Kåre Lilleholt. Obligasjonsrett hausten 2013

Transkript

1 Kåre Lilleholt Obligasjonsrett hausten 2013

2 Om førelesingane Føremål hjelpe til å gje oversyn over faget ajourføre lærestoffet utdjuping på utvalde punkt Føresetnad førebuing til førelesingane Materiale leseplan presentasjonar, podcast

3 Obligasjonsretten Spørsmål kring rettsleg yteplikt innhald av yteplikta mishald av yteplikta bortfall av yteplikta overføring av rett og plikt

4 Rettsleg yteplikt Tvistelova første ledd «Rettslige avgjørelser som pålegger noen en plikt til å foreta, unnlate eller tåle en handling, kan fullbyrdes etter reglene i tvangsfullbyrdelsesloven.»

5 Yteplikt og partar Kreditor har krav på yting Debitor har plikt til å yte Rettsforhold Obligasjon

6 Gjensidige yteplikter Pliktene er avhengige av kvarandre typisk slik at plikta er betinga av at den andre plikta blir oppfylt døme: ytepliktene etter ein kjøpekontrakt K D D K

7 Grunnlag for yteplikt Kontrakt (avtale) semje som er meint å ha rettslege verknader, ev. også einsidige lovnader «privatautonomi» Skadevalding (delikt) Lov (og forvaltningsvedtak) Ulovfesta reglar om vederlag, tilbakeføring av yting, avlegging av vinst m.m. Osv.

8 Avgrensing til formueretten Privatrett Formuerett Arverett Familierett Offentleg rett

9 Pengekrav og andre krav Prinsipal plikt til å yte pengar Prinsipal plikt til å yte anna enn pengar (realyting) Uttrykka realdebitor og realkreditor

10 Obligasjonsrett I og II Obligasjonsrett I innhald av yteplikt mishald av yteplikt kontraktsrevisjon andre grunnlag enn avtale Obligasjonsrett II bortfall av yteplikt (forelding m.m.) fleire debitorar, fleire kreditorar personskifte tilbakesøking motrekning renter

11 Modell for kontraktsretten Kontraktsretten Innhald av yteplikta Kontrakts- revisjon Mishald av yteplikta Når skal det ytast? Kva skal ytast? Forseinking Mangel Når? Kvalitet Avskjering av mangelsverknader Kvar? Kvantitet Verknader for mishaldarens yting Verknader for den andre partens yting Skadebot Fasthalding Avhjelp Prisavslag Heving Tilbakehalding av yting Omlevering Retting

12 Rammer for kontraktsfridommen. Kontraktsrevisjon Rammer i lovgjevinga Avtalelova 36 Forhold ved kontraktsinngåinga Forhold ved innhaldet av kontrakten Ubalanse Forhold etter kontraktsinngåinga Meir tyngjande, motyting mindre verd Nye og ukjende forhold (brestande føresetnader) Kontraktsregulering, hardshipklausular

13 Forbrukarkontraktar og andre kontraktar Forbrukar: ein fysisk person som ikkje hovudsakleg handlar som ledd i næringsverksemd Vern for typisk svakare part ressursar forhandlingsstyrke informasjon EU-påverknad Revitalisering med Rt s. 388?

14 Kontrakt og bakgrunnsrett Rettspraksis m.m. Fråvikeleg lov KONTRAKT Ufråvikeleg lov

15 Kontraktstypar Inndeling på grunnlag av karakteristisk yting Døme frå tradisjonell inndeling kjøp av ting leige av ting arbeidskontrakt utføring av arbeid på ting fraktkontraktar pengelån og annan kreditt «tenester»

16 Kontraktslover Kjøpslova Forbrukarkjøpslova Avhendingslova Husleigelova Tomtefestelova Arbeidsmiljølova Handverkartenestelova Bustadoppføringslova Osv.

17 Fråvikeleg og ufråvikeleg lovgjeving Fråvikeleg lovgjeving som bakgrunnsrett Ufråvikeleg lovgjeving kan ikkje fråvikast i det heile kan ikkje fråvikast til skade for den eine parten Lovgjeving om urimelege kontraktsvilkår avtl. 36 og 37 EU-direktiv 93/13 om urimelege kontraktsvilkår

18 Standardvilkår som bakgrunnsrett Standardvilkår og praksis kan uttrykkje allereie etablert praksis kan gje grunnlag for fast praksis Einsidig utarbeidde standardvilkår Framforhandla standardvilkår entreprisekontraktar fabrikasjonskontraktar i petroleumsverksemda Incoterms

19 Oppgåva i obligasjonsretten Lære å ta godt grunngjevne standpunkt til spørsmål om rettsleg yteplikt På grunnlag av tidlegare løysingar i lov, rettspraksis m.m. omsyn og interesser resonnement (argumentasjonsmønster)

20 Internasjonal påverknad Lovgjevinga CISG EU-retten Kontraktspraksis Modellreglar Særleg om utkastet til europeisk kjøpsrett