1 Innleiing Skildring av lokaliteten Planlagt arbeid Miljømål Utførte undersøkingar... 6

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no INNHALDSLISTE 1 Innleiing... 3 2 Skildring av lokaliteten... 3 3 Planlagt arbeid... 5 4 Miljømål... 6 5 Utførte undersøkingar... 6 5.1 Feltarbeid... 6 5.2 Laboratoriearbeid... 7 6 Resultat... 8 6.1 Botntilhøve... 8 6.2 Kjemiske analysar... 9 7 Vurderingar... 10 8 Risiko og tiltaksvurdering... 11 VEDLEGG Analyserapportar frå Eurofins 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 2 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no 1 Innleiing Multiconsult er engasjert av Masfjorden kommune til å utarbeida områdeplan for Haugsværdalen. Det er mellom anna planlagt å utvide E39 med utfylling i Haugsværvatnet. Planen har vore på offentleg ettersyn og Fylkesmannen i Hordaland har kome med merknadar om at forureiningstilhøva knytt til utfylling i vatnet må vurderast. Etter oppdrag frå Masfjorden kommune har Multiconsult utført miljøtekniske undersøkingar i sedimenta i Haugsværvatnet i området der det skal fyllast ut. Multiconsult har tidligare utført miljøvurderingar knytt til vasskvalitet og naturtilhøve i samband med utbygging av eit transformatoranlegg rett sør for Haugsværvatnet (Multiconsult notat nr. 614762 RIGm NOT 001). Føreliggjande notat inneheld ei skildring av den miljøtekniske undersøkinga, resultat av kjemiske analysar og ei vurdering av forureiningstilhøva i sedimenta i Haugsværvatnet. Multiconsult har òg utført geotekniske undersøkingar og vurderingar i området, sjå Multiconsultrapport nr. 615349 RIG RAP 002, datert 17.10.2014. 2 Skildring av lokaliteten Haugsværdalen ligg i Masfjorden ca. 4 km nordvest for Matre, sjå kartskisse i figur 1. Haugsværvatnet ligg i nordre delar av dalen og har via Gjerdbergelva utlaup i Haugsværfjorden om lag 750 m nord for vatnet, sjå flyfoto i figur 2. Mot vest og mot aust stig landskapet bratt opp mot ca. 600 700 m høge fjell. Det er fleire bekkar som kjem ned frå desse fjella og drenerer til elva og vatnet. E39 går på austsida av vatnet. Det er kraftleidningar på vestsida. I nord, ved utlaupet av Haugsværvatnet, ligg ein bensinstasjon, verkstad og daglegvarebutikk som nyttar Haugsværvatnet som vasskjelde. Det er planlagt å etablera to borehol som ny vasskjelde for dei som i dag nyttar Haugsværvatnet som vasskjelde. Borehola skal liggja vest for utlaupet frå vatnet. I vann nett er Haugsværvatnet ikkje definert som ein eigen vassførekomst, men som ein del av elva Langevatnet til Haugsværfjorden (067 101 R). Vasstypen er svært kalkfattig og klar liten elv. Økologisk tilstand er satt som moderat grunna langtransportert forureining som sur nedbør. I tidlegare undersøkingar er det målt relativt låg ph. Kjemiske tilhøve er ikkje definert. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 3 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no ± Figur 1. Oversiktskart. Aktuelt område er avmerkt med rosa. Haugsværvatnet har eit areal på 0,0664km 2 (www.nve.no). Største djup er om lag 10 m, men store delar av vatnet har eit djup på ca. 6 8 m. Vatnet er noko grunnare mot nordvest (Multiconsultrapport nr. 615349 RIG RAP 002, teikning G2). Årsavrenning (punkt) i området varierer frå 2649 søraust for vatnet til 3926 i fjellet sørvest for vatnet. Årsavrenning er estimert til 85 l/s pr km 2. Nedbørsnormalen for Matre er på 2 750 mm nedbør i året. Berggrunnen i området er i hovudsak sure grunnfjellsbergartar som er motstandsdyktige mot forvitring og gjev grunnlag for relativt næringsfattig jordsmonn. Sør for Haugsværsvatnet er det elveavsetnad med mykje organisk materiale i lausmassane. Vegetasjonen synes å vere lite kravfull. Fleire av artane i området er typiske for sterkt og klar oseanisk vegetasjonsseksjon. Området er i høve til NVE atlas (www.nve.no) ikkje innafor grensa eller grenser til verna vassdrag. Det er i artsdatabanken (www.artsdatabanken.no) pr. 10.10.2014 ingen registreringer av raudlista artar i det aktuelle området. Det er i naturbase (www.naturbase.no) ingen registreringar av prioriterte naturtypar, viltområde eller verneområde i det aktuelle området. Det er nokre stadar observert tusenblad og flotgras i vatnet. Det er tidlegare observert fisk i vatnet. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 4 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no ± Haugsværfjorden Haugsværvatnet E39 Figur 2. Flyfoto over området. Vassprøvar som er tekne ved utlaupet syner at det til tider er koliforme bakterier i vatnet. Fargetalet og KOF er noko høgt. Nærare skildringar av vassprøvetaking og vurderingar knytt til desse er gjeve i Multiconsult notat nr. 614762 RIGm NOT 001. 3 Planlagt arbeid Det er planlagt å fylgje ut på austsida av heile Haugsværvatnet, sjå kartskisse i figur 3. Det er enno ikkje fastlagt når detaljprosjekteringa av utfyllinga vil starta. E39 N Haugsværvatnet Figur 3. Kartskisse som synar planlagt utfylling. Kartskissa er teken frå Multiconsult teikning nr. 614762 C001. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 5 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no 4 Miljømål Miljømål for prosjektet er at arbeidet ikkje skal føre til spreiing av forureining som kan vere skadeleg for miljøet i Haugsværvatnet 5 Utførte undersøkingar Utfylling i sjø og vassdrag utført frå land er underlagt retningslinjer gjeve i Plan og bygningslova, men der sedimenta på utfyllingsstaden er forureina gjeld òg Forureiningslova. 5.1 Feltarbeid Feltarbeid med prøvetaking av sedimenta vart utført 22. oktober 2014 av miljøgeolog og feltpersonell frå Multiconsult. Det regna, men det var lite vind. Det vart samla inn prøvar frå totalt fire prøvestasjonar (PR 1 PR 4) i Haugsværvatnet, der PR 1 PR 3 er frå området der det er planlagt å fylle ut. PR 4 er eit referansepunkt midt i vatnet. Omtrentleg plassering av prøvestasjonane er vist på kartskissene i figur 4 og 5. Prøvestasjonane vart ikkje målt inn, men er ca. plassering er teikna inn i høve til kjenneteikn i terrenget. Alle prøvar er tekne ved hjelp av ein fallprøvetakar ("gravity corer") frå småbåt. Det vart nytta 0,5 m lange prøverøyr av akrylplast med ein indre diameter på 44 45 mm. Frå kvar prøvestasjon vart det samla inn fire parallelle prøver av botnsedimenta. Sylinderprøvane vart etter prøvetaking skildra visuelt og splitta i 10 cm djupneintervall, 0 10 cm (overflateprøvar), 10 20 cm, 20 30 cm og 30 40 cm. Parallellprøvane frå kvar prøvestasjon vart blanda til éin blandeprøve for kvart djupneintervall. Prøvane vart preparert i Multiconsult sitt geotekniske laboratorium. Prøvane vart pakka i luft og diffusjonstette rilsanposer og frose ned før dei vart sendt til eksternt laboratorium for kjemiske analysar. E39 PR 3 PR 1 PR 2 Haugsværvatnet PR 4 Figur 3. Kartskisse som synar planlagt utfylling og ca. plassering av prøvestasjonar. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 6 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no ± Haugsværvatnet PR 1 E39 PR 4 PR 2 PR 3 Figur 5. Flyfoto over Haugsværvatnet med omtrentleg plassering av prøvestasjonar avmerka. 5.2 Laboratoriearbeid Ein blandprøve av toppsedimenta (0 10 cm) frå kvar av dei fire prøvestasjonane vart sende til kjemisk analyse. Prøvane er analyserte for innhald av dei organiske miljøgiftene PCB 7 (polyklorerte bifenyler) ΣPAH 16 (polysykliske aromatiske hydrokarboner). I tillegg er prøvane analyserte for innhald av dei uorganiske stoffa arsen (As), bly (Pb), kadmium (Cd), krom (Cr), kopar (Cu), kvikksølv (Hg), nikkel (Ni) og sink (Zn). Innhaldet av tørrstoff, finstoffdel mindre enn 63μm og mindre enn 2μm samt organisk innhald (glødetap) er bestemt. I tillegg er prøvane frå PR 1 (20 30 cm), PR 2 (30 40 cm) og PR 4 (10 20 cm) analysert for innhald av PAH. Dei kjemiske analysane er akkrediterte og utførte av laboratoriet Eurofins. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 7 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden multiconsult.no Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet 6 Resultat 6.1 Botntilhøve I følgje den geotekniske undersøkinga er det i vatnet eit 2 14 m tjukt topplag med organisk materiale. Dei øvste sedimenta er dy som med djupna går over til noko forvandla torv. Det er antatt ein tjukkleik av dy på minst 4 m. Det er òg registrert enkelte steinar, blokker og restar av tre i dei organiske massane. Nærare skildring av grunntilhøva i vatnet er gjeve i den geotekniske rapporten. Under den miljøgeologiske undersøkinga vart det registrert laust lagra organisk materiale i alle prøvestasjonane, sjå bilete i figur 6. Sedimenta var brune, finkorna, utan lukt og med eit lågt innhald av tørrstoff (frå 9,6 % i PR 2 til 13,8 % i djupare delar av PR 4). Innhaldet av organisk materiale er høgt, rundt 30 % av tørrstoff. Figur 6. Sedimentprøvar frå PR 1 i Haugsværvatnet. Nærare skildring av sedimenta frå dei ulike prøvestasjonane er gjeve i tabell 1. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 8 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no Tabell 1. Skildring av sedimentprøver. Prøvestasjon Djup, m Prøvelengde, cm Skildring av prøvematerialet Prøvar PR 1 Ca 1,7 32, 34, 30, 24 Laust lagra dy, litt vassplantar 0 10, 10 20, 20 30 PR 2 Ca. 5,5 38, 41, 16, 43 Laust lagra dy 0 10, 10 20, 20 30, 30 40 PR 3 Ca. 3 8, 42, 25, 25 Laust lagra dy 0 10, 10 20 PR 4 Ca. 7 23, 18, 8, 30 Dy, noko fastare med djupna 0 10, 10 20 Prøvar som er analysert er utheva og understreka. 6.2 Kjemiske analysar Analyseresultata er nærare vurdert under. Miljødirektoratet si rettleiing TA 1468/1997 "97:04 Klassifisering av miljøkvalitet i ferskvann" er nytta for dei parametrane der det ligg føre kvalitetsklassar. Systemet vurderer vasskvaliteten i høve til fem tilstandsklasser, gradert frå bakgrunnsnivå til svært dårleg miljøtilstand. Fargekoder er vist under. For krom og organiske miljøgifter finst det ikkje tilstandsklassar for ferksvatn, og her er det til orientering nytta tilstandsklassar i Miljødirektoratet si rettleiing TA 2229/2007 "Veileder for klassifisering av miljøkvalitet i fjorder og kystfarvann. Revidering av klassifisering av metaller og organiske miljøgifter i vann og sedimenter", da desse parametrane ikkje er inkludert i TA 1468/1997. Analyseresultata er vist i tabellane 2 og 3. Analyserapportar frå laboratoriet Eurofins er lagt ved notatet. Dei uorganiske miljøgiftene (metall med unntak for krom) er klassifisert etter Miljødirektoratet si rettleiing TA-1468/1997./ Dei organiske miljøgiftene og krom er klassifisert etter Miljødirektoratet si-rettleiing TA-2229/2007. Miljødirektoratet sine tilstandsklasser: I = Ubetydelig forureina/bakgrunn II = Moderat forureina/god III = Markert forureina /Moderat IV = Sterkt forureina/dårlig V = Meget sterkt forureina /Svært dårlig Tabell 2. Analyseresultat uorganiske parametre PR 1 PR 2 PR 3 PR 4 0-10 cm 0-10 cm 0-10 cm 0-10 cm Tørrstoff % 10 9,6 11,7 12,3 <63 m 58,7 39,1 40,4 43,3 <2 m % av TS 8,6 <1 9,5 10,2 TOC (O gl ) 30,4 32,5 31,7 30,6 As 8,3 4,2 2,3 6,6 Pb 99 97 50 74 Cd 0,40 <0,010 0,38 0,57 Cr mg/kg 18 21 13 22 Cu TS 21 23 14 21 Hg 0,111 0,115 0,068 0,095 Ni 14 16 11 16 Zn 82 94 59 93 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 9 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no Tabell 3. Analyseresultat organiske parametre; klassifisering av 11 av 16 undersøkte PAHsambindingar, sum PAH 16, sum PCB 7 og tørrstoff. PR 1 PR 1 PR 2 PR 2 PR 3 PR 4 PR 4 Snitt 0-10 cm 20-30 cm 0-10 cm 30-40 cm 0-10 cm 0-10 cm 10-20 cm Fenantren 36 38 70 <20 27 56 79 45 Fluoranten 210 260 340 47 150 270 420 242 Pyren 140 180 250 34 100 200 300 172 Benzo(a) 68 88 110 <20 50 89 160 82 antracen Krysen 280 430 430 52 190 350 480 316 Benzo(b) fluoranten 770 860 1000 130 500 860 1100 745 Benzo(k) 140 190 220 30 99 190 270 163 fluoranten µg/kg TS Benzo(a)pyren 100 120 160 <20 72 130 220 116 Ideno(1,2,3-cd) 410 380 330 47 290 260 450 310 pyren Dibenzo(a,h) 63 70 43 <20 40 35 93 51 antracen Benzo(ghi) 320 260 210 40 220 160 390 229 perylen PAH 16 2500 2900 3200 380 1700 2600 3900 2454 PCB 7 i.p. i.a. i.p. i.a. i.p. i.p. i.a - TS % 10 10,2 9,6 12,5 13,8 - i.p.: Ikkje påvist i.a.: ikkje analysert Med unntak av bly og kadmium er alle uorganiske parametre i alle analyserte prøvar påvist i tilstandsklasse I. Kadmium vart påvist i tilstandsklasse II i ein av fire prøvar (PR4, referanseprøve), medan bly vart påvist i tilstandsklasse II i alle dei fire prøvane. Sedimenta vert vurdert som ikkje forureina av uorganiske miljøgifter. Det er ikkje påvist PCB i sedimenta. Det vart påvist ulike PAH sambindingar i dei fire overflateprøvane. For å få eit betre bilete av forureiningstilhøva vart det òg analysert for PAH i ytterlegare tre prøvar, då på materiale noko djupare ned i sedimenta. Analyseresultata synar at sedimenta er forureina av enkelte PAH sambindingar, tilsvarande tilstandsklasse II til V. Det er liten forskjell mellom overflateprøvar og djupare prøvar. Konsentrasjonar av sum PAH 16 vert klassifisert i tilstandsklasse II III. 7 Vurderingar Undersøkinga syner at sedimenta i Haugsværvatnet er laust lagra, finkorna og har eit høgt innhald av organisk materiale. Sedimenta er forureina av PAH. I høve til grenseverdiar gjeve i Miljødirektoratet si rettleiing er det i hovudsak PAH sambindingane benzo(b)fluoranten, ideno(1,2,3 cd) pyren og benzo(ghi)perylen som er påvist i konsentrasjonar som tilsvarar dårleg tilstand (sterkt til meget sterkt forureina). Desse er lite løyseleg i vatn og er i hovudsak bundne til 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 10 av 11

Områdeplan Haugsværdalen, Masfjorden Miljøtekniske grunnundersøkingar knytta til planlagt utfylling i Haugsværvatnet multiconsult.no sedimenta. Det er og lite informasjon om miljøverknaden av desse stoffa, noko som medfører høge sikkerheitsfaktorer og dermed låge grenseverdiar. Dei høgaste verdiane av PAH sambindingar vart påvist i den djupare prøven frå referansestasjonen PR 4 (10 20 cm). Det vart og påvist høge verdiar i prøvane frå PR 1 og PR 2. For nokre av PAH ane var konsentrasjonen i prøven frå 10 20 cm ned i sedimenta høgare enn i overflateprøven frå same prøvepunkt (PR 1). Det vart og analysert på materiale frå 30 40 cm ned i prøven frå PR 2, og det vart her ikkje påvist forureining av PAH. Kjelda til PAH forureininga er noko usikker. PAH blir danna ved ufullstendig forbrenning av fossil brensel, men og frå industri. I dette høve kan det skuldast langtransportert forureining eller mogleg skogbrann. Enkelte vassdrag i Masfjorden og området har generelt låg ph som skuldast langtransportert forureining. Vegtrafikk på E39 er truleg ikkje ei stor kjelde til forureininga fordi ein då truleg ville sett ein gradient frå vegen og utover i vatnet. I tillegg ville ein då truleg også sett annan vegrelatert forureining i vatnet. Det kan synast som om det er ein reduksjon i tilførsla av PAH forureining til vatnet i den seinare tida. Sedimentasjonshastigheita av partiklane i vatnet er ikkje kjent. Då det er påvist forureining må det gjerast ei risikovurdering for å sjå om det er naudsynt å verksetja tiltak for å hindra spreiing av forureining ved utfylling eller anna arbeid som påverkar sedimenta i vatnet. 8 Risiko og tiltaksvurdering Dei laust lagra botnsedimenta i vatnet har ein stor mektighet på opptil 14 m. Ved utfylling vil desse massane verte fortrengt og vil kunne føre til oppkvervling av sediment. Den utførte miljøundersøkinga har ikkje vist noko tydeleg avgrensing av det PAH forureina laget, men det strekkjer seg minumum 0,3 m ned i sedimenta. Fordi sedimenta er så laust lagra vil det i praksis ikkje vera mogleg å berre fjerne eit øvre, ca. 0,3 m tjukt lag. Ut frå geotekniske omsyn er det heller ikkje rådd til å mudre massane då det vil generere store mengder massar som vil gje utfordringar i samband med handtering av massane. Den påviste forureininga synest å vera ganske lik i store delar i vatnet. Det er derfor ikkje stor fare for at spreiing av partiklar skal medføre spreiing av forureining slik at forureiningstilstanden blir forverra i andre delar av vatnet. Men oppkvervling av finstoff i samband med utfyllinga kan medføre tilslemming av mindre eller større delar av vatnet. Oppkvervla partiklar i Haugsværvatnet vil også kunne spreiast ut av vatnet og med elva ned til fjorden. Det må derfor iverksetjast tiltak for å hindre partikkeltransport nedstraums Haugsværvatnet. Ein kan nytta siltgardin for å hindre spreiing av partiklar. Siltgardina må setjast ut før arbeidet tar til og tilpassas i felt. Siltgardina kan setjast opp på langs av utfyllingsområdet for å hindra spreiing av sediment til heile Haugsværvatnet. Dersom oppressing av sediment vil føre til at gardina blir pressa ut av posisjon og dermed mister funksjonen, bør gardina heller setjast på tvers av vatnet nedstraums utfylllingsområdet for å hindra spreiing av sediment nedstraums Haugsværvatnet. Det bør utarbeidast eit overvakingsprogram for å dokumentere at siltgardina har den ønska funksjonen. Det kan verte aktuelt å sprengja i massane for å få betre stabilitet. Sprenging kan ha ein negativ påverknad på fisk i vatnet. 614762 RIGm NOT 002 12. januar 2015 / Revisjon 00 Side 11 av 11

Eurofins Environment Testing Norway AS (Moss) F. reg. 965 141 618 MVA Møllebakken 50 NO-1538 Moss Multiconsult AS Nesttunbrekka 95 5221 NESTTUN Attn: Agnieszka Wyspianska ANALYSERAPPORT Tlf: +47 69 00 52 00 Fax: +47 69 27 23 40 AR-14-MM-018278-01 EUNOMO-00105239 Í%R5vÂÂF/wCÎ Prøvemottak: 24.10.2014 Temperatur: Analyseperiode: Referanse: 614762 Haugsværsdalen 24.10.2014-06.11.2014 Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 1 av 9

AR-14-MM-018278-01 EUNOMO-00105239 Í%R5vÂÂF/wCÎ Prøvenr.: 439-2014-10240034 Prøvetakingsdato: 22.10.2014 Prøvetype: Sedimenter Prøvetaker: adw Prøvemerking: Pr 1 0-10 Analysestartdato: 24.10.2014 Analyse Resultat: Enhet: MU Metode: LOQ: b) Arsen (As) 8.3 mg/kg TS 30% NS EN ISO 17294-2 0.5 b) Bly (Pb) 99 mg/kg TS 40% NS EN ISO 17294-2 0.5 b) Kadmium (Cd) 0.40 mg/kg TS 25% NS EN ISO 17294-2 0.01 b) Kobber (Cu) 21 mg/kg TS 30% NS EN ISO 11885 0.5 b) Krom (Cr) 18 mg/kg TS 30% NS EN ISO 11885 0.3 b) Kvikksølv (Hg) 0.111 mg/kg TS 20% NS-EN ISO 12846 0.001 b) Nikkel (Ni) 14 mg/kg TS 30% NS EN ISO 11885 0.5 b) Sink (Zn) 82 mg/kg TS 25% NS EN ISO 11885 2 b) PAH 16 EPA b) Naftalen b) Acenaftylen b) Acenaften b) Fluoren b) Fenantren 0.036 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Antracen b) Fluoranten 0.21 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Pyren 0.14 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[a]antracen 0.068 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Krysen/Trifenylen 0.28 mg/kg TS 45% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[b]fluoranten 0.77 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[k]fluoranten 0.14 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[a]pyren 0.10 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Indeno[1,2,3-cd]pyren 0.41 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Dibenzo[a,h]antracen 0.063 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[ghi]perylen 0.32 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Sum PAH(16) EPA 2.5 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod b) PCB 7 b) PCB 28 b) PCB 52 b) PCB 101 b) PCB 118 b) PCB 138 b) PCB 153 b) PCB 180 b) Sum 7 PCB nd ISO/DIS 16703-Mod b) Total tørrstoff glødetap 30.4 % tv 10% EN 12879 0.2 a) Kornstørrelse < 63 µm 58.7 % TS 0% Sedimentering 0.1 a) Kornstørrelse <2 µm 8.6 % TS In acc. with NEN 5753 1 b) Total tørrstoff 10.0 % 10% EN 12880 0.2 Merknader: PAH og PCB: Forhøyet rapporteringsgrense pga lav TS. Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 2 av 9

AR-14-MM-018278-01 EUNOMO-00105239 Í%R5vÂÂF/wCÎ Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 3 av 9

AR-14-MM-018278-01 EUNOMO-00105239 Í%R5vÂÂF/wCÎ Prøvenr.: 439-2014-10240035 Prøvetakingsdato: 22.10.2014 Prøvetype: Sedimenter Prøvetaker: adw Prøvemerking: Pr 2 0-10 Analysestartdato: 24.10.2014 Analyse Resultat: Enhet: MU Metode: LOQ: b) Arsen (As) 4.2 mg/kg TS 30% NS EN ISO 17294-2 0.5 b) Bly (Pb) 97 mg/kg TS 40% NS EN ISO 17294-2 0.5 b) Kadmium (Cd) < 0.010 mg/kg TS NS EN ISO 17294-2 0.01 b) Kobber (Cu) 23 mg/kg TS 30% NS EN ISO 11885 0.5 b) Krom (Cr) 21 mg/kg TS 30% NS EN ISO 11885 0.3 b) Kvikksølv (Hg) 0.115 mg/kg TS 20% NS-EN ISO 12846 0.001 b) Nikkel (Ni) 16 mg/kg TS 30% NS EN ISO 11885 0.5 b) Sink (Zn) 94 mg/kg TS 25% NS EN ISO 11885 2 b) PAH 16 EPA b) Naftalen b) Acenaftylen b) Acenaften b) Fluoren b) Fenantren 0.070 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Antracen b) Fluoranten 0.34 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Pyren 0.25 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[a]antracen 0.11 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Krysen/Trifenylen 0.43 mg/kg TS 45% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[b]fluoranten 1.0 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[k]fluoranten 0.22 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[a]pyren 0.16 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Indeno[1,2,3-cd]pyren 0.33 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Dibenzo[a,h]antracen 0.043 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Benzo[ghi]perylen 0.21 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 b) Sum PAH(16) EPA 3.2 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod b) PCB 7 b) PCB 28 b) PCB 52 b) PCB 101 b) PCB 118 b) PCB 138 b) PCB 153 b) PCB 180 b) Sum 7 PCB nd ISO/DIS 16703-Mod b) Total tørrstoff glødetap 32.5 % tv 10% EN 12879 0.2 a) Kornstørrelse < 63 µm 39.1 % TS 0% Sedimentering 0.1 a) Kornstørrelse <2 µm <1.0 % TS In acc. with NEN 5753 1 b) Total tørrstoff 9.6 % 10% EN 12880 0.2 Merknader: PAH og PCB: Forhøyet rapporteringsgrense pga lav TS. Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 4 av 9

AR-14-MM-018278-01 EUNOMO-00105239 Í%R5vÂÂF/wCÎ Utførende laboratorium/ Underleverandør: a) NEN EN ISO/IEC 17025: 2005, RvA L010, Eurofins Analytico (Barneveld), PO Box 459, NL-3770 AL, Barneveld a) Eurofins Analytico (Barneveld), PO Box 459, NL-3770 AL, Barneveld b) ISO/IEC 17025 SWEDAC 1125, Eurofins Environment Sweden AB (Lidköping), Box 887, Sjöhagsg. 3, SE-53119, Lidköping Moss 06.11.2014 Inger Marie Johansen ASM, Kjemi ingeniør Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 9 av 9

Multiconsult AS Nesttunbrekka 95 5221 NESTTUN Attn: Agnieszka Wyspianska Merknader prøveserie: Versjon 2: Prøvemerking endret til PR4 10-20 cm. ANALYSERAPPORT Denne analyserapporten erstatter tidligere versjon(er). Vennligst makuler tidligere tilsendt analyserapport. AR-14-MM-020929XX Eurofins Environment Testing Norway AS (Moss) F. reg. 965 141 618 MVA Møllebakken 50 NO-1538 Moss Tlf: +47 69 00 52 00 Fax: +47 69 27 23 40 AR-14-MM-020929-02 EUNOMO-00108370 Í%R5vÂÂG?HXÎ Prøvemottak: 10.12.2014 Temperatur: Analyseperiode: Referanse: 614762 Haugsværsdalen 10.12.2014-16.12.2014 a) Prøvenr.: 439-2014-12100086 Prøvetakingsdato: 22.10.2014 Prøvetype: Sedimenter Prøvetaker: adw Prøvemerking: PR 1 20-30 cm Analysestartdato: 10.12.2014 Analyse Resultat: Enhet: MU Metode: LOQ: PAH 16 EPA a) Naftalen a) Acenaftylen a) Acenaften a) Fluoren a) Fenantren 0.038 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Antracen a) Fluoranten 0.26 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Pyren 0.18 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[a]antracen 0.088 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Krysen/Trifenylen 0.43 mg/kg TS 45% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[b]fluoranten 0.86 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[k]fluoranten 0.19 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[a]pyren 0.12 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Indeno[1,2,3-cd]pyren 0.38 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Dibenzo[a,h]antracen 0.070 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[ghi]perylen 0.26 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Sum PAH(16) EPA 2.9 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod a) Tørrstoff 10.2 % 5% EN 12880 0.2 Merknader: Forhøyet rapporteringsgrense pga lav TS. Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 1 av 3

AR-14-MM-020929-02 EUNOMO-00108370 Í%R5vÂÂG?HXÎ a) Prøvenr.: 439-2014-12100087 Prøvetakingsdato: 22.10.2014 Prøvetype: Sedimenter Prøvetaker: adw Prøvemerking: PR 2 30-40 cm Analysestartdato: 10.12.2014 Analyse Resultat: Enhet: MU Metode: LOQ: PAH 16 EPA a) Naftalen a) Acenaftylen a) Acenaften a) Fluoren a) Fenantren a) Antracen a) Fluoranten 0.047 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Pyren 0.034 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[a]antracen a) Krysen/Trifenylen 0.052 mg/kg TS 45% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[b]fluoranten 0.13 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[k]fluoranten 0.030 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[a]pyren a) Indeno[1,2,3-cd]pyren 0.047 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Dibenzo[a,h]antracen a) Benzo[ghi]perylen 0.040 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Sum PAH(16) EPA 0.38 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod a) Tørrstoff 12.5 % 5% EN 12880 0.2 Merknader: Forhøyet rapporteringsgrense pga lav TS. Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 2 av 3

AR-14-MM-020929-02 EUNOMO-00108370 Í%R5vÂÂG?HXÎ a) Prøvenr.: 439-2014-12100088 Prøvetakingsdato: 22.10.2014 Prøvetype: Sedimenter Prøvetaker: adw Prøvemerking: PR 4 10-20 cm Analysestartdato: 10.12.2014 Analyse Resultat: Enhet: MU Metode: LOQ: PAH 16 EPA a) Naftalen a) Acenaftylen a) Acenaften a) Fluoren a) Fenantren 0.079 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Antracen a) Fluoranten 0.42 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Pyren 0.30 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[a]antracen 0.16 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Krysen/Trifenylen 0.48 mg/kg TS 45% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[b]fluoranten 1.1 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[k]fluoranten 0.27 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[a]pyren 0.22 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Indeno[1,2,3-cd]pyren 0.45 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Dibenzo[a,h]antracen 0.093 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Benzo[ghi]perylen 0.39 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod 0.01 a) Sum PAH(16) EPA 3.9 mg/kg TS 40% ISO/DIS 16703-Mod a) Tørrstoff 13.8 % 5% EN 12880 0.2 Merknader: Forhøyet rapporteringsgrense pga lav TS. Utførende laboratorium/ Underleverandør: a) ISO/IEC 17025 SWEDAC 1125, Eurofins Environment Sweden AB (Lidköping), Box 887, Sjöhagsg. 3, SE-53119, Lidköping Moss 16.12.2014 Håkon Urdal ASM/Master i Matvitenskap Rapporten må ikke gjengis, unntatt i sin helhet, uten laboratoriets skriftlige godkjennelse. Resultatene gjelder kun for de(n) undersøkte prøven(e). Side 3 av 3