Erfaringar frå arbeidet med forvaltingsplan for Reinheimen Reinheimen verneverdiar og bruk Verneplanprosess Forvaltingsplan I Forvaltingsplan II Oppsummering Kristiansand 23.11.12 Trond Stensby
Reinheimen Verneområde\Kommune Norddal Rauma Lesja Skjåk Lom Vågå Sum Privat areal (km 2 /(%)) Reinheimen NP 236,95 375,42 735,32 420,62 178,43 27,64 1974,38 984,64 (49,9) Tafjorden Reindalen LVO 73,87 0 0 0 0 0 73,87 73,26 (99,3) Trollstigen LVO 84,77 60,74 0 0 0 0 145,51 82,08 (56,4) Romsdalen LVO 3,24 132,62 0 0 0 0 135,86 117,12 (86,2) Lordalen LVO 0 0 21,39 0 0 0 21,39 0 Finndalen LVO 0 0 0 0 31,59 2,89 34,48 0 Brettingsmoen naturreservat 0 0 0 0 5,75 0 5,75 0 Ottadalen LVO 0 0 0 126,6 70,11 26,71 223,42 154,89 (69,3) Sum 398,83 568,78 756,71 547,22 285,88 57,24 2614,66 - % av verneområda 15,30 21,80 28,9 20,90 10,90 2,20 100 54 Privat areal (km 2 (%)) 200,76 (50,3) 401,61 (70,6) 211,37 (27,9) 547,22 (100) 23,27 (8,3) 27,70 (48,3) - 1411,93 (54)
Verneføremål (nasjonalparken) Stort, samanhengande og villmarksprega fjellområde Høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald Sentrale leveområde til villreinstammen i Ottadalen nord Viktig referanseområde for forsking med ein aust-vest gradient med stor variasjonsbreidde i høve til geologi, klima, vegetasjon og topografi Landskapsformer og særprega geologiske førekomstar Vassdragsnaturen i området Verne om kulturminne Ålmenta skal ha tilgang til naturoppleving gjennom utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv med liten grad av teknisk tilrettelegging.
Bruken Jakt, fangst, fiske Periode med tamreindrift ca 1840 og fram til 1964 Villreinutvalet for Ottadalen frå 1965 Sætring Lausbeite småfe og storfe Aktive gardsbruk Skogbruk Ålesund og Sunnmøre Turistforening Tafjordfjella (ca 100 år) Friluftsliv Veg, jernbane, vassdragsreguleringar, masseuttak Forsking Lokal identitet
Verneplanprosess Reinheimen føreslege verna allereie 1975 NOU 1986:13 St. meld. 62 (1991-92) Kontaktutvalet for Reinheimen (KUR) 1991 Kommunar, grunneigarar, rettshavarar Ivareta og samordne interessene i verneplanprosessen Senter for bygdeutvikling brukarrapport. Oppstart verneplanprosess 1996 Kommunevise brukar-rapportar (finansiert av fylkesmannen)
Verneplanprosess Verneplanen på høyring i 2004, 2 alternativ: Nasjonalpark + landskapsvern Landskapsvern Kommunane vart utfordra av fylkesmannen på å lage utkast til forvaltingsplan. Kompakt prosess 3 månader ca. 30 møte med berørte partar Utkast til forvaltingsplan på høyring saman med verneplanen fyrste gong med ei slik samordning. Lokal forvaltingsmodell utgreidd av NINA kom i tillegg til fire forsøksområde.
Forvaltingsplan I Drog nytte av at berørte partar allereie hadde eit engasjement ift. verneplanprosessen. Fekk mange gode innspel Kom i skuggen av verneplanen i høyringa ikkje mange uttaler til forslaget til forvaltingsplan. Forvaltingsplanar for alle delområda. Prosjektleiar skreiv for nasjonalparken + nokre landskapsvernområde Nokre kommunar hadde eigne delprosjekt på enkelte landskapsvernområde
Forvaltingsplan I Planen vart i hovudsak tematisk oppbygd Bruken av fleire forfattarar gjorde planen sprikande i form og innhald mindre eigna som grunnlag for å vurdere enkeltsaker Retningslinene vart for generelle og i liten grad forankra i verneforskriften. Prosessen hadde likevel fått opp dei viktigaste problemstillingane.
Forvaltingsplan II Vernevedtaket kom 24.11.2006: Nasjonalpark 6 landskapsvernområde 1 naturreservat Fylkesmannen forvaltingsstyresmakt fyrste året Kommunal forvalting frå 01.10.2007 Samarbeidsavtale mellom kommunane om «nye» KUR eit vilkår for delegering av forvaltingsmynde: samordnande organ ansvar for revidering av forvaltingsplanen KUR med eigen nasjonalparkforvaltar Administrativ faggruppe - inkl. prosjektleiar på forvaltingsplan
Forvaltingsplan II Før revidering tok KUR eit møte med DN: Treft godt på «policy» Behov for å gjere noko med strukturen i planen Ny struktur planen vart mykje omarbeidd: Tre felles innleiande kapittel Innleiing Omtale av verneverdiar Bruken av verneområda Eigne kapittel for kvart verneområde med retningsliner for forvalting ordna etter oppbygging i verneforskriften Eit felles avsluttande kapittel om Forvalting Oppsyn Informasjon
Forvaltingsplan II Ny høyringsrunde hausten 2008 m. opne møte i kvar kommune Ca. 50 uttaler til planforslaget. Planen vart behandla av KUR i to trinn: Trinn 1, møte 30.01.09: Høyringsinnspel av politisk karakter vart drøfta og Trinn 2, møte 19.03.09: Alle innspela var innarbeidd i planen, vart sluttbehandla. Oversendt til DN som i brev 14.12.09 godkjende planen men med vilkår. Sluttføring administrativ dialog med DN
Oppsummering Lang erfaring med felles forvalting av villreinområdet Stor grad av konsensus om bruken av området Lokal forvaltingsmodell gav lågare konfliktnivå Eigarskapet til planen lokalt forankra Fokus på forvalting liten grad av omkamp om vernet. Viktig og nyttig med god dialog med DN