Handlingsprogram, planstrategi, årsbudsjett og

Transkript

1 Handlingsprogram, planstrategi, årsbudsjett og økonomiplan for Fjell kommune

2 Innhaldsliste Handlingsprogram Planstrategi Årsbudsjett Økonomisk status... Statsbudsjettet 2014 kommuneopplegget... Økonomiske nøkkeltal, Fjell kommune... KOSTRA analyse... Årsbudsjett drift Hovudprioriteringar investering Økonomiplanen

3 Handlingsprogram Innleiing Det kommunale plansystemet i Fjell Plan og bygningsloven av 2008 set krav om at kommuneplanen skal ha ein handlingsdel. Det same er gjeldande for kommunedelplanar for tema eller verksemdsområde. Handlingsdelen og økonomiplanen er kommunen sitt viktigaste verktøy for å sikra god økonomisk planlegging og styring. Handlingsdelen skal visa kommunen sine prioriteringar og kva kommunen skal arbeida med i løpet av dei komande fire budsjettåra. Handlingsdelen synleggjer ressursfordelinga og spesifiserer mål og tiltak som er tenkt gjennomført. Handlingsprogrammet, økonomiplan og årsbudsjett utgjer kommuneplanen sin handlingsdel i Fjell kommune, slik det går fram av plansystemet i figuren under: Figur 1: Det kommunale plansystemet 2

4 Kortsiktig del (1 årig) Langsiktig del (4 årig) PLANSTRATEGI HANDLINGSPROGRAM HANDLINGSDEL Med handlingsprogram, årsbudsjett og økonomiplan PLANPROGRAM ÅRSMELDING KOMMUNEPLAN Arealdel I dette dokumentet skal samanhengen mellom kommuneorganisasjonen sitt arbeid, målstruktur og budsjett koma tydelegare til uttrykk enn kva vi har vore van med tidlegare. Status på mål, tiltak og rekneskap vert apportert i årsmeldinga, som vert lagt fram første halvår. Rådmannen ønskjer slik å etablera eit klart skilje mellom planlegging og rapportering i den kortsiktige delen av årshjulet. Administrative tiltak i perioden Visjon: Fjell kommune skal bli den mest veldrivne kommunen i landet Rådmannen har starta arbeidet med å implementera ei ny plattform for den administrative verksemda, kalla VP20 (Verksemdsplan 2020). Prosessen mot å realisera visjonen vil involvera alle medarbeidarane i Fjell kommune. Verksemdsplanen vert samkjørt med strukturen i handlingsprogrammet, og rådmannen kjem attende med ein felles struktur for arbeidet i HP Kommunen sine planbehov er skildra i Planprogrammet Desse to handlingsdokumenta må sjåast i samanheng. 3

5 Samfunnsutvikling 1. Ferdigstilla utbyggingsavtalen for Straume sentrum. 2. Vurdera Fjell kommune si etablering i Straume sentrum, mellom anna ved å leggja til rette for utvikling av offentlege tilbod og ikkje kommersielle møteplassar i den nye byen. 3. Vurdera Fjell kommune sitt driftsansvar av offentleg regulerte område i Straume sentrum. Administrasjons og organisasjonsutvikling 4. Gjera seg kjend med og gjennomføra ny statleg politikk. 5. Setja i verk konkurranseutsetjing der det er føremålstenleg i høve til økonomi, leveringsstabilitet og kvalitet. Det skal fortløpande rapporterast til politisk nivå om utviklinga i dette arbeidet. Eventuelt samarbeid med Bergen kommune i høve sakshandsaming skal undersøkjast. 6. Førebu og leggja til rette for kommunesamanslåing i regionen, med tanke på økonomiske og organisatoriske følgjer av alternative løysingar. 7. Gjennomgå arbeidsprosessar i organisasjonen, med tanke på effektivisering, automatisering og kvalitetsheving. 8. Gjennomføra samarbeids og utviklingsprosjekt med andre kommunar og andre land. 9. Utvikla samarbeidet med strategiske partnarar innan relevante forskingsmiljø. 10. Utvikla ein overordna arbeidsgjevarpolitikk med særleg fokus på rekrutteringstiltak og tiltak for ulike livsfasar. 11. Utvikla ein ny strategisk kompetanseplan for Fjell kommune. 12. Gjennomføra brukarundersøkingar annakvart år som ein del av kvalitetsutvikling i tenestene. 13. Redusera sakshandsamingstida i byggje, dele, og klagesaker gjennom omdisponering av ressursar. 14. Oppdatera matrikkelen, for å gje innbyggarar og utbyggarar oppdatert informasjon. 15. Revidera strategi for handtering av ulovleg bygging. 16. Oppdatera kommunen sitt planregister. Samferdsle 17. Fjell kommune skal bidra aktivt i reguleringsarbeidet av nytt Sotrasamband og vegsystema kring Straume sentrum. Dette gjeld sjølve hovudtraseen, sekundærvegar og gang og sykkelvegar. 18. Vurdera vidare deltaking i ein ny regional hamneorganisasjon med Bergen kommune som hovudaktør, eller skiping av ein alternativ organisasjon med anna deltaking. 19. Gjennomføra aktuelle tiltak i kommunedelplan for trafikksikring i tråd med prioriteringane i planen, og på grunnlag av investeringsprogram. Eiga årleg fordelingssak vert fremja. 20. Halda fram arbeidet med oppgradering og vedlikehald av dei kommunale vegane. Eiga årleg fordelingssak vert fremja. 21. Utarbeida nye parkeringsvedtekter for Fjell kommune. 4

6 Eigedomsforvalting 22. Leggja fram politiske saker der ein drøftar etterbruk, eventuelt sal, av Ekerhovd skule, og Misje skule etter at eventuell utviding av Landro skule er avklart. 23. Kommunen skal gjennomføra eit optimalt sal av eigedomar med sikte på reduserte låneopptak. Tomteområde Søre Bildøyna (er godkjent) Knarrevik skule og tidlegare aldersheim med styrarbustad i Knarrevika (er godkjent) Industriområde Vindnes (er godkjent) Gangstøgarden (vert fremja som sak) Tomt i Solheimfeltet (bustadområde i kommuneplanen, men ikkje regulert) Kårtveit skule (vert fremja som sak) 24. Fullføra planlegging og oppføring av paviljong ved Kolltveit skule. 25. Fullføra planlegging av utviding/ombygging av Ågotnes barnehage, Landro skule og eventuelt Bjorøy skule i påvente av prioritering i investeringsprogrammet. 26. Planlegging og gradvis gjennomføring av standardheving for dei eldre kommunale barnehagane, Ulveseth, Bildøy, Tussatjødna og Straume. Eiga årleg fordelingssak vert fremja. 27. Gjennomføra aktuelle standardhevingstiltak for kommunale bygg på grunnlag av investeringsprogram. Eiga, årleg fordelingssak vert fremja. 28. Planleggja utbetring av foajeen og tilkomsten i og ved rådhus/kulturhus i påvente av prioritering i investeringsprogrammet. 29. Planleggja og gjennomføra naudsynt standardheving for Ågotnes idrettsanlegg som følgje av Nest Sotra sitt opprykk til 1. divisjon. 30. På sikt gjennomføra ein gradvis auke i driftspostane for uføresett og planlagt vedlikehald av bygg, frå om lag 90 kr/m2, til om lag 170 kr/m2. Helse, sosial og omsorg 31. Ferdigstilla planen for nytt lokalmedisinsk senter. 32. Etablera nytt bustadkontor i Fjell kommune. 33. Utarbeida samarbeidsavtale med Fjell bustadstifting, i tett dialog med stiftinga. 34. Utarbeida kommunen sine krav for samarbeid med private utbyggjarar om realisering av kommunedelplan for bustadutvikling. 35. Planleggja og byggja bustader for personar med store oppfølgingsbehov knytt til rus og psykiatri. 36. Byggja fire bustader i tilknyting til eksisterande psykiatribustader på Blombakkane. 37. Byggja sju leilegheiter i bufellesskap for menneske med psykisk liding, i tillegg til vidare utbygging som skildra i kommunedelplan for bustadutvikling. 38. Fullføra etablering og drift av visningshusvære for velferdsteknologi ved Straume bu og servicesenter. 39. Oppretta eit utviklingsteam på 3 5 personar for å realisera tiltaka skissert i "Sjef i eige liv". 5

7 40. Etablera eit døgnope aksjonssenter som skal vera både ein mottakssentral for tryggleiksalarmar og anna velferdsteknologi, samt svara og vidareformidla telefonar frå innbyggjarane i kommunen. Aksjonssenteret skal aktivisera eit breitt nettverk av aktørar, både offentlege, private, pårørande, vener og frivillige, som kan aksjonera for å møta både akutte og langsiktige behov. 41. Etablera ei teneste for innbyggjarar i akuttsituasjonar knytt til vald, overgrep og andre krisesituasjonar. 42. Utvikla samarbeidsavtalar med frivillige lag og organisasjonar om lågterskeltilbod til ulike grupper. 43. Etablera eige dagtilbod for menneske med demenssjukdom. 44. Utgreia behov for støttekontakt for menneske med demenssjukdom. 45. Samarbeid med NAV, næringsliv og andre om alternative arbeidsplassar for menneske med utviklingshemming og menneske med nedsett funksjonsevne. 46. Etablera oppsøkjande verksemd for alle innbyggjarar over 75 år for tidleg identifisering av behov, og gje rettleiing om tiltak. 47. Leggja til rette og sikra bustader med døgnbemanning for unge/vaksne med nedsett funksjonsevne/menneske med utviklingshemming. 48. Etablera fleire omsorgsplassar med heildøgnsbemanning ved Kvednatunet. 49. Utgreia behov for interkommunalt samarbeid/bustader, for menneske med særlege behov knytt til psykisk helse. 50. Tilby kunnskapsbaserte tiltak i grupper for barn/ungdom med angst (Friends), foreldrerettleiing til familiar som slit med samspelsvanskar (Dei utrulege åra) og utvikla familiestyrkingsprogram for familiar der ein eller fleire av foreldra har psykiske vanskar. Utvikling og evaluering av tiltaka i samarbeid med Regionalt Kunnskapssenter for barn og unge, avdeling vest (RKBU Vest). 51. Vidareføra pilotprosjektet rask psykisk helsehjelp for vaksne, med prosjektmidlar frå departementet. 52. Kjøpa/leasa legevaktbil med akuttmedisinsk utstyr til utrykking for lege og sjukepleiar i team. 53. Ny fastlege i Straume området våren 2014, og ytterlegare fastlegeheimlar i takt med befolkningsauka. 54. Tilsetja fleire lege og helsesøstre på helsestasjon og i skulehelsetenesta, i samsvar med nasjonale retningsliner. 55. Finna meir eigna lokalar for Helsestasjon for ungdom. 56. Planleggja og setja i verk ein modell for god tverrfagleg samskaping knytt til barn og unge og deira familie. 57. Styrkja stillinga som folkehelsekoordinator i Fjell/regionen. Vurdera stillinga si administrative plassering. 58. Alle arbeidsføre tenestemottakarar av økonomisk sosialhjelp skal delta aktivt enten i lågterskeltiltaket «Muligheten», eller via deltaking i kvalifiseringsprogram eller andre arbeids og aktivitetsfremjande tiltak NAV rår over. 59. Vidareutvikla det nye lågterskel aktivitets og arbeidstiltaket «Muligheten», som kan vera eit første tiltak i kvalifiseringsprogrammet. 6

8 Barnehage og skule 60. Sikra framtidig barnehagedekning i tråd med vedteken strategi og lokale retningsliner. 61. Utvikla program for systematisk språk og leseaktivitetar i barnehagen. 62. Tilby foreldreprogrammet Dei utrulege åra, til foreldre i barnehagen. 63. Oppgradera leikeplassane i kommunale barnehagar. 64. Auka bruk av digital undervisningsform i skulane, med særleg vekt på realfag. 65. Innføra nytt vurderingssystem for alle skulane i Fjell (VFL; vurdering for læring). 66. Utvikla og implementera ny realfagsplan. 67. Intensivera arbeidet mot mobbing, inkludert digital mobbing. Eiga sak vert fremja. 68. Gjennomføra pilotprosjekt for å integrera og leggja til rette for elevar frå andre land og kulturar. Samhandling mellom skule, barnehage og kulturavdelinga. 69. Forsterka samhandlinga og den raude tråden mellom grunnskule og vidaregåande skular, for å motverka fråfallet i vidaregåande utdanning. 70. Avvikla skuledrifta ved Ekerhovd skule og Misje skule. Beredskap 71. Gjennomføra løysing for naudstraum i prioriterte område. 72. Trena på beredskap med minst éi øving i året. 73. Gjennomføra radonkartlegging med eventuelle oppfølgjande tiltak for alle kommunale og leigde bygg. Miljø og klima 74. Prøvetaking i forureina område, mellom anna kring festningsområdet. 75. Gjennomføra tilsyn med private og offentlege avlaupsanlegg, og gi pålegg der det skjer forureining. 76. Gjennomføra eit Enøk prøveprosjekt med bruk av solfangarar i eitt eller fleire kommunale bygg. Informasjonsteknologi 77. Fornya design og innhald i kommuneportal/heimesider. 78. Vidareføra satsing på kart, i samarbeid med stat og region (Geovekst). 79. Styrkja satsinga på arbeidet med geografisk informasjonssystem (GIS). 80. Etablera retningsliner og ta i bruk sosiale medium i møte med innbyggjarar og næringsliv. Eiga sak vert fremja. 81. Etablera digitale tenester og elektronisk kommunikasjonsform som føretrekt kanal mot innbyggjarar og næringsliv (Digitalt førsteval). 82. Leggja til rette for og innføra heilelektronisk arkiv. 83. Ta i bruk nye elektroniske dataprogram hjå Kemneren. Eiga orienteringssak vert fremja. 84. Tilrettelegga trådlaust nett for tilkopling av privat IT utstyr i alle kommunale bygg. 85. Etablera skuleadministrativ programvare med kommunikasjon skule/heim og effektiv datafangst. 86. Innføra velferdsteknologi som eit verkty for å auka meistring og eigenomsorg. 87. Etablera elektronisk utveksling av pasientdata mellom kommune og sjukehus. 7

9 88. Nytt IT verktøy i høve Frivilligportal og tilrettelegging av sjølvbeteningsløysingar i bibliotektenesta. Kultur 89. Profilerings og merkevarebyggingsprosjekt knytt opp mot reiseliv, natur og lokalmat, som t.d. LivOGlyst prosjektet Springflo. 90. Leggja til rette for friluftsliv i strandsona. 91. Avklara/vidareføra stillinga som bygningsvernkonsulent i Region vest. 92. Etablera ungdomsklubb i Ågotnes området. 93. Setja i verk drift av Gjerdet kulturminnegard. 94. Utvikla og innføra Fjellmodellen for idrettsanlegg i Fjell. 95. Etablera prosjektet Trygg i sjø for barneskulane. 96. Arrangera MOT festival. 97. Turstiar: opna Fjellparken og starta arbeidet i Midtmarka. 98. Inngå innovative partnarskap med utvalde frivillige organisasjonar i høve satsingar knytt til lågterskeltiltak for folkehelse. 99. Arrangera Kultur og idrettsgalla for regionen Vidareføring av bygdebokprosjektet, med trykking av band VI, og oppstart av arbeidet med band VII. Planstrategi Innleiing Kommunal planstrategi er eit nytt verktøy i plan og bygningsloven der føremålet er å prioritera kva planoppgåver kommunen bør starta opp eller vidareføra, for å leggja til rette for ei ønskja utvikling i kommunen. Planstrategi set fokus på at planlegging skal vera behovsstyrt og ikkje skal gjerast meir omfattande enn naudsynt. Kommunal planstrategi skal utarbeidast og vedtakast seinast eitt år etter konstituering av nytt kommunestyre. Fylkestinget skal i same periode vedta ein regional planstrategi som skal avklara dei regionale planbehova. Miljøverndepartementet tilrår at kommunane og fylkeskommunen etablerar rutinar som sikrar samordning og oppfølging av planoppgåver som går på tvers av kommunegrensene. Hordaland fylkeskommune har i skriv av ; Kommunal planstrategi synspunkt frå Hordaland fylkeskommune, anbefalt generelle og temavise rammer for kommunale planstrategiar. Den kommunale planstrategien skal òg gjera greie for kva statlege omsyn ein skal innarbeida i planlegginga på alle nivå. Kvart fjerde år vil det difor bli utarbeida eit eige dokument med nasjonale forventningar (føringar) til regional og kommunal planlegging. Gjeldande forventningar blei vedteken ved kongeleg resolusjon (T 1497, 2011). 8

10 Prosess og innhald i kommunal planstrategi Den kommunale planstrategien er ikkje ein plan. Ein skal difor ikkje vedta mål eller strategiar, men drøfta utviklingstrekk i kommunen som samfunn og organisasjon. Planstrategien skal vera retningsgjevande for kommunen si planlegging og har ingen direkte rettsverknad for kommunen sine innbyggjarar. Det kan ikkje fremjast motsegn mot ein planstrategi. Forslag til vedtak av kommunal planstrategi skal gjerast offentleg tilgjengeleg i minimum 30 dagar før kommunestyret si handsaming. Det vert tilrådd at kommunen gjer ei vurdering av behovet for medverknad og allmenn debatt ut over dette høyringskravet, men det er ikkje eit krav. Kommunestyret skal, gjennom vedtaket av kommunal planstrategi, ta stilling til om gjeldande kommuneplan heilt eller delvis skal reviderast. I tillegg kan kommunestyret ta stilling til om det i valperioden er behov for andre planar, anten det er arealplanar eller temaplanar (sektorplanar), eventuelt vurdera om det er naudsynt å revidera eller oppheva slike planar. Kommunal planstrategi kan innarbeidast og vera ein del av oppstartsarbeidet med kommuneplanen. I praksis kan då planstrategien og planprogrammet for kommuneplanen samordnast. I fall det siste vil prosesskrava til planprogram gjerast gjeldande (jf. PBL 11 13). Planstrategien kan elles bli revidert ved behov. Fjell kommune har valt å revidere planstrategien årleg, og slik passa prosessen saman med revidering av økonomiplan, årsbudsjett og handlingsplan. Utviklinga av Fjell kommune som samfunn og organisasjon a) Eksterne tilhøve Utviklinga i Fjell kommune vert direkte påverka av både lokale, regionale og globale hendingar og tilhøve. Etter andre verdskrig er det særleg den omfattande rasjonaliseringa av næringslivet, med ei opphoping av arbeidsplassar i bysentra, som har vore viktig. Utviklinga av ein god landverts infrastruktur har definert kommunen tett inn i ein regional bustad og arbeidsmarknad kring storbyen Bergen. Fjell kommune har i dag høgast arbeidsmarknadsintegrasjon i Hordaland. Dei seinare åra har utviklinga av velferdsstaten som eit sosialpolitisk og rettspolitisk prosjekt, i tillegg til auka krav til kompetanse i næringslivet, ført til skjerpa konkurranse om arbeidskraft. For kommunane er det viktigare enn nokon gong å framstå med godt utvikla tenestetilbod og med attraktive bustadområde og arbeidsplassar. Befolkningsauken i verda, krigar og økonomiske nedgangstider har ført til ei sterkare innvandring til Noreg. Den høge nasjonale veksten vert for ein stor del kanalisert til dei store bykommunane. Ein forventa kraftig befolkningsauke i verda, med èin million fleire menneske annankvar dag, vil føra til eit sterkare press på dei landa der levestandarden er høg, deriblant Noreg. Auka mobilitet i global samanheng kan medverka til å oppretthalda det gode velferdstilbodet. Noreg er eit land der levealderen aukar, og velferdspolitikken møter nye utfordringar i høve til 9

11 gjennomføringskapasitet. Samstundes representerer ei sterkare kulturell differensiering utfordringar i høve til integrasjon og demokrati. Etterspurnad etter energi har auka dramatisk som konsekvens av industrialiseringa og utviklinga av transportteknologi. Tendensen har fått globalt omfang, med tilhøyrande konsekvensar for levemiljø og klima. Mykje av klimautfordringane skuldast den høge forbruksdelen av fossilt brennstoff. b) Interne tilhøve Fjell kommune har tradisjonelt vore ein kommune med høge fødselsratar. Samstundes har kommunen frå 1970 talet vore ein populær kommune å busetja seg i for småbarnsfamiliar som ønskjer betre bustadtilbod enn dei kan få i Bergen. Samanfallet av desse to faktorane har ført til at folkesetnaden i Fjell er mellom dei yngste i landet. Dette gjev særlege utfordringar for tenestene retta mot borgarane i dei yngre aldersstega. Demografiske endringar, saman med nye levemåtar som er påverka av ein vellukka likestillingspolitikk, auka velstand og lengre utdanning, har òg konsekvensar for etterspurnaden etter hensiktsmessige bustader og buområde med mangearta tilbod. I Fjell kommune har ein dei siste førti åra satsa på å tilfredstilla etterspurnaden etter einebustader, og talet på einebustader utgjer i dag om lag 80 % av bustadmassen. Den einsidige bustadstrukturen er ikkje tilpassa dei nye bustadtrendane eller behova. Auka velstand har fått konsekvensar for folkehelsa. I Fjell representerer livstilsrelaterte sjukdommar hovudutfordringa knytt til dødsraten i alle alderssteg over 30 år. Det er ei særleg utfordring å leggja til rettes for eit endra livsmønster med omsyn til fysisk aktivitet og kosthald. Dei store barnekulla frå 1940 talet og fram til slutten av 1960 åra vil i løpet av dei komande tiåra i større grad gjera seg gjeldande som brukarar av kommunale helse og omsorgstenester. Samstundes har betra helseteknologi og auka helsekunnskap i folkesetnaden ført til ei forlenging av levealder. Saman med eit sterkare fokus på individuelle rettar i velferdspolitikken, verkar dette direkte på omfanget av tenesteproduksjonen. I Fjell vil ein frå om lag 2018 få ein merkbar auke i talet på eldre over 80 år. Auken i talet på eldre og i auken i innbyggjartala vil òg ha innverknad på kompleksiteten i tenestespektret, og skapa behov for ei sterkare horisontal spesialisering, med tilhøyrande samordningsutfordringar. Sentraliseringa av busetnaden i Fjell kommune til dei to sentra Straume og Ågotnes er i tråd med fylkeskommunale føringar om satsing på regionale sentra. Arbeidsplassutviklinga i desse to sentra er sterk. Kommunen legg difor opp til eit utbyggingsmønster som gjev minst mogleg negative effektar på klima og miljø. Endringar i busettingsmønster, sentralisering av service og tenestetilbod, i tillegg til rasjonaliseringa av næringslivet, har ført til at dei gamle matrikkelgardane i kommunen har mista mykje av si tradisjonelle rolle som arbeids, leve, og buområde. Samstundes representerer desse områda, for mange, essensen i bustaddraumen for dei som ønskjer å flytta ut av dei omgjevnadene byen representerer. Kommunen har difor ei utfordring i å redefinera bygdene slik at dei kan inngå som ein del av eit fleirfunksjonelt bustadområde, i tråd med overordna retningsliner. 10

12 c) Utviklinga av folkesetnaden Fjell kommune har vore ein kommune med høg vekst i folkesetnaden heilt frå dei første samla oversyna blei laga i Veksten har vore særleg tydeleg dei siste førti åra, og prognosane tilseier at veksten vil halda fram mot Fjell kommune vil då ha vakse frå innbyggjarar i 1970, til om lag innbyggjarar i Dette vil vera ein vekst på formidable 450 %. Figur 2. Endringane i folkesetnaden si storleik frå 1970 til Forklaring: Alternativ med høg nasjonal vekst. Kjelde: SSB Dei ulike aldersgruppene vil òg endra seg i tilhøve til kvarandre. Fjell kommune vil følgja dei nasjonale tendensane med ein vekst i gruppa 67 år +, og ein nedgang i gruppa år og gruppa 0 19 år. Verknadene vil likevel avvika noko frå den nasjonale utviklinga, sidan Fjell kommune har hatt ei særs ung befolkning. Figur 3: Prosentvis endring i tal innbyggjarar etter alderskategoriar

13 Forklaring: Framskriving med alternativ høg nasjonal vekst. Kjelde: SSB I aldersgruppa 0 19 år ventar ein at den prosentvise veksten vil vera på om lag 59 % i perioden. Den største prosentvise veksten vil koma i aldersgruppa 1 5 år, som vil auka med om lag 69 %, medan det vil vera minst vekst i gruppa år (46 %). I aldersgruppa 6 12 år vil veksten skyta fart rundt 2015, medan for aldersgruppa år vil den største veksten koma etter Figur 4: Forventa endring av folkesetnaden i aldersgruppa 0 19 år, Forklaring: Framskriving med alternativ høg nasjonal vekst Kjelde: SSB 12

14 I aldersgruppa år er det venta ein prosentvis vekst på om lag 57 % i perioden. Veksten vil vera størst i gruppa år (63 %), medan gruppa år vil auka med 54 % frå 2011 til Figur 5: Forventa endring av folkesetnaden i aldersgruppa år, Forklaring: Framskriving med alternativ høg nasjonal vekst Kjelde: SSB I aldersgruppa 67 år + antar ein at den prosentvise veksten vil vera på om lag 250 % i perioden. I gruppa 80 år + vil endringane skyta fart frå om lag 2018, og gå frå om lag 550 innbyggjarar i 2011 til innbyggjarar i Figur 6: Forventa endring av folkesetnaden i aldersgruppa 67 år +, Forklaring: Framskriving med alternativ høg nasjonal vekst Kjelde: SSB 13

15 Nasjonale forventningar Regjeringa har fastsett nasjonale forventingar til regional og kommunal planlegging (Kgl.res. av ). Regjeringa har formulert 66 forventningar som er ordna under seks tema: Klima og energi By og tettstadsutvikling Samferdsel og infrastruktur Verdiskaping og næringsutvikling Natur, kulturmiljø og landskap Helse, livskvalitet og oppvekstmiljø Desse tematikkane skal leggjast vekt på i alle relevante planar. Den regionale ramma Fylkeskommunen er regional planmynde, og gjennom regionale planar legg fylkeskommunen føringar og rammer for den kommunale planlegginga. I høyringsutkastet til regional planstrategi for Hordaland , vert det trekt fram fem utfordringar som fylket og kommunane må hanskast med. Det dreier seg om å skapa og handtera vekst, møta klimautfordringane på ein best mogleg måte, sikra tilgang på kompetanse og arbeidskraft, i tillegg til å møta utfordringane knytt til kystsona og marine næringar. For å handtera desse felles utfordringane i fylket er det er viktig med tett dialog og gjensidig påverknad mellom kommunane og fylkeskommunen. Forventingane er at samtidigheita i utarbeidinga av kommunale og regionale planstrategiar skal føra til betre samhandling om planoppgåver, i tillegg til betre oppfølging av vedtekne planar som kryssar kommunegrensene. Regionrådet Vest er eit rådgjevande og koordinerande organ for kommunane Fjell, Sund, Øygarden og Askøy. Regionrådet skal fremja forpliktande samarbeid mellom kommunane og vidareutvikling av regionen. Prioriterte felt er utvikling av regionen, næring og organisering av tenesteapparatet, og det er i dag sett i gang eit mangfald av samarbeidsprosjekt. Regionrådet Vest og Bergensalliansen er viktige politiske samarbeidsfora med sikte på å løysa felles utfordringar i den funksjonelle Bergensregionen, som samferdsle, arealutvikling og næringsstruktur. Lokale føringar I den politiske plattforma for kommunestyreperioden er det sett ned ei rekkje mål og tiltak som skal arbeidast med i perioden. Når det kjem til planbehovet er følgjande kommunedelplanar prioritert: Kommuneplanen sin arealdel Trafikksikringsplan Energi, miljø og klimaplan Rusplan 14

16 Gjennom vedtak av planstrategien skal kommunestyret ta stilling til om kommuneplanen heilt eller delvis skal reviderast. Arbeidet med å revidera kommuneplanen sin arealdel er sett i gang, og er forventa ferdigstilt i løpet av denne kommunestyreperioden. Fjell kommune har ikkje gjeldande samfunnsdel. Jamfør vedtekne handlingsprogram skal oppstart av planarbeidet vurderast i samband med planstrategien. Utarbeiding av kommuneplanen sin samfunnsdel bør vera ei prioritert oppgåve i denne kommunestyreperioden. Jamfør lovkravet i plan og bygningslovens 11 2 kommuneplanens samfunnsdel. 15

17 Oversyn over gjeldande planar i Fjell kommune Plan Status Merknad Kommuneplanar Kommuneplanen sin arealdel Vedteken Ny rullering er sett i gang. Handlingsprogram med planstrategi, årsbudsjett og økonomiplan. Rammeplan utan tiltak. Årleg rullering Interkommunale planar Strategisk landbruksplan for kommunane Fjell, Sund og Øygarden Kommunedelplan for landbruk i kommunane Fjell, Sund og Øygarden Vedteken Under handsaming. Temaplan Gjeldande i Sund og Øygarden. Kommunedelplan for avfall for Region Vest Strategisk næringsplan for Bergensregionen Kartlegging av strandsone og kommunedelplan næring. Kommunedelplanar, areal Vedteken Oppstart vedteken Business Region Bergen Regionsrådet Vest Kommunedelplan for Straume Vedteken Rammeplan utan tiltak. Kommunedelplan for Ågotnes Vedteken Rammeplan utan tiltak. Planen består av plankart, planomtale (inkludert KU og ROS) og føresegner. Kommundelplan for Nordre Bildøyna Kommunedelplan Sotrasambandet delprosjekt 2, Rv 555 Kolltveit Austefjord Kommunedelplan Sotrasambandet delprosjekt 3, Rv 561 Kolltveit Ågotnes Vedteken Vedteken Vedteken

18 Kommunedelplan med konsekvensutgreiing for Rv 555 fastlandssambandet Sotra Bergen, parsell Kolltveit Storavatnet Vedteken Geodataplan for Fjell Kommunedelplan for vassforsyning og avlaup/vassmiljø Vedteken Kommunedelplanar, samfunn og organisasjon Kommunedelplan for trafikksikring 2013 Vedteken /2020 Kommunedelplan for informasjon og kommunikasjon Kommunedelplan for skule og utdanning Kommunedelplan for helse, sosial og omsorg, med bustadsosialt handlingsprogram /2016. Kommunedelplan for psykisk helse Kommunedelplan for energi, miljø og klima Kommunedelplan for idrett og fysisk aktivitet Vedteken Vedteken Vedteken Vedteken Vedteken Vedteken Kommunedelplan for kultur Vedteken Kommunedelplan for ungdom Vedteken Strategisk næringsplan for Fjell Vedteken Kommunedelplan Andre planar Plan for informasjonstryggleik Administrativt godkjent Krise og beredskapsplan Vedteken Orienteringssak i komité for finans og forvalting, handsama i AMU, godkjent av rådmannen. 17

19 Smittvernplan Vedteken Fagplan utan planstatus. Revidert i 2012, men ikkje politisk handsama. I brev frå Fylkesmannen (vårt saksnr. 07/3532 3) vert det slått fast at smittevernplanen er ein tematisk delplan til kommuneplanen sin samfunnsdel. Ved neste revisjon må difor smittevernplanen følgja prosesskrava i plan og bygningsloven. Plan for helsemessig og sosial beredskap Plan for helsemessig og sosial beredskap er ein delplan av Krise og beredskapsplan for Fjell kommune. Tiltaksplan mot rus Plan for helsetenester for flyktningar og asylsøkjarar i Fjell kommune Utarbeida i 2010 Fagplan Fagplan Plan for skulehelsetenesta i Fjell Utarbeida i 2010 Fagplan Tiltaksplan for Ungdommens kommunestyre Vedteken i UKS Årleg revidering etter at nytt UKS er konstituert 18

20 Planbehov i perioden Kommuneplanar Lovpålagt Behov i planperioden Kommuneplanen sin arealdel Ja, pbl 11 1 Pågår Ja, pbl 11 Kommuneplanen sin samfunnsdel 1 Oppstart Handlingsprogram, planstrategi med årsbudsjett og økonomiplan Interkommunale planar Ekommunestrategi, Region vest Kartlegging av strandsone og kommunedelplan næring Heilskapleg ROS analyse Region Vest KDP for landbruk Fjell, Sund og Øygarden Kommunedelplanar, areal KDP for Eide KDP Straume (rullering) KDP for geodata Kommunedelplanar, samfunn og organisasjon KDP for bustadutvikling KDP Helse, Sosial og Omsorg (Rullering med hovudvekt på tema demens) KDP Rus og psykiatri KDP for informasjon og kommunikasjon KDP for energi, klima, miljø. KDP for beredskap og tryggleik KDP for Avfall Andre planar Plan for kulturminnevern Reguleringsplanar Ja, koml 44 Årleg revisjon Årleg revisjon Behov i planperioden Pågår Pågår Pågår Oppstart Behov i planperioden Pågår Oppstart Oppstart Behov i planperioden Pågår Oppstart Oppstart Oppstart Oppstart Oppstart Oppstart Behov i planperioden Oppstart Behov i planperioden Områdeplanar Nordre Bildøyna (1, 2 og 3) Oppstart Områderegulering Eide Områderegulering Vindeneskvarven (avkl. Arealpl.) Reguleringsplan for nytt Sotrasamband Rv 555 Kolltveit Bergen kommunegrense og reguleringsplan for lokalvegsystem Kolltveit Knarrevika Pågår Oppstart Oppstart 19

21 Reguleringsplan for Fv 561 Kolltveit Ågotnes Oppstart Reguleringsplan Fv 555 Kolltveit Sund grense Oppstart Reguleringsplanfor utbetring av Fv 209 Svingen Rv 555 Knarrevika Oppstart Områderegulering Lokket Straume Teknisk hovudplan Nordre Bildøyna Oppstart Oppstart Kommunestyreperioden Kommunestyreperioden

22 Årsbudsjett 2014 Jamfør Kommuneloven 44 med tilhøyrande forskrifter Økonomisk status Fjell kommune har i 2010, 2011 og 2012 hatt underskot på driftsbudsjettet (netto driftsresultat). I 2013 er budsjettet gjort opp i balanse og effekten av innsparingstiltaka vil avgjere om ein når budsjettmålet. Både disposisjonsfondet og eigenkapitalgraden er svekka dei siste åra som følgje av underskotta. Dei siste 5 6 åra har investeringstakten vore særleg stor og dette har gitt seg utslag i auka drifts og finanskostnader. Det langsiktige kapitalfondet er redusert dei siste åra, og med 30 mill i Reduksjonen i kapitalfondet har vore nytta til å betre likviditeten. Likviditeten har vore under press dei siste 2 3 åra og har samanheng med pensjon, finans og forskotteringar i investeringsrekneskapen. Fjell kommune står framfor store utfordringar i åra som kjem, mellom anna som følgje av endra behov i befolkninga. Særleg vil dette gjelde innanfor tenesteområda omsorg, sosial og helse. Endringar i befolkningssamansetninga og eit aukande tal eldre i Fjell kommune i åra som kjem gjer at ein lyt tenke annleis, mellom anna i utformina av tenestene til ulike brukargrupper. Det er difor gjort vegval og prioriteringar gjennom endra skulestruktur som skal sikra økonomisk kapasitet for å møte desse utfordringane og sikre gode og stabile tenester. Det er venta at realauken i dei frie inntektene (skatt og rammetilskot) vil vere moderat i 4 års perioden, mellom anna som følgje av svakare eller 0 vekst i den økonomiske utviklinga i euroområdet. Dette vil stille større krav til lokal styring. Det er difor viktig å halde fram arbeidet med å konsolidere økonomien for å sikre vidare berekraftig vekst, og gjere strukturelle tilpassingar og prioriteringar for å sikre økonomisk handlefridom i åra som kjem. Statsbudsjettet 2014 kommuneopplegget Fylkesmannen vil gi eit oversyn over hovudpunkta i framlegget til statsbudsjett for Vi tek i innleiinga med dei viktigaste endringane for inneverande år. I brevet betyr kommunane primærkommunane, dvs. ikkje kommuneforvaltninga samla. Endringar i det økonomiske opplegget for 2013 I revidert nasjonalbudsjett var det ein pårekna skatteauke for kommunane i år med 5,0 prosent. Dei pårekna skatteinntektene er no justerte opp med kr mill. samla for kommunane i 21

23 landet i høve til nivået i revidert nasjonalbudsjett. Pårekna skatteauke i år blir med dette justert opp frå 5,0 prosent til 6,2 prosent. Meirskatten i høve til nivået i revidert nasjonalbudsjett blir ikkje vidareført i Prisindikatoren for kommunal tenesteyting er uendra i høve til revidert nasjonalbudsjett, det vil seie 3,0 prosent. Pårekna lønsvekst er også det same som i revidert nasjonalbudsjett, det vil seie 3 ½ prosent. Lønsvekst utgjer knapt 2/3 av prisindikatoren. Regjeringa sitt framlegg for budsjettåret 2014 Prisindikatoren for 2014 er i framlegget 3,0 prosent. Pårekna lønsvekst inngår i denne med 3 ½ prosent. Løn tel som nemnd knapt 2/3 av prisindikatoren. Prisindikatoren blir nytta til prisjustering av statleg rammeoverføring og øyremerka tilskot i statsbudsjettet. Dette er m.a.o. kompensasjon for pårekna pris og lønsvekst. Skatteinntekter Det er rekna med ein nominell skatteauke for kommunane frå 2013 til 2014 med 3,3 Denne auken er rekna i høve til det som no er pårekna skatteinngang for i år. prosent. Skatteøyret for kommunane er i ,6 prosent. Det er i statsbudsjettet lagt opp til reduksjon av det kommunale skatteøyret til 11,4 prosent for Frie inntekter skatt og rammeoverføring samla Vedlagt tabell syner rammeoverføring og pårekna frie inntekter for Pårekna skatt og inntektsutjamning i tabell byggjer på kommunane sin reelle skatteinngang i I høve til dette grunnlaget er det justert for pårekna skatteutvikling i statsbudsjettet frå 2012 til I berekning av skatteprognose for 2014 er det justert for same endring i prosent i høve til rekneskap 2012 for alle kommunane uavhengig av den lokale utviklinga i kvar kommune etter Denne skatteprognosen er nytta som grunnlag for pårekna inntektsutjamning. Kommunane kan ta utgangspunkt i prognosen for frie inntekter, men må justera for lokale tilhøve knytt til skatteutvikling. Folketalsutviklinga fram til vil dessutan påverka inntektsutjamninga i rammeoverføring. Veksten i rammeoverføring frå 2013 til 2014 vil variera mellom kommunane. Hovudårsakene er følgjande punkt som påverkar kommunane ulikt : - verknad av endringar i Inntektssystemet - endring i fordelinga av skjønstilskot - endra kriteriedata og befolkning - endring i veksttilskot Prisjustering frå 2013 til 2014 er innarbeidd i oversynet for dei frie inntektene. 22

24 Samla vekst i frie inntekter Det er lagt opp til ein realvekst i dei frie inntektene for kommunane frå 2013 til 2014 med om lag til 4,3 mrd. Denne veksten er rekna i høve til det inntektsnivået for 2013 som blei lagt til grunn i revidert nasjonalbudsjett. Veksten er realauke, det vil seie at prisjustering til 2014 kroner kjem som eit tillegg. Det er lagt opp til at auken i dei frie inntektene frå 2013 til 2014 for ein stor del skal dekka auka ressursinnsats i kommunane til: a) Befolkningsutvikling Meirutgifter som følgje av befolkningsutviklinga, bl.a. fleire eldre. Meirutgifter knytt til befolkningsveksten som må bli dekte av veksten i dei frie inntektene for kommunane kan reknast til om lag kr. 2,3 mrd. Dette er den delen av meirutgiftene som må bli dekte av dei frie inntektene. b) Pensjonskostnader Det er venta at pensjonskostnadene for kommunane vil auke utover det som blir kompensert gjennom prisjustering av inntektene. For kommunane kan denne meirutgifta, utover priskompensasjon, reknast til om lag kr. 1,4 mrd. Auken i pensjonspremie dei siste åra skuldast bl.a. sterk lønsutvikling og låg rente. Auka levealder medfører også auka pensjonspremiar. Amortiseringskostnadene aukar i 2014 som følgje av premieavviket i Det er på høyring framlegg om å redusera amortiseringstida for premieavvik (for nye premieavvik f.o.m. 2014) frå ti år til fem eller sju år, noko som vil ha budsjetteffekt frå 2015 og bidra til å auka amortiseringskostnadene. c) Helsestasjons og skulehelsetenesta Kr. 180 mill. av veksten i dei frie inntektene for kommunane er til ei styrking av helsestasjons og skulehelsetenesta, som ei oppfølging av Folkehelsemeldinga. Denne ramma blir fordelt mellom kommunane på grunnlag av talet på innbyggjarar i aldersgruppa 0 19 år og slik at alle kommunar får minst kr ,. d) Etterutdanning av deltids brannpersonell Kr. 27 mill. av veksten er knytt til utdanning av deltids brannpersonell. Det blir totalt fordelt kr. 36 mill. i rammetilskotet (kr. 9 mill. er ei om fordeling innafor eksisterande inntekts ramme) mellom kommunane på grunnlag av talet på deltidsbrannpersonell i kvar kommune, eventuelt til vertskommunen når fleire kommunar har eit samarbeid. Vekst i frie inntekter i høve til pårekna inntektsnivå i 2013 Det er rekna med ein nominell vekst i kommunane sine samla frie inntekter på landsbasis frå 2013 til 2014 med 4,1 prosent. Veksten er rekna i høve til noverande pårekna inntektsnivå i år (medrekna meirskatten i år). Veksten er korrigert for oppgåveendringar. Med pårekna prisvekst i 23

25 kommunesektoren på 3,0 prosent, svarer dette til ein realauke på 1,1 prosent i frie inntekter for kommunane samla i landet frå 2013 til Auka rammeoverføring blir gitt for nye oppgåver og omfattar også heilårsverknad i denne samanheng. Auka rammeoverføring knytt til nye oppgåver kjem i tillegg til den signaliserte veksten i frie inntekter (kr. 4,3 mrd.) men er med i vedlagt tabell over dei frie inntektene for kvar kommune. Dette vil omfatta følgjande: Barnehagar Kompensasjon for nominell vidareføring av maksimalpris foreldrebetaling, heilårsverknad av endring i 2013, kr. 81,5 mill. Kompensasjon for reell reduksjon av maksimalpris foreldrebetaling, halvårseffekt frå hausten 2014, kr. 163 mill. Maksimal foreldrebetaling kr , pr. månad. Heilårsverknaden av opptrappinga av tilskot til ikkje kommunale barnehagar. Auke av minimumstilskotet frå 92 prosent til 96 prosent i 2013, kr. 170 mill. Opptrapping mot to barnehageopptak i året, kompensasjon kr. 241 mill. Det er eit framlegg som inneber at retten til barnehageplass blir utvida til å omfatta barn som blir eit år i september og oktober neste år. Nytt valfag i ungdomsskulen Det er innført 1 ½ time valfag (to «skuletimar») i veka pr. årstrinn i ungdomsskulen. Det er innført for 8. trinn ( frå hausten 2012) og 9. trinn (frå hausten 2013) og blir utvida til 10. trinn frå hausten Det blir lagt inn auka kompensasjon i rammetilskotet for 2014 av heilårsverknad endring i 2013 for 9. trinn (kr. 96 mill.) og halvårseffekt for endring hausten 2014 for 10. trinn (kr. 68 mill.). Innføring av kulturskuletilbod i skulen/sfo Det er innført ein veketime frivillig og gratis kulturskuletilbod i skule eller SFO tida på barnetrinnet (1. 4. trinn) frå hausten I 2014 blir det gitt kompensasjon for heilårsverknaden av tiltaket, kr. 106 mill. Auka kommunal eigenfinansiering i statlege barnevernsinstitusjonar Det er framlegg om at den kommunale eigenfinansieringa for plassering av barn i statlege barnevernsinstitusjonar blir auka til om lag kr , pr. månad frå 01.januar Kompensasjon kr. 160 mill. i Tilsyn med barn i fosterheimar Endring i barnevernslova inneber eit sterkare kommunalt forankra tilsyn. Lovendring vil etter planen tre i kraft frå 15.juli. Kompensasjon i 2014 er i framlegget kr. 15 mill. Heilårseffekt er rekna til kr. 32 mill. i

26 Andre satsingsområde Rentekompensasjon skulebygg og symjeanlegg Rentekompensasjonsordninga for lån til rehabilitering og nybygg av skular og symjeanlegg blir vidareført i Det er lagt opp til ei samla investeringsramme, som grunnlag for rentekompensasjon, på kr. 15 mrd. fordelt over åtte år frå og med For 2014 er ramma for skulebygg og symjeanlegg, som grunnlag for rentekompensasjon, kr. 1,0 mrd. Investeringsramma omfattar både kommunane og fylkeskommunane. Ordninga blir administrert av Husbanken. Rentekompensasjon kyrkjebygg Rentekompensasjonsordninga for kyrkjebygg er i framlegget utvida med ei investeringsramme på kr. 500 mill. i Ordninga blir administrert av Husbanken. Kommunalt barnevern Det øyremerka tilskotet til kommunalt barnevern blir vidareført og styrka med kr. 85 mill. i Tilskotet er i 2013 om lag kr. 465 mill. Tilskot skal i hovudsak gå til nye stillingar, 150 nye stillingar i Det kan også bli søkt om tilskot til kompetanse og samhandlingstiltak. Tilskotsordning mot barnefattigdom Det er framlegg om oppretting av ei ny tilskotsordning mot barnefattigdom. Målsetjinga er å gi fleire barn og unge høve til å delta i ferie og fritidsaktivitetar. Ordninga omfattar alle kommunane i landet og det er framlegg om ei løyving på kr. 96 mill. til ordninga. Samhandlingsreforma Reforma vart innført frå 01. januar I 2012 blei det lagt inn i rammeoverføring i overkant av kr. 5 mrd. til kommunal medfinansiering og kr. 560 mill. til utskrivingsklare pasientar. Desse midlane blir vidareført i rammeoverføring for 2014 og er prisjustert til 2014 kroner. Tapskompensasjon Det blir gitt ein eigen kompensasjon til kommunar som dei siste åra, før innføringa av reform, ville hatt høgare forbruk innan kommunal medfinansiering og utskrivingsklare pasientar dersom kommunane hadde hatt dette betalingsansvaret og det dei no får overført ordinært gjennom rammeoverføring. Samla kompensasjon for landet var kr. 305 mill. i 2012 og denne er prisjustert til 2014 kroner. Tapskompensasjonen inngår i rammeoverføring, men midlane blir fordelte særskilt og ikkje etter dei faste kriteria i inntektssystemet. Fordelinga mellom kommunane er den same i tre års perioden, Døgnopphald hjelp 25

27 Det blir ein plikt for kommunane frå 01. januar 2016 å tilby døgnopphald for personar med behov for hjelp med ein gong. Det er lagt opp til ei gradvis oppbygging for å sikre at kommunane får tid til å bygge opp tenesta er det tredje året i opptrappingsplanen over fire år. Kommunane søkjer om tilskot frå Helsedirektoratet det året tilbodet startar. Finansieringa er delt mellom halvdelen som øyre merka tilskot og halvdelen frå dei regionale helseføretaka når tilbodet blir etablert. Dette skal til saman finansiera etablering og drift av tilbodet. Det øyremerka tilskotet er i 2013 om lag kr. 270 mill. og blir i framlegget for 2014 trappa opp med kr. 140 mill., det vil seie til om lag kr. 410 mill. Det er lagt til grunn at døgntilbodet for hjelp vil avlasta kommunane sine utgifter til medfinansiering av spesialisthelsetenesta. For 2014 er det difor framlegg om ein ytterlegare reduksjon i rammetilskotet med kr. 86 mill. Kommunane blei også trekt i rammetilskotet for 2013 som følgje av denne utbygginga. Sjukeheimsplassar og omsorgsbustader For 2014 er det framlegg om å gi tilsegn om tilskot for 2000 nye einingar med heildøgnomsorg, fordelt mellom omsorgsbustader og sjukeheimsplassar. Statleg investeringstilskot er 30 % for omsorgsbustader og 40 % for sjukeheimsplassar med fellesareal, innafor ei øvre investeringsramme. Maksimalt berekningsgrunnlag (øvre investeringsramme) aukar frå kr. 2,8 mill. i 2013 til , i kr. Målgruppa for ordninga er personar med behov for heildøgns helse og omsorgstenester uavhengig av alder, diagnose og funksjonshemming. Tilskotet kan gå til bygging, kjøp eller utbetring. Ressurskrevjande tenester Ordninga med øyremerka tilskot for ressurskrevjande tenester er for tenestemottakarar under 67 år. Det har vore ein betydeleg auke i talet på mottakarar og utgifter pr. tenestemottakar. Staten sitt samla tilskot har difor auka mykje over fleire år, til kr. 6,3 mrd. i Det blir på denne bakgrunn lagt opp til ei innstramming i ordninga m.o.t. lågare kompensasjonsgrad. Det er lagt opp til følgjande for 2014: Kompensasjonsgraden blir redusert frå 80 prosent til 77,5 prosent for netto utgifter utover innslagsnivået. Innslagsnivået for å få kompensasjon blir auka pr. brukar frå kr , til netto utgifter i Dette svarer til pårekna lønsvekst frå 2012 til kr , for Kompensasjonen som blir utbetalt frå staten til kommunane i 2014 skal kommunane inntektsføra i sine rekneskap for Kommunane skal inntektsføra den pårekna kompensasjonen i same året 26

28 som utgiftene har vore. Det inneber at innstramminga m.o.t. lågare kompensasjonsgrad vil redusera inntektsført kompensasjon f.o.m. kommunerekneskapen for Reduksjonen i kompensasjonsgrad svarer til redusert statleg refusjon med om lag kr. 215 mill. Tilskot gjennom rammeoverføring for psykisk utviklingshemma (16 år og eldre) blir trekt frå i berekningsgrunnlaget. Dette gjeld også for eventuelle øyremerka tilskot. Verjemålsreform Ny verjemålsreform er innført frå 01.juli 2013 med overføring av ansvar og oppgåver frå kommunane til fylkesmennene. I 2013 er det difor gjort trekk frå kommunane sitt rammetilskot med kr. 38 ½ mill. I 2014 vil ytterlegare kr. 66,4 mill. (beløp er prisjustert til 2014 kroner) bli trekt frå kommunane sitt rammetilskot. Tilskot til utleigebustader For 2014 er det framlegg om å auka tilsegnsramma med kr. 67 mill. for at det skal bli lagt til rette for fleire utleigebustader for flyktningar og andre vanskeligstilte grupper. Total ramme for tilskotet vil med dette vere kr. 572 mill. i Barnevernstiltak mindreårige asylsøkjarar Det blir gitt statleg refusjon av kommunale utgifter til barnevernstiltak knytt til einslege mindreårige asylsøkjarar og flyktningar. Det øyremerka tilskotet er i 2013 kr. 1,1 mrd. Det er framlegg om å innføra ei kommunal med finansiering på 10 prosent av utgiftene over innslagsnivået (kr , pr. barn pr. månad i 2014). Det blir med dette gått bort frå 100 prosent statleg refusjon over innslagsnivået. Pårekna mindreinntekt for kommunane som følgje av redusert statleg refusjon er rekna til kr. 120 mill. i Dette er m.a.o. ei innstramming for kommunane på line med mindre kompensasjon for ressurskrevjande tenester. Inntektssystemet i 2014 Inntektsutjamning av skatteinntekter i høve til landsgjennomsnittet blir vidareført med 60 %. Tilleggskompensasjon (35 % under skattenivå 90 % av landsgjennomsnittet) blir vidareført. Kommunane med under 3200 innbyggjarar får småkommunetilskot, dersom kommunen sitt skattenivå var under 120 prosent av landsgjennomsnittet for dei siste tre åra i gjennomsnitt. Det er frå og med 2011 gitt ein eigen kompensasjon til kommunar som har årleg tap over kr. 100, pr. innbyggjar i samband med endringane i inntektssystemet i Samla kompensasjon til kommunane i landet er om lag kr. 400 mill. årleg. Denne ramma blir fordelt av Kommunaldepartementet mellom kommunane. Ramma blir vidareført på same nivå i 2014 som i dei tre førre åra for dei aktuelle kommunane. Fordelinga mellom kommunane ligg fast til neste revisjon av kostnadsnøklane i Inntektssystemet, det vil seie i kommuneproposisjonen for

29 Ordninga med inntektsgarantitilskot (INGAR) gir kompensasjon for ei utvikling i rammetilskotet meir enn kr. 300, pr. innbyggjar under landsgjennomsnittet frå eit år til det neste. INGAR tek ikkje omsyn til endring i skatt, inntektsutjamning, veksttilskot og skjønstilskot. INGAR tek omsyn til endringar i Inntektssystemet, innlemming av øyremerka tilskot i rammeoverføring, oppgåveendringar og endringar i kriteriedata. Telletidspunktet er i år for innbyggjartal og aldersfordeling i utgiftsutjamning som grunnlag for rammeoverføring i For inntektsutjamninga i 2014 er telletidspunktet For andre kriterium i utgiftsutjamninga enn aldersfordeling er telletidspunktet for rammeoverføring i Skjønstilskot Fylkesmannen vil senda som e post grunngjevinga for fordelinga av det ordinære skjønstilskotet for Skjønstilskot til psykologisk sosial oppfølging i kommunane etter terrorangrepa 22.juli 2011 blir ikkje vidareført i Økonomiske nøkkeltal i Fjell kommune I det følgjande vert det presentert ulike økonomiske tabellar som gjev eit oversyn over Fjell kommune si økonomiske stode. Brutto og netto driftsresultat Brutto driftsresultat gjev uttrykk for resultatet av kjernedrifta, og inkluderar resultatet for dei ulike tenesteområda. Brutto driftsresultat viser om kommunen sine løpande inntekter er store nok til å dekke løpande utgifter, før finansområdet. Brutto driftsresultat er driftsinntekter (skatt, rammetilskot, brukarbetaling) minus driftsutgifter (lønn, varer og tenester og avskrivingar). Netto driftsresultat viser endeleg resultat inklusive finansområdet. Fylkesmannen tilrår at netto driftsresultat bør være minst 3 % av driftsinntektene i ein kommune med god økonomi. Då har kommunen nok overskot til å sikre stabilitet i tenestene ved til dømes å avsetje til disposisjonsfond, samt til å dekke uføresette utgifter. Tabell 1. Tabellen under viser utviklinga i brutto og netto driftsresultat dei siste 4 åra (tal i heile tusen) Total volum Rekneskap Budsjett Avvik rekneskap 2009 Brutto driftsresultat Brutto driftsresultat Brutto driftsresultat Brutto driftsresultat Netto driftsresultat Netto driftsresultat Netto driftsresultat Netto driftsresultat