Landsprognose for leveranse av kumjølk Prognose september 2016
INNHALD Meierileveranse av kumjølk 2 Kvoter og kvotefylling 2 Prognoseendringar 2016 3 Utvikling i kalvingar og slakting 4 Utvikling i tal mjølkekyr 5 Avdrått 6 Prognose for meierileveranse 7 Prognose for feitt 8 Prognose for protein 9 1
Meierileveranse av kumjølk Leveranse kumjølk (1 000 ltr) Endringer fra foregående år 2012 2013 2014 2015 2016 2013 2014 2015 2016 Jan 136451 140243 135476 140284 138753 2,8 % -3,4% 3,5 % -1,1% Febr 127605 125358 121684 127426 132317-1,8% -2,9% 4,7 % 3,8 % Mars 136327 137813 135168 141785 142353 1,1 % -1,9% 4,9 % 0,4 % Apr 130892 137541 133379 136888 137156 5,1 % -3,0% 2,6 % 0,2 % Mai 135332 138755 135944 136548 138526 2,5 % -2,0% 0,4 % 1,4 % Jun 124714 124150 122795 125973 124382-0,5% -1,1% 2,6 % -1,3% Jul 117610 118312 116777 117971 115406 0,6 % -1,3% 1,0 % -2,2% Aug 114323 113920 111516 113422 112341-0,4% -2,1% 1,7 % -1,0% Sept 113000 111194 112824 113176 110462-1,6% 1,5 % 0,3 % -2,4% Okt 127090 121627 121610 122153 - -4,3% 0,0 % 0,4 % Nov 129866 123398 124282 125076 - -5,0% 0,7 % 0,6 % Des 137998 132649 137724 135535 - -3,9% 3,8 % -1,6 % År 1531208 1524961 1509178 1536236-0,4% -1,0% 1,8 % Akk. pr. 30. sept 1 136 254 1 147 287 1 125 562 1 153 472 1 151 695 1,0 % -1,9 % 2,5 % -0,2 % Til og med september 2016 er det ein nedgang i leveransane på 1,8 mill. liter samanlikna med i fjor, tilsvarande 0,2 %. Korrigert for skotårsdagen er det ein reduksjon på 6,5 mill. liter. I august og september var det en nedgang på 1,0- og 2,4 %. Leveransen for september var 110,5 mill. liter medan prognosa frå aug. var på 111,8 mill. liter, eit avvik på 0,3 %. Kvoter og kvotefylling Kilde: Landbruksdirektoratet Kvoteåret 2012 og 2013 er frå 1.3. 28/29.2. Frå og med kvoteåret 2014 er kvoteåret 1.1. 31.12. I overgangsåret 2014 vart disponibel kvote i realiteten auka 1 %-poeng pga. at volum overproduksjon for kvoteåret 2013, og som vart levert i jan. og feb. 2014 vart trekt frå leveransane for kvoteåret 2014. Produksjonstaket er 900 000 liter. Føretak med historisk kvote over 900 000 liter får oppretthalde denne. I 2015 var det 320 produsentar som selde totalt 28 mill. liter. Dette var 71 fleire enn i 2014 og ein auke på 5,6 mill. liter. 2
Prognoseendringar 2016 (mill. liter) Prognosetidspunkt Avvik *) Leveranse sep.15 jan.16 mar.16 mai.16 jun.16 aug.16 sep.16 ltr % jan.16 138,2 138,0 138,8 0,7 0,5 % feb.16 130,9 131,0 132,3 1,3 1,0 % mar.16 140,2 140,2 142,3 142,4 2,2 1,5 % apr.16 135,9 135,7 137,7 137,2 1,5 1,1 % mai.16 138,0 136,2 138,3 138,3 138,5 2,3 1,7 % jun.16 124,4 122,9 124,3 124,3 124,7 124,4 1,5 1,2 % jul.16 116,8 115,6 116,5 116,5 116,6 115,4-0,1-0,1% aug.16 114,4 112,7 113,5 113,6 113,7 113,8 112,3-0,3-0,3% sep.16 113,0 110,2 111,0 111,2 111,2 111,8 110,5 110,5 0,3 0,3 % SUM jan -sept 1151,8 1142,4 1151,7 9,3 0,8 % Året 2016 1533 1511 1524 1524 1526 1526 1526 *) Avvik er diff. mellom levert og prognose per jan. 2016 Hittil i år er det levert 9,3 mill. liter over prognosa ved starten av året. Årsaka er fleire mjølkekyr og høgare avdrått enn forventa. Prognosetidspunkt sep.15 1 533 Mill. ltr Endringar Kommentar jan.16 1 511-22 mar.16 1 524 13 mai.16 1524 jun.16 1526 2 aug.16 1526 sep.16 1 526 Same disponible mjølkekvoter som 2015, dvs. forholdstal på 1,03 Prognose etter reduert forholdstal (1,03 ->1,00) og auka overprod.avgift (3,20 -> 4,20) Oppjustert avdrått. Tatt ut man. korreksjon for kvotetilpassing i nov og reduset i des. Årsak til endring Oppjustert prognose for avdrått og tal mjølkekyr 3
Kalvinger (mjølkekyr) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2013 2014 2015 2016 2017 Jan 16341 17019 17850 17495 17941 18037 4,1 % 4,9 % -2,0% 2,5 % 0,5 % Febr 15463 15552 15195 15379 15527 15410 0,6 % -2,3% 1,2 % 1,0 % -0,8% Mars 15756 16214 15090 14903 15208 14595 2,9 % -6,9% -1,2% 2,0 % -4,0% Apr 13649 14065 13699 13081 13420 12907 3,0 % -2,6% -4,5% 2,6 % -3,8% Mai 13234 14007 13437 13226 12986 12521 5,8 % -4,1% -1,6% -1,8% -3,6% Jun 12696 13415 13162 13539 13263 12925 5,7 % -1,9% 2,9 % -2,0% -2,5% Jul 17486 17829 17213 17965 17738 17362 2,0 % -3,5% 4,4 % -1,3% -2,1% Aug 23426 22886 21945 22360 22295 21763-2,3% -4,1% 1,9 % -0,3% -2,4% Sept 30633 29992 29512 29680 29493 28789-2,1% -1,6% 0,6 % -0,6% -2,4% Okt 26089 26660 26614 26690 26229 25689 2,2 % -0,2% 0,3 % -1,7% -2,1% Nov 20367 20454 20596 20709 20824 20485 0,4 % 0,7 % 0,5 % 0,6 % -1,6% Des 19215 19567 20036 20110 19677 19450 1,8 % 2,4 % 0,4 % -2,2% -1,2% Sum 224355 227660 224349 225137 224601 219933 1,5 % -1,5% 0,4 % -0,2% -2,1% 1. kv 47560 48785 48135 47777 48676 48042 2,6 % -1,3% -0,7% 1,9 % -1,3% 2. kv 39579 41487 40298 39846 39669 38353 4,8 % -2,9% -1,1% -0,4% -3,3% 3. kv 71545 70707 68670 70005 69526 67914-1,2% -2,9% 1,9 % -0,7% -2,3% 4. kv 65671 66681 67246 67509 66730 65624 1,5 % 0,8 % 0,4 % -1,2% -1,7% Det er forventa ein nedgang i kalvingar i 2016 på 0,2 %. På grunn av auka slakting i 2016 og redusert dyretal per 1. januar 2017 forventar vi ein vidare nedgang på 2,1 % i 2017. Kuslakting (mjølkekyr) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2013 2014 2015 2016 2017 Jan 7769 8365 10523 9576 9797 8532 7,7 % 25,8 % -9,0% 2,3 % -12,9 % Febr 7838 8535 7771 6124 6229 5151 8,9 % -9,0% -21,2 % 1,7 % -17,3 % Mars 8263 7793 7080 5945 5309 5128-5,7 % -9,1% -16,0 % -10,7 % -3,4% Apr 5106 5887 4240 5190 5947 4668 15,3 % -28,0 % 22,4 % 14,6 % -21,5 % Mai 6559 7271 4676 5104 4964 5582 10,9 % -35,7 % 9,2 % -2,7% 12,4 % Jun 6196 6835 4997 5460 5957 6478 10,3 % -26,9 % 9,3 % 9,1 % 8,7 % Jul 3706 4509 3388 3368 4455 5371 21,7 % -24,9 % -0,6% 32,3 % 20,6 % Aug 9354 9946 8370 8533 11550 9090 6,3 % -15,8 % 1,9 % 35,4 % -21,3 % Sept 9081 10149 8345 8519 9449 7682 11,8 % -17,8 % 2,1 % 10,9 % -18,7 % Okt 10101 11326 8636 8664 10210 8746 12,1 % -23,8 % 0,3 % 17,8 % -14,3 % Nov 7699 8864 6152 6582 6853 6877 15,1 % -30,6 % 7,0 % 4,1 % 0,4 % Des 4707 5108 4217 5012 4003 4017 8,5 % -17,4 % 18,9 % -20,1 % 0,3 % Sum 86379 94588 78395 78077 84723 77322 9,5 % -17,1% -0,4% 8,5 % -8,7% 1. kv 23870 24693 25374 21645 21335 18811 3,4 % 2,8 % -14,7 % -1,4% -11,8 % 2. kv 17861 19993 13913 15754 16868 16728 11,9 % -30,4 % 13,2 % 7,1 % -0,8% 3. kv 22141 24604 20103 20420 25454 22143 11,1 % -18,3 % 1,6 % 24,7 % -13,0 % 4. kv 22507 25298 19005 20258 21066 19640 12,4 % -24,9 % 6,6 % 4,0 % -6,8% *Juli og november er lengre enn dei andre månadane (pga. at heile veker inngår i månadsavrekninga) Slaktedata for mjølkerase er utrekna på grunnlag av totalt tal for slakta kyr og kor stor del mjølkekyr utgjorde av totalt slakta året før. Dette er kontrollert mot slakta kyr registrert i Kukontrollen. Talet på slakt i Kukontrollen viser ein stor del mjølkekyr til slakt slik at tala for juli og august vart noko oppjustert i forhold til prognosa. Lågare slakt i desember er basert på prognosetal frå Nortura og eit forventa forhold mellom tal mjølke- og kjøtfe, tilsvarande året før. I 2016 er det prognosert ein auke i slaktinga på 8,5 % samanlikna med 2015. Årsaka er redusert forholdstal og forventa reduksjon i leveransen som følge av høgare overproduksjonsavgift. Høgare prisar på kjøt forventar vi også vil føre til ein auke i talet på ammekyr. For 2017 forventar vi at slaktinga vert redusert ved uendra forholdstal. 4
Utvikling i kutal (mjølkekyr og ammekyr) 1000 stk per 1. januar Endring frå foregåande år 2012 2013 2014 2015 2016 2013 2014 2015 2016 Mjølkekyr 237,6 238,8 229,6 228,3 227,2 0,5 % -3,9% -0,6% -0,5% Ammekyr 65,6 67,5 68,8 71,9 75,5 2,9 % 1,9 % 4,5 % 5,0 % Kyr totalt 303,2 306,3 298,4 300,2 302,7 1,0 % -2,6% 0,6 % 0,8 % Kilde Landbruksdirektoratet, Statistikk frå søknad om produksjonstillegg Tal frå 1.januar 2016 viser ein nedgang i tal mjølkekyr på om lag eit tusen frå året før. Mjølkekyr * Registreringane i januar og august er basert på statistikk frå søknad om produksjonstillegg. Tabellen viser talet på mjølkekyr ved inngangen til kvar månad. I 2016 forventar vi ein reduksjon på 0,8 % i forhold til i 2015, ein differanse på ca. 1 800 dyr. I 2017 forventar vi ein reduksjon på i snitt 0,4 %, tilsvarande ca. 900 dyr. I modellen vert populasjonen av mjølkekyr fordelt på aldersog laktasjonsgrupper etter den prosentvise fordelinga i Kukontrollen. 5
Avdråttsutvikling Gjennomsnittlig dagsavdrått i Kukontrollen (kg mjølk per ku og dag) Dagsavdråtten hittil i år viser ein jamn auke samanlikna med 2015. Vi forventar ein liten auke også for resten av året. Grovfôravlingane i år er bra, men med varierande kvalitet. Ei tilpassing av produksjonen til disponibel kvote forventar vi vil skje ved reduksjon av dyretalet og i mindre grad ved redusert avdrått. Avdråtten for august var 0,2 kg høgare enn prognosa, og foreløpige tal i Kukontrollen for september gir grunnlag for å justere avdråtten noko opp. 6
Prognose for leveranse av kumjølk 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2013 2014 2015 2016 2017 Jan 136451 140243 135476 140284 138753 137560 2,8 % -3,4% 3,5 % -1,1% -0,9% Febr 127605 125358 121684 127426 132317 125247-1,8% -2,9% 4,7 % 3,8 % -5,3% Mars 136327 137813 135168 141785 142353 141063 1,1 % -1,9% 4,9 % 0,4 % -0,9% Apr 130892 137541 133379 136888 137156 135751 5,1 % -3,0% 2,6 % 0,2 % -1,0% Mai 135332 138755 135944 136548 138526 138618 2,5 % -2,0% 0,4 % 1,4 % 0,1 % Jun 124714 124150 122795 125973 124382 126920-0,5% -1,1% 2,6 % -1,3% 2,0 % Jul 117610 118312 116777 117971 115406 119856 0,6 % -1,3% 1,0 % -2,2% 3,9 % Aug 114323 113920 111516 113422 112341 114495-0,4% -2,1% 1,7 % -1,0% 1,9 % Sept 113000 111194 112824 113176 110462 112206-1,6% 1,5 % 0,3 % -2,4% 1,6 % Okt 127090 121627 121610 122153 120408 117940-4,3% 0,0 % 0,4 % -1,4% -2,1% Nov 129866 123398 124282 125076 122770 121814-5,0% 0,7 % 0,6 % -1,8% -0,8% Des 137998 132649 137724 135535 130625 130546-3,9% 3,8 % -1,6% -3,6% -0,1% Sum 1531208 1524961 1509178 1536236 1525500 1522016-0,4% -1,0% 1,8 % -0,7% -0,2% Prognosa for 2016 er 1 526 mill. liter og er på same nivå som sist. Det er gjort små endringar i grunnlaget. Det er ein liten auke i avdrått og redusert korreksjon for tilpassing av leveransane til kvote i november og desember. Samanlikna med årsleveransen i 2015 forventar vi ein nedgang på ca 11 mill. liter. Korrigert for skotårsdagen er nedgangen på 15 mill. liter. For 2017 er det her lagt til grunn same forholdstall og overproduksjonsavgift som i år. Prognosa er på 1 522 mill. liter, ein nedgang på 3,5 mill. liter samanlikna med 2016. Med eit avvik på +/- 0,5 % forventar vi at leveransane vil ligge mellom 1514 og 1530 mill. liter. 7
Prognose feittprosent (mjølk levert TINE SA) Grovfôravlingane har jamt over gitt bra mengder, men med varierende kvalitet. Totalt sett forventar vi høgt tørrstoff i mjølka, men ingen ytterligare auke for 2017. På grunn av redusert prisstimulans for feitt er prognosa for 2017 redusert med 0,6 % samanlikna med 2016 og eit gjennomsnitt på 4,24 %. 8
Prognose proteinprosent (mjølk levert TINE SA) Det var ein nedgang i protein i juli i år. Årsaka er usikker. Det kan vere på grunn av låg proteinverdi (PBV) i beitegraset i enkelte områder, noko som samsvarar med fleire prøver med låge urea-verdiar i mjølka i desse områda. I august var proteinprosenten 0,03 lågare enn prognosa. Som følgje av dette så er proteinprosenten nedjustert med 0,02 for sept og 0,01 for resten av året. Det vert gjort same vurderingane for proteinprosenten som for feittprosenten i mjølka, og vi forventar ein reduksjon på 0,3 % samanlikna med 2016. Gjennomsnittet for proteinprosenten i 2017 er prognosert med 3.41 %. 9