Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske i 17 elvar i Hordaland i 2003 R A P P O R T. Rådgivende Biologer AS 720

Transkript

1 Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske i 7 elvar i Hordaland i R A P P O R T 7

2

3 RAPPORTENS TITTEL: Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske i 7 elvar i Hordaland i FORFATTERE: Kurt Urdal OPPDRAGSGIVER: Fylkesmannen i Hordaland, miljøvernavdelinga. OPPDRAGET GITT: ARBEIDET UTFØRT: RAPPORT DATO: Juli Juli - mai.. RAPPORT NR: ANTALL SIDER: ISBN NR: 7 ISBN RAPPORT SAMMENDRAG: Til saman er det undersøkt 96 skjellprøvar av laks, sjøaure og regnbogeaure fanga ved sportsfiske i 7 elvar i Hordaland i. I tillegg er det undersøkt skjellprøvar frå 9 laks fanga i tre elvar utanom fiskesesongen. Andelen rømd oppdrettslaks var i snitt ca. %, det lågaste innslaget som er registrert sidan undersøkingane byrja i 999/. EMNEORD: - Hordaland - skjellanalysar - laks - rømd oppdrettslaks - sjøaure SUBJECT ITEMS: RÅDGIVENDE BIOLOGER AS Bredsgården, Bryggen, N- Bergen Foretaksnummer Internett : Telefon: 78 Telefax: 6 7 Framsidefoto: Skjellprøve av laks på cm og kg fanga i Eidselva Nordfjord i. Fisken hadde vore år i elv, gått ut som smolt cm lang og hadde deretter vore vintrar i sjøen. Rapport 7

4 . FØREORD På oppdrag frå Miljøvernavdelinga hjå Fylkesmannen i Hordaland har analysert innsamla skjellmateriale frå sportsfiske i 7 elvar i Hordaland i. Hovudmålsettinga med prosjektet var å kartleggja innslaget av rømd oppdrettslaks i dei ulike elvane og i sjøen, men me analyserte også skjellprøvar av sjøaure. Undersøking av sjøaureskjell er også interessant i samband med rømd oppdrettslaks, etter som tidlegare analysar har vist at ein del rømd oppdrettslaks feilaktig vert vurdert å vera sjøaure. Analysar av fiskeskjell gjev nyttig informasjon om faktorar som smoltalder, smoltlengd, sjøalder og sjøvekst, og er viktig for å auka kunnskapen om dei einskilde bestandane av både laks og sjøaure. Første del av rapporten er ei samanfatting av dei viktigaste resultata frå undersøkinga. I tillegg til denne rapporten, er analysane av skjell frå fisk som er fanga i fiskesesongen formidla til grunneigarar og fiskarar i dei einskilde elvane, i form av faktaark. Resultata frå einskildelvane vert presentert i denne rapporten slik dei vil vera på dei einskilde faktaarka. takkar for oppdraget. Bergen,. mai. Rapport 7

5 . INNHALD. FØREORD.... INNHALD.... SPORTSFISKE I ELVANE I Innslag av rømd oppdrettslaks Storleiksfordeling av laks Livshistorie...9. SAMLA VURDERING AV SKJELLMATERIALE FRÅ Innslag av rømd oppdrettslaks..... Elvefiske Kilenotfiske Tidspunkt for innsig av villaks og rømd oppdrettslaks..... Årsklassestyrke, smoltårgangar.... LITTERATUR ENKELTELVAR...6 Fangst og skjellprøvar i Frøysetelva...7 Fangst og skjellprøvar i Andvikvassdraget...8 Fangst og skjellprøvar i Romarheimselva...9 Fangst og skjellprøvar i Modalselva... Fangst og skjellprøvar i Ekso... Fangst og skjellprøvar i Vosso... Fangst og skjellprøvar i Daleelva i Vaksdal... Fangst og skjellprøvar i Loneelva... Fangst og skjellprøvar i Storelva i Arna... Fangst og skjellprøvar i Oselva...6 Fangst og skjellprøvar i Steinsdalselva...7 Fangst og skjellprøvar i Granvinselva...8 Fangst og skjellprøvar i Eidfjordvassdraget...9 Fangst og skjellprøvar i Kinso... Fangst og skjellprøvar i Opo... Fangst og skjellprøvar i Omvikedalselva... Fangst og skjellprøvar i Etneelva... Rapport 7

6 . SPORTSFISKE I ELVANE I Det vart motteke 96 skjellprøvar frå fiskesesongen, fordelt på 77 laks, 878 sjøaure og regnbogeaure frå totalt 7 elvar (figur., tabell.). I tillegg vart det sendt inn 8 skjellprøvar av laks frå stamfisket i Daleelva, og høvesvis og skjellprøvar frå prøvefiske i Enes- og Rosendalselva. (jfr. tabell.). I høve til den offisielle fangststatistikken har me undersøkt skjellprøvar frå % av laksane og % av sjøaurane som vart fanga i desse elvane i = Frøysetelva 6 = Vosso = Steinsdalselva 6 = Eneselva = Andvikvassdraget 7 = Daleelva (Vaksdal) = Granvinselva 7 = Rosendalselva = Romarheimselva 8 = Loneelva = Eidfjordvassdr. 8 = Omvikedalselva = Modalseelva 9 = Storelva (Arna) = Kinso 9 = Etneelva = Ekso = Oselva = Opo FIGUR.. Geografisk plassering av dei 9 elvane i Hordaland der mottok skjellprøvar frå i. Dei tala som er gjevne i tabell. viser høvet mellom registrerte fangstar og mottekne skjellprøvar. Antalet skjellprøvar frå kvar elv vil variera noko i dei ulike tabellane utover i rapporten. Dette kan skuldast feilbestemming av art frå fiskaren si side, eller at opplysingane på skjellkonvoluttane (lengd, vekt, dato) er ufullstendige. Alt etter problemstilling vil det vera skjellprøvar som må ekskluderast, men det vil alltid verta nytta eit størst mogeleg materiale. 6 Rapport 7

7 TABELL.. Innrapportert fangst i fiskesesongen, og andel skjell som er motteke og analyserte ved denne undersøkinga. (I Enes- og Rosendalselvane vart det berre motteke skjellprøvar frå ekstrafiske etter ordinær fiskesesong.) *I desse elvane er villaksen freda. Fangst (antal) Mottekne skjell Andel av fangst (%) Laks Aure Laks Aure Laks Aure Frøysetelva ,6, Andvikvassdraget - 68,9 Romarheimselva 9 >,,6 Modalselva 7 7 7,, Ekso* 9 7 6,7 8, Vosso* 96 6, 7, Daleelva (Vaksdal) , 8,9 Loneelva ,8, Storelva i Arna 7 66,, Oselva 6 8 8, 8, Steinsdalselva* 6,, Granvinselva* , 9, Eidfjordvassdraget* 8 6 6, 7, Kinso* 6 9 6,9, Opo* 6, 6,9 Eneselva 99 8,, Rosendalselva* 8 7,, Omvikedalselva ,, Etneelva ,, Samla, Hordaland ,8,.. Innslag av rømd oppdrettslaks I det samla skjellmaterialet frå sportsfiskesesongen var det i snitt % rømd oppdrettslaks (ikkje inkludert elvar der villaksen er freda). Etter som villaksen er freda i mange elvar og fangsten av laks er liten i andre, er det relativt få elvar med eit stort nok skjellmateriale til at ein kan vurdera tilstanden til laksebestanden. Desse elvane er Frøysetelva, Daleelva, Loneelva, Storelva i Arna, Oselva og Etneelva (tabell.). Andelen rømd oppdrettslaks i desse elvane var i snitt, % i, og det er truleg det mest representative uttrykket for innslag rømd oppdrettslaks i Hordaland. Ved stamfiske i Daleelva vart det fanga 8 laks. Av desse var 7 rømde oppdrettslaks ( %, tabell.), noko som gjev om lag det same innslaget som i fiskesesongen (9 %)... Storleiksfordeling av laks Mellom villaksane som vart undersøkt var det % storlaks, % mellomlaks og 6 % smålaks (tabell.). I Storelva i Arna og Etneelva er det mellom 6 og 9 % mellomlaks, og i Etneelva var det også relativt mykje storlaks, slik at andelen smålaks i skjellmaterialet frå denne elva er under %. Av dei oppdrettslaksane me undersøkte, var det ein klar dominans av mellomlaks (7 %, tabell.). Dette samsvarar med det me har sett i dei fleste skjellmateriale dei siste åra. 7 Rapport 7

8 TABELL.. Oversikt over skjellmaterialet frå som er undersøkt. Det er skild mellom villaks (V) og rømd oppdrettslaks (O), sjøaure og regnbogeaure. *I desse elvane er villaksen freda. **Snitt av elvesnitt, inkluderer ikkje elvar der villaksen er freda. FISKESESONG HAUSTFISKE Laks Sjøaure Regnboge Laks Sjøaure Regnboge Elv V O Sum % O V O Sum % O Frøysetelva 9,7 6 8 Andvikvassdraget Romarheimselva, 9 Modalselva 6 7 8,7 7 Ekso* 78,6 7 Vosso* 7, 6 Daleelva (Vaksdal) , 8 7 8,9 Loneelva 9,6 6 Storelva i Arna 6 66, Oselva 9,8 8 Steinsdalselva*, Granvinselva* 8, 7 Eidfjordvassdraget* 9,7 6 Kinso* 7 9 9,9 Opo* 6 8,6 Eneselva 9 6, Rosendalselva*, Omvikedalselva 6, 8 Etneelva , Samla, Hordaland ,9** ,7 TABELL.. Fordeling av stor- (>7 kg), mellom- (-7 kg) og smålaks (< kg) mellom villaks og rømd oppdrettslaks i det undersøkte skjellmaterialet frå elvefisket i Hordaland. *I desse elvane er villaksen freda. Vill laks Oppdrettslaks Storlaks Mellomlaks Smålaks Storlaks Mellomlaks Smålaks n % n % n % n % n % n % Frøysetelva,,8 86,,, 6, Romarheimselva,,, Modalselva,,,, 8, 6,7 Ekso*,, 66,7, 6,, Vosso*,,,, 66,7, Daleelva (Vaksdal), 77 8, 86 67,9, 89 76,,8 Loneelva,8,7 8 88,, 9 69,,8 Storelva i Arna, 8 6,,, 8, 6, Oselva, 9,9 7 76,9 8 6,7 6,7 8 6,7 Steinsdalselva*,, 6, Granvinselva*,,,,,, Eidfjordvassdraget*,,,, 9,9, Kinso*,,, 7 8,9 9, 8,6 Opo*,, 7,, 8 8,8,6 Eneselva,, 6,, 6 66,7, Rosendalselva*, 6 6, 7,8 Omvikedalselva,,,,,, Etneelva,6 8,6 8,8, 6 7,6 9, Samla, Hordaland, 6, 8 6, 6, 8 7,6 7 7,9 8 Rapport 7

9 .. Livshistorie Ut frå det analyserte materialet er det laga ei samanstilling av gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og tilvekst dei enkelte år i sjø hjå villaks og sjøaure (tabell. og.). Smoltalderen for laks varierte mellom, år i Steinsdalselva og, år i m.a. Omvikedalselva, og snittet for alle elvane var,6 år (tabell.). Smoltlengdene varierte mellom, (Granvinselva) og 7, cm (Omvikedalselva), og snittet var,9 cm. Sjøveksten varierte ein del mellom elvar, noko som først og fremst skuldast at det var få fisk i kvar elv, gjennomsnittet var ca. cm første året, 6 cm andre året og cm tredje året (tabell,). Smoltalderen for aure varierte mellom, år i Loneelva og, år i Kinso, snittet for alle elvane var,9 år (tabell.). Smoltlengdene varierte mellom,6 (Eidfjord) og,6 cm (Oselva), og snittet var 6,. Grunnen til at sjøauresmolten i mange vassdrag er eldre og større enn laksesmolten, er at sjøauren i høgare grad brukar innsjøar til oppvekst, og at dei gjerne har ein periode på eitt eller fleire år som "innsjøfisk" før dei går ut i sjøen. TABELL.. Oversikt over antal, storleiksfordeling, smoltalder (år), smoltlengd (cm) og sjøvekst (cm) hjå villaks fanga i Hordaland i. (St.l.=Storlaks, M.l.=Mellomlaks, Sm.l.=Smålaks). St.l. M.l. Sm.l. Tot. Smoltalder Smoltlengd. sjøår. sjøår. sjøår n n n n snitt SD snitt SD snitt SD snitt SD snitt SD Frøysetelva 9,,,8,,,7,7 8, - - Romarheimselva,,,,7,6, Modalselva, Ekso,,,,6,, Vosso, Daleelva ,8,,6, 9,,,,7, 8, Loneelva 8,,,,7,,,8, 7, - Storelva i Arna 8,,,7,6,,,7,, - Oselva 9 7 9,,,,8,, 6, 6, 9, - Granvinselva,7,6, - 6, Eidfjordvassdr , Kinso, -, Opo - -,,7 7,,7, Eneselva - -,,6,,, Omvikedalselva,, 7,,9, 8, Etneelva 9,,,7,,6, 7,,9, 6, Samla ,6,,9,,9, 6,,,, 9 Rapport 7

10 TABELL.. Oversikt over antal, smoltalder, smoltlengd og sjøvekst hjå sjøaure fanga i Hordaland i. Antal Smoltalder Smoltlengd. sjøår. sjøår. sjøår n snitt SD snitt SD snitt SD snitt SD snitt SD Frøysetelva 6,8,7 6,,,7,8 6,,,, Andvikvassdraget,6,6,9, 9,9, 8,,,, Romarheimselva 9,7,,,,, 8,,,8, Modalselva 7,,7,,,9,,6, 6,8,6 Ekso 7,9,,,9,9,,,8 7,, Vosso 6,9,7,9,,,9 7,8,9 6,7,9 Daleelva (Vaksdal) 8,,6 6,,7,6,6 9,8,,8, Loneelva 6,, 6,6, 6,, 8,6,,9 - Storelva i Arna - -,9 -,6-7, -,6 - Oselva 8,8,8,6 6, 9,9, 8,,6,9,8 Steinsdalselva,,,9,8,7,,, 9,8 6,6 Granvinselva 7,8,,7,,, 9,,,9, Eidfjordvassdraget 6,,,6,9,9,,,6 8,, Kinso, - 9, -, Opo,,,,9,,9,8,7 8,9,8 Omvikedalselva 8,8,6 7,,,,,9,,, Etneelva,,8 9,7,,7, 9,8, 9,,8 Totalt 878,9, 6,,6,,8 9,, 6,, Rapport 7

11 . SAMLA VURDERING AV MATERIALE FRÅ 999- Fjoråret,, var det femte året det vart gjennomført skjellanalysar frå elvefisket i Hordaland. Det vart ikkje motteke skjellprøvar frå kilenotfangstar i, men resultata frå - er tekne med her for å samanlikna med elvefangstane... Innslag av rømd oppdrettslaks... Elvefiske For perioden 999- har det i snitt (vekta snitt, snitt av elvesnitt) vore,9 % rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet, med variasjon mellom år frå 9,9-,7 % (tabell. og.). I 999, og var det mellom og 6 % rømd laks, medan andelen i og var høvesvis og %. Mellomårsvariasjonen er sårbar for kva elvar det vert motteke skjellprøvar frå, t.d. vart det ikkje motteke skjellprøvar frå Tysseelva i, ei elv der andelen rømd oppdrettslaks har vore mellom 68 og 9 % (tabell.). Det må også understrekast at innslaget av rømd oppdrettslaks er vurdert ut frå innsamla skjellmateriale og er ikkje nødvendigvis representativt for innsiget til den enkelte elv.... Kilenotfiske Innslaget av rømd oppdrettslaks har vore høgt og relativt stabilt i kilenotfangstane ved Osterøy i perioden - og har variert mellom % i og 67 % i, med snitt for alle tre åra på 6 % (tabell.). Alle åra har fangstar av rømd regnbogeaure vore større enn av laks, i utgjorde regnbogeaure 77 % av total fangst. TABELL.. Antal laks, sjøaure og regnbogeaure (n) og innslag av rømd oppdrettslaks (% O) i kilenotfangstane ved Vikane på Osterøy -. *Vekta snitt, dvs. snitt av dei enkelte snitta. År Villaks R. oppdr. Sum % O. Sjøaure Regnboge 8 9 7, , , Samla 9 6,* 8 Rapport 7

12 TABELL.. Fordeling av villaks (V) og rømd oppdrettslaks (O) i skjellmateriale frå elvar i Hordaland Gjennomsnittleg innslag av rømd oppdrettslaks i kolonna til høgre og rada nedst i tabellen er vekta snitt, dvs. snitt av enkeltsnitt. Elvar/år der villaksen har vore freda er merka med *, desse er ikkje med i utrekning av samla snitt. 999 Samla Elv V O Sum % O V O Sum % O V O Sum % O V O Sum % O V O Sum % O V O Sum % O Frøysetelva * * 9,*,* 9,7 6 6,7 Andvikvassdr. Matreelva Haugsdalselva , , Romarheimselva, Modalselva ,7 9, ,7 9,6 Ekso 8,* ,9* 78,6* 6 9 8,6* Vosso 6 6 * 7,* 9 87,* Daleelva , , 8 7,8 7, , , Loneelva 9,6 9,6 Storelva i Arna 6 7, 9, 7,, 6 66, 6 6, Fjellsvassdraget 9 9 Oselva 6 6 6, 87 7, 6 66, 9, ,7 Tysseelva 8 7, ,8 6 76, , , Øystese * * Steinsdalselva 6 8,* * ,9* 6 8,* 88,9* Granvinselva 6 6 * 6,9* 76,9* * 8,* ,* Eidfjordvassdr. 6 87,* * 9,7* 9,7* 9 9,7* Kinso 6 8,* ,* 7 76,7* 97,7* 7 9 9,9* ,6* Opo 6 7 8,7* 9,8* 6 8,6* ,* Omvikedalselva 7,8 7 8, 6 7, 6, 7 8, Uskedalselva, Etneelva , , Samla , ,9 666, 8, , ,9 TABELL.. Innslag av rømd oppdrettslaks (%) i skjellmateriale frå elvar i Hordaland 999-, vist som snitt av heile materialet samla, snitt av elvesnitta (vekta snitt), og median av elvesnitta. Tala baserer seg på tabell. og inkluderer berre elvar der villaksen ikkje er freda. 999 Samla Snitt av samla materiale,,8,, 6,, Vekta snitt (snitt av elvesnitt),6,9,,7,8,9 Median av elvesnitt, 6,6,6 8, 7,,

13 9 8 7 Villaks (n=) Oppdrett (n=) % oppdrett Sportsfiske 999 Antal laks 6 v o Veke Antal laks Villaks (n=6) Oppdrett (n=9) % oppdrett v o Sportsfiske Villaks (n=8) Oppdrett (n=9) % oppdrett Kilenotfiske v o Andel oppdrettslaks (%) Veke Antal laks Villaks (n=8) Oppdrett (n=8) % oppdrett v o Sportsfiske Villaks (n=) Oppdrett (n=6) % oppdrett Kilenotfiske o v Andel oppdrettslaks (%) Veke Antal laks Villaks (n=77) Oppdrett (n=) % oppdrett v o Sportsfiske Villaks (n=) Oppdrett (n=69) % oppdrett v o Kilenotfiske Andel oppdrettslaks (%) Veke Villaks (n=678) Oppdrett (n=7) % oppdrett Sportsfiske Antal laks 7 6 v o Veke Juni Juli August September Juni Juli August September FIGUR.. Fangst av villaks og rømd oppdrettslaks ved sportsfiske i elv (venstre) og kilenotfiske ved Osterøy (høgre) i Hordaland Fangstane er fordelt på veker (stolpar), og andelen rømd oppdrettslaks er vist som linje. Det er markert kva veke halvparten eller meir er fanga av vill laks (V) og rømd oppdrettslaks (O). Rapport 7

14 ... Tidspunkt for innsig av villaks og rømd oppdrettslaks I elvefangstane er det ei tidsforskuving mellom villaks og rømd oppdrettslaks, ved at oppdrettslaksen kjem inn seinare (figur.). Meir enn % av villaksen er fanga i løpet av siste halvdelen av juli, medan % av oppdrettslaken er fanga - veker seinare. Mot slutten av fiskesesongen avtek fangstane av både villaks og rømd oppdrettslaks, og den einaste klare skilnaden i fangstmønsteret er tidsforskuvinga, som gjer at andelen rømd oppdrettslaks aukar utover sesongen. Ulik innsats og ulike fisketider i dei ulike elvane gjer biletet mindre eintydig og trenden er truleg klarare enn figur. viser. Kilenotfangstane frå Osterøy er så pass små og over så kort tidsperiode, at det er vanskeleg å sjå den same trenden som i elvefisket, men tilsvarande undersøkingar i Sogn og Fjordane har vist at biletet er det same for kilenotfisket som ved sportsfisket (Urdal a)... Årsklassestyrke, smoltårgangar I 999 var det ein sterk dominans av ein-sjøvinterlaks i elvefangstane (om lag 9 %, tabell.), noko som indikerer høg overleving av smolt som gjekk ut i 998. Dette stemmer godt med at luseåtak på smolt var mindre alvorleg i 998 enn tidlegare år (Kålås Urdal ). Dei to neste åra var andelen ein-sjøvinterlaks 7-7 %. Overlevinga av smolt har truleg vore brukbar også i 999 og, samstundes har det kome to-sjøvinterlaks frå dei føregåande gode årsklassane. Fangstandelane av dei ulike storleiksgruppene av laks dei siste sesongane er truleg om lag slik ein skal venta ved stabil rekruttering, medan 999 var eit spesielt år, med ein god årsklasse etter fleire dårlege. Aldersfordelinga i kilenotfisket skil seg frå elvefisket ved at andelen smålaks er lågare. Dette skuldast truleg ein kombinasjon av to faktorar: Ved kilenotfiske i sjø vil ein del av dei minste laksane sleppa gjennom nota, noko som stemmer med at snittstorleiken til ein-sjøvinterlaks fanga i sjøen er større enn i elvefangstane, medan slike skilnader ikkje finst for eldre årsklassar. Samstundes reknar ein at smålaks er meir fangbar enn eldre fisk ved sportsfiske i elv (Sættem 99). TABELL.. Fordeling og snittlengd for dei ulike storleiksgruppene og årsklassane av villaks i skjellmaterialet frå sportsfisket i 999- og kilenotfisket -. Sportsfiske Andel Lengd (cm) Andel Lengd (cm) Andel Lengd (cm) Andel Lengd (cm) Andel Lengd (cm) (%) Snitt STD (%) Snitt STD (%) Snitt STD (%) Snitt STD (%) Snitt STD Smålaks 89, 8,,9 7,6 7,9, 7,9 6,,6 7,7 6,, 6, 8,,8 Mellomlaks 9,8 7, 9,, 77,8 7,, 78, 7,6,7 78,9,6, 78,6 6, Storlaks, 96,7 8,, 9,6,,6 9,,6,6 9,,, 9,,7 -sjøvinter 9, 8,, 7, 8,,7 7,6 6,, 7,,9, 6,8 8, 6, -sjøvinter, 79, 8,9,8 79, 8,6, 77,7 9,, 79, 6,, 79, 6,9 -sjøvinter,6 8,,8, 8,,8, 9,8,,9 86,,, 9,8 8, Kilenotfiske - Andel Lengd (cm) Andel Lengd (cm) Andel Lengd (cm) (%) Snitt STD (%) Snitt STD (%) Snitt STD Smålaks 68,8 6,6,7,6 6,,, 6,, Mellomlaks, 8,,9, 8, 7,, 79, 6, Storlaks, - -, 89, -,, - -sjøvinter 8,7 6,9, 6, 6,,, 6,, -sjøvinter, 77,7 7,7, 8,,6, 78, 6,8 -sjøvinter, - -,7 8, -,7 97,,6 Rapport 7

15 . LITTERATUR NB! Ikkje alle artiklane/rapportane er refererte i teksten! Fiske, P., R.A.Lund, G.M. Østborg L. Fløystad. Rømt oppdrettslaks i sjø- og elvefisket i årene NINA Oppdrags melding 7: -6. Friedland, K.D., L.P. Hansen, D.A. Dunkley J.C.Maclean. Linkage between ocean climate, post-smolt growth, and survival of Atlantic salmon (Salmo salar L.) in the North Sea area. ICES Journal of Marine science 7 : 9-9. Kålås, S. K. Urdal.. Overvaking av lakselusinfeksjonar på tilbakevandra sjøaure i Rogaland, Hordaland og Sogn Fjordane sommaren. Rådgivende Biologer, rapport 8, sider. Sættem, L.M. 99. Gytebestander av laks og sjøaure. En sammenstilling av registreringer far ti vassdrag i Sogn Fjordane fra Utredning for DN. Nr 7-99, 7 sider. Urdal, K. a. Analysar av skjellprøvar frå elvar i Sogn og Fjordane i 999. Rådgivende Biologer, rapport, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjellprøvar frå elvar i Hordaland i 999. Rådgivende Biologer, rapport 66, sider. Urdal, K. a. Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 9, sider. Urdal, K. b. Analysar av skjellprøvar frå 7 elvar i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport, 7 sider. Urdal, K.. Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 9, sider. Urdal, K. a. Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Sogn og Fjordane i. Rådgivende Biologer, rapport 6, 6 sider. Urdal, K. b. Analysar av skjellprøvar frå sportsfiske- og kilenotfangstar i Hordaland i. Rådgivende Biologer, rapport 67, 6 sider. Rapport 7

16 6. ENKELTELVAR På dei følgjande sidene er resultata frå dei ulike elvane presentert. Det er her presentert resultat frå det ordinære fisket i, og desse er levert ut til dei ulike elve-/grunneigarlag som faktaark. Følgjande elvar er rapportert: Frøysetelva Andvikvassdraget Romarheimselva Modalselva Ekso Vosso Daleelva i Vaksdal Loneelva Storelva i Arna Oselva Steinsdalselva Granvinselva Eidfjordvassdraget Kinso Opo Omvikedalselva Etneelva 6 Rapport 7

17 FANGST OG SKJELLPRØVAR I FRØYSETELVA Status for laks og sjøaure i Frøysetelva I perioden 99 til var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på,9 kg og sjøaurar med snittvekt på,9 kg. Villaksen har vore freda sidan tidleg på 99-talet, men frå vart det opna for ordinært laksefiske i vassdraget, og det vart då registrert ein fangst på 78 laks (snittvekt:,7 kg) og 6 sjøaure (snittvekt:,9 kg). 9 Laks Frøysetelva Sjøaure Frøysetelva Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Frøysetvassdraget i perioden 99-. Frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). I var det ein del usortert materiale (blå søyle). Frøysetelva vart opna for ordinært laksefiske i. Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet har variert mellom og % før, (tabell ). I vart det opna for fritt fiske etter villaks, og ein andel rømd oppdrettslaks på,7 % er nærare det reelle enn dei høge tala for tidlegare år. TABELL. Antal skjellprøvar frå Frøysetelva 999- og andel rømd oppdrettslaks. NB! Villaksen var freda t.o.m År Antal skjell Laks Aure Regnboge Totalt Rømd oppdrett (%) 999 8, 9, 9 7 7,, ,7 Totalt 8 9 6,8 Av dei villaksane i materialet som kunne aldersbestemmast var smålaks og 7 mellomlaks (tabell ). Smålaksane var om lag like store som i andre elvar, medan mellomlaksane var litt mindre enn det som er vanleg. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt for dei ulike sjøaldergruppene av vill laks i skjellmaterialet frå Frøysetelva Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),,8 7 cm /,7 kg () 77 cm /, kg (7) Sjøaurane hadde vore -8 somrar i sjøen, og var -67 cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). Om lag % av sjøaurane hadde vore mellom og cm som smolt, noko som indikerer at dei har hatt - år i innsjøar i vassdraget før dei gjekk ut som smolt. Innsjøane i vassdraget ser såleis ut til å kunna vera viktige oppvekstområde for sjøaurebestanden. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Frøysetelva 999- Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 8,9,8 7,9,,8 7,8,6 Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

18 FANGST OG SKJELLPRØVAR I ANDVIKVASSDRAGET Status for laks og sjøaure i Andvikvassdraget I perioden 99 til er det registrert fangst av sjøaure tre av åra, og gjennomsnittleg årsfangst desse åra var 9 sjøaurar med snittvekt på, kg. I vart det registrert fangst av sjøaure med ei snittvekt på,6 kg (figur ). I høve til den offisielle fangststatistikken for perioden 969- har det berre vore fanga ein laks i vassdraget (i ) Sjøaure Andvikvassdraget, Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje/punkt) av sjøaure i Andvikvassdraget i perioden 99-. Analyse av skjellprøvar Til saman vart skjellprøvar frå sjøaurar undersøkt. Dei fiskane som hadde leselege skjell hadde vore -8 somrar i sjøen, og var 6-7 cm og,-,8 kg då dei vart fanga (tabell ). Nokre av fiskane var så store som smolt at det er sannsynleg at dei har hatt ein veksteperiode i eitt av dei to vatna i vassdraget før dei har gått ut i sjøen. Innsjøane i vassdraget er truleg viktige oppvekstområde for denne sjøaurebestanden. Veksten i sjø er - cm dårlegare per år enn det ein ser for mange andre sjøaurebestandar på Vestlandet (figur ). TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Andvikelva i Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 9,6,6,9, 9,9 8,, , Lengde (cm) Andvikvassdraget,,,,,, FIGUR. Gjennomsnittleg vekst for sjøaurar som var fanga i Andvikvassdraget i,,, smolt Vekstsesongar Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

19 FANGST OG SKJELLPRØVAR I ROMARHEIMSELVA Status for laks og sjøaure i Romarheimselva Det er ikkje ført fangststatistikk for Romarheimselva, og elva har vore totalfreda sidan 99. I vart det opna for eit avgrensa fiske, og det vart då registrert ein fangst på sjøaurar, med ei snittvekt på, kg. Analyse av skjellprøvar Til saman vart skjellprøvar frå sjøaurar undersøkt, to av desse viste seg å vera laks (tabell ). Dei 8 sjøaurane som hadde leselege skjell hadde vore -7 somrar i sjøen, og var 7- cm og,-,8 kg då dei vart fanga. Skjell Begge dei to laksane var villfisk, hadde gått ut i sjøen etter tre år i elva, og kome att etter ein vinter i sjøen. Det er uråd å sei om desse laksane er fødde i Romarheimselva, det er mogeleg dei hadde feilvandra, og då truleg helst frå Modalselva, Vosso eller Daleelva. Normalt veks laks litt seinare enn aure i elva, men vesentleg raskare enn aure i sjøen. Figur viser at dette også er tilfelle for dei fiskane som vart fanga i Romarheimselva. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av lakse- og sjøaureskjell frå Romarheimselva i. Art Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) Sjøaure 9,7,7,,, 8,,8 Laks,,,,,6 - - Lengde (cm) ) Laks, Sjøaure smolt, ) smolt,, ) ) ), Vekstsesongar ), Romarheimselva,, FIGUR. Gjennomsnittleg vekst for 8 sjøaurar og laksar som vart fanga i Romarheimselva i. Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

20 FANGST OG SKJELLPRØVAR I MODALSELVA Status for laks og sjøaure i Modalselva I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på, kg og sjøaurar med snittvekt på, kg (figur ). I vart det fanga laks (snittvekt:,) og sjøaure (snittvekt:, kg). Laks Modalselva Sjøaure Modalselva Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Modalselva i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet har variert mellom 7 og 86 %, snitt for heile perioden er % (tabell ). TABELL. Antal skjellprøvar og andel rømd oppdrettslaks ved sportsfisket i Modalselva År Antal skjell Rømd Laks Aure Regnbogeaure Totalt oppdrett (%) ,8, 6 9 6, , ,7 Totalt 87, Av dei villaksane i det samla materialet var ein-sjøvinterlaks, 6 to-sjøvinterlaks og ein tre-sjøvinterlaks (tabell ). Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd var,7 år og, cm. Sjøveksten er om lag som det ein ser i andre villaksbestandar, med unntak av at tre-sjøvinterlaksen hadde vakse svært dårleg. Denne fisken kan vera ein hybrid (krysning) mellom laks og sjøaure. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt av dei ulike sjøaldergruppene av vill laks i skjellmaterialet frå Modalselva Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),7, 7 cm /,8 kg () 8 cm /, kg (6) 7 cm /, kg () Sjøaurane hadde vore -9 somrar i sjøen, og var -77 cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). Sjøveksten er om lag som for andre sjøaurebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Modalselva Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 87 7,,,,7,,7 7, Villaksen fanga i Modalselva har lågare smoltalder enn sjøauren. Normalt er det omvendt, og dette kan tyda på at laksane har vakse opp i ei varmare elva enn Modalselva, t.d. Vosso. Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

21 FANGST OG SKJELLPRØVAR I EKSO Status for laks og sjøaure i Ekso I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på 6, kg og 8 sjøaurar med snittvekt på, kg. I var registrert fangst laks (snittvekt:, kg) og 9 sjøaure (snittvekt:,9 kg). Villaksen har vore freda sidan tidleg på 99-talet, så fangstane dei siste åra er rømd oppdrettslaks Laks Ekso Sjøaure Ekso Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Ekso i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). NB! Villaksen har vore freda sidan tidleg på 99-talet. Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet har variert mellom 79 og 89 % (tabell ). Sidan villaksen er freda i Ekso, er ikkje andelen rømd oppdrettslaks reell. Av dei villaksane som det er teke prøvar av, var to feilaktig vurdert å vera oppdrettslaks, medan tre var vurdert å vera sjøaure. TABELL. Antal skjellprøvar frå Ekso 999- og andel rømd oppdrettslaks. År Antal skjell Laks Aure Regnboge Totalt Rømd oppdrett (%) , 8 8, ,9 7 78,6 Totalt ,6 Av dei 8 sikre villaksane var 7 stk. ein-sjøvinterlaks og stk. to-sjøvinterlaks. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd var,6 år og, cm (tabell ). TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt av dei ulike sjøaldergruppene av villaks i skjellmaterialet frå Ekso Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),6, 9 cm /, kg (7) 89 cm / 7, kg () Sjøaurane hadde vore -8 somrar i sjøen, og var 8-7 cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). Veksten i sjø er om lag som for andre sjøaurebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Ekso Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 77,,,,7,, 7, Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

22 FANGST OG SKJELLPRØVAR I VOSSO Status for laks og sjøaure i Vosso I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på 8, kg og 6 sjøaurar med snittvekt på, kg (figur ). I var registrert fangst laks (snittvekt:,8 kg) og 96 sjøaure (snittvekt:, kg). Villaksen har vore freda f.o.m 99. Laks Vosso Sjøaure Vosso Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Vosso (inkludert Bolstadelva og Teigdalselva) i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). Analyse av skjellprøvar - Innslaget av rømd oppdrettslaks har variert mellom 7 og % (tabell ). Sidan villaksen har vore freda i heile perioden, og det berre har vore lov å ta på land rømd oppdrettslaks, er andelen rømd fisk ikkje representativ for innsiget til elva. I skjellmaterialet frå stamfisket i var innslaget av rømd oppdrettslaks 7 % (6 av 8). TABELL. Antal skjellprøvar og andel rømd oppdrettslaks ved sports- og stamfisket i Vosso -. Sportsfiske Stamfiske År Antal skjell Rømd Antal Rømd Laks Aure Totalt oppdrett (%) laks oppdrett (%) - 8 7,, , , - - Totalt 6 9,7 8 7, Sjøaurane hadde vore -7 somrar i sjøen, og var -68 cm og,-,8 kg då dei vart fanga (tabell ). Veksten i sjø er dårlegare enn det ein ser for dei fleste andre sjøauebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Vosso -. Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 9,, 6,, 9, 8, 6,7 Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

23 FANGST OG SKJELLPRØVAR I DALEELVA Status for laks og sjøaure i Daleelva i Vaksdal I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst 68 laks med snittvekt på, kg og 9 sjøaurar med snittvekt på,8 kg. I var registrert fangst rekordhøge 6 laks (snittvekt:, kg) og 8 sjøaure (snittvekt:,9 kg) Antal laks Laks Daleelva FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Daleelva i Vaksdal i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle) Sjøaure Daleelva Skjell Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks har variert mellom og 8 %, snitt for perioden er 6, % (tabell ). Ved stamfisket i åra - har innslaget av rømd oppdrettslaks vore mellom og %. Det kan vera vanskeleg å skilja tidleg rømd oppdrettslaks frå utsett smolt, og etter som all usikker fisk vert vurdert som utsett, er andelen rømd oppdrettslaks i materialet eit absolutt minimumstal. TABELL. Antal skjellprøvar og andel rømd oppdrettslaks ved sports- og stamfisket i Daleelva i Vaksdal 99- Sportsfiske Stamfiske År Antal skjell Rømd Antal Rømd Laks Aure Totalt oppdrett (%) laks oppdrett (%) , ,, 8 7,8 6, 7 6 9, 7 8, , 8,9 Totalt ,, Laksen i Daleelva går ut etter ca. år i elva og fleirtalet kjem att som smålaks etter ein vinter i sjøen, andelen - sjøvinterlaks (tilsvarar ca "smålaks" i fangststatistikken) varierer mellom 6 og 7 % (figur ). Dei fleste oppdrettslaks havnar i mellomlaksgruppa i fangststatistikken og gjer denne storleikskategorien kunstig høg. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt for dei ulike sjøaldergruppene av vill laks i skjellmaterialet frå Daleelva i Vaksdal År Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd og (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) 999,, 9 cm /,9 kg (6) 8 cm /, kg () -,8,8 9 cm /,9 kg (8) 8 cm /, kg (8) 9 cm / 8, kg (),7,7 6 cm /, kg (9) 8 cm /, kg (6) 9 cm / 9, kg (),8,7 8 cm /,8 kg () 8 cm /, kg () 9 cm / 7, kg (),8,6 9 cm /,6 kg (88) 8 cm /, kg (69) 9 cm / 8, kg (7) Totalt,8, 9 cm /,9 kg (9) 8 cm /, kg () 9 cm / 8, kg () Sjøaurane hadde vore -8 somrar i sjøen og var 8-77 cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Daleelva i Vaksdal Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 99,,7,6,7,7, 7, Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

24 FANGST OG SKJELLPRØVAR I LONEELVA Status for laks og sjøaure i Loneelva I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på,8 kg og 7 sjøaurar med snittvekt på,7 kg. I vart det fanga 8 laks (snittvekt:,) og 9 sjøaure (snittvekt:,7 kg). 9 Laks Loneelva 9 Sjøaure Loneelva Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Loneelva i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). Analyse av skjellprøvar Me mottok skjellprøvar frå laks, 6 sjøaure og regnbogeaure frå sportsfisket i. Mellom laksane var rømde oppdrettslaks (9,6 %, tabell ). Av dei villaksane var 8 ein-sjøvinterlaks (88 %), to-sjøvinterlaks ( %) og ein tresjøvinterlaks ( %, tabell ). Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd var, år og, cm. Sjøveksten er om lag som det ein ser i andre villaksbestandar. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt av dei ulike sjøaldergruppene av vill laks i skjellmaterialet frå Loneelva i. Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),, 7 cm /,6 kg (8) 76 cm /, kg () cm /, kg () Sjøaurane hadde vore og somrar i sjøen, og var - cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). Veksten første året i sjøen er noko betre enn det ein ser for dei fleste andre sjøaurebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Loneelva i. Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 6 6,9, 6,6, 6, 8,6,8 Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

25 FANGST OG SKJELLPRØVAR I STORELVA Status for laks og sjøaure i Storelva i Arna I perioden 988 til var gjennomsnittleg årsfangst 8 laks med snittvekt på, kg og sjøaurar med snittvekt på,9 kg. I var registrert fangst heile 7 laks (snittvekt:,8 kg) og 9 sjøaure (snittvekt:, kg) Laks Arnaelva Sjøaure Arnaelva FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Storelva i Arna i perioden Fram til 99 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). Skjell Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks har variert mellom og %, snitt for perioden er % (tabell ). Ved stamfisket i var innslaget av rømd oppdrettslaks %. TABELL. Antal skjellprøvar og andel rømd oppdrettslaks ved sports- og stamfisket i Storelva i Arna Sportsfiske Stamfiske År Antal skjell Rømd Antal Rømd Laks Aure Totalt oppdrett (%) laks oppdrett (%) 999 7, - - 9,,, - - 9, , - - Totalt 9 9,6, Dei fleste "Arna-laksane" går ut etter to-tre år i elva og kjem att som smålaks etter ein vinter i sjøen, andelen - sjøvinter-laks varierer mellom 6 og 7 % (figur ; tabell ). Dei fleste oppdrettslaks havnar i mellomlaksgruppa i fangststatistikken og gjer denne storleikskategorien kunstig høg. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt for dei ulike sjøaldergruppene av vill laks i skjellmaterialet frå Storelva i Arna År Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd og (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) 999,, 9 cm /,7 kg (8) 9 cm / 6, kg () 9 cm / 7, kg (), 6, 6 cm /, kg () 8 cm /,7 kg (9) 98 cm / 9,kg (),,9 6 cm /,7 kg () 7 cm /, kg (8) -,,9 6 cm /, kg () 8 cm /, kg (7) 8 cm /, kg (),,7 6 cm /, kg () 8 cm /, kg () 98 cm / 8, kg () Totalt,, 6 cm /,9 kg (78) 8 cm /, kg () 9 cm / 7,6 kg (7) Sjøaurane hadde vore - somrar i sjøen, og var - cm og,-,8 kg då dei vart fanga (tabell ). Veksten i sjø er om lag som for dei fleste andre sjøauebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Storelva i Arna Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 9,,,8,,6 9,6 6, Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

26 FANGST OG SKJELLPRØVAR I OSELVA Status for laks og sjøaure i Oselva I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst laks med snittvekt på, kg og 9 sjøaurar med snittvekt på,8 kg. I var fangsten 6 laks (snittvekt:,6 kg) og 8 sjøaure (snittvekt:, kg) Laks Oselva FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Oselva i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå -9 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). Blå søyler:usortert materiale Sjøaure Oselva Skjell Analyse av skjellprøvar - Innslaget av rømd oppdrettslaks har variert mellom % i og % i, snitt for alle åra er 6,9 % (tabell ). Det er indikasjonar på at det er ganske mykje blanding av laks og sjøaure (hybridisering) i Oselva, og sjølv om det var særleg uttrykt i er det truleg at det er hybridar i skjellmaterialet også frå dei andre åra. TABELL. Antal undersøkte skjellprøvar frå Oselva - og andel rømd oppdrettslaks. År Antal skjell Laks Aure Hybrid? Regnboge Totalt Rømd oppdrett (%) , 7 6, 9, 8,8 Totalt ,9 Dei fleste "Os-laksane" går ut etter to år i elva og kjem att som smålaks etter ein vinter i sjøen, andelen -sjøvinterlaks varierte mellom 6 og 8 % (tabell ). Førstre års sjøvekst er ein viktig indikator for overleving, t.d. har resultat frå andre elvar vist at veksten i 997 var uvanleg dårleg, og dette resulterte i svært låge fangstar av -sjøvinterlaks i 998. Også i var det dårleg vekst, medan det i var svært god vekst. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt av dei ulike sjøaldergruppene av villaks i skjellmaterialet frå Oselva -. År Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd og (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),, 8 cm /,8 kg () 7 cm /,8 kg (7) 7 cm /,9 kg (),, cm /,6 kg () 76 cm /, kg () 9 cm /,6 kg (),, cm /, kg (9) 77 cm /, kg (6) 8 cm /,6 kg (),, cm /, kg (6) 7 cm /, kg () 9 cm / 6, kg () Totalt,,9 cm /,6 kg () 7 cm /, kg (6) 8 cm /, kg (9) Sjøaurane hadde vore -9 somrar i sjøen, og var -7 cm og,-, kg då dei vart fanga. Ein del av sjøaurane lever eitt eller fleire år i innsjøar i vassdraget før dei går ut i sjøen. Kor vidt ein fisk er ein hybrid mellom laks og sjøaure er vanskeleg å sei sikkert utan genetiske analysar, men dersom storleiken på skjellet og sjøveksten ligg mellom det ein ser for laks og sjøaure er det ein sannsynleg hybrid (tabell ). TABELL. Samanlikning av resultat frå skjellanalysar av laks, sjøaure og trulege hybridar i Oselva -. Art Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) Laks 696 6,,,,,8, Sjøaure 76 7,,6,,, 8, Hybrid 9 9,, 6,6,, 7, Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

27 FANGST OG SKJELLPRØVAR I STEINSDALSELVA Status for laks og sjøaure i Steinsdalselva I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst 7 laks med snittvekt på,7 kg og sjøaurar med snittvekt på,9 kg. I vart det registrert ein fangst på laks (snittvekt:, kg) og sjøaure (snittvekt:, kg). Villaksen har vore freda sidan 999, i åra etter dette har det berre vore lov å fanga rømd oppdrettslaks. Laks Steinsdalselva 8 Sjøaure Steinsdalselva Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Steinsdalselva i perioden 99-. Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). NB! Villaksen har vore freda sidan 999. Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet har variert mellom 8 og %, (tabell ). Sidan villaksen har vore freda i heile perioden og det berre har vore lov å ta på land rømd oppdrettslaks, er andelen rømd fisk ikkje representativ for innsiget til elva. TABELL. Antal skjellprøvar frå Steinsdalselva 999- og andel rømd oppdrettslaks. NB! Villaksen var freda frå 999. År Antal skjell Laks Aure Totalt Rømd oppdrett (%) , 6, 9 88,9-9, Totalt 7 9, Begge dei to villaksane det var teke skjellprøvar av, hadde vore tre år i elva og ein vinter i sjø då dei vart fanga. (tabell ). Typisk sjøvekst for laks første året er i overkant av cm. Den gode sjøveksten til laksen som vart fanga i stemmer med det ein har funne i skjellmateriale frå andre elver, der smoltårgangen frå opplevde svært god vekst. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysane av skjellprøvar av to villaks fanga i Steinsdalselva i 999 og. År Lengd Vekt Smolt- Smolt- Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) i sjø (cm) 999 6,8,, 8,6, 7, Sjøaurane hadde -7 somrar i sjøen, og var -7 cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). Sjøveksten er om lag som for andre sjøaurebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Steinsdalselva Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 6,,,,9,,7 9,9 Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

28 FANGST OG SKJELLPRØVAR I GRANVINSELVA Status for laks og sjøaure i Granvinselva I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst 7 laks med snittvekt på, kg og 96 sjøaurar med snittvekt på, kg. I vart det registrert ein fangst på 6 laks (snittvekt:,7 kg) og 76 sjøaure (snittvekt:,8 kg). Villaksen har vore freda sidan, i åra etter dette har det berre vore lov å fanga rømd oppdrettslaks. Laks Granvinselva Sjøaure Granvinselva Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Granvinselva i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). NB! Villaksen har vore freda sidan. Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet har variert mellom og %, (tabell ). Sidan villaksen har vore freda i heile perioden og det berre har vore lov å ta på land rømd oppdrettslaks, er andelen rømd fisk ikkje representativ for innsiget til elva. TABELL. Antal skjellprøvar frå Granvinselva 999- og andel rømd oppdrettslaks. NB! Villaksen var freda frå. År Antal skjell Laks Aure Totalt Rømd oppdrett (%) , 7, 8 76,9, 8 7, Totalt , Av dei 9 villaksane i materialet som kunne aldersbestemmast var smålaks og 6 mellomlaks. (tabell ). Smålaksane var større enn det ein ser i dei fleste elvar, medan mellomlaksane var om lag som vanleg. TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt for dei ulike sjøaldergruppene av villaks i skjellmaterialet frå Granvinselva Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),, 6 cm /,6 kg () 78 cm /, kg (6) Sjøaurane hadde vore - somrar i sjøen, og var -7 cm og,-, kg då dei vart fanga (tabell ). Sjøveksten er om lag som for andre sjøaurebestandar på Vestlandet. Ein del av sjøaurane var over cm som smolt, noko som indikerer at dei hadde hatt ein vekstperiode i Granvinsvatnet før dei gjekk ut i sjøen. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Granvinselva 999- Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm),,8 8,,,,, Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

29 FANGST OG SKJELLPRØVAR I EIDFJORDVASSDRAGET Status for laks og sjøaure i Eidfjordvassdraget (Bjoreio, Eio og Veig) I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst 8 laks med snittvekt på, kg og 8 sjøaurar med snittvekt på, kg. I var registrert fangst 8 laks (snittvekt:, kg) og sjøaure (snittvekt:, kg). Villaksen har vore freda sidan, så fangstane dei siste åra er rømd oppdrettslaks. Laks Eidfjordvassdraget m/bjoreio og Veig Sjøaure Eidfjordvassdraget m/bjoreio og Veig Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Eidfjordvassdraget i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). NB! Villaksen har vore freda sidan. Analyse av skjellprøvar - Innslaget av rømd oppdrettslaks i skjellmaterialet har variert mellom 88 og % (tabell ). Sidan villaksen er freda i Eidfjordvassdraget, er ikkje andelen rømd oppdrettslaks reell. Dei villaksane som det er teke prøvar av har anten vore så skadde ved fiske at dei har måtta avlivast, eller dei er feilaktig vurdert å vera rømd oppdrettslaks. TABELL. Antal skjellprøvar frå Eidfjordvassdraget - og andel rømd oppdrettslaks År Antal skjell Laks Aure Regnboge Totalt Rømd oppdrett (%) , 6, 9, ,7 Totalt 7 9,7 Tre av dei villaksane i materialet hadde vore år i elv og vintrar i sjøen, den siste var ein einsjøvinterlaks med usikker elvealder. Den minste to-sjøvinterlaken var berre 6 cm og,9 kg og var truleg ein hybrid (krysning mellom laks og sjøaure), dei andre to var 7 og 8 cm, som er meir normalt for -sjøvinterlaks. Ein-sjøvinterlaksen var 6 cm og, kg. Sjøaurane hadde vore -9 somrar i sjøen, og var -86 cm og,-6 kg då dei vart fanga (tabell ). Veksten i sjø er om lag som for andre sjøaurebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Eidfjordvassdraget -. Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 7 8,,,,,8, 9, Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7

30 FANGST OG SKJELLPRØVAR I KINSO Status for laks og sjøaure i Kinso I perioden 969 til var gjennomsnittleg årsfangst 6 laks med snittvekt på,8 kg og 9 sjøaurar med snittvekt på, kg. I var fangsten 6 laks (snittvekt:, kg) og sjøaure (snittvekt:, kg). Etter fleire år med aukande innslag av rømd oppdrettslaks i fangstane vart villaksen freda frå år Laks Kinso Sjøaure Kinso Skjell FIGUR. Fangst i antal (søyler) og snittvekt i kg (linje) av laks og sjøaure i Kinso i perioden Frå 979 er laksefangstane skild som tert (< kg, kvit søyle) og laks (> kg, grå søyle), frå 99 er det skild mellom smålaks (< kg, kvit søyle), mellomlaks (-7 kg, grå søyle) og storlaks (>7 kg, svart søyle). NB! Villaksen er freda frå. Analyse av skjellprøvar 999- Innslaget av rømd oppdrettslaks har variert mellom 8 og 98 %, snitt for perioden er 89 % (tabell ). Sidan villaksen har vore freda sidan gjev ikkje tala i tabell for dei tre siste åra eit reelt inntrykk av andel rømd oppdrettslaks i fangstane. TABELL. Antal skjellprøvar og andel rømd oppdrettslaks ved sportsfisket i Kinso År Antal skjell Rømd Laks Aure Regnbogeaure Totalt oppdrett (%) , , , 78 97,7 9 9, Totalt ,8 Av dei villaksane i skjellmaterialet var det ein-sjøvinterlaks, to-sjøvinterlaks og ubestemte. Einsjøvinterlaksane var i snitt 6 cm og, kg, to-sjøvinterlaksen var 8 cm og,7 kg. (Ein-, to- og tre-sjøvinterlaks svarar om lag til små-, mellom- og storlaks i fangststatistikken). Dei fleste oppdrettslaks havnar i mellomlaksgruppa i fangststatistikken og gjer denne storleikskategorien kunstig høg (figur ). TABELL. Gjennomsnittleg smoltalder og -lengd, og antal, lengd og vekt for dei ulike sjøaldergruppene av vill laks i skjellmaterialet frå Kinso Smolt Sjøalder (vintrar) Alder Lengd (år) (cm) Lengd / vekt (antal) Lengd / vekt (antal),, 6 cm /, kg () 8 cm /,7 kg () Sjøaurane hadde vore - somrar i sjøen, og var -7 cm og,-,6 kg då dei vart fanga (tabell ). Sjøveksten er om lag som for andre sjøaurebestandar på Vestlandet. TABELL. Oppsummering av resultat frå analysar av sjøaureskjell frå Kinso Antal Lengd Vekt Smolt- Smolt- Sjøalder Vekst. år Vekst. år Vekst. år (cm) (kg) alder (år) lengd (cm) (somrar) i sjø (cm) i sjø (cm) i sjø (cm) 7,,,,,6, 8,9 Bredsgården, Bryggen, Bergen Tlf: 78 / fax: 6 7