Brennende minner v /filmskaper Ellen-Astrid Lundby og Doris Wøhncke fra Gjenreisingsmuseet for Troms og Finnmark Bestillingstilbud til 8.-10. klasse Turnéplanen på har oversikt over hvem som får tilbudet i den enkelte kommune. side 1
Om produksjonen I oktober er det 75 år siden sovjetiske soldater ledet an i frigjøringen av Øst-Finnmark. Denne produksjonen er en del av Den kulturelle skolesekken i Finnmarks markering av frigjøringsjubileet, og av tvangsevakueringa og brannhøsten. Produksjonen består av visning av filmen Brennende minner etterfulgt av et formidlingsopplegg med formidler fra Gjenreisingsmuseet. Dokumentarfilmen Brennende minner forteller den vanskelige og såre historien om det å være krigsbarn, til alle tider. Det er en film om nordmenn tvunget på flukt fra krig høsten 1944, og om barn som flykter fra krig i dag. Vi møter seks eldre mennesker som fortelle om sine erfaringer som flyktninger fra Finnmark og Nord-Troms under 2.verdenskrig, og får oppleve deres beretninger speilet av barn med tilsvarende opplevelser fra tiden vi nå lever i. Filmen viser hvor stor innvirkning krig har på barnesinnet, selv om de voksne gjør det de kan for å skåne barna. De som opplever krig bærer den med seg for alltid, slik som barna fra Finnmark under krigen, og barna fra Syria, Sudan og andre land som kommer til Norge som flyktninger i dag. Filmen får slik frem historien om tvangsevakueringen, samtidig som den knytter fortiden til nåtiden og dagens flyktningsituasjon. Filmen utforsker det største traumet sivil-befolkningen opplevde under 2. verdenskrig i Norge - det å bli jaget hjemmefra, og det å komme tilbake til en nedbrent landsdel. Om utøverne Ellen-Astrid Lundby er produsent og regissør i sitt eget foretak Ellen Lundby Film & Media med flere prisvinnende filmer, ikke minst de to kulturdokumentarene Min mors hemmelighet og Joikefeber, som er vist på skoler i regi av DKS flere steder i landet. Dette er filmer som har fått en plass i den kollektive bevisstheten om fornorskningen av samene, og brukes i mange forskjellige sammenhenger. Brennende minner, Lundbys siste film, har vært vist på flere internasjonale filmfestivaler, fått tre hederlige omtaler og en pris for beste foto. Den er sett av flere barn og unge, bl.a. på TIFF jr (Tromsø int. filmfestival for barn) og på Bergen int. filmfestival 2018 ble den sett av over 2500 ungdommer, og var da den mest populære filmen i skoleprogrammet. Foto: Bente Gjeving Gjenreisingsmuseet for Finnmark og Nord-Troms er en del av Museene for kystkultur og gjenreising IKS, og har ansvar for å formidle de dramatiske hendelsene fra 2. verdenskrig, tvangsevakuering, nedbrenning og gjenreisning. Fra museet deltar Doris Wøhncke som formidler på turneen. side 2
For-/etterarbeid med elevene Se filmtrailer: https://vimeo.com/277068682 Les artikkel om filmen: rushprint.no/2019/02/krigsminner-bygger-broer Besøk Gjenreisingsmuseets side: kystmuseene.no/gjenreisningsmuseet LES MER: dksfinnmark.no/index.php/eventoppslag-dks?id=1912&view=event Lærerens rolle Det må være minst en lærer med underveis. Det aller beste er om samme lærer(e) følger elevene gjennom hele opplegget. Ved elevgrupper på inntil 50: Det er fint om elevene på forhånd er delt inn i grupper med maks 10 stk. per gruppe. Ved elevgrupper over 50: Da tas formidlingsdelen i plenum og ikke i grupper. Arrangørdata Målgruppe: 8.-10. klasse Dette er et bestillingstilbud, der kommunene velger hvilke skoler/klasser som får tilbudet. Turnéplanen på har oversikt over tilbudet i den enkelte kommune. Arena filmvisning: Arena formidling: Maks ant. elever: 60 Varighet: Oppriggstid: Kino eller klasserom/auditorium el.l som kan BLENDES Det enkleste er om den skjer i samme rom som filmvisninga. Rommet må ha et lerret eller en hvit vegg (til visning av Power Point) Rommet må derfor kunne blendes delvis. Ca. 160 minutter: Intro, filmvisning og feedback - 90 min Formidling 60 min I tillegg blir det pause imellom 30 minutter SKOLEN MÅ STILLE MED: Når filmvisninga foregår på skolen: projektor/lerret og lydanlegg Skriveunderlag el.l. ett på hver gruppe Ellers har utøverne med seg alt utstyr som trengs Husk, det er alltid hyggelig med en kopp kaffe/te når man kommer til et nytt sted J KONTAKTPERSON/arrangør må være tilgjengelig når utøveren kommer, slik at eventuelle praktiske spørsmål kan avklares. ELEVTRANSPORT: eventuell transport på denne turneen dekkes av KOMMUNEN SELV. Kontakt kommunal DKS-koordinator. Kontaktinfo finnes på. side 3
Kontakt For spørsmål vedrørende tidspunkt, spillsted, turnérute o.l.: Scene Finnmark ved turnélegger Håkon Skjønberg Hansen E-post: hakon@scenefinnmark.no Telefon: 78 96 42 60 For spørsmål vedrørende programmet: Scene Finnmark, ved Kristin Sundelin E-post: kristin@scenefinnmark.no Telefon: 78 96 42 16 Kontakt utøverne på turné: Ellen-Astrid Lundby / Doris Wøhncke E-post: ellen@film.online.no / Doris.Wohncke@gjenreisningsmuseet.no Telefon: 908 39 168 / 925 66 952 Bilder fra filmen Den kulturelle skolesekken (DKS) er en nasjonal satsing, der kultur- og opplæringssektoren samarbeider om å medvirke til at elever i skolen får oppleve, kan gjøre seg kjent med og utvikle forståelse for kunst- og kulturuttrykk av alle slag. Ordningen finansieres av spillemidler og er et samarbeid mellom Kulturdepartementet og Kunnskapsdepartementet. Gjennom DKS turnerer profesjonelle utøvere med kunst- og kulturprogram spesielt rettet mot barn og unge. Finnmark fylkeskommune, ved Scene Finnmark, koordinerer DKS i fylket, og har ansvar for turneene. Les mer på eller www.denkulturelleskolesekken.no side 4
Buolli muittut Filbmadahkki Ellen-Astrid Lundby ja Doris Wøhncke, Finnmárkku ja Romssa Ođđasishuksenmusea Diŋgonfálaldat 8.-10. luohkkáceahkkái Gierdomátkeplána gávnnat neahttabáikkis ja doppe leat ollislaš dieđut guđe skuvllat ožžot fálaldaga iešguđet gielddas. side 5
Buvtta Golggotmánus lea 75 jagi áigi go Ruošša soalddáhat beste Nuorta-Finnmárkku. Dainna buktagiin háliida Finnmárkku Kultuvrralaš skuvlalávka leat mielde čalmmustahttimin friddjavuođaávvudeami, bággoeváhku ja boaldima. Buvttafálaldat lea filbma Buolli muittut (Brennende minner) ja gaskkustanplána maid Ođđasishuksenmusea gaskkusteaddji lágida. Dokumentárafilbma Buolli muittut (Brennende minner) muitala váttis ja surgadis historjjá ja gillámušaid ja bákčasiid maid mánát šadde vásihit olles soahteáiggi. Filbma muitala mo norgalaččat šadde báhtarit čakčat 1944, ja mánáid birra geat dán áiggi šaddet báhtarit sođiid geažil. Mii oahpásmuvvat guhtta vuorasolbmuin geat muitalit maid sii šadde vásihit go fertejedje báhtarit eret Finnmárkkus ja Davvi-Romssas 2.máilmmisoađi dihte, ja beassat maid vásihit sullasaš soahteáiggi dáhpáhusaid maid mánát muitalit geat leat vásihan dan seammá dan áiggis mas mii eallit. Filbma čájeha man garrasit soahti čuohcá mánáide, váikko vel rávisolbmot geahččalit ge suddjet sin buot maid sáhttet. Sii geat vásihit soađi guddet soahtevásáhusaid nu guhká go ellet, nu go mánát geat soađi vásihedje Finnmárkkus, ja mánát geat vásihit soađi Syrias, Sudanas ja eará riikkain ja nu fertejit báhtarit Norgii. Filbma nagoda bures gaskkustit bággoeváhku historjjá, ja seammás čatnat ovddešáiggi dáhpáhusaid dálááigái ja dálá báhtareddjiide. Filbma suokkardallá iešguđet duođalaš traumáhtalaš gillámušaid maid siviila olbmot šadde gillát 2.máilmmi soađi vuolde Norggas dat ahte bággejuvvot ruovttuideaset guođđit, ja máhccat fas ruovttoluotta boldojuvvon riikkaoassái. Filbmadahkki Ellen-Astrid Lundby lea buvttadeaddji ja rešissevra iežas fitnodagas Ellen Lundby Film & Media mii lea ožžon ollu filbmabálkkašumiid, erenoamážit sáhttá namuhit guokte kulturdokumentára Eatnán čiegusvuohta (Min mors hemmelighet) ja Juoiganfeber (Joikefeber), mat ovdal leat čájehuvvon ollu sajiin Norggas, Kultuvrralaš skuvlalávkka bokte. Dát filmmat leat garra dáruiduhttima birra ja čájehuvvojit ollu oktavuođain. Buolli muittut (Brennende minner), Lundby maŋimuš filbma lea Govven: Bente Gjeving čájehuvvon ollu riikkaidgaskasaš filbmafestiválain, ožžon golbma gutnálaš máinnašeami ja bálkkašumi buoremus gova ovddas. Ollu mánát ja nuorat leat beassan geahččat filmma, ee. TIFF jr festiválas (Romssa riikkaidgaskasaš mánáid filbmafestivála), ja badjel 2500 nuora besse dan geahččat Bergen riikkaidgaskasaš filbmafestiválas jagi 2018, ja filbma lei dalle skuvlaprográmma buot bivnnuheamos filbma. Finnmárkku ja Davvi-Romssa Ođđasishuksenmusea lea oassi Riddokultuvrra ja ođđasishuksen museain IKS, ja das lea ovddasvástádus gaskkustit 2.máilmmisoađi dramáhtalaš dáhpáhusaid, bággoeváhku, boaldima ja ođđasishuksema. Doris Wøhncke oassálastá musea bealis ja fuolaha gaskkustanoasi dán gierdomátkkis. side 6
Ovda-/maŋŋebargu ohppiiguin Geahča filbmabihtáža: https://vimeo.com/277068682 Loga artihkkala filmma birra: rushprint.no/2019/02/krigsminner-bygger-broer Geahča Ođđasishuksenmusea neahttasiiddu: kystmuseene.no/gjenreisningsmuseet LOGA EAMBO: dksfinnmark.no/index.php/eventoppslag-dks?id=1912&view=event Oahpaheaddji ovddasvástádus Unnimus okta oahpaheaddji galgá oppa áiggi leat mielde. Buot buoremus lea ahte seamma oahpaheaddji čuovvu ohppiid. Jos uhcit go 50 oahppi servet: Buorre jos oahppit ovddalgihtii leat juhkkojuvvon joavkkuide, eanemus 10 juohke joavkkus. Jos eanet go 50 oahppi servet: Olles ohppiidjoavku searvá gaskkustanoassái. Lágidandieđut Ulbmiljoavku: 8.-10. luohkká Dát lea tiŋgonfálaldat, ja gielddat válljejit ieža guđe skuvllat/luohkát ožžot fálaldaga. Gierdomátkeplána gávnnat neahttabáikkis ja doppe leat ollislaš dieđut guđe skuvllat ožžot fálaldaga iešguđet gielddas. Arena: Latnja gaskkusteapmái: Eanemus oahppit: 60 Bistá: Ceggenáigi: Kinosále dahje luohkálatnja/auditoria dahje sullasaš, maid sáhttá sevnnjodahttit. Gaskkustanoasi livčče buot álkimus lágidit dan lanjas gos filbma čájehuvvo. Lanjas galgá leat filbmaliidni dahje vilges seadni (Power Point geavaheapmái). Lanja galgá sáhttit sevnnjodahttit. Sullii 160 minuhta: Álggaheapmi, filbmačájáhus ja feedback 90 min Gaskkusteapmi 60 min Dan lassin vel moadde bottu 30 minuhta SKUVLLA OVDDASVÁSTÁDUS: Jos filbma čájehuvvo skuvllas: Projektor/liidni ja jietnarusttet Juoga man alde sáhttá čállit okta juohke jovkui Dáiddáris leat muđui mielde buot rusttegat mat bargobádjái dárbbašuvvojit. Muitte, dat lea álo somá jos muhtun fállá káfe/teaja go olmmoš boahtá ođđa báikái J GULAHALLANOLMMOŠ/lágideaddji galgá sajis go dáiddárat bohtet skuvlii, vai vejolaš praktihkalaš čuolmmaid sáhttá čoavdit OHPPIID FIEVRRIDEAPMI: GIELDA IEŠ máksá ohppiid fievrrideami jos lea dárbu. Váldde oktavuođa KS-koordináhtoriin. Eanet dieđuid gávnnat neahttabáikkis side 7
a Oktavuohta Jus leat gažaldagat áiggi, báikki, gierdomátkeruvtto dahje sullasačča birra: Lávdi Finnmárku, gierdomátkelágideaddji Håkon Skjønberg Hansen E-poasta: hakon@scenefinnmark.no Telefovdna: 78 96 42 60 Jus leat gažaldagat prográmma birra: Lávdi Finnmárku, Kristin Sundelin E-poasta: kristin@scenefinnmark.no Telefovdna: 78 96 42 16 Oktavuohta kulturbargiiguin geat leaba gierdomátkkis: Ellen-Astrid Lundby / Doris Wøhncke E-poasta: ellen@film.online.no / Doris.Wohncke@gjenreisningsmuseet.no Telefovdna: 908 39 168 / 925 66 952 Kultuvrralaš skuvlalávka (DKS) lea našunála nannen gos kultur- ja oahpahussuorgi barget ovttas dainna ulbmilin ahte oahppit besset oahpásmuvvat ja oažžut áddejumi buot lágan ámmát dáidda- ja kultursurggiide. Ortnet ruhtaduvvo spealloruđaiguin ja lea ovttasbargu gaskal Kultur- ja girkodepartemeantta ja Máhttodepartemeantta. Ámmát dáiddárat lágidit DKS gierdomátkkiid bokte dáidda- ja kulturprográmmaid heivehuvvon erenoamážit mánáide ja nuoraide. Scene Finnmark Finnmárkku fylkkagielddas, ovttastahttá Kultuvrralaš skuvlalávkka fylkkas, ja vástida gierdomátkkiid. Loga eambo: dahje www.denkulturelleskolesekken.no side 8