INSTRUKS FOR MUNNLEG EKSAMEN

Transkript

1 FORUM FOR OPPVEKST I SUNNHORDLAND INSTRUKS FOR MUNNLEG EKSAMEN BAKGRUNN OG RAMMER... 2 FASAR I EKSAMENSAVVIKLINGA Førebuing g ppmelding til munnleg eksamen Førebuing fr faglærar g sensr Førebuing fr eleven Gjennmføring på eksamensdagen Kvalitetssikring g etterarbeid Fristar Nyttige lenker Mal fagrapprt FOS Rutinar fr gjennmføring av munnleg eksamen i Sunnhrdland...9 Ajurført BTE

2 BAKGRUNN OG RAMMER Denne instruksen er revidert i tråd med Frskrift til Opplæringslva, kapittel 3, 3-25, 3-29, 3-31 g FOS instruksen gjeld dermed sm frskrift i våre kmmunar. FOS kmmunane er: Bøml, Etne, Fitjar, Kvinnherad, Strd g Svei. Ansvar Ansvar fr gjennmføring av munnleg eksamen er lagt til skuleeigar, jfr. Frskrift til Opplæringslva (FtO), 3-29, Skuleeigar har ansvaret fr gjennmføringa av alle lkale eksamenar. Fylkesmannen i Hrdaland tlkar denne frskriftsendringa slik at skuleeigar n har heile ansvaret fr munnleg eksamen, inkludert fastsetjing av datar samt ppnemning av sensrar. På bakgrunn av 3-29 m bruk av ekstern sensr, har Frum fr Oppvekst i Sunnhrdland på vegne av kmmunane tatt på seg ppgåva å administrera munnleg eksamen i reginen. Fastsetjing eksamensdatar Frum fr Oppvekst i Sunnhrdland fastset datar fr munnleg eksamen fr medlemskmmunane. Daten skal fastsetjast på grunnlag av statlege føringar fr når munnleg eksamen skal gjennmførast knytt til: Frskrift til pplæringslva 3-18 Brev frå Utdanningsdirektratet vedkmande tidsplan fr skriftleg eksamen i grunnskulen. Eksamensperiden skal fastsetjast når datane fr skriftleg eksamen er ffentleggjrt g dat fr fellessensuren fastsett, sjå elles versikt ver fristar s. 7 Rammer fr munnleg eksamen i Sunnhrdland Kmmunane i Sunnhrdland skal nytta eksamensfrm med følgjande rammer: Eleven får melding m trekkfaget 48 timar før eksamen. Laurdagar, søndagar, høgtidsdagar g heilagdagar skal ikkje reknast med. Eksamen skal ikkje gjennmførast på måndagar g dagen etter høgtidsdagar g heilagdagar. Dagen elevane får pplyst m trekkfag, er i utgangspunktet ein vanleg skuledag. FOS tilrår at elevane får nytta dagen sm studiedag etter at trekkfag er pplyst m. Det er elles pp til den enkelte skulen å rganisera dagen på best mgleg måte. Førebuingsdelen, dagen før eksamen, er ein bligatrisk skuledag, der alle hjelpemiddel er tillatne g der elevane har rett på eit pedaggisk tilbd frå skulen det vil seia rettleiing av lærar. Alle elevar må møta på skulen denne dagen, men det kan etter ei stund vera aktuelt å førebu seg ein annan stad enn på skulen (heime, biblitek etc.). Når førebuingsdelen tar til, 24 timar før eksamen, skal kandidaten få ppgitt eit tema eller ei prblemstilling. Rettleiinga skal hjelpe elevane å sjå samanhengen mellm tema/prblemstilling g læreplanen. Førebuingsdelen skal ikkje inngå i vurderingsgrunnlaget. Dersm det vert nytta par eller grupper sm eksamensmdell, skal desse til vanleg vera gjennmgåande fr faga. Sjå elles pkt. C under Førebuing fr eleven. I det følgjande er dei ulike fasane i arbeidet med eksamen skildra, g det er presisert kva sm er gjeldande reglar fr gjennmføringa. Omgrepsavklaring: FtO 3-29 seier at prøvesvara skal vurderast av t sensrar der den eine er ekstern g den andre kan vera faglæraren. Vidare i instruksen nyttar vi til vanleg følgjande nemningar: a) Sensr = ekstern sensr b) Faglærar = intern sensr 2

3 FASAR I EKSAMENSAVVIKLINGA 1. Førebuing g ppmelding a) Infrmasjn til elevar g lærarar Elevar g lærarar bør tidleg, g seinast ved ppstart av 10.årssteg, gjerast merksame på rammer fr munnleg eksamen. Det er ynskjeleg at det i løpet av 10.årssteg vert arrangert minst ein prøvesituasjn fr elevane sm liknar munnleg eksamen. Dette inneber bl.a. følgjande: Elevane er kjende med rammer g reglar fr eksamen. Elevane har erfaring med aktuelle tema. Elevane har erfaring med krleis rettleiing vert gitt Elevar sm går pp i par eller gruppe, må ha fått trening i å frdela ppgåver g arbeida saman m å løysa dei slik at alle får vist kmpetansen sin. Elevane har fått infrmasjn m krav sm blir stilte, g kva fr kriterium dei vert vurderte etter, jfr. fagrapprt g rutinar fr gjennmføring av munnleg eksamen. Elevane g dei føresette har fått infrmasjn m reglar fr klagerett i høve lkalt gitt eksamen, sjå FtO 5.10 Elevar sm er sjuke førebuingsdagen, kan få sjukemelding fr både denne g eksamensdagen. b) Sensrppnemning Munnleg eksamen krev ekstern vurdering, jf. FtO Kvar kmmune/skule må melda inn namn på lærarar sm tek på seg sensrppdrag til dagleg leiar i FOS innan 15.februar. Skuleeigar/skulen må stilla til rådvelde like mange sensrar sm ein sjølv treng + 1 fr å få gjennmført eksamen. Talet på sensrar skal reknast ut frå eit elevtal på pr gruppe. Frum fr Oppvekst i Sunnhrdland ppnemner sensrane g har ansvar fr kursing av desse. c) Oppmelding av elevar g trekk av fag Skulen sender inn ppmeldingslister/klasselister til skuleeigar innan fastsett dat, 20.mars. Inndeling av parti blir rganisert av skuleeigar i samråd med skulen. Alle elevane i partiet skal pp til eksamen i same fag. Skuleeigarnivå i samråd med rektr frdeler sensrane på parti g fag. Frist: 10. april d) Klargjering av skulen sine eksamensrutinar. FOS har utarbeidd eigne rutinar fr gjennmføring av munnleg eksamen, g faglærar må i den samanheng gjera desse kjend fr elevar g føresette, sjå eige vedlegg s.9. Rektr ved elevskulen sender melding til sensrskulen/skulane v/rektr seinast 20 dagar før eksamensdat. Infrmasjnen skal innehalda følgjande pplysningar: Eksamensfag. Namn g kntaktinf til faglærar (viktig med e-pstadresse g telefnnummer). Fagrapprtar g vurderingskriterier. Eksamensmdell individuelt, par, gruppe, Tal elever/grupper (ikkje namneliste). Tidspunkt fr frammøte. Tidspunkt fr eksamensstart. Eventuelle andre pplysningar sm er nødvendige fr å førebu gjennmføringa av prøva Oppmding m å ta med lønnskntnummer. 3

4 Den enkelte sensren/faglæraren må gjerast merksam på at alle pplysningar sm kan røpa trekkfag ved den enkelte skule, er knfidensielle fram til sperrefristen. Ved sperrefristen 48 timar før eksamensdagen - får faglærar vita kva fr elevar sm er trekte ut til prøva. Ved sjukdm hs faglærar, kan rektr peika ut ein annan lærar ved skulen sm tar ansvar fr at prøva vert gjennmført. Læraren må ha undervist i faget g kjenna elevane. Før sperrefristen fr elevane har gått ut, kan ein ved sjukdm hs faglæraren eller sensr eventuelt gjera endringar i trekket. Viss det ikkje let seg gjera å gjennmføra prøva på frsvarleg måte, kan rektr i samråd med skuleeigar, avlysa prøva fr dei elevane det gjeld. Fr lkale fristar elles, sjå eige ppsett side 7 punkt 6 2. Førebuing fr faglærar g sensr a) Tidsrammer Faglærar g ekstern sensr får melding m trekkfag g elevtal i gd tid før eksamensdagen, sjå fristar side 7 punkt 6. Rektr må infrmera dei lærarane ved eigen skule sm skal fungera sm eksterne sensrar, g sørgja fr at dei får alle relevante pplysningar jf. kulepunkta under punkt 1 vanfr. Dagane fram til tidspunktet elevane får melding m trekkfag, står til rådvelde fr sensr g faglærar til å gjera dei nødvendige avklaringane g førebuingane. Det er faglærar sm har hvudansvaret fr å etablera kntakt med sensr. Dersm faglærar ikkje tek eit slikt initiativ i løpet av den første dagen, må sensr ta kntakt med skulen. b) Fagrapprt: Saman med elevane utarbeider faglærar ein fagrapprt sm presiserer krleis elevgruppa har arbeidd fr å nå kmpetansemåla i læreplanen fr faget, viser her til FOS-mal fr fagrapprt sm ligg vedlagt g skal nyttast. Rektr gdkjenner g skriv under på fagrapprten. Fagrapprten vert gjrt kjent fr sensr i samband med pplysningane m trekkfag. Alle kmpetansemåla i læreplanen fr faget g fagrapprten er grunnlaget fr utarbeiding av tema fr eksamen. Elevane må ha gd kjennskap til rapprten på førehand. Når sperrefristen er ute, må rektr frsikra seg m at kvar elev har eit eksemplar av rapprten inkludert vurderingskriterium i det aktuelle prøvefaget. c) Tema: Faglæraren har ansvar fr å utarbeide tema sm eleven skal arbeida med i førebuingstida. Dette skal g gjerast kjend fr sensr. Tema skal vera vidt slik at så mange relevante kmpetansemål sm mgleg kan definerast inn i temaet. Eleven skal g vera kjent med vurderingskriteria, jf. 3-1 i frskrifta. Sensr ser til at tema gir grunnlag fr å vurdera viktige sider ved eleven sin kmpetanse slik det står i kmpetansemåla i læreplanen. Viser g til fagrapprten med vurderingskriterier. d) Samhandling mellm faglærar g sensr: Før prøva skal faglæraren g sensr ha drøfta tema g pplegget fr prøva. Dersm det ppstår usemje mellm faglærar g sensr i frhld til tema, g med msyn til å gi elevane høve til å syne kmpetanse i så str del av faget sm mgleg, er det ekstern sensr sm avgjer. Både faglærar g sensr skal vera aktive i samtaledelen. Det må setjast av tid etter prøva til ppsummering, drøfting av pplegget g gjennmføringa av prøva. 3. Førebuing fr eleven a) Tema/mråde Tema til munnleg eksamen skal vera pe, g slik gi dei enkelte elevpara/den enkelte eleven høve til å velja sine eigne vinklingar fr å dkumentera kmpetansen sin. Eleven bør g vera førebudd på at han/h kan prøvast i fleire g relevante delar av læreplanen enn det sm kan lesast direkte ut av førebuingsdelen. b) Utstyr g hjelpemiddel I førebuingstida må elevane få tilgang til dei hjelpemidla skuleeigar har tillate, slik at dei får høve til å skaffa seg nødvendig infrmasjn. Hjelpemidla må vera frmålstenlege g relevante fr eksamen. Viser til eige rundskriv. Skulen må ha ein plan fr tilrettelegging fr elevane i førebuingstida. 4

5 c) Eleven sine mglegheiter, rettar g plikter. Eleven skal ha innverknad på krleis samarbeidsgruppene vert sette saman, men det er skulen sm til slutt avgjer kva elevar sm utgjer ei gruppe. Gruppene skal etablerast i gd tid før eksamensperiden, seinast 15.mars. Elevane har rett til å velje å gå pp til eksamen individuelt dersm dei ynskjer det. Frist fr endring: seinast 14 dagar før eksamensdagen. Knsekvensen av dette vert at den andre eleven i paret g må gå pp individuelt. Dersm ein elev i eit par kjem pp i framandspråk g den andre i eit anna fag (t.d. nrsk), medfører gså dette at begge må gå pp individuelt. Elevane skal på førebuingsdagen ha tilgang til hjelpemiddel skuleeigar har bestemt skal nyttast. d) Særskild tilrettelegging. Elevar sm har særskild behv fr tilrettelegging, skal kunna få lagt frhlda tilrette slik at dei kan få vist kmpetansen sin ut frå kmpetansemåla i fag i læreplanverket. Det er ikkje høve til å ta vekk kmpetansemål g eleven kan nå måla i ulik grad. Rektr avgjer etter søknad kva fr rdningar sm skal nyttast fr desse elevane. Avgjerda til rektr er eit enkeltvedtak sm kan påklagast til fylkesmannen. Rektr kan krevje uttale frå ein sakkunnig instans. Særskild tilrettelegging av eksamen krev ikkje vedtak m spesialundervisning. Jfr FtO, e) Rettleiing: Elevane har rett til rettleiing i førebuingsfasen, viser her g til kulepunkt 2 under Rammer fr munnleg eksamen i Sunnhrdland (s 2) samt nærare presisering i Rutinar fr gjennmføring av munnleg eksamen i Sunnhrdland (eige vedlegg). Skulen må syta fr at faglærar/lærar er tilgjengeleg fr elevane førebuingsdagen. Rettleiinga har fleire føremål: Å presisera prsedyrar fr eksamensgjennmføringa/rutinar Å klargjera tema fr elevane. Å klargjera vurderingskriteria fr elevane. Å bidra til like mgelegheiter fr alle elevane i gruppa. Å bidra til gdt samarbeid g gde relasjnar i elevgruppa. Rettleiinga må ikkje: Gi elevane instruksjnar m ein bestemt løysingsmåte. Etablera avtalar m krleis elevane skal svara på spørsmål. Innehalda undervisning 4. Gjennmføring på eksamensdagen. På eksamensdagen kan elevane prøvast i fleire g relevante delar av læreplanen enn det sm kan lesast direkte ut av ein førebuingsdel. Eksamenstida er i t delar presentasjn g samtale. Sjå nærare under punkt a) a1) Tidsramme Det vert sett av inntil 30 min. pr. elev til gjennmføring av munnleg eksamen. Eksamenstida blir delt slik: Presentasjn 30% (inntil 10 min). Her skal eleven presentere temaet eller liknande sm han eller h har arbeidd med i førebuingsdelen. Samtale: 70%. (inntil 20 min). Under samtalen tar ein gjerne utgangspunkt i det eleven har presentert, men han/h må g vera førebudd på å bli prøvd i fleire, relevante delar av læreplanen, jf. det sm står i frskrifta m tema g eleven sin kmpetanse. Elevane vert gjrt merksame på tida når det står igjen 2 minutt av presentasjnstida. Slik varsling vert avtala mellm sensr g faglærar, g elevane blir minna m det ved eksamensstart. Dersm presentasjnen går ut ver tidsramma, kan sensr setja strek fr presentasjnen. a2) Serskilt fr framandspråk Eleven presenterer eit tema/emne. Presentasjnen skal vere på framandspråket. Etterpå samtalar elev g faglærar/sensr på framandspråket m innhaldet i presentasjnen. Den vidare samtalen mellm elev g faglærar/sensr kan vere m daglegdagse emne. Desse kan vera kultur, samfunn.l. Ein kan g ta utgangspunkt i ein krt tekst sm eleven les høgt. Rllespel eller lytting er andre døme. Viss ein nyttar 5

6 lyttedel, skal det vera kjent tema, men ukjent tekst. T.d. kan lyttestff frå anna læreverk nyttast. Viss ein her er ute etter frståing, kan ein bruka nrsk i ppgåver/samtale tilknytta lyttedelen/leseteksten. Sjå elles m tidsrammer, kmpetanse m.m. i punktet vanfr. b) Utstyr g hjelpemiddel: Det einaste hjelpemiddelet eleven kan ha med på eksamen, er eigne ntat knytt til den førebudde presentasjnen (t.d pwerpint presentasjn). I eige rundskriv utdjupar Udir dette g seier at presiseringa må sjåast i samanheng med den bligatriske presentasjnen. Ntat inkluderer i denne samanhengen hjelpemiddel sm er relevante fr å gjennmføra ein førebudd presentasjn. Dette kan vera digitale hjelpemiddel eller andre verkty. Viser elles til Ft 3-31 g rundskriv Udir Nett- tilgang er ikkje tillete i eksamenslkalet. c) Samhandling mellm faglærar g sensr: Eleven skal vurderast av t sensrar, g faglærar har plikt til å delta i vurderinga. Ved usemje fastset ekstern sensr karakteren, jfr FtO Faglærar er eksaminatr ved gjennmføringa. Sensr kan delta i samtalen med utdjupande spørsmål. Både sensr g faglærar har plikt til å bidra til gd kmmunikasjn g gdt samarbeid fr å skapa tryggleik fr elevane. d) Vurdering g karaktersetjing: Elevane skal vurderast individuelt i tråd med kmpetansemåla i faget, jfr FtO Det skal nyttast vurderingskriterium utarbeidde av skulen. Vurderingskriteria skal vera frankra i kmpetansemåla i læreplanen fr faget. Det er eleven sin kmpetanse under sjølve eksamen sm skal vurderast. Dei ntata sm eleven har prdusert i førebuingsdelen, er ikkje ein del av vurderingsgrunnlaget. Karakteren skal setjast etter kvart (individuelt/par/gruppe) g skal ikkje endrast. Eleven/elevane får pplysning m karakteren umiddelbart etter avslutta eksamen sjå g Rutinar fr gjennmføring av munnleg eksamen i Sunnhrdland (eige vedlegg). Karakteren g utfall av sensuren skal førast på skjema g underskrivast av sensr g faglærar. Eksamineringa skal gi kandidatane høve til å syne kmpetanse i så str del av faget sm mgleg. Under eksamen kan elevane prøvast i fleire g relevante delar av læreplanen enn det sm kan lesast direkte ut av ein førebuingsdel. Eit utgangspunkt g gd hjelp i vurderinga vil vera å sjå eleven sin prestasjn i frhld til Blms taksnmi: 1 Lågt nivå (karakterane 1 g 2): Reprduksjn, gjengjeving. 2 Middels nivå (karakterane 3 g 4): Sjølvstendig bruk av kunnskapen. 3 Høgt nivå (karakterane 5 g 6): Vurdering g analyse. Viss det er usemje m karakteren, avgjer den eksterne sensren, jfr. FtO 3-29 e) Klagerett I FtO 5-10 heiter det: Ved munnleg eksamen kan det berre klagast på frmelle feil sm kan ha nk å seie fr resultatet. Ved klage hentar rektr inn fråsegn frå sensr g eksaminatr/faglærar. Desse fråsegnene g klagen sender rektr saman med si eiga fråsegn til Fylkesmannen. Kpi av fråsegnene skal sendast til klagaren. Dersm klagaren får medhald, skal karakteren annullerast, g klagaren har rett til å gå pp til ny eksamen. Dersm klagaren vel å gå pp til ny eksamen, skal prøvesvaret bedømmast av ein ny sensr. Gjeld klagen prøve i trekkfag, skal det trekkjast fag på ny. Eleven skal få melding m faget med same frist sm ved rdinær prøve. 5. Kvalitetssikring g etterarbeid a) Dkumentasjn Ekstern sensr skal gjera ntat i høve gjennmføringa g elevsvar under gjennmføringa. Ntata må ppbevarast inntil 1 år. Desse ntata kan verta etterspurt i høve klage eller sm dkumentasjn i høve frmelle feil sm kan vera gjrt. Sjå prsedyre fr klage, FtO

7 b) Listeføring g avlønning Skulen har ansvar fr å administrera listeføring g avlønning i høve munnleg eksamen. Ekstern sensr skriv under karakterlistene ved avslutning av eksamensdagen. Rektr gdkjenner karakterlistene. Viss ein eller fleire partar har innvendingar mt gjennmføring av eksamen, skriv rektr prtkll ver frhldet, g dei invlverte skriv under prtkllen. Utdanningsdirektratet fastset retningslinjer fr sensrhnrar ved sentralt gitt eksamen, jfr. brev frå Udir dagsett ref. 2011/1073. Det er ikkje sentrale retningslinjer fr sensrhnrar ved munnleg eksamen. FOS nyttar difr Udir sin sats fr nemndarbeid (blir sendt ut eiga melding frå FOS). Sensur vert avlønna med 2,5 timar til førebuing, 30 min pr. elev (min avlønning 3 elevar) g 60 min til etterarbeid. c) Evaluering Instruks fr munnleg eksamen i FOS kmmunane blir evaluert g eventuelt justert årleg. 6. Fristar fr munnleg eksamen Tid Oppgåve/tekst Ansvar Merknader Opplysning m vekenummer fr eksamen FOS Innmelding til FOS m behv fr eksterne Rektr sensrar. NB! Berre tal ikkje namn! Opplysning m endeleg prøvedat FOS Sender mail Innmelding av sensrar/behv fr sensr ved eigen skule (skal sendast elektrnisk Rektr Brev m/skjema blir sendt ut prim januar til FOS) Organisering av elevgrupper Rektr Skulen melder inn elevgrupper til Rektr skuleeigar Skuleeigar får tildelt sensrar FOS Skuleeigar frdeler sensrane på parti g Kmmune 20 dagar* før eksamensdagen 16 dagar før Eksamensdagen 10 dagar før eksamensdagen 10 dagar før eksamensdagen 48 timar før eksamensdagen 24 timar før eksamensdagen fag Rektr ved elevskulen sender knfidensiell melding til sensrskulen/skulane Faglærar får knfidensiell melding m fag g at han får elevar pp i munnleg eksamen Rektr ved sensrskulen gjev knfidensiell melding til sensr m skule g fag Faglærar pprettar kntakt med sensr (ekstern sensr) Elevane får melding m trekkfag. Faglærar får melding m kva elevar han/h skal ha pp til eksamen. Elevane får vita tema Rektr Rektr Rektr Faglærar Rektr Faglærar * «Dagar før eksamensdagen» betyr arbeidsdagar. Helg g heilagdagar skal ikkje reknast med. Ikkje kva elevar/gruppe! 7. Nyttige lenkar Frskrift til pplæringslva (FtO): 7

8 Udir sine sider m eksamen i grunnskulen. Sjå g FOS sine eksamenssider der vi har samla relevant infrmasjn. 8. Mal fagrapprt FOS (Sjå g eigne malar på nettsida vår der kmpetansemål er innsett) FAGRAPPORT skule Kmmune Fag: Kmpetansemål frå K- 06 (mrk at alle kmpetansemål skal vera med): Kjenneteikn på målppnåing / vurderingskriterium (Eige skjema SKAL leggjast ved) Arbeidsmåtar: Kjelder / lærestff / litteraturliste: Stad/dat underskrift faglærar 8

9 Stad/dat underskrift rektr RUTINAR FOR GJENNOMFØRING AV MUNNLEG EKSAMEN I SUNNHORDLAND Før prøvedagen: Faglærarrapprt med utgangspunkt i alle kmpetansemåla i faget skal utarbeidast saman med elevane. Fagrapprten saman med vurderingskriterier fr faget skal gjerast kjend fr elevar g føresette seinast 1 månad før eksamensdagen. Eleven får vita kva fag han er kmen pp i 48 timar før eksaminasjnen startar. Eleven skal trekkja tema han skal pp i 24 timar før eksaminasjnen startar. Faglærar syter fr at det er så mange ppgåver tilgjengeleg at alle får trekkja. Døme: Viss ein har 10 elevar sm skal pp, må ein ha minimum 6 ppgåver, kvar ppgåve kan nyttast t gnger/vera i dublett. Førebuingsdelen er 24 timar bligatrisk ppmøte dagen før eksamen. Faglærar er tilstades g kan gi rettleiing. Eleven kan velja å gå pp parvis eller individuelt. Elevpar er gjennmgåande i alle fag unntatt framandspråk. Dersm ein elev i eit par kjem pp i framandspråk g den andre i eit anna fag (t.d. nrsk), medfører gså dette at begge må gå pp individuelt. I dei andre faga kan g ein av elevane i eit par velja å gå pp individuelt, i desse tilfella må endringane gjerast seinast 14 dagar før eksamensdagen. Dette medfører g at den andre eleven i paret må gå pp åleine. På prøvedagen: Presentasjn: Eksamen kan vara inntil 30 minutt pr elev. Inntil 60 minutt fr dei sm går pp parvis. Eleven får inntil 10 min. (par 20 min) til å leggja fram resultatet av arbeidet i førebuingstida. Han vil få eit varsel når det er t minuttar igjen. Dersm presentasjnen vert avslutta før full tid, skal faglærar spørja kandidaten(ane) m dei har nk meir å seie. Eleven skal ikkje lesa pp presentasjnen frå eit ferdigskrive manus, men framføra den munnleg med utgangspunkt i ein krt dispsisjn eller mmentliste dei har med. Det einaste hjelpemiddelet eleven kan ha med på eksamen, er eigne ntat knytt til den førebudde presentasjnen (t.d pwerpint-presentasjn). Ntat skal sjåast i samanheng med den bligatriske presentasjnen. Dersm det ppstår teknisk svikt, er eleven sjølv ansvarleg fr å kunna gjennmføra eksamen utan det aktuelle hjelpemiddelet (t.d. datamaskin.) Når elevane går pp sm par, skal dei frdela presentasjnen seg mellm. Begge elevane i ei gruppe må kunne gjera greie fr heile temaet. Samtale: Resten av eksamenstida, inntil 20 min (par 40 min), vil bli brukt til ein vidare diskusjn g samtale i faget med utgangspunkt i presentasjnen. Eksamineringa skal gi kandidatane høve til å syne kmpetanse i så str del av faget sm mgleg. Under eksamen kan elevane prøvast i fleire g relevante delar av læreplanen enn det sm kan lesast direkte ut av ein førebuingsdel. Både faglærar g sensr har plikt til å bidra til gd kmmunikasjn g gdt samarbeid fr å skapa tryggleik fr eleven. Vurdering: Elevane skal vurderast i tråd med kmpetansemåla i faget. Det skal nyttast vurderingskriterier utarbeidde av skulen. Desse skal vera ein del av fagrapprten. Det er sensr g faglærar sm set karakteren. Sensr tek den endelege avgjerda. Eleven kan, dersm sensr g faglærar pplever det vanskeleg å setja karakter, bli kalla inn att. Eleven får individuell karakter, sjølv m han tek eksamen saman med ein annan (par). 9

10 Eleven blir kalla inn åleine når han får karakteren umiddelbart etter prøva. Desse rutinane er fastsette av kmmunane ved FOS si styringsgruppe g skal gjelda alle skulane i Sunnhrdland frå g med juni Rutinane er i tråd med reginal instruks g går dermed inn i staden fr dei lkale instruksane sm alle hadde tidlegare. 10