RAPPORT MILJØUNDERSØKING

Transkript

1 RAPPORT MILJØUNDERSØKING RAPPORTVERSJON K. STRØMMEN LAKSEOPPDRETT TRÆSFLU Ref MOM B UNDERSØKING FEBRUAR 2015 Lokalitet Tresflu ligg på austsida av Hovden, nord i Flora kommune, her sett frå fastlandet i aust. [foto JAH feb.2015]

2 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 2 av 15 Innhald Samandrag 3 Generell bakgrunn 4 Område og Lokalitet 5 Kart 6 Foto lokalitet 7 Metode og prøvepunkt 8 Resultat Vurdering og analyse av botnsediment 9 Konklusjon 10 Vedlegg Foto sediment Prøveskjema: B.1 + B MILJØUNDERSØKING Figur 1: Kart frå ytre Sunnfjord med lokaliteten Tresflu ved Hovdevågen (raut punkt) [

3 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 3 av 15 Samandrag Miljøundersøking, type: Miljøovervaking av matfiskanlegg i sjø: B-undersøking (MOM B) Referansestandard: NS 9410:2007/AC:2009, NS 9422, NS 2423 Oppdragsgjevar: K. Strømmen Lakseoppdrett AS Lokalitet: Tresflu Lok.nr.: - Fishguard - Ref: Feltarbeid dato: Feltarbeid ved: Fishguard: cand.real Jan Arne Holm Laboratorieanalyser: - Rapportert av: Fishguard Måløy/Florø: cand.real Jan Arne Holm Samandrag: Lokalitet Tresflu ligg aust for Hovdevågen, på austsida av Hovden, i Flora kommune. Lokaliteten er planlagt nytta av K. Strømmen Lakseoppdrett AS til matfiskproduksjon av laks. Resipienten er god, med stort vassvolum og truleg bra straumtilhøve. Botntilhøva har moderat djupne og botntopografi og her er ikkje lokale tersklar. Det er grunne områder nord, vest og sør for lokaliteten. Eit anlegg med 8 stk plastringar er planlagt på lokaliteten. Fishguard utførte MOM B-undersøking (NS 9410) den , dvs. på eit tidspunkt utan tidlegare produksjon på lokaliteten. Sedimentprøve er teke frå 10 punkt på lokaliteten, frå m djup: sand, skjelsand, spor av silt, stadvis stein og fjell. Primært grovt sediment indikerer god straum ved botn, men stadvis også finare sediment (forsenkingar som kan bli «sedimentfeller»). Alle prøver lyse og luktfri (utan fôr/feces), og utan beggiotoa. Tilstrekkeleg volum til feltmåling av ph/redox i 6 av 10 prøver: alle prøver med gode verdiar og tilstand 1 (best). Fleire dyregrupper og artar: primært mark, nokre snegl. Foto av alle sedimentprøver. Lokaliteten er vurdert til beste middeltilstand (1), med krav om ny MOM B undersøking innan 1 år i hht. standarden. I praksis gjeld dette ved produksjon, dvs. ny gransking ved maksimal biomasse / produksjon etter at lokaliteten er teke i bruk.

4 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 4 av 15 Generell bakgrunn Organisk oppsamling av sediment er eit viktig miljøaspekt i tilknytning til oppdrettsverksemd. Dei viktigaste belastningseffektane er knytt til store og hurtigsynkande partiklar som spillfôr og ekskrementar. Ved utilstrekkeleg straum og vassutskifting vil partiklar samlast opp under og i resipienten til anlegget og danne organisk sediment. Slikt sediment vil ha høgt oksygenforbruk, og dersom oksygenet i botnvatnet blir brukt opp grunna dårleg vassutskifting, kan det dannast skadelege gassar som metan og hydrogensulfid, i tillegg til oksygenmangel for fisk i anlegget. Den lokale utbreiinga av slike slam-område (sedimentasjonsområde) varierar eindel, men kan i einskilde tilfelle omfatte hele fjordmiljø. Graden av lokal belastningseffekt er bestemt av naturgitte tilhøve då særleg botntopografi og straumtilhøve, i samspel med driftsform og anleggstorleik. Naturlige sedimentasjonsbasseng fins i terskelfjorder og djupvassbasseng, der naturlege topografiske hindringar reduserer straumtilhøva, og kan dannast uavhengig av oppdrettsrelatert og anna menneskeskapt forureining. Optimalisert lokalisering og drift tilpassa miljømessige føresetnadar, er viktig både for fiskeproduksjon og omgjevnader. Mykje tyder på at det kan vere ein samanheng mellom miljøbelastning under anlegg og redusert tilvekst og fiskesjukdomar hos oppdrettsfisk. MOM (Matfiskanlegg-Overvåkning-Modellering) er et kontrollverktøy som undersøkjer den faktiske påverknad og grenseverdiar for slik påverknad. B-undersøking er ei trendovervaking av botntilhøve under oppdrettsanlegg. Skilnaden mellom akseptabel og uakseptabel miljøtilhøve er sett til den største oppsamling som tillet gravande dyr å leve i sedimentet. Ved organisk belastning kan fleire indikatorartar (t.d. børstemarken Capitella capitata) opptre opportunistisk ved lavt artmangfald. B-undersøking inkluderer gransking av botnsediment frå minimum 10 prøvepunkt omkring matfisklokaliteten mhp. fauna, samt kjemisk og sensorisk tilstand. Som eit tillegg kan organisk innhald i sedimentet målast ved glødetap, dvs. vektreduksjon av prøva etter gløding ved C for å fjerne karbon. Glødetap vert rekna ut frå tørrvekt, dvs etter tørking ved C.

5 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 5 av 15 Område og Lokalitet Tresflu (lokalitetsnr. enno ikkje tildelt) ligg like aust for Hovdevågen på Hovden (Figur 1-4) i Flora kommune er planlagt av K. Strømmen Lakseoppdrett AS (KSL) til matfiskoppdrett av laks. Resipienten er god, med stort vassvolum. Lokaliteten har moderat jamn botntopografi og djupne utan lokale tersklar, men med grunne områder i nord, vest (inn mot Hovden) og sør. Figur 2: Oversiktskart frå sjøområdet omkring Hovden og sørlege del av Frøysjøen. [ARS NOOMAS, Olex, feb.2015] Aust og nord for anlegget fell botn jamt mot store djup, med over 200 m midtfjords i renna som her går nordover mot sørlege del av Frøysjøen. Her er truleg gode straumtilhøve. Straum er nyleg målt på lokaliteten, men måledata var ikkje tilgjengeleg på det tidspunkt denne miljøgranskinga var utført. Produksjonsinfo for lokaliteten dei siste 3 år er ikkje tilgjengeleg då lokaliteten hittil ikkje har vore nytta til oppdrettsføremål.

6 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 6 av 15 Kart Figur 3: Kart frå Hovden med dybdekotar og lokaliteten Tresflu like aust for Hovdevågen [ Figur 4: Detaljkart ved lokaliteten Tresflu, planlagt anleggsplassering: raud sirkel [

7 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 7 av 15 Foto lokalitet Fig. 5: Sett mot nordaust Fig. 6: Sett mot vest.. Fig. 7: Sett mot sør..

8 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 8 av 15 Metode og prøvepunkt MOM B miljøundersøkinga (i hht. NS 9410: ) er utført den Det har aldri vore drift på lokaliteten. Liten van Veen botngrabb (283,5 cm 2 ) er nytta til prøvetaking: 10 punkt fordelt omkring der anlegget er planlagt (Fig. 8). Djupne og GPS-posisjon (WGS84) er bestemt på alle punkt ved prøvetaking. Noko vind/bølger og lite fartøy gav ustabile feltarbeidstilhøve. Prøvepunkt: Figur 8: Sjøkart frå lokaliteten, med innteikna: planlagt anlegg (8 ringar) og 10 posisjonsbestemte prøvepunkt (GPS). [isailor ver , Transas Marine Ltd / JAH] I felt er botnsediment fortløpande vurdert visuelt og karakterisert mhp: Sedimenttype, volum, konsistens, farge, lukt, fekaliar og fôrpellet Førekomst av makrofauna: dyr større enn 1 mm Sedimentet er også undersøkt kjemisk: ph og RedOx (fortløpande i felt) Tørrstoff og glødetap (i laboratoriet) - som støtteparameter (dvs. ikkje inkl. i NS 9410:2009)

9 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 9 av 15 Resultat Vurdering og analyse av botnsediment Dei 10 sedimentprøvane under anlegget er frå ca m djup (angitt djupn er noko usikker), og består av sand, skjelsand og spor av silt, stadvis stein og fjell. Alle prøver er lyse utan lukt, og utan feces/fôrrestar. Beggiatoa er ikkje påvist. Dyr er påvist i alle prøver, forutan nokre utan sediment (fjell). Detaljar i Tabell 1, i tekst under, samt i Prøveskjema B.1 og B.2 (vedlegg). Tabell 1: Prøvenummer, djup, posisjon, sedimentbeskriving og analyse. Djup GPS-posisjon: Sediment-beskriving ph verdi Eh verdi (m) Nord Aust 1 40 m Lys skjelsand, (sand), luktfri 8, Prøve (nr) Glødetap 1 (%) 2 30 m Stein, luktfri m Lys sand, luktfri 7, m Lys sand, (stein), luktfri 8, m Lys silt, (sand, skjelsand), luktfri 7, m Lys sand, luktfri 7, m Fjell, luktfri m Lys sand, luktfri 7, m Fjell, luktfri m Stein, (grus, fjell), luktfri Glødetapsanalyse er ikkje utført ved denne granskinga. Gruppe I: dyr Dyr er påvist i alle sedimentprøver forutan i prøver med lite sedimentvolum: flest med mark, men også snegl (sjøtann). Tilstand gruppe I: A (indeks: 0,00). Gruppe II: ph / RedOx (feltanalyse) Tilstrekkeleg volum til måling av ph og RedOx i 6 av 10 prøver: 6 stk med prøvetilstand 1 (best). Tilstand gruppe II: 1 (indeks: 1,17). Gruppe III: sensorisk vurdering Luktfri, lys farge og faste prøver med lite volum på alle. Prøvetilstand: 10 stk tilstand 1 (best). Tilstand gruppe III: 1 (indeks: 0,22). Middelverdi gruppe II og III: Prøvetilstand: alle 10 stk prøver med tilstand 1 (best). Tilstand gruppe II og III: 1 (indeks: 0,79). 1 Glødetap og tilstandsklasser, ref.: «SFT klassifisering av resipientar» (vedlegg).

10 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 10 av 15 Konklusjon: Lokalitetstilstand: 1 Prøvetilstand på lokaliteten pr mars 2015 er synt i Figur 9: 10 stk prøver med tilstand 1 (best). Lokaliteten har ikkje tidlegare vore nytta til oppdrettsføremål, og resultatet er som forventa. MOM B granskinga er den første på lokaliteten, og granskinga kan ikkje samanliknast mot tidlegare resultat. Miljøgranskinga syner ein lokalitet med fast/hard botn (grovt sediment / utan), og indikerer gode naturgitte tilhøve med god vassutskifting og gode straumtilhøve nær botn. Ny miljøgransking MOM B skal utførast ved maksimal biomasse/produksjon på lokaliteten. Figur 9: Prøvetilstand på dei 10 prøvepunkta på lokaliteten Tresflu.

11 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 11 av 15 Vedlegg: Foto - sediment

12 Miljorapport-KSL-Tresflu-Febr2015-Fishguard : Side 12 av Foto av sedimentprøve nr 1 10, før og etter våtsikting gjennom 1 mm rist. 10 Botnsediment er mest skjelsand og sand, noko grus. Moderat artsmangfald: primært ulike mark men også snegl. [JAH, feb. 2015]