Årsmelding for Breim Sau og Geit 2014.

Transkript

1 Årsmelding for Breim Sau og Geit Norsk Fjordhestgard torsdag 29. Januar 2015 kl Sakliste: 1. Val av møteleiar. 2. Godkjenning av innkalling og sakliste. 3. Val av 2 personar i tillegg til leiar å skrive under møteprotokoll. 4. Årsmelding. 5. Rekneskap. 6. Arbeidsplan. Matøkt. 7. Jordbrukstingingar Val. Styre, Revisor, Valnemnd. Val av utsending til fylkesårmøtet og vara. Arbeidsåret Årsmøte vart halde 30. Januar 2014 på Norsk Fjordhestgard. Styret: Leiar: Vidar Sandal. Nestleiar: Janne Håheim. Kasserar: Lars Myklebust. Sekretær: Reidar Sandal. Styremedlem: Atle Løvland. Styremedlem: Jonfinn Bø. 1.vara: Atle Støyva. 2.vara:. Johnny Frøystad. 3.vara Jon Inge Kandal. Revisorar: Atle Støyva. Olav Skinlo. Valnemnd: Olav Skinlo, leiar og Lars Olav Vanberg. Styret har helde 4 styremøter og handsama 15 bokførde saker.

2 Arbeidsåret 2014 har vore eit år med bra aktivitet i småfenæringa i Breim. Sanneringsprosjektet for geithaldet er i sluttfasen og 10 geitmjølksbruk har bestemt seg for å fortsette med produksjonen. I 2007 var antalet 16. Alle dei smitta geitene er bytte ut med ein friskmeld stamme som resulterar i ein auka mjølkeproduksjon og ei geit som held seg lettare frisk. Samtidig registrerar vi ei geit som er sprekare enn bonden nokon gong har opplevd. Kring 18% av geitmjølkskvoten er innleigd kvote. Dette meinar Breim Sau og Geit er ein noko for usikker måte å sikre driftsgrunnlaget på geitabruka. Laget fremjar ynskje om at den som driv produksjonen også skal vere eigar av kvoten på sikt. Geitfjøsane i Breim er rusta opp for framtida og betydlege millionar er nytta inn i driftsapparatet. Modernisering både innan mjølk og foring gjer at geitbøndene får ein noko lettare kvardag på arbeidsplassen sin. Utfordringa er fortsatt ein for liten omsetnad av dei ferdige produkta. Dette resulterar i eit fortsatt kvotetal på 97% av eksisterande kvotar. Laget sende brev til produsentlaget i Tine for å ytre behov for ein større innsts frå Tine på sal og marknadsføring av geitmjølksprodukt. Beitesesongen 2014 var prega av varmerekord og lite nedbør. Det kom alikevel småbolkar med regn som gjorde beita rimeleg gode. Lite snø i fjella og tidleg hausting gjorde til at den gode etterveksten på bøar og innmarksbeiter vart godt nytta. Gode resultat på slaktevektene er nok eit resultat av dette. Sauenæringa i Breim treng ei modernisering og det må kome fleire påbygg og nybygg. Vi kan ikkje sjå på at både dalfører og beiteområder vert tome for sau. Marknaden treng meir sauekjøt. Laget har fremja ei sak til fylkeslaget om å opprette ein base med personar som har ekstra kunnskap innan klatremiljøet. Dette for å lettare kunne ta tak i utfordrande situasjonar innan løysing av småfe. Dermed unngår ein lettare at dyr vert ståande litt for lenge og bonden tek ein mindre risiko i vanskeleg terreng.

3 Årets haust med press på beiteområda av rovvilt er noko vi må følgje nøye med framover. Med observasjon av noko som kan ha vore ulv på Utvikfjellet 29. Juli og mykje sauedrap av ulv i Naustdal 3 veker seinare. Det vart sett i gong varslingsplan til beitelaga i Breim med melding om å sjå ekstra etter i beiteområda. Noko varierande tapsprosent i Breim men ikkje noko påviste tap etter ulv. Det vart avliva ein ulv i Naustdal 16. Desember. Breimsbygda må nok følgje nøye med framover grunna utfordringa med nye rovvilt inn i mot våre beiteområder. Breim deltek i det fylkesdekkande jaktberedskapen og har klargjordt eit apparat og ein plan for uttak av rovvilt om det vert naudsynt framover. Samtidig må jegerar og bønder vere observange ute i terrenget. Ved unormal oppførsel og mistanke om rovviltskade må vi raskt rapportere inn til tipstelefonen til Sau og Geit som er eller direkte til Statens Naturoppsyn(SNO). Det er viktig å ta bilde av spor og sporrekkefølge samtidig må ein legge noko målbart ved sporet. DNA må bevisførast ved at ein tek skiten frå rovviltet inn i plast utan å berøre det sjølve. Deretter fryse ned og sende inn til SNO. Observasjonar og bevisføring er viktig om ein får unormalt store tap over normaltap for området. Matfest for geita. Breim Sau og Geit saman med Jølster Sau og Geit arrangerte Matfest for geita tysdag 29. April på Gloppen Hotell. Formålet med arrangemanget var å vise alle dei velsmakande og unike produkta frå geitemjølka som vert nytta for servering og i matproduksjon. Mesterkokken Bodil Fjellestad ved Gloppen Hotell testa ut produkta som Tine produserar og nytta produkta i ulike matrettar. Geitemjølka er inne i ei ny tid med ein mildare og rundare smak. Bodil gav ei fagleg beskriving av produkta av geitemjølka og gav faglege gode råd om korleis produkta kan nyttast på ein best mogeleg måte, for å skape ein kulinarisk matopplevelse. Helga Kvamsås frå Tine forklarte som fagperson for geitemjølk og om den positive utviklinga av mjølka gjennom siste åra. Vi inviterte eit breitt samansett smakspanel frå blandt andre representantar frå Norsk Landbruksrådgjeving, utmarksforvaltar i kommunen, Matamålfestivalen i Sogn og Fjordane og styrmedlemar frå Sau og Geit.

4 Gamle bygningar i beite. Breim Sau og Geit belyste den 3. Juli i lag med fylkesleiar utfordringa med gamle og falleferdige bygningar i beitemarka. Bygningar som kan fange inne småfe og kan ende med ein pinefull død. Eigar av desse bygningane er ansvarleg for å sikre og eventuelt rive ned slika gamle bygningar. Det eksisterar fortsatt ein del slike bygg som må gjerast noko med. Ullinnsamling. Det vart samla inn ull 29. Januar og 24. Juli. Laget måtte melde tilbake på manglande nye rutinar med plassproblem på bilen og laget ynskjer at fleire frå Kandal nytta Byrkjelo som leveringsstad for at laget får ullpengane for arbeidet. Møte med faglaga. Breim Sau og Geit vart for fyrste gong inviterte med Gloppen Kommune, Bondelaget og Bonde og Småbrukarlaget sitt årlege fagmøte. Det var gode diskusjonar kring utfordringar i landbruksnæringa. Breim Sau og Geit melde inn 5 av 10 saker for diskusjon. Desse var gjerdeplikt, bandtvang, fellingsløyve skaderev, beredskapsplan ved rovvilt og falleferdige bygningar i beite.

5 Utvida bandtvangstid. Breim i lag med Gloppen Sau og Geit søkte i September om utvida tid for bandtvang i Gloppen Kommune. Laget ynskjer utviding frå 1. April til 20. August som i dag, til 1. November. Dette grunna ettersanking utover i oktober og for å redusere skaden på småfe grunna lause hundar. Vår erfaring er at det er mykje småfe som møter laus hund langs med i beitesesongen, med til tider tragisk utfall med mykje skade på sau. Å avslutte bandtvangstida 20. August, slik som regelverket er i dag, er svært uheldig i forhold til beitetid og sanketidspunkt som er praksis i Gloppen Kommune. Det er fortsatt sau i utmarka i byrjinga av Oktober og noko framover. Registrerar god utgreiing av utmarksforvaltaren i Gloppen Kommune og tilråding frå Rådmannen. Høyringsfrist er sett til 15. Februar 2015 og Breim Sau og Geit ser positivt på å kunne nå målet for søknaden. Møte om gjerdeplikt og beiterett. Tysdag 28. Oktober held Breim Sau og Geit møte om gjerdeplikt og beiterett på fjordhestgarden. Møtet vart arrangert i lag med Breim Bondelag og Gloppen Kommune. Kring 30 personar møtte fram. Trine Alme som er landbrukssjef hadde ei kort innleiing om utfordringar kring gjerdehald. Beiterett og gjerderett er to ulike og sjølvstendige rettsområde, som ofte må sjåast i samanheng for å få full oversikt. Gjerde har ulike funksjonar: ha kontroll på eigne beitedyr, hindre framande dyr å kome inn på slåttemarka, markere eigedomen sine grenser, sikre folk og dyr mot farar. Strukturendring i landbruket har ført til færre beitebrukarar, nokre tek ikkje vare på gjerda sine og konfliktar kan oppstå (dyr ned på dyrka mark, eter på skogen osb.). Kan og vere utfordring med hyttebygging, jakt, friluftsliv i beiteområde. Kommunen har ingen mynde til å rydde oppi tvistar mellom naboar. Lensmannen og jordskifteretten har mynde.

6 Eivind Helleland, jordskifterettsleiar Nordfjord jordskifterett, snakka om: Gjerde til nytte eller plage? Han oppfordra alle til å bruke noko tid på å finne ut kva problemet er: dyra, grensa eller gjerdet. Grannegjerdelova er til hjelp og ei rettesnor som ein kan avtale seg vekk frå. I det ligg det at: Lova vik for avtalar mellom naboar. Lova vik for særlege rettshøve. Lov om grannegjerde (granegjerdelova) av 5. mai 1961 og lov om ymse beitespørsmål (beitelova) av 16. juni 1961 er to «nye» lover. Dei blei prøvd endra i 1980, men det blei ikkje gjennomført noko endring. Vakteplikta i beitelova 6 seier at dyreiegar har plikt til å sjå til at dyra går der han/ho har rett til å ha dei gåande. Misleghald kan føre til erstatningsansvar. Å snakke med naboen. Å søkje samarbeid i grenda for å sjå på nye løysingar ikkje tenke tradisjonelt grensegjerde, men sjå om ein kan finne betre løysingar som er meir tenleg i terrenget på tvers av eigedomsgrensene. Skjønn hos lensmannen eller jordskifteretten Dersom ein leiger vekk jorda si, viktig å ha med noko om gjerdehald. Grunneigarar som har beitande dyr har større nytte enn dei som ikkje har, noko som medfører høgare kostnader med gjerdehald. Det er ein tendens i tida. Værlamkåring Fylket si største værlamkåring vart arrangert på Norsk Fjordhestgard på Breim, laurdag 4.oktober. Dette har vorte god tradisjon at vi samlar alle lamma i Gloppen Kommune. Det møtte 121 lam. Beste lammet i Norsk Kvit-klassa hadde Rune Gimmestad. Beste i klasse Spel hadde Bø Fellesfjøs. Anders A. Flølo fekk beste lammet i klasse Pels. Denne felles kåringa samla mykje folk og dette gjev blest om sauenæringa. Det er bra for miljøet. Den store hallen er god å ha ein slik dag. Det var eit godt samarbeid med Gloppen Sau og Geit med førebuing, gjennomføring av kåringa og nedrigging. Fjordhestgarden ordna med god matservering. I det heile ein sosial og triveleg dag med mange ungar tilstades. Ein fekk god avisomtale med nye utstillarar i fokus.

7 Fagmøte. Breim i lag med Gloppen Sau og Geit inviterte til medlemsmøte i Mardal skule torsdag 6. November. Kring 45 personar møtte fram. Tema var korleis fore opp lam i ein felles fjøs som eit slags lammehotell. Åse Leirgulen presenterte korleis dei gjennomførde det ute i Bremanger. Mjølkeforingsautomat, praktiske løysingar, ansvarsområder og økonomi var tema. Statens Naturoppsyn ved Rein Arne Golf og Rune Holen forklarte litt om utfordringar og fagkunnskap kring rovvilt som ulv i våre nærområder. Det er viktig å bygge opp kunnskap og erfaring kring rovvilt som i framtida vil bevege seg inn i våre beiteområder. Vidar Heggheim la fram sine erfaringar om store tap av sau i Naustdal i haust.