Framlegg frå vertskommune Aurland Prosjektplan for Vassområde Indre Sogn Hovudkommunar: Aurland, Leikanger, Sogndal, Luster, Lærdal og Årdal
1.0 Bakgrunn Den nye vassforskrifta (VF) er frå 01.01.2007. Den er kome som eit resultat av EU sitt nye vassdirektiv. I høve forslag til planprogram frå fylkeskommunen heiter det: Vassdirektivet (VD) og vassforskrifta gjeld for alt overflatevatn (ferskvatn, brakkvatn) og grunnvatn. Frå bekkar og elvar som renn frå fjellet, ut i fjorden og kystvatnet og ut til ein nautisk mil utanfor grunnlina og grunnvatn. I høve forskrifta (VF) skal alle vassforekomster i Noreg ha minimum god økologisk og kjemisk tilstand. Målsettinga er difor å lage regionale forvaltningsplanar og tiltaksprogram. I Sogn og Fjordane er fylket delt inn i 4 vassområde: Nordfjord, Sunnfjord, Ytre Sogn og Indre Sogn. Overordna vassmyndighet i høve forskrifta (VF) er lagd til fylkeskommunen. Vassområde Indre Sogn med kommunane; Leikanger, Sogndal, Luster, Årdal, Lærdal og Aurland skal i medhald av framlegg til planprogram 2010-2015 Vassregion Sogn og Fjordane, starte prosessen med å utarbeida lokal tiltaksanalyse i 2011. Denne skal vere ferdig i 2013/2014. Forvaltningsplan for Vassregion Sogn og Fjordane skal ha vedtak og sentral godkjenning innan utgangen av 2015. Indre Sogn Vassområde er Noreg sitt 8 største vassområde (8495 KM 2 ) og femnar om: Frå Vann-nett Statistikk Areal 8524 km 2 Registrerte vassførekomstar Elver 181 10003.3 km Innsjøer 133 255.65 km 2 Kyst 9 226.38 km 2 Grunnvann 21 68.24 km 2 Totalt 344 133 innsjø forekomster 180 elve 11 kystvatn 21 grunnvatn Framlegg til prosjektplan er meint å skulle gje eit grunnlag for organiseringa av arbeidet i vassområdet fram til miljømåla i vassforskrifta er nådd innan 2021. 1.1 Føresetnader og råmer Vassområdet sine oppgåver er fastsett i Vassforskrifta 23. Difor vil ein legge opp alle aktivitetar i medhald av denne og særleg oppgåver definert i høve VF 24, 25 og 26. Desse oppgåvene skal løysast på ein slik måte at dei kan nyttast til innspel i arbeidet til vassregionmyndigheit. Vesentlege utfordringar er knyta til å identifisere bruken av vassforekomstar, karakteriseringa av dei og ikkje minst risikovurdering. Prosessen kan gjennomførast på fleire måtar innafor rammene av vassforskrifta, men dei formelle tidene for framdrift ligg fast.
1.2 Mål Overordna mål med prosjektet er som følgjer: Bidra til å, karakterisere, analysere påverknader og risikovurdere alle vassforekomster i Indre Sogn vassområde. Fastsette miljømål som sikrar minimum standard miljømål og god økologisk tilstand, godt økologisk potensial og at god kjemisk tilstand vert nådd i vassforekomstar. Tilrå og om mogleg gjere greie for naudsynte tiltak for å oppretthalde eller betre miljøtilstanden (vasskvalitet, fysiske inngrep, fremmande artar etc) slik at miljømåla vert nådd seinast innan fristen 2021. Identifisere, karakterisere og tilrå kandidatar til SMVF, samt å foreslå miljømål for desse. Gjennomføre prosjektet etter intensjonar og dei prosessar og arbeidsmetodar i høve vassforskrifta og rettleiarar. 2.0 Program og oppgåver Inndeling og oppgåver i framlegg til prosjektplana vert synt i framdriftsplan side 7. Av omsyn til knapp tid og at ein framleis ikkje har oversyn over kostnader knyta til dei einskilde aktivitetane i prosjektet, vil ein førebels berre ha eit forenkla grovt budsjett. 1 Prosjektplan for vassområdet Indre Sogn Innspel til trend / Økonomiske analyser 2 Innspel til "Vesentlege utfordringar" 3 Legge til rette for lokal medverknad. 4 Vurdere forslag til karakterisering av vassforekomstar 5 Opprette register over beskytta områder 6 Utarbeide forslag til miljømål 7 Utgreiing av tiltak 8 Kost - nytte vurderingar 9 Lokal tiltaksanalyse 10 Innspel til regional overvakingsprogram 11 Gjennomføring / Organisering av overvaking Inndelinga i delprosjekt kan gjerast når rammene i hovudprosjektet er fastlagt. Følgjande faser vert å tilrå i vidare arbeid: 1. Prosjektplan med organisering og budsjett/finansiering 2. Innhenting av ekstern bistand/og eller tilsetting av prosjektleiar 3. Iverksetting av prosjektgrupper/deltaking 4. Oppstart arbeid med oppgåver i ovanståande tabell 5. Levering av resultat
2.1 ORGANISERING Organiseringa på vassområdenivå er ikkje definert i vassforskrifta. Framlegget går ut på at det vert etablert vassområdeutval, referansegruppe og ein eller fleire personar som tek i vare sekretariatsfunksjonen. Det kan i tillegg dannast temagrupper under sekretariatet. 2.2 Styringsgrupe er Vassområdeutval: Vassområdeutval Indre Sogn (VOU) = Styringsgruppe Sekretariats funksjon: Aurland kommune i samarbeid med Innleigde konsulentar og prosjektgruppe Tema/faggrupper: Regulerte Vassdrag Landbruk og Avløp Industri/sjø Vassområdeutvalet har ansvar for at arbeidet vert sett i gang, og at vassforskrifta vert følgd opp. Vassområdeutvalet vedtar budsjett og fordeling av kostnader for vassområdet. Rapportar og utgreiingar frå prosjektgruppa/prosjektleiar skal rapporterast opp til vassområdeutvalet. Vassområdeutvalet skal vedta saker innanfor Vassområde Indre Sogn. Vassområdeutval rapporterer vidare til vassregionmyndigheita når dei har gjort sine vurderingar. Vassområdeutvalet avklarar korleis det interkommunale samarbeidet skal organiserast på det konstituerande møtet. Vassområdeutvalet har ansvar for å leggje til rette for medverknad frå alle som ønskjer å delta i prosessen, både berørte rettigheitshavarar og private og allmenne brukarinteresser. Oppdrag og framdriftsplan for vassområdearbeidet må forankrast i dei deltakande kommunane, organisering og finansiering må takast opp til sakshandsaming i den enkelte kommune sjølv om organiseringa vert vedteken i VOU (vassområdeutvalet). Vassområde fungerar som ein styringsgruppe og er samansett av representantar frå alle kommunane i vassområdet. I VOU Indre Sogn er det utnemnd 2 representantar frå kvar av kommunane Leikanger, Sogndal, Luster, Årdal, Lærdal og Aurland. Ein politisk representant og ein frå administrasjonen?. Aurland er vald som vertskommune i medhald av kommunelova 28 a. Alle relevante statlege sektorstyresmaktar har høve til å stille med ein representant i vassområdeutvalet. Aktuelle sektorstyresmaktar er NVE Region Vest, Sogn og Fjordane Fylkeskomune, Vegvesen Region Vest, Fylkesmannn i Sogn og Fjordane, Jernbaneverket (Flåmsbana), Mattilsynet (m.a. ansvar for lakselus), fiskeridirektoratetet (m.a. ansvar for rømt
oppdrettsfisk) og kystverket. Den einskilde sektorstyresmakt vedtek sjølv om dei har høve til å delta i vassområdeutvalet. Kraftprodusentar kan vere aktive i ein referansegruppe knytt til vassområdeutvalet og/eller i temagruppe Vasskraft/fysiske inngrep saman med aktuelle sektorstyresmaktar t.d. NVE, fylkesmannen, aktuelle kommune og elveigarlag. 2.3 Prosjekt/faggrupper/referansegrupper Tema/faggrupper vert oppretta ut frå dei mest aktuelle problemstillingane i vassområdet. Det arrangerast fagmøte etter behov. Det vert lagt opp til brei medverknad på tvers av sektoransvar og fagdisiplinar der alle rettigheitshavarer og private og almenne brukarinteresser (lag og organisasjonar) skal ha moglegheit for å bidra. Ein vil rå til at det i tema/faggruppene bør vere representantar frå desse interessene: Fylkeskommunen, Fylkesmann, Bondelag/småbrukarlag, Skogeigarlag, NJFF, Lokale fiske/elveeigarlag, Naturvernforbundet, Turistforeningar, Mattilsyn, Kraftprodusenter i området, Småkrafteigarar, Fjelloppsyn/SNO, Jernbaneverket, Båtforeningar, Kystlag, kommunane i Indre Sogn Mfl. Det vert lagt opp til brei medverknad mellom faginstansar, kommunar, lag og organisasjonar i tem/faggrupper. Anten ein vel ein stor og tung gruppe eller fleire mindre. Desse skal spele inn/levere i høve dei del prosessar som går føre under Vassområdet sitt arbeid/prosess. Difor vil ein ikkje rå til at det vert oppretta eigen referansegruppe inn under VOU. Vassområde Indre Sogn skal i perioden frå 2011-2013 utarbeide innspel til framlegg til regional forvaltningsplan. Grunnlaget til dette skjer gjennom karakterisering og overvakning av vassførekomstane. Målet er å klassifisere alle VF på grunnnlag av overvakingsdata og karakterisering. Karakterisering, klassifisering og overvakning skal følgje vedlegga til vassforskrifta. Fylkesmannen skal som bakgrunnsmateriale foreta ein fullkarakterisering av vassførekomstane i vassområdet. Dei mest problematiske vassførekomstane blir kartlagt fyrst. Følgjande faktorar skal m.a kartleggast (ikkje prioritert): a. Næringsstoff, salt, miljøgifter med meir b. Hinder for oppgang av fisk //fysiske inngrep c. Botndyr, fisk og vegetasjon d. Aktuelle vassførekomstar til drikkevatn Arbeidsoppgåvene i vassområdet skal vere utførde innan gjevne tidsfristar, sjå skjema under.
2.4 Nærare definerte Arbeidsoppgåver for vassområdeutval og kommunar Indre Sogn I planprogrammet til forvaltningsplan for Vassregion Sogn og Fjordane er det vist følgjande arbeidsoppgåver: Vassområdeutvala (VOU): Utarbeide dei lokale tiltaksanalysane. Gode tiltaksanalysar er heilt avgjerande for kvaliteten på forvaltningsplanen og tiltaksprogram. Samlar lokal kunnskap. Foreslår tiltak og vurderar dei. Foreslår kandidatar til SMVF (sterkt modifiserte vassførekomstar). Kommunane skal: Utgreie forslag til miljøforbetrande tiltak for sitt ansvarsfelt/ levere materiale til tiltaksanalysen. Utgreie premissane for fastsetting av miljømål. Delta i VRU. Delta i vassområdeutvala. Gjennomføre og finansiere tiltak for sine ansvarsfelt (kloakk, landbruksforureining m.m). Rapportere til VRM årleg. Saman ha leiarrolla i vassområdeutvala. Kommunane sitt ansvar: Ansvar for vann og avløp, drikkevatn, landbruk. Ansvar for lokale avfallsplassar? Planlegging og sakshandsaming etter plan og bygningslova, kommunedelplan m.m. Sakshandsaming etter ureiningslova der kommunane er ureiningsmynde. Har ansvar for tilsyn av mikro, - minikraftverk (minstevassføring, bygg m.v.)? 3.0 Prosjektleiing - Sekretariat Indre Sogn Vassområde er Noreg sitt 8 største og har store utfordringar. Aurland kommune vert vald til vertskommune (jfm kommunelova 28 a) og har difor vurdert to alternative løysingar for prosjektleiing/sekreteriat: 1. Tilsette prosjektleiar 2 år i full stilling med mogleg forlenging i ytterlegare 2 år. Kontorplass i Aurland kommune. 2. Leige inn fagkompetanse hjå relevante fagmiljø med oppgåver i medhald av vassforskrifta og forvaltningsplan (høyring). Aurland kommune har lagt ut anbod på tenester i medhald av vassforskrifta med tilleggsdokument. Aurland kommune har sekretariatfunksjonar i samarbeid med innleigd kompetanse tilsvarande 25% stilling. Arbeidsoppgåvene til fagkonsulentar og prosjektsekretær vil m.a. vere:
Utarbeide arbeidsplan m. budsjett og årsmeldingar til VO samarbeid med prosjektgruppa. Karakterisering av vassområdet i samarbeid med Fylkesmannen - med opplysningar frå den enkelte kommune og statleg sektormynde. Samanstille tiltaksanalysar som skildrar tilstand, påverknader og moglege tiltak i vassdraget/vassområde i samarbeid med prosjektgruppa og med fagleg bidrag frå den enkelte kommune, statlege sektormynde, interessentar og viktige aktørar i vassdraget. Utarbeide framlegg til overvakingsprogram i samarbeid med aktuelle aktørar. Gje innspel til oversikt over vesentlege spørsmål og økonomisk analyse i 2011 i planarbeidet til vassregionmynde. Utarbeide framlegg til miljømål for kvar enkelt vassførekomst i samarbeid med prosjektgruppa. Legge til rette for medverknad frå alle interesserte i alle fase av arbeidet, gjennom møter, referat, nettside etc. 3.1 FRAMDRIFSPLAN Framdrifta er innafor dei rammer Vassregionmyndighet har lagt i planprogrammet. Problemkartlegging/utfordringar og karakterisering må gå føre i 2011. Elles er skjematisk framdriftsplan i medhald av framdrift i Vassregionen. Framdriftsplan vassregion 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Etablering av vassregion Etablering av vassområde Planprogram H H V Vesentlege utfordringar H H V Forvaltningsplan m tiltaksprog V Karakterisering Klassifisering Regionalt overvakingsprogram Gjennomføre overvaking Økonomisk analyse Register over beskytta område Utarbeide lokale tiltaksanalysar Utarbeide miljømål
Planprogrammet til forvaltningsplan for vassregion Sogn og Fjordane viser arbeidet med vassforskrifta slik: Oppgåve Kommentar Tidsfrist Oppstartsmøte Vassområde - Konstituering av Vassområde Indre Sogn - Orientering av prosjektplan Februar 2011 April 2011 - Presentasjon av vidare arbeid Prosjektleiar Avklaring av stilling/engasjement Haust 2011 Karakterisering startar i Sjå framdriftsplan 2011 samarbeid med fylkesmann Karakterisering gjennomført 1. juli 2012 Overvakingsprogram Start 2011 Miljømål fastsett og Nødvendige data og informasjon til 2013 tiltaksanalyse gjennomført tiltaksanalysen kan samlast inn i samband med fullkarakteriseringa og klassifisering Prosjektslutt Start iverksetting av tiltak Ev. detaljplanlegging ut over det som er 2016 gjort i tiltaksanalysen Miljømål er nådd 31.12.2021 (Endringar i tidfrister kan kome)
3.2 Økonomi Budsjett Finansering Kostnader 2 alternative løysingar for årlege kostnader prosjektperioden på 2 år. ALTERNATIV 1 PROSJEKTLEIARSTILLING HEILTID 2 ÅR Budsjett tilsett prosjektleiar 2 år frå 2 halvår 2011 til 2 halvår 2013 2011 2012 2013 løn 265000 530000 265000 sos.utg 79500 159000 79500 adm utg ktr 30000 50000 40000 reiser med mer 30000 50000 30000 kjøp tenester 150000 150000 150000 Sum 554500 939000 564500 ALTERNATIV 2 KJØP AV KONSULENT TENESTER + 25% ADMINISTRASJON VERTSKOMMUNE. Budsjett kjøp av konsulenttenester anbod 2011 til 2013 2011 2012 2013 Tilbod 200000 400000 200000 tillegg 50000 100000 50000 25% still 180000 180000 180000 inkl sos utg Anna adm 30000 30000 30000 Sum 460000 710000 460000 (Merknader alt 2 Utgifter til løn + sosiale utg 530 btusen årløn 159 tusen sos.utg. + administrasjon og kjøp av tenester. 25% prosjektstilling med kjøp av tenester er 180 000,- inkl sos utg. kjøp av tenester kr 800 000,- over 2 år. Lågaste tilbod frå Multiconsult AS Bergen Vassområdeutvalet vel å engasjere Multiconsult AS som konsulent for kjøpe av tenester til utføring av oppgåver i medhald av vassforksrifta 23,24,25 og 26; Karakterisering, risikovurdering og tiltaksplan for Indre Sogn Vassområde.
3.3 Finansiering og fordeling av kostnader mellom kommunane i Indre Sogn Det vil vere vesentleg å avklare finansieringa av prosjektet så tidleg som mogleg. Aktuelle finansieringskjelder er kommunar i vassområdet, statleg mynde, fylkeskommunen, m.fl. Det vert gjort framlegg om at dei samla kostnadane i Vassområde vert finansiert ved 50 % frå kommunane som inngår i vassområde, 25 % av fylkesmannen, 25 % av fylkeskommunen. Kostnadsdelinga mellom kommunane sin del i VOIS er at halvparten av årleg totalkostnad vert fordelt likt mellom kommunane. Deretter vert 50% fordelt i høve storleiken på areal vassførekomst i dei einskilde kommunane. Noko som inneber at dei store vassførekomst kommunane må ta ein større del av totalkostnadene. Det er framlegg om å søkje skjønsmidlar frå fylkesmannen og fylkeskommunen. Dette er avgjerande for gjennomføring prosjektet. Framlegget er sett opp i tabell: Kostnader mellom kommunar Indre Sogn og statleg/fylkeskommunal finansiering Kostnad Kostnad 2011- Kostnadsdelin Kostnadsdelin gjennomsnit 2013 g g t årleg (søknadsperioden Kommunar Km2 % fordeling ) Basis 50% vassforekomst 6 Kommunar 50 % 815.000 1.630000,- Aurland kommune 67834,. 110773,- Luster kommune 67834,. 136225,- Årdal kommune 67834,. 59350,- Lærdal kommune 67834,. 84490,- Sogndal kommune 67834,. 12707,- Leikanger kommune 67834,. 3456,- SUM 1.630.000,- 407.000,- 407.000,- Fylkesmannen 25 % 204000 408000,- Fylkeskommunen 25 % 204000 408000.- Sum 100 % 8150000 815000,- 0
Årlege kostnader fordelt på kommunene med 50% finansiering frå Fylkesmann og Fylkeskommunen: Med basisfordeling meines at halvparten (50%) av kommunane sin del fordeles likt medan andre halvdel vert fordelt i høve vassareal målt i km 2. Kommuner med relativ større andel vassareal må difor dekke større del av kostnadene. Denne Prosjektplan er revidert i samsvar med vedtak i Vassområdeutval Indre Sogn møte 28.06.2011. Aurland 18.08.2011 For Indre Sogn Vassområde Bjørn Sture Rosenvold Prosjektleiar