Førde, Else Osmundnes Kvamsås Leiar for Trusopplæringa

Transkript

1 1

2 2

3 "Plan for trusopplæring i Den norske kyrkja har som føremål å medverke til ei systematisk og samanhengande trusopplæring som vekkjer og styrkjer kristen tru gjev kjennskap til den treeinige Gud medverkar til kristen livstolking og livsmeistring utfordrar til engasjement og deltaking i kyrkje og samfunnsliv for alle døypte i alderen 0-18år, uavhengig av funksjonsevne." Med bakgrunn i dette føremålet for Trusopplæringa, har det blitt utarbeidd lokale planar for Trusopplæringa i Førde, Holsen og Haukedalen. Det er blitt utarbeidd ein plan for Trusopplæringa i Førde og ein plan for Trusopplæringa i Holsen og Haukedalen. Staben ved kyrkjekontoret, Trusopplæringsutvalet og Sokneråda i Førde, Holsen og Haukedalen har arbeidd med planane over tid, og planane vart godkjent av Biskop Halvor Nordhaug 11.januar 2013 Dei to planane er redigert saman til eit dokument; Plan for Trusopplæringa i Førde, Holsen og Haukedalen. Dette er ein plan som både syner korleis arbeidet i kyrkjelydane er drive og korleis vi ser for oss at arbeidet skal drivast i framtida. Planen startar med mål og visjon, ei skildring av dei sentrale dimensjonane i begge sokn før det er ei detaljert skildring av alle planlagde breiddetiltak i Trusopplæringa. Planen skal vere eit styringsverkty for alle som jobbar med Trusopplæring i Førde, Holsen og Haukedalen. Dei detaljerte planane for breiddetiltak syner oversikt over kva tema og innhald born og ungdom skal møte på dei ulike tiltaka, og sikrar at ein gjennom å delta på tiltak i Trusopplæringa frå 0-18 år får del i ei heilskapleg Trusopplæring. Sjølv om planen er eit styringsverkty er det også viktig at planen er dynamisk. Ein gjer seg erfaringar om kva som fungerer og kva som ikkje fungerer, og ein gjer endringar ut frå det. Planen skal reviderast ein gong kvar soknerådsperiode. Førde, 2013 Else Osmundnes Kvamsås Leiar for Trusopplæringa 3

4 Foto Framsida: Olve Fitje s. 23: Olve Fitje s. 28: Trusopplæringa s. 32: Else Osmundnes Kvamsås s. 51: Trusopplæringa s. 69: Else Osmundnes Kvamsås s. 71: Marte Kristine Flaten s. 79: Olve Fitje s. 86: Olve Fitje 4

5 Innhaldsliste 1. Visjon og mål 8 2. Grunnlag, særpreg og sentrale dimensjonar: Førde Grunnlag og særpreg Utforming av ei systematisk trusopplæring Sentrale dimensjonar Medverknad frå born og unge Samarbeid med heimen og familien Gudsteneste Oppfylging av uløna medarbeidarar Tverrfagleg samarbeid Samarbeid med barne- og ungdomsorganisasjonar Kommunikasjonsarbeid Inkludering og tilrettelegging Diakoni Musikk og kultur Misjon Grunnlag, særpreg og sentrale dimensjonar: Holsen og Haukedalen Grunnlag og særpreg Utforming av ei systematisk trusopplæring Sentrale dimensjonar Medverknad frå born og unge Samarbeid med heimen og familien Gudsteneste Oppfylging av uløna medarbeidarar Tverrfagleg samarbeid Samarbeid med barne- og ungdomsorganisasjonar Kommunikasjonsarbeid Inkludering og tilrettelegging Diakoni Musikk og kultur Misjon Breiddetiltak med vedlegg Dåp og dåpsinformasjonskveld Dåpshelsing 1,2,3 år etter dåp Spiren 0-1 år Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Plan for formidling Vedlegg 3: Døme på program Spiren 0-6 år Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Plan for formidling Vedlegg 3: Døme på program årssamling Skattejakt: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan årssamling Mi Kyrkjebok 4: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Rammefaktorplan 34 5

6 Vedlegg 2: Temaoversikt Sprell Levande: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan årssamling: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Temaoversikt årssamling Gledesperla: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan årssamling Mi Kyrkjebok 6: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Temaoversikt Det utrulege! Vedlegg 1: Rammefaktorplan årssamling: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Temaoversikt Dåpsklubb: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Plan for formidling Vedlegg 2: Songar som vert nytta Vakuumveka Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Innhald og tema Vedlegg 3: Oversikt over korleis Vakuumveka ser ut Tårnagent: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan Tårnagent: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Rammefaktorplan Skaparverkets dag: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan På leit etter salmeskatten: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vandring gjennom Bibelen leir Vedlegg 1: Rammefaktorplan Lys Vaken: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Programskisse Lys Vaken: Holsen og Haukedalen Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Rulleringsplan for tema Kode B: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan Det store gjestebodet: Førde Vedlegg 1: Rammefaktorplan Du verda! Vedlegg 1: Rammefaktorplan Konfirmasjon Vedlegg 1: Rammefaktorplan Vedlegg 2: Innhaldsplan Fjorårskonfirmanthappening Vedlegg 1: Rammefaktorplan Fjorårskonfirmanthappening

7 Vedlegg 1: Rammefaktorplan Fjorårskonfirmanthappening Vedlegg 1: Rammefaktorplan Skileir på Strandafjellet Vedlegg 1: Rammefaktorplan Huskonsert Vedlegg 1: Rammefaktorplan Misjonstur til Estland Vedlegg 1: Rammefaktorplan Pilegrimstur Vedlegg 1: Rammefaktorplan Kontinuerlege tiltak Søndagsskule på Solvang Knøttekor Minigospel Førde Kyrkjes Jentekor Onsdagsklubben KFUK-KFUM speidar Tween Sing Deciding Førde Ten Sing Mini-tabu Ludus Vedlegg Oversikt over breiddetiltak i Trusopplæringa i Førde, med opptrapping til Oversikt over breiddetiltak i Trusopplæringa i Holsen og Haukedalen, med opptrapping til Oversikt over felles breiddetiltak i Trusopplæringa i Førde, Holsen og Haukedalen Kjernetekstar for Trusopplæringa i Førde, Holsen og Haukedalen Kjernesongar og salmar for Trusopplæringa i Førde, Holsen og Haukedalen Årshjul for gudstenester i Førde Årshjul for gudstenester i Holsen og Haukedalen Årshjul for trusopplæringsaktivitetar i Førde Årshjul for trusopplæringsaktivitetar i Holsen og Haukedalen Barnehage skule kyrkjesamarbeid: Førde Barnehage skule kyrkjesamarbeid: Holsen og Haukedalen Materiell som vert utdelt: Førde Materiell som vert utdelt: Holsen og Haukedalen Oversikt over eigenbetaling Plan for integrering og tilrettelegging Diakoniplan Kyrkja i Byen 115 7

8 1. Visjon og mål Visjon for Trusopplæringa: Vi vil skape TRU, HÅP og KJÆRLEIK Mål for Trusopplæringa: TRU - Gje born og unge kunnskap og kjennskap til kristen tru og tradisjon. - Skape rom for deltaking i kristen praksis HÅP - Hjelpe born og unge til kristen identitet, og gje hjelp til livsmeistring og livstolking i alle fasar i livet. - Gje born og unge oppleving av at dei høyrer til i den kristne fellesskapen KJÆRLEIK - Hjelpe born og unge til å forstå at dei er elska og verdsett av Gud - Rettleie born og unge til etisk refleksjon og diakonal handling 8

9 2. Grunnlag, særpreg og sentrale dimensjonar: Førde 2.1. Grunnlag og særpreg Førde sokn er eit av to sokn i Førde kommune. Førde er ein bygdeby i vekst, med rundt innbyggjarar. Rundt 85 % av innbyggjarane i kommunen er medlem av Den Norske Kyrkja, og frå 0-18 år har vi rundt 3000 medlemmer. Det er rundt 150 døypte born/ungdomar på kvart årstrinn, noko som gjer det utfordrande å nå alle. Kapasitet i forhold til lokale og bemanning, er ei anna utfordring, som følgjer med, ved så store kull. I Førde er det ei ung befolkning, noko som også blir spegla att på aktivitetar og gudstenester. Mange unge/barnefamiliar bur i Førde i nokre år, før dei flyttar vidare, dette skapar utfordringar i forhold til å få leiarar som engasjerer seg over tid. Førde sokn har ei kyrkje, som ligg sentrumsnært. Kyrkja var 125 år i 2010, og er eit bygg med mykje tradisjon og kunst. Altertavla er frå 1643, medan preikestolen er frå I kyrkja er det også nyare kunst i form av ein bildevev med alle kyrkjeårsdagane. Kunsten i kyrkja vert nytta i ulike trusopplæringsaktivitetar, og er med på å sette sitt særpreg på arbeidet. Kristuskransen går att på ein del tiltak i Trusopplæringa. Borna blir kjende med nokre av perlene på ulike tiltak, før dei som konfirmantar møter heile Kristuskransen. Ein møter også Kristuskransen att etter konfirmanttida. Vi vel å ikkje bruke Kristuskransen på alle tiltak, for at konfirmantane skal kunne møte nokre nye perler i konfirmanttida. I tillegg kan ein bli litt bunden, om ein skal ha Kristuskransen med på alt. Ein del av trusopplæringstiltaka er fellestiltak for både Førde sokn og Holsen og Haukedalen sokn. Særleg gjeld dette frå 13 år, ettersom ungdomane i Holsen og Haukedalen går på ungdomsskule i Førde. Nokre tiltak vert gjennomført med tre ulike opplegg, tilpassa kva kyrkjelyd det er i. Det er 7 barneskular og 2 ungdomsskular til saman i kommunen. Vi har eit svært godt samarbeid både med barnehagane og skulane i kommunen. Før jul, påske og pinse vert alle barnehagane invitert til julespel, påskevandring og gudsteneste. I adventstida og påsketida kjem alle skulane til skulegudsteneste. Det er også samarbeid med skulen i forhold til oppdagingsferd i kyrkja for 4.klassingar, og Vandring Gjennom Bibelen med utdeling av Bibel i skulen for 5.klassingar. Førde er ein kommune med svært mange tilbod til born og unge, noko som gjer at vi har stor konkurranse når det gjeld å få born og ungdom med på aktivitetar. Vi må bygge Trusopplæring nedanfrå, gjere alle medvitne om at det vil vere aktivitetar i regi av kyrkja dei kan vere med på kvart år, frå dei er 0-18 år. Noko av barne- og ungdomsarbeidet er drive av eller i samarbeid med dei kristne barne- og ungdomsorganisasjonane. I størst grad er dette Førde KFUK-KFUM som har lang tradisjon med arbeid knytt opp mot arbeid i kyrkjelyden, og har 3 ulike kortilbod til alle frå 1.klasse og oppover. Kvart av kora deltek på minst ei gudsteneste i semesteret. Det er også noko samarbeid med Søndagsskulen, NMS og Normisjon. Både Førde KFUK-KFUM og Søndagsskulen har representant i Trusopplæringsutvalet. Vi er i startgropa med eit diakonalt prosjekt; «Kyrkja i Byen». Tanken er å nå ungdom som «driv» rundt i sentrum, og skape relasjonar til desse, som igjen kan føre til at dei blir engasjerte i aktivitetar vi tilbyr Utforming av ei systematisk Trusopplæring Store delar av trusopplæringsarbeidet vert drive av dei tilsette ved kyrkjekontoret, men ein har med seg nokre uløna medarbeidarar på dei fleste tiltaka. Vi har ei målsetting om at vi skal få med fleire uløna medarbeidarar, og at det skal vere uløna medarbeidarar på alle tiltak. Vi er heilt avhengig av uløna medarbeidarar, for at vi skal kunne tilby trusopplæring til alle 0-18 åringar i kyrkjelyden. Ei utfordring for oss er å tenke korleis vi kan engasjere fleire uløna medarbeidarar, slik at trusopplæringsarbeidet ikkje er så avhengig av tilsette. Ein del av breiddetiltaka er helgesamlingar med samling laurdag og gudsteneste søndag. Det er Trusopplærar, Diakoniarbeidar, Kateket, Leiar for Trusopplæringa, Kantor og Prestane som er ansvarlege for trusopplæringsaktivitetane. I tillegg til dei fast tilsette, har vi også nokre ungdomar som er tilsett på timebasis, som jobbar med trusopplæring. På nokre breiddetiltak samarbeider vi med 9

10 fleire barne og ungdomsorganisasjonar, og nokre tiltak er nesten i heilskap drive av dei. Dette er viktig for oss, i form av at vi ikkje har kapasitet til å drive all trusopplæring sjølv, og desse tiltaka blir ein viktig rekrutteringsarena for organisasjonane. Det er også noko samarbeid med Naustdal kyrkje, om gjennomføring av breiddetiltak. Til dømes er Vakuumveka eit tiltak som vert gjennomført i samarbeid med Sogn og Fjordane KFUK-KFUM og Naustdal kyrkje. På gudstenestene er det også ein del samarbeid med dei barne og ungdomsorganisasjonane som driv arbeid i kyrkjelydane. For å sikre stabilitet både i samarbeid med organisasjonar, men også med uløna medarbeidarar, lagar vi samarbeidsavtalar/arbeidsplanar, som seier noko om kva som er forventa av dei vi samarbeider med. Det er eit rikt trusopplæringsarbeid i Førde. Vi har mange aktivitetar, som vi ynskjer å halde fram med, samtidig som vi ser at vi for nokre aldersgrupper bør tilby fleire aktivitetar. Vi har som mål at vi innan 2015 skal tilby minst eit breiddetiltak i året, for alle alderstrinn Sentrale dimensjonar Medverknad frå born og unge Born og unge medverkar på mange gudstenester, og vi har eit årshjul som seier noko om kven som er med på dei ulike gudstenestene. Årshjulet gjer at ein del ting ligg fast, men born og unge får påverke innhald i ein del tiltak. Til dømes kjem borna på Spiren med ynskje om kva songar vi syng der. I samband med utarbeiding av ny liturgi i gudstenesta, vil vi legge til rette for meir medverknad for born og unge. Dei kan ha oppgåve som medliturg, og vere med på å sette sitt preg på gudstenestearbeidet. Oppgåvene som medliturg kan variere ut frå alder og gudsteneste, men ei konkret medliturgoppgåve er å delta med å bere kors og lys i evangelieprosesjonen. Å lese tekst, samlingsbøn og forbøn er også fine oppgåver for medliturgar. Vi har fokus på leiartreningskurs, og alle åringar får tilbod om å delta på anten MIniLeiarKurs (MILK) eller Leiar i Vekst (LiV-kurs). I tillegg har vi ungdomar som er tilsette i kyrkjelyden. Vi ser på ungdomar som svært viktige i trusopplæringsarbeidet, og har stor tru på at dei har mykje å bidra med, og at dei også kan lære mykje av å vere med på ulike tiltak. Vakuumveka er eit av tiltaka der vi har svært mange ungdomar med som leiarar. Ungdomane får rettleiing av dei vaksne som er med på tiltaka, gjennom at ein jobbar saman, og «Learning by doing» er noko vi jobbar ut frå. Både Spiren og konfirmantarbeidet har hatt brukarundersøkingar, der alle brukarar har blitt oppfordra til å delta. Her har vi fått nyttige tilbakemeldingar både frå born, unge og foreldre. I tillegg til desse brukarundersøkingane får vi mange konstruktive tilbakemeldingar munnleg. Mål: - Ungdomane skal få opplæring i Kyrkjedemokrati, bli utfordra til å ta på seg tillitsverv, og til å nytte stemmeretten sin ved kyrkjeval. (Frå 2013) - Gjennomføre brukarundersøkingar på 2 tiltak i året, og legge meir til rette for tilbakemelding frå born, unge og foreldre i etterkant av alle tiltak. (Frå 2013) - Skape ein arena der born og unge som ikkje ynskjer leiaroppgåver, kan vere med å påverke trusopplæringsarbeidet. (Frå 2014) Samarbeid med heimen og familien Aktiv deltaking av foreldre og fadrar er ein føresetnad for å lukkast med trusopplæring, og vi har difor satsa på stor grad av foreldreinvolvering i fasen 0-6 år. Alle foreldre vert invitert til Dåpsinformasjonskveld, og vi har laga ein eigen foldar til foreldre og fadrar, som seier noko om kva dei kan bidra med, og korleis dei kan drive trusopplæring i heimen, på dei ulike fasane, frå 0-18 år. På dåpssamtalen og på dåpsinformasjonskvelden samtaler ein med foreldra om korleis ein kan drive trusopplæring i heimen, blant anna ved bruk av boka Arvegull (IKO, 2001), som vert utdelt til alle dåpsforeldre. Kvart år, frå borna er 0-6 år, får borna, anten tilsendt i posten, eller utdelt i gudsteneste/på breiddetiltak, materiell som kan vere til nytte for trusopplæring i heimen. Til dømes 4 årsbok, CD og dåpshelsingskort. 10

11 Det er viktig at ein ikkje gløymer foreldra når borna vert eldre, og "klarer seg sjølv", difor har vi ei auka satsing på konfirmantforeldre, og har to konfirmantforeldremøter i året. Konfirmantforeldre vert utfordra til å vere medvandrarar for konfirmantane sine, og ikkje berre tilskodarar. Når ungdomane skriv seg inn som konfirmantar, den våren dei er 14 år, har vi innskrivingssamtale med kvar konfirmant, saman med ein eller begge foreldre. Dette er ein viktig samtale i forhold til konfirmantåret som ligg føre. Foreldre vert også utforda til å vere med på ulike tiltak, som til dømes Tårnagent og Lys Vaken. Her er foreldre med både i prosjektgrupper på førehand, og i gjennomføring. Familiane vert oppmoda til å feire gudsteneste saman, både gudstenester i tilknyting til breiddetiltak og «vanlege» gudstenester. Mål: - Tilbod om samling for foreldre, i tilknyting til 6 årssamling. (Frå 2013) - Utvike eit breiddetiltak for 7 åringar, der heile familien vert invitert. (Frå 2013) - Gje foreldre vi møter på Vakuumveka, tips til Trusopplæring i heimen, gjennom samtale og/eller utdeling av materiell. (Frå 2013) Gudsteneste Gudstenesta har ein sentral plass i Trusopplæringa, under heile løpet frå 0-18 år, og mange av breiddetiltaka er knytt opp til gudstenester. Å førebu gudstenesta er ein del av innhaldet i fleire av tiltaka. I gudstenesta vert born og unge synlege for resten av kyrkjelyden, og vi inviterer og utfordrar heile familien til å vere med til gudstenestene. Vi ser det som viktig at born og unge får delta i gudstenesta, slik at dei vert kjende med kva ei gudsteneste er, og får eigarskap både til kyrkja og til gudstenesta. Ein kan delta på ei gudsteneste på mange ulike måtar. Nokre gongar er ein med å lese tekst, synge eller ha andre konkrete oppgåver i gudstenesta, medan ein andre gonger "berre" er tilhøyrar fordi ein er i ei målgruppe som er spesielt invitert til gudstenesta. Både på Vakuumveka, Tårnagent og Lys Vaken er deltakarane med å forme innhaldet i gudstenesta, gjennom gudstenesteverkstad. Dei som deltek på MILK er også med på å planlegge og gjennomføre ei gudsteneste. Barne- og ungdomsorganisasjonane som er knytt opp til kyrkjelyden, er involverte i nokre gudstenester i året. Vi har eit årshjul for gudstenesta som synleggjer kven som er deltakande på dei ulike gudstenestene. Om lag halvparten av breiddetiltaka er knytt opp mot gudsteneste, der borna/ungdomane på eit eller anna vis er deltakande i gudstenesta. I tillegg er alle kora som er knytt til kyrkjelyden og Førde KFUK- KFUM aktørar på to gudstenester kvar i løpet av året. Når eit breiddetiltak er knytt opp mot ei gudsteneste, må vi avgrense kor mange dåp det er plass til i gudstenesta. I Førde er det store årskull, og omlag 150 dåp som skal gjennomførast kvart år. For å ha moglegheit til å gjennomføre alle desse, utan å måtte ha veldig mange reine dåpsgudstenester, kan vi ikkje knytte fleire breiddetiltak til gudstenesteter. Mål: - Meir involvering av born og unge i gudstenesta, blant anna ved at born kan vere medliturgar i gudstenesta, og at alle konfirmantane skal ha ei oppgåve i ei gudsteneste i løpet av konfirmanttida. (Frå 2013) - Ha grupper med born eller familiar som er med på å planlegge og gjennomføre gudstenester, som ikkje er knytt opp til spesielle breiddetiltak eller gudsteneste der nokre av kora deltek. (Frå 2014) Oppfylging av uløna medarbeidarar Vi har uløna medarbeidarar i ulike roller. Nokre er fast med år etter år, medan andre er med på eitt tiltak, som barnet/ungdomen deira er med på. Uløna medarbeidar over tid: På Spiren, Dåpsinformasjonskveld og 4 årssamling er det medarbeidarar som er med over lang tid, nokre av desse har kontrakt/arbeidsplan, og det er eit mål at alle som er med som uløna medarbeidarar på lang sikt skal få ei slik kontrakt/arbeidsplan, som seier noko om kva oppgåver det er forventa at medarbeidaren skal utføre. Dette gjer arbeidet forutsigbart og trygt. 11

12 Uløna medarbeidarar på einskildtiltak: Ved Lys Vaken, Konfirmantåret og Skileir for fjorårskonfirmantar er det foreldre som er med som uløna medarbeidarar. Dei har ei eller fleire oppgåver som er knytt opp mot tiltaket barnet/ungdomen deira er med på. Vi kan bli flinkare til å konkret utfordre folk til å vere med som uløna medarbeidarar. For at foreldre skal vite om at det er behov for uløna medarbeidarar, informerer vi på dåpsinformasjonskvelden om at det kjem tiltak når borna vert større, der ein treng uløna medarbeidarar, og at det er moglegheit for å vere med som medarbeidar, utan at ein har born med på eit tiltak. Vi må også bli meir medvitne på kva oppgåver vi utfordrar dei uløna medarbeidarane på. Mange sit med mykje god kompetanse som vi kan ha nytte av, og dei vil truleg ha meir glede av å vere med, dersom dei får bidra på eit felt dei er gode på, ikkje berre ha praktiske oppgåver knytt til organisering. I tillegg til foreldre er det mange fadrar, besteforeldre og andre som kan utfordrast på å vere uløna medarbeidarar, dette er viktig å hugse. Vi må bli meir frimodige på å opplyse om at uløna medarbeidarar er noko vi treng, for eksempel opplyse om dette i gudsteneste. Samtidig som vi jobbar med å knyte til oss fleire uløna medarbeidarar, må vi òg jobbe med at dei skal få eit eigarforhold til trusopplæringsarbeidet og arbeidet i kyrkjelyden. Mål: - Det skal vere uløna medarbeidarar på alle breiddetiltak. (Frå 2013) - Alle som er uløna medarbeidarar over tid, skal få kontrakt/arbeidsplan. - Det skal opprettast eit register over dei uløna medarbeidarane som er med over tid, og desse skal få julehelsing. (Frå 2013) - Lage samling for uløna medarbeidarar i kyrkjelyden, der dei blir møtt, sett og får anerkjenning for den jobben dei gjer. (Frå 2013) - Skape ein arena for gjensidig tilbakemelding, og sikre at dei som har vore med får høve til å gje tilbakemelding både på opplegget og om dei ynskjer å vere med fleire gongar. (Frå 2014) Tverrfagleg samarbeid Vi har eit godt tverrfagleg samarbeid, og trusopplæringsarbeidet er godt integrert i gudstenestearbeidet. Både kantorar, kateket, diakoniarbeidar, trusopplærar, kyrkjelydspedagog/leiar for Trusopplæringa og prestar er med å planlegge og gjennomføre arbeidet i Trusopplæringa, og har ansvar innanfor sitt fagfelt. På nokre tiltak, som til dømes konfirmantleir og julespel for barnehagane er kyrkjetenar og/eller kyrkjeverje med. Samarbeid på tvers av dei ulike faggruppene er viktig i Trusopplæringa, og vi jobbar mykje på tvers av faggruppene både før, under og etter gjennomføring. Gode planleggings- og evalueringsmøter er viktig for nyskaping og utvikling. Det tverrfaglege samarbeidet med dei uløna medarbeidarane er også viktig. Vi har ulike faggrupper representert i Trusopplæringsutvalet, og utfordrar medarbeidarar/foreldre om å bidra inn i Trusopplæringa innanfor deira fagfelt. Til dømes har vi handverkarar med på hobbyverkstad på Vakuumveka. Mål: - Engasjere fleire, og nytte fleire faggrupper inn mot tiltak i Trusopplæringa. Vere medvitne på kva ressursar det er å hente i nærmiljøet Samarbeid med barne- og ungdomsorganisasjonar Samarbeid med barne- og ungdomsorganisasjonane er svært viktig og naudsynt i trusopplæringsarbeidet. Vi har samarbeida med Sogn og Fjordane KFUK-KFUM om Vakuumveka sidan den starta i 2007, og har ei formell, langsiktig avtale om samarbeid og kjøp av teneste av dei. KFUK- KFUM driv mykje arbeid for born og ungdom, og er den organisasjonen vi har mest samarbeid med, både på gudstenester og i kontinuerleg arbeid. Søndagsskulen har ansvar for 5 årssamlinga Sprell Levande, som er eit årleg breiddetiltak. Det er både NSF og KFUK-KFUM Speidargruppe i Førde, desse gruppene samarbeider om å vere med på gudstenesta fyrste søndag i advent. Det er samarbeid med både NMSU og KFUK-KFUM om leirtilbod til konfirmantane. I tilknyting til det nye tiltaket for 9 åringar, Skaparverkets dag, som skal gjennomførast fyrste gong i 2013, har vi inngått ein avtale om samarbeid med Naturvernforbundet. 12

13 Dei barne- og ungdomsorganisasjonane som har arbeid av eit visst omfang i kyrkjelyden, har representantar i Trusopplæringsutvalet, for tida er det Førde KFUK-KFUM og Søndagsskulen. Etter kvart som nye breiddetiltak vert oppretta, vil det vere meir samarbeid med NMS, og ein må då sjå på ei rullering i forhold til representantar i Trusopplæringsutvalet. Normisjon og NLM driv også arbeid i Førde, men det er ikkje så mykje samarbeid mellom kyrkja og desse organisasjonane. Organisasjonane sit på mykje kompetanse både i form av medarbeidarar og materiell som vi kan ha stor nytte av, og som er viktig, i trusopplæringsarbeidet. Blant anna har vi representantar frå NMS som er med når vi har om misjon på Vakuumveka og i konfirmantundervisinga. I ein stor kyrkjelyd ser vi det som heilt naudsynt å samarbeide med organisasjonane for å greie å gjennomføre trusopplæring for alle born frå 0-18 år. Nokre gongar er det aktuelt å kjøpe tenester av organisasjonane, slik vi gjer med Vakuumveka som er eit omfattande tiltak. Mål: - Etablere avtalar med fleire av barne- og ungdomsorganisasjonane, om å vere med å drive breiddetiltak, som igjen kan føre til at det blir rekruttert born og ungdom til det kontinuerlege arbeidet Kommunikasjonsarbeid Vi har laga ein informasjonsfaldar om tiltak i Trusopplæringa, som foreldre får utdelt på dåpsinformasjonskveld, og som også vert utdelt på andre tiltak. Alle born og unge får skriftleg invitasjon i posten, når dei vert inviterte til eit breiddetiltak. Invitasjonen vert sendt ut ca 2 veker før tiltaket, og dersom det er eit tiltak med påmelding, vert den sendt ut 2 veker før påmeldingsfristen. I tillegg informerer vi både i kyrkjebladet og på heimesida i forkant og etterkant av arrangement. For nokre tiltak, som til dømes Spiren, nyttar ein lokalavisa til informasjon og kunngjering. Facebook har også blitt ein informasjonskanal, i forhold til ungdom, særleg konfirmantar og fjorårskonfirmantar. Direkte kontakt er den beste måten å sikre at informasjonen når fram på. Vi nyttar kontinuerlege tiltak til å informere om og invitere til breiddetiltak. Her når vi ofte både deltakarar og foreldre. Mål: - Lage ein grafisk profil, som skaper attkjenning. (Ferdig til januar 2013) - Mediestrategi: Få minst 4 positive oppslag i lokale media i året. (Frå 2013) - Utvikle heimesida slik at den også kan nyttast til påmelding. (Frå 2013) - Opprette eit kommunikasjons/informasjonsutval. (Frå 2014) - Alltid informere om neste breiddetiltak deltakarane kan vere med på, når ein er på eit tiltak Inkludering og tilrettelegging Ofte er det dei med synleg spesielle behov, ein tenker på, når det gjeld inkludering og tilrettelegging. Vi har som mål å legge til rette for alle som treng noko ekstra, ikkje berre synlege behov. Spesielle behov definerer vi som alle behov som krev litt ekstra, anten det er i form av mikrofon pga. hørselshemming, rullestolrampe ved bruk av rullestol eller nokon å lese saman med, fordi ein har lesevanskar. I alle invitasjonar vert det informert om at tiltaket vil bli tilrettelagt, slik at alle har moglegheit til å delta. Vi ber om informasjon ved påmelding, og inviterer foreldre til samtale i forkant, dersom dei ynskjer det, slik at vi på best mogleg måte kan legge til rette for det einskilde barnet. Det er viktig å bygge eit tett og godt nettverk med foreldra, og gjere dei trygge på at dei kan be om hjelp/seie frå om dei behova barnet har. Vi har ein plan for integrering og tilrettelegging i Trusopplæringa, som seier noko om korleis vi vil informere og legge til rette. Diakoniarbeidar har eit særleg ansvar for born og ungdom som treng tilrettelegging. I konfirmantundervisinga er dette godt integrert, og vi har blant anna ungdomar som er støttekontakt/medhjelpar for konfirmantar som treng det. Vi opplever at dei fleste konfirmantar som har behov for tilrettelagt undervising i skulen, ikkje treng tilrettelagt konfirmantundervising, men får mykje ut av det opplegget vi har. Vi har moglegheit til å auke opp bemanninga på alle tiltak, dersom vi får vite at det er deltakarar som treng ekstra tilrettelegging. Opplegget vert også differensiert og tilrettelagt, slik at alle kan kjenne meistring og glede ved å vere med. 13

14 Etter kvart som vi får breiddetiltak for alle aldersgrupper, vil det bli meir forutsigbart kven som treng ekstra tilrettelegging. Er det for eksempel ein på 5 årssamling som treng tilrettelegging eit år, veit ein at det er behov for den same tilrettelegginga på 6 årssamling året etter. Kyrkja har rullestolrampe både inn til kyrkja og opp i koret, og vi har tolketeneste slik at dei fleste gudstenester vert tolka til engelsk. Kyrkjetunet er tilrettelagt med handicaptoalett og heis. Mål: - Alle, både born, unge og foreldre, skal kjenne seg velkommen. - Alle invitasjonar som vert sendt ut, skal vere tydelege på at vi har trusopplæring for alle. - Opprette kontakt med interesseorganisasjonane; Norsk Forbund for Utviklingshemmede (NFO), Funksjonshemmedes Fellesorganisasjon (FFO), og vere tilstade når dei har store samlingar, for å komme i kontakt med foreldre, og bygge eit godt nettverk. (Frå 2013) Diakoni Vi satsar på auka medvit om at vi er til for kvarandre, og ynskjer at diakoni skal vere integrert i alle tiltak, ikkje berre enkeltståande tiltak. Det er viktig at alle born og unge kjenner seg sett, og for å få dette til, er det viktig med mange leiarar. Dei fleste tiltak har måltidsfellesskap, noko som er eit symbol på å høyre til og at ein er akseptert. Konfirmantane deltek kvart år på Kirkens Nødhjelp sin fasteaksjon, og fasteaksjonen er tema på Spiren i fastetida. Knøttekoret syng på helsetunet 2 gongar i året. Det er viktig at born og ungdom vert utfordra til diakonal handling, og vi har difor ein plan om å utvikle eit diakonalt breiddetiltak, kalla «Det store gjestebodet», der ein får delta, og gjere noko for andre. Mange av breiddetiltaka er aktivitetsbaserte tiltak, og vi har difor både i konfirmantundervising, Lys Vaken og Vakuumveka lagt inn rom for å vere stille. Vi ynskjer å legge til rette for stillheit og ettertanke i fleire av tiltaka, og på den måten representere ein motkultur til resten av samfunnet. Det er ikkje utan grunn at det er 6 stilleperler i Kristuskransen. Trusopplæring skal i utgangspunktet vere gratis, men det er knytt eigenbetaling til nokre av breiddetiltaka, dette for å til dømes å dekke materiell som vert utdelt. På dei fleste tiltaka er det snakk om små summar, men på nokre tiltak kan det vere så store summar at det kan hindre nokon i å delta, til dømes konfirmantavgift på kr 950,-. I den generelle informasjonsbrosjyra for Trusopplæringa, vil det stå noko om at vi kan gje økonomisk støtte til breiddetiltak som kostar kr 500 eller meir. Oversikt over breiddetiltak det er knytt kostnader til, er lagt ved. Førde har sidan 2009 vore «Grøn Kyrkjelyd» og har i diakoniplanen eit eige kapittel «vern om skaparverket» Dette seier blant anna at vi skal feire skaparverket sin dag og integrere forbruk- og rettferdsperspektiv i undervisinga. Skaparverket sin dag vert feira som ein del av eit breiddetiltak for 9 åringar, og i tillegg har vi fokus på det forvaltaransvaret vi har fått, når skapinga er tema. Diakoniarbeidar har et særleg ansvar for å få diakonien synleg i Trusopplæringa, og at alle med spesielle behov får den tilrettelegginga dei treng. Mål: - Gjere kyrkja meir synleg og nærværande, gjennom det diakonale prosjektet «Kyrkja i byen», som har ungdom som målgruppe (Frå 2013) - Born og unge skal bli utfordra til diakonal handling i alle fasar; 0-5år, 6-12år og år. Døme: 12år: Det store gjestebodet. - Det diakonale aspektet i Trusopplæringa skal bidra til at born og ungdom møter kvarandre med respekt, omsorg og omtanke i kvardagen Musikk og kultur Musikk er ein viktig del av Trusopplæringa, og song er ein del av dei fleste tiltak. Vi har ein eigen plan på kva songar/salmar ein skal nytte i dei ulike fasane, og kva tid ein skal lære ulike liturgiske ledd. Kantor er med på mange av tiltaka. Eit tiltak, På leit etter salmeskatten, er retta spesielt mot 14

15 kyrkjemusikk, der ein ser på salmetradisjon og musikk som eit uttrykk for trua. Tiltaket Huskonsert, som skal gjennomførast frå 2015, vil vere eit tiltak der ungdomane kan få presentere sin eigen musikk og lage sine eigne musikalske uttrykk. Det er oppretta eit kyrkjemusikalsk utval med kantor og uløna medarbeidarar. Både gjennom Førde Kyrkje og Førde KFUK-KFUM får born og unge tilbod om å delta i kor. Førde Kyrkje har 3 kor, frå 4 år og oppover, medan Førde KFUK-KFUM har 3 kortilbod frå 1.klasse og opp til og med vidaregåande skule. Alle kora i Førde Kyrkje er knytt til Ung Kirkesang. I løpet av året har ein 7-8 konsertar av og for born og unge i kyrkjelyden. Det er eit samarbeid med kulturskulen sine orgelelevar og gutekor som begge øver i kyrkja. Ein har eit tett og godt samarbeid med barnehagane og skulane i soknet, særleg knytt til jul, påske og pinse. Dette er viktig for å få formidla kyrkja som tradisjon og kultur. Med altartavle og preikestol frå 1600-talet er kyrkja rik på kulturskattar, og vi nyttar symbola i kyrkja, altertavla og preikestolen som utgangspunkt for aktivitetar og undring på fleire tiltak. Symbolvandring i kyrkja, er aktivitet blant anna på Tårnagent og Vakuumveka. Vi nyttar også andre estetiske uttrykksformer som drama og film, til dømes i konfirmantarbeidet. Dramagruppa Covenant Players er med på konfirmanttur til Nesholmen, der dei både syner drama/teater for konfirmantane, og konfirmantane vert utfordra på å delta i drama. Elles nyttar vi både drama og film som metode for læring på fleire tiltak. Når det kjem tilbod om dramaoppsettingar, som til dømes Kirkerottene, vurderer vi det fortløpande, og nyttar oss kanskje av dette enkelte år, men ikkje som fast breiddetiltak. Dette er i tilfelle noko vi kan samarbeide med andre kyrkjelydar om, slik vi gjer i Fjorårskonfirmanthappening 2, der vi har besøk av ein illusjonist. Mål: - Fornye det musikalske uttrykket i gudstenestene, gjennom den nye gudstenestereforma. (Frå 2013) - Skape arenaer der born og ungdom kan uttrykke trua si gjennom fleire estetiske uttrykk enn song. (Frå 2014) Misjon Misjon handlar om å dele og gje vidare, og forstå at vi har del i noko som er alle sitt. Misjon handlar ikkje berre om å forkynne for og om menneske i andre land, men det er også behov for kontinuerleg misjon i eigen kyrkjelyd. «Utan overlevering, overlever vi ikkje.» Misjon er fast tema på Vakuumveka og i konfirmasjonsundervisinga, og vi vil innan 2015 opprette to nye breiddetiltak med misjon som hovudtema. Kyrkjelyden har misjonsavtale både i Mali og Estland, og ein nyttar desse landa og det arbeidet som vert gjort der, som utgangspunkt når ein snakkar om misjon. Familien som nett har byrja som misjonærar i Estland har bakgrunn frå Førde og det er eit ynskje å få til utveksling, slik at grupper frå kyrkjelyden her, kan besøke dei i Estland. Misjonsprosjekta våre i Estland og Mali er fast bønneemne i gudstenestene. Mål: - Det skal vere to misjonsgudstenester i kyrkjelyden i året, og Trusopplæringa skal vere delaktig i minst ei av dei. (Frå 2014) - Opprette eit misjonsprosjekt som Trusopplæringa kan jobbe med over tid, og som borna/ungdomane kan møte att på fleire tiltak. (Frå 2014) - Utvikle eit samarbeid med misjonsprosjektet i Estland, slik at ein kan ha utveksling. (Frå 2015) 15

16 3. Grunnlag, særpreg og sentrale dimensjonar: Holsen og Haukedalen 3.1. Grunnlag og særpreg Holsen og Haukedalen sokn er eit av to sokn i Førde kommune. Det er to bygder på kvar si side av Rørvikfjellet. Dei har felles sokneråd, men kvar sine kyrkjer. Sjølv om begge bygdene er i vekst når det gjeld småbarnsfamiliar, er det relativt høg alderssamansetting på gudstenestene. Det er rundt 250 innbyggjarar i Holsen og 130 innbyggjarar i Haukedalen, og omtrent alle er medlem av Den Norske Kyrkja. I Holsen er det 3-6 born per alderstrinn, og i Haukedalen 1-4, noko som gjer at det på fleire breiddetiltak er mest teneleg å slå saman fleire alderstrinn. I Haukedalen er det omtrent alltid 100 % oppslutnad om trusopplæringsaktivitetane, medan det er store utfordringar med å få borna i Holsen med på aktivitetar. Holsen ligg ca 20 minutt køyring unna Førde sentrum. I Førde er det mange aktivitetar for born og ungdom, noko som fører til konkurranse. Dette kan vere ei av årsakene til at det er lite oppslutnad om dei kyrkjelege aktivitetane i Holsen. I Holsen er det gudsteneste kvar 3.veke og i Haukedalen kvar 4.veke. I tillegg er det nokre ekstra gudstenester i samband med høgtidene. Haukedalen kyrkje feira 125 års jubileum i 2010, og Holsen kyrkje 150 år i Både i Holsen og Haukedalen har skulane eit tett samarbeid med kantor, som har skulekor begge stader. Skulekoret i kvart av bygdene deltek på tre gudstenester kvar i året, og er ei viktig rekruttering til gudstenestelivet. Det er stor oppslutnad om skulegudstenestene, som er opne for alle, og det er eit godt samarbeid med skulen. I Holsen er også barnehagen med på skulegudstenestene. Etter at ein fekk skulekor, har ein fått ny driv i gudstenesta i Holsen 17.mai Utforming av ei systematisk Trusopplæring Deler av trusopplæringsarbeidet er drive av uløna medarbeidarar i bygdene, medan samlingar som inneheld gudstenester og dei tiltaka som er felles med Førde, vert drive av dei tilsette ved kyrkjekontoret; Trusopplærar, Diakoniarbeidar, Kateket, Leiar for Trusopplæringa, Kantor og Prestar. I tillegg til dei fast tilsette, har vi også nokre ungdomar som er tilsett på timebasis, som jobbar med trusopplæring. Vi har ei målsetting om å få med oss fleire uløna medarbeidarar. Det er eit relativt rikt trusopplæringsarbeid i Holsen og Haukedalen. Vi har mange aktivitetar, som vi ynskjer å halde fram med, samtidig som vi ser at vi for nokre aldersgrupper bør tilby fleire aktivitetar. Ein del av trusopplæringstiltaka er fellestiltak for både Førde sokn og Holsen og Haukedalen sokn. Særleg gjeld dette frå 13 år, ettersom ungdomane i Holsen og Haukedalen går på ungdomsskule i Førde. Nokre tiltak vert gjennomført med tre ulike opplegg, tilpassa kva kyrkjelyd det er i. Eit av tiltaka, Vakuumveka, er eit samarbeidsprosjekt med Sogn og Fjordane KFUK-KFUM og Naustdal kyrkje. Det er også samarbeid med Førde KFUK-KFUM og NMS i Sogn og Fjordane, på nokre av tiltaka. Dette gjeld tiltak som er felles for begge sokn Sentrale dimensjonar Medverknad for born og unge Born og unge er deltakande på fleire gudstenester, og vi har eit årshjul som seier noko om kven som er med på dei ulike gudstenestene. Konfirmantane er fast med som tekstlesarar på alle familiegudstenester. Born er med som forsongarar og medhjelparar i familiegudstenestene, og det er eit mål at Dåpsklubben skal vere med å lage ei gudsteneste i året. Dette kan føre til vidare engasjement og auka gudstenestedeltaking. Vi har fokus på leiartreningskurs, og alle åringar får tilbod om å delta på anten MIniLeiarKurs (MILK) eller Leiar i Vekst (LiV-kurs) I tillegg har vi ungdomar som er tilsette i kyrkjelyden. Vi ser på ungdomar som svært viktige i trusopplæringsarbeidet, og har stor tru på at dei har mykje å bidra med, og at dei også kan lære mykje av å vere med på ulike tiltak. Vakuumveka er eit av tiltaka der vi har svært mange ungdomar med som leiarar. Ungdomane får rettleiing av dei vaksne som er med på tiltaka, gjennom at ein jobbar saman, og «Learning by doing» er noko vi jobbar ut frå. 16

17 Både Spiren og konfirmantarbeidet har hatt brukarundersøkingar, der alle brukarar har blitt oppmoda til å delta. Her har vi fått nyttige tilbakemeldingar både frå born, unge og foreldre. I tillegg til desse brukarundersøkingane har vi får vi mange konstruktive tilbakemeldingar munnleg. Mål: - Dåpsklubben skal vere med å lage ei gudsteneste i året. (Frå 2013) - Ungdomane skal få opplæring i Kyrkjedemokrati, bli utfordra til å ta på seg tillitsverv, og til å nytte stemmeretten sin ved kyrkjeval. (Frå 2013) - Gjennomføre brukarundersøkingar på 2 tiltak i året, og legge meir til rette for tilbakemelding frå born, unge og foreldre i etterkant av alle tiltak. (Frå 2013) - Skape ein arena der born og unge som ikkje ynskjer leiaroppgåver, kan vere med å påverke trusopplæringsarbeidet. (Frå 2014) Samarbeid med heimen og familien Aktiv deltaking av foreldre og fadrar er ein føresetnad for å lukkast med trusopplæring, og vi har difor satsa på stor grad av foreldreinvolvering i fasen 0-6 år. Blant anna vert alle foreldre inviterte til Dåpsinformasjonskveld, og vi har laga ein eigen foldar til foreldre og fadrar, som seier noko om kva dei kan bidra med, og korleis dei kan drive trusopplæring i heimen, på dei ulike fasane, frå 0-18 år. På dåpssamtalen og på dåpsinformasjonskvelden samtaler ein også med foreldra om korleis ein kan drive trusopplæring i heimen, blant anna ved bruk av boka Arvegull (IKO, 2001), som vert utdelt til alle dåpsforeldre. Kvart år, frå borna er 0-7 år, får borna, anten tilsendt i posten, eller utdelt i gudsteneste, materiell som kan vere til nytte for trusopplæring i heimen, til dømes 4 årsbok, CD og dåpshelsingskort. Det er viktig at ein ikkje gløymer foreldra når borna vert eldre, og "klarer seg sjølv", difor har vi ei auka satsing på konfirmantforeldre, og har to konfirmantforeldremøter i året. Konfirmantforeldre vert utfordra til å vere medvandrarar for konfirmantane sine, og ikkje berre tilskodarar. Når ungdomane skriv seg inn som konfirmantar, den våren dei er 14 år, har vi innskrivingssamtale med kvar konfirmant, saman med ein eller begge foreldre. Dette er ein viktig samtale i forhold til konfirmantåret som ligg føre. Nokre foreldre er med på Dåpsklubben, og foreldre vil verte utfordra på å vere med på fleire tiltak, til dømes Tårnagent og Lys Vaken. Her kan foreldre vere med både i prosjektgrupper på førehand, og i gjennomføring. Familiane vert oppmoda til å feire gudsteneste saman, både gudstenester i tilknyting til breiddetiltak og «vanlege» gudstenester. Ein vurderer å få til ei samling for foreldre, som har barn i Dåpsklubben, der ein kan ta opp tema som «Når borna spør om Gud» og «Korleis bruke Bibelen med borna?» Mål: - Utvike eit breiddetiltak for 7 åringar, der heile familien vert invitert. (Frå 2013) - Gje foreldre vi møter på Vakuumveka, tips til Trusopplæring i heimen, gjennom samtale og/eller utdeling av materiell. (Frå 2013) Gudsteneste Gudstenesta har ein sentral plass i Trusopplæringa, under heile løpet frå 0-18 år, og mange av breiddetiltaka er knytt opp til gudstenester. Å førebu gudstenesta er ein del av innhaldet i fleire av tiltaka. Til dømes gjeld dette samling for 5- og 7 åringar. I gudstenesta vert born og unge synlege for resten av kyrkjelyden, og vi inviterer og utfordrar heile familien til å vere med til gudstenestene. Vi ser det som viktig at born og unge får delta i gudstenesta, slik at dei vert kjende med kva ei gudsteneste er, og får kjenne eigarskap både til kyrkja og til gudstenesta. Sjølv om det både i Holsen og Haukedalen er mange småbarnsfamiliar, er det høg gjennomsnittsalder på gudstenestene. På dei gudstenestene der skulekoret er med, eller det er gudstenester som er knytt opp til breiddetiltak, er det mange born og unge tilstade. Det er eit mål å få med born og unge også på dei «vanlege» gudstenestene, og ein må sjå kva endringar som må til, for å få til dette. 17

18 Ein kan delta på ei gudsteneste på mange ulike måtar. Nokre gongar er ein med å lese tekst, synge eller ha andre konkrete oppgåver i gudstenesta, medan ein andre gonger "berre" er tilhøyrar fordi ein er i ei målgruppe som er spesielt invitert til gudstenesta. Både på Vakuumveka og Lys Vaken er deltakarane med å forme innhaldet i gudstenesta, gjennom gudstenesteverkstad. Konfirmantane deltek på familiegudstenestene i løpet av konfirmanttida, og dei som er med på leiartreningskurset MILK, deltek i planelegging og gjennomføring av gudsteneste. Vi har eit årshjul for gudstenesta som synleggjer kven som er deltakande på dei ulike gudstenestene. Mål: - Meir involvering av born og unge i gudstenesta, for eksempel som medliturgar i gudstenester som ikkje er knytt opp til eit breiddetiltak. (Frå 2013) Oppfylging av uløna medarbeidarar Vi har uløna medarbeidarar i ulike roller. Nokre er fast med år etter år, medan andre er med på eitt tiltak, som barnet/ungdomen deira er med på. Uløna medarbeidar over tid: På Spiren, Dåpsinformasjonskveld og Dåpsklubb er det medarbeidarar som er med over lang tid, nokre av desse har kontrakt/arbeidsplan, og det er eit mål at alle som er med som uløna medarbeidarar på lang sikt skal få ei slik kontrakt/arbeidsplan, som seier noko om kva oppgåver det er forventa at medarbeidaren skal utføre. Dette gjer arbeidet forutsigbart og trygt. Uløna medarbeidarar på kort sikt: Konfirmantåret og Skileir for fjorårskonfirmantar er det foreldre som er med som uløna medarbeidarar. Dei har ei eller fleire oppgåver som er knytt opp mot tiltaket barnet/ungdomen deira er med på. Vi kan bli flinkare til å konkret utfordre folk til å vere med som uløna medarbeidarar. For at foreldre skal vite om at det er behov for uløna medarbeidarar, informerer vi på dåpsinformasjonskvelden om at det kjem tiltak når borna vert større, der ein treng uløna medarbeidarar, og at det er moglegheit for å vere med som medarbeidar, utan at ein har born med på eit tiltak. Vi må også bli meir medvitne på kva oppgåver vi utfordrar dei uløna medarbeidarane på. Mange sit med mykje god kompetanse som vi kan ha nytte av, og dei vil truleg har meir glede av å vere med, dersom dei får bidra på eit felt dei er gode på, ikkje berre ha praktiske oppgåver knytt til organisering. Mål: - Det skal vere uløna medarbeidarar på alle breiddetiltak. (Frå 2013) - Alle som er uløna medarbeidarar over tid, skal få kontrakt/arbeidsplan. (Frå 2013) - Det skal opprettast eit register over dei uløna medarbeidarane, som er med over tid, og desse skal få julehelsing. (Frå 2013) - Lage samling for uløna medarbeidarar i kyrkjelyden, der dei blir møtt, sett og får anerkjenning for den jobben dei gjer. (Frå 2013) - Skape ein arena for gjensidig tilbakemelding, og sikre at dei som har vore med får høve til å gje tilbakemelding både på opplegget og om dei ynskjer å vere med fleire gongar. (Frå 2014) Tverrfagleg samarbeid Vi har eit godt tverrfagleg samarbeid og trusopplæringsarbeidet er godt integrert i gudstenestearbeidet. Både kantorar, kateket, diakoniarbeidar, trusopplærar, kyrkjelydspedagog/leiar for Trusopplæringa og prestar er med å planlegge og gjennomføre arbeidet i Trusopplæringa, og har ansvar innanfor sitt fagfelt. På nokre tiltak, som til dømes konfirmantleir er kyrkjetenar og/eller kyrkjeverje med. Samarbeid på tvers av dei ulike faggruppene er viktig i Trusopplæringa, og vi jobbar mykje på tvers av faggruppene både før, under og etter gjennomføring. Gode planleggings- og evalueringsmøter er viktig for nyskaping og utvikling. Det tverrfaglege samarbeidet med dei uløna medarbeidarane er også viktig. Vi har ulike faggrupper representert i Trusopplæringsutvalet, og utfordrar medarbeidarar/foreldre om å bidra inn i Trusopplæringa innanfor deira fagfelt. Til dømes har vi handverkarar med på hobbyverkstad på Vakuumveka. 18

19 Mål: - Engasjere fleire, og nytte fleire faggrupper inn mot tiltak i Trusopplæringa. Vere medvitne på kva ressursar det er å hente i nærmiljøet Samarbeid med barne- og ungdomsorganisasjonar Samarbeid med barne- og ungdomsorganisasjonane er svært viktig og naudsynt i trusopplæringsarbeidet. Vi har samarbeida med Sogn og Fjordane KFUK-KFUM om Vakuumveka sidan den starta i 2007, og har ei formell, langsiktig avtale om samarbeid og kjøp av teneste av dei. Det er samarbeid med både NMSU og KFUK-KFUM om leirtilbod til konfirmantane. Dei barne- og ungdomsorganisasjonane som har arbeid av eit visst omfang i kyrkjelyden, har representantar i Trusopplæringsutvalet, for tida er det Førde KFUK-KFUM og Søndagsskulen. Etter kvart som nye breiddetiltak vert oppretta, vil det vere meir samarbeid med NMS, og ein må då sjå på ei rullering i forhold til representantar i Trusopplæringsutvalet Organisasjonane sit på mykje kompetanse både i form av medarbeidarar og materiell, som vi kan ha stor nytte av, og som er viktig, i trusopplæringsarbeidet. Blant anna har vi representantar frå NMS som er med når vi har om misjon på Vakuumveka og i konfirmantundervisinga. Nokre gongar er det aktuelt å kjøpe tenester av organisasjonane, slik vi gjer med Vakuumveka som er eit omfattande tiltak. Det kan også vere aktuelt å samarbeide med lokale idrettslag eller 4H-grupper om tiltak. Mål: - Etablere avtalar med fleire av barne- og ungdomsorganisasjonane, om å vere med å drive breiddetiltak, som igjen kan føre til at det blir rekruttert born og ungdom til det kontinuerlege arbeidet Kommunikasjonsarbeid Vi har laga ein informasjonsfaldar om tiltak i Trusopplæringa, som foreldre får utdelt på dåpsinformasjonskveld, og som også vert utdelt på andre tiltak. Alle born og unge får skriftleg invitasjon i posten, når dei vert inviterte til eit breiddetiltak. Invitasjonen vert sendt ut ca 2 veker før tiltaket, og dersom det er eit tiltak med påmelding, vert den sendt ut 2 veker før påmeldingsfristen. I tillegg informerer vi både i kyrkjebladet og på heimesida i forkant og etterkant av arrangement. For nokre tiltak, som til dømes Spiren, nyttar ein lokalavisa til informasjon og kunngjering, og ein har eit mål om å auke bruken av Origo/Fjordaglimt. Facebook har også blitt ein informasjonskanal, i forhold til ungdom, særleg konfirmantar og fjorårskonfirmantar. Direkte kontakt er den beste måten å sikre at informasjonen når fram på. Vi nyttar kontinuerlege tiltak til å informere om og invitere til breiddetiltak. Her når vi ofte både deltakarar og foreldre. Mål: - Lage ein grafisk profil, som skaper attkjenning. (Ferdig til januar 2013) - Mediestrategi: Få minst 1 positivt oppslag i lokale media i året. (Frå 2013) - Reportasje frå barne og ungdomsarbeidet i Helg og Heim, ein gong i året. (Frå 2013) - Utvikle heimesida slik at den også kan nyttast til påmelding. (Frå 2013) - Alltid informere om neste breiddetiltak deltakarane kan vere med på, når ein er på eit tiltak Inkludering og tilrettelegging Ofte er det dei med synleg spesielle behov, ein tenker på, når det gjeld inkludering og tilrettelegging. Vi har som mål å legge til rette for alle som treng noko ekstra, ikkje berre synlege behov. Spesielle behov definerer vi som alle behov som krev litt ekstra, anten det er i form av mikrofon pga. hørselshemming, rullestolrampe ved bruk av rullestol eller nokon å lese saman med, fordi ein har lesevanskar. I alle invitasjonar vert det informert om at tiltaket vil bli tilrettelagt, slik at alle har moglegheit til å delta. Vi ber om informasjon ved påmelding, og inviterer foreldre til samtale i forkant, dersom dei ynskjer det, slik at vi på best mogleg måte kan legge til rette for det einskilde barnet. Det er viktig å bygge eit tett og godt nettverk med foreldra, og gjere dei trygge på at dei kan be om hjelp/seie frå 19

20 om dei behova barnet har. Vi har ein plan for integrering og tilrettelegging i Trusopplæringa, som seier noko om korleis vi vil informere og legge tilrette. Diakoniarbeidar har eit særleg ansvar for born og ungdom som treng tilrettelegging. I konfirmantundervisinga er dette godt integrert, og vi har blant anna ungdomar som er støttekontakt/medhjelpar for konfirmantar som treng det. Vi opplever at dei fleste konfirmantar som har behov for tilrettelagt undervising i skulen, ikkje treng tilrettelagt konfirmantundervising, men får mykje ut av det opplegget vi har. Vi har høve til å auke opp bemanninga på alle tiltak, dersom vi får vite at det er deltakara som treng ekstra tilrettelegging. Opplegget vert også differensiert og tilrettelagt, slik at alle kan kjenne meistring og glede ved å vere med. Etter kvart som vi får breiddetiltak for alle aldersgrupper, vil det bli meir forutsigbart kven som treng ekstra tilrettelegging. Er det for eksempel ein på 5 årssamling som treng tilrettelegging eit år, veit ein at det er behov for den same tilrettelegginga på 6 årssamling året etter. Begge kyrkjene er tilrettelagt for rullestolbrukarar og har lydanlegg. Mål: - Alle, både born, unge og foreldre, skal kjenne seg velkommen. - Alle invitasjonar som vert sendt ut, skal vere tydelege på at vi har trusopplæring for alle. - Opprette kontakt med interesseorganisasjonane; Norsk Forbund for Utviklingshemmede (NFU), Funksjonshemmedes Fellesorganisasjon (FFO), og vere tilstade når dei har store samlingar, for å komme i kontakt med foreldre, og bygge eit godt nettverk. (Frå 2013) Diakoni Vi satsar på auka medvit om at vi er til for kvarandre, og ynskjer at diakoni skal vere integrert i alle tiltak, ikkje berre enkeltståande tiltak. Det er viktig at alle born og unge kjenner seg sett, og for å få dette til, er det viktig med mange leiarar. Dei fleste tiltak har måltidsfellesskap, noko som er eit symbol på å høyre til og at ein er akseptert. Konfirmantane deltek kvart år på Kirkens Nødhjelp sin fasteaksjon, og fasteaksjonen er tema på Spiren i fastetida. Knøttekoret syng på helsetunet 2 gongar i året. Det er viktig at born og ungdom vert utfordra til diakonal handling, og vi tenker at diakoni må knytast opp til fleire breiddetiltak. Mange av breiddetiltaka er aktivitetsbasserte tiltak, og vi har difor både i konfirmantundervising, Lys Vaken og Vakuumveka lagt inn rom for å vere stille. Vi ynskjer å legge til rette for stilleheit og ettertanke i fleire av tiltaka, og på den måten representere ein motkultur til resten av samfunnet. Det er ikkje utan grunn at det er 6 stilleperler i Kristuskransen. Trusopplæring skal i utgangspunktet vere gratis, men det er knytt eigenbetaling til nokre av breiddetiltaka, dette for å til dømes å dekke materiell som vert utdelt. På dei fleste tiltaka er det snakk om små summar, men på nokre tiltak kan det vere så store summar at det kan hindre nokon i å delta, til dømes konfirmantavgift på kr 950,-. I den generelle informasjonsbrosjyra for Trusopplæringa, vil det stå noko om at vi kan gje økonomisk støtte til breiddetiltak som kostar kr 500 eller meir. Oversikt over breiddetiltak det er knytt kostnader til, er lagt ved. Diakoniarbeidar har eit særleg ansvar for å få diakonien synleg i Trusopplæringa, og at alle med spesielle behov får den tilrettelegginga dei treng. Mål: - Det diakonale aspektet i Trusopplæringa skal bidra til at born og ungdom møter kvarandre med respekt, omsorg og omtanke i kvardagen Musikk og kultur Ein har eit tett og godt samarbeid skulane i soknet, knytt mot jul, påske, Mikkelsmesse og 17.mai, og kantor har skulekor på skulane annakvar veke. Samarbeidet med skulane er viktig i form av å formidle kyrkja som tradisjon og kultur. 20