave høgspentkabel mellom Skjørsand og Skåte. - Ny linje til ny nettstasjon på Solvang - Ny nettstasjon med tilhøyrande forsyning til lys i Vetlehovda tunnellen. 11 I lågspentnettet vert det arbeidd kontinuerleg med fornying og ordinært vedlikehald. Samla sett er Fusa Kraftlag sitt straumnett, både høg- og lågspent, i særs god stand. I eit normalår har Fusa Kraftlag difor låge avbrotkostnadar. I 2014 var det 13 større driftsavbrot. Av desse skuldast 3 feil på regionalnettet og 5 havari i transformatorar i vårt nett. Feil i vårt høgspentnett råkar normalt ei avgrensa mengd kundar. Feil i regionalnettet råkar flest kundar, og ein kan risikera at heile Fusa vert mørklagd. Dette skjedde 14 mars 2014 då store deler av Fusa var straumlaust. Dei kundane med lengst avbrot var utan straum i over 6 timar. Fusa er sårbar for straumutfall i dei periodane kraftstasjonen i Eikelandsosen ikkje er i drift. Dette er ein situasjon vi må leva med, men Fusa Kraftlag er i tett og god dialog med SKL Produksjon AS om risikoreduserande tiltak ved til dømes varsel om ekstremver. Laurdag 10 januar 2015 vart Fusa råka av ekstremveret «Nina». Fusa Kraftlag var godt førebudd og alle tilgjengelege ressursar vart sett inn. I vårt område var det særleg Fusa-Strandvik, Baldersheim-Stussvik og Holmefjordområdet som fekk merka stormen hardast og der utfalla var lengst. Dei aller fleste fastbuande og verksemder fekk gjennoppretta straumforsyninga innan eit døger. Men framleis har vi etterarbeid i straumnettet. Totalt fekk Fusa Kraftlag ein uventa meirkostnad på om lag 1,5 mill kroner etter «Nina» sine herjingar.
Nettleige Styret i Fusa Kraftlag vedtok å halda nettariffane uendra frå 2013 til 2014 med unntak av ein mindre auke for effektmålte næringslivskundar. I 2014 mottok Fusa Kraftlag eit utjamningstilskot på 0,9 mill. kroner. Nettleiga vart auka med i gjennomsnitt 5,5% frå 1.januar 2015. Dette skuldast generell auke i inntektsramma frå NVE, bortfall av utjamningstilskot samt at Fusa Kraftlag over fleire år har opparbeidd seg ein mindreinntektssaldo på ca 7 mill. kroner. Mindreinntekt oppstår når eit nettselskap ikkje tar inn det inntektsramma gjer rom for frå kundane. Fusa Kraftlag si nettleige er høg samanlikna med dei store nettselskapa. Vi ligg likevel omlag på gjennomsnittet i høve til dei andre små nettselskapa i vårt område. Det er usikkert korleis nettleiga vil utvikla seg i åra framover. Det skal gjennomførast store investeringar i det norske straumnettet dei næraste åra. Desse investeringane skal finansierast av kundane og vil isolert sett føra til høgare nettleige. Myndigheitene prøver å redusera verknaden av det høge investeringsnivået, mellom anna gjennom endringar i reguleringsmodellen for nettselskap. Dette vil premiera dei store og mest effektive nettselskapa. 12 Det vart overført 71,4 GWh straum til kundane i 2014. Dette er ein nedgang på 2,2 GWh frå 2013. Samla nettleigeinntekter for 2014 enda på 30,1 mill.kroner som er 1,5 mill.kroner mindre enn i 2013. Fusa Kraftlag enda opp med ei meirinntekt på 0,5 mill.kroner. Breiband Breibandsavdelinga hadde ein rekordstor kundevekst i 2014 med 254 nye abonnentar fordelt i heile kommunen. Totalt var det 1117 fiberkundar ved årsskiftet. Samarbeidet med APPLY, som har stått for mykje av den fysiske utbygginga av fibernettet, vart avvikla hausten 2014. Fusa Kraftlag har frå dette tidspunktet gjort all drift og vedlikehald av breibandsnettet med eigne tilsette. Hausten 2013 fekk Fusa kraftlag, i godt samarbeid Fusa kommune, søkt etter midlar til utbygging av enkelte gjennværande lokasjonar i Fusa. Midlane var lyst ut av Hordaland fylkeskommune, og det vart gitt full tildeling til desse prosjekta. Arbeidet med å bygga ut desse lokasjonane blir ferdigstilte vår/sumar 2015, og vil gje fiberdekning til nær 99% av innbyggarane i Fusa kommune. Det vart investert for 2,8 mill. kroner i fibernettet i 2014, mot 7,6 mill. kroner i 2013. Totalt er det til no investert 74,2 mill. kroner i breiband. Bokført verdi ved årsskiftet utgjer 45,6 mill. kroner. Omsetninga runda 11 mill. kroner i 2014. Framleis viser driftsresultatet etter avskriving raude tal, men drifta viser ein positiv kontantstraum på 3,1 mill. kroner. Dette er svært gledeleg.
Kraftomsetning Kraftprisane har vore låge gjennom heile 2014, sjølv med elsertifikat inkludert i prisen. Vi er pålagt å kjøpa elsertifikat for ein del av forbruket, denne delen vil auka fram mot 2020, før den blir redusert igjen fram mot 2035. I tråd med dette vart det kjøpt inn elsertifikat tilsvarande 6,9 % av forbruket til dei av kundane våre som er elsertifikatpliktige. Dette inneber elsertifikatplikta vil påverka prisane også i åra framover. Kraftprisen for 2014 var ca. 17 % lågare enn 2013. Gjennomsnittleg realisert pris i 2014 var 29,1 øre/kwh inklusiv elsertifikat. Fusa Kraftlag selde 63,56 GWh straum til sluttbrukarar, ein nedgang på 2,9 GWh frå 2013. Dette gjev ein marknadsdel på 89 % som er ein reduksjon på 1%frå2013. Enkelte næringar har inngått landsomfattande avtaler, medan marknadsdelen for hushald/ jordbruk og industri er stabilt høg. Driftresultatet for kraftomsetning syner eit overskot på 1,75 mill.kroner noko som vi er godt nøgd med. Småkraft Hopselva Kraftverk AS produserte 11,75 GWh i 2014. Dette er 0,85 GWh mindre enn i 2013 og om lag 5 GWh lågare enn venta i eit normalår. Den låge produksjonen skuldast i hovudsak ein del månader med lite nedbør i 2014, og det var også nokre periodar med veldig mykje nedbør på kort tid. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde utgjorde 23 øre/kwh. Hopselva Kraftverk AS er førebels ikkje inkludert i ordninga med elsertifikat. Med dei endringane i Lov om elsertifikat som Regjeringa har lagt fram, vil Hopselva Kraftverk AS verta omfatta av systemet for elsertifikat frå 1 januar 2016. Teknisk fungerer anlegget godt og det har ikkje vore stans på grunn av tekniske problem i 2014. 13 Bratthus Kraftverk AS produserte 1,12 GWh i 2014. Dette er 0,18 GWh mindre enn i 2013 og om lag 0,8 GWh lågare enn venta i eit år med normal nedbør. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde utgjorde 32 øre/kwh inklusive elsertifikat. Anlegget fungerer godt og det har ikkje vore stans på grunn av tekniske problem i 2014. Eitro Kraftverk AS hadde sitt fyrste heile produksjonsår i 2014. Det vart produsert 7,67 GWh noko som er heile 5,33 GWh mindre enn venta i eit år med normal nedbør. Realisert gjennomsnittspris for seld mengde utgjorde 37 øre/kwh inklusive elsertifikat. Eitro Kraftverk AS kom innunder elsertifikatordninga frå mai 2014. Anlegget vart på grunn av ein feil teke ut av produksjon i omlag 8 veker i oktober/november i 2014, det er rekna eit produksjonstap på 1,35 GWh i denne perioden. Største delen av dette tapet vart dekka av selskapet sin forsikring.
14
Gjønaelva Kraftverk er under bygging og ventast å koma i produksjon hausten i 2015. Anlegget har ein utbyggingskostnad på 42 mill.kroner og er venta å starte produksjonen i september 2015. Matlandselva Kraftverk i Fusa og Jarlshaug Kraftverk i Samnanger er til konsesjonsbehandling hos NVE. Dei er integrert i ei samla handsaming for småkraftverk i Fusa, Samnanger og Kvam. Vi reknar med å få svar på desse søknadane før sommaren 2015. Ljotå Kraftverk har konsesjonsfritak, eigarane i Ljotå kraftverk AS vedtok på generalforsamling i 2014 å ikkje realisera prosjektet på noverande tidspunkt. 15 Blåura Kraftverk på Gjøn har vore under utgreiing av SKL Produksjon AS og Fusa Kraftlag. På grunnlag av kostnadsnivå og forventa framtidige prisar på straum og elsertifikat, vedtok Fusa kraftlag og SKL Produksjon AS hausten 2014 å ikkje realisere dette prosjektet. Grunneigarane har no høve til å overta prosjektet og eventuelt finna andre samarbeidspartnarar for gjennomføring og utbygging. Det lokale eltilsyn, DLE Fusa Kraftlag utfører på vegne av Direktoratet for Samfunnsikkerhet og Beredskap (DSB) tilsyn med elektriske anlegg i Fusa kommune. Tilsyna vert utført etter instruks frå DSB og årleg vert i underkant av 200 kontrollar utført. Tilsynet omfattar også kontroll av internkontrollsystem for elektriske anlegg hjå bedrifter. Informasjon om elsikkerheit er ein viktig del av Det lokale eltilsyn sitt arbeid. I tillegg til informasjon som vert gitt under tilsyn på anlegg, har Fusa Kraftlag ein del andre informasjonstiltak. I samarbeid med Fusa kommune og Brannsjefen får alle elevar på 6 klassetrinn i grunnskulen informasjon og opplæring basert på Brannvettskolen der både brann og elsikkerheit er i fokus. Fusa kommune og Fusa kraftlag deltek også i den årlege landsomfattande kampanjen «Aksjon boligbrann» i desember, der me prøver å nå ut til flest mogeleg med informasjon. I samband med dette tilbyr vi også ein uformell bustadkontroll til dei som ynskjer det. Fusa kraftlag har årleg tilbod til Fusa ungdomsskule der alle elevane på 9. klassetrinn får dekka reise og deltaking på opplæringsprogrammet «Kraft og spenning» på Vilvite senteret i Bergen.
Framtidig utvikling I mai 2014 vart rapporten «Et bedre organisert strømnett» lagt fram av ei ekspertgruppe under leiing av tidlegare olje- og energiminster Eivind Reiten. Denne rapporten har utløyst eit bredt engasjement i heile bransjen. Rapporten inneheld mange råd til korleis det norske straumnettet kan verta meir effektivt. Hovudkonklusjonane er at det norske straumnettet samla sett er for lite effektivt og at kostnadane er for høge. Rapporten hevdar og at mange nettselskap vil ha problem med å stilla kapital til rådvelde til dei svært store nettinvesteringane som skal iverksetjast dei næraste åra. I tillegg peikar rapporten på at skilnadene i nettleiga mellom nettselskapa er stor og at risikoen for kryssubsidiering mellom nettverksemd og annan forretningsverksemd er for høg. Regjeringa støttar hovudlinjene i «Reiten-rapporten». Det er no svært sannsynleg at dei lovfesta rammevilkåra for alle nettselskap vert like, uansett nettselskapet sin storleik. Dette vil ha svært store konsekvensar for Fusa Kraftlag. 16 Hausten 2014 vedtok styret i kraftlaget å gjennomføre ei utgreiing saman med Austevoll, Tysnes og Fitjar Kraftlag. Hensikta med utgreiinga er å klarlegge kva dei forventa endringane i rammevilkåra vil bety i praksis og korleis dei fire laga eventuelt kan samarbeide om drift av straumnettet. Utgreiinga sin sluttrapport vart presentert 16.april og er no til handsaming i styret i Fusa Kraftlag. Årsmøtet vil få ei orientering om denne svært viktige saka den 20 mai. I 2014 vart det bestemt å bygge ein hurtigladestasjon for el-bilar i Eikelandsosen. Dette er førebels den første stasjonen av sitt slag i Fusa. Slike stasjonar er eit godt døme på ei venta samfunnsutvikling som påverkar energiselskapa. Samla energiforbruk aukar lite, mens effektuttaket, dvs. energiforbruk pr. tidseining aukar mykje. Dette utfordrar energiselskapa både i forhold til straumnettet sin kapasitet til å handtere høge effektuttak og korleis effektuttak skal tarifferast. Det er grunn til å tru at effektbaserte tariffar vil verta vesentleg meir vanleg også til hushaldsskundar i åra som kjem. Kraftprisen var låg i 2014. Dette er bra for straumkundane, men uheldig for kraftprodusentane. Difor gjekk samtlege av våre småkraftverk med underskot i 2014. Den norske straummarknaden er ein del av ein integrert nordisk marknad der det for tida vert bygd ut svært mykje kraft. Det er venta eit kraftoverskot i den nordiske marknaden i 2020 på heile 40 TWh. Dette tilsvarar om lag 25% av det norske kraftforbruket på eit år. Før dei nye utvekslingskablane til utlandet er ferdige vil difor prisane truleg halde seg låge og gje svak lønsemd i småkraftverka i fleire år framover. Etter år 2020 er prognosane for høgare kraftpris noko betre.
Finansiell risiko Morselskapet Fusa Kraftlag har plassert likvide midlar i ulike verdipapir. Desse er utsett for ordinær kursrisiko. Det er varierande grad av likviditetsrisiko knytt til verdipapira. Langsiktige fordringar er ytt til forskottsfinansiering av ulike vegprosjekt. Fordringane er knytt opp mot tilbakebetalingsavtalar med vegmyndigheitene, og reknast å ha liten kredittrisiko. Langsiktige lån til morselskapet er gitt som rammelån, og renta er flytande bunde til NIBOR. Renterisikoen er vurdert som låg med dei forventningane som marknaden har til rentenivået i tida framover. Øvrige langsiktige lån i konsernet er gitt med fastrente for ein periode på 20 år. Det er knytt valutarisiko til kjøp og sal av elektrisk kraft i spot-marknaden og til ein mindre del av kapitalplasseringa. Samla sett er Fusa Kraftlag utsett for liten valutarisiko. Rekneskap Styret meiner det framlagde rekneskapet er dekkande for selskapet si stilling og resultat pr 31.12.2014. Rekneskapet viser ein omsetnad på 71,8 mill. kroner for konsernet, og 68,6 mill. kroner for morselskapet. Driftsresultat for konsernet er 4,2 mill. kroner, og 4,6 mill. kroner for morselskapet. Resultat etter skatt viser eit underskot på 9,4 mill. kroner for konsernet og 7,1 mill. kroner for morselskapet. Varige driftsmidlar er pr 31.12.2014 bokført med 213 mill. kroner for konsernet og 127,6 mill. kroner for morselskapet. 17 Styret foreslår at underskot i morselskapet på 7,1 mill. kroner vert dekka av opptent eigenkapital. Styret foreslår å ikkje betale ut kjøpsutbytte for 2014.
Kapitalforvalting Fusa Kraftlag sitt kapitalfond har gjennom mange år gitt store tilskot til Fusasamfunnet. Vegforskoteringar, breibandsutbygging til heile Fusa og støtte til idretts- og kulturliv hadde ikkje vore mogeleg utan kapitalfondet. Av større vegprosjekter som Fusa Kraftlag har støtta, kan nemnast: - Holmefjordparsellen - Helland Hafskor - Tyssetunnelen - Fusa-Strandvik 18 I løpet av hausten 2014 gjennomførte Fusa Kraftlag eit omfattande arbeid med sikte på ei endring i korleis fondet sine midlar vert forvalta. Kapitalfondet sin investeringsstrategi er endra i retning av plasseringar med tyngdepunkt i likvide fond. I tillegg har styret vedteke å nytta eit eksternt kapitalforvaltningsselskap. Etter ein omfattande tilbodsprosess der 7 store kapitalforvaltningsselskap var involvert, vart Sparebanken Vest vald som hovudforvaltar for kapitalfondet. Vi er trygge på at dette grepet vil sikra framleis god avkastning frå fondet til glede for medlemmer, verksemder og busette i Fusa. Full effekt av den nye investeringsstrategien vil ta noko tid, men kapitalfondet har ein langsiktig tidshorisont og styret meiner det er viktig å bruka den tida som er naudsynt på denne omstillinga for å sikre verdiane av våre eksisterande plasseringar på best mogeleg måte. I samband med arbeidet med ny modell for kapitalforvaltning har styret også oppdatert fullmaktsmatrisen for kapitalfondet. Fullmakter er no regulert på tre nivå. Det øvste nivået er regulert av årsmøtet gjennom «Retningslinjer for Kapitalfondet». Med dette som utgangspunkt har styret utarbeidd ein ny oppdatert «Investeringsstrategi Kapitalforvaltning for Fusa Kraftlag». Dette er nivå to. Nivå tre i den nye fullmaktsmatrisen er knytt til dei daglege operative fullmaktene. Desse er regulert i den nye avtalen mellom Sparebanken Vest og Fusa Kraftlag. I denne avtalen er fullmaktene til administrasjon og kapitalforvaltar eintydige og klåre. Samla sett er styret av den oppfatning at Fusa Kraftlag no har eit robust og framtidsretta system for kapitalforvaltning.
Styret i Fusa Kraftlag har i 2014 føreteke nedskrivingar på verdien av nokre av plasseringane i kapitalfondet. Dette er i hovudsak investeringar som vart gjennomført i perioden 2006-2008. Desse investeringane er i selskap som ikkje har klart å henta seg inn att etter finanskrisa for nokre år sida, eller at marknadsutviklinga er endra, samt at prognosane framover er svake. Det er også føreteke nedskrivingar av nokre enkeltplasseringar av nyare dato. Totalt er det kostnadsført 9,5 mill.kroner som urealisert verdinedskriving i 2014. Fusa Kraftlag er samla sett ikkje nøgd med resultatet av kapitalforvaltninga i 2014. Med dei grepa som selskapet no har gjort, har vi håp om eit betre resultat i åra framover og som er tilpassa kraftlaget sitt aksepterte risikonivå og mål for kapitalforvaltninga. Men kapitalforvaltning inneheld alltid eit risikoelement. Styret i Fusa Kraftlag ynskjer å retta ein stor takk til alle tilsette i Fusa Kraftlag for innsatsen i 2014! Eikelandsosen, 15 april 2015 Geir K. Vassdal Styreleiar Marianne Rød Nestleiar Sigmund Sjursen Styremedlem 19 Else Helvik Styremedlem Anker M. Knutsen Styremedlem Bernt Grimstvedt Adm.dir.
20
Året 2014 Eit år rikt på hendingar! Det hende mykje i Fusa Kraftlag i 2014, på nær sagt alle område. For kjerneverksemda vår, distribusjon av straum til våre abonnentar, har myndigheitene sine nye rammevilkår for nettselskap vorte endå meir avklåra. Dette vil innebera endringar for Fusa Kraftlag. I kor stor grad og kva tid dette vert konkretisert ytterlegare, er det litt for tidleg å seie noko sikkert om. Vi arbeider kontinuerleg med dette og dei tillitsvalde vert heila tida haldne informert. 2014 var også eit år med gjennombrot for breibandverksemda til Fusa Kraftlag. Stadig fleire installerer fiber i eige husvære eller næringsbygg og det vert med fiberen som med straumkabelen du tar han aldri ut att! Samstundes ser vi at det å eige eit moderne fibernett er god økonomi. Alt tyder såleis på at fibersatsinga til Fusa Kraftlag vil vera til glede for både innbyggjarar og selskapet. Småkraftverka, som vi er deleigar i, slit som dei fleste andre småkraftverk med svak lønsemd. Mange konsesjonar til småkraftverk over heile landet vert heller ikkje nytta. Når vi får tilfredsstillande lønsemd er usikkert, og vi må nok smørja oss med tålmod i ennå nokre år. Både kraftpris og nedbørsmengde er usikre faktorar som vi må leva med. Men det er viktig å hugsa at eit kraftverk skal leva i mange tiår. Vi må difor vera optimistiske i eit langsiktig perspektiv. 21 Den siste tida har det vore eit negativt lys på Fusa Kraftlag i samband med forvaltninga av kapitalfondet. Kraftlaget har det siste året brukt mykje ressursar på ei omfattande omlegging av korleis fondet vert forvalta. Vi er trygge på at den nye strategien er framtidsretta og i medlemane si interesse. Det aller viktigaste i eitkvart selskap er å ta vare på eit godt arbeidsmiljø og unngå uønska hendingar og ulukker. Energibransjen er ein bransje med høg risiko, kor arbeid over bakkenivå, i bratt terreng og under svært krevjande vèrtilhøve høyrer med til kvardagen. Dei tilsette i kraftlaget fortener stor takk for måten dei taklar desse utfordringane. Uansett tid på døgeret står dei på, og det er eg som direktør både imponert og takknemleg for. Bernt Grimstvedt Adm.dir.