Årsmelding og rekneskap 2013 148. forretningsår
ÅRSMELDING 2013 RAMMEVILKÅR FOR SPAREBANKANE Moderat vekst i økonomien, noko høgare inflasjon enn dei siste åra, sterk kursoppgang på Oslo Børs og eit omslag i bustadmarknaden er stikkord frå tilstanden i norsk økonomi i 2013. Svakare utsikter til økonomisk vekst har redusert pengemarknadsrentene, og innlånskostnaden for bankane har falle noko. Strengare kapital- og likviditetskrav har verka i motsett retning, og rentenivået ut mot kundane har ikkje endra seg vesentleg. Kronekursen har svekka seg med om lag 10% gjennom året. Dette har styrkt konkurranseevna til næringslivet. Arbeidsløysa har auka noko gjennom året, men er framleis på eit lågt nivå målt mot dei fleste samanliknbare land. Tal frå Statistisk Sentralbyrå syner at berre 3,3% av arbeidsstyrken er arbeidsledig. Lønsveksten landa på om lag 4% for alle arbeidstakarar sett under eitt. Medan den generelle prisveksten var 2,1%, auka bustadprisane i snitt med 4,7%, i fylgje tal frå eigedomsmeklarane. Siste halvdel av året gjekk bustadprisane ned. Verdien av aksjane på Oslo Børs auka med 24% i 2013, trass i at konkursraten gjekk noko opp. Verdsøkonomien hadde normal vekst i fjor. Samla BNP-vekst var 3,0%. Veksten er framleis sterkast i framveksande økonomiar, medan mange europeiske land opplever nullvekst. Framover er det venta moderat økonomisk vekst og låge renter både her heime og internasjonalt. Det er risiko for ytterlegare fall i bustadprisane i Noreg. FORRETNINGS- OG MARKNADSTILHØVE FOR VALLE SPAREBANK Valle Sparebank er ein frittståande og sjølvstendig sparebank i Valle kommune i Aust-Agder. Hovudkontoret ligg i Valle, med filial på Rysstad og salskontor i Markensgate 2a i Kristiansand. Salskontoret i Kristiansand vart etablert i januar 2006. Valle Sparebank eig 0,47% av Eika-Gruppen AS, og er på den måten del av eit strategisk samarbeid mellom 77 små sparebankar i Noreg. Eika-Gruppen AS er totalleverandør av bankprodukt og tenester. I tillegg har Eika-Gruppen AS ansvar for å utføre ei rekkje fellesoppgåver på vegne av eigarbankane. Det gjeld m.a. innkjøp av produkt og tenester innanfor IT og betalingsformidling, opplæring og kompetanseutvikling. Valle Sparebank driv i hovudsak tradisjonell bankverksemd, m.a. betalingsformidling, sparing, lån og kredittar, men kan også tilby dei fleste finansielle produkt så som forsikring, aksjehandel, fondsprodukt og leasing. Banken si primære kundegruppe er personkundar, og då særleg i Setesdal og Kristiansand-regionen. Sjølv om mange kundar bur utanfor Setesdal, er dette ofte kundar med ei eller anna knyting til Valle eller Setesdal. Innan Valle kommune har banken ein heilt dominerande marknadsposisjon, og innan Bykle kommune er også marknadsposisjonen sterk. I dag er i underkant av 30% av utlåna til kundar i Valle kommune. I tillegg til personmarknaden representerer det lokale næringslivet, offentleg sektor og lag og organisasjonar i øvre Setesdal viktige kundegrupper for banken. Ei undersøking av nasjonal næringsutvikling plasserer på ny Setesdal heilt på botnen i landet når det gjeld lønsemd og vekst i næringslivet. Folketalsutviklinga i marknadsområda til banken varierer mykje. Øvre Setesdal har dei siste åra slite med svak folketalsutvikling. I Valle var 1276 personar heimehøyrande pr. 3.kvartal 2013, mot 1284 på same tidspunktet i 2012. Kristiansands-regionen opplever derimot sterk folketilvekst. Samla folketal i det banken definerer som satsingsområde på personkundemarknaden er om lag 120 000. Arbeidsledige i Valle kommune utgjer 1,3% av arbeidsstyrken. Tilsvarande tal i Bykle kommune er 1,2%, og 3,3% i Kristiansandsregionen. Bustadprisutviklinga i Agder-fylka er svakare enn landssnittet. Prisutviklinga i Kristiansand var negativ i 2013, i fylgje statistikk frå Norges Eiendomsmeglerforbund (-0,9%), medan resten av Agder hadde ein prisvekst på 1,8%. I fyrste halvdel av 2013 vart det til liks med dei fem føregåande åra gjennomført ei omfattande marknadsundersøking blant banken sine kundar. Valle Sparebank har svært nøgde og lojale kundar. Nettopp servicenivået og den personlege kontakta er område banken skårar høgt på i undersøkinga. Ei slik undersøking vert gjennomført kvart år. Resultata frå undersøkingane vert nytta til å utvikle banken vidare. Drifta av banken er lagt opp til at ho skal vere kostnadseffektiv, fleksibel, kundeorientert og med stor grad av personleg service. Risikoprofilen skal vere låg til moderat. Samstundes bør innteninga vere tilstrekkeleg til å sikre at banken held på den finansielle styrken som har vorte bygd opp gjennom tidene. Banken har ingen forskings- og/eller utviklingsaktivitetar. BALANSE - UTVIKLING Banken har i 2013 hatt ein auke i forvaltningskapitalen på 38,0 mill. kr. Dette er ein auke på 3,1% i høve til året før. Forvaltningskapitalen er pr. 31.12.2013 på 1 284,2 mill. kr. Utlånsveksten er på 38,2 mill. kr eller 3,6%, og samla utlån er på 1 097,2 mill. kr. I tillegg har banken formidla lån til Eika Boligkreditt på til saman 412,3 mill. kr. Samla utlånsvekst, inklusive veksten i Eika Boligkreditt, utgjer 6,7% i 2013. Det har vore ein auke i innskota på 18,4 mill. kr, eller 1,9%, slik at samla innskot no er på 985,0 mill. kr. Dette gjev ei innskotsdekning på 90% mot 91% året før. For å finansiere utlån utover innskotsnivået har banken teke opp lån i pengemarknaden DRIFTSRESULTAT NØKKELTAL Resultatet av ordinær drift etter skatt er på kr 10,8 mill. mot kr 5,0 mill. året før. Skattekostnaden etter rekneskapen er kr 4,7 mill. Styret vil gjere framlegg om at resultatet vert disponert slik: Kr 2,5 mill. vert overført gåvefond. Kr 8,3 mill. vert overført sparebanken sitt fond. Banken har etter dette eit fond på kr 167,4 mill. Eigenkapitalen er no 22,05 % av vektlagd balanse. Kontantstraumsanalysen viser netto kontantstraum frå drifta på kr 8,6 mill. (kr 5,5 mill), netto kontantstraum frå løpande finansiell verksemd på kr 9,1 mill (kr -24,4 mill.), netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar kr 4,9 mill. (kr 29,6 mill.), og netto kontantstraum frå finansiering på kr 8,1 mill. (kr 27,9 mill.). Netto endringar i kontantar og kortsiktige plasseringar kr 3,9 mill. (kr -22,7 mill), slik at likviditetsbehaldninga ved utgongen av 2013 var på kr 46,2 mill. (kr 42,3 mill.) Hovudårsaka til den etter måten kraftige resultatforbetringa frå 2012 til 2013 er at banken endra den ytingsbaserte pensjonsordninga frå 1.mai 2013. Endringane reduserte m.a. utbetalingsnivå og utbetalingsperiode for medlemene i ordninga, og tilsette i banken har såleis i vesentleg grad bidrege til å redusere kostnadsnivået framover. 3 tilsette valde også å gå over til innskotspensjon. Endringa inneber ein årleg kostnadsreduksjon på om lag 1,5 mill. kr, men i det året endringa vart gjennomført vert den rekneskapsmessige eingongseffekten vesentleg større. I staden for ein pensjonskostnad på 2,5 mill. kr som tilfellet har vore dei siste åra, er det inntektsført 2,7 mill. kr på denne posten i 2013. Rentenettoen har auka med 1,8 mill. kr frå 2012 til 2013. Auken skuldast dels marginauke og dels volumvekst. Banken har i løpet 2
av året justert rentenivået berre ein gong etter at styrings- og marknadsrentene har variert lite i løpet av året. Provisjonsinntektene har også auka vesentleg i 2013 samanlikna med året før. Auken er på 1,7 mill. kr, og skuldast i hovudsak høgare inntekter frå lån formidla for Eika Boligkreditt AS. Utbytte frå verdipapir var i år på 1,4 mill. kr, mot 0,2 mill. kr året før. Auken er knytt til strategiske aksjepostar i Eika-Gruppen AS og Eika Boligkreditt AS. Det er samla tapsført 3,6 mill. kr i rekneskapen mot 3,1 mill. kr året før. Individuelle nedskrivingar utgjer totalt 3,3 mill. kr. I tillegg er det avsett 2,6 mill. kr på gruppevise nedskrivingar. Utover dette har det ikkje vore hendingar i rekneskapsåret som har påverka resultatet særskild. Det har heller ikkje vore hendingar etter utgangen av rekneskapsåret som er viktige for banken. Styret er nøgd med resultatet av drifta i 2013. Måloppnåinga i høve til strategiplanen er tilfredsstillande. I 2012 vart det gjennomført ein grundig gjennomgang av inntekter og kostnader i banken. Styret peika deretter ut konkrete forbetringstiltak, og effekten av desse har kome i 2013. Styret kan stadfeste at alle føresetnader for drift av banken i komande år er til stades. Det er ikkje knytt vesentlege usikre faktorar til årsrekneskapen. RISIKOSTYRING OG KONTROLL Generelt om risikostyring og kontroll i verksemda Bankverksemda inneber risiko. Styret har vedteke prinsippa for banken si risikostyring i form av overordna policydokument og områdepolicies for ulike risikoområde. Styret legg vekt på å ha ei aktiv oppfølging av prinsippa, og reviderer desse årleg. For bankverksemda samla kan banken akseptere låg til moderat risiko, medan risikonivået kan variere mellom ulike risikoområde. Styret gjennomfører minst to gonger årleg ein ICAAP-gjennomgang for å avdekke risikonivå og tilhøyrande kapitalbehov i bankverksemda. BDO AS, Mandal er vald revisor i banken sidan våren 2007. Banken nyttar seg aktivt av Eika VIS sine tenester i arbeidet med policydokument og verktøy til bruk i risikostyringa. Dei viktigaste risikoområda er omtala her. Kredittrisikoen Kredittrisikoen, dvs. risikoen for at ein kunde ikkje kan oppfylle sine skyldnader rettidig, er den største risikoen i banken. Dersom heller ikkje verdien av den underliggjande pantetrygda er tilstrekkeleg til å dekke kravet ved misleghald og eventuell realisasjon av pantet, vil tap oppstå. Styret vurderer det slik at banken, no som før, må kunne take noko større risiko innan kommunen enn utanfor. Styret vurderer likevel denne risikoen som moderat. Lån og garantiar er rimeleg godt sikra mot tap. Det vert lagt stor vekt på kunden sin økonomi og den trygda som vert stilt. Nedskrivingane på utlånsporteføljen har dei siste fem åra vore marginalt høgare enn snittet for norske bankar. Det er få store engasjement, og omlag 85% av samla brutto utlån er lån til personkundar. Reknar ein med lån overført til Eika Boligkreditt AS er personkundedelen endå høgare; 89%. Dette gjer at kredittrisikoen er spreidd og lite konsentrert. Banken har avsett 3,3 mill. kr på individuelle, og 2,6 mill. kr på gruppevise nedskrivingar. Rekneskapsmessig tapskostnad i 2013 er om lag 3,6 mill. kr. Prognosar frå Noregs Bank tyder på at gjennomsnittleg tap på utlån og garantiar dei næraste 3 åra med noverande risikonivå vil liggje rundt 0,2% av samla utlån for norske bankar. Risikosamansetjinga av Valle Sparebank sin portefølje gjer at ein forventar at tapsnivået vil liggje rett i overkant av dette nivået. Det har vorte nytta eit risikoklassifiseringssystem for å lette styret si risikoovervaking. Resultatet av risikoklassifiseringsarbeidet i banken syner at 60% av utlåna har låg risiko, 30% normal risiko og 10% høg risiko. Tapsutsette engasjement og alle engasjement over ein viss storleik vert vurdert særskild. Alt dette er grunnlaget for nedskrivingane styret har gjort i løpet av året. Banken har formidla bustadlån for i alt 412,3 mill. kr i Eika Boligkreditt AS. Dette er lån innanfor 60% av panteverdi og har såleis låg risiko. Om lag 30% av personkundelåna i banken er overførte til Eika Boligkreditt AS. I 2013 har banken revidert alle styringsdokument på kredittområdet. Banken har også halde fram med særs tett engasjementsoppfølging. Ressursbruken knytt til styring av kredittrisiko og engasjementsoppfølging vart auka vesentleg i samband med finanskrisa i andre halvdel av 2008, og dette styrkte fokuset har vore oppretthalde i åra etterpå. Styret legg til grunn at høg ressursbruk retta mot oppfølging av kredittrisikoen vert viktig i åra som kjem. Likviditetsrisikoen Likviditetsrisikoen er også eit vesentleg risikoområde i banken, og gjeld den risikoen som banken har for å ikkje ha tilstrekkelege likvidar ved forfall av skyldnader. Valle Sparebank skal ha ein låg likviditetsrisiko. Balansen mellom innskots- og utlånsvolum avgjer behovet for å låne inn frå pengemarknaden. Valle Sparebank har i løpet av 2013 hatt ei stabil innskotsdekning på rett i underkant av 90%, det vil seie innskot i prosent av utlån. Innlånsbehov utover kundeinnskota er dekka opp med sertifikatlån og lån frå Kredittforeningen for Sparebanker. Innskot og lånerettar i Noregs Bank, trekkrettar i DNB utgjer saman med obligasjonsporteføljen den vesentlege delen av likviditetsbufferen. Pr. 31.12.2013 utgjorde trekkrettane i DNB 60 mill. kr. Det var pantsett verdipapir i Noregs Bank med ein samla låneverdi på 65,9 mill. kr. Samla obligasjonsportefølje og likvide rentefond utgjer på same tid 78,9 mill. kr. Innskot i Noregs Bank utgjer 10 mill. kr. Den generelle likviditetsrisikoen har vorte redusert i løpet av året. Innlånskostnadene for bankane har falle. Utkast til nytt regelverk for bankar og finansinstitusjonar i etterkant av finanskrisa, m.a. i form av nytt Basel III regelverk, får innverknad på likviditetsområdet. Strengare krav til storleiken og kvaliteten på likviditetsbufferen og auka krav til langsiktig finansiering ser ut til å verte viktige punkt i utkastet som framleis ikkje er endeleg vedteke. Finanstilsynet påla norske bankar rapportering av LCR- og LBI-indikatorane (mål på likviditetsbuffer i ein stressituasjon) frå 3.kvartal 2011, sjølv om planlagd innføring av kravet fyrst skjer i 2015. Banken har starta arbeidet med å tilpasse seg desse nye krava. LCR pr. 31.12.2013 var 39,7, medan LBI på same tidspunkt var 129,3. Styret har som tidlegare år revidert likviditetspolicyen, særleg med vekt på tilpassing til nye krav på likviditetsområdet. Status på likviditetsområdet vert rapportert til styret kvartalsvis i høve til gjeldande krav og rammer i likviditetspolicyen. Det har ikkje vore vesentlege avvik og likviditetsrisikoen har vore låg heile året, i tråd med bankens risikopolicy. Eika Boligkreditt vert framleis vurdert som eit viktig verktøy som kan avlaste banken sitt eksterne fundingbehov og gjere banken konkurransedyktig i kampen om personkundelån. Det er klargjort ein utlånsportefølje som kan flyttast til Eika Boligkreditt for raskt å få tilgong til likviditet i ein krisesituasjon. Strategisk risiko Strategisk risiko er risikoen banken er utsett for som konsekvens av 3
strategiske val. Måloppnåinga i høve til økonomiske måltal i strategiplanen har vore tilfredsstillande i 2013. Lønsemda er styrkt vesentleg. I 2012 vart det sette i verk ei rekkje tiltak for å styrkje lønsemda, og ein har i løpet av året som har gått sett resultatet av desse. Det er gjennomført ei marknadsundersøking som syner at Valle Sparebank har svært nøgde og lojale kundar. Satsinga i Kristiansand har medført tilvekst av nye kundar i ei tid med fallande folketal i Valle kommune. For å sikre eige sjølvstende har banken vald å vere medeigar av Eika-Gruppen AS. Valle Sparebank sin eigardel utgjer 0,47% av selskapet. Eika-Gruppen AS syter for utføring av ein del fellesoppgåver og gjev banken tilgong til å selje ei rekkje finansielle produkt. I tillegg har eigarskapet gjeve avkastning i form av eit årleg utbytte. Eika-Gruppen AS er også eit viktig talerøyr for små sparebankar når det gjeld å påverke framtidige rammevilkår. Risikoen for at ikkje banken har tilstrekkeleg og rett kompetanse for framtida er eit område styret har fokus på. Valle Sparebank har difor prioritert vidareutdanning i fleire år. Banken har ein kompetanseplan som skal reviderast årleg. Kompetanseplanen set mål for kompetansenivået i banken og inneheld prioriterte tiltak for å nå måla. Mellom anna er det sett krav om at alle kunderådgjevarane i banken skal vere autoriserte som finansielle rådgjevarar, og to nye kunderådgjevarar som har kome frå daglegbankavdelinga har no starta på eit løp for å oppnå slik autorisasjon. Dei andre kunderådgjevarane vart autoriserte for fleire år sidan. Styret gjennomførte i 2013 ein revisjon av strategiplanen. Til strategiplanen er det utarbeidd handlingsplan. Styret fylgjer opp strategiplan og handlingsplan to gonger årleg. Renterisikoen Dersom rentereguleringstidspunktet på innskot og utlån ikkje er tilnærma samanfallande, kan dette gjeve negative utslag på innteninga i banken. Denne risikoen er liten av di banken mest ikkje har innskot eller utlån til fast rente, og renta kan difor regulerast samtidig. Lån som banken har teke opp i pengemarknaden har som regel ulik bindingstid. Obligasjonslånet vert regulert 3. kvar månad. Renterisikoen er difor også her liten. Banken har ingen handelsportefølje med obligasjonar. Pliktige likviditetsplasseringar i obligasjonar har korte rentereguleringsintervall slik at renterisikoen her er liten. Renterisikoen på obligasjonsmassen er no slik at dersom det vert ei renteendring på 1,0 % i marknadsrenta, vil dette slå ut i ei kursendring på kr 0,11 mill. Aksjekurs og valutarisiko Banken har i dag ingen portefølje av verdipapir for å utnytte svingingar i marknaden. Banken driv ingen handel med derivat eller valuta. Valle Sparebank er eigen valutabank ved kjøp og sal av valuta til kundar. Omsetjinga av valuta er lita, og risikoen for kurstap er dermed også låg. Operasjonell risiko Operasjonell risiko er i hovudsak risikoen for tap knytt til den daglege drifta av banken. Svikt i datakommunikasjon, system og rutinar er døme på tapshendingar. Feil kan også oppstå på grunn av manglande kontrollar, kompetansesvikt, menneskeleg svikt og manglande oppfølging av lover og forskrifter. Internkontrollen i banken er ein viktig reiskap til å kartleggje og forbetre dette risikoområdet. Styret har årleg gjennomgang av internkontrollen. Internkontroll Banken har med utgangspunkt i forskrifter om internkontroll hatt gjennomgang av alle vesentlege risikoområde i banken. Internkontrollen vert stadfesta av ekstern revisor. ORGANISASJON OG PERSONALE Det har ikkje vore personalendringar i form av oppseiingar eller nye tilsetjingar i løpet av 2013. Ein av kunderådgjevarane ved hovudkontoret i Valle flyttar i løpet av 2014 arbeidsstad til Kristiansand. Ein annan kunderådgjevar pensjonerer seg i løpet av året som kjem. To tilsette i daglegbankavdelinga vart i 2013 tilsette for å erstatte desse to kunderådgjevarane. Ledige stillingsheimlar i daglegbank vart dekka med at fleire deltidsstilsette auka stillingsstorleiken. Det er styret si oppfatning at arbeidsmiljøet i banken er godt. Den årlege medarbeidarundersøkinga og oppsummeringa frå medarbeidarsamtalar stadfester eit slikt inntrykk. God intern informasjon og kommunikasjon vert vektlagd. Medarbeidarsamtalar vert gjennomførte årleg. Valle Sparebank har teikna avtale om Inkluderande Arbeidsliv. Det totale sjukefråværet i rekneskapsåret utgjer totalt 2,3 % av total arbeidstid. Det har ikkje vore personskadar blant tilsette, eller materielle skadar i banken. Av 17 fast tilsette er berre 5 menn. Styret er for tida sett saman av 40% kvinner og 60% menn. Bortsett frå å prøve å få ei meir lik fordeling mellom kvinner og menn over tid, har det ikkje vore spesielle likestillingstema som har hatt, eller vil ha fokus framover. Banken si forureining av det ytre miljø vil stort sett vere av indirekte karakter, så som kjøp og bruk av reiser, energi, papir og andre forbruksgjenstandar, og avfall og avfallshandtering. Styret ser på dette som minimal forureining av det ytre miljø. Banken fører ikkje eige klimarekneskap, og har heller inga miljøsertifisering. Banken har ikkje pålegg frå offentlege styresmakter som ikkje er fylgde opp. VALLE SPAREBANK, SAMFUNNSANSVAR OG LOKALSAMFUNNET Valle Sparebank legg til grunn ei sosialt ansvarleg forretningsdrift. Omsynet til samfunnsansvaret er innarbeidd i overordna retningslinjer under konkrete emne som etikk, antikvitvasking, helse, miljø og sikkerheit. I 2013 vart det ikkje rapportert mistenkjelege transaksjonar eller andre vesentlege avvik. Valle Sparebank ynskjer å vere ein positiv aktør i utviklinga av lokalsamfunnet. Særleg i ei tid med store utfordringar i form av reduksjon i folketalet, og vanskar med å rekruttere kompetent personell til ledige stillingar i området, meiner styret det er viktig å stø små og store tiltak som kan vere med på å snu ein negativ trend. Gjennom den årlege gåveutdelinga stør banken friviljug arbeid, lag og organisasjonar. I 2013 vart det delt ut i alt 498 000 kr. Banken har teikna sponsoravtalar med Valle IL, Setesdal vidaregåande skule avd. Valle, Valle Radio, Brokke AS og Sylvknappen AS på til saman 240 000 kr årleg. Banken er også hovudsponsor for det nye idrottsanlegget i Valle, Valle Stadion. Anlegget, som inneheld ny kunstgras fotballbane og friidrottsdel med moderne underlag, vart opna i september i 2013. Sponsoravtalen har ein samla verdi på 1,5 mill. kr. Valle Sparebank tok saman med Setesdal Spelemannslag og Valle kommune initiativet til å etablere eit fond for å stimulere etterspurnaden etter folkemusikkutøvarar. Fondet fungerer slik at tilskiparar som ynskjer å nytte lokale folkemusikkutøvarar kan søkje om delvis dekking av honoraret utøvarane skal ha. Frå og med 2010 vart ordninga utvida til å gjelde Bykle og Bygland. Valle Sparebank har sekretariatsfunksjonen i Valle Næringslag. Laget har til føremål å fremje næringsutvikling i kommunen. Alle private næringsdrivande kan vere medlemer, og oppslutninga om laget har vore god. Likeins er banken medlem i sentrumsforeininga i Valle. 4
FRAMTIDSUTSIKTER Hovudutfordringa for banken vert å oppretthalde økonomisk soliditet samstundes som kundane er tilfredse og lojale. Med relativt høg risiko i finansmarknadane vert kravet til kvalitet på risikostyringa i banken strengare. Styret har i fleire år hatt fokus på å auke kvaliteten på risikostyringa i bankverksemda. God kvalitet på risikostyringa er avgjerande for å halde på ei stabil inntening, utan dei store svingingane frå år til år. Styret vil leggje vekt på å ha ein jamn og moderat vekst, der målet ikkje vil vere ei maksimal, men heller ei forsvarleg og tilstrekkeleg avkastning på eigenkapitalen. Det årlege driftsresultat vil likevel i ei viss utstrekning vere avhengig av det framtidige rentenivået. Særleg fordi ei endring i rentenivået vil endre tilsvarande på den avkastninga banken får på den delen av eigenkapitalen som er plassert som utlån. Utfordringa for banken vil vere å oppretthalde rentenettoen i ein konkurransesituasjon som er svært hard, og likeins utnytte det potensialet som kan liggje i å auke andre driftsinntekter. Andre driftsinntekter er særleg viktige no som den generelle kredittveksten har falle ein del. God kostnadskontroll er likeins avgjerande for å sikre tilstrekkeleg avkastning, og i så måte er det gjort viktige grep i året som gjekk. Som grunnlag for framtidig vekst og redusert likviditetsrisiko er innskotsutviklinga i banken viktig. Styret er svært nøgd med at ein har greidd å halde på den høge innskotsdekninga, og ynskjer å oppretthalde gode innskotsvilkår og slik sikre ei høg innskotsdekning framover. Eit lågt rentenivå gjer det meir attraktivt for kundane å vurdere andre spare- og plasseringsprodukt. Dette, saman med høgare innlånskostnader for bankane, gjer at styret forventar at konkurransen om innskotskronene vert hard. Tida me har bak oss har likevel synt at Valle Sparebank tykkjest hevde seg godt i denne konkurransen. TAKK Styret takkar alle medarbeidarane i banken for eit særs godt samarbeid og stor arbeidsinnsats i året som har gått. Styret takkar også alle tillitsvalde for godt samarbeid, og rettar takk til banken sine kundar og banksamband for tilliten og oppslutninga banken har hatt i året 2013. Valle, 3. februar 2014 Jostein Rysstad Styreleiar Magnhild Bjørnarå Olav Mosdøl Nestleiar Frode Buen Gro Haatveit Vidar H. Homme Adm. banksjef Sundag 8. september vart nye Valle Stadion opna. Idrottsanlegget inneheld ny kunstgrasbane og friidrottsdel med moderne underlag. 5
Valle Sparebank i tida 1970-2013 (Mill. kr) 1970 1980 1990 2000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Innskot 25 77 249 371 825 865 918 955 967 985 Utlån 13 45 196 416 951 960 999 1022 1059 1092 Eigne fond 0,9 7 35 87 134 142 152 158 162 173 Forvaltning 26 85 285 471 1217 1179 1222 1258 1246 1284 Desse styrer banken Innskytarvalde forstandarar Inger Aamli, Elise Marie Kringen, Olav Straume, Anna Stella Karlsdottir, Ånund Viki, Einar Brokke, Egil Åmlid, Ingunn Holen Kommunevalde forstandarar Bjørgulv N. Berg, Astrid Kyte, Liv Bratlie Løyland, Arild Aabø, Torunn C. N. Lund, Gyro Uppstad, Knut Hagen, Gjermund Flaten Valde av dei tilsette Erling Sagneskar, Ingvill Nomeland Styret Jostein Rysstad - leiar Olav Mosdøl - nestleiar Frode Buen, Magnhild Bjørnarå, Gro Haatveit Kontrollnemda Wenche E. Gundersen - leiar, Inger Aamli, Bjørgulv T. Berg Personalet Vidar H. Homme - administrerande banksjef Bjørg Åkre - depotansvarleg Anne-Gunn H. Paulsen - økonomileiar Kåre Rike it- og driftsansvarleg Anette U. Viki - løn Ingebjørg Helle Haugen - daglegbank Margit Homme - daglegbank Karen Marie Rike Lund - daglegbank, avdelingsleiar Ingvill Nomeland - sal og rådgjeving, Valle Kari Brottveit Rysstad - sal og rådgjeving, Valle Ingunn Åkre Uppstad - daglegbank Torleiv Hovet - avdelingsleiar sal og rådgjeving, Kristiansand Tor Arild Rysstad - sal og rådgjeving, Kristiansand Helga Jonny B. Kjelleberg - avdelingsleiar sal og rådgjeving, Valle Toril Dale - sal og rådgjeving, Valle Gro Haatveit - sal og rådgjeving, Kristiansand Erling Sagneskar - sal og rådgjeving, Valle Revisjon BDO v/ Inge Soteland Laurdag 31.august feira banken to 25-årsjubilantar. Anne-Gunn H. Paulsen og Erling Sagneskar har båe eit kvart hundreår bak seg som tilsette i banken. Dagen vart feira i jubilantane si ånd med ein aktivitetsdag i Setesdal Vesthei og avsluttande middag på Brokkestøylen. Her får Anne-Gunn gåve og takk frå adm.banksjef Vidar H. Homme, medan Erling ventar på tur. 6
Resultatrekneskap (i heile tusen) Noter 2013 2012 Renteinntekter og liknande inntekter Renter og liknande inntekter av utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar 909 1 012 Renter og liknande inntekter av utlån til og fordringar på kundar 51 540 49 288 Renter og liknande inntekter av sertifikat, obligasjonar og andre renteberande papir 2 376 2 991 Andre renteinntekter og liknande inntekter 5 54 830 3 53 294 Rentekostnader og liknande kostnader Renter og liknande kostnader på gjeld til kredittinstitusjonar -2 752-1 452 Renter og liknande kostnader på innskot frå og gjeld til kundar -21 605-23 368 Renter og liknande kostnader på utferda verdipapir -2 254-2 691 Andre rentekostnader og liknande kostnader -686-27 297 0-27 511 NETTO RENTE- OG KREDITTPROVISJONSINNTEKTER 15 27 533 25 783 Utbytte og andre inntekter av verdipapir med variabel avkastning Inntekter av aksjar, andelar og andre verdipapir med variabel avkastning 1 422 1 422 192 192 Provisjonsinntekter og inntekter frå banktenester Garantiprovisjon 145 121 Andre gebyr og provisjonsinntekter 24 8 311 8 456 6 587 6 708 Provisjonskostnader og kostnader med banktenester Andre gebyr og provisjonskostnader -1 398-1 398-1 371-1 371 Netto verdiendring og vinst/tap på valuta og verdipapir som er omløpsmidlar Netto verdiendring og vinst/tap på sertifikat, obligasjonar og andre renteberande verdipapir -110 783 Netto verdiendring og vinst/tap på aksjar og verdip. m.var.avkastn. 200 181 Netto verdiendring og vinst/tap på valuta og finansielle derivat 113 203 61 1 025 Andre driftsinntekter Driftsinntekter faste eigedomar 25 292 221 Andre driftsinntekter 0 292 2 223 Løn og generelle administrasjonskostnader Løn 26,28a -8 197-7 946 Pensjonar 27 2 717-2 598 Sosiale kostnader -1 253-1 216 Administrasjonskostnader -5 607-12 340-5 403-17 163 Avskrivingar m.v. av varige driftsmidlar og immaterielle eigedelar Ordinære avskrivingar 11-536 -536-640 -640 Andre driftskostnader Driftskostnader faste eigedomar -409-839 Andre driftskostnader 29-3 442-3 851-3 252-4 091 DRIFTSKOSTNADER -16 727-21 894 DRIFTSRESULTAT FØR TAP 19 781 10 666 Tap på utlån, garantiar m.v. Tap på utlån 6-3 641-3 177 Tap på garantiar m.v. 0-3 641 0-3 177 Nedskriving/reversering av nedskriving og vinst/tap på verdipapir som er anleggsmidlar Vinst/tap -579-579 0 0 RESULTAT AV ORDINÆR DRIFT FØR SKATT 15 561 7 489 Skatt på ordinært resultat 30-4 712-2 487 RESULTAT AV ORDINÆR DRIFT ETTER SKATT 10 849 5 002 Resultat for rekneskapsåret 10 849 5 002 Overføringar og disponeringar 18 Overført til sparebankens fond 8 349 4 002 Overført til gåvefond 2 500 10 849 1 000 5 002 7
Balanse (i heile tusen) Noter 31.12.2013 31.12.2012 EIGEDELAR Kontantar og fordringar på sentralbankar Kontantar og fordringar på sentralbankar 17 719 17 719 33 156 33 156 Utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar 4,9 Utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar utan avtalt løpetid 23 935 660 Utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar med avtalt løpetid 4 550 28 485 8 501 9 161 Utlån til og fordringar på kundar 3,4,6,28 b Kasse-/drifts- og brukskredittar 11 704 13 247 Byggjelån 5 743 0 Nedbetalingslån 1 079 743 1 045 776 Sum brutto utlån og fordringar på kundar 1 097 190 1 059 023 - individuelle nedskrivingar -3 270-2 700 - gruppevise nedskrivingar -2 600-2 600 Sum netto utlån og fordringar på kundar 1 091 320 1 053 723 Overtekne eigedelar 7 7 150 7 150 4 650 4 650 Sertifikat/obligasjonar og andre renteberande verdipapir med fast avkastning 4,8 Utferda av det offentlege: Sertifikat og obligasjonar 13 953 3 948 Utferda av andre: Sertifikat og obligasjonar 64 525 78 478 89 645 93 593 Aksjar, partar og andre verdipapir med variabel avkastning 4,10 Aksjar, partar og grunnfondsbevis 36 643 36 643 27 122 27 122 Immaterielle eigedelar 30 Utsett skattefordel 0 0 171 171 Varige driftsmidlar 11 Maskiner, inventar og transportmidlar 912 1 130 Bygningar og andre faste eigedomar 14 225 15 137 14 507 15 637 Andre eigedelar Andre eigedelar 12 723 723 4 956 4 956 Forskotsbetalte ikkje påkomne kostnader og opptente ikkje mottekne inntekter 27 Opptente, ikkje mottekne inntekter 3 407 3 560 Overfinansiering av pensjonsskyldnader 4 756 407 Andre forskotsbetalte ikkje påkomne kostnader 349 8 512 0 3 967 SUM EIGEDELAR 1 284 167 1 246 136 GJELD OG EIGENKAPITAL GJELD Gjeld til kredittinstitusjonar 4,15 Lån og innskot frå kredittinstitusjonar utan avtalt løpetid 11 6 043 Lån og innskot frå kredittinstitusjonar med avtalt løpetid 85 478 85 489 50 390 56 433 Innskot frå og gjeld til kundar 4,15 Innskot frå og gjeld til kundar utan avtalt løpetid 959 905 942 642 Innskot frå og gjeld til kundar med avtalt løpetid 25 102 985 007 24 000 966 642 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 4,15 Sertifikat og andre kortsiktige låneopptak 30 000 0 Ihendehavarobligasjonslån 0 30 000 50 966 50 966 Anna gjeld 15 Anna gjeld 5 853 5 853 5 222 5 222 Påkomne kostnader og mottekne ikkje opptente inntekter Påkomne kostnader og mottekne ikkje opptente inntekter 2 126 2 126 2 212 2 212 Avsetjing for påkomne kostnader og skyldnader 27, 30 Pensjonskyldnader 1 802 2 172 Utsett skatt 1 069 2 871 0 2 172 8
(i heile tusen) Noter 31.12.2013 31.12.2012 SUM GJELD 1 111 346 1 083 647 EIGENKAPITAL Opptent eigenkapital 18,19 Sparebankens fond 167 367 159 019 Gåvefond 5 454 172 821 3 470 162 489 SUM EIGENKAPITAL 172 821 162 489 SUM GJELD OG EIGENKAPITAL 1 284 167 1 246 136 Postar utanom balansen 20 Garantiansvar 63 648 59 250 Andre skyldnader 79 189 55 117 Obligasjonar stilte som trygd 65 882 59 136 Valle, 31.12.2013 / 3.2.2014 I styret for Valle Sparebank Jostein Rysstad Styreleiar Frode Buen Olav Mosdøl Nestleiar Magnhild Bjørnarå Gro Haatveit Vidar H. Homme Adm. banksjef Kirsten Bråten Berg var redaktør for utgjevinga «Dommelidei», ei bok med mellom anna bånesullar, stev og regler. Til boka høyrde også to CD-plater med lydspor. Her er Kirsten på boksleppet på soknehuset på Rysstad saman med frå venstre Astri Rysstad, Harald Knutsen og Torleiv Løyland. 9
Noter til rekneskapen 2013 Note 1 - Generell info - rettvisande bilete Bankens årsrekneskap er utarbeidd i samsvar med rekneskapslova av 1998, forskrift om årsrekneskap for bankar samt god rekneskapsskikk, og gjev eit rettvisande bilete av bankens resultat og stilling. Under enkelte noter er det teke med ytterlegare forklaring og det er synt til til postar i resultatrekneskap og balanse. Alle beløp i resultatrekneskap, balanse og noter er i heile tusen kroner dersom ikkje anna er oppgjeve. Det er ikkje gjort endringar i rekneskapsprinsipp i 2013. Note 2 - Rekneskapsprinsipp Bruk av estimat Leiinga har nytta estimat og føresetnader som har påverka resultatrekneskapen og verdsetjinga av eigedelar og gjeld, samt usikra eigedelar og forpliktingar på balansedagen under utarbeidinga av rekneskapen i tråd med god rekneskapsskikk. Periodisering av renter, provisjonar og gebyr Renter, provisjonar og gebyr vert ført i resultatrekneskapen etter kvart som desse vert opptente som inntekter eller påløper som kostnader. Utrekningar syner at etableringsgebyra ikkje overstig kostnadene som oppstår ved etablering av det enkelte utlån. Dei vert difor ikkje periodiserte over lånets løpetid. Inntektsføring/kostnadsføring Forskotsbetalte inntekter ved slutten av året vert periodiserte og førte som gjeld i balansen. Opptente, ikkje betalte inntekter ved slutten av året vert inntektsførte og førte som eigedel i balansen. På engasjement der det vert gjort nedskrivingar for tap, vert renteinntekter resultatført ved bruk av effektiv rentemetode. Aksjeutbytte vert inntektsført i det året utbyttet vert utbetalt. Realisert kursgevinst/-tap vert resultatføret ifylgje FIFU-prinsippet. Det vil seie at den enkelte handel for vedkomande verdipapir vert reskontroført og resultatført separat. Kjøp og sal av verdipapir vert bokført på oppgjerstidspunktet. UTLÅN OMTALE OG DEFINISJONAR Vurdering av utlån Bankens utlån er vurdert til verkeleg verdi på utbetalingstidspunktet. I etterfølgjande periodar vert utlån vurdert til amortisert kost ved bruk av effektiv rentemetode. Amortisert kost er anskaffelseskost med frådrag for betalt avdrag på hovudstol samt eventuelle nedskrivingar for verdifall. Gebyr ved etablering av lån overstig ikkje kostnadene og vert inntektsført løpande. Utlån vurdert til amortisert kost vil difor vere tilnærma lik pålydande av låna. Bustadlån overført til og formidla til Eika Boligkreditt AS (EBK) er ikkje balanseført. Den vesentlege risikoen er vurdert å vere overført til EBK, også for overførte lån som tidlegare har vore på bankens balanse, og er difor frårekna. Handsaming av engasjement som ikkje er misleghaldne Banken gjennomfører ei kvartalsvis vurdering av utlåns- og garantiporteføljen for både nærings- og personkundar. Engasjement over 2 mill. kr og risikoklasse D og E vert vurderte særskild. For engasjementa er det verdien av trygda banken har, betalingsevna til låntakar etc. som vert vurdert.dersom gjennomgangen syner at tap kan påreknast, vert tapet bokført i rekneskapen som individuell nedskriving. Handsaming av misleghaldne engasjement Eit lån er å rekne som misleghalde når låntakar ikkje har betalt forfalte terminar innan 90 dagar etter terminforfall, eller når rammekredittar ikkje er dekka inn innan 90 dagar. Ved misleghald vert kundens samla engasjement vurdert. Låntakar si tilbakebetalingsevne og sikkerheiter avgjer om eit tap må påreknast. Sikkerheiten vert vurdert til estimert realisasjonsverdi, med frådrag for salskostnader. Dersom det ligg føre objektive bevis på verdifall på bankens fordringar, vert dette ført som individuelle nedskrivingar. Handsaming av konstaterte tap Ved misleghald over 90 dagar, konkurs, avvikling eller akkord, vert engasjementet vurdert med omsyn til sikkerheit og betalingsevne for å få oversikt over risikoen banken har for tap. Ved objektive bevis på verdifall på engasjementet, vert engasjementet normalt først handsma som individuell nedskriving. Engasjementet vert rekna som endeleg tapt når konkurs eller akkord er stadfesta, tvangspant ikkje har ført fram eller som fylgje av rettskraftig dom eller inngått avtale. Utrekna verdifall på engasjementet vert då ført som konstatert tap, eventuelle individuelle nedskrivinger vert førte til inntekt. Endeleg konstaterte tap vert fjerna fra bankens låneportefølje og frå individuelle nedskrivinger månaden etter at alle sikkerheiter er realiserte og det er konstatert at kunden ikkje er søkjegod. Reversering av tidlegare tapsavsette engasjement Reversering av tidlegare tapsavsette engasjement skal skje i den utstrekning tapet er redusert og objektivt kan knyttast til ei hending som har skjedd etter nedskrinvingstidspunktet. Handsaming av nedskrivingar på grupper av utlån Nedskriving på grupper av utlån vil seie nedskriving utan at det enkelte tapsengasjement er identifisert. Nedskrivinga er basert på objektive bevis for verdifall i bankens låneportefølje ut frå bankens vurdering av risiko for manglande betalingsevne basert på ein analyse av risiko og historiske tapstal, og med grunnlag i bankens risikoklassifiseringssystem. Andre forhold kan vere verdifall på fast eiendom ved høgare marknadsrenter, svikt i betjeningsevne ved markert renteoppgang eller nedbemanning på større arbeidsplassar. Handsaming av av individuelle nedskrivingar på utlån Vurdering av om det ligg føre objektive bevis for verdifall skal gjerast enkeltvis av alle utlån som er å rekne som vesentlege. Utlån som er vurdert individuelt for nedskriving og der nedskriving er gjennomfør,t skal ikkje takast med i gruppevurderinga av utlån. Banken fordeler utlåna på PM lån til personmarknaden og BM lån til bedriftsmarknaden. FINANSIELLE INSTRUMENT Finansielle derivat Banken kan nytte seg av finansielle derivat for å kunne sikre eksponering mot renterisiko som oppstår gjennom banken si verksemd. Det er ingen uteståande derivatavtalar pr 31.12.2013. VERDIPAPIR Verdipapirporteføljen vert spesifisert og verdivurdert ved utløpet av kvar rekneskapsperiode (månadleg). Omløpsporteføljen og anleggsporteføljen vert verdivurdert etter ulike reglar og kvar for seg. Sjå note 8 og 10. Aksjar og eigenkapitalbevis Aksjar og eigenkapitalbevis er klassifisert som omløps- eller anleggsmidlar. Omløpsmidlar og anleggsmidlar vert vurderte til den lågaste verdien av kjøpskostnad og verkeleg verdi. Grunnlag for verkeleg verdi for børsnoterte aksjar som er omløpsmidlar, er børskurs på måletidspunktet. Grunnlag for verkeleg verdi for ikkje børsnoterte aksjar som er omløpsmidlar eller anleggsmidlar, er kjøpstkostnaden. Dersom verkeleg verdi av aksjane klassifisert som anleggsmidlar fell under kjøpskostnaden, og verdifallet er vurdert å ikkje vere av forbigaånde karakter, vert aksjane nedskrivne. Nedskrivinga vert reversert i den utstrekning grunnlaget for nedskrivinga ikkje lenger er tilstades. VARIGE DRIFTSMIDLAR OG IMMATERIELLE EIGEDELAR Varige driftsmidlar Varige driftsmidlar vert i balansen vurdert til kjøpskostnad, frårtrekt ordinære bedriftsøkonomiske avskrivingar og eventuelle nedskrivingar. Nedskrivingar vert gjort i den utstrekning gjenvinnbart beløp er lågare enn balanseført verdi. Det vert nedskrive til gjenvinnbart beløp. Sistnemnde er høgaste av salsverdi og bruksverdi. Ordinære avskrivingar vert utrekna på grunnlag av eigedelens forventa økonomiske levetid og eventuelle restverdi. Immaterielle eigedelar Inkluderer utsett skattefordel. PENSJONSSKYLDNADER OG PENSJONSKOSTNADER Banken nyttar Norsk Regnskapsstandard for bokføring av pensjonskostnader. Ytingsordningane vert aktuarutrekna og kostnadsførte årleg under løn og generelle administrasjonskostnader. Innskotssordningar vert kostnadsførte med årspremien under same posten. Aktuarutrekna pensjonsskyldnad, dvs. differansen mellom utrekna påkomen skyldnad og verdien av pensjonsmidlane korrigert for avvik i estimat og effekt av endra føresetnader, vert ført i balansen anten som langsiktig gjeld (viss negativ), eller som anleggsmiddel (viss positiv). Føresetnadene som vert lagde til grunn for utrekning av pensjonsskyldnader vert revurderte årleg. Rekneskapsmessig handsaming av ny AFP-ordning (ytingsbasert fleirføretaksordning) vil, grunna manglande informasjon og pålitelegheit i utrekningane, likestillast med innskotsordning og kostnadsførast med årets premiebetaling inntil avklaring omkring utrekningane ligg føre. SKATT Skattar vert kostnadsførte når dei påløper og er knytt til det rekneskapsmessige resultatet før skatt. I tillegg inngår 0,3% formueskatt i skattekostnaden. Netto utsett skatt er utrekna med 27 % på grunnlag av midlertidige skilnader som eksisterer mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar. Skatteaukande og skattereduserande midlertidige skilnader, som reverserer eller kan reversere i same periode, er utlikna og nettoført. Årets skattekostnad omfattar betalbar skatt for inntektsåret og endringar i utsett skatt og utsett skattefordel. Eventuelle endringar i utsett skatt og utsett skattefordel vert synt som årets skattekostnad i resultatrekneskapen saman med betalbar skatt for inntektsåret. Utsett skatt vert utrekna på bakgrunn av skilnader mellom rapporterte skattemessige og rekneskapsmessige resultat som vil utliknast i framtida. OMREKNINGSREGLAR FOR VALUTA Pengepostar i utanlandsk valuta er vurdert til kursen pr 31.12. LANGSIKTIG GJELD Obligasjonsgjeld vert oppført til nominelt beløp med justering av over- eller underkurs. Over-/underkursen vert inntekts- eller kostnadsført lineært som ei justering til løpande renter over lånets løpetid. Porteføljen av eigne obligasjonar kjem til frådrag på obligasjonsgjelda og vert presentert på eiga linje. KONTANTSTRAUMOPPSTILLING Kontantstraumar fra operasjonell drift av banken er definert som løpande renter fra utlåns- og innskotsverksemda mot kundar, netto inn- og utbetalinger fra utlåns- og innskotsverksemda, samt utbetalingar generert frå kostnader knytt til bankens ordinære verksemd. Investeringsaktivitetar er definert som kontantstraumar frå verdipapirtransaksjonar. I tillegg vert kontantstraumar knytt til investeringar i driftsmidlar og eigedomar tekne med. Finansieringsaktivitetar (funding) inneheld kontantstraumar frå opptak og nedbetaling av obligasjonsgjeld og marknadsinnlån. Note 3 - Dotterselskap og tilknytta selskap Banken har ikkje dotterselskap eller tilknytta selskap som inneber krav om konsernrekneskap. Note 4 - Finansiell risiko Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko er risikoen for at banken ikkje kan innfri betalingsskyldnadene sine ved forfall. Innskotskundane i banken kan i praksis på kort varsel disponere innskotskapitalen sin. Derimot vil lånekundane ynskje langsiktig finansiering og kredittrammer. På denne måten vert banken eksponert for likviditetsrisiko. Banken har interne måltal for likviditet, og måloppnåing vert kvartalsvis rapportert til styret. Banken har sett ei minimumsgrense på 90 % innskotsdekning. Innskotsdekninga utgjer 89,78 % pr. 31.12.2013 mot 91,28 % året før. For å fylle dette likviditetsgapet finansierer banken seg også gjennom langsiktige innlån fra penge- og kapitalmarknaden. Forfallstrukturen går fram av note 15 om gjeld. Kommiterte trekkrettar i DNB, kr 60 mill, er på kort sikt sentral i denne samenhengen, sjølv om rammene i liten grad har vore nytta gjennom 2013. Likviditetssituasjonen vert vurdert som god. Innskot frå kundar som ikkje har oppseiing er rapportert i kolonna utan løpetid. Dette er i tråd med Finanstilsynet si forskrift for slik rapportering. Obligasjonar og sertifikat Banken har obligasjonar definert som andre omløpsmidlar. Andre omløpsmidlar er vurdert til den lågaste verdien av kjøpskostnad og verkeleg verdi. Obligasjonsporteføljen er sett saman i tråd med til krav til avkastning og risiko og er ein del av bankens likviditetsbuffer. Forvaltninga av obligasjonsporteføljen er sett ut til ein profesjonell aktør, og forvaltaren står også for verdifastsetjinga av verkeleg verdi for dei enkelte obligasjonane og sertifikata. Det vert lagt til grunn prisar notert i marknaden. Når noterte prisar ikkje føreligg vert verkeleg verdi utrekna i spread-matrise utarbeidd av Verdipapirfondenes forening. 10
Restløpetid for hovudpostar i balansen Post i balansen Sum Inntil 1 mnd 1mnd - 3 mnd 3 mnd - 1 år 1-5 år Over 5 år Utan restløpetid Eigedelar: Kontantar og fordringar på sentralbanken 17.719 9.681 8.038 Utlån til og fordring på kredittinstitusjonar 28.485 3.476 20.459 4.550 Utlån til og fordring på kundar 1.091.320 40.406 11.056 40.213 197.056 808.459-5.870 Obligasjonar og sertifikat 78.478 10.030 68.448 Andre eigedelspostar 68.164 4.479 4.756 58.929 Sum eigedelspostar 1.284.166 58.042 31.515 50.243 270.054 813.215 61.097 - av dette utanlandsk valuta 0 Gjeld: Gjeld til kredittinstitusjonar 85.487 487 85.000 Innskot og gjeld til kundar 985.007 475.843 509.164 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 30.000 30.000 Anna gjeld 10.850 3.385 170 5.426 67 1.802 Eigenkapital 172.822 172.822 Sum gjeld og eigenkapital 1.284.166 3.872 476.013 35.426 85.067 1.802 681.986 - av dette utenlandsk valuta 0 0 Netto likv. eksponering på balansen 0 54.170-444.498 14.817 184.987 811.413-620.889 - av dette utanlandsk valuta 0 0 0 0 0 0 0 Kredittrisiko Kredittrisiko er risikoen for at banken vert påført tap på grunn av at motparten ikkje er i stand til å innfri skyldnadene sine ved forfall. Sjå note 6 for informasjon om kredittrisiko i utlånsengasjement. Kredittrisiko representerer det største risikoområdet for banken, og vedkjem alle fordringar på kundar som i hovudsak er utlån. Også andre utferda kredittar, garantiar, renteberande verdipapir, innvilga ikkje opptrekte kredittar har i seg kredittrisiko. Det same gjeld motpartrisiko som oppstår gjennom derivat og valutakontrakter. Marknadsrisiko Marknadsrisiko oppstår som fylgje av opne posisjonar i rente-, valuta eller eigenkapitalinstrument, og er nedanfor nærare omtala under renterisiko, valutarisiko samt prisrisiko. Risikoen er knytt til resultatsvingingar som fylgje av endringar i marknadsprisar og kursar. Renterisiko Renterisiko oppstår som ei fylgje av at utlåns- og innlånsverksemda til banken ikkje har samanfallande rentebinding. Dette inneber at når marknadsrenta endrar seg, kan banken fyrst gjennomføre ei renteendring på dei ulike balansepostane med utgangspunkt i regelverk og avtalar. Ei endring av marknadsrentene vil difor medføre ein auke eller reduksjon av netto renteinntekter i resultatrekneskapen. Banken har ei låg fastrenteeksponering. Fastrentelån utgjer kr 10 mill pr. 31.12.2013. Fastrenteinnskot utgjer ved utgangen av året kr 0 mill. Netto renterisiko knytt til utlåns- og innlånsverksemda vert vurdert som låg. Obligasjonsporteføljen har ein gjennomsnittleg durasjon på 0,14. Dette gjev ein rentesensitivitet ved 1 % renteendring på kr. 110.000 ved utgangen av året. Bankens samla renterisiko vert vurdert som låg. Tid fram til renteregulering for eigedelane og skyldnadene til banken framgår av tabellen nedanfor. Renteendringstidspunkt for hovudpostar i balansen. Post i balansen Sum Inntil 1 mnd 1mnd - 3 mnd 3 mnd - 1 år 1-5 år Over 5 år Utan rente ekspon. Eigedelar: Kontantar og fordringar på sentralbanken 17.719 9.681 8.038 Utlån til og fordring på kredittinstitusjonar 28.485 3.476 20.459 2.000 1.500 1.050 Utlån til og fordring på kundar 1.091.320 1.089.105 5.319 2.766-5.870 Obligasjonar og sertifikat 78.478 30.003 44.527 3.948 Andre eigedelspostar 68.164 8.728 59.436 Sum eigedelspostar 1.284.166 43.160 1.162.819 5.948 6.819 3.816 61.604 - av dette utanlandsk valuta 0 Gjeld: Gjeld til kredittinstitusjonar 85.488 60.000 25.000 488 Innskot og gjeld til kundar 985.007 985.007 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 30.000 30.000 Anna gjeld 10.849 10.849 Egenkapital 172.822 172.822 Sum gjeld og eigenkapital 1.284.166 60.000 1.040.007 0 0 0 184.159 - av dette utanlandsk valuta 0 0 Netto rente eksponering på balansen 0-16.840 122.812 5.948 6.819 3.816-122.555 - av dette utanlandsk valuta 0 0 Valutarisiko Valutarisiko er risikoen for tap som fylgje av endringar i valutakursar. Banken har ikkje andre balansepostar i utanlandsk valuta enn kassebehaldninga. Denne er omrekna til norske kroner basert på kursen ved utgangen av året. Risiko for valutatap vert ikkje vurdert som vesentleg. Prisrisiko Investeringa banken har i eigenkapitalinstrument er avgrensa og utgjer pr 31-12-2013 kr 1.045.000. Spesifikasjon går fram av note 10. Note 5 Finansielle derivat og instrument Banken kan berre nytte finansielle derivat og instrument til sikringsføremål, men har ikkje nytta slike dei siste to åra. Note 6 - Utlån Beløpet som best representerer banken si maksimale eksponering for kredittrisiko ovanfor kundar (definert i note 4), utan å take omsyn til sikkerheiter eller andre kredittforbetringar, er bokført verdi av netto uttlån tillagt garantiar og ikke opptrekte, gjevne kredittrammer. Banken si maksimale eksponering for kredittrisiko 31.12.2013 31.12.2012 Brutto utlån 1.097.190 1.059.023 Nedskriving på individuelle utlån -3.270-2.700 Nedskriving på grupper av utlån -2.600-2.600 Netto utlån 1.091.320 1.053.723 Garantiar 73.106 59.250 Ikke opptrekte kredittrammer 29.449 23.767 Maksimal eksponering for kredittrisiko 1.193.875 1.136.740 11
Sikkerheit Banken nyttar sikkerheiter for å redusere kredittrisikoen. Sikkerheiter kan vere i form av fysisk sikkerheit, kontantdepot eller avtala motrekning. Fysisk sikkerheit skal som hovudregel vere forsikra og kan for eksempel vere bygningar, bustader, driftsmidlar og/eller varelager. Sikkerheitens verdi vert fastsett til verkeleg verdi med førehandsbestemt %- fradrag avhengig av type sikkerheit. Ved vurdering av verdien til sikkerheita vert det i utgangspunktet lagt til grunn fortsatt drift, med unntak for dei tilfella der det allereie er gjennomført ei nedskriving. Verkeleg verdi av sikkerheitene for utlån 2013 2012 SUM 1.505.711 1.521.386 Sjå tabell for misleghaldne og tapsutsette lån for informasjon om verdi av sikkerheiter for misleghaldne og tapsutsette lån. Prinsipp for risikoklassifisering Risikoklassifiseringa er ein integrert del av kredittvurderingsprosessen. Systemet mogleggjer ei god overvaking av risikoutviklinga i banken si engasjementsportefølje. Klassifiseringa av personkundar skjer ved at faktoren kunden si økonomiske stilling vert vektlagd, i tillegg til sikkerheiten. For næringslivskundar byggjer klassifiseringa på økonomiske faktorar og utvalde nøkkeltal som vert henta frå rekneskapen til kunden, samt på sikkerheit. Klassifiseringa er delt inn i 5 grupper der A representerer minst risiko og E størst risiko. Klassifiseringa synleggjer kundanes risikoeksponering for kvar av faktorane økonomi og sikkerheit. Desse faktorane dannar grunnlaget for fastsetjinga av den akkumulerte risikoklassen der økonomi/sikkerheit vert vekta i forholdet 60/40. Kriterium Personmarknaden Bedriftsmarknaden Vekt Komponent Vekt Komponent Økonomi 60% Gjeldsgrad 60% Eigenkapital Bto.inntekt Cashflow i % av gjeld Likviditsreserve Likviditetsgrad 2 Sikkerheit (1) 40% Verdi eigedel 40% Verdi eigedel (1) Verdi på pantsette eigedelar vert nedjusterte i tråd med retningslinjer. Spesifikasjon på risikoklasse 31-12-2013 Samla 31-12-2013 Engasjement % Brutto utlån Garantiar Unytta kreditt Individuell nedskriving Akk. risikoklasse A låg 119.842 10,5 % 112.384 735 6.723 0 Akk. risikoklasse B låg 564.820 49,5 % 550.046 5.035 9.739 0 Akk. risikoklasse C middels 345.978 30,3 % 329.852 7.415 8.710 0 Akk. risikoklasse D høg 88.399 7,7 % 84.799 417 3.183 0 Akk. risikoklasse E høg 5.144 1,3 % 14.268 251 625 3.270 Uklassifisert høg 6.596 0,6 % 5.841 286 469 0 SUM 1.140.779 100,0 % 1.097.190 14.139 29.449 3.270 Berre ein mindre del av engasjementa er uklassifiserte, og er da tekne med som høg risikoklasse. Personmarknaden 31-12-2013 Engasjement % Brutto utlån Garantiar Unytta kreditt Individuell nedskriving Akk. risikoklasse A låg 106.283 11,4 % 104.174 163 1.946 0 Akk. risikoklasse B låg 522.462 55,8 % 520.092 192 2.178 0 Akk. risikoklasse C middels 242.849 26,0 % 241.226 313 1.310 0 Akk. risikoklasse D høg 49.524 5,3 % 49.450 0 74 0 Akk. risikoklasse E høg 9.137 1,0 % 9.137 0 0 100 Uklassifisert høg 5.427 0,6 % 5.261 0 166 0 SUM 935.682 100,0 % 929.340 668 5.674 100 Berre ein mindre del av engasjementa er uklassifiserte, og er da tekne med som høg risikoklasse Bedriftsmarknaden 31-12-2013 Engasjement % Brutto utlån Garantiar Unytta kreditt Individuell nedskriving Akk. risikoklasse A låg 13.559 6,6 % 8.210 572 4.777 0 Akk. risikoklasse B låg 42.358 20,7 % 29.954 4.843 7.561 0 Akk. risikoklasse C middels 103.129 50,3 % 88.626 7.102 7.400 0 Akk. risikoklasse D høg 38.875 19,0 % 35.349 417 3.109 0 Akk. risikoklasse E høg 6.007 2,9 % 5.132 251 625 3.170 Uklassifisert høg 1.169 1,7 % 580 286 303 0 SUM 205.097 101,1 % 167.851 13.471 23.775 3.170 Berre ein mindre del av engasjementa er uklassifiserte, og er da tekne med som høg risikoklasse. Spesifikasjon på risikoklasse 31-12-2012 Samla 31-12-2012 Engasjement % Brutto utlån Garantiar Unytta kreditt Individuell nedskriving Akk. risikoklasse A låg 171.693 15,6 % 165.770 939 4.984 0 Akk. risikoklasse B låg 462.736 42,1 % 451.111 4.607 7.018 0 Akk. risikoklasse C middels 336.284 30,6 % 319.431 8.544 8.309 0 Akk. risikoklasse D høg 103.172 9,4 % 1 00.016 1.005 2.151 0 Akk. risikoklasse E høg 18.456 1,7 % 17.459 250 747 2.700 Uklassifisert høg 6.036 0,5 % 5.236 242 558 0 SUM 1.098.377 100,0 % 1.059.023 15.587 23.767 2.700 Berre ein mindre del av engasjementa er uklassifiserte, og er då tekne med som høg risikoklasse. Personmarknaden 31-12-2012 Engasjement % Brutto utlån Garantiar Unytta kreditt Individuell nedskriving Akk. risikoklasse A låg 161.545 18,5 % 159.057 87 2.401 0 Akk. risikoklasse B låg 418.487 48,0 % 416.664 192 1.631 0 Akk. risikoklasse C middels 216.252 24,8 % 214.878 313 1.061 0 Akk. risikoklasse D høg 61.298 7,0 % 61.189 0 1 09 0 Akk. risikoklasse E høg 12.321 1,4 % 12.321 0 0 1.500 Uklassifisert høg 2.300 0,3 % 2.075 0 225 0 SUM 872.203 100,0 % 866.184 592 5.427 1.500 Berre ein mindre del av engasjementa er uklassifiserte, og er da tekne med som høg risikoklasse. Bedriftsmarknaden 31-12-2012 Engasjement % Brutto utlån Garantiar Unytta kreditt Individuell nedskriving Akk. risikoklasse A låg 10.148 4,5 % 6.713 852 2.583 0 Akk. risikoklasse B låg 44.249 19,6 % 34.447 4.415 5.387 0 Akk. risikoklasse C middels 120.032 53,1 % 104.553 8.231 7.248 0 Akk. risikoklasse D høg 41.874 18,5 % 38.827 1.005 2.042 0 Akk. risikoklasse E høg 6.135 2,7 % 5.138 250 747 1.200 Uklassifisert høg 3.736 1,7 % 3.161 242 333 0 SUM 226.174 100,0 % 192.839 14.995 18.340 1.200 Berre ein mindre del av engasjementa er uklassifiserte, og er da tekne med som høg risikoklasse. 12
Forskyving mellom risikogrupper Som det går fram av tala ovanfor har det vore ei auking på sum engasjement på låg risiko. Det er ellers mindre forskyving mellom risikogruppene når det gjeld middels og høg risiko. Gruppevise nedskrivingar, som utgjer kr 2,6 mill., er vurdert i høve til banken si tapseksponering totalt i gruppene D - E (høg). Forventa årleg tapsnivå - forventa tap i høve til renteinntekter I banken er det eit mål å vektleggje risiko ved prising av engasjement, slik at lån og kredittar med lågaste rente har tilsvarande låg risiko. Overvaking av kredittrisiko og oppfølging av tapsutsette engasjement er særs viktig. Kredittrisikoen vert overvaka kontinuerleg gjennom analysar, misleghaldsrapportering, restanse- og overtrekksrapportering. Ein vurderer det slik at årlege tap ikkje vil overstige 0,2 % av brutto utlån dei næraste tre åra. Vurderinga byggjer på røynsler frå tidlegare år, kjennskap til banken sine lånekundar, oppfølginga av kredittrisikoen og enkeltengasjement og tapsestimat frå Noregs Bank. Tapa vert forventa å kome i grupper med høg risiko. Ein forventar at tapa ligg innanfor den samla forventa renteinntekta for gruppa. Bokført/verkeleg verdi på utlån til kundar Utlån og garantiar vert verdsette i tråd med Forskrift om regnskapsmessig behandling av utlån og garantier. Det ligg ikkje føre grunnar som skulle tilseie at verkeleg verdi/marknadsprisar avvik frå amortisert kost. Lån og garantiar vert verdsette til pålydande når renter og avdrag vert betjente etter avtalen, og det elles ikkje er objektive forhold som tilseier at engasjementet bør nedskrivast. Dersom det ligg føre objektive bevis for verdifall på enkelte utlån eller grupper av utlån, er låna nedskrive. Etter forskrifta skal slike lån nedskrivast med differansen mellom balanseført verdi og noverdien av framtidige kontantstraumer, utrekna etter forventa levetid på lånet. Nedskrivingar vert klassifiserte som tapskostnad, og renteinntekter vert resultatførte etter effektiv rentemetode. Modellen vår byggjer på at der det ligg føre objektive bevis for risiko for tap, vert det gjort ei totalvurdering av betalingsevna til kunden, av den realsikkerheit som er stilt for lånet samt av sannsynet for tap. Det estimerte tapet vert nedskrive som individuell nedskriving på engasjementet. Nedskrivinga vert klassifisert som tapskostnad. Objektive bevis på at eit utlån har verdifall baserer seg på observerte data banken har kjennskap til om følgjande type hendingar: Vesentlege finansielle problem hjå låntakar, betalingsmisleghald eller andre vesentlege kontraktsbrot, opplåning for inndekking av termin, finansiell restrukturering, gjeldsforhandling, konkurs. Utlån, garantiar og unytta kreditt fordelt på bransjar 2013 Brutto utlån Garantiar Potensiell Misleghaldne Tapsutsette Individuell Gruppe eksponering engasjement engasjement nedskriving nedskriving Personkundar 929.340 668 5.674 13.167 3.865 100 Næringslivskundar 167.850 13.471 23.775 0 1.174 3.170 2.600 Sum utlån og garantiar 1.097.190 14.139 29.449 13.167 5.039 3.270 0 Sum utlån inkl. lån overført til boligkreditt 1.509.507 Primærnæringar 14.846 126 2.031 0 0 0 Bygg og anlegg 16.345 8.359 5.203 0 0 0 Eigedomsdrift, finansiell tenesteyting 81.647 492 2.357 0 0 0 Varehandel, hotell og restaurantdrift 19.106 2.983 7.260 0 0 0 Transport, post og telekommunikasjon 2.776 674 50 0 0 0 Tenesteytande verksemd 24.370 100 1.592 0 1.174 100 Industri og bergverk 8.760 737 5.282 0 0 0 Sum næringskundar 167.850 13.471 23.775 0 1.174 100 Banken har overført 30,7% av personkundelåna til Eika Boligkreditt AS pr. 31.12.2013. På same tid året før var overføringsgraden 30,4%. 2012 Brutto utlån Garantiar Potensiell Misleghaldne Tapsutsette Individuell Gruppe eksponering engasjement engasjement nedskriving nedskriving Personkundar 866.184 1.032 5.663 2.705 3.969 1.000 Næringslivskundar 192.839 9.151 20.802 3.513 6.671 1.501 2.600 Sum utlån og garantiar 1.059.023 10.183 26.465 6.218 10.640 2.501 2.600 Sum utlån inkl. lån overført til boligkreditt 1.415.316 Primærnæringar 16.404 201 1.626 0 0 0 Bygg og anlegg 28.409 9.726 5.524 0 0 0 Eigedomsdrift, finansiell tenesteyting 87.452 300 100 0 0 0 Varehandel, hotell og restaurantdrift 30.189 2.808 6.506 0 0 0 Transport, post og telekommunikasjon 2.710 630 121 0 0 0 Tenesteytande verksemd 19.716 343 1.249 3.513 2.255 0 Industri og bergverk 7.959 987 3.214 0 0 1.501 Sum næringskundar 192.839 14.995 18.340 3.513 2.255 1.501 Tap på utlån og garantiar 2013 2012 Årets tapskostnader Tap på kreditt- Tap på kredittinstitusjonar Tap på utlån Tap på garantiar institusjonar Tap på utlån Tap på garantiar Periodens endring i individuelle nedskrivingar 0 570 0 0 199 0 +Periodens endring i gruppevise nedskrivingar 0 0 0 0 0 0 +Periodens konstaterte tap der det tidl år er 0 0 0 0 0 0 føreteke individuell nedskriving 0 1200 0 0 1501 0 +Periodens konstaterte tap der det tidl år ikkje er 0 0 0 0 0 0 føreteke individuell nedskriving 0 1915 0 0 1516 0 -Periodens inngang på tidlegare periodars konst.tap 0-44 0 0-40 0 =Periodens tapskostnad 0 3641 0 0 3176 0 Banken har ikkje renteinntekter som ikkje er inntektsført. 2013 2012 Renter på engasjement som er tapsutsette utgjer 393 343 13
2013 2012 Utlån til og Utlån til og Garanti Utlån til og Utlån til og Garanti fordring på fordring på ansvar fordring på fordring på ansvar kredittinst kundar kredittinst kundar Endringar i individuelle nedskrivingar Individuell nedskriving 1.1. - 2.700 - - 2.501 - Periodens konstaterte tap der det tidlegare er føreteke - - - - - - individuell nedskriving - 1.200 - - 1.501 - Auka individuelle nedskrivingar i perioden - 700 - - - Nye individuelle nedskrivninger i perioden - 1.070 - - 1.700 - Tilbakeføring av individuelle nedskrivingar i perioden - - - - Individuell nedskriving 31.12. - 3.270 - - 2.700 - Endring i gruppevise nedskrivingar Nedskriving på grupper av utlån 1.1 2.600 - - 2.600 - +/- periodens nedskriving på grupper av utlån - - - - Nedskriving på grupper av utlån 31.12 2.600 - - 2.600 - Gruppevise nedskrivingar tek høgde for tap på engasjement i banken si portefølje, som på balansetidspunktet ikkje er identifisert som tapsutsette. Systemet for avsetjing byggjer på historiske tap samt utviklinga i engasjement med høg risiko. Misleghaldne og tapsutsette utlån 2013 2012 2011 2010 2009 Misleghaldne utlån totalt 13.167 10.206 7.202 14.595 5.370 Individuell nedskriving -2.170-3.091 Netto misleghaldne utlån 10.997 10.206 7.202 11.504 5.370 Andre tapsutsette lån totalt 5.039 7.478 10.640 29.375 43.231 Individuell nedskriving -1.100-2.700-2.501-4.957-8.033 Netto andre tapsutsette lån 3.939 4.778 8.139 24.418 35.198 Misleghald refererer seg til kundar som ikkje har betalt termin på utlån innan 90 dager etter forfall, eller når overtrekk på rammekreditt ikkje er dekka inn som avtala etter 90 dagar etter at overtrekket skjedde. Samla misleghald over 30 dagar utgjer 3.140. Aldersfordeling av misleghaldne og tapsutsette utlån Over 3 Over 6 mnd Sum misleg- Tapsutsette Sikkerheiter for Sikkerheiter for 31.12.2013 tom 6 mnd tom 12 mnd Over 1 år haldne lån lån mislegh. lån tapsuts lån Privatmarknad 10.506 1.360 1.301 13.167 3.865 9.466 1.500 Bedriftsmarknad 0 0 0 0 1.174 0 250 Sum 10.506 1.360 1.301 13.167 5.039 9.466 1.750 31.12.2012 Privatmarknad 3.884 8 2.801 6.693 5.223 5.040 2.250 Bedriftsmarknad 0 0 3.513 3.513 2.255 3.335 269 Sum 3.884 8 6.314 10.206 7.478 8.375 2.519 Note 7 - Overtekne eigedelar Overtekne eigedelar I samband med konstatering av tap på to engasjement har banken overteke to eigedomar. Den eine eigedomen er verdivurdert og rekneskapsført til 4,65 mill kroner og for tida utleigd. Den andre eigedomen, eit forretningsbygg i Valle sentrum er verdivurdert og rekneskapsført til 2,5 mill. kr. Det er sett i gong ein prosess med å selje eigedomen. Type eigedel 2013 2012 Overtekne eigedomar for vidaresal 7.150 4.650 Note - 8 Obligasjonar, sertifikat og andre renteberande verdipapir Verdsetjing Banken si portefølje av obligasjonar er vurdert til lågaste av kjøpskostnad og verkeleg verdi/marknadsverdi på balansetidspunktet. Heile porteføljen er klassifisert som omløpsmidlar. Utrekninga av verkeleg verdi byggjer på børskurs og/eller observerte marknadsverdiar, og alle papira er i NOK. Omløpsmidlar Risikovekt Bokført verdi Pålydande verdi Kostpris Marknadsverdi Børsnotert del av bokf Utferda av det offentlege Kommunar 20 % 13.953 14.000 13.953 14.001 0 Sum 13.953 14.000 13.953 14.001 Utferda av andre Bankobligasjonar 20 % - - - - Bankobligasjonar - ansvarleg lån 100 % - - - - Kredittføretak - OMF (1) 10 % 64.525 64.500 64.560 64.860 64.860 Kredittføretak 20 % - - - - 0 Industri 100 % - - - - 0 Andre sektorar 100 % - - - - 0 Sum 64.525 64.500 64.560 64.860 Sum sertifikat, obligasjonar mv 78.478 78.500 78.513 78.861 Akkumulert nedskriving 2013 Årets nto nedskr/reversert nedsk 35 Bokført verdi 78.478 Av dette deponert som sikkerheit for lån i Noregs Bank (haircutverdi) 65.882 Fri likviditet/sikkerheit for ytterlegare lånerett i Noregs Bank - - 65.882 (1) Banken har, gjennom rammeavtale med Eika Boligkreditt, garantert å kjøpe nyutferda OMF`ar om EBK ikkje kan innhente likviditet på annan måte. Garantien kan variere frå månad til månad og utgjer 0 mill kr ved utgangen av året. Gjennomsnittleg vekta eff. rente på obligasjonsporteføljen pr 31-12-2013 utgjer 2,03 % (31-12-2012:3,56 %). 14
Note 9 - Ansvarleg lånekapital i andre føretak Bokført som utlån til og fordring på kredittinstitusjonar: Pålydande Bokført Entercard - evigvarande 2.000 2.000 Medlemsinnskot KFS 2.550 2.550 Bokført som sertifikat og obligasjonar: Ansvarleg lånekapital - - Note 10 - Aksjar, andelar og andre verdipapir med variabel avkastning Verdsetjing Aksje-/rentefond vert klassifisert som omløpsmiddel, og vurdert til lågaste av kostpris og verkeleg verdi. Aksjar klassifisert som anleggsmidlar er vurdert til kostpris, men vert nedskrive når verkeleg verdi (marknadverdi) vert vurdert/observert til å vere lågare enn kostpris. Spesifikasjon etter grupper: Balanseført Verkeleg Kostpris Andel verdi verdi børsnotert Omløpsmidlar Omløpsportefølje 8.728 8.728 8.697 0 Andre omløpsmidlar 912 912 1.955 0 Anleggsmidlar 27.003 36.389 27.702 382 Sum omløpsmidlar og anleggsmidlar 36.643 46.029 38.354 Av dette deponert som sikkerheit for lån i Noregs Bank 0 Omløpsportefølje Tal på Resultatført Balanseført Verkeleg Kost- Andel Spesifikasjon aksjar verdiendring verdi verdi pris børsnotert Eika Sparebank 8.414-31 8.728 8.728 8.697 0 0 0 0 0 0 Sum omløpsportefølje 31 8.728 8.728 8.697 Aberdeen Eiendom 92.097 807 148 1 48 955 German Property 94.000 236 764 7 64 1.000 Sum andre omløpsmidlar 1.043 912 912 1.955 Akkumulert positiv verdiendring 31-12 30 Res.ført nedskr 1.1. 982 Sum omløpsmidlar 1.012 9.640 9.640 10.652 Anleggsmidlar Org.nr. Tal på Resultatført Balanseført Verkeleg Kost- Andel Spesifikasjon aksjar verdiendring verdi verdi pris børsnotert Aksjar: Nets Holding AS DK 33.346 0 1.210 2.237 1.210 0 Eika Gruppen AS 979319568 99.161 0 3.964 9.916 3.964 0 Eika Boligkreditt AS 885621252 4.480 0 18.769 18.852 18.769 0 Sparebankmateriell Spama 916148690 200 0 20 20 20 0 DNB ASA 981276957 25.000 0 382 2.713 382 382 Kredittforeningen for Sparebanker 986018930 460 0 474 474 474 0 Kvinesdal Sparebank 937894805 5.714 0 571 571 571 0 Eiendomskreditt 979391285 14.125 0 1.423 1.423 1.423 0 Aust-Agder Næringselskap 929263162 2.000 0 20 20 20 0 Valle infrastruktur 987840889 862 700 162 162 862 0 NorProAS 996154262 4.037 0 8 0 8 0 Visa-C 147 0 0 0 0 0 Visa-A 63 0 0 0 0 0 Sum anleggsmidlar 700 27.003 36.388 27.703 Sum aksjar, andelar o a verdipapir med variabel avkastning 36.643 46.028 38.355 Porteføljeendring gjennom året av verdipapir som er anleggsmiddel: 01.01.2013 Nedskrivn Reklass. Tilgang Avgang 31.12.2013 Anleggsaksjer 17.622 700 0 10.175 94 27.003 Note 11 - Varige driftsmidlar og immaterielle eigedelar Faste eigedomar og andre varige driftsmidlar vert balanseførte til kostpris med årleg fråtrekt ordinære avskrivingar. Ordinære avskrivingar tilsvarar ei lineær avskriving over forventa levetid for det enkelte driftsmiddel. Immaterielle- Maskinar Bankbygg, eigedelar (GAP) inv/ transpm. hytte, tomter Kostpris 1/1 3.998 7.081 21.951 Årets tilgang - 35 - Årets avgang - - - Kostpris 31/12 3.998 7.116 21.951 Akkumulerte avskrivingar 1/1 3.998 5.951 7.444 Årets avskrivingar - 253 283 Akkumulerte avskrivingar 31/12 3.998 6.204 7.727 Bokført verdi pr. 31.12-912 14.225 Avskrivingssatsar 20 % 10 % 2 % Fast eigedom Type Geografisk Areal m 2 Av dette utleigd Balanseført lokalisering areal m 2 verdi 31.12 Hovudkontor Bankbygg Valle 1050 200 5.931 Forretningsbygg Valle sentrum Bankbygg Valle 335 335 - Filial Rysstad Bankbygg Valle 80 1.895 Leilegheit Rysstadtunet Leilegheit Valle 80 80 1.400 Bedriftsleilegheit Leilegheit Kristiansand 105 4.998 Sum 14.225 15
Note 12 - Andre eigedelar Uvesentlege beløp spesifiserast ikkje. Note 13 - Forvaltning av finansielle instrument Banken utfører ikkje forvaltning av finansielle instrument. Note 14 - Sals- og gjenkjøpsavtalar Banken har ikkje sals- eller gjenkjøpsavtalar. Note 15 - Gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar Valuta 2013 2012 Lån / innskot frå kredittinstitusjonar utan avtala løpetid NOK 11 6.043 Lån / innskot frå kredittinstitusjonar med avtala løpetid NOK 85.478 50.390 Sum gjeld til kredittinstitusjonar 85.489 56.433 Gjennomsnittleg rentesats 3,09 % 3,64 % Innskot frå kredittinstitusjonar utan løpetid har renteregulering kvar 3. månad, og det er avtala flytande rente. Lån med avtala løpetid omfattar innlån fra KfS på kr MNOK 85. Forfall på innlåna fordeler seg på 2015: MNOK 25, 2016: MNOK 25, 2018: MNOK35. Det er ikkje stilt sikkerheit for denne gjelda. Gjennomsnittleg rente er utrekna på grunnlag av faktisk rentekostnad gjennom året i prosent av gjennomsnittleg gjeld til kredittinstitusjonar. Innskot frå og gjeld til kundar Valuta 2013 2012 Innskot frå og gjeld til kundar utan avtala løpetid NOK 959.905 942.642 Innskot frå og gjeld til kundar med avtala løpetid NOK 25.102 24.000 Sum gjeld til kredittinstitusjonar 985.007 966.642 Gjennomsnittleg rentesats 2,25 % 2,44 % Gjennomsnittleg rente er utrekna på grunnlag av faktisk rentekostnad gjennom året i prosent av gjennomsnittleg innskot frå kundar. Det er ikkje stilt sikkerheit for gjelda. Lov om sikringsordningar for bankar pålegg banken å vere medlem av Bankenes sikringsfond. Fondet plikter å dekke tap som ein innskytar måtte få på innskot i banken med inntil 2 mill. kroner av det samla innskotet. Årleg betalar banken ei avgift til Bankenes sikringsfond etter føresegner i Banksikringslova. Sparebankane var i perioden 2004-2007 fritekne for avgifta. I 2008 betalte banken redusert avgift med TNOK 180, og full avgift vart betala i 2010 og 2009 med TNOK 653 og TNOK 611. I 2011 og 2012 har banken på nytt vore friteken slik avgift. Endringar i banksikringslova gjer at bankane må pårekne avgiftsinnbetaling kvart år framover. I 2013 var denne TNOK 686. I 2014 vert avgifta TNOK 701. Gjeld stifta ved utferding av verdipapir Obligasjonslån Opptatt år Forfall Nominell rtr. Gj.snitt rtr. Nominell verdi Underkurs Gjeld pr. 31/12 NO0010679178 2013 07.05.2014 Nib. + 40 bp 2,20 % 30.000 30.000 Lånet er i norske kroner, og det er ikke stilt sikkerheit for gjelda. Underkurs vert periodisert over løpetida til lånet. Gjennomsnittleg rente er utrekna på grunnlag av faktisk rentekostnad i året i prosent av vekta saldo på obligasjonslånet. Anna gjeld 2013 2012 Spesifisert på dei viktigaste enkeltpostane: Bankremisser 110 76 Betalbar skatt 3.430 2.358 Leverandørgjeld og offentleg gjeld og avgifter 1.009 779 Betalingssystem 1.118 1.870 Anna gjeld 186 139 Sum anna gjeld 5.853 5.222 Note 16 - Ansvarleg lån Banken har ikkje utferda ansvarlege lån eller andre eigenkapitalinstrument. Note 17 - Lån med resultatavhengig rente Banken har ikkje lån med resultatavhengig rente. Note 18 - Endringar i eigenkapitalen Sparebankens fond Gåvefond Sum eigenkapital Sum disponering Eigenkapital 1.1 159.019 3.470 162.489 Disponering av årets resultat 8.349 2.500 10.849 10.849 Overføring fra gåvefond -516-516 0 Eigenkapital 31.12 167.368 5.454 172.822 10.849 16
Note 19 - Kapitaldekning Krav til kapitaldekning er ein minimum ansvarleg kapital på 8% av eit nærare definert grunnlag. I tillegg til dette kjem særskilte bufferkrav. Banken har sjølv ein prosess for å vurdere samla kapitalbehov. Vurderinga byggjer på risikoprofilen til banken. Ansvarleg kapital 2013 2012 Sparebankens fond 167.368 159.019 Gåvefond 5.454 3.470 Overfinansiert pensjonsskyldnad, fråtrekt utsett skatt -3.424-407 Utsett skattefordel og andre immaterielle eigedelar - -171 Ansvarleg kapital i andre finansinstitusjonar -13.193-2.715 Kjernekapital 156.205 159.196 Fondsobligasjon - - Tidsavgrensa ansvarleg lånekapital - - Tilleggskapital - - Ansvarleg kapital 156.205 159.196 Kapitalkrav fastsett av styresmaktene, 8 % 56.667 54.504 Overskot av ansvarleg kapital 99.538 104.692 Tilleggskapital er nærare spesifisert i note 16. Den 19.12.2013 vart årsrekneskapsforskriften endra slik at unoterte bankar må implementere IAS 19 frå og med 1.1.2015. Hovudkonsekvensen er at estimatavviket pr 31.12.2014 iht. IFRS utrekning må rekneskapsførast mot eigenkapitalen 1.1.2015. Verknaden av ei innføring av IAS 19 vert ikkje forventa å få vesentleg verknad på bankens ansvarlege kapital etter at banken gjorde justeringar av pensjonsordninga i 2013. Spesifikasjon av bankens utrekningsgrunnlag, kapitalkrav og kapitaldekningsprosent Eksponeringskategori/ Utrekningsgrunnlag Utrekningsgrunnlag Utrekningsgrunnlag Utrekningsgrunnlag risikotype Eigedelar Utanom balansen TOTALT 2013 2012 2013 2012 2013 2012 Statar og sentralbankar 0 0 0 0 0 0 Lokale/reg. myndigheiter 0 0 0 0 0 0 Institusjonar 12.699 13.020 0 0 12.699 13.020 Føretak 60.731 45.339 5.541 5.085 66.272 50.424 Pant i fast eigedom 393.097 378.629 53.248 56.832 446.345 435.461 Forfalne engasjement 14.158 12.357 2 0 14.160 12.357 Obl. med føretrinnsrett 6.453 5.448 0 62 6.453 5.510 Andelar i verdipapirfond 2.658 1.712 0 0 2.658 1.712 Andre engasjement 95.450 93.761 15.122 10.868 110.572 104.629 Kredittrisiko 585.246 550.266 73.913 72.847 659.159 623.113 Motpartsrisiko 0 0 Operasjonell risiko 64.975 63.502 Frådrag Nedskriving på grupper av utlån -2.600-2.600 Ansvarleg kapital i andre finansinstitusjonar -13.193-2.715 Sum alle risikoar 708.341 681.300 Kjernekapitaldekning 22,05 % 23,37 % Kapitaldekning 22,05 % 23,37 % Note 20 - Postar utanom balansen Vilkårsette skyldnader - Garantiar 2013 2012 Betalingsgarantiar 2.224 2.718 Kontraktsgarantiar 6.888 7.979 Anna garantiansvar 3.927 3.791 Lånegarantiar - Terra BoligKreditt 49.509 43.662 Garantiar for skattar 1.100 1.100 Garanti ovanfor Bankenes sikringsfond sjå note 15 - - Sum vilkårsette skyldnader 63.648 59.250 Banken stiller garanti for lån som kundane våre har i Eika Boligkreditt (EBK). EBK har som kriterie at lånet er innanfor 60 % av panteobjektet (bustad/hytte). Vidare må det vere takst på eigedomen og taksten må ikkje vere eldre enn 6 månader når lånet vert teke opp. Banken sine kundar har pr 31.12.13 lån for 412,3 mill. kroner hos EBK (31.12.12 356,3 mill. kroner). Garantibeløpet ovanfor EBK er tredelt: Tapsgaranti - Den delen av lånet som er over 50 % av sikkerheitsverdien. For lån som er over 50 % av sikkerheitsverdien skal garantien vere på minimum kr 25 000 pr lån. Garantien gjeld i 6 år frå dato for rettsvern. Saksgaranti - Gjeld for heile lånebeløpet frå banken ber om utbetaling til pantesikkerheter har oppnådd rettsvern Del av felles garantiramme på 1 % av banken sin totale låneportefølje ved utgangen av månaden. EBK har også rett til å motrekne eventuelle tap i banken sin provisjon for kundehandsaming i ein periode på inntil 3 år. Spesifikasjon av garantiar til TBK 2013 2012 Tapsgaranti 33.182 29.637 Saksgaranti 12.204 10.484 Del av felles garantiramme 4.123 3.541 Sum 49.509 43.662 Alle lån i EBK ligg innanfor 60 % av forsvarleg verdigrunnlag, altså i godt sikra bustadlån. Restrisiko knytta til lån formidla til EBK er etter banken si vurdering avgrensa. Banken har ikkje overtatt misleghaldne lån frå Eika BoligKreditt i 2013 eller fram til årsrekneskapen for 2013 vert lagt fram. Banken sine utlån gjennom EBK gjeld i hovudsak nye lån eller refinansiering, og desse har difor ikkje i vesentleg grad vore bokført på banken sin balanse. Sidan lån formidla til EBK utelukkande er godt sikra lån, ventar banken låg misleghaldssannsyn, og at volumet på lån som vert tekne tilbake til eigen balanse ikkje vil vere vesentleg for banken sin likviditet. Dersom ein legg til grunn 1 % misleghald i porteføljen, vil dette utgjere omlag 4 mill. kroner. Likviditetsrisikoen knytta til lån formidla til EBK er etter banken si vurdering ikkje vesentleg. Banken har tidlegare hatt ein rammeavtale om kjøp av obligasjonar med føretrinnsrett (OMF) utferda av EBK for 28,9 mill kr. I samband med at Eika Boligkreditt vart skild ut som eige selskap med bankane som eigarar, vart det etablert nye avtalar som regulerer likviditets- og kapitalstøtte. Hovudtrekka i den nye avtalen er at eigarbankane, så lenge dei har utlånsportefølje i selskapet, under gjevne føresetnader er forplikta til å tilføre Eika Boligkreditt likviditet, avgrensa til forfall dei neste tolv månadane med frådrag for selskapet sin eigen likviditet. Pr 31.12.2013 utgjorde denne forpliktinga 0 kr for Valle Sparebank. 17
Skyldnader 2013 2012 Løyvde, ikkje utbetalte lån og unytta kredittar 79.189 55.117 Sum skyldnader utanom balansen 79.189 55.117 Eigedelar deponert som sikkerheit for F-lån i Norges Bank Haircutverdi NB 2013 2013 2012 Obligasjonar - sjå note 8 65.882 68.471 54.486 Pengemarkedsfond - sjå note 10 - - 8.560 Sum skyldnader utanom balansen 65.882 68.471 63.046 Note 21 - Vilkårsette utfall Arten og omfanget av vilkårsette skyldnader gjeld garantiar og pensjonsskyldnader. Det vert synt til note nr. 20 og 27. Note 22 - Fordeling av inntekt på geografisk område Inntektene fordeler seg geografisk i hovudsak i same forhold som den underliggjande hovudstol: % SUM Brutto utlån Garantiar Potensiell eksponering Aust-Agder fylke 43,35 % 494.504 455.909 11.928 26.667 Av dette i Valle kommune 28,91 % 329.820 297.586 11.285 20.949 Landet elles 56,63 % 646.024 641.081 2.211 2.732 Utlandet 0,02 % 251 200-51 SUM 100,00 % 1.140.779 1.097.190 14.139 29.450 Note 23 - Forvaltning- og administrasjonstenester Banken forvaltar etablerings- og næringslån for Valle kommune og Bykle kommune for i alt kr 12,4 mill. Banken sine oppgåver er regulerte i eigne avtalar og inneber ingen kredittrisiko for banken. Note 24 - Spesifikasjon av provisjonsinntekter og inntekter fra banktenester 2013 2012 Garantiprovisjon 145 121 Kredittformidling (provisjon EBK) 3.158 1.682 Betalingsformidling 3.944 3.789 Verdipapiromsetjing/forvaltning 157 127 Forsikringstenester 992 920 Anna verksemd 60 69 Sum provisjonsinntekter og inntekter fra banktenester 8.456 6.708 Note 25 - Andre driftsinntekter 2013 2012 Driftsinntekter fast eigedom 293 221 Gevinst ved sal av driftsmidlar - - Sum andre driftsinntekter 293 221 Note 26 - Løn og generelle administrasjonskostnader 2013 2012 Periodens kostnad knyttet til rentesubsidiering av lån til tilsette utgjer 15.237 53.720 Lån til tilsette er gjeve etter særskilde retningslinjer vedtekne av styret. Låna er gjevne med subsidiert rente. Utrekna rentesubsidiering er differansen mellom lånerente og normrenta fastsett av styresmaktene, og inneber ei fordelskattleggjing for den enkelte tilsette. Beløpet er ikkje ført som kostnad i rekneskapen, men rentesubsidieringa reduserer bankens renteinntekter tilsvarande. Note 27 - Pensjonskostnader og pensjonsskyldnader - talet på tilsette Talet på tilsette ved utgangen av året er 17, som samla har utført 14,6 årsverk. OTP - Obligatorisk tenestepensjon er pliktig. Banken si ordning tilfredsstiller krava. Innskotspensjon Frå og med år 2009 vert nytilsette knytt til ei innskotsbasert pensjonsordning. Fire personar er omfatta av denne ordninga pr i dag. Fondsbaserte skyldnader: Banken har pensjonsforsikring i DNB som forvaltar pensjonsmidlane innanfor dei generelle retningsliner som gjeld for forsikringsselskap. Hovudvilkår er 30 års opptening. 1. mai 2013 vart det gjort endringar i den ytelsesbaserte ordninga; frå omlag 70% til 66% av løn ved pensjonering og frå livsvarig til 15 års utbetaling. I tillegg er G-regulering av pensjonar under utbetaling endra til minsteregulering og fripoliseoppteninga for risikodekningane som gjeld ektefelle/barn tatt vekk. I samband med denne endringa fekk alle tilsette tilbod om å gå over på innskotspensjon, noko som medførte at tre personar gjekk over på denne ordninga. Endringane har medført at pensjonsskyldnaden har minka og dette har medført ei inntektsføring på pensjonskostnaden på 2,9 mill kr i 2013. Pensjonsforsikringa er på lik line med andre pensjonsordningar i privat sektor ei såkalla nettoordning, dvs. ytingane kjem i tillegg til ytingar frå folketrygda. Pr. 31.12.13 er 13 aktive og 5 pensjonistar knytt til pensjonsordninga. Ikkje fondsbaserte skyldnader: Ny AFP-ordning er etablert frå 1-1-2011. Den nye AFP-ordninga er, i motsetnad til den gamle, ikkje ei førtidspensjonsordning, men ei ordning som gjev eit livslangt tillegg på den ordinære pensjonen. Dei tilsette kan velje å ta ut den nye AFP-ordninga frå og med fylte 62 år, også ved sida av å stå i jobb, og den gjev ytterlegare opptening ved arbeid fram til 67 år. Den nye AFP-ordninga er ei ytelsesbasert fleirforetakspensjonsordning, og finansierast gjennom premiar som vert fastsett som ein prosentsats av løn. Førebels ligg det ikkje føre noko påliteleg måling og allokering av skyldnader og midlar i ordninga. Rekneskapsmessig vert ordninga behandla som ei innskotsbasert pensjonsordning der premiebetalinger kostnadsførast løpande, og inga avsetjing vert gjort i rekneskapen. Det er ikkje fondsoppbygging i ordninga og det vert venta at premienivået vil auke dei kommande åra. Ingen pensjonister igjen på gamal AFP-ordning. I tillegg er inngått pensjonsavtale med tidlegare banksjef rekneskapsført som ikkje fondsbasert skyldnad. Ved verdsetting av pensjonsmidlane og ved måling av påkomne skyldnader, vert estimerte verdiar nytta. Desse estimata vert korrigerte kvart år i samsvar med oppgåve over pensjonsmidlane sin flytteverdi og aktuarutrekningar av skyldnadene sin storleik. Utrekningane er i samsvar med oppdatert NRS6 Pensjonskostnader. 18
Desse føresetnadene er lagt til grunn for estimata: 2013 2012 Avkastning på pensjonsmidlar 4,10 % 4,20 % Diskonteringsrente 4,40 % 3,60 % Årleg lønsvekst 3,75 % 3,25 % Årleg G-regulering 3,50 % 3,00 % Årleg regulering av pensjonar under betaling 0,60 % 3,00 % Gjennomsnittleg arbeidsgjevaravg.faktor 10,60 % 10,60 % SUM Sikra Usikra SUM Pensjonskostnader: 2013 ytingar 2013 ytingar 2013 2012 Årets pensjonsopptening 632 632 0 1.372 + Rentekostnad på pensjonsskyldnader 664 585 79 1.092 = Pensjonskostnad (brutto) 1.296 1.217 79 2.464 - Forventa avkastning på pensjonsmidlar -474-474 0-789 + Administrasjonskostnader 128 120 8 114 = Pensjonskostnad (netto) 950 863 87 1.789 + Resultatført estimatavvik 401 401 0 684 - Resultatført planendringseffekt/overgang til innskot etc. -4.260-4.260 = Pensjonskostnad -2.909-2.996 87 2.473 I tilleg kjem innskotsbaserte ytingar Premie innskotspensjon 66 4 Premie serviceavtale 29 30 Premie ny AFP-ordning 98 91 SUM pensjonskostnad -2.716 2.598 Overfinansiering av Pensjonsskyldnader pensjonsskyldnaden Pensjonsskyldnad 2013 2012 2013 2012 Estimert Estimert Estimert Estimert Pensjonsskyldnader (brutto/pbo) 11.550 25.150 1.875 2.295 - Pensjonsmidlar (marknadsverdi) -11.799-17.866 - - = Pensjonsskylnader (netto) - 276 7.284 1.875 2.295 + Ikkje resultatført estimatavvik -4.480-7.691-73 -123 = Balanseførte pensjonsmidler/-skyldnader inkludert avgift - 4.756-407 1.802 2.172 Inkluderer arbeidsgjevaravgift med 26 698 180 220 Note 28 a - Ytingar til leiande personar Banken nyttar ikkje aksjeverdibasert godtgjering. Leiande tilsette og tillitsvalde 2013 2012 Løn og anna godtgjering til adm. banksjef Vidar H. Homme, inkl. bonus 881 852 Godtgjering til styremedlemer Jostein Rysstad Styreleiar 55 50 Olav Mosdøl Nestleiar 35 30 Magnhild Bjørnarå Styremedlem 35 30 Frode Buen Styremedlem 35 30 Gro Haatveit Styremedlem 35 30 SUM for styret 195 170 Godtgjering til medlemene i kontrollnemnda Wenche E. Gundersen Leiar 12 12 Inger Aamli 6 6 Bjørgulv T. Berg 6 6 Torunn Langeid (vara) 1 1 SUM for kontrollnemnda 25 25 Godtgjering til medlemer i forstandarskap Liv Brattli Løyland Leiar 5 5 Godtgjering til medlemer i forstandarskap og valnemnd 33 18 I tillegg til honorar er det utbetalt kr 23.387 i tapt arbeidsforteneste til nestleiar i styret. Det er ingen avtalar som gjev dagleg leiar, leiande tilsette eller nokon av medlemene i styret særskilde verderlag ved opphøyr eller endring av tilsetjingsforholdet/vervet. 19
Note 28 b - Lån til leiande personar mv. 2013 2012 Lån Garanti Lån Garanti Tilsette: Banksjef 3.242-3.344 - Andre tilsette 17.817-16.404 - Sum tilsette 21.059-19.748 - Styret: Jostein Rysstad Styreleiar 3.137-3.264 - Olav Mosdøl Nestleiar 699-730 - Frode Buen Styremedlem - - - - Magnhild Bjørnarå Styremedlem - - - - Sum styret eks banksjef 3.836-3.994 - Kontrollnemnda: Wenche E. Gundersen Leiar - - - - Inger Aamli 639-657 - Bjørgulv T. Berg 1.993-2.061 - Sum kontrollnemnda 2.632-2.718 - Forstandarskapet (16 medlemer): Forstandarskapsleiar 102-142 - Andre medlemer av forstandarskapet (15 medlemer) 2.917-4.727 - Sum forstandarskapet x) 3.019-4.869 - x) Lån til 2 tilsette repr inngår ovanfor i lån til andre tilsette Note 29 - Spesifikasjon av andre driftskostnader 2013 2012 Driftskostnad fast eigedom 409 839 Leige av lokaler 284 281 Maskinar, inventar og transportmidlar 219 116 Revisjonshonorar inkl mva 227 248 Forsikringar 92 117 Eksterne tenester utanom ordinær forretningsdrift 237 433 Andre ordinære tap (4) 35 Andre driftskostnader 2.387 2.022 Sum andre driftskostnader 3.851 4.091 Spesifikasjon av revisjonshonorar inkl mva: Lovpålagt revisjon 162.500 159.375 Andre attestasjonstenester - - Skatterådgjeving 10.000 9.375 Andre tenester utanfor revisjon 54.050 79.329 Sum revisjon og bistand inkl mva 226.550 248.079 Note 30 - Skattekostnad Betalbar skatt og endring i utsett skatt/utsett skattefordel utgjer skattekostnaden til banken. Betalbar skatt: Betalbar skatt utgjer 28 % av skattepliktig resultat og 0,3 % formueskatt. Det skattepliktige resultatet vil avvike frå det rekneskapsmessige resultatet gjennom permanente og midlertidige skilnader. Permanente skilnader er kostnader utan frådragsrett og/eller ikkje skattepliktige inntekter. Midlertidige skilnader er skilnader mellom reknskapsmessige og skattemessige periodiseringar, som over tid vil utliknast. Utsett skatt/utsett skattetfordel: Utsett skatt og utsett skattefordel vert utrekna på grunnlag av midlertidige skilnader mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar. Den delen av den utsette skattefordelen som overstig utsett skatteskyldnad skal balanseførast når det er sannsynleg at banken vil kunne nyttiggjere seg fordelen gjennom framtidige frådrag i skattepliktig inntekt. Skattesatsen er basert på 28 %. Kostnaden i resultatrekneskapen vert korrigert for evt avvik i den utrekna skatten for fjoråret og den endeleg utlikna skatten. Betalbar skatt er utrekna slik: 2013 2012 Rekneskapsmessig resultat før skattekostnad 15.560 7.489 Permanente skilnader, inkl fritaksmetoden -658-189 Endringar i midlertidige skilnader -4.570-539 Skattepliktig inntekt 10.332 6.761 Inntektsskatt 2.893 1.893 Formueskatt 537 465 Betalbar skatt 3.430 2.358 For mykje (-)/for lite avsett fjoråret 42-22 Endring i utsatt skatt 1.240 151 Skattekostnad i år 4.712 2.487 Utsett skatt og utsett skattefordel er utrekna slik: 31.12.2013 31.12.2012 Endring Positive (skatteaukande) midlertidige skilnader Driftsmidlar 1.095 1.170 75 Vinst og tapskonto 14 17 3 Overfinansiert pensj.skyldnad 4.756 407-4.349 Sum positive skilnader 5.865 1.594-4.271 Negative (skattereduserande) skilnader som kan utliknast Avsett skyldnad 31-12 -67 67 Nedskriving verdipapir -35-33 2-102 -33 69 Grunnlag (- utsett skattefordel)/utsett skatt 5.763 1.561-4.202 Utsett skatt/(- utsett skattefordel) 27 % 1.556 437-1.119 Negative skilnader som ikkje kan utliknast: Pensjonsskyldnad 1.802 2.172 370 Sum negative skilnader 1.802 2.172 370 Utsett skatt/utsatt skattefordel 27% -487-608 - 121 Netto utsett skatt/ skattefordel pr 31.12. 1.069-171 1.240 20