TYSVÆR KOMMUNE Saksframlegg Dato: 03.09.2013 Saksnr.: 2013/194 Løpenr.: 24401/2013 Arkiv: U01 Sakshandsamar: Marlin Øvregård Løvås HØYRINGSUTTALE TIL SØKNAD OM Å ETABLERA BEHANDLINGSANLEGG FOR BOREAVFALL I GISMARVIK HAVN, SAR AS. Saksnr Utval Møtedato 112/13 Teknisk utval 26.09.2013 RÅDMANNEN SITT FRAMLEGG TIL VEDTAK: 1) Teknisk utval er skeptisk til utslepp av denne type i Førresfjorden, då det er søkt om utslepp 2) Det må setjast krav om spesifikt oppfølgingsprogram for miljøtilstanden i fjorden i eit 3) Ein legg til grunn at tiltaket ikkje vil komme i konflikt med planlagt kommunalt reinseanlegg. Arvid S. Vallestad rådmann Per Ørpetveit Teknisk sjef BEHANDLING I TEKNISK UTVAL - 26.09.2013 Felles forslag med tilleggspunkt til rådmannen sitt punkt 1 og 2: 4) Teknisk utval er skeptisk til utslepp av denne type i Førresfjorden, då det er søkt om utslepp
Det settes som betingelse at utslippsvannet samles i tanker der det tas prøver som viser om forurensningen er innenfor grenseverdiene myndighetene har satt for utslipp. Det bør i tillegg stilles krav om etablering av rør som fører utslipp utenfor terskelsen av Førresfjorden siden dette er en terskelfjord. Strenge miljøkrav, men samtidig realistiske krav. 5) Det må setjast krav om spesifikt oppfølgingsprogram for miljøtilstanden i fjorden i eit Resipiert undersøkelse før og etter etablering. 6) Ein legg til grunn at tiltaket ikkje vil komme i konflikt med planlagt kommunalt reinseanlegg. Felles forslag med tilleggspunkt til rådmannen sitt punkt 1 og 2 vart samrøystes vedtatt. VEDTAK I TEKNISK UTVAL - 26.09.2013 1) Teknisk utval er skeptisk til utslepp av denne type i Førresfjorden, då det er søkt om utslepp Det settes som betingelse at utslippsvannet samles i tanker der det tas prøver som viser om forurensningen er innenfor grenseverdiene myndighetene har satt for utslipp. Det bør i tillegg stilles krav om etablering av rør som fører utslipp utenfor terskelsen av Førresfjorden siden dette er en terskelfjord. Strenge miljøkrav, men samtidig realistiske krav. 2) Det må setjast krav om spesifikt oppfølgingsprogram for miljøtilstanden i fjorden i eit Resipiert undersøkelse før og etter etablering. 3) Ein legg til grunn at tiltaket ikkje vil komme i konflikt med planlagt kommunalt reinseanlegg.
SAKSUTGREIING: Innleiing og faktaopplysningar: SAR AS har sendt inn søknad med konsekvensutgreiing til Miljødirektoratet (tidlegare Klima- og forureiningsdirektoratet og Direktoratet for naturforvaltning) for etablering av anlegg for mottak og mellomlagring av farlig avfall og næringsavfall, samt eit behandlingsanlegg for boreavfall frå offshoreverksemd på Gismarvik hamn i Haugaland Næringspark. Saka er no på høyring. Melding med forslag til konsekvensutgreiing var oppe til uttale i teknisk utval i Tysvær kommune 28.02.2013, sak 28/13. Følgjande blei vedtatt: «Teknisk utval meiner meldinga med forslag til utredningsprogram er dekkjande, men har følgjande kommentarar: - Konsekvensutgreiing bør ta i betraktning at det er planlagt eit stort reinseanlegg for avløpsvatn på Gismarvik, og det bør bli vurdert korleis desse to utsleppa saman kan påverke fjorden. Dersom det skulle oppstå eit konkurranseforhold mellom eventuelt utslepp frå SAR og kommunalt reinseanlegg for kloakk, vil kommunen prioritere kloakkreinsing. - Det bør vurderast om det er fare for at noko av avfallet som skal bli behandla, kan innehalde naturleg radioaktivt materiale (produksjonsvatn). Vidare bør det klart komme fram kva type stoff, både avfall og kjemikaliar brukt til behandling, som skal handterast på anlegget, og kva stoffer det reinsa vatnet vil innehalde. Det bør gå klart fram av søknad/konsekvensutgreiing kor stort utslepp som er planlagt. - Det bør omtalast om kor vidt utsleppsleidningen kan komme i konflikt med fiske eller med trafikk til hamna i fjorden, og kva tiltak som skal sikre at det ikkje skjer. - Konsekvensutgreiing bør innehalde ei vurdering etter naturmangfaldlova, samt omtale om tiltaket kan påverke tilstanden i fjorden i forhold til å nå måla satt i vassforskrifta. - Det bør vurderast behov for oppfølgingsprogram for å kontrollere tilstanden i fjorden. - Der kor ein i konsekvensutgreiinga finn at det kan vere konflikt, bør det bli føreslått avbøtande tiltak. - Det må visas til gjeldande kommuneplan. Det har også skjedd mindre endringar i reguleringsplanen for Haugaland Næringspark.» Informasjon om type avfall som det er søkt om å få behandle: Borekaks: Utbora steinmasse og brukt borevæske. Borevæska kan vere mineraloljebasert eller vannbasert. Brukte borevæsker og borekaks som er kontaminert av oljebasert borevæske blir enten frakta til land for reinsing eller injisert i eigne deponibrønnar under havbotn. Slop: Oljeholdig vatn som ikkje inneheld utbora steinmasse. Prosessvatn/vaskevatn: Vatn frå tankvaskoperasjonar, både offshore og på land, forureina med olje og partiklar. SAR AS ynskjer å behandle borekaks, boreslam og vaskevatn med innhald av borevæsker og eventuelt andre emulsjonar frå boredekk, totalt ca 80 000 tonn boreavfall per år. Det er også søkt om å få mellomlagre totalt 4000 tonn borekaks, 2600 m 3 borerelatert flytende avfall som boreslam, borevæske, oljeemulsjonar, slopvatn og 1000 tonn stykkgods farlig avfall. I tillegg er det søkt om å få ta i mot, sortere og mellomlagre 3000 tonn sortert og usortert næringsavfall (ikkje-farleg avfall). Antatt mengde utsleppsvatn vil vere ca 50 000 m 3 per år. Det er opplyst at det ikkje skal takast i mot radioaktivt avfall. Metode for behandling Borekaks og kontaminert fast stoff skal behandlast i ein termisk prosess kor ei rotormølle knusar og finfordelar det faste stoffet. Dette genererer varme slik at væskefasen fordampar. Prosessen er kalla TCC, Thermomechanical Cuttings Cleaner, og er i følgje rapport frå Det Norske Veritas («Vurdering av oljeholdig avfall frå petroleumsvirksomheten til havs», 2012) ein metode som er godt egna for behandling av borekaks. Etter fordamping blir væska kondensert på forskjellige tankar. Vassfasen blir så reinsa før utslepp. Separert olje blir overført til lagertank for vurdering av vidare bruk. Reinsa kaks og anna reinsa fast avfall vil bli lagra i ein eigen oppsamlingsbinge for levering til godkjent deponi. Behandling av slop og forureina væske vil bestå av fleire behandlingstrinn og vil variera avhengig av avfallets kvalitetar, men det er lista opp følgjande:
- Separasjon av slam, vatn og olje i ein lavtermisk, kjemisk og mekanisk prosess. - Keramisk ultrafiltrering av vassfraksjonen. - Nanofiltrering. - Biologisk etterbehandling av prosessvatnet. Konsekvensutgreiing Tema for konsekvensutgreiinga samt vurdert konsekvens er samanfatta i tabellen under som er henta frå konsekvensutgreiinga: Samandrag over tema og konsekvens: For utfyllande informasjon og vurderingar for dei forskjellige tema visas det til vedlegga i saka. Risiko- og sårbarhetsanalyse/risikovurdering: Det er konkludert med at ingen hendingar eller forhold representerer uakseptabelt høgt risikonivå. For utfyllande informasjon kan ein sjå vedlegga. Null-alternativet: Null-alternativet er at det ikkje blir etablert eit behandlingsanlegg på Gismarvik. Skip vil likevel komme inn til Gismarvik hamn kor Asco har forsyningsbase. Skipa vil så måtte frakte avfallet til eksisterande behandlingsanlegg i Bergen. Planstatus Tiltaket ligg innafor eit område som er områderegulert til industri, og er såleis i samsvar med overordna plan. Merknader: Konsekvensutgreiinga er i stor grad dekkande i forhold til aktuelle tema, og det er tatt omsyn til innkomne merknader. Det planlagte kommunale reinseanlegget på Gismarvik er omtala, og det er konkludert med at desse to tiltaka ikkje vil kome i konflikt med kvarandre. Rådmannen legg dette til grunn. Rådmannen sit likevel igjen med eit inntrykk av at dei moglege konsekvensane av tiltaket kan vere meir alvorlege enn det søkjar meiner. Dette blant anna med bakgrunn i dei seinare års ulykker innafor denne bransjen. Når dette er eit tiltak som krev løyve etter forureiningslova så betyr det i seg sjølv at det er risiko for fare for forureining, jf. 7 i forureiningslova. Forureningsmyndigheitene avgjer om løyve kan gis og eventuelt kva krav som skal setjast til utsleppet. Myndigheitene skal ved vurdering både ta omsyn til miljøskader og ulemper tiltaket medfører eller kan medføre og dei økonomiske og næringsmessige fordelane. Forureiningslova 11 siste ledd seier: «Når forurensningsmyndigheten avgjør om tillatelse skal gis og fastsetter vilkårene etter 16, skal det legges vekt på de forurensningsmessige ulemper ved tiltaket sammenholdt med de fordeler og ulemper som tiltaket for øvrig vil medføre». Miljøforsvarleg handtering av avfall er viktig, spesielt frå ein sektor som har vore og er ei nasjonal inntektskjelde, men lokalitet med resipient må vurderast grundig og dersom eit slik anlegg skal etablerast må det stillast strenge krav til utslepp, drift og kontroll. Krava må må følgjast nøye opp. SAR AS har gjort ei resipientvurdering av fjorden, men den er ikkje basert på nye prøvar. Grunnlaget er henta frå ein rapport frå 2002 om tilstanden til fjorden (sjå vedlegg). I denne undersøkinga blei det ikkje tatt målingar av miljøgifter så ein veit per dags dato ikkje korleis tilstanden til fjorden er
med omsyn til denne parameteren. Det er kommentert i rapporten frå 2002 at fjorden mest sannsynleg ikkje er forureina av miljøgifter. Rådmannen fryktar at det i ettertid kan bli diskusjon om miljøtilstanden i fjorden, særleg då med omsyn til miljøgifter, dersom tiltaket ikkje får strenge overvakingskrav. SAR meiner at tiltaket ikkje vil føre til forureining, og det er derfor ikkje laga eit forslag til oppfølgingsprogram med omsyn til miljøtilstanden i fjorden. Det er i konsekvensutgreiinga vurdert at det ikkje er behov for verken ytterelige eller oppfølgande undersøkingar. Rådmannen meiner at det bør setjast krav om overvaking i fjorden og visar til 51 i forureiningslova: «Forurensningsmyndigheten kan pålegge den som har, gjør eller setter i verk noe som fører eller som det er grunn til å tro kan føre til forurensning, å sørge for eller bekoste undersøkelser eller lignende tiltak som med rimelighet kan kreves for å a) fastslå om og i hvilken grad virksomheten fører eller kan føre til forurensning, b) klarlegge årsaken til eller virkningene av inntrådt forurensning c) klarlegge hvordan forurensningen skal motvirkes» Rådmannen meiner Miljødirektoratet må påleggje SAR AS og organisera og drifte eit oppfølgingsprogram som kartlegg resipienten sin status før etablering og vidare når anlegget er i drift. Eit oppfølgingsprogram er også nyttig for å sjå på eventuelle langtidsverknader i fjorden. Det er søkt om utslepp av giftige og tungt nedbrytbare stoff, og ein fryktar akkumulering som både er uheldig for det biologiske mangfaldet og som kan vere uheldig i forhold til menneskeleg konsum av sjømat frå fjorden. Denne type industri er ikkje berre i seg sjølv ein risiko, men noko som kan skade omdømme til sjømaten i fjorden. Utsleppspunktet i fjorden er dessutan tenkt innafor to tersklar. Det står i den vedlagte resipientvurderinga at modellert innlagringsdjupna og fortynningsgrad må sjåast på som sannsynlegheitsbetraktningar. Det går fram at temperatur på vatnet som skal sleppast ut er ca 35 C, men det er ikkje omtala moglege konsekvensar av dette. Vil det for eksempel kunne føra til ei auka algeoppblomstring? Er det moglegheiter for utnytting av dette vatnet? Rådmannen vil utrykke generell skepsis til utslepp av slike stoff som det er søkt om til Førresfjorden. Vedlegg: Søknad om løøyve etter forureiningslova, SAR AS Konsekvensutgreiing, SAR AS Rapport miljøforholda i Førresfjorden 2001-02 Rogalandsforskning Resipientvurdering Førresfjorden Risikoanalyse Risikovurdering