FUSA KOMMUNE MØTEINNKALLING Arkivsak:12/165 Løpenummer:12/2671-1 Utval: Ungdomsrådet Møtestad: Kommunetunet Møtedato: 24.04.2012 Tid: Kl. 11.30 14.00 Forfall eller inhabilitet: Grunngjeve forfall til møtet, eller inhabilitet, må meldast snarast råd til postkasse@fusa.kommune.no eller ekspedisjonen tlf. 56 58 01 00. Administrasjonen kallar inn varamedlem. Varamedlemer møter berre etter særskild innkalling. Dokumenta ligg til offentleg ettersyn på heimasida www.fusa.kommune.no og på biblioteket, Kommunetunet, Eikelandsosen. Sak nr. Sakstittel Saksliste 005/12 GODKJENNING AV MØTEPROTOKOLL FRÅ MØTET 21.02.2012 006/12 SKRIV OG MELDINGER 007/12 RUSMIDDELPOLITISK HANDLINGSPLAN FOR FUSA - 2012-2016 - HØYRING 008/12 INVITASJON TIL HØRING NOU 2011 : 20 UNGDOM, MAKT OG MEDVIRKNING, kan de lesa her: http://www.regjeringen.no/nb/dep/bld/dok/nouer/2011/nou-2011-20.html?id=666389 Eikelandsosen, 17.04.2012 Siv Eikeland Leiar Erik Vangsnes Ansvarleg sekretær Side 1 av10
Sakshandsamar: Heidi Bergesen Arkivsaknr: 12/475 Saksnr U t v a l Møtedato Saksbeh. 005/12 Ungdomsrådet 24.04.2012 HCB GODKJENNING AV MØTEPROTOKOLL FRÅ MØTET 21.02.2012 RÅDMANNEN SITT FRAMLEGG TIL VEDTAK: Møtebok frå møtet 21.02.2012 vert godkjend. Saksframstilling: Saksdokument: Ikkje vedlegg : Møteprotokoll frå møtet 21.02.2012 Side 2 av10
Sakshandsamar: Heidi Bergesen Arkivsaknr: Saksnr U t v a l Møtedato Saksbeh. 006/12 Ungdomsrådet 24.04.2012 HCB SKRIV OG MELDINGER : Saksframstilling: Nr Dok.ID T Dok.dato Avsender/Mottaker Tittel 1 12/1248 I 22.02.2012 Ungdommens Fylkesting i Hordaland HANDLINGSPROGRAM FOR UNGDOMMENS FYLKESTING FOR 2012 MED SATSNINGSOMRÅDER Side 3 av10
Saksnr U t v a l Møtedato Saksbeh. Råd for seniorer og folk med nedsett GST funksjonsevne Formannskapet GST 007/12 Ungdomsrådet 24.04.2012 GST Sakshandsamer: Gunn Sissel Teigen Arkivsaknr 11/958 RUSMIDDELPOLITISK HANDLINGSPLAN FOR FUSA - 2012-2016 - HØYRING RÅDMANNEN SITT FRAMLEGG TIL VEDTAK: Formannskapet vedtek at rusmiddelpolitisk handlingsplan, slik den ligg føre, vert lagt ut til høyring. Høyringsfrist 18.. mai 2012. Saksframstilling: Vedtaksmynde: Formannskapet Saksdokument: Vedlegg: Dok.dato Tittel Dok.ID 16.04.2012 FRAMLEGG TIL RUSMIDDELPOLITISK 43880 HANDLINGSPLAN FOR FUSA - RULLERING 2012-2016 16.04.2012 VEDLEGG 1 RETNINGSLINJER FOR TILDELING AV 43881 SALS- OG SKJENKELØYVE 2012-2016 16.04.2012 VEDLEGG 2 - KOMMUNESTYRETS BEHANDLING AV SØKNADER OM FORNYING AV SALGS-OG SKJENKEBEVILLINGER 43882 Ikkje vedlegg: Diverse bakgrunnstoff frå www.forebygging.no; www.sirus.no, www.kommunetorget.no; mfl. Sjå planen pkt 8.0 Nyttige kjeder og sluttnotar Faktiske opplysninger: Revidert Rusmiddelpolitisk handlingsplan for 2012 2016 ligg nå klar til vidare handsaming. I første omgang skal den ut på høyring til sals og skjenkestader, ungdoms- og samfunnshus, ulike interesseorganisasjonar, lag og foreiningar, kyrkjekontor, politiet og skjenkekontrollen. Planen vert også lagt ut til ettersyn på heimesida og i ekspedisjonen i Kommunetunet. Frist for å gje uttale vert sett til måndag 21. mai. Side 4 av10
Saka vert handsama i juni i formannskapet og kommunestyret. Føremålet med planen er at det kommunale rusarbeidet vert systematisk og sett i ein heilskapleg samanheng. Eit tverrsektorielt fokus er viktig for å oppnå dette. Eit samarbeid på tvers av einingar og sektorar er derfor vektlagt i arbeidet med planen. Plangruppa er gjeve følgjande mandat: Laga ein framdriftsplan for rulleringa Gjennomføra ei ny kartlegging og analyse av rusmiddelsituasjonen i kommunen Kartlegga kva har ein oppnådd gjennom tiltaka og politikken som er ført Koma med framlegg til ny rusmiddelpolitisk handlingsplan Arbeidsgruppa har vore sett saman av: Folkehelsekoordinator Ellen Strøm Synnevåg, kontorsjef Gunn Sissel Teigen og sosialkonsulent Synne Stagrim Håve (prosjektleiar). Andre, både kommunale og eksterne, har bidrege med evaluering og ulike innspel til planen. Det har òg vore eit godt samarbeid med Stiftelsen Bergensklinikkene gjennom planprosessen. Planen er bygd opp slik at kapittel 1 og 2 gir eit bakteppe for planen med lovverk, utfordringar i Fusa, samt hovudtrekk frå førre tiltaksperiode. Kapittel 3 inneheld vidare mål for arbeidet. Kapittel 4-6 inneheld strategiar og tiltak med eit kapittel for førebyggande tiltak, eit for tiltak om skjenkepolitikk og eit kapittel for oppfølging av rusmiddelavhengige. Kvart av desse kapitla er innleia med ein bakgrunnsdel der sentrale faktorar som ligg til grunn for tiltaka er utdjupa. Undervegs i teksten vert det referert til sluttnotar som ein finn bakerst i planen saman med andre nyttige lenkjer som kan nyttast i arbeidet innan rusfeltet. (Utdrag frå planframlegget ) Hovudtrekka i sals- og skjenkepolitikken er vidareført med nokre endringar, sjå kap 5.0. og vedlegg 1 og 2 i planen som inneheld retningslinjer for tildeling av sals- og skjenkeløyve. Det vil kome lenkje til data frå Undersøking av rusvanane blant skuleungdom i Fusa 2011, gjennomført av Bergensklinikkane på www.fusa.kommune.no. Litt meir informasjon om planarbeidet finn du her: Rusmiddelpolitisk handlingsplan er en kommunal del- eller temaplan som har som hensikt å samordne kommunens rusmiddelpolitikk og satsning. Planen er et flersektorielt redskap der ulike interesser tydeliggjøres. (www.kommunetorget.no) Fusa kommune har ein rusmiddelpolitisk handlingsplan som er vedteken av kommunestyret for perioden 2008-2012. Som bakgrunn arbeidet med planen har det vore ønskjeleg med tilbakemeldingar og innspel frå ulike hald i kommunen for å få eit best mogleg planprosess og ein ny plan som er godt forankra. Alle ansvarlege for tiltak i planen har fått tilsendt evalueringsskjema. I tillegg har ein møte med representantar frå ulike fagfelt som barnevern, politi, psykiatri m.fleire. Sals- og skjenkenæring har også fått informasjon om oppstart av rulleringa med høve til å koma med innspel. Rulleringa av planen er også kunngjort i Os- og Fusaposten og på Side 5 av10
heimesida: Innspel til rullering av rusmiddelpolitisk handlingsplan Rusmiddelpolitisk handlingsplan skal rullerast våren 2012. Som bakgrunn til dette arbeidet ynskjer vi tidleg å få innspel frå ulike hald i kommunen for å få eit best mogleg planprosess og ein godt forankra plan. Dette gjeld både enkeltpersonar, lag, organisasjonar og bedrifter. Døme på innspel kan vera kva som fungere bra i dag, kva kan gjerast annleis, konkrete forslag til tiltak osv. Har de innspel til planen oppmodar vi om at de sender dei inn innan 26.02.12. På eit ope Temamøte 26.03.12 fekk ein også innspel. Som for 5 år sidan vart det vert gjennomført ei rusundersøking blant elevane på ungdomsskulen og Fusa vidaregåande skule. Hovudpunkt frå resultatet frå undersøkinga vart presentert på Temamøtet. Side 6 av10
Saksnr U t v a l Møtedato Saksbeh. 008/12 Ungdomsrådet 24.04.2012 ERV Sakshandsamer: Erik Vangsnes Arkivsaknr 12/194 INVITASJON TIL HØRING NOU 2011 : 20 UNGDOM, MAKT OG MEDVIRKNING RÅDMANNEN SITT FRAMLEGG TIL VEDTAK: Høyringa om Ungdom, makt og medvirkning er nyttig for å setja fokus på ungdom si stilling i samfunnet. Fusa ungdomsråd meiner at ungdom må handsamast på same måte som andre grupper som har fått eigne talerøyr i politikken, som eldre og funksjonshemma, og vil rå til at alle kommunar ved lov skal påleggjast å ha ungdomsråd. I retningslinene for ei slik ordning må det vera ein fleksibilitet som gjer det mogeleg å tilpassa organiseringa til lokale forhold. Sjølv om målgruppa i utgangspunktet er 14-18 år må det vera mogeleg å rekruttera yngre og eldre representantar der dette er tenleg. Retningslinene må i det heile vera av generell art og vera lite detaljerte. Det må også skje ei satsing på ungdomsråd på det regionale nivået. I utgreiinga vert det lagt avgjerande vekt på kompetanseheving av tilsette i kommuneadministrasjonane som skal følgja opp ungdomsråda. Med mange små kommunar er ein avhengig av hjelp og koordinering frå fylkesnivået for å få til ei slik kompetanseheving. Her må ein også få til ei regelmessig opplæring av ungdomsråda. Ein vil rå til at det vert innført eit stimuleringstilskot til kommunar og fylkeskommunar med ungdomsråd for å få eit løft i starten, men då må den statlege løyvinga vera stor nok. Statlege retningsliner og statlege pengar er likevel ikkje nok. Det er heilt avgjerande at kommunane over tid set inn ressursar på å følgja opp arbeidet med ungdomsråd og involvering av ungdom generelt. Kommunane sit med nøkkelen til at dette skal fungera og må sjå seg tente med at det fungerer. Fusa ungdomsråd meiner at ungdomsråda er ein stor ressurs for kommunane og lokaldemokratiet om dei vert administrert, utvikla og brukte på rett måte. Side 7 av10
Saksframstilling: Vedtaksmynde: Ungdomsrådet Saksdokument: Vedlegg: Norsk offentlige utredninger 2011:20 Ungdom, makt og medvirkning Ikkje vedlegg: Faktiske opplysninger: Det kongelige barne-, likestillings- og inkluderingsdepartement inviterer til å koma med uttale til Norsk offentleg utgreiing(nou) nr 20 om Ungdom, makt og medvirkning. Eit offentleg utval med representantar frå ungdom, organisasjonar og fagfolk har hatt som mandat å utgreia dei unge si makt og deltaking. Leiar for utvalet har vore tidlegare barneombod Trond-Viggo Torgersen. Eit hovudtema i utgreiinga har vore korleis det står til med dei ordningane som skal sikra at ungdom får høve til seia meininga si, bli høyrt og representert. Ein premiss for utgreiinga er at eit velfungerande demokrati ikkje kan vera eit ekskluderande eliteprosjekt. Slik det vart bestemt i ungdomsrådet i sak 004/12 er det sendt spørsmål til elevråda på Fusa vidaregåande skule og Fusa ungdomsskule om eventuell uttale i den delen av utgreininga som tar for seg elevdemokratiet i norsk skule. Denne saksutgreiinga er konsentrert og avgrensa til kapittel 5 Myndighetsinitierte ordninger for medvirkning som i stor grad omhandlar ungdomsråd og tilsvarande ordningar. For å få eit overblikk over innhaldet i heile utgreiinga kan ein lesa kapittel 1 eller dei korte samandraga som står bakerst i dei fleste delkapitla. Utvalet som står bak utgreiinga Ungdom, makt og medvirkning vil styrkja ungdomsråda som kanal for medverknad. Ungdomsrådet sin demokratiske begrunnelse først og fremst knyttes til innspills- og høringsfunksjonen, dvs den konsultative funksjonen, heiter det i utgreiinga. I utgreiinga vert ungdomsorgana si rolle som fordelar av tilskot til ungdomsføremål problematisert og sett på spissen: at en selektert gruppe av ungdommer får fordele en avgrenset pott med penger til kultur- og fritidsformål, gir ikke ungdomsbefolkningen mer innflytelse i lokalpolitiske prosesser. Utvalet konkluderer likevel med at det ikkje er problematisk at ungdomsrådet har denne funksjonen, men at der problematisk dersom det å fordela pengar er den einaste eller viktigaste funksjonen. Eit fleirtal av norske kommunar har ungdomsråd eller tilsvarande ordningar. Dei som i dag ikkje har ungdomsråd er stort sett kommunar med lite folketal. Utvalet går inn for at det vert utarbeida og fastsett med lov nasjonale retningsliner for lokale ungdomsråd, men foreslår ikkje eit lovfesta pålegg om at alle kommunar skal ha ungdomsråd. I desse retningslinene ønskjer ein t.d. at samansetjinga av ungdomsrådet skal godkjennast av Side 8 av10
kommunestyret. Ungdomsråda må få naudsynt støtte frå administrasjonen både til å førebu saker og gjennomføra møter. Dei meiner at desse retningslinene også skal ha detaljerte reglar for alderssamansetjing i rådet, valordning og mandat. Det vert teke til orde for å ha ei målgruppe blant yngre ungdom 14-18 år. Stort aldersspenn og ulik modningsgrad gjer det vanskeleg å inkludera barn. Samstundes vert det sagt at ungdom over 18 år har andre kanalar dei kan engasjera seg gjennom t.d. organisasjonar og val til kommunestyret. Det å basera val til ungdomsråd berre på rekruttering gjennom skulane kan gje ein skeiv representasjon der ein berre får med ressurssterk ungdom som alt er involverte i elevrådsarbeid. Utvalet meiner dette vert betre om skular, frivillige organisasjonar og fritidsklubbar vel eit visst tal kvar ved val til ungdomsråda. Ein tek også til orde for valperiodar på 2 år. I Fusa er det 1 år. Utvalet foreslår eit statleg tilskot til kommunar som følgjer retningslinene. Dei ber vidare om ei vurdering av behovet for kompetanseheving for tilsette i kommunane med ansvar for ungdomsråd. Ungdomsrådet må supplerast med andre ordningar for å sikra at eit mangfald av stemmer frå ungdom kjem fram. Døme på dette kan vera kontaktmøte, drøftingsmøte og ungdomspanel. Det å bruka ekspertmøte som metode vert trekt fram særskild; t.d. å snakka med ungdom med personlege erfaring frå barnevern eller rusfelt, når slike tema vert handsama. Utvalet ønskjer ei forsøksordning med regionale ungdomskonferansar. Dei vil bruka og satsa vidare på nettsida ung.no for å få relevant forståeleg informasjon frå styresmaktene. Dei ønskjer også at det vert utarbeidd ungdomsvenlege versjonar av viktige dokument for ungdom. Ei anna satsing på kommunikasjonsområdet er å syta for at kommunalt tilsette får meir kompetanse i nettkommunikasjon med ungdom og bruk av sosiale media. Då handlar det ikkje berre om å bli betre å snakka til ungdom, men å snakka med dei unge, i ein aktiv dialog der ein opnar for respons og debatt. Vurdering: Eit velfungerande ungdomsråd kan spela ei viktig rolle i lokalsamfunnet som talerøyr for ungdom. Ungdomsrådet kan gje råd og uttaler i saker der det er viktig at ungdom har ei stemme, men vert dette gjort på ein overflatisk måte får det liten effekt. Det å formidla saker på ein god måte og sikra reell medverknad og involvering er ressurskrevjande og krev ein medviten bruk av ulike metodar i ulike saker og fasar. Det å ha eit velfungerande ungdomsråd krev at ein også set av dei naudsynte ressursane til å følgja det opp. Ungdomsrådet i Fusa har gode erfaringar med å ha eit eige budsjett for ungdomstiltak som ungdomsrådet disponerer. Med desse pengane kan ungdomsrådet spela ei aktiv rolle i ungdomsmiljøet. I tillegg er det ei viktig læring i det å handsama eksterne søknadar og få erfaring med slike tilskotsprosessar. Når det gjeld spørsmålet om å påleggja alle kommunar å ha ungdomsråd så må ein sjå til andre tilsvarande pålegg. I dag er kommunane ved lov pålagte å ha eldreråd og råd for menneske med nedsett funksjonsevne. I utgreiinga vert det gjort eit poeng av at eit lovpålegg Side 9 av10
om ungdomsråd i dei minste kommunane vert vanskeleg å følgja opp. Likevel så har ein altså innført slike krav når det gjeld eldre og funksjonshemma. Kva er då problemet med å påleggja ungdomsråd? Det kan vera klokt å få felles retningsliner for ungdomsråd som avklarar mandat, valordning og organisering. Samtidig må desse retningslinene ikkje vera for detaljerte og for styrande. Det er veldig ulike føresetnader i kommune-noreg utifrå folketal. Tanken om å rekruttera frå lag og organisasjonar eller fritidsklubbar kan t.d. vera vanskeleg å følgja opp i små kommunar. Forslaget om å ha 14-18 år som målgruppe for ungdomsråda vil seia at representantane skal veljast frå 9. og 10. klasse på ungdomsskulen og 1. og 2. året på vidaregåande. Fusa ungdomsråd har i dag øvre aldersgrense på 25 år. I praksis har det vore vanskeleg å få med ungdom etter vidaregåande skule. Ungdomsgruppa 14-18 år vil vera meir homogen. Blir det rett å halda eldre ungdom utanfor slik framlegget tilseier? Kanskje hadde ein fått meir kontinuitet og stabilitet med funksjonstid på 2 år? Det å premiera kommunar som følgjer opp retningslinene høyres riktig ut. Skal ei slik stimuleringsordning monne må det løyvast meir enn dei 10 millionar kronene som er nemnt i samband med utgreiinga. Korkje retningsliner eller øyremerkte pengar vil vera ein garanti for at det faktisk fungerer ute i kommunane. I Nou 2011: 20 vert det lagt mykje vekt på at det må skje ei kompetanseheving av dei tilsette i kommuneadministrasjonane som skal følgja opp ungdomsråda. Vår erfaring er at det også trengst opplæring av dei valde ungdommane. Dei er unge og har gjerne lite erfaring frå organisasjonsarbeid. Det er mykje nytt å forhalda seg til. I dag er det noko slik opplæring gjennom nettverksmøte på fylkesnivå, men her er det avgrensa deltaking. Det burde vore eit eige opplegg for slik opplæring som gjekk til alle medlemer i ungdomsråda. Opplæringa kunne gjerne vore gjort regionalt. Kommunikasjon er ein nøkkel. I tillegg til gode sentrale nettsider som ung.no bør det vera tilsvarande nettsider lokalt som gjer ungdomsråda synlege i lokalmiljøet. Det vil også vera ein god plattform for å synleggjera statleg informasjon. I dette bilete høyrer også dei sosiale media med. Ungdomsrepresentantane kan ved hjelp av sosiale media få ein effektiv kanal til å drøfta saker med grasrota. Side 10 av10