3. Sameiginlega EES-þingmannanefndin

ÍSLENSK útgáfa EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins I EES-STOFNANIR 1. EES-ráðið 2. Sameiginlega EES-nefndin 3. Sameiginlega EES-þingmannanefndin 4. Ráðgjafarnefnd EES ISSN 1022-9337 Nr. 12 15. árgangur 6.3.2008 II EFTA-STOFNANIR 1. Fastanefnd EFTA-ríkjanna 2008/EES/12/01 EMAS Umhverfisstjórnunarkerfi bandalagsins Skráð athafnasvæði í Noregi í samræmi við reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 761/2001 frá 19. mars 2001... 1 2. Eftirlitsstofnun EFTA 2008/EES/12/02 2008/EES/12/03 Ákvörðun Eftirlitsstofnunar EFTA 329/05/COL frá 20. desember 2005 um fimmtugustu og fjórðu breytingu á málsmeðferðar- og efnisreglum á sviði ríkisaðstoðar ásamt tillögu að viðeigandi ráðstöfunum... 3 Ákvörðun Eftirlitsstofnunar EFTA 320/06/COL frá 31. október 2006 um breytingu á skránni sem er að finna í 39. lið hluta 1.2 í I. kafla I. viðauka við EES-samninginn og sýnir landamæraskoðunarstöðvar á Íslandi og í Noregi sem hafa öðlast viðurkenningu til dýraheilbrigðiseftirlits með dýrum og dýraafurðum frá löndum utan EES og um niðurfellingu á ákvörðun Eftirlitsstofnunar EFTA 246/06/COL frá 6. september 2006....................... 16 3. EFTA-dómstóllinn III EB-STOFNANIR 1. Ráðið 2. Framkvæmdastjórnin 2008/EES/12/04 2008/EES/12/05 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4867 BNP Paribas/Natixis/SLIB) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 20 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4874 Itema/ BarcoVision)............................................................ 21

2008/EES/12/06 2008/EES/12/07 2008/EES/12/08 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4884 FCC/ PORR/Autoput) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 22 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4980 ABF/ GBI Business)... 23 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5009 Randstad/ Vedior).... 24 2008/EES/12/09 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5044 Bridgepoint/Pret a Manger) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 25 2008/EES/12/10 2008/EES/12/11 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5050 Eaton/ Moeller).... 26 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5055 AXA/ Klépierre/Annecy Courier) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 27 2008/EES/12/12 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5060 Theodorus I/ Theodorus II/EADS Astrium/Euro Heat Pipes) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 28 2008/EES/12/13 2008/EES/12/14 2008/EES/12/15 2008/EES/12/16 2008/EES/12/17 2008/EES/12/18 2008/EES/12/19 2008/EES/12/20 2008/EES/12/21 2008/EES/12/22 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5071 AAC/ Polaris/BabySam) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 29 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5074 Bosch/ Mahle/JV) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 30 Tilkynning um fyrirhugaða samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5085 Platinum Equity/Delphi Steering) Mál sem kann að verða tekið fyrir samkvæmt einfaldaðri málsmeðferð... 31 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4809 France Télécom/Mid Europa Partners/One)... 32 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4827 Rio Tinto/Alcan)... 32 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4839 Areva NP/MHI/Atmea).... 33 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4893 Quebecor World/RSDB)... 33 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4937 Bank Sarasin & Cie/AIG Private Bank/JV)................. 34 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4957 Perstorp Holding/Solvay Interox (caprolactones business)).... 34 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4968 Reitan/SAS/NSB/Marked/Vizz/Travel)... 35

2008/EES/12/23 2008/EES/12/24 2008/EES/12/25 2008/EES/12/26 2008/EES/12/27 2008/EES/12/28 2008/EES/12/29 2008/EES/12/30 2008/EES/12/31 2008/EES/12/32 2008/EES/12/33 2008/EES/12/34 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4971 MPC/Viga-Villacero/MAN/Coutinho & Ferrostaal (JV))... 35 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4986 EQT V/Securitas Direct).... 36 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.4987 IBM/Cognos).... 36 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5003 REWE/UAB Palink)... 37 Ákvörðun um að hreyfa ekki andmælum við tilkynntri samfylkingu fyrirtækja (Mál COMP/M.5019 Holtzbrink/SevenOne/JV).... 37 Ríkisaðstoð Grikkland Málsnúmer C 61/07 (áður NN 71/07) Ríkisstyrkir sem runnið hafa til Olympic Airways Services/Olympic Airlines Auglýst eftir athugasemdum í samræmi við 2. mgr. 88. gr. EB-sáttmálans... 38 Ríkisaðstoð Svíþjóð (87. 89. gr. stofnsáttmála Evrópubandalagsins) Auglýsing framkvæmdastjórnarinnar samkvæmt 2. mgr. 88. gr. EB-sáttmálans Tilkynning afturkölluð Málsnúmer C 46/06 (áður N 347/06) Undanþága frá koltvísýringsgjaldi af eldsneyti sem brennt er í stöðvum sem falla undir losunarkvótakerfi ESB.... 38 Afnám almannaþjónustukvaða sem stjórnvöld í Frakklandi hafa lagt á, í samræmi við reglugerð ráðsins (EBE) nr. 2408/92, í tengslum við áætlunarflug milli Angoulême og Lyon, Épinal og Parísar, Grenoble og Parísar, Montpellier og Bordeaux, Montpellier og Nice og Montpellier og Strassborgar... 39 Tilkynning frá framkvæmdastjórninni samkvæmt a-lið 1. mgr. 4. gr. reglugerðar ráðsins (EBE) nr. 2408/92 Breyting á almannaþjónustukvöðum sem lagðar hafa verið á vegna áætlunarflugs á tilteknum leiðum á Spáni... 39 Auglýsing eftir tillögum EACEA/06/08 í tengslum við framkvæmd 4. aðgerðar, háskólaárið 2008, áætlunarinnar Erasmus Mundus, aðgerðaáætlunar bandalagsins um bætta menntun á háskólastigi og aukinn skilning milli menningarsvæða með samstarfi við þriðju ríki... 40 Auglýst eftir umsóknum fyrir árið 2008 Önnur áætlun um bandalagsaðgerðir á sviði lýðheilsu (2008 2013)... 41 Yfirlit um bandalagsákvarðanir um markaðsleyfi fyrir lyfjum sem teknar voru frá 1. desember 2007 til 31. desember 2007 (birt í samræmi við 13. eða 38. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 726/2004).... 42 3. Dómstóllinn

6.3.2008 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins Nr. 12/1 EFTA-STOFNANIR Fastanefnd EFTA-ríkjanna EMAS Umhverfisstjórnunarkerfi banda lags ins 2008/EES/12/01 Skráð athafn asvæði í Noregi í sam ræmi við reglu gerð Evrópu þingsins og ráðs ins (EB) nr. 761/2001 frá 19. mars 2001 12. febrúar 2007 Skráningarnúmer Heiti og heim ilis fang fyrir tækis Sími Bréfasími Netfang Tengiliður Atvinnu grein NO-000005 Kraft Foods Norge AS, avd Disenå N-2114 Disenå +47/62 96 82 00 +47/62 96 82 85 hbreisjoeberg@krafteurope.com Hanne Kari Breisjøberg 15.31 NO-000015 Rescon Mapei AS Vallsetveien 6 N-2120 Sagstua +47/62 97 20 00 +47/62 97 20 99 alan.ulstad@resconmapei.no Alan K. Ulstad 24.66 NO-000016 Håg AS Sundveien N-7460 Røros +47/72 40 72 00 +47/72 40 72 72 mbf@hag.no Mai Britt Fjerdingen 36.11 NO-000017 Gyproc AS Habornv 59 N-1631 Gamle Fredrikstad +47/69 35 75 00 +47/69 35 75 01 gyprocno@gyproc.com Jon Gjerløw 26.62 NO-000034 Savo AS Fyrstikkbakken 7 N-0667 Oslo +47/22 91 67 00 +47/22 63 12 09 bm@savo.no Birgit Madsen 36.11 NO-000044 Hydro Aluminium Profiler AS, Magnor Gaustadveien N-2240 Magnor +47/62 83 34 15 +47/62 83 33 00 oyvind.aasen@hydro.com Øyvind Aasen 27.422 NO-000059 Ørsta Gruppen AS N-6151 Ørsta +47/70 04 70 00 +47/70 04 70 04 firmapost@orstastaal.no Rolf O. Hjelle 28.1 NO-000063 Pyrox AS N-5685 Uggdal +47/53 43 04 00 +47/53 43 04 04 Eirik Helgesen 29.2 NO-000071 Forestia AS Avd Kvam N-2650 Kvam +47/62 42 82 00 +47/61 29 25 30 kvam@forestia.com Harvey Rønningen 20.200 NO-000083 Total E & P Norge AS Finnestadveien 44 N-4029 Stavanger +47/51 50 39 18 +47/51 50 31 40 firmapost@ep.total.no Ulf Einar Moltu 11.100 NO-000085 Kährs Brumunddal AS Nygata 4 N-2380 Brumunddal +47/62 36 23 00 +47/62 36 23 01 knut.midtbruket@kahrs.com Knut Midtbruket 20.200 NO-000086 Grøset Trykk AS Grøset Herregård N-2260 Kirkenær +47/62 94 65 00 +47/62 99 65 01 mari.b@groset.no Mari L Breen 22.22 NO-000090 AS Oppland Metall Mattisrudsvingen 2 N-2827 Hunndalen +47/951 30 186 +47/61 17 04 71 firmapost@oppland metall.no Knut Sørlie 37.00, 60.2

Nr. 12/2 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins 6.3.2008 Skráningarnúmer Heiti og heim ilis fang fyrir tækis Sími Bréfasími Netfang Tengiliður Atvinnu grein NO-000092 Forestia AS Braskereidfoss N-2435 Braskereidfoss +47/62 42 82 00 +47/62 42 82 78 braskeriedfoss@forestia.com Per Olav Løken 20.200 NO-000095 Grip Senter Storgata 23 C N-0184 Oslo +47/22 97 98 00 +47/22 42 75 10 eva-britt.isager@grip.no Eva Britt Isager 74.2 NO-000096 Gjøvik Land og Toten Interkommunale Avfallsselskap DA Dalborgmarka 100 N-2827 Hunndalen +47/61 14 55 80 +47/61 13 22 45 post@glt-avfall.no Bjørn E. Berg 90 NO-000097 Hydro Polymers AS Rafn es N-3966 Stathelle +47/35 00 60 42 +47/35 00 62 98 harald.meloy@hydro.com Harald Meløy 24.140 NO-000098 Norsk Metallfragmentering AS Mattisrudsvingen 2 2827 Hunndalen +47/951 30 186 +47/61 17 04 71 firmapost@oppland metall.no Knut Sørlie 37.1 NO-000099 Elektrogjenvinning Møre AS 6170 Vartdal +47/70 04 04 60 +47/70 06 71 18 elektrogj.more@adsl.no Hans Andreas Bakke 37.1 NO-000100 Elektrogjenvinning Norge AS Mattisrudsvingen 2 2827 Hunndalen +47/61 18 76 90 +47/61 18 76 98 firmapost@elektrogjenvinning.no Hans Andreas Bakke 37.1 NO-000101 Elektrogjenvinning Nord-Norge AS Skavdalsveien 6 9409 Harstad +47/952 08 199 +47/77 03 13 71 jon.skog@hrs.no Jon Skog 37.1 NO-000102 Elektrogjenvinning Romsdal AS Årøsætherveien 53 6422 Molde +47/415 24 038 +47/61 17 04 71 ev-roms@online.no Hans Andreas Bakke 37.1 NO-000103 Raufoss Metall AS Raufoss industripark, Bygning 365 2830 Raufoss +47/951 30 186 +47/61 17 04 71 anders-frisinger@raufoss.com Knut Sørlie 27.5 NO-000104 Toten Metall AS Blili 2854 Eina +47/951 30 186 +47/61 17 04 71 post@totenmetall.no Knut Sørlie 37.1 NO-000105 Oppland Metall Transport AS Mattisrudsvingen 2 2827 Hunndalen +47/951 30 186 +47/61 17 04 71 tord.linnerud@oppland metall.no Knut Sørlie 60.24 NO-000106 Norsk Industriolje AS Østerdalsgt 1 J 0602 Oslo +47/22 66 04 00 +47/22 66 04 01 jostein.urnes@relekta.no Jostein Urnes 51.510 NO-000107 Relekta Import AS Østerdalsgt 1 J 0602 Oslo +47/22 66 04 00 +47/22 66 04 01 jostein.urnes@relekta.no Jostein Urnes 51.820

6.3.2008 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins Nr. 12/3 Eftirlitsstofnun EFTA ÁKVÖRÐ UN EFTIR LITS STOFN UN AR EFTA 2008/EES/12/02 329/05/COL frá 20. desember 2005 um fimmtugustu og fjórðu breyt ingu á máls með ferð a r- og efnisreglum á sviði ríkis að stoðar ásamt tillögu að viðeigandi ráðstöfunum EFTIR LITS STOFN UN EFTA HEFUR TEKIÐ NEÐAN GREINDA ÁKVÖRÐ UN með hliðsjón af samningnum um Evrópska efna hags svæðið ( 1 ), einkum 61., 62. og 63. gr. og bókun 26, með hliðsjón af samningi milli EFTA-ríkjanna um stofnun eftir lits stofn un ar og dóm stóls ( 2 ), einkum 24. gr. og b-lið 2. mgr. 5. gr. ásamt 1. gr. I. hluta og 18. og 19. gr. II. hluta bókunar 3 við þann samning, og að teknu tilliti til eftir far andi: Samkvæmt 24. gr. samn ings ins um eftir lits stofn un og dóm stól ber Eftir lits stofn un EFTA að koma ákvæðum EES-samn ings ins um ríkis að stoð til fram kvæmda. Samkvæmt b-lið 2. mgr. 5. gr. samn ings ins um eftir lits stofn un og dóm stól ber Eftir lits stofn un EFTA að gefa út auglýsingar eða leið bein ing ar um mál sem EES-samn ing ur inn fjallar um ef sá samn ing ur eða samn ing ur inn um eftir lits stofn un og dóm stól kveða skýrt á um slíkt eða Eftir lits stofn un EFTA álítur það nauð syn leg t. Minnt er á máls með ferð a r- og efnisreglur á sviði ríkis að stoðar ( 3 ) sem Eftir lits stofn un EFTA samþykkti 19. janúar 1994 ( 4 ). Hinn 6. september 2005 samþykkti fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna nýja orðsendingu sem hefur að geyma reglur um beitingu ríkis að stoðarreglna gagnvart fjár mögn un flug valla og aðstoð vegna nýrra leiða sem er veitt flugfélögum með starfsemi á héraðs flug völlum ( 5 ). Sú orðsending varðar einnig Evrópska efna hags svæðið. Tryggja ber að EES-reglum um ríkis að stoð sé beitt á sama hátt hvarvetna á Evrópska efna hags svæðinu. Samkvæmt ákvæðum II. liðar undir fyrirsögninni ALMENNT í lok XV. við auka við EES-samn inginn ber Eftir lits stofn un EFTA, að höfðu sam ráði við fram kvæmda stjórn EB, að samþykkja gerðir sem samsvara þeim sem fram kvæmda stjórn in hefur samþykkt. Eftir lits stofn un in hefur leitað sam ráðs við fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna. Minnt er á að Eftir lits stofn un EFTA leitaði sam ráðs við EFTA-ríkin með bréfum um þetta efni sem dagsett voru 7. nóvember 2005. ( 1 ) EES-samn ing ur inn í því sem hér fer á eftir. ( 2 ) Samn ing ur inn um eftir lits stofn un og dóm stól í því sem hér fer á eftir. ( 3 ) Leið bein ing ar um ríkis að stoð í því sem hér fer á eftir. ( 4 ) Reglurnar birt ust upprunalega í Stjtíð. EB L 231, 3.9.1994, og í EES-viðbæti við þau nr. 32 sama dag. Dagrétt gerð Leið bein ing a um ríkis að stoð er birt á vefsetri eftir lits stofn un arinnar: www.eftasurv.int. ( 5 ) Banda lags leið bein ing ar um fjár mögn un flug valla og aðstoð vegna nýrra leiða sem er veitt flugfélögum með starfsemi á héraðs flugvöllum (Stjtíð. ESB C 312, 9.12.2005, bls. 1)

Nr. 12/4 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins 6.3.2008 ÁKVÖRÐ UN IN ER SVOHLJÓÐANDI: 1. 2. 3. Leið bein ing ar um ríkis að stoð breytast þannig að inn er felldur nýr kafli sem er tölusettur 30A og ber heitið Fjár mögn un flug valla og aðstoð vegna nýrra leiða sem er veitt flugfélögum með starfsemi á héraðs flug völlum. Nýi kaflinn er birt ur í I. við auka við ákvörð un þessa. Lagðar eru til viðeigandi ráðstafanir samkvæmt I. við auka við ákvörð un þessa. EFTA-ríkjunum skal til upp lýs ingar sent bréf með eintaki af ákvörð un þessari ásamt við auka við hana. Því er beint til EFTA-ríkjanna að þau gefi til kynna samþykki sitt við tillögunni að viðeigandi ráðstöfunum fyrir 1. júní 2006. Í sam ræmi við d-lið bókunar 27 við EES-samn ing inn skal fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna sent til upp lýs ingar eintak af ákvörð un þessari ásamt við aukanum. 4. Ákvörð un þessi skal birt, ásamt I. við auka, í EES-deild Stjórn ar tíð ind a Evrópu sam bandsins og EES-viðbæti við þau. 5. 6. Samþykki EFTA-ríkin tillöguna að viðeigandi ráðstöfunum skal auglýsing með helstu upp lýs ingum birt í EES-deild Stjórn ar tíð ind a Evrópu sam bandsins og EES-viðbæti við þau (auglýsingin fylgir ákvörð un þessari sem II. við auki). Ákvörð un þessi telst fullgild á ensku. Gjört í Brussel 20. desember 2005. Fyrir hönd Eftir lits stofn un ar EFTA Einar M. Bull Forseti Kurt Jäger Stjórnarmaður

6.3.2008 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins Nr. 12/5 VIÐ AUKI 30A FjÁR MÖgN UN flug VALLA og aðstoð vegna nýrra leiða sem er veitt flugfélögum með starfsemi á héraðs FLUg VÖLLUM 30A.1 Inngangur 30A.1.1 1. Málavextir Fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna ( fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna eða fram kvæmdastjórn in í því sem hér fer á eftir) hefur gefið út orðsendingu um fjár mögn un flug valla og aðstoð vegna nýrra leiða sem er veitt flugfélögum með starfsemi á héraðs flug völlum og er hún þáttur í heildaráætlun um uppbyggingu sam eigin legs loftrýmis Evrópuríkja. Samkvæmt ákvæðum um aukið viðskiptafrelsi, sem ganga undir nafn inu þriðji loftferðapakkinn og hafa verið í gildi í Evrópu sam bandinu frá árinu 1993 og á Evrópska efna hags svæðinu frá árinu 1994, hafa allir flug rekendur með EES-flug rekstrar leyfi haft ótakmarkaðan aðgang að svæðinu sem EES-samn ing ur inn tekur til og frelsi til að ákveða fargjöld allt frá því í apríl 1997 ( 1 ). Þessu fylgir að til þess að tryggja almenningi stöðugan aðgang að vandaðri þjónustu á viðráðanlegu verði á öllu yfir ráðasvæði sínu hafa EES-ríki getað lagt á, ef þau svo óska og á grundvelli skýrra lagaákvæða, kvaðir um almannaþjónustu að því er varðar ferðatíðni, stundvísi, sætaframboð eða afsláttarfargjöld fyrir til tekna hópa notenda. Á grundvelli slíkra almanna þjón ustu kvaða hefur tekist að nýta flugsamgöngur til að efla verulega samheldni atvinnu lífs og samfélags og auka byggðajafn vægi. 2. Að auki hafa verið gerðar ýmsar ráðstafanir er varða þætti á borð við úthlutun af greiðslu tíma ( 2 ), flugafgreiðslu ( 3 ) og tölvufarskráningarkerfi ( 4 ) í því skyni að skjóta stoðum undir þetta aukna viðskiptafrelsi og gera fyrir tækjum kleift að keppa á jafn ræðisgrundvelli. 3. 4. 5. 30A.1.1.1 6. Eftir lits stofn un EFTA ( eftir lits stofn un in í því sem hér fer á eftir) telur að leið bein ing ar fram kvæmdastjórn ar Evrópu banda laganna varði Evrópska efna hags svæðið og gefur hér með út samsvarandi leiðbein ing ar. Byggt er á valdheimildum stofnunarinnar samkvæmt b-lið 2. mgr. 5. gr. samnings milli EFTA-ríkjanna um stofnun eftir lits stofn un ar og dóm stóls (er nefnist samn ing ur inn um eftir lits stofn un og dóm stól i því sem hér fer á eftir) ( 5 ). Það er álit eftir lits stofn un arinnar að flug vellir geti haft áhríf á hagþróun einstakra byggðarlaga og getu þeirra til að halda uppi þjónustu á borð við menntun og heilsugæslu. Farþega- og vöruflutningar geta skipt sköpum um sam keppn is stöðu og uppbyggingu í sumum byggðarlögum. Flug vellir, sem bjóða góða þjónustu, geta dregið til sín flugfélög og stuðlað þannig að aukinni atvinnu starfsemi og meiri samheldni atvinnu lífs, samfélags og byggða á svæðinu sem EES-samn ing ur inn tekur til. Eftir lits stofn un in lýsir jafn framt ánægju sinni með uppbyggingu lágfargjaldaflugfélaga og hlut þeirra í því að lækka almennt verð lag flugþjónustu í Evrópu, breikka þjónustuúrval og gera stærra hópi almennings kleift að ferðast með flugi. Eftir lits stofn un inni ber þó að sjá til þess að ákvæði EES-samn ings ins séu virt, einkum sam keppn is reglurnar og þá sérstaklega þær sem snúa að ríkis að stoð. Flug vallarflokkar Sem stendur ríkir mis mun andi öflug samkeppni milli mis mun andi tegunda flug valla. Þetta er grund vallar atriði þegar kemur að rann sókn um á ríkis að stoð sem snúast um að athuga í hvaða mæli samkeppni gæti raskast og hvaða áhrif á fram kvæmd EES-samn ings ins gætu komið fram. Sam keppn is aðstæður eru metnar í hverju einstöku tilviki með hliðsjón af mörkuðunum sem um er að ræða. Rann sókn ir hafa þó leitt í ljós ( 6 ) að stórir millilandaflug vellir eiga að jafn aði í samkeppni við sams konar flug velli á öllum við kom andi flutningamörkuðum, og ræðst sam keppn is stigið þá af þáttum á borð við umferðarþröng og það hvort um aðra flutningamáta er að velja, eða við stóra héraðs flug velli í vissum tilvikum (sjá hér á eftir). Stórir héraðs flug vellir geta átt í samkeppni ekki aðeins við aðra slíka flug velli heldur einnig helstu millilandaflug velli á Evrópska efna hags svæðinu og landflutninga, einkum ef góðar samgönguleiðir liggja ( 1 ) Reglu gerð ráðs ins (EBE) nr. 2407/92 frá 23. júlí 1992 um veitingu flug rekstrar leyfa til handa flugfélögum (Stjtíð. EB L 240, 24.8.1992), sem var felld inn í EES-samn ing inn sem liður 66b í XIII. við auka samkvæmt ákvörð un sam eigin legu EES-nefndarinnar nr. 7/94 frá 21. mars 1994 (Stjtíð. EB L 160, 28.6.1994, bls. 1, og EES-viðbætir nr. 17, 28.6.1994), reglu gerð ráðs ins (EBE) nr. 2408/92 frá 23. júlí 1992 um aðgang banda lags flugfélaga að flugleiðum innan banda lags ins (Stjtíð. EB L 240, 24.8.1992), sem var felld inn í EES-samn ing inn sem liður 64a í XIII. við auka samkvæmt ákvörð un sam eigin legu EES-nefndarinnar nr. 7/94 frá 21. mars 1994 (Stjtíð. EB L 160, 28.6.1994, bls. 1, og EES-viðbætir nr. 17, 28.6.1994) og reglu gerð ráðs ins (EBE) nr. 2409/92 frá 23. júlí 1992 um fargjöld og farmgjöld í flugþjónustu (Stjtíð. EB L 240, 24.8.1992), sem var felld inn í EES-samn ing inn sem 65. liður XIII. við auka samkvæmt ákvörð un sam eigin legu EES-nefndarinnar nr. 7/94 frá 21. mars 1994 (Stjtíð. EB L 160, 28.6.1994, bls. 1, og EES-viðbætir nr. 17, 28.6.1994). ( 2 ) Reglu gerð ráðs ins (EBE) nr. 95/93 frá 18. janúar 1993 um sam eigin legar reglur um úthlutun af greiðslu tíma á banda lags flug völlum (Stjtíð. EB L 14, 22.1.1993), sem var felld inn í EES-samn ing inn sem liður 64b í XIII. við auka samkvæmt ákvörð un sam eigin legu EES-nefndarinnar nr. 154/2004 (Stjtíð. ESB L 102, 21.4.2005, bls. 33, og EES-viðbætir nr. 20, 21.4.2005). ( 3 ) Til skip un ráðs ins 96/67/EB frá 15. október 1996 um aðgang að flugaf greiðslu markaðinum á flug völlum banda lags ins (Stjtíð. EB L 272, 25.10.1996), sem var felld inn í EES-samn ing inn sem liður 64c í XIII. við auka samkvæmt ákvörð un sam eigin legu EESnefndarinnar nr. 79/2000 frá 2. október 2000 (Stjtíð. EB L 315, 14.12.2000, bls. 20, og EES-viðbætir nr. 59, 14.12.2000). ( 4 ) Reglu gerð ráðs ins (EBE) nr. 2299/89 frá 24. júlí 1989 um starfsreglur fyrir notkun tölvufarskráningarkerfa (Stjtíð. EB L 220, 29.7.1989, bls. 1), sem var felld inn í EES-samn ing inn sem 63. liður XIII. við auka samkvæmt ákvörð un sam eigin legu EESnefndarinnar nr. 148/99 frá 5. nóvember 1999 (Stjtíð. EB L 15, 18.1.2001, bls. 45, og EES-viðbætir nr. 3, 18.1.2001). ( 5 ) Heildartexti samn ings ins um eftir lits stofn un og dóm stól, með öllum áorðnum breyt ingum, er birt ur á vefsetri EFTA-skrifstofunnar: http://secretariat.efta.int/web/legaldocuments. ( 6 ) Study on competition between airports and the application of state aid rules (Rann sókn á samkeppni milli flug valla og beitingu ríkis að stoðarreglna) Cranfield University, júní 2002.

Nr. 12/6 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins 6.3.2008 að flug vellinum á landi. Rann sókn irnar hafa einnig leitt í ljós að smáir flug vellir eiga að jafn aði ekki í samkeppni við aðra flug velli, nema hvað í sumum tilvikum getur verið um að ræða samkeppni við nálæga flug velli svipaðrar stærðar þar sem markaðssvæðin skarast. 7. Í þessum leið bein ing um eftir lits stofn un arinnar eru notaðir eftirtaldir fjórir flug vallarflokkar: A-flokkur, þ.e. stórir EES-flug vellir, með meiri umferð en 10 milljónir farþega á ári. B-flokkur, þ.e. innanlandsflug vellir, með umferð á bilinu 5 til 10 milljónir farþega á ári. C-flokkur, þ.e. stórir héraðs flug vellir, með umferð á bilinu 1 til 5 milljónir farþega á ári. C-flokkur, þ.e. litlir héraðs flug vellir, með minni umferð en 1 milljón farþega á ári. 30A.2 mark mið þessara leið bein ing a og breyt ingar frá leið bein ing unum frá árinu 1994 8. 9. Í 30. kafla leið bein ing a Eftir lits stofn un ar EFTA um ríkis að stoð er vísað til leið bein ing a fram kvæmdastjórn ar Evrópu banda laganna frá árinu 1994 um beitingu 92. gr. (nú 87. gr.) og 93. gr. (nú 88. gr.) EB-sáttmálans og 61. gr. EES-samn ings ins um ríkis að stoð vegna starfsemi á sviði flug rekstrar ( 7 ) (er nefnast hér flug rekstrar leið bein ing arnar ). Í flug rekstrar leið bein ing unum er ekki tekið á öllum nýjum atriðum varðandi fjár mögn un flug valla og aðstoð vegna nýrra leiða. Í leið bein ing um fram kvæmda stjórn arinnar frá árinu 1994 er nær eingöngu fjallað um skil yrði fyrir aðstoð við flugfélög, og takmarkast bein rekstrar aðstoð við flugfélög við almanna þjón ustu kvaðir og aðstoð félagslegs eðlis. Í undirkafla II.3 í leið bein ing um fram kvæmda stjórn arinnar frá árinu 1994 er fjallað um fjár fest ingu hins opinbera í flug vallarvirkjum. Þar kemur eftir far andi fram: Fram kvæmdir við (flug vallar) mannvirki eru almenn efnahagsráðstöfun sem fram kvæmda stjórn in hefur ekkert um að segja samkvæmt ríkis að stoðarreglum sáttmálans. Þessi almenna regla gildir aðeins um fram kvæmdir við mannvirki á vegum aðild ar ríkjanna, en ekki aðstoð sem leiðir af ívilnandi meðferð sem til tekin fyrir tæki njóta í tengslum við notkun á mannvirkjunum. Fyrirliggjandi leið bein ing ar koma því til viðbótar leið bein ing unum frá árinu 1994, en ekki í stað þeirra, með því að tilgreina hvernig beita ber sam keppn is reglum gagnvart mis mun andi aðferðum við fjár mögnun flug valla (sjá undirkafla 30A.4) og gagnvart aðstoð vegna nýrra leiða sem er veitt flugfélögum með starfsemi á héraðs flug völlum (sjá undirkafla 30A.5). 10. 11. 12. Eftir lits stofn un in hefur í þessu samhengi hliðsjón af ávinningi af því að byggja upp héraðs flug velli: Aukin notkun héraðs flug valla er liður í bará ttunni við umferðarþröng í lofti við helstu flug velli í Evrópu. Í hvítbók um flutningastefnu fyrir Evrópuríki til ársins 2010 ( 8 ) gefur fram kvæmda stjórn in eftir far andi skýringar: Sértæk aðgerðaáætlun um umferðarþröng í lofti er komin í fram kvæmd, en ekki hefur verið hugað nægi lega að umferðarþröng á jörðu niðri enn sem komið er. Þó lætur nærri að annar hver flug völlur í Evrópu sé þegar kominn á það stig að anna ekki lengur meiri umferð á jörðu niðri, eða nálgist það. Með því að fjölga flug völlum sem flogið er frá til annarra Evrópuríkja er Evrópubúum gert auðveldara um vik að ferðast. Með uppbyggingu þessara flug valla er einnig stuðlað að hagþróun í við kom andi byggðarlögum. Þegar kemur að uppbyggingu á þjónustu standa héraðs flug vellir hins vegar oft höllum fæti í samanburði við helstu flug velli í Evrópu, svo sem flug vellina í Lundúnum, París eða Frankfurt. Þeir hafa ekki stuðning af stóru og þekktu flugfélagi sem miðar rekstur sinn einkum við við kom andi flug völl til þess að gefa farþegum kost á eins mörgum áfangastöðum og við verður komið og til að nýta sér umtalsverða stærðarhagkvæmni slíkrar tilhögunar. Vera kann að þeir hafi ekki náð þeirri markstærð sem þyrfti til að gera þá nægi lega eftirsóknarverða. Jafn framt verða héraðs flug vellir oft að glíma við ófullnægjandi ímynd og slæmt orðspor vegna staðsetningar sinnar á svæðum sem búa við bágan efnahag. Af ofangreindum ástæðum hefur eftir lits stofn un in í þessum leið bein ing um tekið jákvæða afstöðu til uppbyggingar héraðs flug valla, þótt tryggja verði að farið sé að öllu leyti eftir reglum um gagnsæi, bann við mismunun og meðal hóf til þess að koma í veg fyrir sam keppn is röskun, sem er andstæð sam eigin legum hags munum, í tengslum við opinberar fjárveitingar til héraðs flug valla og ríkis að stoð við flugfélög. Þessi nálgun verður einnig að sam ræmast almennum stefnumiðum í flutningamálum, einkum samþættingu við járn braut asamgöngur. Á undanförnum árum hefur áætlunum um uppbyggingu háhraðajárn braut anets verið framfylgt af miklum metnaði, hvort sem litið er til stefnumörkunar eða fjár mögn un ar. Háhraðajárnbraut ir eru afar álitlegur kostur við hlið flugs þegar litið er til ferðatíma, farmiðaverðs, þæginda og sjálfbærrar þróunar. Þó að mikið vanti á að háhraðajárn braut anetið nái til alls svæðisins sem EES-samning ur inn tekur til ber því að leitast við að nýta flutningagetu háhraðajárn braut a til að koma upp skilvirkum ( 7 ) Í 30. kafla leið bein ing a eftir lits stofn un arinnar um ríkis að stoð, sem fjallar um aðstoð vegna starfsemi á sviði flug rekstrar (Stjtíð. EB L 124, 23.5.1996, og EES-viðbætir nr. 23, 23.5.1996), er vísað til leið bein ing a fram kvæmda stjórn arinnar um beitingu 92. og 93. gr. EB-sáttmálans og 61. gr. EES-samn ings ins gagnvart ríkis að stoð á sviði flug rekstrar og tekið fram að eftir lits stofn un in muni beita viðmiðum sem samsvara þeim sem um getur í leið bein ing um fram kvæmda stjórn arinnar. ( 8 ) Hvítbók, European Transport Policy for 2010: Time to decide COM(2001) 370 lokaútg..

6.3.2008 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins Nr. 12/7 tengingum með góðri þjónustu og hvetja járn braut afélög og flugfélög til samstarfs á grundvelli 53. gr. EES-samn ings ins um að efla samvirkni þessara tveggja flutningahátta með hags muni notenda fyrir augum. 13. Að því leyti, sem afstaða er tekin í þessum leið bein ing um til atriða á borð við það hvort um aðstoð sé að ræða, er í þeim að finna, til upp lýs ingar, almenna túlkun eftir lits stofn un arinnar á slíkum atriðum á þeim tíma sem textinn er skrifaður. Þetta er aðeins gert til viðmiðunar og með fyrirvara um túlkun EFTA-dómstólsins og dóm stóla Evrópu banda laganna á þessu. 30A.3 Gildissvið og sam eigin legar reglur um sam rýmanleika 30A.3.1 14. 15. 16. 17. 18. 19. 30A.3.2 30A.3.2.1 20. Gildissvið og lagagrundvöllur Í þessum rammaákvæðum er skýrt til hvaða atriða verður litið og hvaða aðferðum verður beitt við mat eftir lits stofn un arinnar á opinberri fjár mögn un flug valla og ríkis að stoð vegna nýrra leiða með hliðsjón af reglum og máls með ferð á sviði ríkis að stoðar. Mat eftir lits stofn un arinnar verður byggt á ákvæðum 2. mgr. 59. gr. eða a-, b- eða c-lið 61. gr. EES-samn ings ins. Samkvæmt 2. mgr. 59. gr. EES-samn ings ins er EFTA-ríkjunum heimilt að víkja frá reglum um ríkis að stoð þegar um ræðir fyrir tæki sem falið er að veita þjónustu er hefur almenna efnahagslega þýðingu ef beiting slíkra reglna kemur í veg fyrir að þau geti að lögum eða í raun leyst af hendi þau sérstöku verkefni sem þeim eru falin og að því tilskildu að þróun viðskipta sé ekki raskað í þeim mæli að stríði gegn hags munum samn ings að ilanna. Í 3. mgr. 61. gr. EES-samn ings ins kemur fram hvaða tegundir aðstoðar má lýsa sam rýmanlegar EESsamningnum. Í a- og c-lið 3. mgr. 61. gr. er kveðið á um undanþágur vegna aðstoðar sem er veitt til að efla hagþróun á til teknum svæðum og/eða greiða fyrir þróun ákveðinna atvinnu greina. Í 25. kafla Leið bein ing a um ríkis að stoð, sem fjallar um landsbundna byggðaaðstoð (og nefnist leiðbein ing ar um landsbundna byggðaaðstoð í því sem hér fer á eftir), tilgreindi eftir lits stofn un in við hvaða skil yrði mætti telja byggðaaðstoð sam rýmanlega fram kvæmd EES-samn ings ins á grundvelli a- og c-liðar 3. mgr. 61. gr. Rekstrar aðstoð ( 9 ), sem er veitt flug völlum eða flugfélögum (til dæmis aðstoð vegna nýrra leiða), má aðeins lýsa sam rýmanlega samningnum í undan tekn ing ar til vikum, og að fullnægðum ströngum skil yrðum, í byggðarlögum sem standa höllum fæti, þ.e. byggðum sem njóta undanþágu samkvæmt a-lið 3. mgr. 61. gr. EES-samn ings ins, og strjálum byggðum ( 10 ). Samkvæmt ákvæðum b-liðar 3. mgr. 61. gr. getur aðstoð, sem veitt er til að hrinda í fram kvæmd mikilvægum sam eigin legum evrópskum hags munamálum, talist sam rýmanleg fram kvæmd EES-samnings ins. Vísað er sérstaklega til verkefna sem varða samevrópsk flutningakerfi, en undir það geta fallið flug vallarfram kvæmdir. Ef ofangreind ákvæði eiga ekki við ræðst mat eftir lits stofn un arinnar á því, hvort aðstoð við flug velli og aðstoð vegna nýrra leiða sé sam rýmanleg ákvæðum EES-samn ings ins, af ákvæðum c-liðar 3. mgr. 61. gr. samn ings ins. Grund vall ar regl urnar, sem eftir lits stofn un in fer eftir, koma fram í eftir far andi málsgreinum. Er um ríkis að stoð að ræða? Atvinnu starfsemi á vegum flug valla Í EES-samningnum eru engin ákvæði sem lúta að því hvort flug vellir skuli vera í ríkiseign eða einkaeign. Þegar kemur að því að meta hvort um ríkis að stoð sé að ræða hefur það mest að segja hvort aðstoðarþeginn hefur atvinnu starfsemi með höndum ( 11 ). Ekki getur legið nokkur vafi á því að flugfélög stundi atvinnustarfsemi. Með sama hætti er það svo að um leið og flug völlur hefur atvinnu starfsemi telst hann fyrir tæki í skiln ingi 1. mgr. 61. gr. EES-samn ings ins, óháð því hver lögformleg staða hans er eða hvernig fjár mögn un hans er háttað, og ber þá að beita ríkis að stoðarreglunum ( 12 ). 21. Í Aéroports de Paris-málinu ( 13 ) var það niðurstaða Evrópu dóm stólsins (er nefnist dóm stóllinn í því sem hér fer á eftir) að flug vallarrekstur og starfsemi, sem er fólgin í flug vallarþjónustu við flugfélög og þjónustuveitendur hvers konar innan flug valla, væri atvinnu starfsemi vegna þess að með slíkri starfsemi væri flugfélögum og öðrum þjónustuveitendum seldur aðgangur að flug vallaraðstöðu gegn gjaldi sem rekstrar aðilinn réði sjálfur, og þar eð hún félli ekki undir opinbert valdsvið hans sem stjórn valds mætti ( 9 ) Leið bein ing ar Eftir lits stofn un ar EFTA um ríkis að stoð, kaflinn um landsbundna byggðaaðstoð (Stjtíð. EB L 111, 29.4.1999, og EES-viðbætir nr. 18, 29.4.1999). Í leið bein ing unum um landsbundna byggðaaðstoð er rekstrar aðstoð skilgreind sem aðstoð sem miðar að því að lækka rekstrar útgjöld fyrir tækis (26. mgr. undirkafla 25.4), en stofnfjár fest ing er fjárfestin[g] í fastafjár munum í tengslum við að koma á fót nýrri starfstöð, stækka fyrirliggjandi starfsstöð, eða hefja starfsemi sem felur í sér grundvallarbreyt ingu á fram leiðslu vöru eða fram leiðslu fer li í fyrirliggjandi starfsstöð (6. mgr. undirkafla 25.4). ( 10 ) Sjá 26. mgr. undirkafla 25.4 og áfram í leið bein ing unum um landsbundna byggðaaðstoð. ( 11 ) Samkvæmt dóma fram kvæmd Evrópu dóm stólsins telst starfsemi, sem er fólgin í sölu á vörum og þjónustu á til teknum markaði, jafn an atvinnu starfsemi. Sjá mál C-35/96 Fram kvæmda stjórn in gegn ítalska ríkinu [1998] ECR I-3851 og mál C-180/98 til 184/98 Pavlov [2000] ECR I-6451. ( 12 ) Mál C-159/91 og C-160/91, Poucet gegn AGF og Pistre gegn Cancava [1993] ECR I-637. ( 13 ) Mál T-128/98, Aéroports de Paris gegn fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna [2000] ECR II-3929, staðfest í máli C-82/01 [2002] ECR I-9297, 75 79. mgr.

Nr. 12/8 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins 6.3.2008 greina hana frá starfsemi sem innt væri af hendi á grundvelli þess valdsviðs. Flug vallarrekandinn hefur því í grund vall ar atriðum með höndum atvinnu starfsemi í skiln ingi 1. mgr. 61. gr. EES-samn ings ins, en slík starfsemi fellur undir ríkis að stoðarreglurnar. 22. 23. 30A.3.2.2 24. Á hinn bóginn er ekki víst að öll starfsemi flug vallarrekanda teljist atvinnu starfsemi. Nauð syn leg t er að greina milli mis mun andi þátta starfseminnar og skera úr um það hvaða þættir starfseminnar séu atvinnustarfsemi ( 14 ). Dóm stólinn hefur úrskurðað að starfsemi, sem er að jafn aði á ábyrgð ríkisins og stjórn vald innir af hendi á grundvelli valdsviðs síns, sé ekki atvinnu starfsemi og ríkis að stoðarreglurnar taki því ekki til hennar. Starfsemi af þessu tagi er meðal annars öryggisgæsla, flugumferðarstjórn, löggæsla, tollgæsla o.s.frv. Í almennum atriðum verður fjár mögn un slíkrar starfsemi að takmarkast við að mæta kostnaði sem af henni hlýst og má ekki nota þá fjár muni til að standa undir kostnaði við aðra atvinnu starfsemi ( 15 ). Fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna skýrði þetta í orðsendingu sinni frá 10. október 2001 í kjölfar árásanna hinn 11. september 2001: Ekki þarf að nefna að beinist til teknar ráðstafanir beint að flugfélögum og öðrum fyrir tækjum í greininni, til að mynda flug völlum eða fyrir tækjum sem sinna flugafgreiðslu eða flugleiðsöguþjónustu, mega stjórn völd ekki fjár magna slíkar ráðstafanir með þeim hætti að leiði til rekstrar aðstoðar sem er ósam rýmanleg ákvæðum sáttmálans. F l u g v a l l a r s t a r f s e m i s e m t e l s t t i l þ j ó n u s t u s e m h e f u r a l m e n n a, e f n a h a g s l e g a þýðingu Stjórn vald getur flokkað sumt af þeirri atvinnu starfsemi, sem fer fram á vegum flug valla, sem þjónustu sem hefur almenna, efnahagslega þýðingu. það leggur flug vallarrekandanum þá á herðar til teknar almanna þjón ustu kvaðir til þess að tryggja að almannahags munum sé þjónað með fullnægjandi hætti. Við slíkar aðstæður geta stjórn völd bætt flug vallarrekanda viðbótarkostnað sem hlýst af því að fullnægja almanna þjón ustu kvöðinni. Ekki er útilokað að rekstur flug vallar í heild geti, í undan tekn ing ar til vikum, talist þjónusta sem hefur almenna efnahagslega þýðingu. Í slíkum tilvikum gæti stjórn vald lagt almannaþjón ustu kvaðir á flug völlinn til dæmis flug völl í afskekktu byggðarlagi og ákveðið að greiða endurgjald vegna þeirra kvaða. Þó ber að taka fram að sem þjónusta, sem hefur almenna efnahagslega þýðingu, má rekstur flug vallar í heild ekki taka til starfsemi sem tengist ekki beint grundvallarstarfsemi flug vallarins, sjá iv. lið 43. mgr. 25. Í þessu samhengi vekur eftir lits stofn un in athygli á dómi dóm stólsins í Altmark-málinu ( 16 ), sem er grundvöllur réttarfram kvæmdar að þessu leyti. Niðurstaða dóm stólsins var að endurgjald fyrir almannaþjónustu teldist ekki ríkis að stoð í skiln ingi 87. gr. EB-sáttmálans ef eftirtöldum fjórum skil yrðum væri fullnægt: 1. Eiginlegar almanna þjón ustu kvaðir verða að hvíla á fyrir tækinu sem þiggur endurgjaldið, og þær kvaðir verða að vera skýrt skilgreindar. 2. Skilgreina verður fyrirfram og á hlutlægan og gagnsæjan hátt þær forsendur sem ráða útreikningi endurgjaldsins. 3. Endurgjaldið má ekki vera umfram það sem þarf til að mæta, að fullu eða að hluta, útgjöldum sem fyrir tækið hefur af því að fullnægja almanna þjón ustu kvöðunum, að teknu tilliti til tekna sem koma á móti og eðlilegs hagnaðar. 4. Sé fyrir tækið, sem falið er að inna af hendi almanna þjón ustu kvaðir í til teknu tilviki, ekki valið samkvæmt reglum um opinber innkaup með það að mark miði að velja bjóðanda sem sinnt getur þjónustunni með minnstum kostnaði fyrir samfélagið, skal ákveða endurgjaldið á grundvelli greiningar sem sýnir hvaða kostnað dæmigert fyrir tæki, sem er vel rekið og nægi lega vel búið flutningatækjum til að geta sinnt almannaþjónustunni vel, hefði haft af því að fullnægja kvöðunum, að teknu tilliti til tekna sem koma á móti og eðlilegs hagnaðar af því að inna kvaðirnar af hendi. 26. 27. 30A.3.2.3 28. Endurgjald vegna almanna þjón ustu kvaða, sem lagðar eru á flug vallarrekanda, telst ekki ríkis að stoð ef það fullnægir skil yrðunum sem sett eru í Altmark-dóminum. Opinber fjár mögn un annarra flug valla en þeirra, sem um getur hér á undan, getur talist ríkis að stoð í skiln ingi 1. mgr. 61. gr. EES-samn ings ins ef hún hefur áhrif á samkeppni og á viðskipti milli aðila að EES-samningnum. Áhrif fjár muna, sem renna til flug valla, á samkeppni og á viðskipti milli aðila að EES-samningnum Meta má samkeppni milli flug valla með hliðsjón af því á hvaða forsendum flugfélög velja flug velli, og einkum með samanburði á þáttum á borð við það hvaða flug vallarþjónusta er í boði og hverjir við skiptavin irnir eru, mannfjölda eða atvinnu starfsemi, umferðarþröng, hvort leiðir liggja að vellinum á landi og hversu há gjöld eru innheimt vegna notkunar á flug vallarvirkjum og þjónustu. Notkunargjöldin skipta ( 14 ) Mál C-364/92 SAT Fluggesellschaft gegn Eurocontrol [1994] ECR I-43. ( 15 ) Mál C-343/95 Calì & Figli gegn Servizi ecologici porto di Genova [1997] ECR I-1547. Ákvörð un fram kvæmda stjórn arinnar N 309/2002 frá 19. mars 2003, Flug vernd Bætur vegna útgjalda sem hlutust af árásunum 11. september 2001. Ákvörð un framkvæmda stjórn arinnar N 438/2002 frá 16. janúar 2002, Aðstoð sem veitt er til stuðnings hlutverki yfir valda í hafn arekstri. ( 16 ) Mál C-280/00 Altmark Trans og Regierungspräsidium Magdeburg gegn Nahverkehrsgesellschaft Altmark [2003] ECR I-7747.

6.3.2008 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins Nr. 12/9 höfuðmáli vegna þess að opinberar fjárveitingar til flug vallar geta nýst til þess að halda flug vallargjöldum óeðlilega lágum og laða þannig að umferð og geta einnig valdið verulegri röskun á samkeppni. 29. Álit eftir lits stofn un arinnar á grundvelli þessara leið bein ing a er þó að nota megi flokkana, sem tilgreindir eru í 7. mgr., sem vísbendingu um samkeppni milli flug valla og þannig hversu mikil áhrif opinberar fjárveitingar til flug vallar hafi til röskunar á samkeppni. Þannig verður að jafn aði litið svo á að opinberar fjárveitingar til innanlandsflug valla og EES-flug valla (A-flokks og B-flokks) raski eða geti raskað samkeppni og hafi eða geti haft áhrif á viðskipti milli aðildar ríkja EES-samn ings ins. Aftur á móti er ólíklegt að fjárveitingar til lítilla héraðs flug valla (D-flokks) raski samkeppni eða hafi áhrif á viðskipti í þeim mæli að stríði gegn sam eigin legum hags munum. 30. Að slepptum þessum almennu vísbendingum er hins vegar engin leið að setja reglur sem ná til allra hugsan leg ra tilvika, einkum þegar um ræðir flug velli í C-og D-flokki. Af þessum sökum ber að tilkynna allar ráðstafanir sem geta falið í sér ríkis að stoð við flug völl til þess að meta megi áhrif þeirra á samkeppni og á viðskipti milli aðild ar ríkja EES-samn ings ins, og eftir því sem við á hvort þær sam rýmist fram kvæmd EES-samn ings ins. 31. 30A.3.2.4 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. Ákvörð un fram kvæmda stjórn arinnar frá 13. júlí 2005 um beitingu 86. gr. EB-sáttmálans gagnvart ríkis aðstoð sem er fólgin í endurgjaldi fyrir almannaþjónustu tekur til flug valla í D-flokki sem falið er að veita þjónustu er hefur almenna efnahagslega þýðingu. Endurgjald fyrir almannaþjónustu, sem telst ríkis að stoð, er þó undanþegið kröfunni um fyrirframtil kynn ingu ef það fullnægir til teknum skil yrðum sem mælt er fyrir um í ákvörð un inni ( 17 ). Ákvörð un fram kvæmda stjórn arinnar hefur ekki verið felld inn í EES-samning inn enn sem komið er. Reglan um einkafjárfesti í markaðshagkerfi Samkvæmt 125. gr. EES-samn ings ins hefur samn ing ur inn engin áhrif á reglur samn ings að ila um skipan eignarréttar. Aðild ar ríkin geta því átt og rekið fyrir tæki og keypt hlutafé eða eignarhluta af öðru tagi í skráðum og óskráðum félögum. Þessi regla felur í sér að aðgerðir eftir lits stofn un arinnar geta hvorki leitt til þess að stjórn völd, sem fjárfesta í eiginfé til tekinna fyrir tækja, verði látin gjalda stöðu sinnar né að þau fái hagfelldari meðferð hennar vegna. Á samsvarandi hátt er það ekki hlutverk eftir lits stofn un arinnar að fella dóma um það hvernig fyrirtæki velja fjár mögn un ar leiðir. Í leið bein ing unum er því enginn munur gerður á aðstoðarþegum á grundvelli rekstrar forms eða þess hvort þeir tilheyra hinu opinbera eða einkageiranum, og tilvísanir til flug valla og rekstrar félaga þeirra ná yfir lögaðila hvers konar. Við þetta bætist að ekki leiðir af slíkum sjónarmiðum um bann við mismunun og um jafn ræði að stjórnvöld og opinber fyrir tæki séu undanþegin því að beita sam keppn is reglum. Það á almennt við að hvort sem opinberar fjárveitingar renna til flug valla eða stjórn völd beina þeim beint eða óbeint til flugfélaga, ræðst mat eftir lits stofn un arinnar á því hvort um aðstoð sé að ræða af því hvort einkafjárfestir hefði við svipaðar aðstæður skráð sig fyrir hlutafénu sem um ræðir, að teknu tilliti til þess hverjar ávöxtunarhorfurnar eru og óháð félagslegum sjónarmiðum og atriðum sem lúta að hags munum byggðarinnar og atvinnu veganna ( 18 ). Dóm stóllinn hefur fellt dóm sem hér segir: það er að jafn aði forsenda fyrir beitingu jafn ræðisreglunnar, sem stjórn völd ríkjanna vísa til í tengslum við sambandið milli opinberra fyrir tækja og einkafyrir tækja, að staða þeirra sé sambærileg. [ ] framleiðslu- og viðskiptastefna einkafyrir tækja ræðst einkum af því að þau þurfa að skila hagnaði. Ákvarðanir opinberra fyrir tækja geta aftur á móti mótast af öðrum þáttum sökum þess að stjórn völd, sem leitast við að þjóna almannahags munum, geta haft áhrif á þær ákvarðanir. ( 19 ) Þannig er hugmyndin um ávöxtunarhorfur fyrir tækisins, sem leggur í raun fram fé sem markaðsaðili, höfuðatriði í þessu samhengi. Dóm stólar Evrópu banda laganna hafa einnig úrskurðað að háttsemi opinbers fjárfestis skuli borin saman við háttsemi einkafjárfestis sem fylgir heildstæðri uppbyggingarstefnu hvort sem hún er almenn eða takmarkast við eina grein og tekur mið af ávöxtunarhorfum til lengri tíma litið ( 20 ). Þetta sjónarmið á einkum við þegar um ræðir fjár fest ingar í mannvirkjum. ( 17 ) Sjá ákvörð un fram kvæmda stjórn arinnar nr. 2005/842/EB um beitingu 2. mgr. 86. gr. EB-sáttmálans gagnvart ríkis að stoð í formi bóta til til tekinna fyrir tækja sem veita opinbera þjónustu sem hefur almenna, efnahagslega þýðingu (Stjtíð. ESB L 312, 29.11.2005, bls. 67). Ákvörð un in hefur ekki verið felld inn í EES-samn ing inn enn sem komið er. Meðan ákvörð un in hefur ekki verið felld inn í EES-samn ing inn gildir því að þessar tegundir endurgjalds fyrir almannaþjónustu eru til kynn ingaskyldar samkvæmt almennum ákvæðum þess efnis í I. hluta og 2. gr. II. hluta bókunar 3 við samn ing inn um eftir lits stofn un og dóm stól. ( 18 ) Mál 40/85 Konungsríkið Belgía gegn fram kvæmda stjórn inni [1986] ECR I-2321. ( 19 ) Sam ein uð mál 188/80 til 190/80 franska ríkið, ítalska ríkið og breska ríkið gegn fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna [1982] ECR 2571, 21. mgr. ( 20 ) Mál C-305/89 Ítalska ríkið gegn fram kvæmda stjórn inni ( Alfa Romeo ) [1991] ECR I-1603, 20. mgr. Mál T-228/99 Westdeutsche Landesbank Girozentrale gegn fram kvæmda stjórn inni [2003] ECR II-435, 250 270. mgr.

Nr. 12/10 EES-viðbætir við Stjórnartíðindi Evrópusambandsins 6.3.2008 39. 40. 41. 42. Þegar EFTA-ríkin eða stjórn völd láta ríkisfjár muni renna til flug vallarrekenda eða flugfélaga verður því jafn an að meta það með hliðsjón af þessum sjónarmiðum. Hagræði af því tagi telst ekki ríkis að stoð þegar þannig stendur á að EFTA-ríkin og stjórn völd haga sér á sama hátt og einkafyrir tæki hefðu gert. Séu ríkisfjár munir aftur á móti látnir renna til fyrir tækis á hagfelldari kjörum (þ.e. á lægra verði, í efnahagslegum skiln ingi) en einkafyrir tæki hefði boðið fyrir tæki í sambærilegri fjárhagsstöðu og áþekku sam keppn is umhverfi nýtur það fyrir tæki stuðnings sem telst ríkis að stoð. Þegar litið er til aðstoðar vegna nýrra leiða er hugs an leg t að flug völlur í opinberri eigu láti flugfélag njóta hagræðis með því að nota fjár muni sem verða til í atvinnu starfsemi hans, og telst slíkt þá ekki ríkis að stoð ef flug vallarrekandi sýnir fram á að hann hafi hagað sér eins og einkafjárfestir, til að mynda með því að leggja fram viðskiptaáætlun sem sýnir áætlaðan hagnað af atvinnu starfsemi á vegum flug vallarins. Ef einkarekinn flug völlur lætur hins vegar af hendi fé sem er í raun ekkert annað en opinberir fjár munir sem opinber stofnun hefur látið renna til flug vallarins í þessu skyni verður að líta á slíka styrki sem ríkis að stoð ef ákvörð un in um að nýta opinbera fjár muni á þennan hátt er tekin á vegum stjórn valda. Til þess að einkafjárfestareglan geti átt við, með þeirri niðurstöðu að ekki sé um aðstoð að ræða, verður að liggja fyrir að rekstur atvinnu rekandans, sem gegnir hlutverki fjárfestis, sé í heild traustur: Flugvallarrekandi, sem kostar ekki eigin fjár fest ingar og greiðir ekki gjöld í tengslum við þær, eða fær hluta rekstrar kostnaðar greiddan úr opinberum sjóðum, umfram kostnað við verkefni sem innt eru af hendi í almannaþágu, getur að jafn aði ekki talist einkafjárfestir í markaðshagkerfi, með fyrirvara um úrskurði í einstökum málum. Þegar um slíkan atvinnu rekanda er að ræða er því miklum erfiðleikum bundið að beita þessari aðferð. 30A.4 Fjár mögn un flug valla 43. 44. 30A.4.1 45. 46. 47. Flug vallarstarfsemi má skipta í eftirtalda flokka: i. Fram kvæmdir við mannvirki og búnað (flugbrautir, flugstöðvarbyggingar, flughlöð, flugturn) eða búnað sem nýtist í beinum tengslum við slík mannvirki (eldvarnabúnað, verndar- og öryggisbúnað). ii. Rekstur mann virkja, þ.e. viðhald og daglegur rekstur flug vallarvirkja. iii. Flug vallarþjónusta sem tengist loftflutningum, til að mynda flugafgreiðsla og notkun tilheyrandi mann virkja, eldvarnaþjónusta, neyðarþjónusta, öryggisþjónusta o.s.frv. iv. Atvinnu starfsemi sem tengist ekki beinlínis meginstarfsemi flug vallarins, m.a. fram kvæmdir, fjármögn un, not og útleiga á landi og byggingum, ekki aðeins undir skrifstofur og geymslur, heldur einnig gistirými og iðnaðarstarfsemi á flug vellinum, auk verslana, veitingastaða og bílastæðarýmis. Þar eð ekki er um flutningastarfsemi að ræða taka leið bein ing arnar, sem hér birt ast, ekki til þessara atriða heldur fer um mat á þeim eftir við kom andi reglum um einstakar atvinnu greinar eða almennum reglum. Þessar leið bein ing ar gilda um alla flug vallarstarfsemi, að undanskildum öryggismálum, flugleiðsögn og annarri starfsemi sem EFTA-ríki hefur með höndum í krafti stöðu sinnar sem stjórn valds ( 21 ). Fjár mögn un flug vallarvirkja Þessi undirkafli varðar aðstoð vegna fram kvæmda við flug vallarvirki og búnað eða aðstöðu sem nýtist í beinum tengslum við slík mannvirki eins og skýrt er í i. lið 43. mgr. og 44. mgr. hér á undan. Mannvirki eru grundvöllur atvinnu starfseminnar sem flug vallarrekandi hefur með höndum. Þau eru þó einnig tæki sem stjórn völd geta notað til að hafa áhrif á hagþróun byggðarlaga, skipulags mál, flutningamál o.s.frv. Flug vallarrekendur, sem hafa með höndum atvinnu starfsemi í skiln ingi dómsins sem um getur í 21. mgr., eiga að standa sjálfir undir kostnaði við notkun og uppbyggingu mann virkja sem þeir nýta. Þetta þýðir að leggi EFTA-ríki (og þá einnig héraðsyfirvöld og staðaryfirvöld í því ríki) flug vallarrekanda til mannvirki án þess að koma fram eins og um einkafjárfesti væri að ræða og án þess að huga nægi lega að fjárhagslegum atriðum geta opinberir styrkir vegna kostnaðar flug vallarrekanda við uppbyggingu mannvirkja fært honum fjárhagslegt hagræði umfram keppi naut a og er af þeim sökum skylt að tilkynna slíka styrki og rannsaka þá með hliðsjón af reglum um ríkis að stoð. 48. Fram kvæmda stjórn Evrópu banda laganna og eftir lits stofn un in hafa þegar gert grein fyrir því við hvaða skil yrði viðskipti á borð við sölu á landi eða byggingum ( 22 ) eða einkavæðingu fyrir tækis ( 23 ) fela ekki í sér hættu á ríkis að stoð, að þeirra mati. Þessi skil yrði eru fyrir hendi, í flestum tilvikum, ef viðskiptin fara fram á markaðsverði, einkum ef verðið er niðurstaða út boðs sem er nægi lega vel auglýst, opið, óskilyrt og laust við mismunun, og tryggt er að bjóðendur njóti jafn ræðis. Með fyrirvara um skuldbindingar, sem leiðir af reglum og grund vall ar sjón ar mið um á sviði opinberra innkaupa og úthlutunar sérleyfa, eftir ( 21 ) Sjá ákvörð un fram kvæmda stjórn arinnar N 309/2002 Frakkland: Öryggi í flugi Bætur vegna útgjalda sem hlutust af árásunum 11. september 2001 (Stjtíð. ESB C 148, 25.6.2003). ( 22 ) Leið bein ing ar Eftir lits stofn un ar EFTA um ríkis að stoð í tengslum við sölu stjórn valda á lóðum og húseignum (Stjtíð. EB L 137, 8.6.2000, og EES-viðbætir nr. 26, 8.6.2000). Þær leið bein ing ar svara til orðsendingar fram kvæmda stjórn arinnar um ríkis að stoð í tengslum við sölu stjórn valda á lóðum og húseignum. ( 23 ) Skýrsla fram kvæmda stjórn ar Evrópu banda laganna um stefnu í sam keppn is málum, 1993, 402. og 403. mgr.