STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE

STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE Stølsheimen landskapsvernområde Fagleg rådgjevande utval Stølsheimen SAKSBEHANDLER: ANBJØRG NORNES ARKIVKODE: 2014/2661-432.2 DATO: 01.11.2016 REFERAT FRÅ MØTE I FAGLEG RÅDGJEVANDE UTVAL FOR STØLSHEIMEN LANDSKAPSVERNOMRÅDE 17. OG 18. OKTOBER 2016 Møtet vart halde på Nese i Arnafjorden. Fyrste dagen var det synfaring på stien frå Halset til Negardstølen, og på skjøtselsarbeid på Negardstølen. Tilstades: Lisbeth Dahle, Høgskulen i Sogn og Fjordane Lars Kn. Mørkve, Grunneigarlag Voss Ola Engum, Grunneigarlag i Vik Arne Nesheim, grunneigarlag i Vaksdal Lars R. Hole, Naturvernforbundet i Sogn og Fjordane/Hordaland Johnny Bjørge, Bergen og Hordaland Turlag /Voss Utferdslag Tom Dybwad, Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Øistein Aasland, Fylkesmannen i Hordaland Anbjørg Nornes, verneområdeforvaltar Torbjørn Aas, Nordfjella og Fjellheimen villreinnemnd. POSTADRESSE: NJØSAVEGEN 2 6863 LEIKANGER BESØKSADRESSE: FJORDSENTERET I AURLAND 5745 AURLAND TELEFON: 57 64 30 00 DIREKTENUMMER: 57643129 99499753 E-POST: FMSFPOST@FYLKESMANNEN.NO WEB: WWW.FMSF.NO ORG.NR: 974 763 907

FRU-medlemer på veg til Negardstølen. Foto Anbjørg Nornes 1. Opning Velkomen Val av møteleiar (Lars Kn. Mørkve) og referent (Tom Dybwad og Anbjørg Nornes). Ingen merknader til innkalling. 2. Val av leiar for FRU for Stølsheimen Lars kn. Mørkve vart einstemming attvalt som leiar for FRU for Stølsheimen for 2016 og 2017. 3. Styret sine saker sidan siste (august 2015 og fram til d.d.): Klagesak: Utviding av platting i Finnabotnen. Miljødirektoratet kom til at dei var usamde med styret slik at plattingen får stå. For å dempe det visuelle inntrykket, skal det tilplantast i forkanten av plattingen med stadeigne plantar. Forlenging av flytebryggje i Finnabotnen fekk løyve av styret. Løyve til frakt av materialar til privat hytte på Rappen, påbygging tilbake til slik det var på 1960-talet då det var turisthytte. STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE SIDE 2

Motorferdsel løyve frakt av materialar Nye skilt i Ortnevik på startpunkt på stiane og stiane. Løyve til grunneigarlaget Motorferdsel for forsterking av høgspentmast Skjellingane, både snøskuter, beltemaskin og helikopter for frakt av utstyr og folk. Mastene er ikkje endra. Nye vindauge gjestehuset i Finnabotnen, løyve. Ikkje gjennomført pr. i dag. Løyve sitjebenk på turisthytta på Selhamar, Bergen og Hordaland Turlag. Platting og sittebenk kan vere aktuelt på turisthytter, men ikkje på tradisjonelle sel. Løyve til å byggje naust i Mørkves-Grøndalen. Rapport er enno ikkje sendt. Bygget er bygd inn i bakken med flatt tak. Naustet er tilpassa den gamle trebåten som har vore der i 40 år. Løyve snøskutertransport i Sendedalen, 3 løyve i alt til ulike stølar. Dette kom i staden for fellesløyve i området. Det blei for vanskeleg for styret i grunneigarlaget å samordne transport. Løyve til å setje opp gjerde for skårfeste ved Finnbunuten i Myrkdalen. Løyve til utbetringstiltak på stien frå Nese til Rosete med nye murar. Løyve til landing med helikopter ved Hanekambstølen. Dobbeltsel og spesielt. Vedlikehald av gamle grøfter og reparasjon av muren kravde innfrakt av materialar. Kan ikkje bruke tiltaksmidlar på bygningar. I dag kan ein ikkje bruke tiltaksmidlar på bygningar. Men FRU meiner ein kan støtte transport (t.d. helikopter) med noko tiltaksmidlar når ein ikkje kan gi til vedlikehald og reparasjon av bygningar. Å få litt økonomisk hjelp er viktig som motivasjon når vedlikehald blir gjort på ein skikkeleg måte. Først dersom restaurering skjer i tråd med antikvariske prinsipp kan ein få økonomisk støtte frå Riksantikvaren og Kulturminnefondet. Det er gjeve tiltaksmidlar til planarbeid med nytt sel på Solrenningane. Løyve til frakt av materialar til gjetarbu i Dyrebotnen. Løyve til materialtransport til støl i Fitjebotnen. Løyve til landing med helikopter for inspeksjon av betongdam i Vassøyane. Løyve til landing med helikopter i Raubergdalen for å restaurere ferdig selet. Selet har fått villmarkspanel, noko som ikkje er i tråd med tradisjonell byggeskikk. Nytt møte i verneområdestyret i slutten av november. Konklusjon: For å ta vare på stølsmiljøet som er ein så integrert del av verneformålet i Stølsheimen slik det går fram av namnet, meiner FRU at ein bør støtte transport (t.d. helikopter) med noko tiltaksmidlar når ein ikkje kan gi til vedlikehald og reparasjon av bygningar. Å få litt økonomisk hjelp er viktig som motivasjon når vedlikehald blir gjort på ein skikkeleg måte. 4. Tiltaksplan og bruk av midlar: Hanna Møller, studentprosjekt vegetasjonskartlegging på stølane. STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE SIDE 3

Overvaking av spreiing av gran i Finnafjorden, Ortnevik og Arnafjorden. Rapport kjem i november. Oppfølging vil vere eigen prosjekt. Kr. 40 000 til steinmuring på stien til Rosete. På stien frå Fossesete og vidare oppover har ein ikkje brukt midlar i år. Kr. 160 000 skjøtsel Smørklepp og Sylvarnesdalen, Negardstølen og Fossesete, Finnabotnen, slått og rydde einer og dessutan rydde nokre stiar. Ein bygning på Smørklepp kan enno reddast. Grunneigar kan søkje midlar frå Riksantikvaren viss dei er interesserte, men verkar lite interessert. Elles er løa ok. Har ikkje brukt opp alle dei 160 000. Nils Kvamme blir leigd inn av SNO på noko oppsyn med motorferdsel, mykje utanfor Stølsheimen lvo. Lars Finden har starta opp att med geiter på Finden. Konklusjon: FRU får inntrykk av at oppsynet har vore nær fråverande/veldig lite i Stølsheimen etter at tenestekjøpsavtalen SNO har med Nils Kvamme er stramma inn i 2016. FRU ønskjer at oppsynet i Stølsheimen i framtida vert på minst same nivå som tidlegare, t.d. ved å få tilsett ein SNO-person i 50% stilling. FRU ber verneområdestyret følgje opp dette. 5. Forvaltningsplan Anbjørg gjorde greie for prosessen med forvaltningsplan. Oppstartsmelding i 2012. Ingen innspel då. FRU og administrativt kontaktutval er referansegruppe. Møte. Opne møte i grendene når ein starta arbeidet. Anbjørg har skrive planen. Miljødirektoratet for fagleg gjennomgang hausten 2014, små innspel frå dei. Planen sendt på høyring sommaren 2016. Etter møtet i dag vert planen lagt fram for verneområdestyret 30. november. Dersom styret godkjenner, går planen til Miljødirektoratet for endeleg godkjenning. Gjennomgang av fråsegner: Bergen og Hordaland Turlag: Innspel om varding på delar av sti mellom Vatnane og Åsedalen Konklusjon frå FRU: Skilje T-merking og varding i forvaltningsplanen. Kva blir framstilt på kart som ut.no? Varda stiar er ikkje merkte stiar. T-merking må også ha samtykke frå grunneigarane. Ønskjer ikkje småvardar som vert sett opp av turistar. Varding (nye vardar) kan skje etter løyve på ruter der det har vore vardar historisk sett og når det er naudsynt av omsyn til tryggleiken. Løypeplan for stiar skjer i samarbeid med m.a. villreinnemnd, turlaga, verneområdestyret som del av tiltaksplan i interkommunal kommunedelplan for Fjellheimen villreinområde. Denne planen er ikkje godkjend pr. i dag, blir truleg godkjend i 2016. BKK: STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE SIDE 4

Ta bort ei setning om pkt i planen som er juridisk bindande. Ta inn ei setning om at verneforskrift ikkje er til hinder for bekkeinntak i Stordalen. Konklusjon: FRU er samd. Ortnevik grunneigarlag (viser til referat frå ope møte 12.09.2016): Anbjørg gjekk gjennom innspelet sidan dette ikkje er utdelt utvalet. Følgjande innspel: Stien/stølsvegen Ortnevik-Brekke Vikeskor-Storefonnosen-Solrenningane bør T-merkast. Motortransport (el-motor) med båt på Solrenningsvatnet for persontransport bør kunne få løyve. For andre formål kan det gjevast fellesløyve for til grunneigarlaget. Nye skogsvegar i liene ovanfor Brekke i Ortnevik. Vil vere vanskeleg i høve til verneforskrifta. Stølsheimen lvo vart ikkje omfatta av nye erstatningsreglar som gjekk tilbake til 2002. Er det urimeleg at grunneigarane i Stølsheimen ikkje fekk erstatning for tapt skog? Funksjonshemma: Nytt pkt i retningslinjer om vurdering av funksjonshemma sin tilgang ved vurdering av tiltak, særleg innfallsportar. Ortnevik som innfallsport: toalett og venterom på kaien. Namnefeil. Temakart kulturminne. Er kulturminne i Vassdalen korrekte? Er vernegrensa merkt rett i lia over Brekke? Konklusjon: FRU tilrår at verneområdestyret følgjer opp ei erstatningssak for tapt skog. Ortnevik som innfallsport: Dette bør vurderast i besøksstrategien. Namnefeil må takast opp med kommunen og Statens kartverk. Forvaltar vil sjekke om vernegrensa er merkt rett i lia over Brekke. Sogn og Fjordane Bondelag: Sjå innspel frå møte i Ortnevik 12.09.2016. Tillegg: Ferdselsårer inn i området vert haldne i hevd og driftevegar for beitedyr for øk. kompensasjon til restaurering, til stitiltak og forvaltningsmidlar. Viktig med gode infotavler og t.d. toalett ved viktigaste innfallsportar. Konklusjon: Ferdselsårer og driftevegar bør takast opp i samband med stitiltak og forvaltningsmidlar. Infotavler og toalett ved viktigaste innfallsportar høyrer heime i besøksstrategien. Nordfjella og Fjellheimen villreinnemnd: Villreinjakt må omtalast på linje med hjortejakt. Villreinnemnda ønskjer ikkje nye innfallsportar oppe på Vikafjellet. Ønskjer ikkje meir ferdsel ved Kvilesteinsvatnet. Sykling og kiting bør takast opp i planen av omsyn til villrein, naturslitasje og andre som driv friluftsliv. STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE SIDE 5

Konklusjon: Nye innfallsportar på Vikafjellet og ferdsel ved Kvilesteinsvatnet må vurderast i samla besøksstrategi for området. Ikkje endre formuleringar i forvaltningsplanen. FRU meiner at besøksstrategi og kan ta opp om det bør gjerast endringar i rutenettet. Sykling og kiting er ikkje omtalt i verneforskrifta, men kan informerast om i forvaltningsplan. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane: Tek opp terrengsykling og informasjon bør omtalast i forvaltningsplanen, vise til besøksstrategi. Droner bør omtalast. Stølsmiljøet er viktig for landskapsvernet i Stølsheimen. Konklusjon: Terrengsykling og informasjon bør omtalast i forvaltningsplanen, vise til besøksstrategi. Droner bør omtalast under kap. 6.15 med tillegg om støy. Styrke formuleringa om byggeskikk på stølane som integrert del av landskapsvernområdet. Ta inn i retningslinjer (tiltak etter søknad) at oppsynet skal følgje opp byggesaker og stølsmiljø. Vik Turlag: Innspel på info, stisykling og bosshandtering Konklusjon: Besøksstrategi og stisykling vert teke opp tilliks med andre fråsegner. Bosshandtering. Opplyse på infotavler om at avfall inn skal ein ta med ut att. Plast bør sorterast for seg. Bosshandtering: Dialog og samarbeid med eigar og kommune. Påbod gjennom forureiningslova vil det vere eigar som betaler. SNO og verneområdestyret kan ta initiativ til opprydding, også som tiltak. Dersom det er boss og avfall som bør fjernast, må ein få gjennomført dette, ikkje at det vert rota bort i byråkrati. Ragnar Alrek på vegner av grunneigarlaga: Vi gjekk gjennom innspela: Konklusjon: Felles toalett på stølar der avstandane ikkje er for store. Enkeltsaker som ikkje er aktuelle vert ikkje kommentert i forvaltningsplanen. FRU skal ta opp enkeltsaker dersom dei har prinsipiell verdi. Vik kommune: Vik kommune støttar framlegget til forvaltningsplan. STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE SIDE 6

Konklusjon forvaltningsplan: FRU sender forvaltningsplanen med positiv tilråding med endringane vi har vore innom. 6. Ymse Arne Nesheim sa at for Fjellheimen villreinutval er Hildegunn Mugås vald som ny representant i FRU Møtestad FRU 2017: Åsedalen (1. prioritet) eller Torvedalen eventuelt andre stader som kan vere svært aktuelle. Verneområdeforvaltar og leiar i FRU avgjer. Møtet bør vere 2 dagar. Referent: Tom Dybwad og Anbjørg Nornes Dokumentet er godkjent elektronisk og har difor inga underskrift. Kopi: Miljødirektoratet Adm. kontaktutvalet for Stølsheimen landskapsvernområde Grunneigarlaga i Stølsheimen Sekretær for Nordfjella og Fjellheimen villreinnemnd Voss Utferdslag STØLSHEIMEN VERNEOMRÅDESTYRE SIDE 7