SØKNAD OM LØYVE TIL BYGGING AV ÅKRAELVA KRAFTVERK I KVINNHERAD - FRÅSEGN

Transkript

1 HORDALAND FYLKESKOMMUNE Regionalavdelinga Klima- og naturressursseksjonen Arkivsak Arkivnr. 344 Saksh. Ullaland, Anne Gro Saksgang Kultur- og ressursutvalet Fylkesutvalet Møtedato SØKNAD OM LØYVE TIL BYGGING AV ÅKRAELVA KRAFTVERK I KVINNHERAD - FRÅSEGN SAMANDRAG Det ligg føre søknad frå Åkraelva Kraftverk AS om løyve til bygging av Åkraelva Kraftverk i Åkraelva i Kvinnherad mellom kote 335 og 40. Søknaden ligg føre med tre alternativ, overføring av inntil 4 mindre sidebekker. Hovudalternativet har overføring av vatn frå Stølselva og Raunelielv. Utbygginga kan gje frå 9,7GWh til 18,7 GWh avhengig av utbyggingsalternativ. Omsøkt løysing vil gje 16,7 GWh til ein kostnad på 60,1 mill kr. I utbyggingsområdet er det registrert nokre sjeldne artar av mose og lav. Nedstraums kraftverket er det sjøaure i elva. I saka rår ein til å gje løyve til utbygging på vilkår av at det vert sett inn forbisleppingsventil i kraftverket og tilstrekkeleg minstevassføring i elva og sidebekkane til å ivareta fisk og biologisk mangfald. I tillegg må ein vise særleg varsemd med omsyn til kulturminne. FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkesutvalet er positiv til bygging av Åkraelva Kraftverk etter omsøkt alternativt 2. Av omsyn til fisk bør det monterast forbisleppingsventil i kraftverket. Minstevassføring i elva og sidebekkar må vere tilstrekkeleg til å ivareta omsyn til fisk og biologisk mangfald. 2. Av omsyn til kulturminne vil fylkesutvalet stille krav om at anleggsarbeida nær geil/stølsveg må gjerast særs skånsamt. Transport må skje på skogsvegen, og massar må leggjast på oppsida av vegen for å hindre stein og jordmassar å rase ned mot geil og stølsveg. Vidare må det ikkje gjerast tiltak som kan gjere skade på påvist skålgropstein og tuft. Arealet må tilbakeførast slik at kulturlandskapet står fram like tiltalande som det gjer i dag. Utbyggjar har plikt til å vise aktsemd, og straks melde frå dersom ein i samband med tiltaket skulle støyte på automatisk freda kulturminne (jf. kulturminnelova 8, 2.ledd) Paul M. Nilsen Jan Per Styve Vedlegg: Kart og bilete frå utbyggingsområde Utdrag av verdikart frå fylkesdelplan for små vasskraftverk

2 FYLKESRÅDMANNEN, : 1. Innleiing Åkraelva Kraftverk AS ynskjer å byggje og drive Åkraelva kraftverk i Kvinnherad. Grunneigarane ynskjer utbygging for å sikre livsgrunnlaget til jordbruksbygda Åkra, og det ligg føre avtale mellom dei sju fallrettseigarane og selskapet. Åkraelva Kraftverk har eit styre der grunneigarane er representert i tillegg til eigaren SKL Produksjon. Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) har sendt saka på høyring med frist Grunna trong for nærare kulturminnesgransking har fylkeskommunen fått utsett frist i saka til Søknaden Områdeomtale Utbygginga er lokalisert til Åkra på nordsida av Åkrafjorden i Kvinnherad kommune, Åkraelva har eit totalt nedbørsfelt på om lag 13,7 km 2, der utbygginga etter hovudalternativet vil nytte inntil 9,9km 2 av dette. På austsida av elva går skogbilveg opp til og forbi planlagd hovudinntak. Ved kote 60 ligg ein gamal restaurert kvern. I området er det fleire småkraftverk eller planar om dette. I Vikaelva som går saman med Åkraelva er det gjeve løyve og bygd eit småkraftverk. 7,5 km nordaust ligg Ytre Matre med kraftverk på 3,3 MW (bygd i 2005/2006), 7 km vest for Åkra har SKL søkt om konsesjon for Liarelva kraftverk med 1,8MW. 3 km sør for Åkra er det gjeve løyve til småkraftverk i Fatlandselva på 1,2MW, i tillegg er det omsøkt eit kraftverk til i elva. I nord grenser nedbørsfeltet til Åkraelva til Blåelva der SKL har 5 større kraftverk med samla produksjon på 1296 GWh i eit middels år. Søknaden Søknaden gjeld utbygging i Åkraelva og nokre sideelvar mellom kote 335 til 40. Det ligg føre 3 utbyggingsalternativ. Alternativ 1 nyttar berre vatnet i Åkraelva. Hovudalternativet er alternativ 2 som i tillegg til Åkraelva har overføring av vatn frå Stølselva og Raunelielva. Alternativ 3 er mest omfattande som er tilsvarande alternativ 2 og i tillegg overføring av Hagabekken og Liabekken. Utbyggingsalternativa kan gje frå 9,7 GWh til 18.7 GWh ny kraft, og vil kosta frå 41,2 mill kr til 69,9 mill kr. Nedanfor er hovuddata for utbyggingsalternativa samla: Alternativ 1 Alternativ 2 hovudalt. Alternativ 3 Utbyggingsomfang Åkraelva Åkraelva + 2 sideelvar Åkraelva + 4 sideelvar Nedbørsfelt km 2 5,8 9,9 11,2 Middelvassføring m 3 /s 0,6 1,1 1,2 Ålmenn l/s lågvassføring 5-persentil sommar l/s persentil vinter l/s Lengde utbygd km 2,0 3,0 3,8 elvestrekning Slukeevne maks m 3 /s 1,28 2,17 2,45 Slukeevne min m 3 /s 0,06 0,11 0,12 Installert effekt MW 2,9 5,0 5,6 Produksjon GWh 9,7 16,7 18,7 Utbyggingskostnad mill kr 41,2 60,1 69,9 Utbyggingspris Kr/kWh 4,25 3,60 3,74 2

3 Hovudinntak i Åkraelva ved kote 335 vert likt for alle tre alternativa med lukehus og inntaksdam inntil 10m lang og 4 m høg. Røyrgata på kring 2100 m vert nedgrave på heile strekninga til kraftstasjon, med mogeleg unntak for kryssing av Liabekken der det er eit juv. Det kan vere naudsynt å sprengje i kortare delar av traseen (inntil 300m). Kraftstasjonen vert liggjande i dagen ved kote 40 mellom Åkraelva og Vikaelva like før desse elvane går saman. Alternativ 2 har to bekkeinntak; Raunelielv og Stølselva. For Raunelielva vert inntaket inntil 5m bredt og 2 m høg ved kote 350, og vert derfrå overført til Stølselva i nedgrave plastrøyr på ei 100 m strekning. For Stølselva vert inntaket inntil 7m langt og 3 m høgt ved kote 240, og går i grøft ned til kote 270 der det møter røyret frå hovudinntaket. I alternativ 3 vert det i tillegg overføring av Hagabekken og Liabekken. Hagabekken vert overført i nedgrave røyrgate og sleppt ut ovanfor inntaket i Åkraelva. Liabekken vert overført på tilsvarande måte til Stølselva. Alternativ 3 gjev noko meir kraft, inneber større inngrep og høgare utbyggingspris enn alternativ 2 som utbyggjar har valt som hovudalternativ. Det er fleire skogsbilvegar og traktorvegar i området som vil bli nytta i anleggsfasen, og det vert avgrensa trong for heilt nye vegar. I samband med inntaka og arbeid i røyrtrase vil det vere trong for kring 50m ny veg, i tillegg kjem tilkomstveg til kraftverket på kring 200m. Det kan vere naudsynt med oppgradering av eksisterande veg. Det vert lagt opp til 400m ny 22 kv luftline frå kraftstasjonen og til Kvinnherad energi sitt eksisterande nett i området. 3. Verknad for miljø, naturressursar og samfunn For kraftverk i denne storleiken er det ikkje trong om eigen konsekvensutgreiing, men det ligg føre rapport frå Ambio miljørådgivning med vurdering av konsekvensar for naturmiljø. Vassføring Vassdraget har dominerande haust og vinterflaumar, samstundes inntreff lågvassføringar oftast om vinteren. Nedbørsfeltet for hovudalternativet er 9,9 km 2 med middelvassføring på 1,1 m 3 /s. Restfelt mellom inntak og kraftstasjonen er 3,7 km 2, og restvassføringa er rekna å gje 400 l/s ved kraftstasjonsplasseringa. Ålmenn lågvassføring for hovudalternativet er 44 l/s, medan 5 persentilverdiane er 61 l/s for sommarsesong og 32 l/s for vintersesong. Det vert lagt opp til slepp av minstevassføring tilsvarande 5 persentil sesongvassføring i Åkraelva og Stølselva. Rett nedom overføringsinntaket i Raunelielv kjem det inn ei sidebekk som vert vurdert å ivareta minstevassføring i Raunelielva. Biologisk mangfald og fisk Tiltaksområdet ligg i ein bratt og skogkledd sidedal av Åkrafjorden, med kulturlandskap i nedre del. Skogen er prega av bjørkeskog med innslag av barplantefelt, og nokre plassar med edellauvskog. Åkravassdraget er flaumprega. Det er mange mindre bekkejuv og små fossar, men lite vegetasjon i vasstrengen og ikkje påvist typisk fossesprøytvegetasjon. Det er påvist ein lavart (Lecanora impudens) i Stølselva som i raudlista er oppført som nær truga (NT). Perifert i influensområdet er det registrert mogeleg reirplass for kongeørn, som og har status nær truga i raudlista. Det er i tillegg gjort funn av regionalt eller lokalt sjeldne moseartar i Raunlielva, Åkraelva og Hagabekken. På Årtun er det eit område med naturtype haustingsmark med styvingstre, vurdert til verdi B regionalt viktig, men ved planlegging bør det vere mogeleg å unngå konflikt med denne. Tiltaksområdet er og viktig beiteområde for hjortevilt. I følgje søknaden er det ei tynn bestand av bekkeaure opp til kote 200 i Åkraelva. Uvasking av vassdraget ved flaum gjev dårlege gytetilhøve på utbyggingsstrekninga. Sidevassdraga er vurdert som ueigna for fisk. 3

4 Tiltaket er planlagd i eit område med traktor- og skogsbilvegar. Området er omkransa av eit større inngrepsfritt område i nord og aust som går frå fjord til fjell. Utbygging vil redusere omfanget av inngrepsfri natur marginalt (0,058 km 2 ). Oppsummering naturverdiar frå rapporten: Tema Verdi Åkraelva Hagabekken Raunelielva Stølsbekken Liabekken Årtun Samla Naturtype vegetasjon Liten Liten Liten Liten Liten Middels Liten/middels Flora Middels Middels Middels Middels Liten Liten Middels Vilt Liten Liten Liten Liten Liten Liten Liten Fisk Liten Liten Liten Liten Liten Liten Liten Raudliste Middels - - Middels Inngrepsstatus - - Middels Middels Middels - Middels Området har høg årsnedbør og fuktige myrar som får tilsig frå høgareliggjande område. Den reduserte vassføring kan likevel ha konsekvensar for fuktkrevjande moseartar i elvestrengen med fare for at desse kan bli redusert i omfang eller forsvinne. Rapporten vurderar verknadene samla til å vere middels for flora og fauna for full utbygging. Då hovudalternativet er mindre omfattande (utan Hagabekken og Liabekken) vurderar utbyggjar verknaden å vere svært liten. Landskap Området har typisk fjord og dallandskap, med skoggrense omkring 600moh. På aktuell utbyggingsstrekninga går elva i juv slik at vassføring er vanskeleg å sjå i landskapsbiletet. Kulturminne 150 m nordvest for kraftstasjonsområdet ligg eit gravminne Ivarshaugen, og det er og gjort gjenstandsfunn på eit av bruka ved kraftstasjonen. I følgje søknaden er utbyggjar er innstilt på å ta naudsynte omsyn ved plassering av røyrtrase, kraftstasjon og eventuelle veger. Landbruk Nedre del av utbyggingsstrekninga er dyrka mark, medan det frå kote 100 og oppover er utmark. Røyrgata vert grave ned, og vil etter anleggsfasen ikkje vere til hinder for jordbruksdrift. Dei nye korte stigvegane frå eksisterande skogsbilveg vil gje auka tilgang til uthenting av skog i området. Friluftsliv Skogvegane vert nytta som turvegar, og det er sporadisk noko bading på strekninga av lokale grunneigarar på varme sommardagar. Området vert nytta til hjortejakt. På utbyggingsstrekninga vert elva i mindre grad nytta til fiske. Vasskvalitet Elva får i dag tilført noko forureining frå beitedyr, men er elles lite påverka. Restvassføring og overløp vert vurdert å sikre tilstrekkeleg vasskvalitet i elva. Like ovanfor planlagd kraftstasjon er det ein brønn for forsyning av nokre bustadar. Brukarane er med på eigarsida i prosjektet, og ein ventar at minstevassføring og flaumvatn vil gje nok vatn i brønnen. Andre samfunnsinteresser Åkra er ei lita jordbruksbygd, og inntektene frå kraftutbygginga vil gje lokale grunneigarar fast og forutsigbar inntekt i lang tid. I anleggsfasen kan utbygginga gje nokre lokal arbeidsplassar, medan det i driftsfasen vil vere trong for tilsyn og vedlikehald. 4

5 4. Andre fråsegner Då fylkeskommunen har hatt utsett frist i saka grunna trong for kulturminnegranskingar, ligg det føre fråsegn frå kommune og Fylkesmannen i denne saka. Formannsskapet i Kvinnherad kommune gjorde følgjande vedtak : Kvinnherad kommune tilrår den omsøkte utbygginga av Åkraelva kraftverk. Fylkesmannen i Hordaland vil ikkje motsette seg utbygging i Åkraelva, og oppsummerar følgjande i sitt brev dagsett (sitat): 5. Vurdering og tilråding Fylkestinget vedtok fylkesdelplan for små vasskraftverk , og denne vert lagt til grunn for handsaminga av denne saka. Mål og retningsliner frå fylkesdelplanen: Mål for utbygging 1. Hordaland vil stimulere til og ynskjer auka bruk av fornybare energikjelder. 2. Tilgangen på energiressursar skal gje verdiskaping og danne grunnlag for næring. 3. Utbygging av ny energiproduksjon må ta omsyn til miljø og arealverdiar. 4. Ny fornybar energiproduksjon i små-, mini- og mikrokraftverk må ta omsyn til naturmangfald, friluftslivsområde og store landskapsverdiar. Fylkespolitiske retningsliner for små vasskraftverk Søknadshandsaming Dei fylkespolitiske retningslinene er utarbeidd med heimel i plan- og bygningslova og skal gjerast gjeldande for planlegging og forvalting på kommunalt, fylkeskommunalt og regionalt statleg nivå i Hordaland. Tolkinga av konfliktar og i kva grad eit tiltak er i tråd med omsyn i planen, ligg til fylkesutvalet. Overordna rammer R1 Hordaland er positiv til bygging av små vasskraftverk der omsyn til miljø og andre arealinteresser er ivareteke. Verdiskaping for samfunnet skal også vurderast. R2 I verna område er verneføresegnene styrande for kva inngrep som vert akseptert. I verna vassdrag kan konsesjon for kraftverk opp til 1MW og opprusting av eksisterande anlegg vurderast om tiltaket ikkje svekker verneverdiane i området. R3 R4 Rammer for utbygging Fjordlandskap: 1. I urørte fjordlandskap skal ein vere svært restriktiv med kraftutbygging som reduserer det urørte preget i landskapet. 2. I fjordlandskap av stor verdi skal ein vere restriktiv med inngrep som fjernar eksponerte fossar og vassdrag eller reduserer heilskapen i landskapet. Ein skal legge vekt på at terrenginngrep, vegar, røyrgater mm. ikkje fører til varige sår som reduserer opplevingsverdien i landskapet. Ved inngrep i eksponerte fossar og elvestrekningar skal det stillast krav til minstevassføring som opprettheld landskapskarakteren og opplevingsverdien. Sårbart høgfjell: 1. I sårbart høgfjell av stor verdi skal ein vere restriktiv med vasskraftanlegg som fører til varige sår i naturen. Avbøtande tiltak: Tunneldrift og veglaus utbygging kan redusere konfliktgraden. 5

6 2. I andre område med sårbart høgfjell bør ein vise varsemd med løyve til ny kraftutbygging, spesielt i eksponerte område mot viktige reiselivsområde og verdifulle friluftsområde. R5 Biologisk mangfald: 1. Ein skal vise varsemd med å gje løyve til utbygging av små vasskraftverk som kan føre til skade på artar som er kritisk truga (CR), sterkt truga (EN) eller sårbar (VU) på den norske raudlista. 2. For vatn med hekkande lom skal ein ikkje gje løyve til reguleringar som inneber endra vasstand eller endra svingingar i høve til dagens situasjon. 3. For elver som fungerer som hekkeområde for vintererle eller fossekall må det setjast krav om naudsynt minstevassføring. For vintererle er det også viktig å halde skogen langs elva intakt. For fossekall kan oppsetting av eigne reirkasser vere eit avbøtande tiltak der trygge reirplassar forsvinn. 4. Etablering av røyrgate og anleggsveg må ikkje føre til vesentleg inngrep i naturtypar av stor verdi. 5. Ein bør som hovudsak unngå tiltak som skaper barrierar som fører til splitting av leveområde for villrein. R6 Fisk: 1. I nasjonale laksevassdrag skal ein ikkje gje løyve til bygging av kraftverk på lakseførande strekning, dersom det fører til negativ innverknad på bestanden. Ein må vise varsemd ved utbygging oppstraums lakseførande strekning, og utbygging krev særskilte tryggleikstiltak for å redusere risiko for skade på laksestammen. 2. I lakseførande elver bør ein ikkje gje løyve til bygging av kraftverk på lakseførande strekning, og ein må vise varsemd ved utbygging oppstraums lakseførande strekning. 3. For elvestrekningar med sjøaure eller storaure skal ein ikkje gje løyve til vesentlege vasstandsreduksjonar. Der det er store fiskeinteresser skal ikkje tilhøva for fiske reduserast. For kraftverksutbygging oppstraums aktuell elvestrekning for fisk skal det vurderast om automatisk forbisleppingsventil skal monterast. Løyve til utbygging i mindre viktige område for sjøaure og storaure føreset auka og differensiert minstevassføring, ekstra høg minstevassføring i gytevandringstida og sikre inntaksordningar for å unngå tap av fisk i turbin. 4. Gyteområde for innlandsfisk må ikkje reduserast i eit slikt omfang at det er til trugsel for bestanden eller gjev vesentleg negativ innverknad for fiske. R7 Friluftsliv 1. Ein bør vise varsemd ved utforming av ny vasskraftutbygging, slik at tiltaka ikkje reduserar opplevingskvalitetane i friluftsområde med stor verdi. Gjennom konkret utforming skal ein søkje å gjere tiltaket til ein positiv ressurs for friluftslivet. R8 Kulturminne 1. I område med direkte tilknytning til verneverdige kulturminne og kulturmiljø skal ein vise varsemd med løyve til ny vasskraftutbygging. R9 Reiseliv 1. I område med stor verdi for reiselivet der tiltaket vil redusere opplevingskvalitetane skal ein vise varsemd med løyve til ny vasskraftutbygging. Gjennom konkret utforming skal ein søkje å gjere tiltaket til ein positiv ressurs for reiselivet. R10 Alternativ bruk av eventuelle tunnelmassar skal vurderast framfor tippar i terrenget. Søknadsfase R11 For små vasskraftverk i Hordaland gjeld følgjande krav for konsesjonssøknader samt søknader som har fått konsesjonsfritak og skal til kommunal handsaming 1) : 1. Alle søknader skal som minstemål følgje mal frå NVE for småkraftverksøknader. 2. Oversiktskart som syner eksisterande kraftverk i området og område med særskilt vern skal vere del av søknaden. 3. Kart med innteikna kraftverk, inntaksdam, vassveg, tilkomstvegar, anleggsvegar, kraftliner, tipper og andre arealinngrep som er naudsynt for å gjennomføre utbygginga skal vere del av søknaden. 4. For tiltak som kan ha influens på område med særskilt vern må konsesjonssøknaden ha særleg grundig omtale av verneverdiar og verknader for desse. 5. I område der utbygging kan føre med seg skade på natur- og artstypar av stor verdi eller område med potensial for slike, skal dette kartleggjast. 6. Konsesjonssøknad skal innehalde fotoillustrasjon som viser nærverknad og fjernverknad av inngrep med varierande vassføring. 7. Som del av søknadsprosessen må fylkeskommunen som kulturminnestyresmakt kontaktast for oppfylling av undersøkingsplikta etter kulturminnelova. Eventuell felles synfaring og pålegg om arkeologiske undersøkingar må vere oppfylt innan fylkeskommunen skal ta stilling til saka. 8. Som del av søknadsprosessen må planstatus i høve til kommuneplan avklarast. 1) Punkt 4, 5 og 6 gjeld ikkje for søknader som har fått konsesjonsfritak. 6

7 I fylkesdelplan for små vasskraftverk står følgjande oppsummert som tekst for delområde Matre Åkrafjorden: Matre-Åkrafjorden delområde har stort potensial for småkraft. På nordsida av Åkrafjorden er det fleire område med urørt preg. Utbygging i desse områda kan føre til redusert omfang av inngrepsfrie natur som går frå fjord til fjell i fylket. Utbygging på sørsida av Åkrafjorden kan føre til reduksjon i omfang av villmarksområde i Etnefjella. Området har fleire potensielt verdifulle bekkekløfter som må undersøkjast nærare ved nye utbyggingsplanar. R1: Retningslina syner grunnleggjande positiv haldning til ny småkraft. R2: Retningslina er ikkje relevant i saka då ein ikkje er i verna område. R3: Retningslina om fjordlandskap har særleg fokus på urørt fjordlandskap og fjordlandskap av stor verdi. Fjordlandskapet kring Åkra er vurdert til middels verdi, og retningslinene viser ikkje til spesielle restriksjonar ut frå dette. R4: Utbyggingsstrekninga er mellom kote 335 og 40, og retningslina om sårbart høgfjell er mindre relevant. R5. Når det gjeld biologisk mangfald er det avdekka fleire lokalt eller regionalt sjeldne moseartar og ei lavart (Lecanora impudens) som er vurdert til nær truga i raudlista. Retningsline R5 har særleg fokus på raudlisteartar som er kritisk truga (CR), sterkt truga (EN) eller sårbar (VU). Fylkesmannen har i si vurdering kome fram til at desse artsfunna eller verknaden på desse ikkje gjev grunnlag for motsegn i saka, men meiner det av omsyn til biologisk mangfald bør vere krav om ei tilfredsstillande minstevassføring i alle aktuelle sidebekkar. R6: Søknaden nemnar ikkje at Åkraelva nedom utbyggingsstrekninga har bestand av sjøaure, noko ein må ta omsyn til jf. pkt 3 i retningsline om fisk. Dette inneber at montering av automatisk forbisleppingsventil må vurderast. Fylkesmannen har i si uttale i saka lagt vekt på montering av forbisleppingsventil samt slepp av minstevassføring minst lik ålmenn lågvassføring heile året. R7: Retningsline om friluftsliv har fokus på friluftsområde av stor verdi. Området kring utbygginga er vurdert å ha middels verdi for friluftsliv. Utbyggjar peikar på at elva er lite synleg frå skogsbilvegane i området. R8: Utbyggjar vil i følgje søknaden søkje tilpassingar for å unngå konflikt med kulturminna i området. Arkeolog frå fylkeskommunen har vore på synfaring i mai Det vart då ikkje påvist automatisk freda kulturminne eller andre verneverdige kulturminne som tiltaket ville kome i direkte kontakt med. Men langs delar av traseen går ein gamal mura geil og stølsveg som ein truleg må rekna som automatisk freda og som må takast særleg omsyn til ved anleggsarbeidet. Også ei skålgrop og mogleg tuft vart påvist kring 130m frå skogsvegen. Fylkeskommunen har av omsyn til landskap og gravminne Ivarshaugen vore negativ til bakkeplanering nær gravminnet i samband med uttak av finere masser for tildekking av røyrgata. Ei masseutskifting med tilbakeføring av stein slik at landskapskarakteren vert oppretthalde har ein vore positiv til, under føresetnad av at arealet vert registrert for automatisk freda kulturminne. I august vart det gjennomført arkeologisk registrering for nedste del av røyrgatetraseen og areal for masseutskifting. Det vart ikkje gjort førhistoriske funn. I samband med ein eventuell konsesjon til utbygginga er det naudsynt stille krav om at anleggsarbeida nær geil/stølsveg må gjerast særs skånsamt. Transport må skje på skogsveg, og massar må leggjast på oppsida av vegen for å hindre stein og jordmassar å rase ned mot geilen og stølsvegen. Vidare må det ikkje gjerast tiltak som kan gjere skade på omtalt skålgropstein og tuft. Arealet må og tilbakeførast slik at kulturlandskapet står fram like tiltalande som det gjer i dag. Utbyggjar har og plikt til å vise aktsemd, og straks melde frå dersom ein i samband med tiltaket skulle støyte på automatisk freda kulturminne (jf. kulturminnelova 8, 2.ledd) R9: Området kring Åkra vert rekna med til Åkrafjorden Landskapspark (Landskapspark frå Rullestad i aust til Vannes i sørvest og Utåker i Kvinnherad kommune i nordvest ) og verdiane innanfor her med storslåtte naturopplevingar (Langfoss), kulturminne, gardsturisme og landskap har gjeve grunnlag for at Åkrafjorden vart vurdert til å ha stor verdi for reiselivet i småkraftplanen. Retningslina oppmodar til å 7

8 vise varsemd med løyve til ny vasskraftutbygging i område med stor verdi for reiselivet der tiltaket vil redusere opplevingskvalitetane. Utbygginga gjev ikkje store synlege inngrep i landskapet og vil gje liten innverknad på opplevingskvalitetane for reiselivet i området. Omsyn til reiseliv vert slik ikkje ein vesentleg faktor for vurdering av konsesjonsspørsmålet. R10: Retningslina er ikkje relevant i denne saka. Når det gjeld R11 inneheld søknaden både kart og bilete av området. Oppsummering Denne saka har potensiale for konflikt med biologisk mangfald, fisk, landskap, reiseliv, friluftsliv og kulturminne, men likevel ikkje i eit slikt omfang at ein vil rå frå at det vert gjeve konsesjon til utbygging. Tilstrekkeleg minstevassføring i elva og sidebekker vil dempe konflikten med biologisk mangfald og fisk, så vel som reiseliv og friluftsliv. Av omsyn til fisk bør også forbisleppingsventil monterast. Når det gjeld kulturminne må det takast særlege omsyn i anleggsfasen for å unngå å gjere skade på geil/stølsveg og påvist skålgrop og tuft nær utbyggingstrase. I tillegg kjem vanlege krav om aktsemd og plikt til varsling om ein skulle støyte på automatisk freda kulturminne i samband med tiltaket. 8