Hordalandsbenken på Stortinget Hordalandsbenken er blant dei mest aktive på Stortinget AUD-notat nr. 3-11 04.01.2011 Hordaland har 15 representantar på Stortinget i stortingsperioden 2009-2013. Hordalandsrepresentantane er fordelte på 9 fagkomitear. Hordaland er ikkje representert i Energi- og miljøkomitéen, Justiskomitéen og Næringskomitéen. Frå Stortinget opna i oktober 2009 og fram til og med 10. desember 2010 var Hordalandsbenken blant dei mest aktive stortingspolitikarane målt i tal stilte spørsmål spørjetimespørsmål, skriftlege spørsmål og interpellasjonar. 12 % av alle spørsmål som blei stilte i Stortinget, kom frå Hordalandsbenken. Berre Rogalandsbenken var meir aktiv enn Hordalandsrepresentantane. Hordalandsrepresentantane var aller mest aktive i å stille spørsmål i spørjetimen. Det er opposisjonspolitikarane som hovudsakleg nyttar seg av spørsmålsforma. I om lag 15 % av spørsmåla frå Hordalandsbenken blei det referert til Bergen eller Hordaland Hordalandsrepresentantane har vore med å fremja 63 av 233 representantforslag (dokument 8- forslag). 14 av desse refererer til Bergen eller Hordaland. Dei fleste av dei representantforslaga som er relatert til Hordaland omhandlar vegnettet, jernbane, oljevernberedskap og kraftforsyning. Hordalandsbenken har hatt 284 debattinnlegg i perioden. Både Hordalands sine representantar frå posisjon (Ap, SV og Sp) og opposisjon (H, FrP, KrF) var aktive i debattane 111 innlegg frå posisjon og 173 frå opposisjon. 1
Bergen og Hordaland blei nemnd i 48 av debattinnlegga, fordelt på 27 saker. Dei sakene som har engasjert flest Hordalandsrepresentantar er: o Heving av ubåt utanfor Fedje o Utviding og finansiering av Bergensprogrammet. Andre problemstillingar som blei trekte fram i debattane er: E39 Bergen-Os, Ferjefri, kyststamveg, Bergensbanen og Kraftliner i Hardanger. 1. Fordeling på fagkomitéane Hordaland har 15 representantar på Stortinget. Dette utgjer Hordalandsbenken. Hordalandsrepresentantane er fordelte på 9 fagkomitear (sjå tabell 1). Det betyr at Hordaland ikkje har representantar i dei 3 øvrige fagkomiteane: Energi- og miljøkomitéen, Justiskomitéen og Næringskomitéen. Tabell 1: Fordeling av stortingsrepresentantar frå Hordaland på fagkomiteane,2009 2013 KOMITÉ NAMN PARTI VERV Arbeids- og sosialkomiteen Tove Brandvik Linnea A Medlem Laila Marie Reiertsen FrP Medlem Kontroll- og konstitusjonskomiteen Jette Christensen A Medlem Familie- og kulturkomiteen Gina Knutson Barstad SV Medlem Finanskomiteen Dag Ole Teigen A Medlem Helse- og omsorgskomiteen Kirke, utdannings- og forskningskomiteen Kommunal- og forvaltingskomiteen Transport- og kommunikasjonskomiteen Kjersti Toppe Sp Første nestleiar Erna Solberg H Medlem Laila Dåvøy KrF Medlem Henning Warloe H Medlem Gjermund Hagesæter FrP Første nestleiar Hilde Magnussen Lydvo A Medlem Øyvind Halleraker H Medlem Arne Sortevik FrP Medlem Magne Rommetveit A Medlem Utenriks- og forsvarskomiteen Karin Woldseth FrP Medlem 2
Vi vil her sjå nærare på kor aktive desse representantene er og i kva grad ein kan seie at dei ivartek Hordaland sine interesser på Stortinget, avgrensa til inneverande stortingsperiode (2009-2013), fram til og med 10. desember 2010. Til grunn for dette arbeidet, ligg ein gjennomgong av alle spørsmål, representantforslag og debattinnlegg som er blitt framført i Stortinget i denne perioden. 2. Spørsmål 1 Spørsmål er først og fremst opposisjonen sitt verkemiddel. Funksjonen til spørsmåla er å få informasjon frå regjeringa og klarleggje regjeringa si haldning til politiske problemstillingar. Spørsmål gir ikkje grunnlag for vedtak, men er eit viktig bidrag til å setje saker på dagsordenen. Det finst tre hovudtypar av spørsmål: Spørjetimespørsmål Skriftlege spørsmål Interpellasjonar Spørjetimespørsmål I spørjetimen kan stortingsrepresentantane ta opp konkrete saker, høyre kva statsråden meiner om saka og om departementet har tenkt å gjere noko med den. Spørjetimen er prega av korte replikkvekslingar, og er ikkje gjenstand for ordinær debatt. Det er to typar spørjetime: muntleg spørjetime og ordinær spørjetime. I den muntlege spørjetimen tar representantane opp dagsaktuelle saker, gjerne henta frå media. Statsråden veit ikkje kva spørsmål som vil bli stilt. Statsråden har heller ikkje betenkningstid, men må svare spontant. Også i den ordinære spørjetimen stiller representantane dagsaktuelle spørsmål, gjerne knytt til fylket dei er vald frå. Den ordinære spørjetimen skil seg frå den muntlege ved at statsråden får tilsendt spørsmåla på førehand. Statsråden har difor høve til å førebu svaret. Fram til og med 10. desember 2010 i sesjonen 2009-2013 har representantane frå Hordaland stilt 79 spørjetimespørsmål (sjå tabell 2). Alle spørsmåla er stilt av opposisjonspartia. Dette utgjer 12,7 prosent av alle spørsmåla som er stilte i spørjetimane i denne perioden. Det er Hordaland og Rogaland som har stilt flest spørsmål i spørjetimane, deretter følgjer Oslo og Akershus. 1 Forklaring av dei ulike spørsmålsforma er henta frå www.stortinget.no. 3
Tabell 2: spørjetimespørsmål etter fylke representantar spørjetimespørsmål Prosent Hordaland 15 79 12,7 Rogaland 13 79 12,7 Oslo 17 57 9,1 Akershus 16 53 8,5 Møre og Romsdal 9 50 8,0 Nordland 10 42 6,7 Hedmark 8 41 6,6 Telemark 6 37 5,9 Sør-Trøndelag 10 31 5,0 Aust-Agder 4 26 4,2 Østfold 9 24 3,9 Troms 7 24 3,9 Vest-Agder 6 22 3,5 Sogn og Fjordane 5 14 2,2 Vestfold 7 12 1,9 Buskerud 9 12 1,9 Nord-Trøndelag 6 9 1,4 Oppland 7 7 1,1 Finnmark 5 4 0,6 Alle fylka 169 623 100,0 I 14 av spørjetimespørsmåla som kom frå Hordalandsbenken blei det vist til Bergen eller Hordaland (herunder andre stadsnavn i Hordaland). Dette betyr at 18 % av spørjetimespørsmåla er relatert til Hordaland. Skriftlege spørsmål Skriftlege spørsmål er ein kort spørsmålsform, og er ikkje gjenstand for debatt i Stortinget. Statsråden som spørsmålet er retta til, skal gi eit skriftleg svar innan seks verkedagar til stortingsrepresentanten som har stilt spørsmålet. Skriftlege spørsmål bør ikkje overstige ei A4- side, mens svaret ikkje bør overstige to A4-sider. Bruken av skriftlege spørsmål har auka jamt sidan spørsmålstypen blei innført i sesjonen 1996/97. Representantane frå Hordaland har sendt 276 skriftlege spørsmål (sjå tabell 3). Alle spørsmåla, med unnatak av fire, er stilt av opposisjonspartia. Dette utgjer 11,9 prosent av alle skriftlege spørsmål i denne perioden. Det er Rogaland, Hordaland og Akershus som har produsert flest tal skriftlege spørsmål. 4
Tabell 3: skriftlege spørsmål etter fylke representantar skriftlege spørsmål Prosent Rogaland 13 298 12,9 Hordaland 15 276 11,9 Akershus 16 252 10,9 Oslo 17 184 8,0 Møre og Romsdal 9 162 7,0 Nordland 10 147 6,4 Østfold 9 149 6,4 Telemark 6 114 4,9 Vestfold 7 108 4,7 Sør-Trøndelag 10 96 4,1 Hedmark 8 93 4,0 Vest-Agder 6 88 3,8 Buskerud 9 84 3,6 Aust-Agder 4 65 2,8 Finnmark 5 54 2,3 Troms 7 47 2,0 Nord-Trøndelag 6 36 1,6 Sogn og Fjordane 5 31 1,3 Oppland 7 30 1,3 Alle fylka 169 2 314 100,0 37 av 276 skriftlege spørsmåla frå Hordalandsbenken omtala Bergen eller Hordaland. Dette utgjer 13 % av alle spørsmåla frå Hordalandsrepresentantane. Interpellasjoner Ein interpellasjon er eit meir omfattande spørsmål til Regjeringa som er gjenstand for debatt i Stortinget. Den som stiller spørsmålet kallast interpellant. Spørsmålet skal besvarast så raskt som mogleg, seinast éin månad etter at det er stilt. Svaret blir lagt fram for Stortinget under ein sokalla interpellasjonsdebatt. Ein slik debatt skal maksimum ta ein time og tretti minutt. Representantane frå Hordaland står for 17 interpellasjonar. Dette utgjer 10,4 % av det totale talet interpellasjonar i perioden. Posisjonen fremja ein interpellasjon, resten kom frå opposisjonen. Igjen er det Rogaland som toppar statistikken, men denne gongen med Akershus og Oslo på dei neste plassane. 5
Tabell 4: interpellasjonar etter fylke representantar interpellasjonar Prosent Rogaland 13 27 16,6 Akershus 16 22 13,5 Oslo 17 21 12,9 Hordaland 15 17 10,4 Møre og Romsdal 9 8 4,9 Østfold 9 8 4,9 Hedmark 8 8 4,9 Troms 7 8 4,9 Nordland 10 6 3,7 Vestfold 7 6 3,7 Vest-Agder 6 6 3,7 Buskerud 9 6 3,7 Finnmark 5 5 3,1 Telemark 6 4 2,5 Sør-Trøndelag 10 3 1,8 Sogn og Fjordane 5 3 1,8 Aust-Agder 4 2 1,2 Nord-Trøndelag 6 2 1,2 Oppland 7 1 0,6 Alle fylka 169 163 100,0 Av dei 17 interpellasjonane som Hordalandsrepresentantane retta, var 2 relatert til Bergen eller Hordaland. Dette utgjer 12 %. Totalt Det er Rogalands- og Hordalandsbenken som til saman har stilt flest spørsmål, Rogaland litt fleire enn Hordaland. Totalt sett har Hordalandsbenken stilt 372 spørsmål. Stortingsrepresentantane til saman er har stilt 3100 spørsmål. Hordaland står for om lag 12 % av desse. Dette utgjer 25 spørsmål per representant. I snitt har representantane på Stortinget stilt 18 spørsmål. 6
Tabell 5: spørsmål totalt etter fylke representantar spørsmål totalt Per representant Prosent Rogaland 13 404 31,1 13,0 Hordaland 15 372 24,8 12,0 Akershus 16 327 20,4 10,5 Oslo 17 262 15,4 8,5 Møre og Romsdal 9 220 24,4 7,1 Nordland 10 195 19,5 6,3 Østfold 9 181 20,1 5,8 Telemark 6 155 25,8 5,0 Hedmark 8 142 17,8 4,6 Sør-Trøndelag 10 130 13,0 4,2 Vestfold 7 126 18,0 4,1 Vest-Agder 6 116 19,3 3,7 Buskerud 9 102 11,3 3,3 Aust-Agder 4 93 23,3 3,0 Troms 7 79 11,3 2,5 Finnmark 5 63 12,6 2,0 Sogn og Fjordane 5 48 9,6 1,5 Nord-Trøndelag 6 47 7,8 1,5 Oppland 7 38 5,4 1,2 Alle fylka 169 3 100 18,3 100,0 Av dei 372 spørsmål frå Hordalandsbenken blei Bergen og Hordaland omtala 53 gongar, dvs. 14 %. 3. Representantforslag (Dokument 8) Stortingsrepresentantene kan på eiga initiativ ta opp saker i Stortinget representantforslag. Representantforslagene blir behandla på same måte som saker frå regjeringa. Representantforslaget blir først sendt til ein komité for behandling der. Komiteen avgir deretter ei innstilling til Stortinget. Er det behov for utgreiing, foreslår komiteen at forslaget blir sendt til regjeringa for ugreiing der. Representantar frå ulike parti kan gå saman om representantforslaget, men ein einskild representant kan også fremje ein sak åleine. Representantforslaga blir trykte som ein del av dokumentserien, derfor blir dei også kalla Dokument nr. 8 eller Dokument 8-forslag. I sesjonen 2009-2013, fram til og med 10. desember 2010, er det fremja 233 representantforslag. Representantar frå Hordaland har vore med på 63 av desse, dvs. 27 %. 14 av desse 63 omtalar Bergen eller Hordaland (herunder andre stadsnamn i Hordaland). Dette er: 7
Tabell 6: Representantforslag frå Hordalandsbenken der Bergen eller Hordaland er referert Tema Representantforslag om mer innovasjon i Norge Representantforslag om rett og plikt til etter- og videreutdanning for lærere og mer fleksible studietilbud Representantforslag om forsterket innsats mot kreft Representantforslag om handlingsplan for krysningsspor og tiltak for økt kapasitet av gods på norsk jernbane Representantforslag om å heve grensen for konsesjonsbehandling av kraftverk i vernede vassdrag fra 1 til 3 MW Representantforslag om en stortingsmelding om en helhetlig energipolitikk Representantforslag om å setja ned eit ekspertutval for å greie ut framtidas teknologi for framføring av elektrisk straum Representantforslag om tilbaketrekking av utslippstillatelsen til gasskraftverket på Mongstad Representantforslag om å styrke sjøtransportens konkurranseevne i Norge Representantforslag om en utvidet og bindende investeringsplan for norsk jernbane Representantforslag om en utvidet og bindende nasjonal investeringsplan for stamveinettet (Vestlandet) Representantforslag om innføring av konkrete mål for hva som er god vei Representantforslag om handlingsplan for forsterket oljevernberedskap Representantforslag om tiltak mot vedlikeholdsetterslep Representantforslag om statlig tilskuddsordning for tilrettelegging av bolig for personer med funksjonsnedsettelse 4. Innlegg i debattar Det blir skrive stenografiske referat frå alle møta i Stortinget. Eit referat er ei fullstendig gjengiving av kva som blir sagt i salen, men med de tilpassingar som er nødvendig for å kunne gjengi tale i skrift. Det er vanleg at saksordførar held det første innlegget i saka, deretter følgjer ei replikkveksling og påfølgjande hovudinnlegg med replikkveksling. Alle innstillingar frå komiteane, interpellasjonar og statsrådane sine redegjørelser blir behandla på same måte i møtet. Også spørjetimane blir gjengitt fullstendig i referata med spørsmål til statsrådane og etterfølgjande replikkveksling. Til saman har Hordalandsbenken hatt 284 debattinnlegg. Her er både posisjonen og opposisjonen aktiv. Representantane frå posisjonspartia (Ap, Sv og Sp) har hatt 111 innlegg, medan representantane frå opposisjonspartia (H, FrP og KrF) har hatt 173 innlegg. I 48 debattinnlegg er Bergen eller Hordaland (herunder andre stadsnamn i Hordaland) nemnd. Dette er fordelt på 27 saker. Representantar frå posisjonen har nemnd Bergen eller Hordaland i 18 innlegg, medan opposisjonen har nemnd Bergen eller Hordaland i 30 innlegg. Dei debattane som flest Hordalandsrepresentantar hadde innlegg i, er lista opp i tabell 7. 8
Tabell 7: Saker med debattinnlegg frå Hordalandsbenken kor Bergen eller Hordaland er referert Saker innlegg Innstilling fra transport- og kommunikasjonskomiteen om håndtering av ubåten U-864 7 Innstilling frå transport- og kommunikasjonskomiteen om utviding og finansiering av Bergensprogrammet 4 Innstilling fra energi- og miljøkomiteen om representantforslag fra stortingsrepresentantene Line Henriette Hjemdal og Laila Dåvøy om tilbaketrekking av utslippstillatelsen til gasskraftverket på 3 Mongstad Innstilling fra kommunal- og forvaltningskomiteen om kommuneproposisjonen 2011 3 Hans Majestet Kongens tale til det 155. storting ved dets åpning og melding om Noregs rikes tilstand 3 Innstilling fra helse- og omsorgskomiteen om samhandlingsreformen og om en ny velferdsreform 2 Innstilling fra transport- og kommunikasjonskomiteen om endring i statsbudsjettet for 2009 under Fiskeri- og kystdepartementet (slepeberedskap Sørlandet) 2 Innstilling fra transport- og kommunikasjonskomiteen om endring i statsbudsjettet for 2009 under Samferdselsdepartementet (tilskot til regionale flyplassar 2 Innstilling fra transport- og kommunikasjonskomiteen om representantforslag fra stortingsrepresentantene Bård Hoksrud, Jan-Henrik Fredriksen, Ingebjørg Godskesen, Arne 2 Sortevik og Harald T. Nesvik om handlingsplan for forsterket oljevernberedskap Innstilling fra transport- og kommunikasjonskomiteen om verksemda i Avinor AS 2 I tillegg blei følgjande problemstillingar nemnd fleire gongar i andre saker: Heving av ubåten ved Fedje E39 Bergen-Os Ferjefri kyststamveg Bergensbanen Kraftliner i Hardanger 9