Sakspapir SAKSGANG Utval Møtedato Saknr Formannskapet (FS) 16.11.2017 071/17 Eldrerådet (ER) Ungdomsrådet (UR) Arbeidsmiljøutvalet (AMU) Utval for Drift og Samfunnsutvikling (UDS) Utval for Levekår (UFL) Råd for menneske med nedsett funksjonsevne (RFF) Administrasjonsutvalet (ADMU) Kommunestyret (KS) Arkiv: FE - 150 Arkivsaknr: 16/1240-29 Sakshandsamar: Egil Robert Johansen Budsjett 2018 - Gebyr og brukarbetalingar Kort om saka: Framlegg til gebyr og brukarbetaling for budsjettåret 2018 (gebyrregulativet) kan delast inn i tre hovudområde: 1. Skatte- og eigedomsinntekter 2. Sjølvkostområda 3. Brukarbetalingar Der det er mogleg å samanlikne gebyr og brukarbetaling 2018 med 2017 er disse sett i kollone ved sidan av kvarandre. Gebyr og brukarbetalingar utanfor sjølvkost og der kommunen sjølv kan bestemme gebyr og brukarbetaling, vert det tilrådd auke tilsvarande statsbudsjettet si forventa prisauke på 1,9 %. For sjølvkostområda vert dei lokale forskriftene lagt til grunn for gebyrsatsar 2018. Det er dei løpande kommunale gebyra som aukar i 2018. Gebyr for tilkopling til offentleg vatn og avløp er uendra i høve 2017. Heile kapittel sju i gebyrregulativet, gebyr for reguleringsplan, byggjeog delesakshandsaming, oppmåling og eigarseksjonar vert tilrådd uendra frå 2017. For dei løpande kommunale gebyra og tilkoblingar vert det tilrådd at satsane gjev full sjølvkostdekning. Kommunen har ikkje tilstrekkeleg erfaringstal innan områda for reguleringsplan, byggje- og 1
delesakshandsaming, oppmåling og eigarseksjonar grunna nytt regulativ og forskrifter i 2017. Det er behov for å skaffa erfaringstal også i 2018 før det kan setjast meir presise gebyrsatsar. Rådmannen føreslår difor at satsane vert ståande uendra i 2018. Der det i statsbudsjett og sentrale forskrifter er vedteke maksimalsatsar vert det lagt til grunn at kommunen regulerer prisane til maksimalpris. Dokument vedlagt saka: Dok.dato Tittel Dok.ID 06.11.2017 Gebyr og brukarbetalingar frå 01.01.18 - Øygarden 53325 kommune - rådmann 21.10.2017 Momentum Budsjettnotat - Øygarden kommune 2018 52279 Aktuelle lover, føresegner, avtalar, planar: Forskrift om vass- og avløpsgebyr for Øygarden kommune Renovasjonsforskrift for Øygarden kommune Forskrift om tømming av slamanlegg, Øygarden kommune Lokal forskrift om gebyr for reguleringsplan, byggje- og delesakshandsaming, oppmåling og eigarseksjonering Forureiningslova 16,26, 34 Lov om kommunale vass og avløpsanlegg Forureiningsforskrifta Plan- og bygningslova 33-1 Matrikkellova 32 Brann og eksplosjonsvernslova 28 Forskrift om gebyr for behandling av konsesjons- og delingssaker Forskrift om foreldrebetaling i barnehagar Forskrift om eigenandel for kommunale helse- og omsorgstenester Forskrift om stønad til dekning av utgifter til fysioterapi m.m. Forskrift om stønad til dekning av utgifter til undesøkelse og behandling hos lege Forskrift til inkassoloven m.m. (inkassoforskriften) Forskrift om inkassosatsen Saksopplysningar: Generelt om gebyr og brukarbetaling Gebyr og brukarbetalingar utanfor sjølvkost og der kommunen sjølv kan bestemme gebyr og brukarbetaling er det lagt til grunn ei auke tilsvarande statsbudsjettets forventa prisauke på 1,9 %. Einskilde gebyr og brukarbetalingar kan få høgare eller lågare prisauke enn den generelle auken på 1,9 %. Avviket heng saman med avrunding av prisar til heile 5- eller 10- kroner. Sjølvkostområda Dei rettslege rammene for brukarbetaling i kommunane inkluderer reglar om avgifter, gebyr og eigenbetaling for konkrete kommunale tenester. Utgangspunktet for all forvaltningsverksemd er at ingen innbyggjar kan verta pålagt å yta noko til fellesskapet utan at dette er heimla i lov. Tilgangen til å krevje brukarbetaling er heimla i dei ulike særlovene med tilhøyrande forskrifter knytt til dei respektive tenesteområda. Forskriftene er oppdatert i høve lov og rett for dei ulike sjølvkostområda og er førande for korleis gebyrregulativet er utforma. I tillegg avklarar dei lokale forskriftene rettar og plikter for kommune og brukar. Gebyrområde sjølvkost; vatn, avlaup, slam, renovasjon og feiing
Vassforsyning brukarane av tenesta bør bera kostnadane, kommunen er ikkje pliktig full kostnadsdekning Avlaupshandtering brukarane av tenesta bør bera kostnadane, kommunen er ikkje pliktig full kostnadsdekning Renovasjon det er eit lovmessig krav (forureinar betalar prinsipp) at brukarane tar alle kostnadane. Kommunen kan ikkje subsidiera tenesta Slam tilsvarande som for renovasjon kommunen kan ikkje subsidiere tenesta Feiing - brukarane av tenesta bør bera kostnadane, kommunen er ikkje pliktig full kostnadsdekning Det er ikkje høve til å kryssubsidiera sjølvkostområder til dømes ved at eit overskot i vatn går til å dekke underskot i avlaupsområdet. I "Lov om kommunale vass- og avløpsanlegg" med tilhøyrande forskrift heiter det at gebyra for vatn og avlaup skal bestå av eit eingongsgebyr for tilknyting og årlege gebyr. Dei årlege gebyra skal enten bereknast på grunnlag av vassforbruk eller ei todelt ordning med ein fast del (abonnementsgebyr) og ein variabel del (pris pr m3). Sidan Øygarden ikkje har kravd vassmålar for anna enn næring må forbruket stipulerast og ikkje målast ved faktisk forbruk. Litt enkelt kan ein seia at abonnementsgebyr er meint å dekke kapitalkostnader medan gebyr for stipulert forbruk skal dekke driftskostnader. Kommunen har ikkje høve til å ta inn meir enn 50 % av gebyret på abonnement og i framlegg til regulativ er det tatt omsyn til dette. Når forbruk skal stipulerast må ein ta utgangspunkt i bruttoarealet (BRA) til bygget. Øygarden har ikkje gode nok data til å kunne seia kva areal kvart einskild bygg har og det er difor tatt utgangspunkt i eit normalgebyr som omfattar eit bygg på 150m2 BRA der forbruket av vatn er stipulert til 150 m3. Tilsvarande er det sett eit stipulert forbruk vatn/avlaup for andre byggkategoriar ut frå erfaringstal og normer. Ei slik stipulering vil såleis ikkje fanga opp det reelle forbruket i husstanden, men ta utgangspunkt i eit gjennomsnitt. Det er og viktig å merke seg at avlaupsgebyret er utrekna tilsvarande. Har eit hus eit forbruk på 150 m3 vatn vert det lagt til grunn tilsvarande utslepp til avlaupssystem. Næringskundar som kjøper vatn eller er knytt til det kommunale avlaupssystemet vil ha same ordning som for ein ordinær bustad, der gebyret er delt i ein fast og ein variabel del. Satsen på den variable delen (forbruket) skal vera den same for næring som for privatkundar, elles vil det føregå ei kryssubsidiering om ein t.d. vil setja ein lågare m3 sats for næring enn for private kundar. Skal ein gje næringskundar stordriftsfordelar må dette difor gjerast gjennom abonnementsgebyret, ikkje gjennom forbruk. Det er naturleg å leggja opp til ei differensiert ordning for abonnementsgebyr innan kategori næring sidan denne kostnaden skal gjenspegla stordriftsfordelar ved utbygging. Til dømes vil Stureanlegget verta fakturert 1200 stk. normalgebyr for vatn (bustad med stipulert forbruk 150 m3 har eitt normalgebyr) og dei vil difor få eit forholdstal på 0,41. Dette betyr at dei betaler 41% av det dei skulle betalt i forhold til ei lineær framskriving av normalgebyret. Tilsvarande ordning vil det vera for avlaup bortsett frå at Sture og Kollsnes har eigne avlaupssystem og betaler ikkje avlaupsgebyr til kommunen. Alle tal i gebyrheftet er inkludert MVA. Vatn Det vert tilrådd følgjande satsar for vassområdet for å ha full sjølvkostdekning: 2017 2018 Endring
Abonnementsgebyr 2 225 2 598 373 Forbruksgebyr 17,00 18,28 1,28 For ein normalhusstand med forbruk stipulert til 150 m3 vil dette gje eit samla årsgebyr på 5 339 kr som er ein auke på om lag 12 % i høve 2017 (sats 2017 er 4 775 kr). Auken heng saman med nye drifts- og kapitalkostnadar til det nye vassverket. Avlaup For sjølvkostområdet avlaup vert det foreslått følgjande satsar for å ha full sjølvkostdekning. 2017 2018 Endring Abonnementsgebyr 3 438 3 439 1 Forbruksgebyr 19,00 20,33 1,33 For ein normalhusstand med forbruk stipulert til 150 m3 vil dette gje eit samla årsgebyr på 6 488 kr som er ei auke på omlag 3 % i høve 2017 (sats 2017 er 6 288). Dette vil berre gjelde dei om lag 1/3 av husstandane i Øygarden som er knytt til offentleg avlaupshandsaming. Slam For slamtømming kan ein ikkje tilrå anna enn full sjølvkostdekning. Dei private slamavskiljarane vert tømt annakvart år, medan slamavskiljarar for fritidsbustader vert tømt kvart 4 år. Pris kunden betalar er avstemt i høve dette og sjølvskostfond slam. Gebyret gjeld om lag 2/3 av husstandane i kommunen. Slamgebyret er tilrådd uendra med 1 595 kr. Mange kundar vil kunne ha ein kominasjon av slam og avlaup. Som døme vil eit hus som har privat slamavskiljar og som er tilknytt ei offentleg utsleppsleidning, men ikkje offentleg reinsing, betala for slamtømming + eit abonnementsgebyr for avlaup. Renovasjon Det er ikkje høve til anna enn full sjølvkostdekning innan renovasjon. For 2018 vil dette gje ei renovasjonsavgift på 3 290 kr, inkludert restavfall, papir og plast. Dette er ei reduksjon på om lag 5 % i høve 2017. Feiing Før samanslåing med det nye brannvesenet er normalgebyr for feie- og tilsyn på 383 kr for 2018 som er full sjølvkostdekning for området når denne tenesta er i kommunen. Frå 2018 er det lagt opp til at desse oppgåvene løyst i det nye selskapet Øygarden Brann og Redning IKS. Gebyrområde sjølvkost; reguleringsplan, bygge- og delesakshandsaming, oppmåling og eigarseksjonering Framlegg til innretning av gebyrregulativet for ovannemnde område er vesentleg endra i forhold til slik det har vore utforma dei seinare åra. Retningslinjer for berekning av sjølvkost for kommunale betalingstenester KMD H-3/14 (februar 2014) ligg til grunn for innretning av gebyrregulativet for dette området. Innhaldet i brevet "Byggesak - om prising i gebyrregulativ og selvkost i den enkelte sak" frå KRD (12.6.2009) ligg også bl.a. til grunn for dette:
"Utgangspunktet for all dokumentasjon i forbindelse med gebyr er å påvise samsvar mellom prising og påløpte kostnader. Dette gjelder både for dokumentasjon av regulativets satsar og for gebyrlegging i den konkrete sak." Kommunen har ikkje tilstrekkeleg erfaringstal innan områda for reguleringsplan, byggje- og delesakshandsaming, oppmåling og eigarseksjonar grunna nytt regulativ og forskrifter i 2017. Det er behov for å skaffa erfaringstal også i 2018 før det kan setjast meir presise gebyrsatsar. Rådmannen føreslår difor at satsane vert ståande uendra i 2018. Ordinære område Rådmannen tilrår ein auke tilsvarande statsbudsjettets forventa prisauke på 1,9 % for SFO, mat- og turpengar i barnehage og SFO, kulturskule, og utleige av lokalar. Av praktiske omsyn er tala runda opp/ned til ein rund sum. Einskilde gebyr og brukarbetalingar kan difor få bagatellmessig høgare eller lågare prisauke enn den generelle auken. Foreldrebetaling for opphald i barnehage, institusjonsopphald, heimehjelp (over minstesats), skjenke- og salsløyve, forseinkingsrente og purregebyr vert satsar vedteke i samband med statsbudsjettet. Det er i framlegget til gebyrregulativ lagt til grunn at kommunen regulerer prisane til maksimalpris for den einskilde tenesta. Kommunen har saman med nabokommunane inngått avtale om kjøp av velferdsteknologi som skal gradvis innfasast dei næraste åra. Frå 2018 er planen å skifta ut alle gamle tryggleiksalarmar. Dei nye har fleire funksjonar, er meir stabile og vert følgd opp av lokalt mottak, dvs heimesjukepleien i første omgang, deretter felles aksjonssenter i nytt Lokalmedisinsk senter. Brukarbetalinga er utarbeidd i samarbeid med nabokommunane og rekna til sjølvkost, med unntak av personalkostnader, jf tabell under. Pris pr. år Kommentar HUB GX8 429 - Abonnement ( Sim kort) kr. 1668 2 GB fri bruk 139/mnd Alarmknapp 55 Gjennomsnittspris for alle typar knappar Røykvarslarar kr. 64/år x 2 stk 128 Alle husstandar 2 røykvarslarar Responssenterteneste kr. 80/mnd/bruker 960 Basert på pris for ekstern teneste Adm kostnader (Adm + drift) 960 Basert på utgifter til 1/2 årsverk Totalt (brukarbetaling) 4200 = 350/mnd Pris for person nr 2 i husstanden (ektefelle, sambuar o.l.) 1975 = 165/mnd Pris for alarmknapp, responsteneste, adm kostnader Kommunen har avtale med Øyane svømmeklubb om drift av badevaktsordning for dei to kommunale bassenga. Øyane har føreslege ei auke i satsane for terapibassenget frå kr 50 til kr. 65 for vaksne. Dette er tilsvarande satsane i Straume terapibasseng og det er tilrådd at satsane vert endra til kr 65 for vaksne/kr 50 for born i terapibassenget medan satsane i bassenget i kulturhuset er uendra kr 50 for vaksne og kr 30 for born.
Babysymjing vert etter avtale tilbydd av Øyane gjennom portal www.tryggivann.no For budsjettåret 2018 er det i statsbudsjettet foreslått at foreldrebetaling for opphald i barnehage vert 2 910 kr. pr. månad (2 910 * 11 mnd= 32 010/år). Det er i statsbudsjettet lagt til grunn vidareføring av ordninga med at ingen familiar skal betale meir enn 6 % av inntekta for ein barnehageplass. Øygarden har etablert ei slik ordning. Det vert tilrådd å vidareføra dagens opphaldsalternativ med den prisauke i samsvar med maksimalsats i statsbudsjettet. Eigenbetaling for heimehjelp med inntekt under 2G (G = Grunnbeløp) og eigenbetaling institusjonsopphald er regulert i "Forskrift om eigendel for kommunale helse- og omsorgstenester". Eigenbetaling for fysioterapi er regulert i "Forskrift om stønad til dekning av utgifter ti fysioterapi m.m.". For legetenesta er eigenbetaling regulert i "Forskrift om stønad til dekning av utgifter til undersøkelse og behandling hos lege". Rådmannen foreslår at praksis med å nytta maksimalsatsar innan kvar forskrift vert ført vidare. Rådmannen foreslår at eigenbetaling for heimehjelp der inntekt er over 2G, kostpris for heimehjelp pr. time, transport til dagopphald og matombringing vert auka tilsvarande konsumprisindeksen. Økonomiske konsekvensar Kostnadane vert innan nokre tenesteområde dekka fullt ut av brukarane. Innan andre område er brukarbetalinga ei delfinansiering. Kommunen har dei siste åra harmonisert gebyr og brukarbetaling for å oppnå sjølvkost, vera i tråd med statlege satsar og i lys av kommunereforma sjå mot nabokommunane. Det er framleis potensiale å auka kommunen sine inntekter innan nokre område. Vurdering og konklusjon For sjølvkostområdet vatn er det ikkje krav om full sjølvkostdekning og kommunestyret står fritt til å endre satsane både på abonnementsgebyret og på forbruksgebyret. Dersom det vert gjort endringar i framlegget til gebyrsatsar kan dette få store konsekvensar for kommunen sine inntekter. Døme på dette kan vera: Ein reduksjon på kr 100 på abonnementsgebyret vil medføre kr 400 000 mindre i inntekter til vassområdet Ein reduksjon i kubikksats på kr 1 vil utgjera kr 1 000 000 i mindre inntekter For sjølvkostområdet avlaup vil konsekvensar av endringar i satsar vera følgjande: Ein reduksjon på kr 100 på abonnementsgebyret vil medføre kr 100 000 i mindre inntekter til avlaupsområdet Ein reduksjon på kr 1 på kubikksats vil utgjere i underkant av kr 150 000 i mindre inntekter For sjølvkostområdet feiing, er det i Øygarden brann- og redning IKS budsjettert med kr 836 000 for denne tenesta, noko som er nær dobbelt så mykje som Øygarden nyttar til tenesta i dag. Frå 2016 kom det krav om at fritidsbustader også skal ha feiing. Ein må kunne handtera at Øygarden første år i det nye selskapet har gebyrsatsar på same nivå som tidlegare år, og så må nivået på tenesta tilpassast deretter Det har vore ein omfattande prosess å leggja om gebyrregimet. Det er behov for å skaffa meir erfaringstal for å kunna gjera ei kvalifisert evaluering, særleg innan plan- og byggesak. Rådmannen tilrår at det for sjølvkostområda vert nytta satsar i framlegg til gebyrregulativet 2018.
Innstilling til vedtak/tilråding: Øygarden kommunestyre vedtek framlegg til gebyr og brukarbetalingar for budsjettåret 2018 slik det ligg føre. Behandling i Formannskapet (FS) 16.11.2017: Fellesforslag frå formannskapet Formannskapet ynskjer å få framlagt gebyr og brukarbetalingar for Fjell kommune og Sund kommune til neste møte, for å identifisera område som kan samanliknast og tilpassast. Fellesforslaget vart samrøystes vedteke. Vedtak i Formannskapet (FS) - 071/17 Formannskapet ynskjer å få framlagt gebyr og brukarbetalingar for Fjell kommune og Sund kommune til neste møte, for å identifisera område som kan samanliknast og tilpassast. Siri Fahlvik Pettersen Rådmann Egil Robert Johansen Sakshandsamar Dokumentet er elektronisk godkjent, og krev difor ingen signatur.