undersøking ved maksimal belastning i løpet av inneverande produksjonsperiode. Gebyr for sakshandsaminga er varsla til kr ,-.

Transkript

1 Sakshandsamar: Gunn Helen Henne Vår dato Vår referanse Telefon: / E-post: Dykkar dato Dykkar referanse Nordfjord Forsøksstasjon AS Boks Davik Dokumenta vert berre sendt elektronisk, til stig@norskmarin.no. Bakgrunn og forklaring til nytt løyve etter ureiningslova for akvakulturproduksjon i sjø på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune, og varsel om sakshandsamingsgebyr. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve løyve etter ureiningslova for matfiskanlegg ved Bakjestranda med produksjon på inntil 780 tonn MTB. Vilkåra for løyvet er oppdaterte i høve til tidlegare løyve. Løyvet gjeld berre saman med løyve etter akvakulturlova. Det er sett vilkår om C- undersøking ved maksimal belastning i løpet av inneverande produksjonsperiode. Gebyr for sakshandsaminga er varsla til kr ,-. Vi viser til søknad frå Nordfjord Forsøksstasjon AS dagsett , oversend frå Sogn og Fjordane fylkeskommune same dag, og seinare komplettert den med kommunen si fråsegn og den med Mattilsynet si omgjering av avslag på søknaden. Søknaden gjeld forlenga FoU-drift med laksefisk ved lokaliteten Bakjestranda. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve nytt, permanent løyve etter ureiningslova for matfiskproduksjon av laksefisk i merd, på visse vilkår. Løyvet gjeld for ein produksjon på inntil 780 tonn maksimal tillaten biomasse (MTB). Løyvet med vilkår følgjer vedlagt. Merk også at vedlegga til løyvet er ein del av dei juridiske krava til verksemda. Vi ber om at vedlegget om "orientering til fylkesmannen" blir returnert hit så snart som råd. Vi gjer merksam på at løyvet berre kan takast i bruk dersom anlegget også får løyve etter akvakulturlova frå fylkeskommunen, og berre gjeld så lenge lokaliteten også har løyve etter akvakulturlova. Kort omtale av saka Tidlegare drift Første utsleppsløyve for lokaliteten ved Bakjestranda vart gitt til Bremanger Havbruk i Fleire selskap har vore ansvarleg for drifta på lokaliteten, og det har vekselvis vore gjeve løyve til produksjon av laksefisk og marinfisk: Brema Laks hadde løyve for laksefisk med inntil m3 produksjonsvolum i 1994, Brema Kveite hadde seinare løyve for torsk med inntil m3, inntil Fjord Seafood Norway overtok lokaliteten i 2002 og fekk gå tilbake til lakseproduksjon, og deretter fekk utvida løyvet mellombels til inntil m3 fram til i Norsk Marin Fisk fekk utsleppsløyve for produksjon av inntil 2340 tonn MTB av torsk i I 2011 fekk Nordfjord Forsøksstasjon mellombels endra løyvet til å gjelde for 780 tonn MTB av laksefisk i tre år. I 2015 vart det mellombelse utsleppsløyvet forlenga til Fylkesmannen var likevel skeptisk til at lokaliteten skulle nyttast til laksefisk, ut frå situasjonen for villaks og sjøaure i området, og problem som hadde vore med å halde kontroll på lakselusa i anlegget. Det vart ikkje sett ut laks, og har ikkje vore drift på lokaliteten sidan slutten av året 2013, før det vart sett ut ny fisk i desember Telefon Organisasjonsnummer N Nettstad fylkesmannen.no/sfj E-post fmsfpost@fylkesmannen.no Besøksadresse Hovudkontor: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Fjellvegen 11, 6800 Førde Postadresse Hovudkontor: Njøsavegen, Leikanger Landbruksavdelinga: Postboks 14, 6801 Førde

2 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 2/11 Søknaden Nordfjord Forsøksstasjon AS sitt FoU-løyve er no forlenga til , og det blir søkt om nytt utsleppsløyve for produksjonen på 780 tonn MTB fram til Planlagd total årleg produksjon er oppgitt til 900 tonn, med eit forventa fôrforbruk på 1000 tonn. Anlegget består av 6 plastringar, fôringa skjer med slangar frå fôrflåte. Fôrflåten vert flytta litt nærmare land i høve til tidlegare. Offentleg ettersyn og kommunal handsaming av søknaden Bremanger kommune har handsama søknaden. Søknaden har vore lagt ut til offentleg høyring i fire veker, og det kom inn ein merknad frå ein grunneigar, knytt til uhindra ferdsel med småbåt. Kommunen opplyser at anlegget og fôrflåten ligg i område avsett til akvakultur i kommuneplanen sin arealdel frå Kommunen ber om at det vert gjort vurderingar av samla belastning dersom det vert gjeve forlenga løyve, og at anlegget vert drifta med minst mogleg ureining i form av fôrrestar, fekaliar, stoff med giftverknader, støy og lys. Om aktuelt regelverk og vurderingsgrunnlag Fylkesmannen avgjer saka etter ureiningslova, og som del av den vurderinga skal vi ta spesielt omsyn til føringane i naturmangfaldlova og vassforskrifta. Ureiningslova har som føremål «å verne det ytre miljø mot forurensning og å redusere eksisterende forurensning, å redusere mengden av avfall og å fremme en bedre behandling av avfall. Loven skal sikre en forsvarlig miljøkvalitet, slik at forurensninger og avfall ikke fører til helseskade, går ut over trivselen eller skader naturens evne til produksjon og selvfornyelse.» Ved avgjerda om å gje løyve og ved fastsetjinga av vilkåra legg vi vekt på dei ureiningsmessige ulempene ved tiltaket sett opp mot dei fordelane og ulempene som tiltaket elles vil føre med seg, jf. ureiningslova 11. Fylkesmannen legg vidare til grunn kva resultat ein kan oppnå ved å nytte beste tilgjengelege teknologi og teknikkar. Ved fastsetjinga av vilkåra for drifta er omsynet til det ytre miljøet ivareteke så langt som mogleg. Vi vil streke under at all ureining frå verksemda isolert sett er uønskt. Verksemda pliktar å halde alle utslepp på eit lågast mogleg nivå, og pliktar å rydde opp i ev. ureining eller forsøpling så snart som råd, jf. også dei generelle pliktene som følgjer av 7 og 28 i ureiningslova. Naturmangfaldlova (nml.) set forvaltningsmål for naturtypar, økosystem og artar og inneheld ei rekkje miljøfaglege prinsipp ( 8-12) som skal leggjast til grunn ved all offentleg sakshandsaming som har verknad for naturmangfaldet: 8 om kunnskapsgrunnlaget 9 om føre-var-prinsippet 10 om økosystemtilnærming og samla belastning 11 om tiltakshavar betaler 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar Miljøtilstanden i alt vatn skal i følgje forskrift om rammer for vannforvaltningen (vassforskrifta) oppretthaldast på eit godt nivå, og vernast mot forringing. Ny påverknad i form av nye utslepp (eller auka utslepp) kan i hovudsak berre skje dersom vassførekomstane ikkje får redusert sin økologiske miljøtilstand. Vassforskrifta er førande for Fylkesmannen

3 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 3/11 sine vurderingar av om nye eller endra løyve etter ureiningslova for verksemd med utslepp til vatn kan gjevast, og for enkelte av vilkåra som vert sett i utsleppsløyva. Fylkesmannen si vurdering etter ureiningslova av denne søknaden er avgrensa til verknader av utsleppa frå akvakulturproduksjon på staden. Vi vurderer ureiningsverknader av normale utslepp frå drifta, slik som utslepp av fôrrestar, fiskeekskrement, vaskekjemikaliar, notimpregnering, legemiddel, lukt, støy m.m. Vurderinga vår av ev. andre verknader på natur, miljø og friluftsliv skal ikkje leggjast til grunn for avgjerda vår etter ureiningslova, etter dagens forvaltningspraksis og ansvarsfordeling mellom dei ulike sektormyndigheitene som handsamar akvakultursøknader. Fylkesmannen har vore skeptisk til drift med laksefisk på denne lokaliteten i tidlegare fråsegn i 2015, der vi ikkje finn å kunne tilrå at det blir vidare drift med laks ut frå omsynet til vill laks og sjøaure i området. Dette er framleis Fylkesmannen sitt syn. Vi gjev ei ny fråsegn til fylkeskommunen i eige skriv, som de får kopi av. Naturverdiar i området og miljøpåverknad frå anlegget Bakjestranda ligg til vestsida av ytre del av Rylandspollen, som munnar ut i Bremangerpollen. Djupna under anlegget er mellom ca meter. Botnen er relativt jamn, og dominert av skjelsand med innslag av grus og stein-/fjellbotn. Det er ingen større tersklar ved utløpet av verken Rylandspollen eller Bremangerpollen. Marint naturmangfald og marine naturtypar er generelt dårlegare kartlagt enn tilsvarande naturverdiar på land. Fylkesatlas 1, Naturbase 2, Lakseregisteret 3, Vann-Nett 4 og Fiskeridirektoratet si kartteneste 5 har likevel noko informasjon og registreringar i områda rundt lokaliteten: Lokaliteten Bakjestranda er ein del av den moderat eksponerte kystvassførekomsten Bremangerpollen (ID-nr C i Vann-nett 6 ). Registrerte påverknader i vassførekomsten er, i tillegg til litt spreidd busetnad, berre denne oppdrettslokaliteten og nokre fysiske inngrep/ vegfyllingar. Det ligg ikkje føre data til å klassifisere den gjennomsnittlege miljøtilstanden for dette området, men det er antatt at området samla sett har ein god økologisk tilstand. Området er ikkje sett i risiko for at miljømåla etter vassforskrifta (om å oppnå/oppretthalde minst ein «god» økologisk og kjemisk miljøtilstand) ikkje vert oppnådde i første planfase, Om lag 3,5 km frå lokaliteten, i den indre delen av Bremangerpollen, ligg naturreservatet Førdspollen 7. Lokaliteten utgjer ein del av eit større strandområde, som i det vesentlege omfattar marine gruntvassområde med langgrunne sandstrender langs nordsida av Bremangerpollen. Førdspollen er eit viktig våtmarksområde med rikt utvikla ålegrasenger med innslag av havgras, blåskjelbankar, tang og tare. Området er ein viktig beite-, trekk- og overvintringslokalitet for ande-, vade- og måsefuglar, med over 50 registrerte artar av våtmarksfugl

4 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 4/11 Bremangerpollen og omliggande område er gyteområde for torsk, hyse og sild, og er rekna som særleg gode fiskeplassar for mange ulike fiskeslag, reker og hummar. Det er også område med tare, kamskjel og hjarteskjel i Bremangerpollen. Grotlesanden 8, 9 og Haugsvika 10 er registrert som både svært viktige naturtypelokalitetar av sand- og grusstrender og regionalt viktige badestrender i fylkesdelplanen for friluftsliv. Strendene er fine friluftsområde som i stor grad er nytta av turistar og fastbuande. Oldesundet ligg mellom Bremangerlandet, Smørhamnsøy og Frøya. I sundet er det mange mindre øyar, holmar og skjer. Oldesundet er eit viktig trekk- og overvintringsområde for våtmarksfugl, som til dømes lommar, lappdukkar og andefugl. I alt er 55 artar med tilknyting til våtmark registrert. Området er også eit mykje nytta båtutfartsområde og regionalt viktig i friluftslivsamanheng (fylkesdelplanen). Oldesundet og Vågane mot aust er registrert som lokalt viktig gyteområde for torsk, og det er også fleire registreringar av mindre naturtypelokalitetar med ålegras i desse områda. Dalevatnet ligg om lag 3,5 km unna anlegget, og er ein viktig naturtypelokalitet av brakkvasspoll. Området er også rasteplass for våtmarksfugl. Dalevatnet og Dalelva har historisk hatt ein god bestand med aure. I lakseregisteret står bestanden registrert som redusert. Årsaka er samla belastning av fysiske inngrep, fjerning av kantvegetasjon, lakselus og ureining. Innan ein radius på 20 km ligg dei anadrome vassdraga Storelva (Sørgulen), Indrehusvassdraget, Riseelva, Husfestelva, Vingeelva, Solheimsvatnet, Blålielva, Leirgulelva og Olsbøelva. Alle er sjøaurevassdrag, men fleire har også innslag av laks. Sjøaure nyttar truleg heile område til næringssøk. Akvakulturanlegg kan generelt sett påverke miljøet ved utslepp til vatn, støy, lys, lukt og ved at det blir generert farleg avfall. Lagring av kjemikaliar og avfall/ farleg avfall kan medføre fare for akutte utslepp. Utsleppa til vatn er rekna som største potensielle ureiningsfare. Fylkesmannen i Hordaland har systematisert koparmålingar frå dei siste åra frå oppdrettsanlegg i Hordaland som nyttar koparhaldig notimpregnering. Dei har funne at det kan vere svært høge nivå av kopar i sedimentet og stor auke i koparnivåa på kort tid, spesielt på lokalitetar som høgtrykksspyler nøtene. Datagrunnlaget syner også at det i snitt er 3 gonger høgare koparkonsentrasjon i sedimentet under anlegget ved merdkanten, enn i ytterkanten av nærsona nokre titals meter ut frå anlegget. Oppkonsentrering av kopar i sedimentet kan påverke botnfaunaen negativt og medføre ein fare for at den naturlege nedbrytinga av dei organiske utsleppa frå anlegget vert redusert eller stoppar opp. Medan organisk overbelastning er ein reversibel prosess, dersom tiltak vert sett inn i tide, vert kopar som har bygd seg opp over tid, ikkje nedbrote naturleg. Miljøforbetring for sediment som er overbelasta med kopar skjer langsamt, gjennom uttynning/ overdekking med nytt sediment som vert danna, og miljøtilstanden vert såleis ikkje nødvendigvis betre på kort sikt, sjølv om tilførslane av kopar vert stansa. Lokaliteten si bæreevne kan dermed bli permanent redusert. Auka bruk av legemiddel til avlusing har dei siste åra fått auka merksemd. Enkelte av desse kjemikaliane kan ha direkte negativ effekt på krepsdyr og andre marine organismar rundt akvakulturanlegg, og nokre av kjemikaliane er vanskelege å bryte ned, slik at dei kan finnast att i miljøet i lang tid etter bruk, og/eller kan ha særs skadeleg effekt på naturmangfaldet rundt anlegget. Kjemikaliane kan ha miljøverknad både i strandsona, i vassøyla og på botn. Framandstoff i fôret som vert brukt, sjølv om

5 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 5/11 nivåa er låge, kan også gje eit visst utslepp av enkelte prioriterte miljøgifter. Noreg har målsetnad om å redusere utslepp av prioriterte miljøgifter til miljøet. Dei organiske utsleppa til vatn som eit anlegg har, må kunne omsetjast av naturen etter kvart for å ikkje overbelaste miljøet. Akvakulturanlegg er difor pålagt hyppig miljøovervaking på lokaliteten gjennom akvakulturdriftsforskrifta (B-undersøkingar etter NS 9410), og har normalt også vilkår i løyvet etter ureiningslova om meir omfattande granskingar av resipienten med jamne mellomrom (Cundersøkingar etter NS 9410, m.m.). I tillegg til vedlagt miljødokumentasjon i søknaden nyttar Fylkesmannen eventuelle data og rapportar frå tidlegare sakshandsaming og oppfølging av andre nærliggjande akvakulturanlegg eller andre verksemder, som utfyllande informasjon for å vurdere miljøtilstand og -påverknad i området. Det er gjort fleire miljøundersøkingar av typen B-undersøking etter NS 9410 på lokaliteten. Ingen av desse er utført på maksimal belastning. Miljøgranskingane er kort oppsummert under: Årstal Type Kommentar/ resultat Referanse 2014, mars MOM B Utført etter om lag 4 månaders brakklegging. Alle prøver frå området med ringar. Alle enkeltprøver med beste miljøtilstand 1, og samla sett lokalitetstilstand 1. Fishguard Måløy, Rapp.nr , nov mars 2002, mars MOM B MOM B Mellomting mellom MOM B og C Utført etter om lag 9 månaders brakklegging. 9 av 10 prøver frå området med ringar, 1 frå stålanlegget. Alle enkeltprøver med beste miljøtilstand 1, og samla sett lokalitetstilstand 1. Utført «med drift», men ikkje omtalt biomassen ved prøvetaking. Alle prøver frå stålanlegget. 1 prøve med tilstand 2, resten med tilstand 1. Samla lokalitetstilstand 1. Utført etter fleire års brakklegging. Det vart målt gode oksygentilhøve i heile vassøyla, og lågt nivå av organisk materiale i sedimentet. Lite finstoff i botnsedimentet tyda på tilfredsstillande straumtilhøve ved botn. Ei semikvantitativ botndyranalyse viste moderate arts- og individtal ved anlegget samanlikna med referansestasjonen, men ikkje ureiningstolerante artar eller andre teikn til belastning. Fjord-Lab, Rapp.nr Fjord-Lab, Rapp.nr Fjord Forsøksstasjon Helgeland Straummålingar på 5 og 15 meter (Fjord-Lab, mars-apr. 2006) viser moderat gjennomsnittleg straumfart på respektive 2,7 og 1,7 cm/s). Klare hovudretningar for vasstransport på kvart djup var mot sør-søraust og søraust, med mindre komponentar i nordleg og nordvestleg retning. Andelen målingar av straumsvake tilhøve (0-1 cm/s) var 22 og 43 %. Straum djupare i vassøyla og ved botn er ikkje målt. Dominans av grovt eller hardt botnsubstrat indikerer tilfredstillande straum ved botn og naturleg lite akkumulering av finpartikulært materiale. I tillegg er det tidlegare gjort straummålingar på 10 meter (Fjord Forsøksstasjon Helgeland, juli-aug. 2001). Desse målingane viste sterkare gjennomsnittleg straumfart på 4,5 cm/s, og hovudretningar fordelt på vest-nordvest-nord, men mest mot nordvest. Eventuelle spesielle naturverdiar og dagens tilstand i miljøet rundt lokaliteten er ikkje undersøkt utover det som er nemnt over om databaseregistreringar, straum og botnfauna/sediment. Det føreligg difor ikkje detaljert kunnskap om alle sårbare artar og naturtypar som kan finnast i nærleiken. Den generelle kunnskapen om korleis eit akvakulturanlegg kan påverke naturverdiar, og

6 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 6/11 kor mykje eller lite ein kan forvente at dette anlegget kan påverke sine omgivnader, er også mangelfull. Havforskingsinstituttet oppsummerte i kunnskapen ein har om effektar av utslepp frå akvakulturanlegg på ulike marine naturtypar og nøkkelområde for biologisk mangfald. Dei reknar t.d. tareskog som ein relativt robust naturtype med evne til rask reetablering, medan t.d. ålegrasenger og andre grunne blautbotnområde er meir sårbare naturtypar som kan bruke lang tid på å rehabilitere seg. For gyteområde vert det vist til kunnskapsmangel om korleis organiske utslepp og utslepp av avlusingsmidlar frå akvakultur kan påverke. Ei generell vurdering er at det er mindre fare for stor negativ påverknad på artar og naturtypar når avstanden vert over ein kilometer eller meir. Fylkesmannen sine vurderingar og grunngjeving for vilkår Sjølv om det er kunnskapshol om det marine naturmangfaldet, og om verknader av akvakultur på naturmangfaldet generelt, er kunnskapsgrunnlaget likevel ikkje vurdert som så mangelfullt at Fylkesmannen ikkje kan ta stilling til om anlegget skal få løyve til permanent drift. Men dei andre miljøfaglege prinsippa i naturmangfaldlova må leggjast vekt på når ein skal vurdere om utsleppa er forsvarlege for miljøet. Det tidlegare løyvedokumentet frå 2015 var gitt for produksjon av torsk, men gjaldt mellombels for laksefisk fram til løyvet vert no oppheva og erstatta med nytt løyve med oppdaterte standardvilkår. Oppdateringane skal ikkje oppfattast som vesentleg skjerping eller lemping samanlikna med vilkåra til 2015-løyvet. Største skilnader er : Produksjonsramma er gjort permanent for 780 tonn MTB laksefisk. Omtalen av miljøovervakinga på lokaliteten er tilpassa ny standard NS 9410 frå Støykrava er litt omformulerte og justerte for å samsvare med standardkrav. Vedlegg 1 er utvida med nokre fleire prioriterte miljøgifter som det ikkje er høve til å sleppe ut. Etter det vi kjenner til, vil ikkje det ha nokon innverknad for akvakulturanlegget. Produksjonen i anlegget har etter måten vore låg, og lokaliteten har inntil nyleg lege brakk utan drift, sidan før førre løyve vart gjeve. Miljøgranskingane som er gjort ved Bakjestranda så langt, har ikkje nødvendigvis fanga opp kor stor miljøpåverknaden kan bli med den omsøkte produksjonsmengda, som stipulerer ein litt større årsproduksjon og årsforbruk av fôr enn det som låg til grunn for løyvet med laks. Resultata tyder likevel ikkje på reduserte miljøtilhøve, eller at det er sannsynleg at irreversibel miljøskade vil oppstå, med dei vilkåra til løyvet som er sett. Fylkesmannen meiner at det ikkje er ureiningsmessige behov for å gje løyvet mellombels, når det er klart at verksemda sin FoUaktivitet ser ut til å ha ein meir permanent karakter enn det enkelte FoU-løyvet femnar. Vi gjev difor utsleppsløyve for 780 tonn MTB av laksefisk utan «utløpsdato» no. Løyvet etter ureiningslova vil uansett ikkje kunne nyttast utan at det også finst eit gyldig løyve etter akvakulturlova for drifta. Det å gjere løyvet permanent, framfor mellombels for ein ny treårsperiode, gjer at Fylkesmannen også meiner det er viktig at verksemda kjem i gang med langsiktig miljøovervaking. C-undersøking etter NS 9410 har vore eit vilkår for løyva på lokaliteten sidan 2012, men har ikkje vore følgt opp, ut frå usikker tidshorisont for drifta. Sjå meir om dette under Miljøtilstand og overvaking lenger nede. Ved sida av resipientvurderingar, er det eit viktig prinsipp i vår sakshandsaming at beste tilgjengelege teknikkar skal takast i bruk for å førebyggje ureining. Fylkesmannen stiller difor ei rekkje krav (vilkår for løyvet) som gjeld drifta ved anlegget, for å halde utsleppa på akseptable nivå gode driftsrutinar gjev mindre utslepp. Føremålet med å setje vilkår for løyvet er å mest mogleg hindre, minimalisere 11

7 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 7/11 og førebyggje skade og ulempe for miljøet som følgje av utslepp frå verksemda. Dette gjeld for både støy, lukt og ureining til vatn eller grunn. Utsleppa skal ikkje på nokon vesentleg måte endre naturtilstanden i miljøet i vatn eller på land. I vilkåra er det m.a. sett krav til miljøtilstanden i resipienten. Ut frå prinsippa om økosystembelastning og miljøforsvarlege teknikkar i naturmangfaldlova, må drifta følgjast opp med miljøovervaking for å kunne fange opp eventuell negativ utvikling tidleg nok til at tiltak kan setjast inn, og miljøskade unngåast. Overvakingsopplegget må m.a. tilpassast nyaste NS 9410-utgåve, sjå avsnittet lenger ned om miljøtilstand og overvaking. Produksjonsforhold og drift Eit tradisjonelt ope, flytande akvakulturanlegg er ikkje tilrettelagt for reinsing, oppsamling eller måling av utsleppa som følgjer av produksjonen i form av overskotsfôr, ekskrement frå fisken, kjemikalie- og legemiddelbruk, osb. Inntil det eventuelt vert sett strengare felles nasjonale bransjekrav til alle flytande akvakulturanlegg, må utsleppet difor regulerast indirekte på innsatssida, og ikkje som ei direkte avgrensa utsleppsmengd. Utsleppa frå anlegget er i dette løyvet indirekte regulerte gjennom å setje ei ramme for produksjonen, setje utsleppsreduserande vilkår til drifta, og setje krav til at miljøtilstanden i resipienten skal oppretthaldast på eit tilfredsstillande nivå. Anlegget må, sjølv om dei har utsleppsløyve, ta nødvendige omsyn til marine økosystem og enkeltartar som dei kan påverke. Dette gjeld aktivitetar som til dømes flytting/ utlegging av fortøyingar som fysisk kan skade marint liv og naturtypar, gjenteken bruk av avlusingskjemikaliar som kan skade krepsdyr og andre marine organismar, utslepp som kan gje nedslamming av ålegras-, korall- eller svampområde, spyling av koparimpregnerte nøter, og anna aktivitet som kan gje skade. Dersom det vert påvist/mistenkt at aktivitetar ved eller utslepp frå anlegget har negativ verknad på viktige marine artar eller naturtypar, vil det kunne bli sett nye vilkår til løyvet for å hindre/minske dette. Det er ikkje sett konkrete utsleppsgrenser for kjemikaliar, legemiddel m.m., og utsleppsløyvet er ikkje til hinder for nødvendig bruk av dette på lokaliteten. Men anlegget må vise aktsemd for å unngå utslepp som gjev fare for negativ påverknad på økosystemet. Det er, som nemnt over, registrert svært mykje viktig naturmangfald i nærområda til anlegget. I følgje data frå har det vore bruk av både kitinhemmaren diflubenzuron og andre avlusingskjemikaliar ved Bakjestranda ved tidlegare drift. Nødvendig bruk er som nemnt tillate, men vi viser til plikta som følgjer av produktkontrollforskrifta 3a om substitusjon (vilkår 7), om å velje dei teknikkar og kjemikaliar som har minst mogleg skadeverknad for helse og miljø når dette er mogleg. I vilkår 3 er det sett krav om å minske utslepp som følgje av fôringa. Det er også sett krav om at død fisk skal takast opp av merdane før han går i oppløysing. Organisk avfall kan utnyttast og skal difor takast vare på. Fisk som går i oppløysing utgjer ei dårleg utnytting av ressursar og ei tilleggsbelastning på miljøet i resipienten. Lysregulering av veksttilhøve er i mange høve til fordel for effektiv produksjonsauke. Lysbruk som ikkje er avskjerma har samstundes vist seg å kunne vere til stor ulempe for omgivnaden. Kravet om lysavskjerming for produksjonslys, og omsyn ved bruk av lys ved aktivitet på kvelds- og nattestid i vilkår 5 må difor sjåast i samanheng med 11, 4. ledd i ureiningslova. Anlegget skal utformast og drivast slik at det ikkje oppstår urimelege støyplager for omgivnaden, jf. vilkår 8. Aktivitetar som medfører fare for spesiell støy, bør i størst mogleg grad gjennomførast innanfor vanleg arbeidstid, dvs. måndag til fredag kl Jamvel om verksemda held seg innafor

8 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 8/11 grenseverdiane sett for støy, har ein likevel plikt til å redusere støy mest mogleg med hjelp av best tilgjengeleg teknologi. Dette gjeld mellom anna skjerming av aggregat, vifter o.l. Miljøtilstand og overvaking Verksemda pliktar å ha så godt oversyn som praktisk mogleg over eigne utslepp, og verknadene av utsleppa. Overvaking av miljøtilstand og mogleg endring av tilstanden i resipienten vil avgjere om utsleppa kan vere forsvarlege også i framtida. Det vil seie at verksemda ut frå risikovurderingar i internkontrollen og vilkåra i utsleppsløyvet må etablere eit program som dokumenterer at utslepp frå ordinær drift på lokaliteten vil vere forsvarleg, både i høve til overflatelag og stranda i nærområdet til anlegget, og vassmassar og sjøbotn i resipienten elles. Miljøtilstanden skal oppretthaldast på eit tilfredsstillande nivå, og det er sett nokre konkrete krav til overvakinga (vilkår 13). Det er eit standardkrav til oppdrettsanlegg i Sogn og Fjordane at strandsona skal overvakast jamleg for synleg påverknad. Det er også eit standardkrav i løyvet at overvakinga skal vere risikobasert, altså at overvakinga skal vere tilpassa dei utsleppa ein har, og den miljøpåverknaden ein kan vere årsak til. Fylkesmannen har ikkje funne grunn til å krevje spesiell overvaking utover det normale på denne lokaliteten, men vi presiserer at også resipienten ut over sjølve anleggsområdet må overvakast. Det vil mellom anna seie at anlegget må komme i gang med C-undersøkingar etter NS 9410, som også har vore sett vilkår om i tidlegare løyve. Ansvaret for å ha god nok kunnskap om eigne utslepp og verknaden av dei, vil ligge på verksemda. Verksemda skal vurdere behovet for både substitusjon og miljøovervaking/miljødokumentasjon ut frå dei utsleppa dei har. Miljøovervakinga av påverknaden på sjøbotn skal som eit minimum tilfredsstille krava i den til ei kvar tid gjeldande Norsk Standard NS Standarden gjev rettleiing om måleparameter, undersøkingsfrekvens, talet på og plasseringa til prøvepunkt, når i produksjonssyklusen undersøkingane bør gjennomførast, m.m. Vi gjer merksam på at NS 9410 er ein minimumsstandard. Ved tvil, eller eventuell motstrid mellom vilkår i utsleppsløyvet og krav som gjeld C-undersøking i standarden, skal Fylkesmannen kontaktast for rettleiing og tolking. Nokre særskilt viktige punkt: C-undersøking etter NS 9410 skal gjerast ved neste maksimale belastning i produksjonen. Omgrepet «maksimal belastning» refererer til når det ut frå høg fiskebiomasse og høg fôring blir mest organisk belastning på botn. I og med at det er sett ut fisk på lokaliteten på slutten av 2017, reknar Fylkesmannen med at resultata kan bli rapportert i løpet av Minimumsfrekvensen for vidare C-undersøkingar går fram av NS 9410, og følgjer av tilstanden i resipienten. Eventuelle ønskje om å fråvike standard metodikk eller frekvens i NS 9410, må avklarast med Fylkesmannen som unntak frå/endring av løyvet. Ved bruk av koparimpregnerte nøter som vert reingjort med høgtrykksspyling på lokaliteten, eller bruk av miljøskadelege kjemikaliar og legemiddel, skal utvida overvaking vurderast som del av det risikobaserte overvakingsprogrammet. Undersøkingsnivået må elles ha eit klårt fokus på at granskingane har som formål å dokumentere miljøeffektar av utsleppa frå anlegget, utstrekninga til effektane, og i den grad det er mogeleg også utviklingstrendar. Granskingane skal elles vere tilpassa utsleppa verksemda har, og ein kan eventuelt samarbeide med andre som har utslepp til same område.

9 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 9/11 Avfall Avfall skal handterast på forsvarleg måte slik at det ikkje oppstår fare for ureining eller kan verke skjemmande. Alt avfall som verksemda sjølv ikkje kan utnytte eller gjenbruke skal leverast vidare til godkjent mottak. Det er berre fylkesmannen eller Miljødirektoratet som kan godkjenne nærare kven som kan ta imot avfall. Nokre sentrale krav er presiserte i vilkåra, men det vert streka under at både ureiningslova og avfallsforskrifta (jf. spes. kap. 11 om farleg avfall) set fleire krav til avfallshandteringa enn det som er omtalt her. Tvilsspørsmål må takast opp med fylkesmannen. Dumping av død fisk eller anna avfall i sjø, nedgraving på land eller brenning er ikkje tillate. Konklusjon Søknaden er vurdert i høve til føringane i vassforskrifta, naturmangfaldlova og ureiningslova. Etter vår vurdering er det ikkje truleg at oppdrettsaktiviteten, med dei vilkåra som er sett, vil føre til endring av tilstandsklassa i vassførekomsten totalt sett. Fylkesmannen meiner at søknaden er godt nok opplyst til at vi kan handsame saka etter ureiningslova, jf. nml Vi finn at permanent løyve etter ureiningslova for utslepp av næringssalt, organisk stoff og kjemikaliar/legemidlar frå akvakultur ved lokaliteten, med dei vilkåra som er sett (jf. nml. 12), ikkje vil vere i strid med føringane som er gitt i naturmangfaldlova. På bakgrunn av søknaden og etter ei vurdering av miljømessige, tekniske og økonomiske forhold innafor Fylkesmannen sitt sektoransvar, har vi kome til at det kan gjevast nytt løyve etter ureiningslova ved Bakjestranda, på nærare spesifiserte vilkår. Løyvedokumentet vert sendt saman med dette skrivet. Dei juridiske krava som elles ikkje går fram av lov- og forskriftsverket, eller er presiserte eller innskjerpa i høve til det generelle regelverket, er samla i løyvedokumentet. Varsel om gebyrbetaling Ureiningsforskrifta kapittel 39 inneheld gjeldande regelverk for innkrevjing av gebyr for Fylkesmannen sitt arbeid med løyve etter ureiningslova og oppfølging av dette (tilsyn). Søknaden om nytt utsleppsløyve er løyvearbeid etter ureiningslova som det skal betalast gebyr for. Ressursbruken knytt til saksbehandlinga er lagt til grunn ved valet av gebyrsatsen. Ettersom det ikkje er så mange åra sidan førre løyve vart gjeve, det ikkje har vore drift på lokaliteten, og det var lite ny informasjon som skulle vurderast, har vi brukt litt mindre ressursar på denne søknaden enn det som er vanleg for ein «full runde». Dette medfører at vi har brukt ein lågare sats for gebyr enn det som er vanleg i slike saker: På grunnlag av arbeidsmengda som søknaden om løyve om utviding av akvakulturanlegg ved Bakjestranda medfører for Fylkesmannen, varslar vi at gebyret vil bli fastsett til sats 7, jf. ureiningsforskrifta 39-3, jf Det vil seie at det skal betalast eit gebyr på kr ,-. De har høve til å komme med merknader til varselet om gebyr. Dersom vi ikkje mottek merknader innan tre veker, vert det gjort vedtak i samsvar med varselet.

10 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 10/11 Generelle føresetnader for løyvet og informasjon om regelverket Internkontroll Det er ein føresetnad at verksemda har ein internkontroll som tek omsyn til verksemda sine plikter for å hindre ureining av ytre miljø, og som sikrar at verksemda oppfyller dei krava som går fram av lover, forskrifter og løyvet. Forskrift om systematisk helse-, miljø og sikkerhetsarbeid (internkontrollforskrifta) er eit felles regelverk for tilsynsetatane som er kjent som «HMS-etatane». Regelverket og korleis ein generelt må arbeide for å stette krava, er nærare omtalt på Andre viktige miljølovkrav Vi gjer spesielt merksam på at mange krav til verksemda går direkte fram av lov/forskrift og vert ikkje gjentekne som vilkår i det vedlagte løyvet. I tillegg til dei krava som følgjer av løyvet, pliktar verksemda m.a. å følgje krava i ureiningslova og produktkontrollova, og forskriftene som er heimla i desse lovene. Når enkelte lovkrav er spesielt nemnde, har vi meint å informere verksemda og ålmenta om spesielt viktige krav, og i nokre høve presisere og tilpasse generelle reglar til verksemda. Ved tvil om tolking gjeld likevel krav i lovverket over vedtak i løyvet, dersom lovteksten ikkje gir styresmakta heimel til særskild unntak eller skjerping. Nettstaden gir oversikt over dei viktigaste ureinings- og avfallshandteringskrav til ei rekkje bransjar/verksemder i Norge, inkludert akvakultur. Miljødirektoratet har laga eit faktaark om ureiningsmyndigheitene sine forventningar til oppdrettsanlegg i sjø (M-735/2017), som ligg på si nettside. Endring eller tilbakekalling av løyvet Fylkesmannen kan gjere endringar i dette løyvet med heimel i 18 i ureiningslova. Endringar skal vere grunna på skriftleg saksbehandling og ei forsvarleg utgreiing av saka. Ein eventuell endringssøknad må difor liggje føre i god tid før endring kan gjennomførast. Tilsyn Verksemda pliktar å la representantar for ureiningsstyresmaktene eller den som desse gjev fullmakt, få inspisere anlegget til ei kvar tid jf. ureiningslova kap. 7. Tvangsmulkt, straff Brot på løyvet er straffbart etter ureiningslova 78 og 79. Også brot på krav som følgjer direkte av ureiningslova og produktkontrollova, samt forskrifter fastsette i medhald av desse lovene, er straffbart. Brot på ureiningsregelverket er som hovudregel underlagt offentleg påtale. Ureiningsstyresmakta vil likevel til vanleg krevje straff for alvorlege eller gjentekne brot på regelverket. For andre brot på regelverket og som verksemda ikkje straks/innan rimeleg tid rettar opp, kan Fylkesmannen gje pålegg om igangsetjing av tiltak, jf. ureiningslova 7, siste ledd. Dersom pålegget ikkje vert følgt opp vil til vanleg Fylkesmannen gjere vedtak om tvangsmulkt til staten jf. 73. Hastar det å gjennomføre nødvendig tiltak kan Fylkesmannen også sørgje for igangsetjing av tiltak for den ansvarlege si rekning, jf. ureiningslova 74. Erstatningsansvar Eit løyve etter ureiningslova avgrensar ikkje på nokon måte andre, privatrettslege nærings- eller grunneigarrettar som nokon måtte ha i omsøkt område. Eventuell etablering og oppstart av omsøkt produksjon bør difor berre skje dersom søkjar elles har sikra at det ikkje er konflikt med andre private rettar. At ureininga er tillaten, fritek ikkje verksemda frå eventuelle erstatningsansvar for skade, ulemper eller tap som følgje av ureininga, jf. ureiningslova 10 og kap 8 (spesielt 56), samt grannelova 6, 7 og 8.

11 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 11/11 Klagerett Fylkesmannen sitt vedtak, herunder vilkår i løyvet, kan klagast på til Miljødirektoratet, jf. 28 i forvaltningslova. Klagefristen er på tre veker. Ein eventuell klage skal oppgje nærare kva det vert klaga på og den eller dei endringane som ein ønskjer. Klagen bør grunngjevast, og andre opplysningar som har noko å seie for saka bør nemnast. Klagen skal sendast til Fylkesmannen, med kopi til Sogn og Fjordane fylkeskommune. Ein eventuell klage fører ikkje automatisk til at gjennomføringa av vedtaka vert utsett. Fylkesmannen eller Miljødirektoratet kan etter oppmoding eller av eige initiativ avgjere at vedtak ikkje skal gjennomførast før klagefristen er ute eller klagen er avgjort. Avgjerda av spørsmålet om gjennomføring kan ikkje påklagast. Offentleggjering av løyvet Vedtaket skal gjerast offentleg kjent, jf i ureiningsforskrifta; kapittel 36 om behandling av tillatelser etter forurensningsloven. Vedtaket vert kunngjort på Fylkesmannen sine nettsider, Med helsing Dagny Alvik fagdirektør Gunn Helen Henne senioringeniør Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift. Vedlegg: 1 Nordfjord Forsøksstasjon AS - løyvedokument lok. Bakjestranda - permanent løyve for 780 tonn MTB 2 Skjema Orientering til Fylkesmannen (utfylt skjema skal sendast i retur til Fylkesmannen) Kopi pr. e-post/ EDU: Sogn og Fjordane fylkeskommune Bremanger kommune Fiskeridirektoratet, Region vest Mattilsynet region Sør og Vest, avd. Nordfjord

12 Løyve etter ureiningslova til akvakulturanlegg for matfiskproduksjon på lok. Bakjestranda Nordfjord Forsøksstasjon AS Løyvet er gitt i medhald av lov om vern mot forurensninger og om avfall av 13. mars 1981 nr. 6 (ureiningslova), 11 jf. 16. Med heimel i 18 i ureiningslova, vert tidlegare utsleppsløyve dagsett oppheva. Løyvet er gitt på grunnlag av opplysningar i søknad dagsett , og opplysningar framkomne under behandlinga av søknaden. Vilkåra for løyvet står på side Verksemddata Akvakulturlokalitet Bakjestranda Produksjonskapasitet 780 tonn MTB matfisk av laksefisk Kommune og fylke Bremanger i Sogn og Fjordane Verksemd Nordfjord Forsøksstasjon AS Postadresse Boks 9, 6731 Davik Org. nummer (føretaksnr.) (bedriftsnr.) NACE-kode Annen forskning og annet utviklingsarbeid innen naturvitenskap og teknikk Fylkesmannen sine referansar Arkivkode Anleggsnummer Løyvenummer Bransje 04/ T Akvakultur Kartreferanse (ETRS89, UTM sone 32 N) Kartblad (M711, N50, 32V) Vassdragsnr. (REGINE) Vassførekomst (Vann-nett-ID) C Bremangerpollen Vassområde Nordfjord Løyve er gjeve: Siste revisjon etter 18 i ureiningslova: - Dato for siste endring: - Dagny Alvik fagdirektør Gunn Helen Henne senioringeniør Løyvet er godkjent elektronisk og har difor ikkje underskrift. Kopiadressatar: Sjå liste i oversendingsbrevet. 1 Jf. akvakulturregisteret,

13 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 2 av 17 Endringslogg Endringsnr. Endringsdato Punkt Kommentar

14 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 3 av 17 Innhald Endringslogg...2 Føresetnader Ramma for løyvet Generelle vilkår Avgrensing av utslepp Plikt til å redusere ureining så langt som råd Plikt til førebyggjande vedlikehald Plikt til tiltak ved auka ureiningsfare eller unormale driftsforhold Internkontroll og HMS-dokumentasjon for ytre miljø Nærmiljø Utslepp til vatn Utsleppsmengder Utsleppsreduserande tiltak Fôring Dødfiskopptak Lukt Lys Ureina grunn og sediment Kjemikal Støy Utsleppsgrenser Dokumentasjon på støynivå Energi Avfall Generelle krav Farleg avfall Organisk produksjonsavfall Medisin og kjemikalrestar Beredskap Miljøinformasjon og journalføring Kunnskap Journalføring Informasjon Miljøtilstand og -overvaking Krav til miljøtilstand Krav til overvaking Rapportering til Fylkesmannen Større endringar Endringar og utskifting av utstyr Eigarskifte Nedlegging eller lengre driftsstans Tilsyn...14 VEDLEGG 1 - Liste over prioriterte stoff, jf. punkt VEDLEGG 2 - Definisjonar...17

15 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 4 av 17 Føresetnader Dette løyvet erstattar tidlegare løyve etter ureiningslova på lokaliteten. Produksjonsramma i dette løyvet kan først takast i bruk frå det tidspunktet Sogn og Fjordane fylkeskommune har gjeve løyve etter akvakulturlova. Dersom fylkeskommunen sitt vedtak gjev løyve til ei lågare produksjonsramme enn det som løyvet etter ureiningslova tillet, er det produksjonsramma i fylkeskommunen sitt vedtak som er gjeldande avgrensing. Dersom løyve etter akvakulturlova på eit seinare tidspunkt fell bort, vil heller ikkje løyvet etter ureiningslova gjelde lenger. Løyvet gjeld berre saman med dei vilkåra som er gitt i dette dokumentet. Verksemda må rette seg etter alle vilkåra til løyvet, desse er særskilde juridiske krav til verksemda. Utfyllande kommentar til enkelte av vilkåra står i oversendingsbrevet, og dokumenta må lesast i samanheng med kvarandre. Nokre viktige omgrep er nærare forklart i vedlegg. Dersom verksemda ynskjer å gjere endringar i høve til opplysningar som er gitt i søknaden eller under saksbehandlinga, og desse endringane kan ha noko å seie for utforming av vilkår eller verknad for miljøet, må endringane avklarast skriftleg med Fylkesmannen på førehand. Dersom heile eller vesentlege delar av løyvet ikkje er tatt i bruk innan 4 år etter at løyvet er gitt, skal verksemda sende Fylkesmannen ei utgreiing slik at vi kan vurdere eventuelle endringar eller attendetrekking, jf. ureiningslova Ramma for løyvet Løyvet gjeld ureining frå merdbasert akvakulturproduksjon av matfisk av laks, aure og regnbogeaure i sjø på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune. Løyvet gjeld også for aktivitet på eventuell landbase knytt til denne produksjonen. Løyvet gjeld for ein maksimal tillaten biomasse (MTB) av matfisk på inntil 780 tonn på lokaliteten. Ved eventuell samlokalisering av fleire løyve/aktørar på lokaliteten er den totale lokalitetsbiomassen avgrensa til 780 tonn MTB, uavhengig av innbyrdes fordeling av produksjonen på fleire ansvarlege. Ved vesentlege endringar i drift eller utsleppstilhøve skal verksemda søke om endring av løyvet, jamvel om produksjonen ligg innanfor fastsett produksjonsgrense. 2. Generelle vilkår 2.1. Avgrensing av utslepp Utsleppskomponentar frå verksemda som er vurdert å ha størst effekt på miljøet, er uttrykkeleg omtalt eller regulert i vilkåra i dette løyvet. Utslepp som ikkje er uttrykkeleg regulert på denne måten, er også omfatta av løyvet så langt opplysningar om slike utslepp vart lagt fram i samband med sakshandsaminga, eller på annan måte må ha vore kjend når dette løyvet vart vedteke. Dette gjeld likevel ikkje utslepp av prioriterte miljøgifter oppført i vedlegg 1. Utslepp av slike komponentar er berre tillate dersom dette går tydeleg fram av vilkåra i løyvet, eller dei er så små at dei må sjåast på som uvesentlege for miljøet.

16 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 5 av Plikt til å redusere ureining så langt som råd All ureining frå verksemda, herunder utslepp til luft og vatn, støy og avfallshandtering, er isolert sett uønskt. Verksemda må arbeide kontinuerleg for å hindre at ureining oppstår eller aukar, for å avgrense ureining og for ei best mogeleg avfallshandtering. Jamvel om utsleppa vert haldne innafor fastsette utsleppsgrenser, pliktar verksemda å redusere sine utslepp så langt dette er mogleg utan urimelege kostnader. Plikta omfattar også utslepp av komponentar det ikkje er sett spesifikke grenser for. For produksjonsprosessar der utsleppa er proporsjonale med produksjonsmengd, skal ein eventuell reduksjon av produksjonsnivået i høve til det som er lagt til grunn for løyvet, føre til ein tilsvarande reduksjon i utsleppa. 2.3 Plikt til førebyggjande vedlikehald For å halde dei ordinære utsleppa på eit lågast mogleg nivå og for å unngå utilsikta utslepp, skal verksemda syte for førebyggjande vedlikehald av utstyr. System og rutinar for vedlikehald av utstyr som ved svikt kan gje negativ effekt på miljøet, skal vere dokumentert Plikt til tiltak ved auka ureiningsfare eller unormale driftsforhold Dersom det som følgje av unormale driftsforhold eller av andre grunnar oppstår fare for auka ureining, skjemmande aktivitetar eller liknande miljøulemper, pliktar verksemda å setje i verk dei tiltaka som er nødvendige for å fjerne eller redusere den auka ureiningsfaren, også om nødvendig å redusere eller innstille drifta. Verksemda skal straks informere 2 Fylkesmannen når det oppstår unormale driftsforhold som kan gje synleg/merkbar ureining i strandsona eller elles i anlegget sitt nærområde, når det er aktivitet som mellombels kan føre til at utslepp til omgjevnadane av støy, støv eller lukt er høgare enn normalt, i situasjonar der utstyr, maskinar eller anna kritiske installasjonar for vern mot utslepp sviktar, når avfall vert lagra over lenger tid eller på annan måte enn normalt. Verksemda skal ha eit dokumentert system for registrering og oppfølging av uønskte hendingar. Plikta gjeld både for interne meldingar og melding/klage frå andre. Verksemda skal gje ei vurdering av årsak til hending, og omtale tiltak som er sett i verk eller som er planlagt for å motverke og avgrense verknadar og hindre gjentaking Internkontroll og HMS-dokumentasjon for ytre miljø Verksemda bør som del av sin internkontroll halde seg oppdatert på kva som til ei kvar tid er beste tilgjengelege teknologi for bransjen 3. 2 Merk at verksemda også har varslingsplikt etter forskrift om varsling av akutt forurensning eller fare for akutt forurensning av , nr Omgrepet beste tilgjengelege teknologi/ BAT ( best available techniques ) og krav til slik teknologi er i utgangspunktet knytt til EU sitt industriutsleppsdirektiv (IED-direktivet, directive 2010/75/EU on industrial emissions (integrated pollution prevention and control)), som akvakultur per i dag ikkje er omfatta av. Ureiningslova 2, 1. ledd pkt. 3 viser til liknande generell retningsline på ureiningsområdet som vil gjelde alle verksemder: For å unngå og begrense forurensning og avfallsproblemer skal det tas utgangspunkt i den teknologi som ut fra en samlet vurdering av nåværende og framtidig bruk av miljøet og av økonomiske forhold,

17 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 6 av 17 Verksemda skal gjennomføre ein miljørisikoanalyse 4 av aktiviteten sin. Analysen skal omtale alle forhold ved anlegget og drifta (både på lokaliteten og eventuell landbase) som kan medføre fare for ureining eller avfallsproblem på verksemda sitt areal eller utanfor. Ved endringar skal miljørisikoanalysen oppdaterast. Med grunnlag i analysen skal verksemda vurdere risiko, fastlegge akseptabel risiko for det ytre miljøet, og iverksette nødvendige risikoreduserande tiltak. Fylkesmannen kan overprøve verksemda sine vurderingar og konklusjonar. Verksemda sin internkontroll 5 for ytre miljø skal vere bygt opp etter resultat frå risikovurderingane, krav i dette løyvet og relevante krav elles etter ureiningsregelverket. Internkontrollen skal vere dokumentert og etterprøvbar i samsvar med dokumentasjonskrava i gjeldande forskrift. Oppdatert dokumentasjon skal bidra til å sikre at verksemda til ei kvar tid stetter krava i dette løyvet, ureiningslova, produktkontrollova 6 og dei relevante forskriftene til desse lovene. Verksemda skal ha oversikt over dei miljøressursane (sjå vedlegg 2) som kan bli truga av ureining frå sin aktivitet, og dei helse- og miljøkonsekvensane slik ureining kan føre med seg. Verksemda skal ha ein representant som er ansvarleg i høve til krava i dette løyvet og generelle krav i ureiningslova med forskrifter, samt skal syte for overvaking og vedlikehald av internkontrollen når det gjeld det ytre miljøet. Den ansvarlege for løyvet skal før produksjon vert starta opp, returnere utfylt ansvarsskjema til Fylkesmannen (jf. vedlegg orientering til Fylkesmannen. Endringar i opplysningane i skjemaet skal straks meldast til Fylkesmannen ved innsending av nytt skjema 7 eller på e-post til fmsfpost@fylkesmannen.no 2.6. Nærmiljø Verksemda skal utarbeide driftsrutinar som sikrar at nærmiljøulempene som følgje av drifta (utslepp til vatn og luft, lukt, støy, støv, skadedyr, framande artar (sjå vedlegg 2), m.m.) vert redusert til eit minimum. Som nærmiljøet til verksemda reknast folk, tamme og ville dyr, fuglar, planter og anna liv på land og i vatn, samt spesielle natur- og landskapselement som måtte finnast nær ved anlegget eller ein eventuell landbase. Alt av innsatsstoff, kjemikal, drivstoff, medisin, avfall, m.m. som kan utgjere ein ureiningsfare ved anlegget eller landbasen, eller på annan måte vere ein fare eller ulempe for miljøet, skal lagrast forsvarleg og vere sikra mot tilgjenge frå uvedkomande. Sikringa kan m.a. vere tilstrekkeleg inngjerding/ innebygging, container eller tett lagertank. Alle lagertankar for flytande stoff som kan utgjere ein ureiningsfare eller på annan måte vere ein fare eller ulempe for miljøet, skal sikrast mot overfylling og lekkasje. Dersom tankvolumet har større kapasitet enn liter skal sikringa minst ha oppsamlingsvolum tilsvarande kapasiteten på tanken pluss 10%. gir de beste resultater. BAT-dokumentasjon for akvakultur ligg føre frå Nordisk Ministerråd i rapporten TemaNord 2013:529, Bat for fiskeopdræt i Norden, 4 Framgangsmåten bør følge NS 5814:2008 Krav til risikovurdering (eller seinare utgåve) 5 Jf. forskrift om systematisk helse-, miljø- og sikkerhetsarbeid i virksomheter (internkontrollforskrifta) av , nr Lov om kontroll med produkter og forbrukertjenester (produktkontrollova) av , nr Skjemaet ligg ute på våre nettsider

18 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 7 av 17 For lagring av farlege kjemikal eller farleg avfall i tank som ikkje er grave ned, gjeld elles krava i kapittel 18 i ureiningsforskrifta. 3. Utslepp til vatn Drifta skal vere innretta slik at det ikkje skjer utslepp til grunn eller vatn som kan medføre nemneverdig skade eller ulempe for miljøet ut over det som er nødvendig og tillate i dette løyvet Utsleppsmengder Utsleppa skal reduserast i så stor grad som teknisk og økonomisk mogleg. Det er ikkje sett direkte utsleppsgrenser for utsleppa til vatn av organisk stoff, næringsstoff, kjemikal og legemidlar m.m. frå produksjonen. Utsleppa er indirekte avgrensa gjennom ei produksjonsramme (pkt. 1), krav til drifta (pkt. 2 og 3.2) og krav til miljøtilstanden i resipienten (pkt. 13.1). Nøter som er impregnerte med miljøskadelege kjemikal (inkludert kopar), kan ikkje vaskast og reimpregnerast på oppdrettslokaliteten 8. Nøter som ikkje inneheld miljøskadelege kjemikal kan vaskast og impregnerast på staden. Utslepp frå grovreingjering av nøter i form av spyling kan tillatast så lenge verksemda kan dokumentere med prøvetaking at det ikkje skjer oppkonsentrasjon av kjemikal (spesielt kopar og sink) under anlegget som gir ulempe eller skade på miljøet (sjå pkt. 13). For utslepp av ev. oljehaldig avløpsvatn til sjø skal oljeinnhaldet vere under 50 mg/l Utsleppsreduserande tiltak Fôring Tap og spill av fôr skal reduserast mest mogleg. Fisken skal ikkje overfôrast eller fôrast på ein slik måte at det kan gje skade eller ulempe for det ytre miljø. Verksemda skal ha skriftlege rutinar som sikrar ei utfôring i den daglege drifta som minimerer utslepp til miljøet. Ved høgt samla fôrforbruk for ein produksjonssyklus, skal årsaker kartleggjast og nødvendige tiltak setjast i verk for å redusere fôrforbruket på neste utsett Dødfiskopptak Død fisk skal i størst mogleg grad fjernast frå merdane før den går i oppløysing. Død fisk bør om mogleg takast opp av sjøen minst kvar dag i sommarhalvåret og annankvar dag i vinterhalvåret. Når det døyr meir fisk i anlegget enn vanleg, skal opptaksfrekvensen aukast tilsvarande. 4. Lukt Luktutslepp frå produksjons- og lagerområde m.m. som kan medføre skade eller ulempe for miljøet, skal avgrensast mest mogleg. Fôrlagring, spyling, reingjering og tørking av nøter, tauverk og anna utstyr, handtering av avfall og andre aktivitetar ved anlegget skal gå føre seg på ein slik måte at det ikkje fører til nemnande luktulemper for naboar eller andre. 8 Jf. kap. 25 i ureiningsforskrifta om ureining frå vask og impregnering av oppdrettsnøter: Forskrift om begrensning av forurensning (forurensningsforskriften) - FOR

19 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 8 av Lys Lys som vert nytta til vekstregulering skal ikkje vere direkte synleg ved busetnad, fritidshus o.l. Ved aktivitet ved anlegget på kveld og natt, må bruk av lys planleggjast slik at det vert minst mogleg til ulempe for naboar eller andre. 6. Ureina grunn og sediment Verksemda skal vere innretta slik at det ikkje finn stad utslepp til grunnen som kan medføre nemneverdig skade eller ulempe for miljøet. Verksemda pliktar å ha oversikt over eventuell eksisterande ureina grunn på verksemda sitt område, og eventuell ureina sediment i sjøområda utanfor. Dette omfattar også å ha oversikt over faren for spreiing, og vurdere behov for undersøkingar eller tiltak. Dersom undersøkingar eller andre tiltak er nødvendig, skal Fylkesmannen varslast om dette. Utfylling, graving, mudring eller andre tiltak som kan påverke ureina grunn eller ureina sediment, treng eige løyve etter ureiningslova frå Fylkesmannen, eventuelt godkjenning frå kommunen Kjemikal Ved bruk av legemiddel og andre miljøskadelege kjemikal skal verksemda vise særleg aktsemd, slik at utslepp til og eventuell skade på det omkringliggjande miljøet vert minst mogleg. For kjemikal som vert nytta på ein slik måte at det kan medføre fare for ureining, skal verksemda dokumentere at det er gjennomført ei vurdering av helse- og miljøeigenskapane til kjemikala på bakgrunn av testing eller annan relevant dokumentasjon, jf. også regelverket om internkontroll. Verksemda pliktar å ha ha eit system som dokumenterer at det blir gjort løpande vurderingar av om helse- og miljøskadelege kjemikal kan skiftast ut med mindre skadelege kjemikal (substitusjon) 10. Det skal finnast ei oppdatert vurdering av faren for skadelege effektar på helse og miljø som kan skuldast dei kjemikala som vert nytta, og av om alternativ finst. Skadelege effektar knytt til produksjon, bruk og endeleg disponering av produktet, skal vurderast. Der det finst mindre skadelege alternativ, pliktar verksemda å nytte desse så langt dette kan skje utan urimeleg kostnad eller ulempe. Stoff åleine, i stoffblandingar og/eller i produkt, skal ikkje framstillast, omsetjast eller brukast utan at dei er i samsvar med krava i REACH-regelverket 11, biocidregelverket 12 og anna regelverk som gjeld for kjemikal. 9 Jf. ureiningsforskrifta kapittel 2 om opprydning i ureina grunn ved bygge- og gravearbeider og ureiningsforskrifta kapittel Jf. lov om kontroll med produkter og forbrukertjenester (produktkontrollova) av nr. 79, 3a om substitusjonsplikt. 11 Forskrift om registrering, vurdering, godkjenning og begrensing av kjemikalier (REACH) av nr Forskrift om godkjenning av biocider og biocidprodukter (biocidforskrifta) av nr

20 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 9 av Støy Anlegget og eventuell landbase skal utformast og drivast slik at det ikkje medfører nemnande støyulempe for omgivnaden. Aktivitetar som medfører fare for spesiell støy, bør i størst mogleg grad gjennomførast innanfor vanleg arbeidstid, dvs. måndag til fredag kl Planlagt støyande aktivitet utanom dette skal varslast til Fylkesmannen og nabolag, jf. pkt Utsleppsgrenser Verksemda sine bidrag til utandørs støy per driftsdøgn ved omkringliggande bustader, sjukehus, pleieinstitusjonar, fritidsbustader, utdanningsinstitusjonar, barnehagar og rekreasjonsområde skal ikkje overskride desse grensene, målt eller utrekna som innfallande lydtrykknivå ved mest støyutsette fasade: Dagtid, måndag-fredag ( ) 55 db (A) L paekv12h Kveld, alle dagar ( ) 45 db (A) L paekv4h Natt*, alle dagar ( ) 45 db (A) L paekv8h Laurdag, sundag og heilagdagar ( ) 45 db (A) L paekv16h Natt, alle dagar ( ) 60 db (A) L AFmax * For nattperioden skal støyen midlast over faktisk driftstid, inntil 8 timar. Sjå elles definisjonar i vedlegg 2. For eventuelle rekreasjonsområde som må sjåast på som stille område, skal støy ikkje overstige 45 db(a) utrekna som L den midla over døgnet. Dersom støyen inneheld reintonelyd eller impulslyd, skal grenseverdiane for ekvivalentnivået reduserast med 5 db, i høve til verdiane gitt i støykrava over. Alle støygrenser skal haldast i alle driftsdøgn. Støygrensene gjeld all støy frå verksemda sine ordinære aktivitetar, inkludert intern transport på verksemdområdet, spyling av nøter og lossing/lasting av fisk, fôr og anna. Støy frå mellombels byggje- og anleggsaktivitet og frå ordinær persontransport av verksemda sine tilsette er ikkje omfatta av grensene. Støygrensene gjeld ikkje for bygning av nemnde typar, eller bruksendring av bygning til nemnde typar, som vert etablert etter støygrensene i dette løyvet tok til å gjelde. Jamvel om verksemda held seg innafor grenseverdiane, har ein likevel plikt til å redusere støy mest mogleg med hjelp av best tilgjengeleg teknologi Dokumentasjon på støynivå Det er ikkje venta at verksemda vil sleppe ut støy over tillatne grenseverdiar. Verksemda pliktar å dokumentere støynivåa dersom det vert gitt nærare krav frå Fylkesmannen. 9. Energi Verksemda skal arbeide for ei mest mogleg energieffektiv drift. Verksemda bør i størst mogleg grad nytte eventuell overskotsenergi internt. Fylkesmannen kan seinare sette nærare krav til system for energileiing og spesifikt energiforbruk.

21 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 10 av Avfall Generelle krav Verksemda pliktar så langt det er mogleg, med best tilgjengeleg teknologi og utan urimelege kostnader eller ulemper, å unngå at det vert danna avfall 13 som følgje av drifta. Innhaldet av skadelege stoff i avfallet skal avgrensast mest mogleg. All handtering av avfall skal skje i samsvar med gjeldande reglar fastsett i eller i medhald av ureiningslova, slik som avfallsforskrifta 14. Avfall som oppstår i verksemda skal søkast gjenbrukt i eigen eller andre verksemder sin produksjon. Avfall som ikkje kan gjenbrukast, skal førebuast for materialgjenvinning. Brennbart avfall som ikkje praktisk kan førebuast for gjenvinning skal søkast levert til energiproduksjon. Brenning av avfall på verksemda sitt område er ikkje tillate. Avfall som oppstår i verksemda skal handterast og lagrast på ein slik måte at det ikkje oppstår fare for ureining, eller kjem på avveie som følgje av vind, bølgjer eller anna. Verksemda skal t.d. ha rutinar som sikrar at plast og mikroplast ikkje hamnar i sjøen. Avfall som ikkje vert gjenbrukt eller gjenvunne internt, skal leverast vidare til godkjent mottak 15. Det er ikkje tillate å grave ned avfall eller dumpe avfall i sjøen Farleg avfall Levering av farleg avfall skal skje minst årleg (når det oppstår 1 kg eller meir farleg avfall) og skal deklarerast gjennom Sikringstiltak for lagring av farleg avfall skal baserast på ei risikovurdering. Som eit minimum skal lagring av farleg avfall skje under tak, og lageret skal vere sikra mot tilgjenge frå uvedkomande. Lagertankar for flytande avfall er omtalt i pkt 2.6. Anna lagring av farleg avfall skal skje på fast dekke med fall mot tett oppsamling. Lagra farleg avfall skal vere varig merkt med avfallstype. Ulike fraksjonar av farleg avfall skal ikkje blandast saman, og farleg avfall skal ikkje blandast med anna avfall Organisk produksjonsavfall Død fisk og anna organisk produksjonsavfall som fôrrestar, slam, feitt, groe m.v. skal handterast på ein slik måte at det ikkje oppstår fare for ureining. Anlegget skal ha beredskap for å kunne handtere større mengder produksjonsavfall som følgje av uhell som t.d. anleggshavari, sjukdom eller anna. Oppsamla død fisk skal konserverast omgåande ved ensilering, frysing, e.l. og førast til eige lager. Ved ensilering skal fisken kvernast. 13 Jf. lov om vern mot forurensninger og om avfall av nr. 6 (ureiningslova), 27 om definisjon av avfall. 14 Forskrift om gjenvinning og behandling av avfall (avfallsforskrifta) av nr Jf. lov om vern mot forurensninger og om avfall av nr. 6 (ureiningslova), 32 om næringsavfall.

22 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 11 av 17 Oppsamla organisk avfall som ikkje inneheld antibiotika eller andre legemiddel, skal så langt mogleg utnyttast til fôrprodukt eller gjødsel/jordforbetringsmiddel, og skal handsamast i høve til gjeldande regelverk 16 på dette området. Eventuell død fisk og anna avfall eller slam som inneheld antibiotika eller andre legemiddel skal lagrast i eige lager. Lageret skal ha nok kapasitet, både til avfall ved vanleg drift og avfall ved sjukdom Medisin og kjemikalrestar Unytta restar av medisinfôr, legemiddel, antibiotika, insekticid og andre miljøfarlege stoff, inkludert emballasje, må samlast og lagrast forsvarleg før det blir levert til produsent eller annan godkjent mottakar. 11. Beredskap Verksemda skal, på bakgrunn av miljørisikoanalysen og dei risikoreduserande tiltaka som er sett i verk, etablere og vedlikehalde ein beredskap for å hindre, oppdage eller stanse akutt ureining, forsøpling eller skjemmande forhold. Beredskapen skal vere tilpassa den miljørisikoen som verksemda til ei kvar tid representerer, og skal også omfatte utstyr til å fjerne og avgrense omfanget og skadane og ulempene som kan skje. Beredskapen mot akutt ureining skal øvast minst ein gong pr. år. 12. Miljøinformasjon og journalføring Kunnskap Verksemda skal ha oppdatert kunnskap om miljøpåverknaden frå eigen aktivitet og oversikt over annan relevant miljøinformasjon, herunder viktige eller verdfulle miljøressursar (sjå vedlegg 2) i nærleiken, som drifta ved anlegget kan påverke. Matfiskanlegg har indirekte rapportering av utslepp av organisk materiale til vatn gjennom produksjonsrapporteringa via Altinn. Verksemda skal også kunne dokumentere sine utslepp av andre komponentar, som til dømes prioriterte miljøgifter, sjå vedlegg Journalføring Verksemda skal regelmessig registrere og journalføre følgjande data: Tema Produksjon Fôr Avfall Kjemikal (inkludert legemiddel, desinfeksjon, notimpregnering, «verkstadkjemikaliar» m.m.) Rømt fisk Miljøtilstand Data Fiskemengd i MTB og total årsproduksjon Fôrtypar og fôrforbruk Typar, mengder og disponeringsmåtar Typar og forbruk Tal rømmingstilfelle og mengder rømt fisk Oversikt over gjennomførte miljøgranskingar, og resultat av desse 16 Jf. lov om vern mot forurensninger og om avfall av nr. 6 (ureiningslova), 27 om definisjon av avfall vs. biprodukt og når avfall opphører å vere avfall. Forskrift om transport og behandling av animalsk avfall, og anlegg som behandler animalsk avfall, forskrift om gjødselvarer mv. av organisk opphav, og anna relevant regelverk.

23 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 12 av 17 Journalen må takast vare på ved anlegget i minst 5 år og vere tilgjengeleg ved kontroll Informasjon Verksemda skal på førespurnad frå naboar eller ålmenta gje ut all relevant miljøinformasjon om eiga drift, slik som opplysningar om utslepp og avfallshandtering ved verksemda og resultat av miljøovervaking. Ved gjentekne klager/førespurnader skal verksemda ha dokumentert kontakt med nabolag/ berørte personar med sikte på redusert konfliktnivå. Nokre avgrensingar i informasjonsplikta er omtalt i miljøinformasjonslova 17. Kopi av løyvedokumenta skal vere fysisk lett tilgjengeleg for alle tilsette ved verksemda og for alle som har næringsmessig kontakt med verksemda. Løyvedokumenta skal utleverast til ein kvar på førespurnad. 13. Miljøtilstand og -overvaking Krav til miljøtilstand Utslepp frå anlegget skal ikkje føre til at vedtekne miljømål for vassførekomsten ikkje let seg gjere å oppnå, eller at miljøtilstanden vert redusert, jf. vassforskrifta 18 og tilhøyrande klassifiseringsrettleiar 19 for miljøtilstand. Utslepp frå anlegget skal ikkje føre til at gravande dyr ikkje kan eksistere under anlegget eller i nærsona til anlegget. Utslepp skal heller ikkje gje nemnande reduksjon i naturmangfaldet på eller ved lokaliteten. I sedimenteringsområde for utslepp frå anlegget skal miljøtilstanden over tid ikkje vere dårlegare enn klasse II god (jf. gjeldande rettleiar for klassifisering av miljøtilstand 20 ) når det gjeld djupvatn, blautbotnfauna og sediment, og den skal ikkje ha ei negativ utvikling. Overflatevatnet i influensområde kring anlegget skal om sommaren ikkje ha miljøtilstand som er dårlegare enn naturtilstandsklassa. Strandsona i nærområdet til anlegget skal ikkje vere synleg påverka av utslepp eller anna ureining frå anlegget Krav til overvaking Verksemda skal syte for overvaking av effektar av utsleppa til sjø etter eit risikobasert overvakingsprogram. Miljøovervakinga skal gjennomførast jamleg for å dokumentere at krava til miljøtilstand i pkt er oppfylt. Miljøovervakinga skal femne om anlegget sine nærområde, overflatevatnet i influensområde, og djupvatn, blautbotnfauna og sediment i sedimenteringsområde. Rapport frå miljøgranskingar skal i grafisk og/eller tabellarisk form vise utvikling sidan siste gransking. 17 Lov om rett til miljøinformasjon og deltakelse i offentlige beslutningsprosesser av betydning for miljøet (miljøinformasjonslova). 18 Forskrift om rammer for vannforvaltningen (vannforskriften) av , nr Direktoratsgruppa for Vanndirektivet, 2013: Veileder 02:2013 Klassifisering av miljøtilstand i vann, eller seinare utgåve 20 Direktoratsgruppa for Vanndirektivet, 2013: Veileder 02:2013 Klassifisering av miljøtilstand i vann, eller seinare utgåve

24 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 13 av 17 Miljøgranskingar skal minst tilfredsstille krava i Norsk Standard NS 9410 (Miljøovervåking av bunnpåvirkning fra marine akvakulturanlegg) og må elles i størst mogleg grad tilpassast vassforskrifta og gjeldande rettleiar for klassifisering av miljøtilstand i vatn 14. C-undersøking etter NS 9410 skal gjerast ved neste maksimale belastning i produksjonen. Minimumsfrekvensen for vidare C-undersøkingar går fram av NS 9410, og følgjer av tilstanden i resipienten. Miljøovervakinga i resipienten må etablere faste overvakingsstasjonar som kan følgjast over tid. Prøvepunkta m.m. for C-undersøking må fastsetjast på førehand, jf. nye krav i NS 9410 frå Det må takast omsyn til straumtilhøve og forventa spreiing og nedfall av partiklar ved val av desse. Talet på prøvepunkt aukar med aukande produksjon/belastning på resipienten, og minimumstalet kjem fram av NS Alle delar av C-undersøkingar skal gjennomførast av kvalifisert og uavhengig organ, som er akkreditert for oppgåva. Ved bruk av miljøskadelege kjemikaliar og legemiddel, skal utvida overvaking vurderast som del av det risikobaserte overvakingsprogrammet. Ved bruk av koparimpregnerte nøter, og spesielt dersom desse vert reingjort med høgtrykksspyling på lokaliteten, skal overvaking av koparnivå i sedimentet vurderast som del av det risikobaserte overvakingsprogrammet. Ved indikasjon eller fare for koparnivå i sedimentet i anleggsområdet over grenseverdiar for akseptabel miljøtilstand, skal det målast kopar i sedimentet på lokaliteten, med minimum 5 prøvar langs merdkanten rundt anlegget. Det skal jamleg gjennomførast ei enkel strandsonesynfaring, som gjer greie for synlege påverknader i nærområdet til anlegget. Verksemda kan sjølv utføre strandsonesynfaringane. Strandsonesynfaringar må gjennomførast i sommarhalvåret. Standsonesynfaringane skal dokumenterast med ein kort skriftleg omtale og biletdokumentasjon, og skal omtale eventuell feittureining, grøne algar, lausøyre (forsøpling) og liknande tilhøve. Fylkesmannen kan stille krav om nærare gransking av støy, vassureining, luftutslepp eller andre granskingar som Fylkesmannen finn nødvendig for å kartleggje ureiningseffekt av dykkar aktivitet i resipienten (jf. ureiningslova 51). Verksemda skal betale for slike granskingar Rapportering til Fylkesmannen Alle resultat av overvaking av miljøtilstanden i resipienten skal rapporterast fortløpande på elektronisk format. Miljørapportar som vert sendt inn elektronisk via Altinn til Fiskeridirektoratet, vil også vere tilgjengelege for Fylkesmannen. Rapportar kan også sendast på e-post til vårt postmottak fmsfpost@fylkesmannen.no. Overvakingsdata som er relevante for dei nasjonale vassmiljødatabasane, må anten rapporterast direkte inn til databasen Vannmiljø av den konsulenten som har utført overvakinga, eller leverast til Fylkesmannen på eit format som gjer dei eigna til innlegging. Meir detaljert informasjon om format for dataimport m.m. er å finne på

25 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 14 av Større endringar Endringar og utskifting av utstyr Dersom det skal gjerast endringar i drifta som medfører utskifting av utstyr, teknologi eller installasjonar som gjer det teknisk mogleg å motverke ureining på ein vesentleg betre måte enn då løyvet vart gitt, skal Fylkesmannen på førehand ha melding om dette. Ved slike endringar skal beste tilgjengelege teknikkar nyttast med sikte på å motverke ureining Eigarskifte Dersom verksemda vert overdratt til ny eigar, skal melding sendast til Fylkesmannen så snart som mogleg og seinast innan ein månad etter eigarskiftet. Dette gjeld også ved namneendring for verksemda Nedlegging eller lengre driftsstans Dersom anlegget vert nedlagt eller ikkje skal ha produksjon på meir enn 12 månader, skal den ansvarlege* melde frå til Fylkesmannen. Den ansvarlege skal gjere det som til ei kvar tid er nødvendig for å motverke fare for ureining. Dersom noko ved anlegget kan medføre ureining eller det er avfall som kan verke skjemmande etter driftsstans, skal det opplysast særskild i meldinga til Fylkesmannen. *Den ansvarlege er den eller dei verksemdene som har hatt aktivitet ved anlegget, eigar av anlegget eller brukar av anlegget. Fylkesmannen vil ved behov rette krav mot den vi vurderer som primært ansvarleg. Ved eventuelt fleire ansvarlege, må desse avtale ansvarsforhold etter privatrettslege avtalar. Fylkesmannen kan fastsetje nærare kva for tiltak som er nødvendig for å motverke ureining og å rydde opp i avfall. Fylkesmannen kan pålegge den ansvarlege å stille garanti for dekking av framtidige utgifter og mogleg erstatningsansvar. Ved nedlegging eller stans skal den ansvarlege sørgje for at kjemikal, produksjonsutstyr og avfall vert teke hand om på forsvarleg måte, mellom anna skal farleg avfall handterast i samsvar med gjeldande forskrift 21. Dei tiltaka som vert gjennomførte i slike høve, skal rapporterast til Fylkesmannen innan 3 månader etter nedlegginga eller stans. Rapporten skal også innehalde dokumentasjon av disponeringa av kjemikalierestar og ubrukte kjemikal og namn på eventuell(e) kjøpar(ar). Ved nedlegging skal den ansvarlege syte for at anleggsområdet og eventuell landbase vert sett i miljømessig tilfredsstillande stand igjen. Dersom verksemda ønskjer å starte opp att etter nedlegging/ lengre driftsstans, skal det meldast frå til Fylkesmannen i god tid før start er planlagt. 15. Tilsyn Verksemda pliktar til ei kvar tid å la representantar for Fylkesmannen føre tilsyn med anlegget og eventuell landbase. 21 Forskrift om gjenvinning og behandling av avfall (avfallsforskrifta) av nr. 930, kapittel 11 om farleg avfall

26 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 15 av 17 VEDLEGG 1 - Liste over prioriterte stoff, jf. punkt 2.1. Utslepp av desse komponentane er berre tillate dersom dette går tydeleg fram av vilkåra i løyvet, eller dei er så små at dei må sjåast på som uvesentlege for miljøet. Metaller og metallforbindelser: Arsen og arsenforbindelser Bly og blyforbindelser Kadmium og kadmiumforbindelser Krom og kromforbindelser Kvikksølv og kvikksølvforbindelser Forkortelser As og As-forbindelser Pb og Pb-forbindelser Cd og Cd-forbindelser Cr og Cr-forbindelser Hg og Hg-forbindelser Organiske forbindelser: Bromerte flammehemmere Penta-bromdifenyleter (difenyleter, pentabromderivat) Okta-bromdifenyleter (defenyleter, oktabromderivat) Deka-bromdifenyleter (bis(pentabromfenyl)eter) Heksabromcyclododekan Tetrabrombisfenol A (2.2`,6,6`-tetrabromo-4,4`isopropyliden difenol) Klorerte organiske forbindelser 1,2-Dikloretan Klorerte dioksiner og furaner Heksaklorbenzen Kortkjedete klorparafiner C 10 - C 13 (kloralkaner C 10 - C 13 ) Mellomkjedete klorparafiner C 14 - C 17 (kloralkaner C 14 - C 17 ) Klorerte alkylbenzener Pentaklorfenol Polyklorerte bifenyler Triklorbenzen Tetrakloreten Trikloreten Triklosan (2,4,4'-Triklor-2'-hydroksydifenyleter) Tris(2-kloretyl)fosfat Enkelte tensider Ditalg-dimetylammoniumklorid Dimetyldioktadekylammoniumklorid Di(hydrogenert talg)dimetylammoniumklorid Vanlige forkortelser Penta-BDE Okta-BDE, octa-bde Deka-BDE, deca-bde HBCDD TBBPA EDC Dioksiner, PCDD/PCDF HCB SCCP MCCP KAB PCF, PCP PCB TCB PER TRI TCS TCEP DTDMAC DSDMAC DHTMAC Nitromuskforbindelser Muskxylen Alkylfenoler og alkylfenoletoksylater Nonylfenol og nonylfenoletoksilater NF, NP, NFE, NPE Oktylfenol og oktylfenoletoksilater OF, OP, OFE, OPE 4-heptylfenoler (forgrenet og rettkjedet) 4-HPbl 4-tert-pentylfenol 4-t-PP 4-tert-butylfenol 4-t-BP Dodecylfenol m. isomerer DDP 2,4,6 tri-tert-butylfenol TTB-fenol

27 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 16 av 17 Per- og polyfluorerte alkylforbindelser (PFAS) Perfluoroktansulfonat (PFOS) og forbindelser som inneholder PFOS Perfluorheksansulfonsyre (PFHxS) og forbindelser som inneholder PFHxS Perfluoroktansyre Langkjedete perfluorerte karboksylsyrer C9-PFCA C14-PFCA Tinnorganiske forbindelser Tributyltinnforbindelser Trifenyltinnforbindelser Dibutyltinnforbindelser Dioktyltinnforbindelser Polysykliske aromatiske hydrokarboner Ftalater Dietylheksylftalat (bis(2-etylheksyl)ftalat) Benzylbutylftalat Dibutylftalat Diisobutylftalat Bisfenol A Siloksaner Dodekamethylsykloheksasiloksan Dekametylsyklopentasiloksan Oktametylsyklotetrasiloksan Benzotriazolbaserte UV-filtre 2-Benzotriazol-2-yl-4,6-di-tert-butylphenol 2,4-di-tert-butyl-6-(5-chlorobenzotriazol-2-yl)phenol 2-(2H-benzotriazol-2-yl)-4,6-ditertpentylphenol 2-(2H-Benzotriazol-2-yl)-4-(tert-butyl)-6-(sec-butyl)phenol PFOS, PFOS-relaterte forbindelser PFHxS, PFHxS-relaterte forbindelser PFOA PFNA, PFDA, PFUnDA, PFDoDA, PFTrDA, PFTeDA TBT TFT, TPT DBT DOT PAH DEHP BBP DBP DIBP BPA D6 D5 D4 UV-320 UV-327 UV-328 UV-350

28 Utsleppsløyve for akvakulturproduksjon på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Side 17 av 17 VEDLEGG 2 - Definisjonar Med miljøressursar som omtalt i vilkår 2.5 og 12.1 meiner vi naturvernområde, naturtypar eller friluftsområde (registrerte i Naturbasen eller andre offentlege verkty) eller plante- og dyreartar (registrerte i Artskart) med sine leveområde. Med skadedyr i vilkår 2.6 meiner vi både artar som kan vere naturleg utbreidd eller som kan ha kome til som følgje av aktiviteten ved verksemda annan aktivitet i tilknyting til verksemda. Dersom tal individ med eit skadepotensial aukar eller det er fare for at tal individ aukar, må tiltak vurderast / eventuelt setjast i verk. Med framande artar i vilkår 2.6 legg vi til grunn IUCN sin definisjon: "Framande artar er artar, underartar eller lågare taxa som har fått menneske til å hjelpe seg med å spreie seg utanfor sitt naturlege utbreiingsområde og spreiingspotensial." Dei omtalte risikokatergoriane er svært høg (SE), høg (HI) og potensielt høg (PH). Kva for artar dette gjeld vil liggje føre oppdatert på Artsdatabanken si nettside Med kjemikal i vilkår 7 meiner ein her kjemiske stoff og stoffblandingar som vert brukt i verksemda. Døme på slike kjemikal er vaskemiddel, groehindrande middel, legemiddel, hydraulikkvæsker, drivstoff, brannhindrande middel, m.m. Støy, jf. vilkår 8: o o o o Med immisjon av støy meiner vi eit mål på støybelastning (innfallande lydtrykknivå) på eit punkt ut frå direkte måling og utrekning etter emmisjonsdata (måling ved støykjelda). L paekvt er A-vegd ekvivalent støynivå som gir eit mål på det gjennomsnittlege energimidla nivået for varierande støy over ein bestemt tidsperiode T, til dømes 4 timar, 8 timar, 12 timar eller 16 timar. L AFmax er A-vegd maksimalnivå for dei 5 10 mest støyande hendingane innafor perioden, målt/utrekna med tidskonstant "fast" på 125 ms. L den er A-vegd ekvivalent støynivå per driftsdøgn for dag-kveld-natt (day-eveningnight) med 10 db/ 5 db skjerping på natt/kveld. Tida i dei ulike periodane er dag: kl , kveld: kl og natt: kl L den er nærare omtalt i T-1442 og definert i rammedirektivet for støy (2002/49). o Med impulslyd meiner vi kortvarige, støytvise lydtrykk som varer under 1 sekund og der impulslyden er av typen «highly impulsive sound» som definert i kapittel 6 i støyrettleiaren T Dersom impulslyd førekjem meir enn 10 gonger per time vert grenseverdiane 5 dba lågare enn dei grenseverdiane som er oppførte i tabellen i vilkår 8.

29 Sakshandsamar: Gunn Helen Henne Vår dato Vår referanse Telefon: / E-post: Dykkar dato Dykkar referanse Sogn og Fjordane fylkeskommune Askedalen Leikanger Dokumentet vert berre sendt elektronisk. Fråsegn til søknad frå Nordfjord Forsøksstasjon AS om vidare løyve til FoU-drift med laksefisk på lokaliteten Bakjestranda i Bremanger kommune Vi viser til søknad frå Nordfjord Forsøksstasjon AS dagsett , oversend frå Sogn og Fjordane fylkeskommune same dag, og seinare komplettert den med kommunen si fråsegn og den med Mattilsynet si omgjering av avslag på søknaden. Søknaden, offentleg ettersyn og kommunal handsaming av søknaden Nordfjord Forsøksstasjon AS har eit løyve for FoU-aktivitet med laksefisk fram til Verksemda ønskjer å nytte dette ved lokaliteten Bakjestranda, og har søkt om nytt løyve for ein produksjon på inntil 780 tonn maksimal tillaten biomasse (MTB) fram til Det har ikkje vore drift på anlegget ved Bakjestranda sidan Anlegget består av seks plastringar, og fôringa skjer med slangar frå ein fôrflåte, som vert flytta litt nærmare land i høve til tidlegare. Det kom inn ein merknad frå ein grunneigar ved høyringa av søknaden, knytt til uhindra ferdsel med småbåt. Bremanger kommune opplyser at anlegget og fôrflåten ligg i område avsett til akvakultur i kommuneplanen sin arealdel. Kommunen ber om at det vert gjort vurderingar av samla belastning dersom det vert gjeve forlenga løyve, og at anlegget vert drifta med minst mogleg ureining i form av fôrrestar, fekaliar, stoff med giftverknader, støy og lys. Vurdering etter ureiningslova Fylkesmannen i Sogn og Fjordane har i eige skriv vurdert saka etter ureiningslova, og gjeve nytt permanent utsleppsløyve ved Bakjestranda for 780 tonn MTB av matfisk av laksefisk, på visse vilkår. Kopi av vedtaket er sendt til fylkeskommunen. Fylkesmannen si vurdering av konfliktar med naturmiljø og friluftsliv Naturmangfaldlova sine miljørettslege prinsipp ( 8-12) skal vere retningsgjevande for all offentleg utøving av mynde som vedkjem naturmangfaldet. Det er eit krav at vurderingar av prinsippa skal gå fram av vedtaket. Fylkesmannen si fråsegn er ikkje eit vedtak, men skal gje fagleg saksopplysning til Sogn og Fjordane fylkeskommune si avgjerd etter akvakulturregelverket. Fylkesmannen skal vurdere om tiltaket får konsekvensar for naturmiljø og friluftsliv. Vi vurderer tiltaket etter lakse- og innlandsfisklova, og vi legg vekt på prinsipp og føringar frå naturmangfaldlova, vassforskrifta og laksetildelingsforskrifta 30. Miljøverknader direkte knytt til utsleppa frå omsøkt produksjon er omtalt og vurdert i utsleppsløyvet og oversendingsbrevet for dette. For ei oversikt over dei viktigaste naturverdiane i området rundt lokaliteten Bakjestranda viser vi til vår tidlegare fråsegn frå 2015 (kopi er vedlagt) om akvakulturaktivitet med laksefisk på denne lokaliteten. Vi konkluderte då med å rå i frå forlenging av løyve ved Bakjestranda, av omsyn til høgt konfliktnivå med vill anadrom fisk og naturmangfaldet i området. Telefon Organisasjonsnummer N Nettstad fylkesmannen.no/sfj E-post fmsfpost@fylkesmannen.no Besøksadresse Hovudkontor: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Fjellvegen 11, 6800 Førde Postadresse Hovudkontor: Njøsavegen, Leikanger Landbruksavdelinga: Postboks 14, 6801 Førde

30 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 2/3 Situasjonen for laks og sjøaure har blitt stadig verre i fylket over tid. Innslaga av rømt oppdrettsfisk er i fleire vassdrag kontinuerleg høge, og smittepresset frå lakselus er så høgt at det tidvis kan påverke enkeltbestandar av både laks og sjøaure i store område. Kunnskapsgrunnlaget for dette er grundig. Oversikt over kunnskapsgrunnlaget og relevant kjeldelitteratur er gitt i 2015-fråsegna vår og i seinare fråsegner til andre søknader, og bør vere godt kjent for fylkeskommunen frå før. Dersom ønskjeleg, kan vi likevel utdjupe nyare kunnskap (etter vår førre fråsegn frå 2015). I 2016 var det ved Maurstadvika i Nordfjord eit vedvarande høgt påslag av lakselus på vill laksefisk som truleg har gitt ein negativ effekt på utvandrande laksesmolt frå fjordsystemet, og på sjøaure i dei råka områda 1. Vi kjenner ikkje vandringsrutene for laks i dette området i detalj, men laks frå elvane i Nordfjord vil truleg ikkje vandre forbi lokaliteten Bakjestranda. Sjøaure lever derimot langs kysten og i fjordane i større delar av året enn laks som vandrar ut i havet. I og med at Bakjestranda ligg nære fleire sjøaurevassdrag, er det viktig at lusesituasjonen er under kontroll. Mattilsynet viser til at det var mykje lakselus på denne lokaliteten sist det var drift her, og det vil vere uheldig om området igjen vil få auka påverknad frå lakselus. Naturverdiane og naturmangfaldet i området er minst like sårbare i dag som i 2015, og vi meiner difor at det er ein vesentleg risiko for at gjenetablering av lakseproduksjon ved Bakjestranda kan få uakseptable negative verknader. Spesielt dersom lokaliteten fungerer dårleg med omsyn på lakselussmitte, ettersom lusa i seg sjølv vil vere til direkte skade for sjøauren i området, men også fordi tømming av behandlingsvatn etter eventuell hyppig avlusing i brønnbåt med kjemikaliar/ legemiddel mot lakselus vil kunne skade marine organismar som er grunnlaget i økosystemet og dermed indirekte for fiskeriaktiviteten, det rike fuglelivet og for området sin appell for friluftslivet. Fylkesmannen rår difor i frå at det blir gjeve løyve til vidare produksjon av laksefisk ved lokaliteten Bakjestranda. Konklusjon Fylkesmannen si vurdering er å rå i frå vidare drift med laksefisk på lokaliteten Bakjestranda, av omsyn til vill anadrom fisk. Dersom det likevel vert gjeve løyve etter akvakulturlova til dette, tilrår vi at drifta må følgjast vesentleg tettare opp når det gjeld å halde kontroll med lakselus, enn det som var tilfelle sist lokaliteten var i bruk. Med helsing John Anton Gladsø seniorrådgjevar Gunn Helen Henne senioringeniør Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift. Vedlegg: 1. Kopi av Fylkesmannen si fråsegn frå Lakselusinfestasjon på vill laksefisk langs norskekysten i 2016: og 2017:

31 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 3/3 Kopi pr. e-post/edu: Nordfjord Forsøksstasjon AS Bremanger kommune Fiskeridirektoratet, Region vest Mattilsynet Miljødirektoratet

32 Sakshandsamar: Marte Kristin Rosnes Vår dato Vår referanse Telefon: / E-post: Dykkar dato Dykkar referanse Sogn og Fjordane fylkeskommune Askedalen Leikanger Nordfjord Forsøksstasjon - fråsegn til forlenga FoU-drift på lokalitet Bakjestranda i Bremanger kommune Fylkesmannen vurderer at forlenging av løyve til oppdrett av laks på lokaliteten Bakjestranda ikkje er i samsvar med måla i føresegnene til 4. og 5. (nml.) om anadrom fisk og biologisk mangfald. Kunnskapsgrunnlaget om lus er tilstrekkeleg etter 8. (nml.) og vi viser til at Nordfjord Forsøksstasjon AS har hatt langt større mengde lus enn det som er lovleg i På bakgrunn av dette må føre-var-prinsippet 9 (nml.) nyttast, og Fylkesmannen rår i frå at det vert gjeve forlenga løyve til oppdrett av laks på lokaliteten Bakjestranda. Vi viser til Nordfjord Forsøksstasjon AS sin søknad av , som vart sendt over frå fylkeskommunen Det vert søkt om løyve til å forlenge produksjonen av laks på lokaliteten Bakjestranda. Det opphavlege løyvet gjekk ut Fylkesmannen har som oppgåve å vurdere søknaden ut i frå arealplanar, konfliktar i høve til natur, miljø og friluftsliv, spesielle naturtypar og biologisk mangfald. Fylkesmannen har vidare mynde etter ureiningslova, og vil handsame saka etter ureiningslova i eit eige skriv. Arealplanar og kommunal handsaming I kommunalplanen for Bremanger er det avsett eit område for akvakultur (AK) ved lokaliteten Bakjestranda. Søknaden medfører ikkje endra arealbruk, og vi føreset at fylkeskommunen i si sluttbehandling av søknaden sikrar at anlegget ikkje er plassert i strid med kommuneplanen. Natur, biologisk mangfald og friluftsliv Naturmangfaldlova sine miljørettslege prinsipp ( 8-12) skal vere retningsgjevande for all offentleg utøving av mynde som vedkjem naturmangfaldet. Det er eit krav at vurderingar av prinsippa skal gå fram av vedtaket. Vi finn det avgjerande at søknader om utvidingar eller etableringar ikkje berre vert vurdert enkeltvis, men sett i samanheng med den totale belastninga på villfisken i området, jf. Hovudkontor Landbruksavdelinga E-post: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Fjellvegen 11, 6800 Førde fmsfpost@fylkesmannen.no Telefon: Postboks 14, 6801 Førde Internett: Telefaks: Telefon: Org.nr Telefaks:

33 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 2/6 naturmangfaldlova (nml.) 10 om samla belastning på økosystema. Vi viser elles til føringane om kunnskapsgrunnlag (nml.) 8 og føre-var-prinsippet (nml. 9) og laksetildelingsforskrifta 30. Verneområde, friluftsliv, vilt og biologisk mangfald: Område med stor verdi for natur og miljø innan fem kilometer frå lokaliteten er vist på vedlagt kartutsnitt frå Fylkesatlas (vedlegg 1 og 2). Om lag 3,5 km frå oppdrettsanlegget, i den indre delen av Bremangerpollen, ligg Førdspollen naturreservat 1 og 2. Lokaliteten utgjer ein del av eit større strandområde, som i det vesentlege omfattar marine gruntvassområde med langgrunne sandstrender langs nordsida av Bremangerpollen. Førdspollen er eit viktig våtmarksområde med rikt utvikla ålegrasenger med innslag av havgras, blåskjelbankar, tang og tare. Bremangerpollen og omliggande område er gyteområde for torsk, hyse og sild, og er rekna som særleg gode fiskeplassar for mange ulike fiskeslag, reker og hummar (vedlegg 4)3. Det er også område med tare, kamskjel og hjerteskjel i Bremangerpollen (vedlegg 1). Reker er ein nøkkelart i økosystemet og enkelte avlusingskjemikaliar kan ha ein direkte negativ effekt på krepsdyr som reker og hummar4 og 5. Nokre typar avlusingskjemikaliar er også vanskeleg å bryte ned, og kan finnast i registrerbare konsentrasjonar i mellom anna krabbe, opp til fire månadar etter bruk6. Kjemikaliane kan og spreie seg over store avstandar frå merdane der dei verte brukt7. Område med ålegraseng, havgras, blåskjelbankar, tang og tare, og som har gode førekomstar av fisk og skaldyr, understreker det viktige biologiske mangfaldet i området. Heile nordsida av Bremangerpollen er registrert som gruntvassområde med rasteplass for våtmarksfugl. Iglandsvika og Grotlesanden ligg om lag 1,6 km unna. Områda er vurdert i samband med verneplanarbeidet for våtmark. Grotlesanden og Haugsvika er regionalt viktige badestrandar i fylkesdelplan (vedlegg 2), og fine friluftsområde som i stor grad er nytta av turistar og fastbuande. Visholmen er også registrert sjøfuglområde i samband med verneplan for sjøfugl i Sogn og Fjordane, og ligg om lag 4,6 km frå anlegget. Oldesundet ligg mellom Bremangerlandet, Smørhamnsøy og Frøya. I sundet er det mange mindre øyar, holmar og skjer. Nokre av øyane har, eller har hatt, fast busetnad. Oldesundet er eit viktig trekk- og overvintringsområde for våtmarksfugl, som til dømes lommar, lappedukkar og andefugl. I alt er 55 artar med tilknyting til våtmark registrert. Øya Vedelskytten er registrert som sjøfugllokalitet8. Området er også eit mykje nytta båtutfartsområde og alle øyane er viktige i friluftslivsamanheng (vedlegg 2). 1,2 km frå anlegget ligg Noveskjera, som er ein hekkeplass for raudnebbterne. Dalevatnet ligg 3,5 km unna anlegget, og er også ein rasteplass for våtmarksfugl. Måseholmen i Dalavatnet er ein hekkelokalitet for fiskemåse9. Bremangerlandet er eit område med spesielle naturtypar, og har fleire fiske-, bade- og turområde. Nokre typar avlusingskjemikaliar er svært skadelege for det marine miljøet, og bruk av desse bør generelt unngåast i særleg omfang. Med omsyn til områda verna etter nml. har drifta etter vårt syn ikkje hatt større påverknad på verneformålet.

34 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 3/6 Vassforskrifta: Vassforskrifta har som mål at alle vassførekomstar i Noreg skal ha minimum «god økologisk tilstand». Forskrifta opnar ikkje for at det kan gjennomførast tiltak som gjer at tilstanden vert dårlegare, med mindre det kan vere grunnlag for unntak i tråd med 12. Vassførekomsten anlegget ligg i heiter i Vann-Nett C Bremangerpollen. Vurdering av påverknaden av utsleppa til sjø opp mot vassforskrifta sine føringar er gjort i eit eige skriv, i samband med vårt vedtak etter ureiningslova. I tillegg vil påverknad frå lakselus og rømt fisk kunne påverke miljøtilstanden negativt for anadrom fisk i elv. Fordi det ikkje er semje mellom fiskeriforvaltinga og villaksforvaltinga om påverknad av rømt fisk og lakselus, er dette mellombels ikkje med i vassforskrifta. Vill anadrom fisk: Lokaliteten Bakjestranda ligg i Bremangerpollen, om lag 3 km frå Dalevatnet og Dalelva. Dalevatnet og Dalelva har historisk hatt ein god bestand med aure. I lakseregisteret står bestanden registrert som redusert. Årsaka er samla belastning av fysiske inngrep, fjerning av kantvegetasjon, lakselus og ureining. Innan ein radius på 20 km ligg dei anadrome vassdraga Storelva (Sørgulen), Indrehusvassdraget, Riseelva, Husfestelva, Vingeelva, Solheimsvatnet, Blålielva, Leirgulelva og Olsbøelva (vedlegg 3). Alle er sjøaurevassdrag, men fleire har også innslag av laks. Kunnskapen vi har om sjøaure, viser at arten truleg nyttar heile område til næringssøk. Det er klart at store mengder lakselus er dødeleg, og har bestandsreduserande effekt på sjøaure. Nordfjord Forsøksstasjon AS kjem i raud kategori i Mattilsynet si prioriteringsliste for lakselustilsyn frå januar til oktober For å kome i raud kategori må selskapet ha vore over lovleg grense for kjønnsmoden holus i 10 % eller fleire av dei vekene som er rapportert10. Mattilsynet skriv: Rød kategori: Selskaper som har mange tilfeller av rapporteringer mer enn 0,5 kjønnsmodne hunnlus per fisk. Mattilsynet vil spesielt prioritere å følge opp disse selskapene. Oppfølgingen av disse selskapene blir tidlige varsel om tiltak for å holde seg under lakselusgrensen. Virkemidler Mattilsynet vil bruke avhenger av resultatene selskapene oppnår. Aktuelle virkemidler vil være alt fra pålegg, tvangsmulkt eller utslakting dersom pålegg ikke etterkommes. Selskaper i rød kategori vil bli vurdert strengt ved søknader om utvidelse av lokaliteter. Lusesituasjonen i Sogn og Fjordane viser at det har vore ei sterk forverring dei siste åra11, og at forbruk av avlusingskjemikaliar aukar medan effekten av kjemikaliane går ned12. Sommaren 2014 var sjøauren hardt råka av lakselus15. Årsaka til at sjøaure ofte er hardare råka enn laks er at sjøauren lever langs kysten og i fjordane i større delar av året enn laks som vandrar ut i havet. Sjøaure vert også påverka gjennom vinteren (Knut Wiik Vollset, Bjørn Torgeir Barlaup, Bjørnar Skår Registrering av lakselus i Sognefjorden vinter/vår 2014). I og med at Bakjestranda ligg så

35 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 4/6 nærme fleire sjøaurevassdrag er det veldig viktig at lusesituasjonen er under kontroll, også om vinteren. Samla vurdering: Bremangerpollen og området rundt har særleg gode førekomstar av fisk, tare, skjell, hummar og reker. Førekomstane understreker at det er eit biologisk mangfald i området som det er viktig å ta vare på. Vi viser til 4 i naturmangfaldlova (nml.) som heimlar forvaltningsmålet om å ivareta mangfaldet av naturtypar og -artar innanfor sitt naturlege leveområde, og 6 (nml.) som heimlar den generelle aktsemdplikta om å gjere det som er rimeleg for å unngå skade på naturmangfaldet i strid med 4 og 5 (nml.). Vi legg vekt på at spesielt reker og hummar kan påverkast av enkelte avlusingskjemikaliar, noko som igjen kan ha konsekvensar for yrkes- og fritidsfiske. Vidare skal offentlege avgjerder etter 8 (nml.), så langt det er rimeleg, byggje på vitskapleg kunnskap om bestanden sin situasjon, naturtypar si utbreiing og økologiske tilstand, i tillegg til effekten av påverknad på artane og naturtypane. Vi er ikkje kjent med viktige vandringsruter for laks nær ved anlegget, og oppdrettslokaliteten på Bakjestranda vil truleg ha avgrensa påverknad på laks. Sjøaure oppheld seg langs kysten og i fjordane mesteparten av året, medan laks vandrar hurtig frå elvane og ut til havet på næringssøk. Sjøaure vert difor påverka av lus frå oppdrettsaktivitet i større grad en laks. Sjøaure i Sogn og Fjordane er truga, og bestanden i Dalelva og Dalevatnet, som ligg nære anlegget, kan i stor grad verte påverka av lakselus frå oppdrettsanlegget på Bakjestranda. Det vil ikkje vere forsvarleg overfor sjøaure å forlenge løyve til oppdrett av laks dersom nivået av lus ikkje vert halde innanfor gjeldande regelverk. Vi vurderer at 9. (nml.) om føre-var-prinsippet må tilleggast stor vekt ved avgjerda, og viser til at Nordfjord Forsøksstasjon AS har hatt langt større mengde lus på sine anlegg i 2014 enn det som er lovleg. Store problem med lakselus kan òg føre til auka bruk av avlusingskjemikaliar, noko som kan vere skadeleg for reker og hummar nær anlegget. Vi viser igjen til 6. (nml.) om den generelle aktsemdplikta. Bremangerpollen har eit rikt biologisk mangfald som det er viktig å ta vare på. Fylkesmannen vurderer at forlenging av løyve til oppdrett av laks er i strid med 4. (nml.) om forvaltningsmål for naturtypar og økosystem, og. 5(nml.) om forvaltningsmål for artar. Difor bør det ikkje bli gitt nytt løyve til oppdrett av laks før lusesituasjonen er under kontroll. Konklusjon Fylkesmannen vurderer at forlenging av løyve til oppdrett av laks på lokaliteten Bakjestranda ikkje er i samsvar med måla i føresegnene til 4. og 5. (nml.) om anadrom fisk og biologisk mangfald. Kunnskapsgrunnlaget om lus er tilstrekkeleg etter 8. (nml.) og vi viser til at Nordfjord Forsøksstasjon AS har hatt langt større mengde lus enn det som er lovleg i På bakgrunn av dette må føre-var-prinsippet 9 (nml.) nyttast, og Fylkesmannen rår i frå at det vert gjeve forlenga løyve til oppdrett av laks på lokaliteten Bakjestranda.

36 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 5/6 Med helsing Gøsta Hagenlund assisterande fylkesmiljøvernsjef Marte Kristin Rosnes rådgjevar Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift. Kopi til: Bremanger kommune Nordfjord Forsøksstasjon AS Mattilsynet, DK Nordfjord Sogn og Fjordane fylkeskommune Fiskeridirektoratet, Region vest

37 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 6/6 Referanseliste 1) 2) 3) &minY= &maxX= &maxY= &layers=46%20491%20585%20587%20263&ba selayer=2&visibleoloverlays= 4) 5) 6) er/nb-no 7) /Lakselusmidler-sprer-seg-i-fjordene/ 8) 9) 10) /lakselus/mattilsynets_prioriteringsliste_for_lakselustilsyn oppdatert_2_februar_ /binary/Mattilsynets%20prioriteringsliste%20for%20lakselustilsyn%20- %20oppdatert%202.%20februar% ) 12) 3:0:25,6201&MainContent_6263=6496:0:25,6205&Content_6496=6178:114175:25, 6205:0:6562:1:::0:0 13)

38

39

40

41