Lotteri- og pengespelmarknaden og Hjelpelinja j
Utgangspunktet for gjennomgangen
Innhold: Tal frå den regulerte pengespelmarknaden Data om speleåtferd Forsking Hjelpelinjen for spilleavhengige 13.09.2013 3
2009-2012 *) Bingo og andre lotteri har estimerte tal for 2012 13.09.2013 4
Andre nøkkeltal Regulert marknad 2009 2010 2011 2012(foreløpig) Innsats per innbyggar 4 618 5 062 5 418 5 700 Tap / lagt igjen per innb. 1 729 1 768 1 798 1 800 Pengespel over Internett* 2009 2010 2011 2012 Tal nettspelarar 308 000 378 000 403 000 391 000 Prosent (18 år og eldre) 8,3% 10,1 % 10,6 % 10,1 % Norske nettstader (rapp) 2,0 mrd 2,6 mrd 3,2 mrd 4,1 mrd Utanlandske nettstader (est) 5 mrd 5 mrd 5 mrd 5 mrd Tap på utanlandske 2012 grovt sett 1 mrd, men kanskje mindre *) årlige estimat basert på målingar i befolkninga (i utg.pkt 1000 spurte fire gonger i året) 13.09.2013 5
Spel på utanlandske nettstader er ganske stabilt
Målingar om nettspel 2012 10,1 % har spelt pengespel på nettet (3 956 spurte) 62 % har berre spelt på norske nettstedar (40 % i 2008) 18 % har berre spelt på utanlandske nettstedar (41 % i 2008) 19 % har spelt på både norske og utanlandske (16 % i 2008) 16 % menn og 4 % kvinner (12 % og 2 % i 2008) 15 % i aldersgruppa 18 29 år (17 % i 2008) 13.09.2013 7
Speleåtferd nettspel 2012 Siste gongen dei spelte på nett: Flest spelte på ettermiddag / kveld (73 %) Fleste spelte frå PC (74 %) Blant dei som spelte på utanlandske nettstader: Flest betaler med betalingskort (66 %) 35 % vart kjent med nettstaden der dei siste s spelte e frå TVreklame, 29 % gjennom venner / kjende og 21 % frå reklame via Internett.
Spel som blir spelt på nett (2008-2012) - blant nettspelarane 13.09.2013 9
Deltaking i marknad generelt, - prosent av befolkning 15 år og eldre (1000 spurde 2 gonger) 13.09.2013 10
Aktuell forsking- Ungdomsundersøkingar
Studie NOVA 2002 NOVA 2010 NOVA 2012 Utval 13 19 år 12 17 år 14 19år Svarprosent 92 % 73 % 54 % 29 % av 2010 Tal svar 11 000 + 8 356 2 434 Metode Skulebasert Skulebasert Skule / post (web/papir) Instrument / score Lie/Bet + chasing SOGS RA 4+ Lie/Bet + chasing SOGS RA 4 + Problemspelarar Pengespel Samanlikning Problemspelarar Lie/Bet + chasing (13 17 år) 3,2 % 1,0% (begge instrument) 11 000 3 800 3,4 % 1,1 % Oppfølgingsstudie av NOVA 2010. Rapport kom i 2013 Fokus på endring / stabilitet. Ikkje ein prevalensstudie Men ny kunnskap
NOVA 2012: Pengespel Stabilitet t? (2010 2012) Spelevaner Av 64 % som hadde spelt i 2010, spelte 57 % også i 2012. => Stabilt til ein viss grad, men mange fortsetter tt ikkje Av 12 % som spelte ofte i 2010 spelte ¼ også ofte i 2012 => Lav grad av stabilitet
NOVA 2012: Pengespel Stabilitet t? (2010 2012) Speleavhengighet (SOGS-RA 4+) 21 ungdommar var speleavhengige i 2010 (0,9 %) - av desse var 1 speleavhengig i 2012 => Lav grad av stabilitet, men lite utval Risikospeling (SOGS-RA 2+) 4,1 % (100 ungdommar) var risikospelarar i 2010 - av desse var 7,0 % (7 ungdommar) risikospelarar i 2012 => Lav grad av stabilitet
NOVA 2012: Dataspel Stabilitet t? (2010 2012) Spelevaner Av 79,5 % som hadde spelt dataspel i 2010, spelte 77 % også i 2012 => Høy grad av stabilitet t Av 15 % som spelte mykje i 2010 spelte 42,5 % også mykje i 2012 => Delvis stabilitet
NOVA 2012: Dataspel Stabilitet t? (2010 2012) Dataspeleavhengighet (GASA 7 av 7) 0,7 % var speleavhengige i 2010 - av desse var 33 % dataspeleavhengig i 2012 => Lav grad av stabilitet, men lite utval. Dataspelproblem (GASA 4 av 7) 6,3 % hadde dataspelproblem i 2010 - av desse hadde 34 % dataspelproblem i 2012 For to av tre går problema over => Lav grad av stabilitet
NOVA 2012: Årsaker (risikofaktorar) ik kt Pengespel Dataspel 61 blei risikospelarar (80 % var gutar) 4% fekk dataspelproblem 105 begynte å spele ofte (62 % var gutar) 7 % begynte å spele mykje «Risikofaktorer for å begynne å spille ofte minner om generell problematferd, Å bli risikospillere handler mer om sosial eksklusjon» «For å begynne å spille mye Lav alder, ikke med i et idrettslag Spiltaction action eller slåssespill, spillpå på Facebook og Rollespill via Internett med mange deltakere (MMORPG) For å få dataspillproblemer Lav alder, høyere nivå av depresjon, mobbet på skolen Spilt rollespill (RPG), sosiale spill og rollespill via Internett med mange deltakere (MMORPG)»
NOVA 2012: Konsekvensar Pengespel Dataspel «Det er få konsekvenser av å spille ofte, Flerebegynner å naske Flere begynner å snike seg ut om natten Risikospilling har flere konsekvenser Større økning i depresjon Får dårligere karakterer Flere begynner å skulke Flere slutter med idrett Flere begynner å røyker Flere begynner å drikke seg full Flerebegynner med hærverk» «Spilt mye dataspill Flere begynner å skulke Flere slutter med idrett Flere blir fysisk inaktive Dataspillproblemer Får høyere nivå av depresjon Får dårligere karakterer Flere blir mobbet på skolen Flere slutter med idrett Flere blir fysisk inaktive Flerebegynner å røyke Flere blir risikospillere (pengespill)»
Forsking i befolkninga
Studier SIRUS 2002 SINTEF 2007 SINTEF 2008 Utval 15 74år 16 74 år 16 74 år Svarprosent 55 % 36 % 35 % Tl Tal svar 5 239 3 483 3 436 Metode postal og telefon postal postal Instrument / score NODS 3+ NODS 3+ NODS 3+ Livstids problemspelar PG (3 +) 1,4 % ( 1,1 1,7 %) 1,7 % (1,3 2,2) Ikkje undersøkt Noverande probl. spelar PG (3 +) 0,7 % (0,5 0,9 %) 0,7 % (0,5 1,1 %) 0,8 % (0,6 1,2 %) Noverande probl. spelar PG (3 +) Personer 24 500 25 500 29 200 Noverande PPG (5+) 0,3 % * 0,3 % (0,2 0,5 %) 0,6 % * *) Konfidensintervall ikkje rapportert NODS (NORC DSM Screen for Gambling Problems). Utvikla av National Opinion Research Center (NORC) (US).
Befolkningsstudie 2013 Vert gjennomført av Universitetet i Bergen Datainnsamling pågår (hausten 2013) Mål om minimum 10 000 svar, representativ utval Postal spørjeskjema CPGI/PGSI Mest pengespel, men og dataspel, sosiale kanalar og gråsonespel Marknadsføring og åtferdsregularende verktøy Ferdig vinter 2014
Hjelpelinja for speleavhengige Skal hjelpe menneske i krise Vise veg til hjelp (behandling og støttegrupper) tt Registrerer data om speleproblem i Norge -> gir større mengder data om speleproblem Samarbeid mellom Sykehuset Innlandet Sanderud og Lotteritilsynet Hjelpetelefonen blei etablert april 2003 Ved oppstart t døgnopent 7 dagar i uka 2013: 9:00-21:00, 7 dagar i uka 2014: 9:00-21:00 5 dagar i uka (kvardagar) SMS- og e-postteneste blir nytt 13.09.2013 22
Fleire har problem enn dei som ringer Hjelpelinja 13.09.2013 www.lottstift.no
Innringarar og samtaler i 2012 Tidlegare samtale om same spelar? Pengespel Dataspel Totalt Nei 87 % 94 % 89 % Ja 11 % 5 % 9 % Ikke tema / usikker 2 % 2 % 2 % Totalt 100 % 100 % 100 % Kven ringer om spelarane? Pengespel Dataspel Totalt Spelarane sjølve 47 % 20 % 39 % Pårørande 36 % 68 % 46 % Venner 5 % 2 % 4 % Profesjonelle (f.eks. lege eller 4 % 4 % 4 % sos.ktr.) Arbeidsgjevar 2 % 0 % 1 % Andre/ukjend 7 % 5 % 6 % Totalt 100 % 100 % 100 % N (antall) 735 326 1 061
Samtaler fra pårørende (erfaringer) I forhold til dataspillene er det oftest pårørende som ringer. Ønsker informasjon/veiledning på: - Hvordan de kan begrense spill hjemme? - Hvordan kan de hjelpe ungdommen som spiller for mye? - Hvor finnes behandling?
.. fra pårørende I forhold til pengespillene likt fordelt på pårørende og spiller selv. Pårørende ønsker veiledning på: - Hvordan gå frem i konfrontasjon - Hvordan motivere til hjelp - Hvilke tiltak kan tas i bruk for å redusere spilling - Hvor kan man få profesjonell hjelp
Samtaler fra spillere (erfaringer) Stort sett pengespill, men i noen få tilfeller ringer dataspill-spillere (oftere nå) I forhold til pengespill p ønsker spillere hjelp til: - Håndtere en nylig oppstått krise - Evt håndtere et tilbakefall - Råd for å redusere/slutte å spille uten profesjonell hjelp - Økonomiske rettigheter
Magefølelse fra Hjelpelinjen Etter hvert flere samtaler der unge kvinner har utviklet et problem på kasinospill. Dataspill-spillere gir uttrykk for å være lei og slitne - Ønsker hjelp til å bryte onde sirkler - Unge menn i etablering som ringer selv - Ønsker råd for å komme seg ut av en dårlig sirkel
Pengespel 1. halvår 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Totalt tal samtaler om pengespel 2 100* 1 700* 912 657 664 682 746 735 375 Mest problematiske spel i førstegangssamtaler: Automatar 1 256 981 267 12 4 0** 0 0 0 Multix (NT) 5 12 25 46 15 Bingo and bingo spel 5 *** 35 51 61 92 91 104 79 30 Belago (NT) 0 3 0 Kasinospel (internett)**** 7 7 21 40 56 75 109 159 106 Poker 96 126 196 217 164 141 122 103 32 Odds / Liveodds 30 33 48 66 66 134 120 105 34 Hestespel 29 21 32 39 61 58 54 57 17 *) Før 2007 var samtaler om dataspill (ikkje pengespel) ikkje spesifisert i alle oppstillingar **) Mindre enn 3 samtaler blir vist som 0 samtaler ***) Sidespel i bingo var først registrert frå 2006. 13.09.2013 ****) Kasinospill inkluderer automatar på Internett frå 2008. 29
Hjelpelinjesamtaler (2012) og kjønn Spel nr 1, 2 og 3 for kvinner er bingo, kasinospill ill og databingo For menn kasino, oddsspel og poker 13.09.2013 30
Hjelpelinjesamtaler og alder For eldre er hestespel og bingo oftast nemnt For dei yngste poker, kasino og odds. 13.09.2013 31
Hjelpelinjesamtaler og fødeland For spelarar født utanfor Norge er kasino, databingo og bingo oftast nemnt men forholdsvis små forskjellar 13.09.2013 32
Fåk Frå kvar spelast thovudproblemspelet l t? 13.09.2013 33
Dataspel Hovudproblem i førstegongs-samtaler 2004: 20 2005: 44 2006: 56 2007: 195 2008: 143 2009: 147 2010: 201 2011: 266 2012: 334 1. halvår 2013 168 13.09.2013 34
Dataspel forts 68 % er ringt inn av pårørande 96% handlar om gutar / menn 54% handlar om ungdom under 18 år mest om rollespel 47 %, strategispel 16 % og action-/skytespel 15 % (2012) Inntrykk at fleire spelar fleire typar spel 13.09.2013 35
Konsekvensar nemnt på Hjelpelinja For pengespel avgrensa til spelar som snakkar om seg sjølv Pengespel Dataspel Hl Helsemessige konsekvensar k nemnt av 1.gangs innringarar prosent prosent der dette er tema prosent prosent der dette er tema Ingen 4 % 4 % 5 % 5 % Fysiske (f.eks. hode- eller magesmerter) 30 % 31 % 39 % 42 % Psykiske (f.eks. angst og depresjon) 85 % 88 % 67 % 71 % Selvmordstankar eller forsøk 12 % 12 % 3 % 3 % Usikker 0,7 % 0,7 % 3 % 3 % Ikkje tema 3 % 6 % N (antall) 291 283 305 287 13.09.2013 36
Pengespel Dataspel Sosiale konsekvensar (svekka relasjonar) nemnt av 1.gangs innringarar tal prosent tal prosent Samlivsbrot 20 7 % 5 2 % Forsømmer barn Forsømmer andre Uteblir frå vennekrets Anna Ikkje tema N (antall) 69 24 % 45 15 % 167 57 % 173 57 % 70 24 % 139 46 % 44 15 % 23 8 % 50 17 % 38 12 % 291 305 13.09.2013 37
Konsekvensar for jobb eller utdanning Pengespel Dataspel prosent prosent der dette der dette nemnt av 1.gangs innringarar prosent er tema prosent er tema Nei ingen 13 % 15 % 7 % 7 % Fråvær / konsentrasjonsproblem 57 % 66 % 72 % 78 % Slutta 9 % 10 % 21 % 22 % Anna 14 % 16 % 5 % 5 % Usikker 1 % 2 % 2 % 2 % Ikkje tema 13 % 7 % N (antall) 291 254 305 283
Om ein har finansiert pengespeling med noko av prosent der dette følgjande, nemnt av 1.gangs innringarar tall prosent er tema Nei ingen 24 8 % 9 % Lånte pengar Ulovlige handlingar Sal av eigendelar (eigne eller andre sine) Arv/forskot på arv Usikker Ikkje tema N (antall) 222 76 % 82 % 49 17 % 18 % 120 41 % 44 % 20 7 % 7 % 3 1 % 1 % 21 7 % 291 270
Takk for oss!