INTERN TDKTRAPPDRT. Fartøy Tidsrom Område Avgang Innkomst

Transkript

1 1 INTERN TDKTRAPPDRT Fartøy Tidsrom Område Avgang Innkomst Persone: Formå F/F "Edjarn" mai 1985 Møre - Troms. Norskehavet Bodø, 11. mai 1985 Bergen. 31. mai 1985 K. Nedreaas, E. Nisen, H. Senneset, A.K. Soheim, E. Fokestad, ø. Torgersen Karteggje fordeinga av O-gruppe sei utanfor kysten og undersøkje sjansane ti å få ein indeks for årskassestyrken. Giennomførinq.av toktet. Figur viser kursar og stasjonar. Frå Bodø gjekk vi nordover og tråte i ytre dear av Vestfjorden. Vi ~ette så kursen. sørover og undervegs vart det tråa på dei oppsette stasjonane nærast kysten. Like sør for Vikna byrja vi så på det søregaste snittet i det reguære kursnettet. Vi kursa så angt mot nord at vi fekk ei tifredstiande avgrensing av utbreiingsområdet. Dei nordegaste stasjonane vart tekne i sørege de av Nordvestbanken utanfor Rebbenesøy i Troms. På det søregaste snittet fekk vi ti des store fangstar, og det vart avs~tt tid ti tråing vest av Hatenbanken og kring Frøyabanken på veg sør igjen ti Bergen. Likeve vart avgrensinga i sør usikker. utgangspunktet vart ein peagisk Harstadtrå med finmaska innernett haden for å vere den best eigna reiskapen. På ein de av dei første stasjonane vart det i tiegg ti Harstadtrå og nytta Isaacs-Kidd trå. Som det vi gå fram av eit eige kapitte om dette vart fangstevna ti Harstadtråen vurdert å vere så mykje betre at det i fortsetjinga av toktet ikkje vart tråa meir med Isaacs-Kidd. Gjennomføringa av toktet vart adri hemma av dåreg ver, eit par korte periodar kvar heg med kuing var det heie. Metodikk. Som hovudreiskap vart nytta ein 16x16 fvn. peagisk Harstadtrå (oddetrå) med finmaska innernett (tobisnett). fnnernettet strekte seg ca. 10m framover i posen og hadde ei maskevidde på 8 mm strekt maske. Tråen har ei effektiv opning på omag 15x30 meter. Det vart tråa i tre djup: 10 min. med overtena i overfata, 10 min. i 20 m og 10 min. i 40 m. For å få tråen ti å gå heit oppe i overfata

2 2 vart det tråa først her. og det vart dessut~n festa seks 70'' runde båser på overtena. Scanmar djupnsensor vart nytta og verka tifredstiande. Med ein fart på 3 knop vart det i kvart djup tråa 0.5 nautiske mi; Den totae tråa distanse varierte ikeve meom 1.7 og 2.0 nautiske mi (midde 1.8 nm) avhengig av utsega distanse før tråen hadde stabiisert seg i djupa. Dette førte ti ei tota tauetid på meom 34 og 40 min. Avstanden meom kvar stasjon på same snitt var 15 nm, og avstbnden meom snitta var 30 nm. Kursen på kvart snitt v~r omag 300 og 120 respektive frå og mot kysten. I tiegg ti dette regemessige mønster vart det teke stasjonar sør for det søregaste snittet, i Vestfjorden og eit par stader meom snitta inst ved kysten. For å karteggje. dei hydrografiske forhoda vart det på kvar stasjon med Harstadtrå nytta CTD-sonde (Figur 2) (på kvar av stasjonane 238, 239 og 240. vart det berre tråa i eit djup, respektive o. 20 og 40 m. og det vart her totat berre teke ein CTD-stasjon). På snitt I og V vart CTD-sonden senka ti botn eer maksimum omag 1500 meter, på dei andre stasjonane vart han senka ti maksimum 500 meter. Fangsten vart rista ned i ein stamp med vatn og sit frå etterpå. Det kunne ti tider v~re vanskeeg å få noko nøyaktig må på mengda av sidearvar av di desse kunne ke nota i tråen, særeg ike framfor den ordinære posen. Tråen vart i sike tifee rista etter beste evne og innhadet kosta opp frå dekket. Store fangstar av Gonatus.sp. kunne bg ke tråen. Heie fangsten vart sortert, og voumet (fortrengingsvoum) av kvar art/gruppe vart bestemt. A fisk vart engdemåt. for sei oppti omag 100 stk., for dei andre artane oppti omag 50 stk. Prøvar frå ein de stasjonar vart frosne ned for å kunne studerast nærare i aboratoriet på and. Isaacs-Kidd trå med 3x3 m opning vart på fem tråstasjonar senkaned ti 60 meter. MOCNESS (fire prøvenett med maskevidde 1000 u) vart utprøvd på to stasjonar for å få eit biete av vertikafordeinga. I kvart djup (10.20j30 og 40 m) vart det med denne tråa gjennom eit voum på 1000 m (omag min.). Akustisk(38 khz) karteggjing og mengdemåing av visse faunagrupper (pankton, O-gruppe mix, sid, komue, peagisk mix og botn mix) vart gjort kontinuereg ti vi kom ti Troms.

3 3 RESULTAT Hydrografi: Figur 3-6 viser temperaturen i overfata (i røynda meom 0.5 og 3. O meter), 25 meter, 50 meter og 100 meter. Stasjønane inst i Vestfjorden og sør for det søregaste snittet utanfor Vikna er tekne på retur ti Bergen og igg såeis noko etter i tid. Figur 7 viser ein de hydrografiske snitt med anta seiynge oppført på kvar stasjon. Som eit biete på satinnhadet er satkonsentrasjonen i 25 meter vist i Figur 8. Fordeinga av seiynge er vist i Figur 9. Med den tid som var ti rådvede vart utbreiingsområdet tifredstiande avgrensa i aust, vest og i nord. I sør fekk ein derimot ikkje den ønskjeege avgrensinga. Fordeinga av seiynge viser mange ikskapar med temperaturfordeinga, kanskje særeg med temperaturen i 25 og 50 meter. Figur 7 viser nokre av dei hydrografiske shitta og samaniknar desse med fangstane av seiynge. Område med 0 siøtemperatur på 7 c og over innehed dei størete mengdene. Le8gst i nord der temperaturen ikkje oversteig 7 C, verkar isotermen som ei grense. Lite kan seiast om den vertikae fordeinga av seiyngeen. Det einaste konkrete forsøket (bortsett frå MOCNESS) vart gjort med Harstadtrå på stasjonane 238, 239 og 240. Tabe 3 viser at det var minst ynge i 20 meter. Fordeinga av seiynge samanikna med fordeinga av temperatur i dei uike djupa kan trueg gje visse hadepunkt m.o.t. vertikafordeinga. Lengdefordeing av seiynge på kvart snitt er vist i Tabe 1. For stasionane tekne vest og sørvest av Hatenbanken på veg sør iqien (st.nr ) er det presentert ei eigen engdefordeing. Sjøv om det var små fangstar på dei nordegaste snitta, var middeengda av yngeen noko mindre. På snitt VIII kom vi borti ein "patch" på over 300 ynge. Ein stor de av yngeen på dette snittet var meom 25 og 29 mm, og standardavviket var reativt ite. Meir markerte.. engdeforskjeer var det meom ytre og indre stasjonar på saffe snitt. For å iustrere dette (Figur 10) vart kvar av dei fem søregaste snitta det opp i tre dear (ytre, midtre og indre) med ike mange stasjonar i kvar de. Lengdefordeinga av sei på kvar stasjon på dei fem ytre deane vart summerte og presentert som ei tota engdefordeing for dei ytre stasjonane. Det same vart gjort med midtre og indre trede. Eit forsøk vart gjort for å finne fram ti totat anta seiynge i

4 4 heie det gjennomsøkte området. Voum av eit tråha når ein reknar at tråen fiskar ike godt medan han vert senka frå eit djup ti eit anna bir: v 1 = nm (vertika tråopning=15m) nm (hor~font~ tråopning=30m) 1.8 nm (utsega distanse)= nm Området dekka av det på førehand oppsette reguære kursnett vart oppdet i ruter a 15nm x 30nm kring kvar tråstasjon. Djupna av kvar sik rute vart sett ik det maksimae djup tråen kom ned på. dvs. 55 meter= O nm. Voumet av ei sik rute: V 2 = 15 nm 30 nm nm= nm 3 Vi reknar med ik fordeing av seiyngeen innanfor dette voymet. Totat anta sei innanfor det oppsette kursnettet bir då: der xi er anta seiynge fanga på stasjon i s 1 = se1= se Området sør for det søregaste snittet med over 100 seistasjon såg ut ti å igqie innanfor ein trekant med area 5610 nm. Med eit djup på 55 m~ter gjev dette eit voum på v 3 =166.6 nm 3. Totat anta sei innanfor "trekanten": S = 322 sei(midde pr.. ) stasjon = se Området sør for det søregaste snittet med meom O og 1go sei/stasjon åg tinærma innanfor eit trapes med area 3088 nm. Dette gjev med eit djup på 55 meter eit voum på v 4 =91.7 nm 3. Totat anta sei innanf9f stasjon) "trapes~t": S = 6. 3 = o sei(midde pr. Totat anta seiynge i hei~e det gjennomsøkte området: STOT = S 1 + S 2 + S 3 = 7 1 O O 1 O s e i Den horisontae fordeinga av sidearvar er vist i Figur 11. Det vart ingen fugod avgrensing av utbreiingsområdet i sør og nord. Den vertikae fordeinga av sidearvar kom tydeegare fram enn for sei, men oversikta under viser uik fordeing ved dei to forsøka.

5 5 MOCNESS Harstad trå Djup.m St.nr.135 St.nr o 1220 stk. 1 o o stk Det var heer små forskjeer i engdefordeingane meom stasjonane. For tre omrade med fangst over 10 arvar/stasjon (A, B og C) er det presentert separate engdefordeingar for å vise dei mest markante forskjeane (Figur 12). Område A omfattar seks stasjonar som vist i Figur 11. Område C omfattar ae stasjonane sør for det søregaste reguære snittet, og område B omfattar resten av stasjonane med fangstar over 10 arvar/stasjon. Sidearvar i område A var gjennomgåande noko mindre enn på dei andre stasjonane. GRÅSTEINBIT: Figur 13 viser at ynge av gråsteinbit vart funne spreidt over heie området. Konsentrasjonane var små, berre seks stasjonar gav fangst på 10 ynge eer meir. Lengdefordeing av a gråsteinbit er gjeve i Tabe 2. Gonatus fabricii (Lichtenstein): Figur 14 viser utbreiinga av den tiarma bekkspruten Gonatus fabricii. Lengdefordeing frå st.nr. 151 og 218 er sått saman og presentert i Tabe 2. Utbreiingsområde og storeikssamansetjing av denne bekkspruten i fangstane våre viste mange ikskapstrekk med rapportar om G.fabricii utarbeida av Wiborg m.f. i "Fisken og Havet" (1979, 1980, ). Andre artar: Oversikt over ae artar fanga på kvar tråstasjon (i anta) er vist i Tabe 3. Laksesid inngjekk i fangstane ike før og rundt midnatt. Det var tydeeg å sjå på ekkooddet at aksesida på denne tida sama seg og kom opp i øvste kana grunnare enn 50 meter. Ynge av uer vart først regemessig registrert frå Vesteråen og nordover. Ueren i fangstane dete seg i to storeiksgrupper: T.o.m. st.nr. 226 var a uerynge meom B og 13 mm (unnatak er st.nr. 138 med ein ynge på 27 mm), medan a uerynge f.o.m. st.nr. 229 va r fr å 1 5 mm og o p p over ( Ta be 11 2 vi s er to t a e n g de for d eing ). Mykje av ueryngeen var iten. og tråen fanga trueg ikkje denne yngeen kvantitativt godt nok.

6 6 Det vart totat berre fanga 4 ynge av hyse. Ae desse vart tekne vest av Hatenbanken. Ynge av torsk vart ikkje registrert i fangstane. Akustikk: Figur 15 viser fordeing av pankton QS O-gruppe fisk (ink. Gonatus sp.) måt med akustikk. Det var vanskeeg, for ikkje å seie umogeeg. å skije O-gruppe fisk frå pankton på ekkogramma. Basert på tråfangstar samt form og utsjånad av ekkout~krifta, vart det gjort eit forsøk på å vurdere mengd og utbreiing av O-gruppe fisk (Figur 16). Samanikning og vurdering av reiskap: Det vart på fem stasjonar i byrjinga gjort forsøk med Isaacs-Kidd etter først å ha tråa med Harstadtrå. Oversikta under viser fisk fanga med desse reiskapane: St.nr. Harstadtrå Isaacs-Kidd o 11 4 Gråsteinbit: 1 o Uke: Gråsteinbit: 4 Sid (stor): 11 Sei: 4 Gråsteinbit: 2 Sid: 3 Sei: 331 (22-43 Gråsteinbit: 2 Gonatus sp.: 19 Augepå: 1 Gråsteinbit: Ingen fangst Ingen fangst Ingen fangst mm) Sei: 3 (32,36,38 mm) Utifrå desse resutata vart kun Harstadtråen nytta i fortsetjinga av toktet. MOCNESS vart utprøvd på to stasjonar. På stasjon 135 fanga Harstadtrå og MOCNESS respektive 76 og 1 seiynge. På stasjon 147 var forhodet 748:0. MOCNESS såg atså ikkje ut å eigne seg for fangst av så stor seiynge. Han såg derimot ut ti å eigne seg betre for fangst av premetamorfoserte sidearvar. Bergen, 3. jui 1985 Kje Nedreaas

7 Anta Middeengd ' St.avvfk o LB ~4 '1. o o. 1 6 ~, t:. Lengde- Snitt I Snitt I Snitt III Snitt IV Snitt V Snitt VI Snitt VII Snitt VI I Snitt IX Snitt X Snitt XI Snitt XII gruppe st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. st.nr. St. nr. mm Tabe 1. Lengdefordeing!X> av seiynge.

8 Tabe 2. Lengdefordeing ( /.) av G.fabricii, gråsteinbit og uer. Lengdegr. mm G.fabricii Gråsteinbit Uer o o o Anta Middeengd St.avvik

9 Tabe 3. Fangst i anta av uike artar på kvar tråstasjon. Der ikkje engda er gjeven eer det er markert med "stor", er fangsten arvar/ynge. St.nr. K.CGMT> Merknader Gonatus sp. Gråsteinbit Hornkvabbe Hyse Laksesid 3 ) Langebarn Rognkjeks Sei Si Sid Uer Uke Kri (m) "Ingen fangst" os "Ingen fangst" Cstor) ' Cstor) Båkjeft Augepå Vassid DO 16!t-O!J " os 3 1 '169 7 '100 ' ' ' ' BO ' '

10 St. nr. K. (GMT> Merknader Gonatus sp. Gd.steinbi t Hornkvabbe Hyse Laksesid 3 ) Langebarn Rognkjeks Sei Si Sid Uer Uke Kri Cm " ' ) ' Føyfi sk ' Horngje(21 cm) ' os ~ ' ' os Tabe 3. forts.

11 Tabe 3. forts. St. nr. K. (GMT> Merknader Gonatus sp. Gråsteinbit Hornkvabbe Hyse Laksesid 3 ) Langebarn Rognkjeks Sei Si Sid Uer Uke Kri 11 (m Laks (58 cm) Laks (55 cm) t "11 130(+3 store) " " Båsteinbit t Laks 147 cm) (stor) 2(+3 store) Torsk (70 cm)

12 Tabe 3. forts. St.nr. K.!GMTJ Merknader Gonatus sp. Gråsteinbit Hornkvabbe Hyse 3) Laksesid Langebarn Rognkjeks Sei SiJ Sid Uer Uke Kri (m) 207 os s s S (+1stor) ~~1) os s 1 22S os ) 2s (store) "Ingen fangst" 23S " Vertika - O m Vertika - 20 m Vertika - 40 m s o S1) "Ingen fangst" ) Nota i tråen var ti des kedt med denne arten. ) + 1 stor sid ) Lengda av aksesid åg i intervaet mm.

13 zo ~----~--~----L----L----~---L----L----L----~--~--~~--~--~----~----~--~ ~ ~----,--L~~~----~ ~--~.---~ ~----~--~ MAY TRAWL ST. NO '\J 2 MOCNESS ST. o 5 ISAAC KO ST. ' 1 ELOJARN" Figur 1. Kursar med tråstasjonar.

14 ~o---L--~4[o L ~6_o ~ :ao L ~10Lo--~----~12_o---L----L---~--~----L---~----r 18 tj ~ ". 63a MA Y z~ z z 148L, z j-Z z z ELDJARN Figur 2. Kursar med hydrografiske stasjonar. På stasjonar markerte med ring, ~. vart sonden senka ti botn ~er maksimum 1500 meter. På dei andre stasjonane vart sonden senka ti maks. 500 meter.

15 .JM / J ~. \ ~.-.-'...:::... T--.--'T---L,s-,.so4-.---,-~--1"0 o~-, , ;1 5o Figur 3. Fordeing av temperatur( C) i overfata ( meter).

16 . 63~ ~ Figur 4. Forde ng av temp o eratur( C) i 25 meter.

17 . L _L I.....,, j j L. _.,. t.. \ ~ \ ~ ~... o o o.1-<:f....(d r //?~,,: ( 7.0,/.. ~ :mb:~ ::: :: Figur 5.. o. Forde1ng av temperatur( C) 1 5o meter.

18 J j_ 63~ i j ~ Figur 6. Forde'.nq der det - av tem o er grunnareperatur( C) i enn 100 m). 100 meter ( botnt emperatur

19 st.nr. 160 Ant. so o ' zs~~' ' Snitt Y._:,_ 100 Q i ~ a 200 Snitt III : St. nr. 154 Ant.se 5 o eo ,!. \ j ",/ '. '\ \_7.0, ,~'',' /1 \ '-~ \ 'iiy,' \,' ' \,' \,.,;)" TRÆNABANKEN Snitt I St. nr. 124 Ant.sei O o ,.1,,_ ~1~ , 495 ~ 100 Q} E a. ::> a,..., ' \ : \ ' ' /... -, f \ / \, ; ">, \ '<i., \ :, j \ 200,.-',~ ' ~~~,/... ~~~-~ ,,_~--~, Figur 7. Hydrografiske snitt med fordeing av temperatur. Stasjonsnummer med anta seiynge fanga på stasjonen er vist i rett posisjon i snittet. Snitt I er det søregaste snittet.

20 Snitt 1X Snitt X St. nr Ant. sei 17 o \ \ \ \ o 211 o o o \ \ \ \ \ \ \ :V QJ.. E o.. :::::> o \,-, \ \ \ \ \ \ \ \ Figur 7 forts. Hydrografiske snitt.

21 Figur 8. Satinnhad i 25 meters d jup.

22 72o~ L L--L L-_L L-~--~--L J_~--~~--~~~,L--L--L~L-~--~~--~. -.~ \ Figur 9. SEI. Totat anta seiynge på kvar tråstasjon. Stasjonar utan fangst er berre markerte.

23 1- z LLJ ~30 0:: a.. o 10. :.. '~./ ' ' ~, \ 1.~ \ J \ \.:i \ \... ~. / / t i, LENGD I MM... Ytre stasjonor --- Midtre_"_ --Indre _., Figur 10. SEI. Lengdefordeing av seiynge i ytre (vestre). midtre og indre (austre) trede av dei fem søregaste snitta.

24 \ \\ '".,, \ '\\'~ ~ Å min<.. :::...: ~... Figur 11. SILD. Totat anta sidearvar på kvar tråstasjon. Stasjonar utan fangst er berre markerte. Eigne engdefordeingar er presenterte (Figur 12) for kvart av områda A. B og C.

25 ... æ V sa ~ 40 o o TOTAL LENGD I MM !z 50 w ~ 40 0:: o Område A N= 434 o LENGD I MM ~50 w ~ 40 0:: o o Område B N:: LENGD I MM ~50 w ~ 40 0:: o Område C N=6.898 o LENGD I MM Figur 12. SILD. Lengdefordeing av sidearvar i det totae innsamingsområdet og i mindre område som vist i Figur 11.

26 ._L --'---'-- _j _t L i,_-' '--..l ----'---' '--'--- L.L,_I ---'----'----+.d f :: ). i 1 ' 63':J i j Figur 13. ~RÅSTEINBIT. Totat anta på kvar tråstasjon. Stasjonar utan fangst er berre markerte.

27 ' r : ::-+--'- L_ ----"--'----'--_J L L L L L L jl._+-....l... '... -,,\~\o--~...\\... 1-'/ -. '.OTLI L L. - -._L_--+[ \\... // J \;....: (~ E.: : ~, , ;- 690.~> 9,7 1~2 5( 1~0. \'p 3~ 1~0 1~8 6,4 67'1 3~4 3f 2)4 ~9 1,8 ~ 66~ r 65~ j j ~ OJ ~ 63~ )500 ] Figur 14. Gonatus fabricii. Totat anta! på kvar tråstasjon. Stasjonar utan fangst er berre markerte.

28 . \.\ \ i. :, ~ ~ ~ ~.~t(} \ ~ \ ~ : 63<:J 1500 Figur 15. Fordeing av pankton (ink. Gonatus fabricii) Q9. O-gruppe fisk måt med akustisk metode. Einingani er 1p x spreietverrsnitt pr. kvadrat nautisk mi (10 x m nm ).

29 < / 67~! _... ) 63~ <: Figur Fordeing. er 10 1sk E1ningane av O-gruppe f' nm ). verrsn1'tt a ustisk m11 (10 x mz 2x spreiet mat med k pr k metode. vadrat naut 1Sk..