REGLEMENT FOR SANDE KOMMUNESTYRE l. Val og samansetning. Sande kommunestyre består av AI representantar med vararepresentantar valde for 4 år i samsvar med Vallova, jfr. Kommunelova 7. Ordføraren leier møta i kommunestyret, jfr. kommunelova 9. Dersom både ordførar og varaordførar har forfall, vel kommunestyret ein særskilt møteleiar ved fleirtalsval, jfr. kommunelova 32-4. For uttreden, suspensjon, opprykk og nyval m.v. gjeld 15 og 16 for kommunestyremedlemene, jfr. 9 for ordføraren sin del. 2. Ansvarsområde. Kommunestyret er kommunen sitt øverste organ. Det gjer vedtak på vegne av kommunen så langt ikkje noko anna følgjer av lov eller kommunestyret sine eigne delegasjonsvedtak. 3-0. Kommunestyret sine møte og forhandlingar. For møte, innkalling, sakliste, møteleiing, røysting m.v. gjeld kapittel 6 i kommunelova. I tillegg gjeld følgjande: 3-1. Innkalling, dokumentutlegging. a) Innkalling til møte skal normalt skje skriftleg med 7 dagars varsel. Samtidig med innkallinga skal saksdokumenta sendast ut til medlemene og dei varamedlemene som skal ha dokumenta og andre med møterett. Saklista med saksdokument bør ha fått innkalling og saksdokument seinast laurdag når møtet skal haldast onsdag eller seinare i komande veke. -1-
b) Innkallinga skal normalt kunngjerast i "Vestlandsnytt". Når det gjeld frist for kunngjering og utlegging til offentleg ettersyn av økonomiplan og årsbudsbudsjett, så vert det vist til kommunelova 44 og 45. c) Samtidig med at innkallinga vert sendt ut, vert saksdokumenta i original eller avskrift lagt ut til offentleg ettersyn på Rådhuset, Dette gjeld likevel ikkje dokument som ikkje kan eller ikkje skal vere offentlege etter Offentlighetslova eller anna lov. 3-2. Opne eller stengde dører, teieplikt. Kommunestyret held sine møte for opne dører så langt,ikkje anna følgjer av lovbestemt teieplikt eller vedtak etter kommunelova 31. Når det gjeld teieplikt, så gjeld m.a. Forvaltnmgslova 13 flg. 3-3. Forfall, varamedlemer. Kan ein medlem eller ein innkalla varamedlem ikkje møte i kommunestyret på grunn av lovleg forfall, så skal han/ho utan opphald melde frå om dette til ordføraren eller sekretariatet og seie frå om forfallsgrunnen. Sekretariatet kallar straks inn varamedlem etter reglane i kommunelova 16 nr l. Tilsvarande gjeld når ein medlem eller innkalla varamedlem er inhabil i ei sak som skal behandlast på møtet, jfr. kommunelova 40 nr 3 og punkt 3-6 nedanfor. Dersom ein medlem eller ein varamedlem må fratre behandlinga av ei sak på grunn av inhabilitet eller anna lovleg forfall, melder han/ho straks frå til møteleiaren. Innkalla varamedlem trer då inn i hans/hennar stad. Dersom ein varamedlem har teke lovleg sete i kommunestyret, tek han/ho del i møtet inntil behandlinga av saka er ferdig. Dette gjeld sjølv om medlemen som han/ho vikarierer for, eller varamedlem med nummer føre han/henne, kjem før saka er behandla ferdig. 3-4. Opning av møtet. Til den tid møtet skal ta til, held møteleiaren namneopprop. Er minst halvparten av medlemene til stades, erklærer møteleiaren møtet som sett, jfr. kommunelova 33. Frå dette tidspunkt og til møtet er slutt kan ikkje nokon av medlemene forlate møtet for kortare eller lengre tid utan på førehand å ha meldt frå til møteleiaren. Medlemene og varamedlemene som møter etter nemneoppropet, må først melde seg for møteleiaren før dei kan ta sete. -2-
3-5. Rekkjefølgje for behandling av sakene. Sak som er teke opp til behandling. Sak som ikkje er nemnt i innkallinga. Sakene skal normalt behandlast i den rekkjefølgje dei er oppført i innkallinga. Spørsmål skal normalt behandlast etter sakene som står på innkallinga. Men kommunestyret kan vedta ei anna rekkjefølgje. Dersom ei sak er teke opp til behandling, kan ikkje møtet hevast før saka er avgjort ved røysting eller utsett ved røysting, jfr. kommunelova 34 nr l. Kommunestyret kan gjere vedtak i ei sak som ikkje står på saklista, dersom nrøteleiar eller 1/3 av dei møtande representantane ikkje motset seg dette, jfr. kommunelova 34 nr l. 3-6. Inhabilitet. Den som etter kommunelova 40 m 3 er ugild i ei sak, eller som vert friteken etter kommunelova 40 nr 4, tek ikkje del i behandlinga av vedkomande sak, jfr. punkt 3-3 ovanfor. 3-7. Møteleiaren si utgreiing om saka. Rekkjefølgje mellom talarane. Møteleiaren skal lese opp det som saka heiter i innkallinga. Han/ho skal gjengi kva framlegg eller uttale som rådmannen har gjeve, dersom denne ikkje er sendt medlemene før møtet. Ligg det føre tilråding i saka, les han/ho opp det forslaget til vedtak som står i tilrådinga, og gir opplysning om eventuell meiningsskilnad hjå dei som har gjeve tilrådinga. Han/ho opplyser om dokument som har kome etter at tilrådinga vart gjeven. Møteleiaren greier elles ut om saka så langt han/ho synest det trengst. Møteleiaren spør om nokon vil ha ordet i saka. Medlemene får ordet i den rekkjefølgje dei ber om det. Ber fleire om ordet samtidig, avgjer møteleiaren rekkjefølgja mellom dei. 3-8. Om innlegg i ordskiftet. Talaren skal rette sine ord til møteleiaren, og ikkje til forsamlinga. Han/ho skal halde seg til den saka eller den delen av saka som ordskiftet gjeld. Møteleiaren skal sjå til at dette vert gjort. -3-
Det må ikkje seiast noko som krenkjer forsamlinga, nokon av medlemene eller andre. Heller ikkje må nokon lage ståk eller uro som uttrykk for at han/ho likar eller mislikar noko. Bryt nokon ordensføresegnene, skal møteleiaren åtvare han/hanne to gonger om det trengst. Rettar vedkomande seg ikkje då etter reglementet, kan møteleiaren ta frå han/henne ordet, eller la forsamlinga avgjere ved røysting om han/ho skal stengjast ute frå resten av møtet. 3-9. Møteleiaren si stilling i ordskiftet. Møteleiaren må ikkje avbryte nokon som har ordet, med mindre det skjer for å oppretthalde dei reglane som er gitt i reglementet, eller for å rette mistydingar hos talaren. Vil møteleiaren vere med i ordskiftet med meu- enn den utgreiinga som er nemnt under 3-7, må han/ho overlate leiinga til ein annan, jfr. l andre ledd ovanfor. 3-10. Taletid og avslutning av ordskiftet. Før eller etter at ordskiftet har teke til i ei sak, kan forsamlinga med alhnent fleirtal vedta at taletida skal avgrensast til eit bestemt tal minutt for kvart innlegg. Det kan gjerast unntak frå dette for rådmannen, ein representant frå kvar partigmppe i forsamlinga, og eventuell talsmann/talskvinne i saka for andre grupper i forsamlinga når møteleiaren har fått melding om det på førehand. Dersom forsamlinga finn at ei sak er drøfta ferdig, kan det med allment fleirtal vedta å avslutte ordskiftet om saka. Når ordskifte er avslutta kan ein berref rå ordet til eventuelle framlegg, taltid høgst 2 minutt. 3-11. Forslag. Berre medlemer i forsamlinga og rådmannen kan setje fram forslag, med mindre særleg lovheimel gjev andre same rett. Forslag skal leverast skriftleg til nrøteleiaren og vere underteikna av forslagsstillaren. Forslag som gjeld val, tilsetting, utsetjing av ei sak eller at ei sak ikkje skal behandlast, kan framsetjast muntleg. -4-
Møteleiaren skal referere dei forslaga som vert framsett. 3-12. Saka vert teken opp til røysting. Når ordskiftet er avslutta, seier møteleiaren frå om at saka er teken opp til røysting. Frå då av og til saka er avgjort ved røysting, må det ikkje vere meir ordskifte om saka eller setjast iram nye forslag, og det må heller ikkje takast opp nye saker. Berre dei medlemene som er til stades når saka vert teken opp til røysting, har rett til å røyste. Dei kan ikkje forlate salen før røystinga er ferdig, og dei pliktar å røyste. Ved val og tilsetjing er det høve til å røyste blankt, jfr. kommunelova 40 nr 2. Er saka delt opp, eller skal det røystast over fleire forslag, set møteleiaren fram forslag om rekkjefølgja i røystinga. Vert det ordskifte om dette, skal møteleiaren nøye sjå til at talarane held seg til dette røystingsspørsmålet. 3-13. Prøverøysting. Før endeleg avrøysting i ei sak, kan forsamlinga med allment fleirtal vedta å halde prøverøy sting, som ikkje er bindande. Er den innstillinga eller det forslaget som det skal røystast over, delt i fleire postar eller paragrafar, bør det vanlegvis først røystast førebels over kvar post eller paragraf, og så, med eller utan prøverøysting, over heile innstillmga eller forslaget. 3-14. Røystingsmåten. Røysting skal gjerast på ein av desse måtane: a) Ved stillteiande godkjenning når det berre ligg føre eitt forslag. Møteleiaren spør då om det er andre forslag, og dersom det ingen kjem med avvikande forslag, så erklærer han/ho forslaget for vedteke. Stillteiande godkjenning kan nyttast på alle slags vedtak, med mindre ein lovregel er til hinder for det. Gjeld saka val eller tilsetjing, kan eit enkelt medlem kreve skriftleg røysting. b) Røysting ved røysteteikn (handsopprekking e.l.) kan nyttast ved alle slags vedtak når det ligg føre eitt eller fleu-e forslag, med mindre em lovregel er til hinder for det. Røysteteikn kan heller ikkje nyttast dersom eit medlem krev skriftleg røysting ved val eller tilsetjing. -5-
c) Ved val og tilsetjing skal det nyttast røystesetlar dersom eitt medlem krev det, jfr. kommunelova 35 m- 5. d) Namneopprop. Møteleiaren skal då rope opp namnet på medlemene, som skal seie ja eller nei til det forslaget som det vert røysta over. Det skal trekkjast lodd om kva namn som skal ropast opp først og der etter vert dei andre ropt opp i alfabetisk orden. Namnet på kvar medlem og medlemet sitt svar vert ført i protokollen. Eit medlem som møteleiaren oppnemner, kontrollerer røystinga ved å merke av på medlemslista. Namneopprop skal nyttast når møteleiaren krev det, når eit medlem krev det og det får tilslutning frå minst 1/5 av forsamlinga, og når møteleiaren eller minst 1/5 av forsamlinga meiner at utfallet av røysting med røysteteikn (med etterfølgjande kontra) er usikkert. Det vert røysta utan ordskifte over spørsmål om bruk av namneopprop på den måten som er nemnt i litera b ovanfor. Namneopprop kan ikkje nyttast i saker der det er kravd skriftleg røysting. * Ved røystelikskap i andre saker enn val, er møteleiaren si røyst avgjerande, jfr. kommunelova 35 nr l. * Ved val og tilsetjing gjeld reglane i kommunelova 36-38, jfr. 35 nr 3,4 og 5. * Når det gjeld økonomiplan og årsbudsjett, sjå kommunelova 35 nr 2. 3-15. Spørsmål (interpellasjonar). a) Interpellasjonar Interpellasjonar bør vere meldt til møteleiaren i god tid før møtet, vanlegvis minst l O dagar på førehand, og spørsmåla må vere skriftlege. b) Spørsmål Kvart medlem kan rette spørsmål til møteleiaren i møtet, også om saker som ikkje står på saklista, jfr. 34 nr 2 i kommunelova. Spørsmål bør vere meldt til møteleiaren i god tid før møtet, vanlegvis minst 4 dagar på førehand, og spørsmåla bør vere skriftlege. Det er ikkje høve til ordskifte eller til å sette fram forslag i samband med slike spørsmål. Spørsmålsstillaren kan få ordet (til tilleggsspørsmål) og/eller eit innlegg etter ordføraren sitt svar. -6-
3-16. Sendenemnder (deputasjonar). Utsendingar fira korporasjonar eller grupper som vil møte for kommunestyret og uttale seg om ei sak, skal melde frå om dette til mjøteleiaren i god tid før møtet, seinast dagen før møtet. Forsamlinga avgjer om utsendingane skal takast i mot. Vert dei mottekne, møter dei utan om møtesalen for eit utval frå kommunestyret. I utvalet bør kvar kommunestyregmppe vere representert, dersom det er råd. Er ordførar eller varaordførar med i utvalet, bør han/ho vere utvalsleiar, for øvrig vel utvalet sjølv leiar. Når utvalet har høyrt det utsendingane hai- å seie, og eventuelt motteke ei skriftleg utgreiing, gir utvalsleiaren melding til kommunestyret om det som utsendingane har halde fram. Vedkjem dette ei sak i innkallinga, gir han/ho melding når saka vert behandla. Elles gir han/ho melding etter at del sakene som er nemnt i innkallinga (og eventuelt ekstrasaker) er ferdigbehandla. For forslag i sistnemnde tilfelle gjeld 3-15 siste ledd. 3-17. Orden i salen og bygningen. Møteleiaren skal syte for å oppretthalde ro og orden i møtesalen og i bygninga elles under nrøta. Han/ho skal såleis syte for at talarane ikkje vert avbrotne eller forstyrra frå nokon kant. Dersom tilhøyrarane ved meiningsytringar eller på annan måte forstyrrar forhandlingane, eller på annan måte opptrer på ein måte som strir mot god orden, kan møteleiaren la tilhøyrarplassane røme eller vise vedkomande tiuiøyrar ut. Plakatar, teikningar, tabellar o.l. må ikkje vere eller verte oppsette i salen under møta utan samtykke frå møteleiaren eller kommunestyret. 3-18. Møtebok. Møtet slutt. Det skal førast protokoll over forhandlingane i kommunestyret. I protokollen skal det førast inn møtetid, møtestad, innkallingsmåte, -fråverande medlemer, møtande varamedlemer og andre med møterett. Fratrer eller tiltrer nokon under forhandlingane, så skal det førast i protokollen, slik at ein ved å halde saman medlemsliste og protokoll kan sjå kven som har delteke i behandlinga av kvar sak. Elles skal det førast i protokoll det som trengst for å syne gangen i forhandlingane og for å vise at vedtaka er gjorde etter rett framgangsmåte. Sakene skal bokførast fortløpande og i rekkefølgje for kalendaråret, og på ein slik måte at det går fram kva -7-
saka gjeld. Under kvar sak skal framsette forslag protokollerast, så nær som realitetsforslag som det ikkje vert røysta over. Møteleiaren avgjer om nokon skal få protokolltilførsel, men om nokon seier mot møteleiaren si avgjer, så avgjer kommunestyret dette. Protokollen skal underskrivast av møteleiaren og minst to andre medlemer. Kopi/utskrift av protokollen skal utdelast til medlemene og godkjennast av forsamlinga i påfølgjande møte. Protokollane i original vert samla i løpet av kalendaråret, innbundne og oppbevarte i kommunen sitt arkiv. Dessutan vert ei utskrift av protokollen innbunden saman med saksframlegga for kvart møte. 4. Sekretariat. Rådmannen eller den som får mynde frå han/ho, er sekretær for kommunestyret. Sekretæren kan i samråd med ordføraren kalle inn andre som det kan vere ønskjeleg å rådføre seg med. Reglement for Sande kommunestyre vart vedteke av Sande kommunestyre i møte den 03.07.96, sak K-96/0042. -8-