Gildrehammaren (300 moh), Klepp

Transkript

1 1 Gildrehammaren (300 moh), Klepp Gildrehammaren ligg like bak Kometland på Klepp. Det er eit flott, men for svært mange, ukjent utsiktspunkt. Det er greit å finne stien til Gildrehammaren. Start øvst i Kleppevegen på same vegen som går til Kometland. Når du har gått opp den første bakken går du rett fram på sti merka til Gildrehammaren. Du kjem då til Katadalen. Det er litt vått over nokre myrar og markar, så skotøy som tåler væte er lurt. Stien er tydeleg. Etter kvart kjem du til eit nytt Gildrehammar-skilt. Her i frå går det bratt opp gjennom lia, men det er ikkje så langt før du er framme og kan nyte utsikta og kanskje litt medbrakt niste. Skogen rundt hammaren er rydda av Volda rotaryklubb, så utsikta er svært god! Frå Gildrehammaren har du mange val viss du vil gå vidare. Du kan gå til Tverrberget, Niven, Kleppesetra eller via Vardehornet og heilt til Melshornet. For mange er turen til Gildrehammaren lang nok. Då kan du velje å ta returen slik at du går ei runde. Fyl stien vidare langs rekkverket som er sett opp. Volda rotaryklubb har også laga ei trapp slik at berga er lette å forsere. Stien er tydeleg vidare ned gjennom skogen. Når du møter ein ny, litt breiare sti som er dekt av granbar, skal du gå til høgre og du kjem då ned att til Kometland og fyl stien til startpunktet. Dagmar har velta nokre tre langs ruta. Vis varsemd; gå ikkje under eller bak rotvelt! Lurer du på kvar namnet Gildrehammaren kjem i frå? Gildre er ein fangstreiskap som verkar når dyr kjem borti ein utløysingsmekanisme, til dømes saks og sjølvskot. Truleg har dette vore ein plass der ein sette opp gildrer og difor namnet.

2 2 Grindløda på Engeset (180 moh), Volda sentrum. Grinda er ei grindaløde som ligg øvst på Klepp i Volda sentrum. Det er eit hyppig besøkt turmål; naturleg nok sidan den er lett tilgjengeleg og sidan det er svært god utsikt utover Volda her i frå. I 2005 var Rotary 100 år og Volda Rotaryklubb ga Grinda i gåve til Volda kommune. Grinda er lett tilgjengeleg også for dei som ikkje klarer å gå så langt. Køyrer du til enden av Bjørkevegen er det om lag 150 m å gå i slak motbakke. Du kan også starte ved bommen i enden av Raudemyrvegen (Presteseterbommen). Ta første veg vestover etter bommen. Det er flat skogsveg vidare til Grinda, knapt 1 km. Grinda ligg midt i eit nett av turstiar og er difor eit godt utgangspunkt for andre turar,- til dømes Gildrehammaren, Niven, Tverrberget, Kleppesetra og mange fleire. Volda bygdetun på Haueleite Volda Sogelag er eigar av Volda bygdetun. Bygdetunet har vakse fram til å bli eit stort tun med mange bygningar. Volda bygdetun på Haueleite er bygdemuseum for Volda Kommune. Bygdetunet er ein rekonstruksjon av eit gardstun slik det såg ut etter det store jordskiftet på 1860-talet. Alle husa er frå Volda Kommune, og husa er i høg grad bygningshistorisk representative for dette området

3 3 Kometland (klepp) Er Astronomisenteret Kometland verdens største privateigde amatørobservatorium av roll of roof typen? Ja, mykje tyder på det. På internett finner ein svært mange privateigde amatørobservatorier omtala, men ingen av disse kan samanliknast Astronomisenteret Kometland i storleik eller måten dei er bygd opp på. Med sine store terasser oppbygd av leca og impregnert materiale, er Astronomisenteret Kometland det vi kan kalle eit verkeleg senter med sine rekkverk, veggar og skråtak. For ikkje å snakke om interiøret og kor flott alt er i dei fire observatoria og i kometmuseet. Og dei mange besøkane som besøker senteret er imponert over anlegget, som uten tvil må være det mest kostbare som er bygd og eigd av ein privatperson i Norge. Eit kometmuseum som skildrar oppdaginga av komet Aarseth-Brewington 1989w1.,inngår som ein del av anlegget. Museet fungerar også som opphaldsrom når skuleklasser eller andre større grupper kjem på besøk. Senteret kan også tilby mykje spennande informasjon, m.a. såkalla "Space Art" eller romkunst som gir besøkane eit livlig blikk inn i ei grenselaus og fasinerande verden som sett med romkunstnaren sine auge, ofte ligg langt forut den oppdagelsereisande. Her blir romscener som kanksje ikkje noko menneskelige auge nokon gong for sjå avbilda på ein utruleg fasinerande måte, fordi det enten vil være for farleg eller være for fjernt i tid og rom. Ein stor kunstig stjernehimmel utandørs som viser himmelen om hausten, vinteren og våren, som besøkane kan bruke til å orientere seg på stjernehimmelen med, er til stor nytte for dei som ikkje alltid kjenner så godt stjernebilda og stjernene. Kontrollrom og overnatting for innehavaren høyrer også med. Dinglavatnet i volda

4 4 Turbeskrivelse - opplevelse Dinglavatnet (med Turnhytta/Melshornet) er det vanlegaste fjellturmålet for sentrumsinnbyggarane i Volda. Frå gamalt av var det god sti frå Håmyra og opp på fjellet, men etter at kommunen og grunniegarane bygde skogsveg til Dinglavatnet (i samband med utviding av Volda Vassverk) er der no grusa veg til Dinglavatnet/Turnhytta (med god sti vidare til Melshornet 807 moh; grensefjellet mellom Volda og Ørsta ) Like før du kjem til demninga ved Dinglavatnet finn du i perioden den faste turposten for Ti-turmål her. Sunniva held styr på bøkene, og det er bortimot 5000 underskifter pr. sesong. Kulturminner Prestesætra, Røyshytta, med Røyshyttebakken, der det er sett opp ein minnestein over "dei falne i Røyshyttebakken", Volda Turn og Idrottslag si lagshytte "Fjellheim" Vardehornet. 600m Slik kommer du dit Ta grusveg frå Røyslia til Dingavatnet. Om du er i tvil sjølv etter å ha studert kartet, så spør ein lokalperson. Dette er eit kjent jogge- og turmål Terreng Grusveg til Dinglavatnet, deretter er det fin, smal sti og skog. Rutebeskrivelse Stien staret ved ei hytte på sørsida av Dinglavatnet. Følg stien til du kjem til ein liten benk, og du innser at du er på turens høgaste punkt. Dette partiet følger ein smal sti lang åsryggen

5 5 med utsikt over både Ørsta og Volda. Det er ein liten rygg før du når skogen, som er turens høgdepunkt. Mørk skog med tørt underlag plager vel ingen. Etter skogen kan ein velge tre avslutningar; høgre, venstre eller litt høgre og rett nedover mot Volda. Tar du til høgre ender du opp på Klepp. Følg traktorvegen til den blir til sti, og stien går gjennom ein skog og skogen tek slutt. Tar du til venstre kjem du tilbake på grusveg, følger denne i til neste sving og tek av på stien som starter i svingen. Etter eit lite svabergparti og litt svingete sti, møter du på den avslutninga som er beskreven under. Går / sykler du litt til høgre før du tar nedover retning sentrum, ender du ved lærarhøgskulen etter å ha kost deg på rask, lett svingete og passe smal sti. Rotsethornet (649 moh), Volda sentrum Start ved opninga til Rotsethorntunnelen (rv 651). Her er det god plass til parkering. Følg vegen over tunnelopninga opp til Kalsethola og gå vidare på tydeleg sti til Rotsethornet. Stien er bratt, men det er lagt ut kjetting og laga trinn i berga, så det er greit for dei fleste å kome seg opp her. Du må rekne 1-2 timar til toppen, avhengig av kor god form du er i. Frå toppen har du flott utsikt til Volda og langt innover og utover Voldsfjorden. Det er fleire ulike ruter ned att. Det eine alternativet er å gå ned der du kom opp. Men det vanlegaste er å følge stien vidare bakover ryggen. Om du vil, kan du ta ein avstikkar til Toskegjølet, men vis varsemd, det er langt ned!

6 6 Stien er tydeleg bakover ryggen. Følg den til du kjem til skilt som viser til Lisjedalen eller Høgedalen. Den tydelegaste stien går til Lisjedalen, men stien til Høgedalen er også grei å finne. Her er det også mulig å gå til Humbersetsetra. Enten du går til Lisjedalen eller Høgedalen, følger du sti og skogsveg ned til vegen som går rundt Rotevatnet. Du må rekne 1-2 timar frå toppen og ned til Rotevatnet via Lisjedalen. Det er noko lengre å gå via Høgedalen. Å gå på Rotsethornet er ein fin familietur. Dei fleste born synest at turen opp den bratte stien er spennande. Etter ei god pause på toppen der ein kanskje ser heim att, ventar ein flott tur i fin furuskog bakover mot Lisjedalen og Høgedalen. Sjølvsagt er det mulig å unngå den bratte stien opp «framsida». Gå då til austenden av Rotevatnet, gå opp skogsvegen her og følge skilt mot Lisjedalen/Rotsethornet. Siste åra har vi diverre opplevd tragiske ulukker på Rotsethornet. Det er difor særs viktig at du følger stien når du ferdast her. Turen til Rotsethornet er omtala i "Fotturar på Sunnmøre", Standal, Hagen og Wangen (1999): Tur nr. 2.28, s Jordgamma på klepp

7 7 Jordgamma i skogen bak Klepp. Gamma, bygd av studentar ved høgskulen, ligg ein halv times roleg tur frå bommen på Prestesætervegen, og er såleis eit høveleg turmål for små bein. Botnasætra Start i Vassbotnen (austenden av Rotevatnet). Gå opp vegen ved treet med ei hytte oppi (golfbane på venstre side av vegen når du går oppover). Når du har passert grinda, tek du vegen som går svakt til høgre. Denne følger du heilt til endes. Du er då komen til Botnasetra. Vegen er nokså bratt inn i mellom, men det er også slakke parti. Omlag midtvegs, er det ei fin «fontene" der du kan ta ei drikkepause.

8 8 " Elvadalen Ein fin grusveg lang elva frå Volda sentrum og en ender opp på Badeplassen Årneset i Volda. Ring / Niven klepp Sjukehusparken

9 9 Lidaveten 593 m.o.h. Frå Bjerkvika går det rett opp mot Eidheim. Parker ved den stengde bomvegen like etter ridesenteret. Gå grusvegen forbi anlegget til Lid Vassverk, med ein knapp sving aust til den skogkledde åsen. Toppen er på 592 moh, og er ei middels bratt stigning opp mesteparten av vegen. Utsikta frå Lidaveten er flott og ein ser utover Hareidlandet og Gurskøya. Ordet «vete» er det same som «varde», iallefall om ein tenker på varden som det gamle kommuniasjonsjonmiddlet det var. Vardane var opprinneleg ferdigbygde bål som kunne tennast om ein såg fiendar, og var plasserte på toppar som var godt synleg frå området rundt. Då er det ikkje vanskelig å skjøne at Lidaveten var eit godt valg i så måte; her har ein god utsikt til store delar søre sunnmøre! I tillegg kunne ein ha god kontroll på båtar som kom innover frå kysten. Utsikta er verdt turen! Helgehornet Helgehornet er eit fjell (623 moh) i Volda kommune på Sunnmøre. Fjellet ligg på Berkneshalvøya mellom Voldsfjorden og Ørstafjorden.

10 10 Helgehornet er det dominerande fjellet nokre få km nord for E39 mellom Volda og Ørsta. Fylkesveg 653 Eiksundsambandet tar av frå E39 sør for Helgehornet, og går langs austsida av fjellet langs Hovdevatnet, går gjennom Helgehorntunnelen og går deretter nord for fjellet til like før vegen går inn i Eiksundtunnelen Kommunegrensa mellom Volda og Ørsta går eit stykke oppe i nordaustsida av fjellet. Helgehornet er eit svært populært turmål, då det er lett tilgjengeleg, og byr på flott utsikt i alle retningar. Mellom anna kan ein sjå Slogen om lag 35 km rett aust. Vanlegast er det no å køyre opp til skytebana i Sollidalen (ca 270 moh), og gå derifrå etter tydeleg merka sti. Det er også mogleg, men noko lenger, å køyre eller gå skogsveg som startar ved Hovdevatnet, og deretter gå merka sti. På toppen er det ei radio/tv/kommunikasjonsmast. Melshornet 807 m Vegval: Køyr frå Volda gjennom Vikebygda eller frå riksveg 655 i Åmdalen til Krøvelseidet, god parkering ved vegen. Følg den beine løypa frå Helgatun 1 km nordover til nokre hytter, Kleppesetra vidare oppover ei litt bratt kneik ved skoggrensa aust for Sandhornet. Ta sikte på austenden av den lange ryggen frå Grøthornet, og du kjem opp i ein liten dal, Skjervadalen. Resten av ruta er skrått terreng rett mot toppen. Anna start: Reset. Frå varmestova ved skisenteret følgjer turveg nordaustover til hytteområde (Kalla Raudehytta og Kleppesetra), og du kjem inn på rute 3.8 frå Krøvelseidet.

11 11 Horndalsvatnet (346 moh.), eller Honndalsvatnet (som ikkje må forvekslast med Nord-europas djupaste innsjø i Hornindal kommune) ligg idyllisk til mellom Skarphornet (695 moh.), Heidane (548 moh., også kalla Fannene) og Hornet (693 moh.). Det er truleg denne siste toppen som har gjeve namn til vatnet. For å kome deg til Horndalsvatnet (346 moh.) kan du starte der skogsvegen mot Litledalen og Høgedalen tek av frå vegen rundt Rotevatnet. Herifrå kan du anten gå den gamle sætrevegen rett aust, eller du kan gå den nyare skogsvegen oppover mot Litledalen. Frå denne kan du etter nokre høgdemeter ta av mot aust og kom deg inn i Høgedalen. Vel oppe i Høgedalen finn du merka sti mot Rotsethornet, og litt lenger framme mot Hombersetsætra. Men for å kome deg til Horndalsvatnet held du retninga mot søraust, og etter nokre høgdemeter kjem du inn mot eit trongare dalføre, der vatnet openberrar seg. Frå nordsida i dalen kan du om du er merksam finne sti som du kan følgje nordover opp mot Vardevatnet (eller lokalt: Varevatnet) og Varevassheida. Herifrå kan du ta retning mot Skarphornet (695 moh.) retning søraust. Frå Skarphornet finn du sti langs fjellryggen nordover mot Botnasætra. Eller du kan du i staden ta retning mot sør og gå ned til Hjartåbygda. Innerst i dalsida ved Horndalsvatnet mot nord er det eit område med edellauvskog som i Direktoratet for Naturforvaltnings sin Naturbase er registrert som lokalt viktig. I basen står det følgjande: "Almeskog med realtivt glissen tresetting. Artar: trollbær, liljekonvall, myske, turt, firblad, kranskonvall, junkerbregne, taggbregne, storklokke, brunrot, trollurt, kvitsoleie, skogburkne. Liten edellauvskog med alm og hassel og bjørk som dominerande treslag. Til tross for høgda over havet finnes fleire varmekjære artar i lokaliteten og artar som krev høg luftråme. To av desse er norske ansvarsartar, sølvnever og kystnever.

12 12 Munken Finn du når du følger E39 frå fergekaia i Volda og nokren svingar ut. Der er parkeringsplass og fin vei ned til sjøen.. her er ei svaberg og stupetårn.

13 13 Steinhusa Før vart det på denne staden spada og tørka torv til brensel i torvløder. Det som i dag står at i torvløda, er to steinmurar. I tillegghar staden fungert som mjølkeplass. Kleppeåsen

14 14 Rotevasssætra Turen er eigna både for syklar, barnevogn og rørslehemma med følgje. Du kan velje om du vil gå frå Rotevatn eller frå Tømmerbakken. Startar du frå Rotevatn, fylgjer du Markavegen. Ved snuplassen/elva delar vegen seg, og der held du til venstre og fylgjer vegen, og du kjem opp på sætra. Etter brua kan du velje å fylgje råsa som er merka med Gamle Setreveg. Dette er ein koseleg sti med mange spanande ting å sjå, t.d. Storesteinen, eller gamle sommarfjøs murar. Når du er komen opp på Brendeholen kan ein sjå torvholer, der dei spadde torv som dei brukte til brensel for mange år sidan. Du kan og ta til høgre og gå over brua, der kan du fylgje råsa mellom elva og skogsvegen, litt dårleg merka i byrjinga. Våtsamt. Frå Tømmerbakken går du traktorvegen og du held til høgre, og du kjem då inn på Markavegen. På Rotevassætra er der 5 gamle sel og der er 7 nyare hytter. Frå sætra har du Hestehornet til venstre, du har Koppefjellet rett opp, Skarphornet og Vardeheida mot Botnasætra. Mange fine turar. Første Søndag i september får du kjøpt rjomegraut m.m. på sætra. Det er Vikebygda sanitetslag som står bak dette årvisse stølstreffet.

15 15 Furnes (hjartabygda) Denne fine skogen finn du nedom hjartåbygda skule. Gå bort til fotballbana så ser du stien som går ned i skogen. Du kjem først ned til den fine bålplassen med gapahuk. Brukar du den må du huske og rydde etter deg og også rulle inn att preseninga som er der. Når du er ved bålplassen går du til høgre for å kome til furnes og der posetn heng. Går du vidare nedover ved bålplassen havna du nede ved sjøen. I skogen her er det mykje rotvelt etter dagmar, så har du med deg ungar hugs å pass på at dei ikkje er nær røtene på treda dei kan røyse seg. Røyslidvegen (leikeplass) Denne flotte plassen finn du i begynnelsen av røyslidvegen. Du går opp til venstre rett etter elva som er der og går langs elva. Det tek berre eit minutt eller to og gå opp. Her er det fint for barna og leike seg og fin bålplass er der og.

16 16 Berkneset Her er det fint å fiske både frå kai og frå svaberg det er fint å sykle ut til Berkneset for dei som har mulighet for det.

17 17 Midtfura Midtfura går du forbi når du er på tur rundt rotevatnet og er lett og finne. Omsorgsenteret Her er posten bak i parken på omsorgssenteret i volda.

18 18