Sakshandsamar, innvalstelefon Nina Vadøy, 5557 2316 Vår dato 15.07.2013 Dykkar dato Vår referanse 2013/9513 Dykkar referanse Langøylaks AS 5387 Møkster Rapport frå inspeksjon på lokaliteten Kalsøyflu 8. juli 2013 Rapportnummer: 2013.046.I.FMHO Til stades ved inspeksjonen: Frå verksemda: Karsten Inge Møkster Dag Narve Bjånesøy Johannes Møkster Arild Hagenes (Salmon Group) Frå Fylkesmannen i Hordaland: Henriette Ludvigsen Nina Vadøy Resultat frå inspeksjonen Denne rapporten omhandlar avvik frå inspeksjonen. Dersom vi ikkje får melding om faktiske feil i rapporten innan to veker etter at rapporten er motteken, er rapporten endeleg. Fylkesmannen i Hordaland fann 1 avvik under inspeksjonen innan følgjande tema: miljørisikovurderingar Avviket er nærare omtalt frå side 3 og utover i rapporten. Langøylaks AS må sende ei skriftleg stadfesting innan 1. november 2013 på at avviket er retta. Oppfølginga etter inspeksjonen er nærare omtalt på side to. Sissel Storebø senioringeniør Nina Vadøy overingeniør Rapporten er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Kopi til: Austevoll kommune Salmon Group Statens hus Kaigaten 9, 5020 Bergen Telefon: 55 57 20 00 Telefaks: 55 57 28 51 Miljøvern- og klimaavdelinga Postboks 7310, 5020 Bergen Org.nr: 974760665 E-post: fmhopostmottak@fylkesmannen.no Internett: www.fylkesmannen.no/hordaland
1. Informasjon om verksemda Namn: Langøylaks AS Anleggsnr.: 1244.0058.01 Besøksadresse: Postadresse: 5387 Møkster E-post: karsten.inge@lysglimt.net Telefon: 95 94 08 20 Kommune: Austevoll Organisasjonsnr.: 972 681 385 Bransjenr. (NACE-kode): 03.211 Eigar (org.nr.): 939 538 992 Løyve sist oppdatert: 15. april 2010 Risikoklasse: 4 2. Bakgrunnen for inspeksjonen Inspeksjonen vart gjennomført for å kontrollere om gjeldande krav fastsett i eller i medhald av forureiningslova med forskrifter blir overhaldne. Inspeksjonen går inn som ein del av ein lokal aksjon i Hordaland på matfiskeanlegga og er ei vidareføring av den regionale aksjonen som vart gjennomført i 2011 og 2012. Følgjande hovudtema vart kontrollert: miljømål miljørisikovurderingar resipientgranskingar leiinga (driftsleiinga) sitt ansvar for ytre miljø drift og førebyggjande vedlikehald av anlegget avvikshandtering krav i utsleppsløyve 3. Oppfølging etter kontrollen Verksemda plikter snarast å rette opp avviket som er omtalt i denne rapporten. For at Fylkesmannen skal kunne avslutte saka, må de innan 1. november 2013 sende ei skriftlig tilbakemelding med dokumentasjon som viser korleis avviket er retta, gjerne med bildedokumentasjon. Varsel om tvangsmulkt Dersom vi ikkje får tilbakemelding med dokumentasjon på at avviket er retta innan 1. november 2013, vil Fylkesmannen fatte vedtak om tvangsmulkt, jf. forureiningslova 73. Vedtaket om tvangsmulkt må betalast dersom Fylkesmannen ikkje har fått skriftleg stadfesting på at avviket er retta innan fristen. Ei eventuell tvangsmulkt vil vere på 50 000 kroner. Verksemda kan kommentere dette varslet. Eventuelle kommentarar må sendast til Fylkesmannen innan to veker etter at denne rapporten er motteken, jf. forvaltningslova 16. 2
4. Kontrollgebyr Fylkesmannen varsla i e-post 14. juni 2013 at Langøylaks AS må betale gebyr for inspeksjonen, jf. forureiningsforskrifta 39-6. Verksemda er i løyvet plassert i risikoklasse 4. Dette betyr at de skal betale 4 500 kroner for den gjennomførte inspeksjonen. Faktura blir ettersendt frå Miljødirektoratet. 5. Offentleggjering Denne rapporten vil vere tilgjengeleg for ålmenta via Fylkesmannen i Hordaland sin postjournal på www.fylkesmannen.no/hordaland, jf. offentleglova. 6. Dokumentunderlag forureiningslova avfallsforskrifta kapittel 11 om farleg avfall internkontrollforskrifta utsleppsløyvet til verksemda dokumentasjon som verksemda la fram under kontrollen Informasjon om regelverket finn du på www.klif.no og www.regelhjelp.no. Definisjonar Avvik: brot på krav fastsett i eller i medhald av helse-, miljø- og sikkerheitslovgjevinga (til dømes brot på krav i forureiningslova, produktkontrollova og forskrifter heimla i desse lovene eller krav og vilkår fastsett i løyve eller dispensasjonar). Merknad: eit forhold som miljøvernmyndigheitene meiner det er nødvendig å påpeike for å ivareta helse og miljø og som ikkje er omfatta av definisjonen for avvik. 7. Avvik Vi fann følgjande avvik under inspeksjonen: Avvik innanfor tema: Miljømål Internkontrollforskrifta 5 punkt 2,3,4 og 8 1a 1b Det er ikkje sett miljømål for anlegget for kva som er akseptabel forureining og påverking av resipienten. Leiinga har ikkje evaluert om verksemda sine miljømål om ikkje å forureine resipienten på ein uakseptabel måte er nådd. 3
1c Miljømåla er ikkje gjort kjent for dei tilsette i verksemda. Avvik innanfor tema: Miljørisikovurderingar Internkontrollforskrifta 5 punkt 6, 7 og 8 Produktkontrollova 3a 2a 2b 2c 2d 2e 2f 2g 2h 2i Det er ikkje utført miljørisikovurderingar for å førebyggje at anlegget gjev uakseptabel forureining av resipienten. Verksemda sine risikovurderingar av forureiningsfare og effektar av kjemikaliebruk i resipienten er ikkje konkrete, dokumenterte og/eller anleggs-/lokalitetsspesifikke. Verksemda har i si risikovurdering ikkje sett kriterium for kva som er akseptabel forureining frå verksemda for å sikre ein tilfredsstillande tilstand i resipienten. Tilrådingar og konklusjonar i risikovurderinga er ikkje følgt opp og lukka og/eller det er ikkje laga ein tidsfesta handslingsplan for oppfølginga. Verksemda si risikovurdering er ikkje oppdatert. Verksemda har ikkje ein beredskapsplan som omtalar dei hendingane som er omtalt i risikovurderinga for ytre miljø, til dømes massedød, akutte utslepp av diesel/olje og andre kjemikal. Verksemda har ikkje ein prosedyre for sitt arbeid med risikovurderingar. Verksemda manglar dokumentert rutine for substitusjon av lusemiddel og andre kjemikal/legemiddel. Verksemda si risikovurdering er mangelfull. Kommentarar: Ved tilsynet opplyste Langøylaks AS at dei i januar 2013 gjekk over til eit nytt IK-system som heiter «Dagen din» og som blir drive i samarbeid med Salmon Group. Verksemda er godt i gang med bruken av det nye systemet, men opplyste at alt ikkje er på plass endå. Til 2c) For å kunne vurdere risikoen er det avgjerande at verksemda har sett konkrete kriterium for kva som er akseptabel forureining etter gjeldande regelverk, eigne miljømål og for å sikre ein god tilstand i resipienten. 4
Til 2g) Skal arbeidet med miljørisiko bli utført slik leiinga ønskjer må det finnast skriftlege prosedyrar for det. Slike prosedyrar gjer det også lettare å få alle tilsette med i arbeidet ved at det finst eit felles dokumentgrunnlag for det arbeidet som skal gjerast. Dette er med på å sikre kvaliteten fordi sluttresultatet frå vurderingane er tilgjengelege for alle tilsette. Til 2h) Anlegget må kjenne til kva for kjemikal og medisin som blir brukte og kva for effekt desse har på miljøet. Verksemda skal risikovurdere sine kjemikal, inkludert legemiddel og lusemiddel med tanke på substitusjon til meir miljøvenlege/mindre helseskadelege alternativ. Dei kjemikala som har høgst risiko, bør vurderast for substitusjon oftare enn meir miljøvenlege alternativ. Verksemda skal vurdere miljørisikoen ved alle kjemikala dei brukar. Dette er til dømes medisinar, lusemiddel, drivstoff mv. Det er eit krav i produktkontrollova om at alle som brukar kjemikal med miljørisiko skal vurdere om det finst alternative stoff med mindre miljørisiko. Verksemda skal velje desse alternativa dersom det kan gjerast utan urimeleg ulempe eller kostnad. Dei kjemikala som har høgst risiko, bør vurderast for substitusjon oftare enn meir miljøvenlege alternativ. Dette er eit døme på framgangsmåte for substitusjon: 1. skaff informasjon om eksisterande produkt (sikkerheitsdatablad) 2. prioriter 3. finn ut om det finst alternativ 4. kva er risiko ved alternativet 5. jamfør risiko 6. bytte ut? er alternativet eit betre val? 7. følg utviklinga og vurder med jamne mellomrom substitusjon er ein kontinuerleg prosess Til 2i) Langøylaks AS har utført ei risikovurdering som er skriftleg, men har ikkje risikovurdert følgjande: total påverknad på resipient, kjemikalielagring, lagring av farleg avfall, ensilasjetank, fôring og mottak av fôr. Verksemda bør i tillegg undersøkje om det er fleire forhold ved drifta som bør risikovurderast. Avvik innanfor tema: Resipientgranskingar Internkontrollforskrifta 5 punkt 6 og 7 3a 3b 3c Verksemda har ikkje tilstrekkeleg kunnskap/oversikt over korleis den påverkar resipienten. Det er ikkje utført tilfredsstillande miljøgransking som viser korleis oppdrettsanlegget påverkar tilstanden i resipienten. Verksemda har ikkje rutine for å vurdere om motteken dokumentasjon for resipienttilstand held tilstrekkeleg kvalitetsnivå (kvaliteten på MOM B/C). 5
Avvik innanfor tema: Leiinga (driftsleiinga) sitt ansvar for ytre miljø Internkontrollforskrifta 5 punkt 4, 5 og 8 4a 4b Internkontroll-/HMS-arbeidet for ytre miljø er ikkje etterspurt av leiinga. Verksemda har ikkje gjort ei dokumentert vurdering om anlegget sin påverknad på resipienten er akseptabel eller ikkje. Avvik innanfor tema: Drift og førebyggjande vedlikehald av anlegget Internkontrollforskrifta 5 punkt 6 og 7 Avfallsforskrifta kapittel 11 5a 5b 5c 5d 5e Fôringsrutinar er ikkje dokumentert i verksemda sin internkontroll. Rutine for dødfiskhandtering er ikkje dokumentert i verksemda sin internkontroll. Rutine for overvaking av botnen under merdane er ikkje dokumentert i verksemda sin internkontroll. Rutine for kjemikal og legemidlar er ikkje dokumentert i verksemda sin internkontroll. Verksemda sin rutine for avfallshandtering og lagring av farleg avfall er mangelfull. 8. Merknader Fylkesmannen har ikkje gitt merknader under inspeksjonen. 9. Andre tilhøve Langøylaks AS opplyste ved tilsynet at dei brukar leppefisk som biologisk reinsing av lus på oppdrettsfisken. Dei utfører også eit forsøksprosjekt på rognkjeks som biologisk reinsing, og vil ta i bruk rognkjeks viss resultata er tilfredstillande. Fylkesmannen opplyste at krava til sikkerheitsdatablad er skjerpa i 2013. Meir informasjon finn de her: http://miljodirektoratet.no/no/nyheter/nyheter/oldklif/2013/april_2013/skjerper_kravene_til_sikkerhetsdatablad/ 6