Bibliotek med bibliotekstatistikken Depotbiblioteket STATENS BIBLIOTEKTILSYN. Norwegian Directorate for Public Libranes

Transkript

1 Bibliotek med bibliotekstatistikken 2000

2

3 Bibliotek 2001 med bibliotekstatistikken 2000 <h STATENS NB BIBLIOTEKTILSYN Norwegian Directorate for Public Libranes Rana Depotbiblioteket

4 Bibliotek med bibliotekstatistikken 2000 Utgitt av Statens bibliotektilsyn, august 2001 Postadresse: Postboks 8145 Dep, 0033 Oslo Besøksadresse: Kronprinsens gate 9 Telefon Telefax e-post: sb@bibtils.no Grafisk utforming: Statens bibliotektilsyn Trykk: Print House, 2001 Illustrasjonar: Øyvind Torseter Statens bibliotektilsyn, skrifter nr. 39, 2001 Opplag: 1500 ISBN ISSN

5 Innhald Forord 5 Hovudtrekk frå statistikken Folkebibliotek 8 Fylkesbibliotek 9 Mobil bibliotekteneste 10 Skolebibliotek 10 Bibliotek i vidaregåande skolar 10 Bibliotek i grunnskolen 10 Norsk barnebokinstitutt 11 Formidling av spesiallitteratur 11 Nord-Sør-biblioteket 11 Bibliotektenester for innvandrarar og flyktningar 11 Sami sierrabibliotehkka/samisk spesialbibliotek 11 Bibliotektenesta på Svalbard 12 Videobøker for døve 12 Videogram for døve 12 Tiltak for døvblinde 12 Andre tilskot - døve/døvblinde 12 Finsk bibliotekteneste 13 Bibliotekteneste i statlege helseinstitusjonar 13 Bibliotektenester i fengsel 13 Nordisk folkebibliotekstatistikk 13 Grafiske framstillingar og tabellar 14 Utlån per innbyggjar Utlån alle medium Utlån per innbyggjar etter fylke 16 Utlån av bøker Utlån av musikkfonogram Utlån av lydbøker Utlån av video Utlån av cd-rom Besøk per innbyggjar Besøk og utlån alle medium Medieløyving per innbyggjar landsgjennomsnitt 20 Medieløyving per innbyggjar fordelt på kommune 20 Medieløyving per innbyggjar - fordelt på fylke 21 Tilvekst av bøker Bestand og bokutlån. Fordelt på vaksne og barn 22 Tal på årsverk per 1000 innbyggjarar 22 Bibliotek

6 Tabellar 22 Folkebibliotek 2000, landsstatistikk etter kommunestorleik 22 Folkebibliotek 2000, landsstatistikk etter fylke 26 Folkebibliotek 2000, kommunar etter innbyggjartal 30 Fylkesbibliotek Mobil bibliotekverksemd Fengselsbibliotek Vidaregåande skolar Grunnskolar 2000 utlånsbibliotek 56 Norsk lyd- og blindeskriftbibliotek Statistikk over samiskspråklege medium Nordisk statistikk Samla bokutlån til barn i folke- og skolebibliotek - kommunar etter innbyggjartal 59 Fag- og forskingsbibliotek. Hovudtabell Publikasjonar frå Statens bibliotektilsyn 70 Forsøk- og utviklingsprosjekt i folkebiblioteka 73 Formidling til barn og unge 74 Biblioteket som møteplass 79 IT i folkebiblioteksektoren 81 Samarbeid på tvers av etats- og kommunegrenser 84 Andre prosjekt støtta av Statens bibliotektilsyn 88 Tilgjengelege rapportar frå avslutta prosjekt 90 Table headings in English 92 Nye biblioteklokale i

7 Forord grunnlagsmaterialet for bibliotekstatistikken levert elektronisk frå kvart einskild bibliotek og I arbeidet frå kvar einskild med bibliotekårboka skole direkte til har Statens vi gjennomført bibliotektilsyn. eitbiblioteka nytt opplegg og skolane dette året. har fått I år passord er alt slik at dei har kunna registrera opplysningane sine direkte inn i ein sentral database. Tidlegare blei opplysningane fylt ut på skjema og sende til fylkesbiblioteket. Der vart dei kontrollerte og registrerte i eit datasystem. Dei vart så overførde samla frå kvart einskild fylkesbibliotek til bibliotektilsynet. Når ein har gått over frå eit opplegg med skjema frå informasjons leverandørar til eit papirlaust system, må ein rekna med nokre innkjøyringsproblem. Det har ein også hatt denne gongen, men totalt sett har problema vore små, og landsstatistikken ligg føre like tidleg i år som tidlegare år. I år har vi også lagt ut statistikken på internettsidene til Statens bibliotektilsyn før han låg føre i trykt versjon. På fylkesnivå har det nye opplegget hatt ei ulempe som vi vonar å få retta opp til neste år. Tidlegare har fylkesbiblioteka kunna utarbeida fylkesoversikter på grunnlag av dei skjemaa dei fekk inn og ha desse oversiktene klåre lenge før landsstatistikken var ferdig. I fylkesoversiktene har det og vore vanleg å gje ein del informasjon som ein ikkje finn i landsstatistikken, t.d. informasjon om kvar einskild bibliotekfilial i ein kommune. Fylkesbiblioteka fekk i år tilgang til dette materialet først etter at det var handsama i Statens bibliotektilsyn, og derfor har deira oversikter kome ut seinare enn åra før. Eg vil med dette takka alle som har gjeve bidrag til årboka som no ligg føre. Først og fremst vil vi gi honør til alle folke-, skole- og fylkesbiblioteka i landet som har vore leverandørar av satistikkgrunnlaget og takka dei for den fine måten dei har handsama det nye opplegget på. Eg vil og takka dei medarbeidarane i bibliotektilsynet som har stått for arbeidet med årboka. Vi oppmodar alle som har spørsmål eller kommentarar til bibliotekstatistikken eller andre tema som vert tekne opp i årboka om å ta kontakt med Statens bibliotektilsyn. Vi vonar at årboka vil vera til nytte for alle som ønskjer informasjon om korleis stoda er i biblioteka. Statens bibliotektiwn, august 200U Asbjørn Langeland direktør Bibliotek

8

9 7 I " \

10 HOVUDTREKK frå statistikken tektenestene er tilgjengelege for alle som bur Kommunane i landet, jamfør harlov ansvar om folkebibliotek. for å sjå til at Staten biblio kan gje spesielle tilskot til visse bibliotekføremål som ikkje naturleg høyrer inn under ansvarsområdet til kvar enkelt kommune, eller føremål som er viktige for å halde ved like eit nasjonalt biblioteksystem. Folkebibliotek Det er til saman 1005 faste bibliotekavdelingar i Noreg, og det er ein nedgang på 42 bibliotekavdelin gar frå Det er filialar som har vorte nedlagde, mens talet på hovudbibliotek er uendra frå året før. Gjennomsnittleg er det 2,3 bibliotek pr. kommune. I år 2000 har 65 % av kommunane fagutdanna biblioteksjef. I 1999 var talet 62 %. 96 % av biblioteka har tilgang til Internett for publikum. I 1999 var det 89 %. Opningstid: Det var 200 folkebibliotekavdelingar som hadde laur dagsope og fem som hadde søndagsope i Det var Oslo, Ski, Bærum, Trondheim og Stavanger som hadde søndagsopne bibliotek. Det er eit gjennomsnitt på 36,4 timar i opnings tid pr. veke pr. kommune på landsbasis. I dei største kommunane er biblioteka (alle bibliotekfilialane) opne 152,4 timar pr. veke, mens dei små har eit gjen nomsnitt på 14,2. I 1999 var det eit gjennomsnitt på 39,9 timar pr. veke pr. kommune. Nedgangen i opningstimar kjem nok fyrst og fremst av at mange filialar er nedlagde. Økonomi: Landsgjennomsnittet i medieløyving pr. innbyggjar låg i 2000 på 29,93 kroner. I 1999 var gjennomsnit tet på 30,36. Reduksjonen er altså på 0,43 kroner, > eller 1,42%. Finnmark fylke ligg på topp med 41,68 kr i medieløyving pr. innbyggjar. Oslo ligg på botnen med 22,06. Det er ein liten nedgang i talet på årsverk. Sidan 1999 har talet på årsverk gått ned med 20, dvs. 1 %, Trass dette har utgifter til løn auka med ca. 30 millio nar kroner sidan Dette er ei av dei få utgiftene som har auka. Datatenester, medieløyving og hus leige har gått ned. Reduksjon i husleige kan forkla rast med at det er lagt ned 42 filialar. Besøk Talet på besøk i folkebiblioteka har gått opp med frå Det totale talet på besøkande er dermed oppe i , eller 4,9 besøk per inn byggjar. Dette representerer ein auke på 2 % frå året før. Utlån Ein må merke seg at tala på utlån til vaksne og barn gjeld bøker og anna materiale som i bibliotekkata logane er registrerte som barnelitteratur eller vaksen 8

11 litteratur. Statistikken viser ikkje talet på lånarar i kategoriane vaksen/barn. Det totale utlånet av bøker som er registrerte som barnelitteratur, var: i 1999: i 2000: Utlån av bøker pr. barn ser ut til å vere høgare i små kommunar enn i store, med unntak av gruppa innbyggjarar. Befolkningsgrunnlaget som er brukt i gjennom snittsutrekningane for barn, gjeld aldersgruppene 0-12 år. Det er brukt taloppgåver frå Statistisk sen tralbyrå. Det er ein auke i talet på utlån av skjønnlitterære bøker til vaksne, mens utlånstalet for fagbøker har gått ned. Ser ein på totalen av bokutlån pr. vaksen, så er det ein nedgang frå 3,01 i 1999 til 2,94 i Totalt har vi ein nedgang på 0,73 % i utlån av bøker. Det er ein nedgang frå 4,17 bøker pr. innbyg gjar i 1999 til 4,08 i Derimot har utlån av andre medium auka kraftig. Utlån av video har auka med 14,4 % frå 1999 til 2000 (heile 89,2 % frå 1991) og ligg no på utlån for Utlån av CD-ROM har auka med 34,3 % sidan i fjor. I 1996 var utlånet 3 000, mens det i 2000 var heile Utlån av musikk fonogram auka med 62 % frå 1992 til Frå 1999 til 2000 var det ein oppgang på 13,4 %, og talet ligg no på Utlånet av lydbøker låg i 1991 på I 2000 var dette talet Det er ein auke på 89 % sidan 1991 og 12 % sidan Dersom ein tek utlån av alle medium, ser ein at det har vore ein auke frå 5,17 pr. innbyggjar i 1999 til 5,21 i Høgast utlån pr. innbyggjar har Vest fold med 7,06, men det er likevel ein nedgang frå 1999, dådet var 7,13. Lågast har Oslo med 4,18. Fyl ket som har hatt størst vekst, er Telemark, som har auka utlånet med 7,1 % frå Størst nedgang har Finnmark med 10 %. Fylkesbibliotek Brutto driftsutgifter har i gjennomsnitt auka med 2 % sidan Datatenester er det som har stige mest, med heile 12 %, mens løn har auka med 3,2 %. Tilsaman er det 172 årsverk ved fylkesbiblioteka i Dette er 4,4 fleire årsverk enn i Totalt har bestanden av alle medium gått ned. Her er det bøker for vaksne som står for det meste av nedgangen. Totalt har fjernlån av alle medium auka med 2,7 %, og dette gjeld innafor fylket. Utafor fylket har fjernlånet gått ned med 19,8 %. Talet på fjernlån har gått mest ned i Finnmark, med 21%, mens Roga land har auka mest med 48,6 % sidan Det totale utlånet frå fylkesbiblioteka har gått ned med 1,2 %. Bibliotek

12 Mobil bibliotekteneste Kommunar innafor det geografiske verkeområdet til SND hadde til og med år 2000 rett til driftstilskot til mobil bibliotekteneste. Dei kunne få 50 % tilskot til godkjende driftsutgifter, det vil seie utgifter til løn, kunngjering og drift av bokbuss eller bokbåt. Inves teringstilskot på 50 % til kjøp av bokbuss vart gjeve uavhengig av SND-status. For samiske område gjeld særskilde tilskotsordningar. Frå og med 2001 er tilskotet til mobil bibliotekverksemd innlemma i rammetilskotet til kommunane. Ordninga med til skot for drift av mobil bibliotekverksemd i samiske område held fram som eiga ordning. I 2000 var det 46 mobile bibliotekeiningar i lan det. Bokbåten på Vestlandet blir rekna som tre einin gar, fordi bokbestand og personale blir skifta ut for kvart av dei tre fylka båten dekkjer. To bussar har eit samarbeid med kommunar i Sverige og/eller Finland. Alle desse er i samiske område. Den mobile bibliotek verksemda omfattar 177 kommunar og 18 fylke medrekna Oslo. Dei mobile biblioteka hadde i alt 2112 stoppestader i Det statlege investeringstilskotet gjekk i 2000 til ny bokbuss ved Bergen offentlige bibliotek, Buskerud fylkesbibliotek og den nye lulesamiske bokbussen i Tysfjord. Den lulesamiske bokbussen kjem i drift hausten Utlånet ved dei mobile einingane var totalt på Talet omfattar utlån av bøker og andre medium. Skolebibliotek Det kan vere vanskeleg å samanlikne statistikken frå skolane frå år til år, fordi talet på skolar som leverer statistikk, varierer. Statistikken frå dei skolane som leverer, kan også vere mangelfull. Det er viktig å ha dette i tankane når vi bruker tala. Skolebibliotek som har sendt inn skjema etter fristen, har ikkje kome med i statistikken. Bibliotek i vidaregåande skolar Datagrunnlaget omfattar dei skolane som leverte statistikk. 19 skolar leverte ikkje statistikk eller leverte mangelfull statistikk. Løyvingane til medium har auka med 22 % sidan 1999 og ligg no på 240,27 pr. elev. Tilveksten av bøker pr. elev har stige frå 0,91 i 1999 til 1,20 i Bibliotekartimar i skolane ser ut til å vere redu serte. Timar pr. elev var 2,98 i 1999 mot 2,27 i Viss ein ser på timar pr. skole pr. veke, så er det ein nedgang på heile 42 %. Bibliotekartimar vil seie timar som bibliotekaren er tilgjengeleg for elevane, og har ingenting med opningstida å gjere. 46 % av skolane har eiga heimeside, mot 30 % i I 1999 hadde 71 % Internett-tilgang for elevane, mens det i 2000 hadde stige til 83 %. Bibliotek i grunnskolen Datagrunnlaget omfattar dei skolane som leverte stati stikk. IfølgjeStatistisksentralbyråvardeti 1999/2000 totalt skolar, med elever. Det vil seie at datagrunnlaget omfattar ca. 80 % av skolane. Utlån av bøker pr. elev har auka frå Personar med bibliotekfagleg utdanning i skolebibliotek har gått ned frå 594 i 1999 til 552 i fjor. Bibliotekar timar pr. skole har falle drastisk frå 4,5 til 1,8. Biblio tekartimar vil seie timar som bibliotekaren er tilgjen geleg for elevane, og har ingenting med opningstida å gjere. Tilvekst av bøker pr. elev har derimot auka frå 0,70 til 1,00. Norsk barnebokinstitutt Norsk barnebokinstitutt (NBI), stifta i 1979, er eit dokumentasjons- og informasjonssenter for barne- og ungdomslitteratur. Den statlege løyvinga var i 2000 på kroner. Biblioteket har om lag bind og blir nytta av forskarar, lærarar, studentar, ulike kulturinstitusjonar og medium. Sjå meir på Formidling av spesiallitteratur Den statlege løyvinga til Fjernlånssentralen ved Deichmanske bibliotek var i 2000 på kro ner. Fjernlånssentralen er eit knutepunkt i det nasjo nale fjernlånssamarbeidet. Registrerte utlån frå Fjern lånssentralen i 2000 var bind, fordelte på bøker, kopi-tingingar og AV-medium. 10

13 Medieløyving pr. innbyggjar 10 på topp Modalen Hordaland 322,48 Utsira Rogaland 239,52 Bykle Aust-Agder 153,45 Åseral Vest-Agder 146,5 Tydal Sør-Trøndelag 138,2 Rømskog Østfold 132,37 Forsand Rogaland 122,94 Gamvik Finnmark 112,97 Hasvik Finnmark 108,12 Kvitsøy Rogaland 106,3 Medieløyving pr. innbyggjar 10 på botn Skodje Møre og Romsdal 10,96 Lindesnes Vest-Agder 11,80 Tromsø Troms 14,45 Eidskog Hedmark 15,42 Balsfjord Troms 15,72 Narvik Nordland 15,99 Leirfjord Nordland 16,38 Askøy Hordaland 17,06 Bamble Telemark 17,38 Os Hordaland 18,27 Landsgjennomsnittet i medieløyving pr. innbyggjar låg i 2000 på v v 29,93 kroner. I 1999 var gjennomsnittet på 30,36. Reduksjonen Æ Æ er altså på 0,43 kroner, eller 1,42 %. Nord-Sør-biblioteket kroner vart gjeve som driftstilskot til Nord- Sør-biblioteket ved Stavanger folkebibliotek. Nord- Sør-biblioteket skal vere eit kompetansesenter for folkebiblioteksektoren i Noreg når det gjeld informa sjon om nord-sør-problematikken og forholdet til den tredje verda. I 2000 hadde biblioteket 142 spørs mål. I tillegg har biblioteket bygd opp ein emne basert lenkjekatalog til nyttige informasjonsressursar på Internett. Denne katalogen har hatt mellom 100 og 150 oppslag pr. veke. Sjå meir på solvberg/html/nordsyd.html Bibliotektenester for innvandrarar og flyktningar Den statlege løyvinga til bibliotektenester for innvan drarar og flyktningar var i 2000 på kro ner. Pengane vert i hovudsak nytta til ei landsom fattande spesialteneste som Deichmanske bibliotek utfører. Samlinga av litteratur på aktuelle innvandrar språk er no på om lag bind på 37 språk. Om lag bind er bøker for barn og unge. Samlinga vert nytta til fjernlån og til utplassering av depot i andre bibliotek. I 2000 auka fjernlånet med om lag 9,3 % frå året før. Sami sierrabibliotehkka/samisk spesialbibliotek Sami sierrabibliotehkka/samisk spesialbibliotek ligg i Karasjok. Spesialbiblioteket har nasjonale oppgåver med lagring, registrering og utlån av materiale på samisk språk og om samiske tilhøve. Spesialbiblio teket samarbeider med Nasjonalbiblioteket avdeling Rana (NBR) om katalogisering av samisk litteratur. Utlånet skj er både direkte til brukarane og ved fjernlån til inn- og utland. Biblioteket har vore fullfinansiert av Staten sidan I 2000 var den statlege løy vinga til Spesialbiblioteket på kroner. Sam linga inneheld bøker for barn og vaksne, tidsskrift og aviser og dessutan andre medium som musikk, video gram, språkkurs og lydbøker. Frå har Sametinget overteke ansvaret for og forvaltninga av Samisk spesialbibliotek. Biblio teket skal vere tilgjengeleg for alle med behov for samiske bibliotektenester. Vidare kjem det til å vere Bibliotek

14 Det er ein auke i talet på utlån av skjønnlitterære bøker til J J vaksne, mens utlånstalet for fagbøker har gått ned. Ser ein på totalen av bokutlån pr. vaksen, så er det ein nedgang frå 3,01 i 1999 til 2,94 i eit viktig ledd i Sametinget si informasjonsteneste, og det skal vere Sametinget sitt forvaltningsbibliotek. Sjå meir på samisk/samisk spesialbibliotek.htm Bibliotektenesta på Svalbard Bibliotektenesta på Svalbard har hatt ein eigen post på statsbudsjettet sidan I 2000 var det statlege tilskotet på kroner. Den totale driftsrekne skapen for 2000 var på kroner. Totalt utlån i 2000 var bind til eit folketal på om lag Videobøker for døve Staten løyvde i 2000 ein halv million kroner til støtte for produksjon av videobøker for døve. To prosjekt fekk støtte. Videogram for døve Stiftelsen Døves Video (DV) fekk kroner i statstilskot i DV har som mål å skaffe døve den informasjonen dei treng og gje dei eit kulturtil bod. Verksemda konsentrerer seg i hovudsak om produksjonen av det månadlege magasinet "Tegn satt", barneprogrammet "Tegntitten" og ungdoms programmet "Tegnkult", som vart sende i NRK fjernsynet. I alt vart det i 2000 laga 41 program i desse seriane. Vidare vart det i 2000 starta opp ein ny serie: Tusen&To. Det vert laga 16 program av denne serien. Sjå meir på dv/index.html Tiltak for døvblinde Det statlege tilskotet til tiltak for døvblinde var i 2000 på kroner. Midlane går til Foreningen Norges Døvblinde (FNDB) som tilskot til arbeidet med avisa "Punktnytt" og "Døvblindes ukeblad", og til den elektroniske informasjonsformidlinga Døv blindes dataavis. Frå 1998 dekkjer midlane også vidareutvikling av heimesidene til FNDB. Punktnytt og Døvblindes ukeblad kjem begge ut i storskrift og i blindeskrift, og vert lesne inn på kassett i lang samt tempo. Sjå meir på -fndbred/hvas.htm Andre tilskot - døve/døvblinde Over budsjettkapittelet til Statens bibliotektilsyn får også Punktskrifttrykkeriet i Norges blindeforbund kroner i støtte for å gje ut ulike blad i punktskrift for blinde. Midlane vert i tillegg nytta til punktskriftutgåver av organisasjonsmateriale. Døves Forlag AS får eit årleg tilskot på kroner. Det meste av dette går til utgjeving av "Døves tidsskrift", som kjem ut kvar fjortande dag. Ei av hovudopp gåvene til organisasjonen er å tilby medlemmene informasjon i den forma kvar enkelt kan lese. Dei gjev ut eit informasjonsblad både i punkt- og stor skrift, og dessutan på lydkassett. Vestlandske blindeforbund mottek statleg støtte til trykking av publikasjonar i punktskrift og stor skrift. Den statlege løyvinga i 2000 var på kroner. Finsk bibliotekteneste Etter ein avtale skal Finnmark fylkesbibliotek gjere teneste som sentralbibliotek for finskspråkleg litte ratur i Noreg. Det skal yte tenester både til finsk talande norske statsborgarar og finske statsborgarar som er i landet for kortare eller lengre tid. I 2000 var løyvinga på kroner, og samlinga omfatta bind. Utlånet til finskspråklege var i 2000 på bind. Samlinga hadde 71 brukarbibliotek. 12

15 Utlån pr. innbyggjar 10 på topp Utsira Rogaland 33,44 Modalen Hordaland 16,8 Tydal Sør-Trøndelag 13,02 Grane Nordland 12,85 Lund Rogaland 11,51 Fyresdal Telemark 11,48 Tolga Hedmark 11,05 Os Hedmark 11,01 Sokndal Rogaland 10,66 Tinn Telemark 10,59 Utlån pr. innbyggjar 10 på botn Hurum Buskerud 1,38 Leirfjord Nordland 1,48 Skodje Møre og Romsdal 1,57 Etne Hordaland 1,62 Kåfjord Troms 1,62 Tjeldsund Nordland 1,64 Gjemnes Møre og Romsdal 1,85 Giske Møre og Romsdal 1,93 Balsfjord Troms 2,00 Malvik Sør-Trøndelag 2,02 Bibliotekteneste i statlege helseinstitusjonar Bibliotektenesta i statlege helseinstitusjonar fekk i kroner over statsbudsjettet. Løy vinga omfatta Rikshospitalet, inkludert det som før var Oslo Sanitetsforenings Revmatismesykehus (avgrensa til barn og unge). Deichmanske bibliotek utfører tenestene. Totalt vart det lånt ut bind i Bibliotektenester i fengsel Bibliotekteneste til innsette i fengsel vert utført av lokale bibliotek og finansiert med statlege midlar. Ordninga omfattar 12 avdelingar i 11 institusjonar og gjeld 44,5 % prosent av soningsplassane. Tilbodet omfatta 903 innsette. Det totale utlånet var i 2000 på bind. I 1999 var talet på innsette Likevel har det totale utlånet auka dette året. Auken er på 12,1 % pr. innsett. Utlån pr. innsett var i ,6. Gjennomsnittet i landet elles var på 5,1 %. Her må ein elles ta med at tre fengsel manglar i datagrunnlaget, fordi dei ikkje leverte statistikk. I 1999 var det berre eitt fengsel som ikkje leverte, og det kan forklare noko av endringa. Nordisk folkebibliotekstatistikk Statistikken på dette området er frå 1999, altså eitt år lenger attende enn den andre statistikken, fordi det ikkje let seg gjere å få inn 2000-tala frå alle land til same tid. Sverige ligg på topp når det gjeld talet på biblio tek hadde landet 1472 bibliotek totalt. Noreg kom som nestemann med Talet på årsverk er derimot minst i Noreg. Danmark har 5177,7 års verk til 781 bibliotek, mens Noreg har 1916 til 1047 bibliotek. Noreg kjem på sisteplass når det gjeld medieut gifter pr. innbyggjar, med 30,36 mot Danmarks 71,21. Noreg kjem også på botnen når ein ser på utlån pr. innbyggjar med 5,17 mot Finlands 19,30. Totalt utlån pr. innsett i norske fengsel var i 2000 på 103,6. Gjennomsnittet i landet elles var på 5,21. f f

16 Grafiske framstillingar og tabellar Grafl Utlån alle medium pr. innbyggjar ,3 5,2 5,1 5,0 yv-,5, ,05 N^e 5,05 5,00 5,19 *ua^ 5,21 4,9 J^4,92 4,8 / 4,7 If4,73 4,6 4, Graf Utlån alle medium r* S o v- c >* a. {* l" (

17 Graf3 Utlån alle medium pr. innbyggjar Fylkesvis fordeling 8 co^ "T.O r-' m 7 H i co lo co co" CO,- yj 1" CM 6. -Sig. min.t 15S liilliiltiiiiiiiiii CO 9 W Z 1999 D2000 Graf r St 3s in s CD en i Utlåni av bøker s s E 00 in LO 3 <* Oo 00 oo H O) ot m ul» r «- i-,- CM en CN 1! I co o I I lico co 11 LO CD CM un o CO co I "CNJ LO olo JrC c ra ro 6000 Q. ra H ^ o oo CM in co o I CD co O5 00 o I cm Vaksne DBarn Bibliotek

18 Graf Utlån av musikkfonogram o 700 I 600 c S o. 400 re H Hj ^H Graf Utlån av lydbøker o c <u Q w

19 Graf Utlån av video o c S < Graf8 Utlån av CD-ROM O O o c oflj w a ( T Bibliotek

20 Graf9 5,0 i- 4,8 4,6 Besøk pr. innbyggjar ,7 4,7 4,8 4,9 4,5 4,5 4,4 4,4 4,2 I 4,0 3,8 3,6 3,4 3,2 4,2 -*4,3 3, Graf 10 Besøk og utlån alle medium o! 5 s»» g Sj la o r I raf - 55 _J I r-- T- 3j.jgt «.J O Q (fl 9 s Besøk Utlån 18

21 Grafll Medieløyving pr. innb. Landsgjennomsnitt - alle beløp i 2000-kroner 34,00 33,00 32,00 i- Q o 31,00 I 2,98 2, ,43 \ 4,64 31,34 1,31 30,00 29,93 29,00 28, Grafl2 90 p 80 Medieløyving Mecdiele jyving pr. innb. mb. Fordelt rordeit på kommunar kommunalr C 50 E O « P , 64 -, "I ? 37 I I I i i < < Kr pr innb D r Bibliotek

22 Grafl3 50,00 t 45,00 40, o IO c 35,00 " c( 1 IO O5 V of. «CCM O5 V 1» co CM 00 30,00 CM 25,00 CM CM CO CO - CM <N CM CM rn S S^ co r*- COOJ CO_O5 co CO co CO Medieløyving lediiek?yving pr. innbyggjar inrnby'ggjjar it LO T.oo" h- CM cm en min cm in in co co Fordelt på fylke fyrike T- O) "* "fr CO co o.- - a>" o o>" o o o- CM CM cm t f^ &5 5ft rf LO 8» 00 oo CM co- 03- oo in m S^ od oo" < 3 CM CM s> - CM * -I N CM h- CM as a»' oo" oo" CD CM CO o"co C0 o co m S CQ (V, o 00 CM CO LO in CM 00 oo i «fr. o* 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 i- 2 CA (0 < O W O co E 0) x T3 Q. Q. o 2 (A ffl 2 (A 5 " Q) CO CO "D T3 P D) 0) jjj < < <: > T3 c _cc co en o cr D C co do I iz" en o c ro o W T3 CO E o 0 ro q 0 Q C/i co c Q H Z c o z E o h1 co E c 1999 D2000 Grafl4 Tilvekst Ive*kst av aiv bøker p ~"~ o "1400 <D I 300 a I I 36! 365 I 338 I J I 311 I I 34 K Vaksne DBarn 20

23 Graf15 f» x. i- I *l -II Bestand og bokutlan i mill. Fordelt på vaksne og barn 8 8,08 8,10 6,82 6,87 I ,09 F~l * * '.. I.. f- 5,65 5,72 I 5,22 \J,c*. rir 5,18 u, IO... H 1 5 II 1 1 I :m I I i i i " i l l Barn - fag Barn - skjønn Voksen - fag Voksen - skjønn Bestand 1999 Bestand 2000 Utlån 1999 Utlån 2000 Grafl6 250 Tal på årsverk pr innbyggjar re I 150 x, o " 100 ro IJ l l i <0,2 0,2-0,4 0,4-0,6» 0,6-0,8 0,8-1,0 1,0-1,2 1,2< 1999 D2000 Bibliotek

24 Tabell 1. Folkebibliotek landsstatistikk etter kommunestorleik OPNINGSTID 1 Kommune- Tal på Innbyggjartal Tal på Totalt tal på Tal på bibl. Timar totalt Timar e. kl. 17 Del med Del med storleik kommunar hovudbibliotek bibliotek pr. kommune pr. kommune pr. kommune laurdagsope søndagsope > innb ,8 152,4 26,6 100% 80% innb ,3 111,3 17,3 100% 0% innb ,7 102,3 20,3 100% 0% innb ,3 59,8 11,7 100% 5% innb ,2 53,9 9,2 78% 0% innb ,6 49,4 10,0 76% 0% innb ,5 50,7 10,5 75% 0% innb ,3 36,3 8,0 58% 0% innb ,5 28,3 7,6 38% 0% innb ,0 22,2 6,3 20% 0% innb ,7 17,0 5,3 12% 0% < innb ,1 14,2 3,3 23% 0% Sum 436* ,3 36,4 8,2 46% 1 % Tal på opningstimar i kommunen og tal på avdelingar som held ope på laurdagar og søndagar I dei fem siste kolonnane er summen gjennomsnittet * Inkl. Svalbard ØKONOMI Kommune- Tal på Løn Bøker, AV- Medium Medium Drift mobile Data- Husleige Andre Løn + storleik kommunar pr. innb. tids., aviser medium einingar tenester pr. innb. utgifter medium pr. innb. pr. innb. pr. innb. pr. innb. pr. innb. pr. innb. pr. innb. pr. innb. > innb ,45 22,72 2,53 24,13 25,26 0,50 3,70 23,24 18,68 168, innb ,92 22,35 1,53 23,91 TX 88 1, ,99 25,19 160, innb ,06 25,25 2,13 27,46 27,39 0,20 4,47 14,64 14,94 151, innb ,07 26,26 1,44 26,54 27,70 2,37 6,06 18,48 18,61 151, innb ,07 24,00 1,65 26,06 25,65 0,83 7,32 18,43 12,86 127, innb ,28 28,01 1,43 28,71 29,44 2,82 5,77 19,91 15,31 143, innb ,63 30,55 1,80 32,66 32,35 0,70 6,61 9,97 20,88 152, innb ,15 32,56 1,63 33,05 34,19 2,90 5,68 16,85 18,66 150, innb ,58 35,99 2,45 36,78 38,44 5,51 6,53 14,52 22,30 162, innb ,69 43,07 2,03 42,78 45,10 4,50 7,55 18,57 28,08 182, innb ,94 51,22 2,80 51,85 54,02 2,46 8,98 14,67 34,40 218,97 < innb ,79 91,29 8,28 101,64 99,57 10,74 28,27 50,18 67,72 377,36 Sum 436* 128,35 27,93 2,00 29,20 29,93 1,79 5,69 17,61 19,28 158,28 * Inkl. Svalbard 22

25 Tabell 1. Folkebibliotek landsstatistikk etter kommunestorleik ØKONOMI PERSONALE BARNEBØKER Kommune- Tal på Drift totalt Drift totalt Heiltidstilsett Biblioteksjef Del deltids- Tilvekst Tilvest Tilvekst storleik kommunar biblioteksjef med fagutd. ti I sette fag skjønn totalt pr. innb. pr. innb. >r. 100 barn r. 100 barn w. 100 barn > innb ,02 214,83 100% 100% 38% 8,0 22,3 30, innb ,98 202,26 100% 100% 42% 7,7 25,1 32, innb ,50 185,70 100% 100% 41 % 8, , innb ,36 197,30 100% 100% 43% 9,0 26,5 35, innb ,89 167,17 94% 100% 53% 9,0 24,0 33, innb ,58 187,54 95% 97% 61 % 11,1 29,8 40, innb ,88 191,14 100% 100% 60% 9,7 32,8 42, innb ,71 194,41 69% 81 % 73% 13,0 46,7 59, innb ,16 210,89 56% 56% 79% 14,1 62,1 76, innb ,85 241,50 29% 45% 86% 16,2 74,3 90, innb ,33 279,48 19% 32% 90% 19,1 93,6 112,7 < innb ,26 534,26 14% 23 % 91 % 41,6 195,5 237,0 Sum 436* 199,08 202,64 57 % 65 % 58% 10,2 33,6 43,8 BARNEBØKER BØKER FOR VAKSNE Kommune- Tal på Bestand Bestand Bestand Tilvekst Tilvekst Tilvekst Bestand Bestand Bestand storleik kommunar fag skjønn totalt fag skjønn totalt fag skjønn totalt pr. 100 barn pr. 100 barn pr. 100 barn pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 vaksne vaksne vaksne vaksne vaksne vaksne > innb ,6 395,8 528,4 6,8 5,0 11,8 135,5 86,8 222, innb ,4 389,0 504,4 6,0 6,2 12,2 171,2 132,3 303, innb ,1 371,5 498,6 6,2 6,4 12,6 166,1 137,7 303, innb ,9 506,6 658,5 7,3 6,6 13,9 191,0 158,0 349, innb ,8 407,0 528,8 6,5 7,0 13,5 169,6 179,3 348, innb ,1 553,8 708,9 6,7 8,2 14,9 170,4 197,6 367, innb ,0 646,1 795,1 6,5 8,9 15,4 227,3 278,2 505, innb ,7 800,5 979,2 8,0 12,7 20,7 231,7 337,6 569, innb , , ,3 8,1 16,9 25,0 229,1 435,0 664, innb , , ,7 8,7 23,9 32,6 273,4 555,8 829, innb , , ,3 9,0 27,0 36,1 341,3 826, ,7 < innb , , ,7 26,9 65,6 92,4 429,2 1018, ,5 Sum 436* 154,7 596,5 751,1 7,0 9,1 16,2 185,1 218,2 403,3 * Inkl. Svalbard Bibliotek

26 Tabell 1. Folkebibliotek landsstatistikk etter kommunestorleik BØKER MUSIKK- LITTERATUR- VIDEO TOTALT FONOGRAM FONOGRAM ALLE MEDIUM Kommune- Tal på Tilvekst Bestand Tilvekst Bestand Tilvekst Bestand Tilvekst Bestand Tilvekst Bestand storleik kommunar pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 pr. 100 innb. innb. innb. innb. innb. innb. innb. innb. innb. innb. > innb innb innb ,9 15,9 15,8 273,5 339,4 338,5 0,9 0,7 0,9 7,5 7,8 4,8 0,5 0,5 0,6 4,0 4,5 5,5 0,7 0,8 0,9 2,5 3,0 3,7 18,3 18,4 18,8 302,3 365,8 360, innb ,6 402,7 0,7 6,8 0,8 6,3 0,8 3,5 20,8 433, innb ,2 382,9 0,4 5,1 0,6 5,4 0,8 4,2 19,4 405, innb ,2 0,6 5,1 0,7 5,2 0,8 4,2 22,0 453, innb ,4 558,7 0,5 8,7 0, ,0 6,0 22,8 598, innb ,8 0,8 7,5 0,9 5,8 30,5 673, innb ,0 772,0 0,6 8, ,2 1,6 8,5 37,6 802, innb ,3 966, ,9 9,5 1,8 10,0 46,5 1003, innb , ,0 0,9 8,4 1,0 10,2 2,2 15,0 53, ,9 < innb , , , ,2 6,3 41,1 130, ,4 Sum 436* 21,0 464,5 0,7 6,8 0,7 5,8 1,0 4,7 24,1 493,4 * Inkl. Svalbard UTLÅN BARNEBØKER UTLÅN BØKER FOR VAKSNE TOTALT BOKUTLÅN Kommune- Tal på Fag Skjønn Totalt Omløps- Fag Skjønn Totalt Omløps- Totalt Omløpsstorleik kommunar pr. barn pr. barn pr. barn fart pr. vaksen pr. vaksen pr. vaksen fart pr. innb. fart > innb. 5 1,77 7,08 8,86 1,68 1,62 1,47 3,09 1,39 4,05 1, innb. 7 1,97 8,63 10,60 2,10 1,80 1,69 3,49 1,15 4,76 1, innb. 13 1,72 7,24 8,96 1,80 1,68 1,67 3,35 1,10 4,35 1, innb. 19 1,87 7,93 9,80 1,49 1,57 1,58 3,15 0,90 4,31 1, innb. 18 1,42 6,63 8,05 1,52 1,10 1,28 2,38 0,68 3,45 0, innb. 38 1,72 7,53 9,25 1,30 1,11 1,46 2,57 0,70 3,81 0, innb. 28 1,48 7,12 8,60 1,08 1,25 1,51 2,76 0,55 3,83 0, innb. 62 1,79 8,60 10,39 1,06 1,17 1,46 2,63 0,46 3,99 0, innb. 84 1,90 8,45 10,35 0,81 0,96 1,67 2,62 0,40 3,98 0, innb. 66 2,02 8,68 10,70 0,65 0,96 1,63 2,60 0,31 3,96 0, innb. 74 1,85 9,07 10,92 0,53 0,93 1,78 2,71 0,23 4,08 0,31 < innb. 22 3,18 15,48 18,66 0,52 1,32 2,10 3,42 0,24 6,02 0,33 Sum 436* 1,77 7,69 9,46 1,26 1,40 1,54 2,94 0,73 4,08 0,88 * Inkl. Svalbard 24

27 Tabell 1. Folkebibliotek landsstatistikk etter kommunestorleik VIDEO TOTALT UTLÅN Utlån pr. innb. Omløpsfart Utlån pr. innb. Endring frå 1999 pr. innb. Utlån pr. årsverk 0, ,32 0,08 % ,55 17,91 6,12 2,74 % ,61 16,71 5,55 1,63 % ,47 13,58 5,40-2,45 % ,60 14,43 4,50 1,88 % ,54 12,72 4,73 1,02% ,57 9,51 4,78-1,30 % ,58 10,04 4,92-0,56 % ,71 8,31 5,04 3,70 % ,68 6,77 4,94-0,13 % , ,26-2,74 % ,60 3,88 8,05-2,40 % * Inkl. Svalbard 0,55 11,74 5,21 0,66 % * Inkl. Svalbard Bibliotek

28 Tabell 2. Folkebibliotek landsstatistikk etter fylke (Rekneskap og budsjett i l 000 kr) Fylke Innbyggjartal REKNESKAP 2000 Tal på Tal på Tal på Fag- Løn Bøker, AV- Medium Data- Husleige Totalt barn t.o.m. hovud- avd. utdanna aviser, medium totalt tenester drifts- 12 år bibliotek bibl. sjef tidsskrift rekneskap Østfold Akershus Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Svalbard Sum utan Oslo Sum med Oslo BUDSJETT 2001 MEDIELØYVING DRIFTSUTG. PR. INNB. PR. INNB. Løn Bøker, aviser, AV- Medium Data- Husleige Totalt drifts- Rekn.sk. Endring frå 2000 Fylke tidsskrift medium totalt tenester budsjett 2000 Østfold ,07-2,23 % 28,74 207,14 Akershus ,29-4,23 % 21,44 219,92 Oslo ,06-4,98 % 19,04 228,44 Hedmark ,46 2,44 % 30,43 183,49 Oppland ,97 0,33 % 32,49 196,12 Buskerud ,54 5,15% 28,02 182,29 Vestfold ,29-0,64 % 34,05 225,29 Telemark ,09 0,28 % 28,99 197,10 Aust-Agder ,03-2,30 % 29,25 195,50 Vest-Agder ,22-4,25 % 28,36 193,38 Rogaland ,87 2,09 % 35,04 192,65 Hordaland ,92-3,41 % 32,00 202,90 Sogn og Fjordane ,83 8,88 % 37,73 264,85 Møre og Romsdal ,55-1,18% 26,11 172,73 Sør-Trøndelag ,84-2,75 % 25,28 141,35 Nord-Trøndelag ,89 3,46 % 31,30 200,34 Nordland ,31-2,39 % 30,37 199,05 Troms ,43-14,66% 28,83 186,92 Finnmark ,68 2,96 % 40,49 313,96 Svalbard Sum utan Oslo ,93-1,09 % 29,61 199,36 Sum med Oslo ,93-1,42 % 28,42 202, Budsjett

29 Tabell 2. Folkebibliotek landsstatistikk etter fylke (Rekneskap og budsjett i kr) PERSONALE. I.. BØKER FOR BARN Fylke Personar Personar Totalt i Årsverk pr. Del pub- Tilvekst Tilvekst Total Avgang Bestand Bestand Total heltid deltid årsverk 1000 innb. likumstid1 fag skjønn tilvekst fag skjønn bestand Østfold ,41 0,56% Akershus ,43 0,43% Oslo , Hedmark , % Oppland ,38 0,59% Buskerud ,39 0,49% Vestfold ,46 0,49% Telemark ,49 0,53% Aust-Agder ,41 0,58% Vest-Agder ,40 0,48% Rogaland , % Hordaland , % Sogn og Fjordane ,51 0,52% Møre og Romsdal ,37 0,59% Sør-Trøndelag ,32 0,63% Nord-Trøndelag ,40 0,68% Nordland ,43 0,58% Troms ,41 0,70% Finnmark ,75 0,67% Svalbard Sum utan Oslo ,41 0,57 % Sum med Oslo ,42[ ] Del av personalressurs som blir brukt til å ta seg av publikum BØKER FOR VAKSNE TOTALT BØKER Fylke Tilvekst Tilvekst Tilvekst Avgang Bestand Bestand Total Tilvekst Avgang Bestand fag skjønn totalt fag skjønn bestand Østfold Akershus Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Svalbard Sum utan Oslo Sum med Oslo Bibliotek

30 Tabell 2. Folkebibliotek landsstatistikk etter fylke (Rekneskap og budsjett i i 000 kr) Fylke Østfold Akershus Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Svalbard ABONNEMENT I BESTAND ANDRE MEDIUM Tidsskrift Aviser Samla Samla Samla Musikk- Litteratur- Video CD-ROM Anna 1 tilvekst avgang bestand fonogram fonogram Sum utan Oslo Sum med Oslo [ 5 467[ [ [ Notar, fotografi, mikrofonner, multimediesett, grafikk, dias-seriar osv. ANDRE MEDIUM TOTALT ALLE MEDIUM UTLÅN BØKER TIL BARN Fylke Samla Samla Samla Tilvekst Tilvekst Avgang Bestand Fag Skjønn Totalt Pr. barn tilvekst avgang bestand pr innb. Østfold , ,0 Akershus , ,4 Oslo , ,2 Hedmark , ,7 Oppland , ,0 Buskerud , ,8 Vestfold , ,5 Telemark , ,8 Aust-Agder , ,4 Vest-Agder , ,9 Rogaland , ,0 Hordaland , ,4 Sogn og Fjordane , ,2 Møre og Romsdal , ,0 Sør-Trøndelag , ,4 Nord-Trøndelag , ,5 Nordland , ,9 Troms , ,5 Finnmark , ,3 Svalbard Sum utan Oslo , ,6 Sum med Oslo , ,5 28

31 Tabell 2. Folkebibliotek landsstatistikk etter fylke (Rekneskap og budsjett i l 000 kr) UTLÅN BØKER TIL VAKSNE TOTALT Fylke Fag Skjønn Totalt Pr. UTLÅN Fonogram vaksen BØKER musikk Fonogram litteratur UTLÅN ANDRE MEDIUM Video CD-ROM Anna ' Totalt Østfold , Akershus , Oslo , Hedmark , Oppland , Buskerud , Vestfold , Telemark , Aust-Agder , Vest-Agder , Rogaland , Hordaland , Sogn og Fjordane , Møre og Romsdal , Sør-Trøndelag , Nord-Trøndelag , Nordland , Troms , Finnmark , Svalbard Sum utan Oslo Sum med Oslo Einingar som blir lånt ut sjølvstendig, tel som eit utlån. 2, , UTLÅN ALLE MEDIUM BESØK FJERNLÅN Totalt tal på Utlån Endring frå 99 Ulån Utlån Tal på Besøk Endring frå 99 Fylke utlån pr. innb. pr. innb. pr. årsverk frå buss/båt besøk pr. innb. pr. innb. Tal på innlån Innlån pr innb. Østfold ,24 3,7% ,40 6,0% ,7 Akershus ,55-1,4% ,17-2,9 % ,0 Oslo ,18-2,9 % ,03 3,7 % ,8 Hedmark ,14 0,5 % ,44 2,3 % ,7 Oppland ,77 3,8% ,00 14,5 % ,9 Buskerud ,09 0,4% ,82-5,4 % ,1 Vestfold ,06-1,0% ,84-0,4 % ,9 Telemark ,95 7,1 % ,48 4,8% ,4 Aust-Agder ,60-1,8% ,40-10,0% ,2 Vest-Agder ,91-0,4 % ,01 16,5 % ,3 Rogaland ,55 3,4% ,53 5,6% ,6 Hordaland ,10 1,6% ,65-0,1 % ,5 Sogn og Fjordane ,89 1,2% ,59-3,8 % ,0 Møre og Romsdal ,44-1,6% ,78-5,2 % ,2 Sør-Trøndelag ,34 4,8% ,08 2,9% ,4 Nord-Trøndelag ,55 1,8% ,95 7,5% ,2 Nordland ,33 0,1 % ,15 6,7% ,5 Troms ,21-1,2% ,24 2,5% ,7 Finnmark ,32-10,0% ,91-7,8 % ,4 Svalbard Sum utan Oslo ,34 1,0% ,89 1,8% ,6 Sum med Oslo ,21 0,7% ,90 2,0% ,6 Bibliotek