Statsbudsjettet kommuneøkonomi

Transkript

1 Sakshandsamar: Marit Lunde Vår dato Vår referanse Telefon: /3420- E-post: Dykkar dato Dykkar referanse Sogndal kommune Postboks Sogndal Statsbudsjettet kommuneøkonomi I dag presenterer regjeringa framlegg til statsbudsjett for Fylkesmannen vil her gje eit samandrag som kan vere nyttig for kommunane i samband med budsjettarbeidet i haust. Kommunane i fylket får ein vekst i frie inntekter som ligg under landsgjennomsnittet. Gjennomsnittleg vekst i fylket er 2,1 % medan snittet for landet er på 2,7 %. Seks kommunar ligg over landssnittet, medan 20 kommunar ligg under. Vi tek innleiingsvis med oppdaterte opplysningar om kommuneøkonomien for inneverande år. Endringar i år Skatteanslaget er oppjustert med 3,8 mrd. kroner etter revidert nasjonalbudsjett. 3,1 mrd. kroner til kommunane og 700 mill. kroner til fylkeskommunane. Bakgrunnen for dette er i hovudsak ekstraordinære store uttak av utbyte til personlege skatteytarar for inntektsåret 2015, som truleg skuldast tilpassingar i forkant av skattereform frå Den samla pris- og kostnadsveksten - kommunal deflator - vert uendra på 2,6 prosent. - Den reelle veksten i kommunesektoren sine samla inntekter i 2016 blir no estimert til 12,1 mrd. kroner, som utgjer 2,7 prosent. Realveksten i dei frie inntektene vert estimert til 7,2 mrd. kroner, som utgjer 2,1 prosent. Regjeringa sitt framlegg for budsjettåret 2017 I tråd med det som vart varsla i kommuneproposisjonen, held inntektsveksten fram i I statsbudsjettet for 2017 ligg det no inne ein reell vekst i kommunesektoren sine samla inntekter på 3,4 mrd. kroner, tilsvarande 0,7 prosent. Av den samla veksten er mill. kroner frie inntekter. Dette utgjer ein realvekst på 1,2 prosent. Dei frie inntektene vert fordelt med mill. kroner til kommunane og 450 mill. kroner til fylkeskommunane. Årsaka til at veksten i samla inntekter er lågare enn veksten i frie inntekter, er at øyremerka tilskot blir redusert med netto 1,3 mrd. kroner. Veksttala frå 2016 til 2017 varierer mellom kommunane (sjå tabell og grafisk framstilling) Generelt er at følgjande punkt påverkar kommunane ulikt: endringar i inntektssystemet endringar i folketalet og alderssamansetjinga endringar i regionalpolitiske tilskot endring i tildelt skjønn endra kriteriedata endringar på skatt (skattedel og inntektsutjamninga) Telefon Organisasjonsnummer N Nettstad fylkesmannen.no/sfj E-post fmsfpost@fylkesmannen.no Besøksadresse Hovudkontor: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Fjellvegen 11, 6800 Førde Postadresse Hovudkontor: Njøsavegen, Leikanger Landbruksavdelinga: Postboks 14, 6801 Førde

2 2/6 I budsjettet for 2017 kan kommunane ta utgangspunkt i prognosen for frie inntekter, men må sjølve justere for lokale tilhøve. For 2017 gjeld folketal per 1. juli 2016 for innbyggjartilskotet (inkludert inntektsgarantitilskotet) og kriteria som går på aldersgrupper i utgiftsutjamninga. Andre kriteriedata er frå 1. januar Oppdatering av folketal i inntektsutjamninga blir vidareført med teljedato 1. januar i budsjettåret. Tabell for overslag på nominell vekst i frie inntekter i 2017 for kommunane: frie inntekter 2016 oppgåvekorrigerte frie inntekter 2016 frie inntekter 2017 oppgåvekorrigert vekst Vekst rekneskap Kommune (1 000 kr) (1 000 kr) (1 000 kr) (1 000 kr) (prosent) Flora , Gulen , Solund , Hyllestad , Høyanger , Vik , Balestrand , Leikanger , Sogndal , Aurland , Lærdal , Årdal , Luster , Askvoll , Fjaler , Gaular , Jølster , Førde , Naustdal , Bremanger , Vågsøy , Selje , Eid , Hornindal , Gloppen , Stryn ,4 Fordelast gjennom året Sogn og Fjordane ,1

3 3/6 Grafisk framstilling av tabellen over, prosentvis nominell vekst i frie inntekter. Lønns og prisauke (deflator) er 2,5 %. Pris- og kostnadsvekst på kommunal tenesteyting Ved utrekning av realvekst i kommunesektoren sine inntekter for 2017, blir det lagt til grunn ein prisog kostnadsvekst i kommunal tenesteyting på 2,5 prosent frå 2016 til Dette byggjer bl.a. på eit lønnsvekstanslag på 2,7 prosent i Skattøyre Skattøyren skal fastsetjast ut frå ei målsetjing om at skatteinntektene for kommunane skal utgjere 40 prosent av dei samla inntektene i Den kommunale skattøyren vert derfor uendra på 11,8 prosent. Folketalsvekst og pensjon Veksten i dei frie inntektene må m.a. sjåast i samanheng med auka utgifter for kommunesektoren knytt til folketalsutvikling og pensjon. Meirutgifter som følgje av folketalsvekst og endring i alderssamansetjing er berekna til 2,1 mrd. kroner for sektoren samla. For kommunane utgjer demografi 2 mrd. kroner som må finansierast innanfor dei frie inntektene. I kommuneproposisjonen for 2017 blei veksten i kommunesektoren sine samla pensjonskostnader berekna til 850 mill. kroner utover det som vert kompensert gjennom deflatoren. Kommunane sin del utgjer 750 mill. kroner, som må dekkast av veksten i dei frie inntektene. Samla utgjer bindingar på dei frie inntektene i form av auka demografikostnadar og pensjonskostnadar i underkant av 3 mrd. kroner.

4 4/6 Andre punkt i kommuneøkonomien 2017 Tiltak som ligg inne i rammetilskotet og er medrekna for veksten i frie inntekter: - styrking av tidleg innsats i grunnskulen er innlagt med 150 mill. kroner - styrking av kommunale tenester til rusomsorg er innlagt med 300 mill. kroner - ei ytterligare opptrapping ved å styrke habilitering og rehabilitering med 100 mill. kroner - auka satsing på skulehelsetenester og helsestasjonar med 50 mill. kroner mill. kroner er tildelt fylkeskommunane til fornying og opprusting av fylkesvegane. Innanfor den samla veksten i frie inntekter gir dette eit handlingsrom for kommunesektoren samla på vel 300 mill. kroner. For kommunane vert handlingsrommet ca. 275 mill. kroner av veksten på mill. kroner. I tillegg til satsinga på områda ovanfor, er det i 2017 følgjande endringar og satsingar: Kommunalt vedlikehaldstilskot til Sør- og Vestlandet: - til saman 650 mill. kroner er innvilga til vedlikehald og rehabilitering som skal skape auka aktivitet i regionar som er ramma av høg arbeidsløyse. Midlane kjem i tillegg til inntektsramma for kommunane i mill. kroner skal fordelast med utgangspunkt i arbeidsløysa per august månad, og der arbeidsløysa var over 3,1 %. Kommunane vil få eit likt beløp per arbeidslaus. Dei resterande 250 mill. kronene vil bli vurdert på nyåret når ein ser utviklinga i arbeidsløysa over nyttår. Bremanger kommune er einaste kommune i vårt fylke som får tilskot på kroner. Helse og omsorg: I tillegg til auka satsing på habilitering og rehabilitering, opptrappingsplan på rusfeltet og ytterligare auke til helsestasjon og skulehelsetenesta, vert det følgjande satsingar: - Vidareføring av tilskotsordninga til dagaktivitetstilbod for personar med demens. Regjeringa vil legge til rette for 750 fleire dagaktivitetsplassar, noko som tilsvarar om lag 45 mill. kroner. - Tilskotsordninga for å rekruttere psykologar til kommunane vert styrka med 20 mill. kroner. Dette utgjer ca. 65 nye årsverk i Frå 2017 får kommunane plikt til å tilby augeblikkeleg hjelp døgnopphald for brukarar med psykisk helse- og rusproblem. Det er forslag om å overføre 86,5 mill. kroner til rammetilskotet til kommunane. Dette tilsvarar liggedøgn frå psykisk helsevern og 600 liggedøgn frå rusbehandling. - Det vert føreslege investeringstilskot til heildøgns omsorgsplassar til om lag omsorgsplassar i Frå og med 2021 vil tilskotet berre bli gitt til å auke det totale tal plassar i ein kommune. Det blir lagt opp til ein gradvis innfasing av den nye ordninga i åra fram t o m 2020, slik at kommunane i desse åra fortsatt kan nytte deler av tilskotsordninga til utskifting og renovering. Skule: - I tillegg til satsing på tidleg innsats i grunnskule med 150 mill. kroner, vil det fortsatt også bli ei satsing på kompetane og vidareutdanning i Regjeringa vil sende eit lovforslag om tidleg innsats på høyring til kommunane.

5 5/6 Integrering: - Ordninga med ekstratilskot til kommunar ved busetjing av flyktningar vert vidareført. Det vert løyvd 112 mill. kroner til post 60 integreringstilskot. I tillegg vert det gitt eit ekstratilskot på kroner per person som blir busett frå institusjon/tilrettelagt avdeling. Nærmare retningslinjer om dette vil bli gjeve i rundskriv. - Eingongstilskot på kroner per einsleg mindreårig som blir busett i 2017, vil bli vidareført. - Omlegging av ordninga med refusjon av utgifter til kommunale barnevernstiltak for einslege mindreårige asylsøkarar og flyktningar til ei ordning med fast tilskot. Ordninga vil ikkje stille krav om barnevernvedtak. Sosialhjelp: - Det er vedteke å innføre aktivitetsplikt for sosialhjelpsmottakarar under 30 år. Dette skal styrke den enkelte sine mogelegheiter til å komme i arbeid og bli sjølvforsørgja. Det blir overført 60 mill. kroner til kommunane for å dekke meirkostnader til dette. Ressurskrevjande tenester: - Innslagspunktet vert auka til kroner, ei auke med kroner utover prisjustering. - Uendra kompensasjonsgrad på 80 prosent. - Sterk vekst i tal mottakarar og utgiftene er meir enn tredobla sidan Frivillegsentralar: - Ansvar for frivillegsentralar vert overført til kommunane. Til saman 151 mill. kroner vert innlemma i kommuneramma. Midlane vert fordelt særskilt og beløpa kjem fram i tabell C i Grønt hefte. - I tillegg vil tidlegare øyremerka tilskot til bustadsosialt arbeid og kompetansetilskot bli innlemma i rammetilskotet til kommunane. Dette utgjer til saman 15,7 mill. kroner. Inntektssystemet for kommunane Differensiering av kompensasjon for smådriftsulemper på kommunenivå gradering av basiskriteriet ved hjelp av strukturkriteriet. - To regionalpolitiske tilskot, målrettast mot kommunar med reelle distriktsutfordringar. - Større del per innbyggjar, mindre per kommune. - Kostnadsnøklane i utgiftsutjamninga er oppdatert slik det vart framlagt i RNB. - Fullt basistilskot utgjer no ca. 15 mill. kroner etter omfordeling. - Gradert basistilskot er inkludert i kostnadsnøklane, og sektornøklane er oppdatert med endelege Kostra-tal for Gradering mellom 0,5 og 1, sjå Grønt hefte tabell F. - Alle kommunar er sikra eit basistilskot på 7,5 mill. kroner. - Distriktstilskot Sør-Norge meir per innbyggjar mindre per kommune. - Småkommunetilskotet vidareførast som småkommunetillegg innanfor distriktstilskot Sør- Norge. - Regionsentertilskot utgjer 100 mill. kroner i 2017, og skal gå til kommunar der det vert fatta eit nasjonalt vedtak om samanslåing. Det må vere meir enn innbyggjarar i den nye kommunen. Tilskotet skal fordelast våren 2017 sidan det ikkje er klart kor mange kommunar dette vil gjeld for endå. 40 % av tilskotet vert fordelt med ein sats per innbyggjar 60 % med ein sats per samanslåing. - Vekstkommunetilskot: vekstgrensa vert redusert frå 1,5 til 1,4 prosent. To av våre kommunar får veksttilskot i 2017, Naustdal og Sogndal.

6 6/6 Dersom det er spørsmål knytt til innhaldet i brevet, kan kommunane ta kontakt med Martin W. Kulild, Marit Lunde eller Kåre Træen hjå Fylkesmannen. Med helsing Gunnar O. Hæreid ass. fylkesmann Marit Lunde rådgjevar Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift.