2 av 266 SAKLISTE Saker til handsaming på møtet Sak nr. Arkivsak Sakstittel Merknad 089/16 16/1049 Faste saker 090/16 16/399 Økonomirapportering pr no

Transkript

1 SAMNANGER KOMMUNE 1 av 266 MØTEINNKALLING Utval: Kommunestyret Møtedato: Møtetid: 09:00 - Møtestad: Kommunehuset Varamedlem skal ikkje møta utan nærare innkalling Forfall til møtet eller ugildskap må meldast snarast råd til ekspedisjonen (tlf eller e-post postmottak@samnanger.kommune.no ), som vil kalla inn varamedlem. Sak om «Senter for funksjonshemma» vert ettersendt. ordførar

2 2 av 266 SAKLISTE Saker til handsaming på møtet Sak nr. Arkivsak Sakstittel Merknad 089/16 16/1049 Faste saker 090/16 16/399 Økonomirapportering pr november /16 09/640 Refusjon forskotering til Tyssetunellen 092/16 15/860 Kommunale avgifter og gebyr 2017: vatn, avlaup og slamavskiljar 093/16 15/878 Godtgjersle til politisk valde /16 15/863 Plan for selskapskontroll for perioden /16 15/713 BIR Privat - renovasjonsavgift /16 15/860 Fastsetting av avgifter for kyrkjegarden 097/16 10/278 Revisjon av vedtekter for SFO 098/16 15/863 Plan for forvaltningsrevisjon for perioden Samnanger kommune 099/16 16/1019 Budsjett og framdriftsplan for rekruttering av ny rådmann 100/16 16/759 Økonomiplan /16 16/165 Vedtak av reguleringsplan - Sjøtun 102/16 16/741 Rammeplan kulturskule 103/16 16/737 Skjenkeløyve alkoholhaldig drykk - RS Sikkerhet AS i lokala til Eikedalen skisenter AS 104/16 15/896 Rullering av handlingsprogrammet - kommunaldelplan for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv 105/16 16/1019 Suppleringsval til arbeidsutvalet for rekruttering av ny rådmann 106/16 16/1011 Godkjenning av møteplan for 2017 Oversikt faste saker Godkjenning av innkalling og sakliste Eventuelle merknader til protokoll frå førre møte Delegerte vedtak/referatsaker Utvalet sitt kvarter

3 3 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Arkivsaksnr: 16/1049 Løpenr: 16/9553 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 MS FASTE SAKER Oversikt faste saker: Godkjenning av innkalling og sakliste Eventuelle merknader til protokoll frå førre møte Delegerte vedtak/referatsaker Utvalet sitt kvarter Oversikt delegerte vedtak/referatsaker som er meldt opp til møtet: Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Møteinnkallinga og saklista vert godkjent Delegerte vedtak/referatsaker vert tekne til orientering

4 4 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Nina Erdal Arkivkode: FE-200, TI-&14 Arkivsaksnr: 16/399 Løpenr: 16/9435 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 NE ØKONOMIRAPPORTERING PR NOVEMBER 2016 Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Det vert gjort fylgjande budsjettjusteringar: Driftsbudsjettet: Utgift opp/ Inntekt ned Utgift ned/ Inntekt opp Auka rammetilskot Auka inntektsutjamning Auka konsesjonskraft Krav frå Bufetat Bruk av disposisjonsfond Bruk av konto for tilleggsløyvingar Periodisering av lønn sjukeheim Innsparing pensjon einingane Renter ført i drift Premieavvik Auk atilskot frå IMDI Innsparing barneskule Innsparing ungdomsskule Innsparing barnehage Tilskot til privat barnehage Innsparing styrka tilbod barnehage, ansvar

5 5 av 266 Kjøp av hjertestartar til barneskulen Kjøp av hjertestartar til idrettsanlegget Styrka budsjett sjukeheim Innsparing lønn heimetenester Auka inntekt heimetenestene refusjon stat Innsparing helsetunet Innkjøp av pc, endra finansiering Investeringsbudsjettet: Kai Ytre Tysse Avløp Ytre Tysse Sal av Hagamulen, netto inntekt Avsett til ubunde investeringsfond al av tomt Rolvsvåg bustadfelt Avsett til ubunde investeringsfond Bruk av ubunde investeringsfond Kjøp av pc, ført i investering Kontrollsum Kva saka gjeld: Det er tidlegare rapportert på den økonomiske situasjon pr 1. og 2.tertial Det har vore eit ynskje at det og vert rapportert pr. november. Det vil ikkje vera mogeleg å gjera ei grundig vurdering så tidleg i desember, men det vert sett på hovudpostar som skatt, ramme og konsesjonskraft. Betre styring pr. oktober er brukt for å vurdera rekneskapen på einingsnivå, men det er i tillegg sett på rekneskapen pr. d.d. Me har som mål å senda ut rapporten frå betre styring som vedlegg til denne økonomirapportering pr. november Frist for einingsleiar til å rapportere til sektorleiarar er Vurderingar og konsekvensar: Skatt og rammeinntekter: November er ein av fleire månader med stor skatteinngang. I august vart inntekta auka opp med kr til totalt kr 65,28 mill og inntekta ser ut til å bli som budsjettert. Samnanger har framleis ein skatteinngang under landgjennomsnittet. Pr. oktober var den nasjonale skatteveksten anslått for 2016 til å bli på 8,7 %. Samnanger sin vekst pr. oktober var på 4,2 %. Kommunen vil få kompensert for noko av den lågare veksten gjennom ordninga med inntektsutjamning. Det er budsjettert med kr 1,35 mill. i inntekt frå skatteutjamning i 2016 og pr. oktober er det kome inn 1,56 mill., dvs. over budsjett. Inntektsutjamning i november kan gi store utslag, men det er grunn til å tru at det kjem inn meir enn budsjettert. Svaret får me ca 20.desember. Kommunen fekk utbetalt ekstra skjønsmidlar i haust på kr knytt til eit vedlikehaldstilskot. I tillegg vart det i november utbetalt eit ekstra skjønstilskot på kr som var ein fordeling av restmidlar. Totalt er det mottatt kr meir enn budsjettert. Oppsummert skatt og ramme: Rammetilskot kr meir enn budsjettert, skatteinntekt ser ut til å bli som budsjettert. Inntektsutjamninga er som alltid usikker, men ligg an til å bli over budsjett med ca kr

6 6 av 266 Konsesjonskraft: Det vart budsjettert med inntekt på kr 2,5 mill i Etter at prisutviklinga i første kvartal og andre kvartal i 2016 ikkje vart som forventa, vart inntekta justert ned til kr 2,3 mill. og deretter til kr 2 mill. i revidert budsjett. Pr november er inntekta på kr 1,9 mill. Det har vore veldig varierande prisar i haust, men med 1 månad igjen ser inntekta til å bli litt over rev.budsjett. I desember 2015 var inntekta på kr Me foreslår å auka budsjettet med kr Krav frå bufetat Me meldte som note til rekneskapen i 2014 at det var kome ein krav frå Bufetat (barnevern) på kr 1 mill. som var avvist av kommunen. Me meinte at kravet ikkje skulle betalast av kommunen og det vart ikkje sett av pengar i rekneskapen. Kravet som pr. oktober 2015 er auka til kr 2,3 mill., har vore handsama av BTN (barnevernets tvisteløsninsgnemnd) som konkluderer med at kommunen må betale. Det er og påløpt utgifter 1.halvår Til saman bør ansvar barnevern styrkast med kr 3 mill. Kravet kan bli noko høgare, men noko er det midlar til på barnevernsbudsjett. Det er tidlegare i år sett av kr 1,71 mill. til disposisjonsfondet knytt til at kommunen har fått tilskot frå IMDI for busetting av flyktningar. Kr er avsett til å dekka underskotet i Restavsetning på kr kan brukast til å dekka noko av kravet frå Bufetat. Då vil det stå att kr ca kr på disposisjonsfondet. Underskot 2015 Det vart i september vedtatt å dekke inn underskotet i 2015 ved å bruke av disposisjonsfondet i Dersom rekneskapen går med underskot, vil ikkje dette kunne gjennomførast og underskotet vil måtte dekkast inn i Avsett til lønsauke Det står att til saman kr på konto for tilleggsløyvingar som var tenkt brukt til lønsauke i kapittel 3 og 5. Dei fleste einingar ligg godt an økonomisk og det er berre dei minste einingane som har behov for tilleggsløyving for denne lønsauken. Me foreslår å omdisponer kr av denne posten. Periodisering av lønn Revisor har i fleire år bedt om at lønn vert periodisert meir enn det vert gjort i dag. I det ligg det at variabel lønn som vert utbetalt i januar 2017 skal kostnadsførast i desember Det er fleire årsaker til at dette ikkje er gjort fullt ut tidlegare. Første året dette vert gjort får rekneskapen ein auka kostnad. Me har dei siste åra ikkje hatt overskotet som er nødvendig for å få dette på plass. Den andre hovudårsaka er det rekneskapsmessig. Ein periodisering påverkar stort sett berre rekneskapen første året det vert gjort så lenge lønn vert ført på same måte kvart år. Me tek alltid ein gjennomgang av variabel lønn utbetalt i januar og samanliknar den med det som vart utbetalt året før. Summen er forholdsvis stabil. Det betyr at det året ei periodisering vert lagt inn og kostnaden på lønn aukar, er dette noko me må ta omsyn til når me skal samanlikna lønskostnaden dette året med tidlegare/ seinare år. Me må og ta omsyn til det når me samanliknar med andre kommunar/ kostragrupper. Det er derfor fleire gode grunnar til å ikkje gjennomføre periodisering på lønn samstundes som det er eit klart krav om at dette skal gjerast. Det er berre første året kommunen får utfordringar med auka kostnad og utfordringar med statistikk og samanlikningar. Variabel lønn på sjukeheimen var i januar 2016 på kr , i heimetenestene på kr og på bukollektivet kr På skulane var summen kr og i barnehagen kr Barnehage og skule vart periodisert i 2015 med kr Dei andre einingane har mindre utgifter til vikar. Dersom me skal periodisera lønn må enkelte einingar få styrka budsjettet. 6

7 7 av 266 Det vert forslått å styrka budsjettet for å periodisera lønn på sjukeheimen med kr Heimetenestene og tenester for funksjonshemma ser ut til å kunne gjera dette innafor eiga budsjett. Periodisering vil bli utført i større grad dersom rekneskapen gir rom for det. Pensjon Lønsoppgjeret vart i 2016 noko rimelegare enn det som låg i prognosane til KLP og SPK (Statens pensjonskasse). Det gjer at avsetningane gjennom året ser ut til å vera ca kr høgare enn kostnaden og kommunen får ei innsparing på pensjon. Renter i investering Det var i budsjettet for 2016 lagt opp til å føra renter som gjeld bygging av senter for funksjonshemma i investeringsrekneskapen med kr Bygging er ikkje starta opp og det vil vera naturleg å ikkje belaste investeringsrekneskapen med desse rentene sjølv om lånet er tatt opp. Premieavvik og fond Siste prognoser på premieavvik som kommunen fekk i september viser eit negativt premieavvik på kr Kommunen har i revidert budsjett eit positivt premieavvik på kr , dvs eit avvik (tap) på ca kr 1 mill dersom prognosane slår til. Me vel å legga inn ein reduksjon på kr Tilskot frå IMDI Det vart i september lagt inn eit forventa tilskot frå IMDI knytt til busetting av flyktningar på kr No er det busett fleire flyktningar og inntekta kan oppjusterast med kr I tillegg er det forventa at det vil koma ein til før nyttår, men dette er ikkje avklart. Dersom det skjer vil inntekta auke med ytterlegare kr Sektor. Sektor for oppvekst og kultur Skule- og barnehageeiningane ligg an til innsparing. Dette har samanheng med sektoren sitt arbeid med Agenda- Kaupang rapporten, og signal frå styringsgruppa. Sektorleiar har presisert at barnehage- og skuleår ikkje følgjer budsjettår, og at dimensjoneringa me legg til grunn bind oss 07/12- delar i Dette har ført til at me har iverksatt tiltak allereie frå hausten Sannsynleg innsparing i 2016: Barnehagen kr ,- Barneskulen kr ,- og Ungdomsskulen kr , - Kultur ser ut til å gå i balanse. Tilskot til privat barnehage er budsjettert med kr 2,85 mill og vil bli totalt kr 2,95 mill. Budsjettet må styrkast med kr Styrka tilbod barnehage, ansvar 2000 har hatt innsparing på ekstrahjelp med kr Som følgje av ROS- analyse er det avdekka behov for to hjartestartarar som er tenkt plassert på barneskulen og på idrettsanlegget i Hagabotnane. Kostnaden er ca kr Sektor for helse og omsorg Arbeidet med å senda refusjonskrav på sjukepengar, kvalitetssikre at det som vert sendt er rett og fylgja opp utbetalingar frå NAV, har ikkje blitt gjennomført med god nok kvalitet i første halvdel av Hovudårsaka til det er manglande kapasitet og langtidssjukemelding ved løns- og personalkontoret. Det er tidlegare i år inntektsført sjukerefusjon der det no er avklart at kommunen ikkje vil få refusjon. Dette er no retta opp med den konsekvens at inntekta er redusert med kr på sjukeheimen og kr for heimetenestene. Ein av forklaringa på den store tapsføringa er at kommunen ikkje får sjukerefusjon utover 60 dagar når den fast tilsette er over 67 år. Sjukeheimen har tidlegare meldt at dei har eit har hatt problem med å halda budsjettet (sjå rapportering pr august). Eininga fekk då tilført kr til deler av det som var varsla som avvik. Eininga har fokus på budsjettkontroll, men det er framleis utfordringar med vakante stillingar, permisjonar og sjukepleiarmangel som m. anna fører til meir bruk av overtid. Pr november er det 7

8 8 av 266 betalt ut overtid på til saman kr , budsjettet var på kr Dei har hatt innsparing på andre postar og ligg an til eit meirforbruk på lønn og refusjon på kr Noko av meirforbruket her skuldast tapsføringa på kr som tidlegare har vore tatt inn i reknestykket som ei inntekt. Det ligg og an til eit mindre meirforbruk på andre utgiftspostar på ca kr Forklaringa er melom anna meir bruk av lege, betaling av døgn på sjukehus i samband med innflytting på ny sjukeheim og kjøp av nytt inventar. Oppsummert sjukeheim: Dei ligg an til eit meirforbruk. Noko av dette vil bli dekka med meirinntekter ved sal av plassar, men eininga har behov for å få styrka budsjettet med kr Kr er knytt til tapsføring refusjon sjukelønn. Innsparing på pensjon vil og koma sjukeheimen til gode. Budsjettet til heimetenesta ser ut til å gå med overskot til tross for tapsføring på refusjon. Totalt har dei eit mindreforbruk på lønn på kr og meirinntekter refusjon på kr Til tross for fleire brukarar i haust melder ikkje tenester for funksjonshemma om meirforbruk. Dei vil kunne dekka periodisering av lønn innafor eige budsjett. Helsetunet har ei innsparing på lønn og refusjon på kr Nav-kontoret meldar ikkje om meirforbruk. Sektor for samfunn og utvikling. Teknisk forvaltning og teknisk drift meldar ikkje om meirforbruk. Sektor for organisasjon Sektoren meldar ikkje om meirforbruk totalt sett. Det er meirforbruk på funksjon 1000 Kommunestyret på ca kr knytt til mellom anna utgifter til advokat og kilometergodtgjering. Kontrollutvalet har meldt inn at dei ynskjer å overføra unytta midlar til forvaltningsrevisjon frå 2016 til bruk i Dei har fått melding om at ei slik overføring må vera vedtatt av Kommunestyret, i tillegg må det vera overskot på rekneskapen. Kontrollutvalet har pr november brukt kr av eit budsjett på kr og ynskjer å overføra kr til Kjøp av pc ført i investering Innkjøp av pc på kr er ført i investering og finansiert med driftspengar. For å frigje desse midlane til bruk i driftsrekneskapen, kan dette kjøpet for eks. finansierast med bruk av ubunde investeringsfond. Investeringsbudsjettet Det er ikkje alltid at ugift kjem på det ansvaret og funksjonen som tenkt i budsjettet. Det er og kome inntekter det ikkje er budsjettert med. Før årsavslutninga er det derfor greitt å budsjettjustere. Dette påverkar ikkje finansiering. Kai Ytre Tysse: her betalte kommunen totalt kr for å avslutte saka om ekspropriasjon. Det er i rev.budsjett sett at kr til avløp på Ytre Tysse på same ansvar. Det kan budsjettjusterast mellom desse funksjonane. Sal av Hagamulen: Hagamulen vart selt i 2016 for kr Netto inntekt på kr vert sett av til ubunde investeringsfond. Tomt i Rolvsvågen bustadfelt: Det er selt ei tomt til kr og inntekta vert sett av til ubunde investeringsfond. Oversikt budsjettkorrigering investering: Utgift opp/ Inntekt ned Kai Ytre Tysse Utgift ned/ Inntekt opp 8

9 9 av 266 Avløp Ytre Tysse Sal av Hagamulen, netto inntekt Avsett til ubunde investeringsfond al av tomt Rolvsvåg bustadfelt Avsett til ubunde investeringsfond Oppsummering: Avgjera i BTN har gjort at me har henta inn alle innsparingar frå einingane for å forsøka å finna dekning i budsjettet til kravet frå Bufetat. I tillegg er det brukt fond og tilleggsavsetning. Me vil ikkje ha full oversikt før rekneskapen vert avslutta i februar. Dersom det skulle vise seg at rekninga på kr 3 mill (stipulert) fører til underskot i 2016, vil det få den konsekvens at underskot for 2015 som var tenkt dekka i 2016, må overførast til inndekning i Driftsbudsjettet: Utgift opp/ Inntekt ned Utgift ned/ Inntekt opp Auka rammetilskot Auka inntektsutjamning Auka konsesjonskraft Krav frå Bufetat Bruk av disposisjonsfond Bruk av konto for tilleggsløyvingar Periodisering av lønn sjukeheim Innsparing pensjon einingane Renter ført i drift Premieavvik Auk atilskot frå IMDI Innsparing barneskule Innsparing ungdomsskule Innsparing barnehage Tilskot til privat barnehage Innsparing styrka tilbod barnehage, ansvar Kjøp av hjertestartar til barneskulen Kjøp av hjertestartar til idrettsanlegget Styrka budsjett sjukeheim Innsparing lønn heimetenester Auka inntekt heimetenestene refusjon stat Innsparing helsetunet Innkjøp av pc, endra finansiering Investeringsbudsjettet: Kai Ytre Tysse Avløp Ytre Tysse Sal av Hagamulen, netto inntekt Avsett til ubunde investeringsfond al av tomt Rolvsvåg bustadfelt Avsett til ubunde investeringsfond Bruk av ubunde investeringsfond

10 10 av 266 Kjøp av pc, ført i investering Kontrollsum

11 11 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Nina Erdal Arkivkode: FA-Q10 Arkivsaksnr: 09/640 Løpenr: 16/8344 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 NE Kommunestyret /16 NE REFUSJON FORSKOTTERING TIL TYSSETUNELLEN Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Samnanger kommune har fått utbetalt kr 25 mill som gjeld refusjon forskottering til Tyssetunellen. Kr 23,25 mill vert betalt vidare til dei andre kommunane og bedriftene som var med å forskottera til tunellen i 2012 og Samnanger sin refusjon på kr 1,75 mill vert sett av til ubunde investeringsfond FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Framlegget frå rådmannen vart samrøystes vedteke. FORM-064/16 VEDTAK: Samnanger kommune har fått utbetalt kr 25 mill som gjeld refusjon forskottering til Tyssetunellen. Kr 23,25 mill vert betalt vidare til dei andre kommunane og bedriftene som var med å forskottera til tunellen i 2012 og Samnanger sin refusjon på kr 1,75 mill vert sett av til ubunde investeringsfond. Dokument som ikkje er vedlagt: brev frå Hordaland Fylkeskommune datert

12 12 av 266 Kva saka gjeld: I 2012 og 2013 forskotterte Samnanger kommune saman med andre kommunar og bedrifter til saman kr 100 mill til Tyssetunellen. Tunellen var ferdig i Samnanger kommune var kontaktleddet mellom dei som forskotterte og Hordaland fylkeskommune. No har Fylkeskommunen lagt inn i budsjettet sitt at den forskotterte summen skal betalast tilbake med kr 25 mill kvart år frå og med Beløpet for 2016 er betalt ut til Samnanger kommune og pengane er vidareformidla til den einskilde bidragsytar i same forhold som den totale forskotteringa var fordelt. Forskotteringa er fordelt på denne måten: Bidragsytar Sum forskottering %-del Refusjon 2016 Wimoh as % Fusa kraftlag % BKK % Fusa kommune % Samnanger kommune % Kvinnherad kommune % Vurderingar og konsekvensar: Samnanger kommune tok opp lån for å kunna forskottera til saman kr 7 mill i 2012 og Refundert sum til kommunen i 2016 er på kr 1,75 mill. No når forskotteringa vert betalt tilbake, kan kommunen enten betale ned på lån eller sette av midlane på ubunde investeringsfond for å finansiera komande investeringar. I budsjettet for 2017 er det fleire investeringar som skal gjerast. Den beste løysinga vil vera å sette av midlane til fond for å unngå å auka opp låneopptaket i

13 13 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Nina Erdal Arkivkode: FE-231 Arkivsaksnr: 15/860 Løpenr: 16/8343 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 NE Kommunestyret /16 NE KOMMUNALE AVGIFTER OG GEBYR 2017: VATN, AVLAUP OG SLAMAVSKILJAR Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Gebyr for vatn vert i 2017 vert det same som i Gebyr for avlaup aukar med 5 % og gebyr for tømming av septiktankar og slamavskiljarar aukar med 3% samanlikna med satsane for FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes vedteke. FORM-069/16 VEDTAK: Gebyr for vatn vert i 2017 vert det same som i Gebyr for avlaup aukar med 5 % og gebyr for tømming av septiktankar og slamavskiljarar aukar med 3% samanlikna med satsane for Kva saka gjeld: Gebyr som gjeld sjølvkostområda vatn, avlaup og slamavskiljar/septiktankar er knytt tett opp til budsjettprosessen for Kva investeringar og behov for vedlikehald det er neste år, vil vera med å påverka kva prisauken bør vera på gebyret. Det same vil storleiken på bunde fond som er knytt til kvart sjølvkostområde. Eit stort fond betyr mindre behov for å auka prisen for å ta høgde for auke kostnad. Fonda kan ikkje brukast til å finansiera investeringar. 13

14 14 av 266 Desse gebyra skal følgja sjølvkostprinsippet. Definisjon for sjølvkost er den totale kostnaden ein kommune får ved å produsera ei bestemt vare eller teneste uavhengig av finansieringsform. Det er og eit prinsipp at ein generasjon ikkje skal subsidiera eller bli subsidiert av neste generasjon. Det er fleire forskjellige sjølvkostområde, og for nokre av dei, som for eks tømming av slamavskiljar/septiktankar, er det lovmessig krav om at sjølvkost skal danna grunnlaget for brukarbetaling. For andre område, for eks vatn og avløp, er ikkje kommunen pålagt full kostnadsdekning og kan finansiera desse gebyrområda med andre driftspengar. Kommunen kan derimot pålegga seg sjølv å ha full kostnadsdekning, og Samnanger kommune har som prinsipp at det så langt det er mogeleg skal vera full sjølvkost på alle gebyrområde der sjølvkost set den øvre ramma for brukarbetaling. Vurderingar og konsekvensar: - Innafor sjølvkostområde vatn har fondet bygd seg opp dei siste åra. Fondet er på kr 1,5 mill pr Gebyret er i 2016 det same som i Det vil bli nokre mindre investeringar i 2017 og det vert og auka vedlikehaldsutgifter. Me meiner likevel det skal vera mogeleg å halda prisen uendra basert på at det vil kome til fleire abonnentar i 2016/2017, i tillegg til at den kalkulatoriske renta held seg lav. - Innafor sjølvkostområde avlaup stiller situasjonen seg annleis til tross for at mykje av det som gjeld for vatn og vil gjelda for dette området (fleire abonnentar og låg rente). Innafor avlaup er det fleire større investeringar dei komande åra. Investering på Ytre-Tysse er lagt inn i Fondet på avlaup er mykje lågare enn på vatn, og det gjer at me forslår å auka prisen med 5 % for å unngå ei mykje større auke neste år. Fondet pr er på kr 0,3 mill. - Slamavskiljarar og septiktankar. Frå og med 2015 gjekk kommunen over til å fakturera dei private slamavskiljarane på same måte som me fakturerer dei som er tilknytt kommunale slamavskiljarar, dvs kvartalsvis for bustadar. Dei private septiktankane vert som tidlegare tømt annakvart år. Kommunen sine utgifter vil vera høge det året desse tankane vert tømte og låge året etter. Inntektene vil etter omlegginga av tidspunkt for fakturering vera like høg begge år. Dette vert regulert via fondet. Kommunen kjøper denne tenesta, og leverandør har varsla ei prisauke på 3,6 % neste år. Eit fond på kr 1 mill pr gjer at me forslår å auke prisen i 2017 med 3 %. Oppsummert: Vatn aukar ikkje, avlaup aukar med 5 % og slamavskiljarar og septiktankar aukar med 3 %. 14

15 15 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Jan Erik Boge Arkivkode: FE-082 Arkivsaksnr: 15/878 Løpenr: 16/8858 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 JEB Kommunestyret /16 JEB GODTGJERSLE TIL POLITISK VALDE 2017 Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Saka vert lagt fram utan tilråding frå rådmannen FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Knut Harald Frøland (Bl) sette fram følgjande framlegg: 1. «Det vert lagt til grunn eit prinsipp om at godtgjersla til ordførar og varaordførar vert regulert i høve til ein stortingsrepresentant si løn. Ordførar si godtgjersle vert 80% av ein stortingsrepresentant si løn og varaordførar 6% av ordføraren si løn. Denne løna er pr kr Ordførar si godtgjersle vert regulert opp til kr i 2017 og 80% i Varaordførar si godtgjersle vert 6% av ordførar si godtgjersle. Regulering av godtgjerslene vert gjort frå med utgangspunkt i godtgjersla pr. mai året før. 2. «Dei andre godtgjerslene vert regulert i samsvar med gjeldande reglement.» Øyvind Strømmen (Mdg) sette fram følgjande framlegg: 1. «Godtgjersla til andre folkevalde vert liggjande på dagens nivå i kroner. 2. Det skal gjerast ein gjennomgang av reglementet for godtgjersle for evt. justering av dette.» Det vart røysta punktvis over framlegga. 15

16 16 av 266 Pkt 1 Frøland sitt framlegg pkt 1 vart samrøystes vedteke Pkt 2 Det vart røyste alternativt over Frøland sitt framlegg pkt 2 og Strømmen sitt framlegg pkt 1. Strømmen sitt framlegg vart vedteke med 5 røyster mot 4 røyster for Frøland sitt framlegg. For Strømmen sitt framlegg For Frøland sitt framlegg Øyvind Strømmen Knut Harald Frøland Solveig Vassenden Inge Aasgaard Odd Arne Haga Olaug Øystese Arild Røen Øyvind Røen Lena Tveit Pkt 3 Strømmen sitt framlegg pkt 2 vart samrøystes vedteke. FORM-067/16 VEDTAK: 1. Det vert lagt til grunn eit prinsipp om at godtgjersla til ordførar og varaordførar vert regulert i høve til ein stortingsrepresentant si løn. Ordførar si godtgjersle vert 80% av ein stortingsrepresentant si løn og varaordførar 6% av ordføraren si løn. Denne løna er pr kr Ordførar si godtgjersle vert regulert opp til kr i 2017 og 80% i Varaordførar si godtgjersle vert 6% av ordførar si godtgjersle. Regulering av godtgjerslene vert gjort frå med utgangspunkt i godtgjersla pr. mai året før. 2. Godtgjersla til andre folkevalde vert liggjande på dagens nivå i kroner. 3. Det skal gjerast ein gjennomgang av reglementet for godtgjersle for evt. justering av dette. Dokument som er vedlagt: Godtgjersle folkevalde ajourfoert 2016 Kva saka gjeld: Etter pkt. 1 og 2 i Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune har formannskapet ansvar for å vurdera godtgjersla til ordføraren og varaordføraren kvart år. Dersom formannskapet meiner at godtgjersla til ein eller begge av desse bør endrast, må det fremjast sak til kommunestyret om dette. Vurderinga av ordførargodtgjersla skal etter reglementet gjerast seinast 1. oktober. Det er ikkje fastsett nokon tidsfrist for vurderinga av varaordførargodtgjersla. Ingen av desse vurderingane har vore gjort til no i Ordførargodtgjersle Ordførargodtgjersla er i 2016 på kroner. Utviklinga i godtgjersla har dei siste åra vore som følgjer: kroner i kroner i

17 17 av kroner i kroner i kroner i 2011 Kommunestyret vedtok i 2015 (sak 042/15) at ambisjonen er at ordførar og rådmann skal ha lik løn i Rådmannen si årsløn før lønsoppgjeret/lønsregulering i 2016 er kroner. Varaordførargodtgjersle Frå og med 2012 vert varaordførargodtgjersla regulert med same prosentsats som ordførargodtgjersla. Varaordførargodtgjersla i 2016 er på kroner. Regulering av godtgjersle til andre folkevalde i kommunen Godtgjersla til andre folkevalde i kommunen vert rekna i prosent av ordførargodtgjersla. Det vil seia at godtgjersla til andre folkevalde automatisk vert regulert med same prosentsats som ordførargodtgjersla. Dette gjeld møtegodtgjersle og godtgjersle til leiarar av utvala. Årslønsvekstramme i det sentrale tariffoppgjeret i kommunal sektor i 2016 I det sentrale tariffoppgjeret i kommunal sektor i 2016 var årslønsvekstramma frå 2015 til 2016 på 2,4%. Vidare har KS berekna ein årslønsvekst frå 2016 til 2017 på 2,2%. Vurderingar og konsekvensar: I rådmannen sitt budsjettframlegg for 2017 er det lagt inn same sum til møtegodtgjersle for folkevalde og godtgjersle til utvalsleiarar som i det vedtekne budsjettet for 2016 (budsjettsum på kroner). Denne budsjettsummen gjeld alle politiske organ med unnatak av kontrollutvalet. Kontrollutvalet er budsjettert på ein eigen funksjon, og dei har utarbeidd sitt eige budsjettframlegg. I kontrollutvalet sitt budsjettframlegg for 2017 er det lagt opp til ein liten auke i forhold til budsjettet for 2016 (auke frå til kroner). Det er pr. i dag ikkje utbetalt møtegodtgjersle til folkevalde for 2. halvår Dette vil først verta gjort i desember. Det er derfor enno ikkje klart nøyaktig kor stort forbruket vert i 2016, men det ser ikkje ut til at utgiftene til møtegodtgjersle i 2016 vert høgare enn budsjettert, med unnatak av for kontrollutvalet. Det er i dag usikker kva som vert rådmannen si løn. Dersom ein legg til grunn løna før justering og vedtaket i kommunestyret om lik løn frå 2019, vil kostnaden til godtgjersle politisk valde (inkl. ordførar og varaordførar) verta rundt kroner i Desse postane er i rådmannen sitt framlegg til økonomiplan ikkje justerte, men det er midlar avsett på konto for tilleggsløyving løn som kan brukast. 17

18 18 av 266 REGLEMENT FOR GODTGJERSLE TIL FOLKEVALDE I SAMNANGER KOMMUNE Vedteke av Samnanger kommunestyre Sist ajourført Reglementet gjeld frå og med budsjettåret Ordførargodtgjersle Ordførar har i 2016 ei godtgjersle på kr ,- pr. år. (Då reglementet vart vedteke hadde ordføraren ei godtgjersle på kr pr. år. Etter vedtak i kommunestyret i perioden har godtgjersla auka til kr ,- pr ). Formannskapet har ansvar for å vurdera godtgjersla kvart år, seinast 1. oktober. Dersom formannskapet meiner at godtgjersla bør endrast, må det fremjast sak til kommunestyret om dette. Endringar i ordførargodtgjersla skal normalt gjelda frå 1. januar. Ordførarvervet vert fastsett til 100% stilling. Ordførar får ikkje utbetalt møtegodtgjersle. Ordførar vert meldt inn i pensjonsordninga for folkevalde. (Presisering: kommunestyret vedtok i sak 050/13 at Samnanger kommune for framtida skal ha same pensjonsordning for folkevalde som for tilsette). Godtgjersla til ordførar vert utbetalt i inntil 50 veker ved sjukdom. Ordførar skal omfattast av 10 i Hovudtariffavtalen - ytelser etter dødsfall/gruppelivsforsikring - på linje med tilsette i kommunen. Ordførar har rett til ettergodtgjersle etter utløp av funksjonstida: o Ordførar som stiler til attval, men som ikkje vert attvalt: Det skal i utgangspunktet utbetalast ettergodtgjersle i tre månader. Dersom ordføraren går over i ny stilling eller til pensjon i løpet av denne tremånadersperioden, vert perioden for etterløn redusert tilsvarande, likevel slik at det minst skal utbetalast etterløn tilsvarande 1,5 månadsgodtgjersle. o Ordførar som ikkje stiller til attval: Det vert utbetalt etterløn tilsvarande 1,5 månadsgodgjersle. Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune Side 1

19 19 av 266 Sist ajourført Godtgjersle til varaordførar Varaordførar har i 2016 ei godtgjersle på kr pr. år. (Då reglementet vart vedteke hadde varaordføraren ei godtgjersle på kr pr. år. Etter vedtak i kommunestyret i perioden har godtgjersla auka til kr pr ). Frå og med 2012 vert godtgjersla til varaordføraren regulert i samsvar med godtgjersla til andre folkevalde i kommunen, etter vedtak i kommunestyret i sak 067/11. Den faste godtgjersla er mellom anna kompensasjon for funksjonen som stadfortredar for ordførar i feriar og ved kortare sjukefråvær hos ordføraren (opptil ein arbeidsgjevarperiode på 16 dagar) og på arrangement der varaordførar møter i staden for ordføraren. I tillegg til den faste godtgjersla vert det utbetalt møtegodtgjersle til varaordførar. Dersom ordførar vert indisponert i ein lengre periode på grunn av sjukdom e.l. og varaordførar overtek alle oppgåvene til ordførar, skal varaordførar ha utbetalt ordførargodtgjersle. Kommunestyret må i det enkelte tilfelle ta stilling til kva tidspunkt utbetalinga av ordførargodtgjersle skal gjelda frå. Dersom varaordførar berre overtek delar av ordførar sine oppgåver, kan kommunestyret fastsetja ei passande godtgjersle. 3. Godtgjersle til leiarar av utval 3.1 Leiar av utvalet for naturutvalet og kontrollutvalet får ei godtgjersle på 2,25% av ordførargodtgjersla pr. år. Dekking av telefonutgifter er inkludert i denne godtgjersla. 3.2 Leiar i eldrerådet får ei godtgjersle på 0,75% av ordførargodtgjersla pr. år. 3.3 Leiarar i andre styre/råd/utval får ikkje fast årleg godtgjersle, berre møtegodtgjersle, dersom kommunestyret ikkje bestemmer noko anna når styret/rådet/utvalet vert oppretta. Ved fråvær frå meir enn 1/3 av møta i eit kalenderår vert godtgjersla redusert med 25% av årleg fast godtgjersle. Fråvær Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune Side 2

20 20 av 266 Sist ajourført som skuldast sjukdom - legitimert med legeattest - skal ikkje føra til reduksjon i godtgjersla. Dersom utvalsleiar har vore indisponert på grunn av sjukdom e.l. samanhengjande i to månader og framleis er indisponert, får nestleiar utbetalt leiargodtgjersle frå og med den tredje månaden. Dersom det før det har gått to månader er klart at leiaren vert indisponert i lengre tid, kan kommunestyret bestemma at nestleiar skal få utbetalt leiargodtgjersle før leiaren har vore indisponert i to månader. Kyrkjestyret/soknerådet vedtek sjølve kva ordning/sats dei skal ha for økonomisk godtgjersle til leiar, men ordninga må haldast innanfor kyrkjestyret/soknerådet si budsjettramme. Ved kommunestyret si budsjettildeling til kyrkjestyret/ soknerådet vert det lagt til grunn same satsar for leiargodtgjersle som tidlegare gjaldt for overformynderiet (1% av ordførargodtgjersla) og same satsar for møtegodtgjersle som for andre møte i kommunale styre/råd/uval. Det vert vidare lagt til grunn ein møtefrekvens på 10 årlege møte. 4. Møtegodtgjersle 4.1 Møtegodtgjersle på 0,1% av ordførargodtgjersla vert utbetalt til møtande medlemmer i kommunestyret, formannskapet, naturutvalet, kontrollutvalet, arbeidsmiljøutvalet, eldrerådet og andre andre styre/råd/utval som vert oppretta av kommunestyret. 4.2 Kommunalt tilsette og andre som i kraft av si stilling har møteplikt i kommunale organ får ikkje møtegodtgjersle for møte som vert haldne i arbeidstida deira. For møte utanom arbeidstida vert det utbetalt møtegodtgjersle også til denne gruppa. Kyrkjestyret/soknerådet vedtek sjølve kva ordning/satsar dei skal ha for møtegodtgjersle. Ordninga må haldast innanfor kyrkjestyret/soknerådet si budsjettramme. 5. Møtetidspunkt Møta i kommunestyret skal normalt haldast på dagtid. Møta i politiske råd og utval vert lagt til det tidspunkt utvala sjølv finn mest høveleg, men i hovudsak etter kl Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune Side 3

21 21 av 266 Sist ajourført Tapt arbeidsforteneste, godtgjersle for barnepass/tilsyn eldre Dersom det ved innsendt krav er naudsynt å godtgjera tapt arbeidsforteneste for møte i kommunale styre, råd og utval skal følgjande satsar nyttast: 6.1 Legitimert tap: Inntil kr ,- pr. møte/reisedag. Summen inkluderer også evt. tapte feriepengar. Dette gjeld alt legitimert tap, også for sjølvstendige næringsdrivande. Møte som varar mindre enn 3 timar vert godtgjort med inntil kr ,-. Summen inkluderer også evt. tapte feriepengar. Ulegitimert tap for sjølvstendig næringsdrivande: Gjeld sjølvstendig næringsdrivande som har hatt eit økonomisk tap, men som ikkje kan legitimera/ dokumentera kor stort tapet har vore. Møte som varer mindre enn 3 timar vert godtgjort med kr Møte som varer frå 3 til 6 timar vert godtgjort med kr Møte som varer meir enn 6 timar vert godtgjort med kr Reisetid til/frå møte i kommunen vert medrekna i møtetida. Møtetid etter kl vert ikkje godtgjort. (Pkt vart revidert av kommunestyret ). 6.2 For medlemer i politiske styre, råd og utval vert det betalt godtgjersle som for legitimerte krav ved tilsyn av barn/eldre. 6.3 Dersom den folkevalde ønskjer å få dekka tapt arbeidsforteneste i samband med deltaking på kurs, møte og liknande utanom kommunen, må det søkjast (skriftleg eller munnleg) om dette på førehand. Det vert delegert til ordføraren å ta avgjerd i slike saker. Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune Side 4

22 22 av 266 Sist ajourført (Presisering av punkt 6, vedteken av formannskapet i : I samband med deltaking på møte i kommunale styre, råd og utval dekkar kommunen berre tapt arbeidsforteneste for folkevalde som er trekte i lønn, i samsvar med ordlyden i punkt 6 i Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune. Kommunen dekkar ikkje utgifter arbeidsgjevarar har hatt i samband med folkevalde si deltaking på møte i kommunale styre, råd og utval. Det gjeld eigne reglar for sjølvstendige næringsdrivande jmf. pkt 6.1.) 7. Reiseutgifter, dekking av telefonutgifter Medlemer i politiske styre, råd og utval får dekkja faktiske reiseutgifter (rimelegaste måte) i samband med møte. Andre reiser i kraft av politiske verv vert dekka etter det kommunale reiseregulativet. Dersom den folkevalde ønskjer å få dekka reiseutgifter i samband med deltaking på kurs, møte og likande utanom kommunen, må det på førehand søkjast om dette (skriftleg eller munnleg). Det vert delegert til ordførar å ta avgjerd i slike saker. Rekninga skal sendast til kommunen innan 1. desember. Reglar for telefongodtgjersle: 7.1 Ordførar får disponera kommunal mobiltelefon både i og utanom arbeidstida. 7.2 Varaordførar får kr ,- i telefongodtgjersle pr. år. 8. Andre tillitsverv Folkevalde som er kommunen sine representantar i ulike styre, råd og utval, og får ytingar direkte frå desse, skal ikkje samstundes ha tilsvarande godtgjersle frå kommunen. 9. Utbetalingar Fast godtgjersle til ordførar og varaordførar vert utbetalt månadleg. Fast godtgjersle til leiarar i utval vert utbetalt ein gong kvart halvår, normalt i juni og desember. Møtegodtgjersle vert utbetalt i desember. Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune Side 5

23 23 av 266 Sist ajourført Tapt arbeidsforteneste, reiseutgifter og godtgjersle for barnepass/pass av eldre vert utbetalt ved første lønnskjøring etter at kravet er levert inn. 10. Tolking Mynde til å avgjera spørsmål/tvister om tolking av reglementet er lagt til formannskapet. Reglement for godtgjersle til folkevalde i Samnanger kommune Side 6

24 24 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Marianne Soleng Arkivkode: FE-033, TI-&17 Arkivsaksnr: 15/863 Løpenr: 16/9207 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 MS PLAN FOR SELSKAPSKONTROLL FOR PERIODEN Kontrollutvalet sitt framlegg til vedtak: Dokument som er vedlagt: Partsbrev med plan for selskapskontroll for perioden pdf (L)(142260) Plan for selskapskontroll Samnanger kommune endeleg versjon.pdf (L)(142261) Kva saka gjeld: Sekretariatet for kontrollutvalet brukar eit anna saksbehandlarsystem enn Samnanger kommune. Sakspapira frå kontrollutvalet ligg derfor vedlagt. 18

25 25 av 266 Samnanger kommune Sekretariat for kontrollutvalet Til Kommunestyret Vår sakshandsamar: Kari Marie Nygard Dykkar ref.: Vår ref: 2015/65 Vår dato: Partsbrev med plan for selskapskontroll for perioden Vedlagt følgjer partsbrev med saksframlegg og innstiling frå kontrollutvalet vedr. plan for selskapskontroll for Samnanger kommune for perioden Ber om at saka vert lagt fram for kommunestyret på møte Med helsing Hogne Haktorson kontrollsjef Kari Marie Nygard seniorrådgjevar Dokumentet er elektronisk godkjent og har derfor ikkje underskrift. Kopi til: Ordførar Rådmann Utvalsleiar Deloitte Besøksadresse: Agnes Mowinckelsgt. 5 - Postadresse: Postboks Bergen - Telefon Direkte telefon Mobil E-postadresse: kari.nygard@hfk.no eller kontrollutvalet@hfk.no Bankgironr Foretaksnr. NO mva.

26 26 av 266 Side 2/4 Arkivsak: 216 Arkivnr: 2015/65-15 Sakshandsamar: Kari Marie Nygard Saksframlegg Saksgang Utval Saknr. Møtedato Kontrollutvalet i Samnanger kommune 46/ Plan for selskapskontroll for perioden Bakgrunn Forskrift om kontrollutval i kommunar og fylkeskommunar 13 Selskapskontroll lyder slik: Kontrollutvalget skal påse at det føres kontroll med forvaltningen av kommunens eller fylkeskommunens interesser i selskaper m.m. Kontrollutvalget skal minst én gang i valgperioden og senest innen utgangen av året etter at kommunestyret eller fylkestinget er konstituert, utarbeide en plan for gjennomføring av selskapskontroll. Planen skal vedtas av kommunestyret eller fylkestinget selv som kan delegere til kontrollutvalget å foreta endringer i planperioden. Kontrollutvalget avgjør selv hvem som på dets vegne skal gjennomføre selskapskontroll. Dette betyr at kontrollutvalet innan utgangen av 2016 må sørgja for: å utarbeida ein plan for gjennomføring av selskapskontroll i perioden at planen vert vedteken av kommunestyret, som kan delegera til kontrollutvalet å føreta endringar i planperioden. Med dette som bakgrunn fatta kontrollutvalet slik vedtak i sak PS 43/15: 1. Kontrollutvalet ber Deloitte innan lage eit forslag til prosjektplan som bl.a. inneheld korleis arbeidet med analyse og plan for selskapskontroll skal gjennomførast, ressursbruk og forventa levering. Prosjektplanen skal omfatte: a. Korleis overordna analyse av risiko- og vesentlighetsvurderingar for selskapa i Samnanger kommune skal gjennomførast. b. Forslag til korleis arbeidet med plan for selskapskontroll for perioden skal gjennomførast. 2. Forslag til prosjektplan skal leggjast fram for godkjenning i kontrollutvalet i første møte i Kontrollutvalet ber om at prosessen vert lagt opp slik at forslag til plan for selskapskontroll kan leggjast fram for kommunestyret hausten I kontrollutvalet sitt neste møte vart det gjort slikt vedtak: 1. Prosjektplan for analyse og plan for selskapskontroll vert godkjent slik den ligg føre. 2. Kontrollutvalet sluttar seg til framdriftsplan for arbeid med overordna analyse og plan for selskapskontroll. 3. Kontrollutvalet ber om at prosessmøte nr. 1 vert gjennomført på neste møte.

27 27 av 266 Side 3/4 Prosess Prosessarbeidet med plan for selskapskontroll har vorte utført parallelt med arbeidet med plan for forvaltningsrevisjon. Det har vore gjennomført innsamling av data / dokumentanalyse, elektronisk spørjeundersøking, Intervju med administrative og politiske leiarar, for å kartlegga risikoforhold i høve til relevante selskap og område for selskapskontroll. Overordna analyse er meint som underlagsmateriale i samband med utveljing av selskapskontroll i Samnanger kommune, og skal i første rekke vera eit arbeidsdokument for kontrollutvalet. Det er gjennomført to prosessmøte med kontrollutvalet. I møtet vart det sett fokus på risiko og vesentlighetsvurderingar. Analysegrunnlag for plan for selskapskontroll blei lagt fram i kontrollutvalet sitt møte I dette møtet vart det og gjort ei førebels prioritering av dei viktigaste prosjekta innan selskapskontroll. Det føreligg no utkast til plan for selskapskontroll. Denne skal gjennomgåast av kontrollutvalet og planutkastet skal vidare til kommunestyret som fattar endeleg vedtak. Drøfting Det går fram at denne planen gjeld i perioden I forslaget til plan har Deloitte skildra kva selskapskontrollen kan innehalda dei neste fire åra. Den førre planen for selskapskontroll i Samnanger kommune blei utarbeidd i 2012, og skulle gjelda for perioden I denne planen vart det delegert til kontrollutvalet å gjera endringar, definera og avgrensa prosjekt, slik forskrift om kontrollutval opnar for. Dette vert tilrådd vidareført av praktiske omsyn, bl.a. for å kunna ta omsyn til ny aktualitet, utan å gå vegen om ein ny planprosess. Vidare vart det gjennomført ei evaluering av planen i 2014 som resulterte i ein revidert plan som skulle gjelde for resten av perioden. Planen har oversikt over dei selskap som Samnanger kommune har eigarskap i. Oversikta er basert på informasjon frå kommunen og relevante elektroniske kjelder. Selskapa blir presentert i to tabellar, den første tabellen, punkt 2.1, inneheld selskap som fell inn under 80 i kommunelova (interkommunale selskap, og aksjeselskap som er heileigd av kommunen eller eigd saman med andre kommunar og / eller fylkeskommunar ev. dotterselskap av desse). Desse selskapa har kommunen full innsynsrett i og kontrollutvalet kan gjennomføra selskapskontrollar i slike selskap. Den andre tabellen, punkt 2.2, inneheld oversikt over selskap som kommunen har eigarskap i, men som ikkje fell inn under 80 i kommunelova. Dvs. at det er innslag av private eller statlege eigardelar o.l. I desse selskapa har kommunen ikkje meir innsynsrett enn dei andre aksjonærane. Kommunen kan likevel gjennomføra avgrensa selskapskontrollar med omsyn til i kva grad selskapet opptrer i tråd med eigarane sin intensjon, om val og opplæring av styrerepresentantar skjer etter kommunen sine reglar og rutinar, og om rapportering frå selskapet samsvarar med retningslinjer og liknande. Når det i kommunal regi vert ytt tilskot / gjort vedtak om løyving til kjøp av aksjar / eigardelar i selskap, stønad til stiftingar og aksjeselskap, eller organisasjonar / aktivitetar får stønad, bør det takast atterhald om kontroll med slike ytingar. Kommunestyret i Samnanger kommune har gjort vedtak om standard atterhald i slike saker i møte Vedtaket lyder: 1. «Kommunestyret vedtek at det skal innarbeidast standard atterhald om kontroll der det av kommunale midlar vert ytt nye tilskot til: a. Kjøp av aksjar og andre eigardeler i selskap b. Stiftingar c. Organisasjonar, aktivitetar og liknande. 2. I slikt døme skal det takast atterhald om høve for kommunen og kommunen sin revisor til å setja i verk kontroll med at midlane vert forvalta slik som føresett. Kommunen og kommunen sin revisor skal ha rett til dei opplysningane ein finn naudsunt for sin kontroll.» Dersom det ikkje kjem forslag om noko anna, gjeld denne prosedyren vidare. Prinsippet må ikkje vedtakast på nytt.

28 28 av 266 Side 4/4 Konklusjon Sekretariatet meiner utkast til plan, der det er prioritert prosjekt for selskapskontroll i planperioden, er eigna som grunnlag for kontrollutvalet si handsaming av saka. Forslag til innstilling 1. Framlegg til plan for selskapskontroll vert vedteken slik den ligg føre. 2. Planen erstattar tilsvarande plan for perioden Planen gjeld for resten av valperioden, , og fram til ny plan etter intensjonen vert vedteken i Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet til å gjera endringar og omprioriteringar i planen. Kontrollutvalet vil rapportere til kommunestyret om kva kontrollar som er gjennomførte og resultata av desse. 5 Planen skal reviderast og evaluerast minst ein gong i valperioden. Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet til å gjera denne revisjonen og evalueringa. 6 Kontrollutvalet skal rapportere resultatet av selskapskontrollar til kommunestyret minst ein gong kvart år. Viktige revisjonsrapportar skal leggjast fram for kommunestyret etter kvart. Saksprotokoll i kontrollutvalet Handsaming i møtet: Kari Gåsemyr frå Deloitte presenterte plan for selskapskontroll slik den nå ligg føre, med dei prioriteringar som kontrollutvalet har gjort. Kontrollutvalet drøfta innhaldet i planen. Det kom ingen forslag til endringar av prioriterte prosjekt. Forslag til innstilling vart samrøystes vedteke. Innstilling: 1. Framlegg til plan for selskapskontroll vert vedteken slik den ligg føre. 2. Planen erstattar tilsvarande plan for perioden Planen gjeld for resten av valperioden, , og fram til ny plan etter intensjonen vert vedteken i Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet til å gjera endringar og omprioriteringar i planen. Kontrollutvalet vil rapportere til kommunestyret om kva kontrollar som er gjennomførte og resultata av desse. 5 Planen skal reviderast og evaluerast minst ein gong i valperioden. Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet til å gjera denne revisjonen og evalueringa. 6 Kontrollutvalet skal rapportere resultatet av selskapskontrollar til kommunestyret minst ein gong kvart år. Viktige revisjonsrapportar skal leggjast fram for kommunestyret etter kvart. Hogne Haktorson kontrollsjef Kari Marie Nygard seniorrådgjevar Dokumentet er elektronisk godkjent og har derfor ikkje underskrift. Vedlegg: Plan for selskapskontroll for perioden

29 29 av 266 Samnanger kommune Plan for selskapskontroll Oktober 2016

30 30 av 266 Innhald 1 2 Innleiing Krav til selskapskontroll Plan for selskapskontroll Former for selskapskontroll Risiko- og vesentleganalyse 6 Oversikt over selskap Oversikt over selskap omfatta av kommuneloven Oversikt over selskap som ikkje er omfatta av kommuneloven Selskapskontroll Gjennomføring av selskapskontroll Framgangsmåte Gjennomføring og rapportering 11 3

31 31 av Innleiing 1.1 Krav til selskapskontroll Ifølgje kommuneloven 77 nr. 5 skal kontrollutvalet sjå til at det blir ført kontroll med forvaltninga av kommunen sine eigarinteresser. I forskrift om kontrollutvalg i kommuner og fylkeskommuner 14 står det: Kontrollutvalget skal påse at det gjennomføres kontroll med forvaltningen av eierinteressene i de selskaper som er omfattet av slik kontroll, herunder å kontrollere om den som utøver kommunens eller fylkeskommunens eierinteresser i selskaper gjør dette i samsvar med kommunestyrets/fylkestingets vedtak og forutsetninger (eierskapskontroll). Selskapskontrollen kan også omfatte forvaltningsrevisjon, jf. forskrift om revisjon i kommuner og fylkeskommuner kap Plan for selskapskontroll Etter 13 i forskrift om kontrollutval i kommunar og fylkeskommunar skal kontrollutvalet; minst én gang i valgperioden og senest innen utgangen av året etter at kommunestyret eller fylkestinget er konstituert, utarbeide en plan for gjennomføring av selskapskontroll. Planen skal baseres på en overordnet analyse av kommunens eller fylkeskommunens eierskap ut fra risiko- og vesentlighetsvurderinger, med sikte på å identifisere behovet for selskapskontroll på de ulike sektorer og med de ulike selskapene. Planen vedtas av kommunestyret, som kan delegere til kontrollutvalget å foreta endringer i planperioden. Innhaldet i 13 i forskrifta må sjåast i samanheng med kommunelova 80, som omhandlar kva selskap kontrollutvalet og kommunen sin revisor har full innsynsrett i. Det går fram av 80, 1. ledd at innsynsretten er avgrensa til: interkommunale selskap aksjeselskap kommunen eig aleine eller saman med andre kommunar eller fylkeskommunar heileigde dotterselskap til slike selskap Sjølv om innsynsretten er meir avgrensa, vil kontrollansvaret også omfatte selskap og verksemder som ikkje kjem inn under kommunelova 80. Dette er: selskap der kommunen har aksjar, men der det også er private aksjeeigarar. 5

32 32 av Former for selskapskontroll Det er to former for selskapskontroll: obligatorisk eigarskapskontroll og valfri forvaltningsrevisjon Obligatorisk eigarskapskontroll Eigarskapskontroll omfattar berre kommunen si eigarskapsforvaltning, og krev ikkje innsyn i enkeltvise selskap. Slike selskapskontrollar kan anten omfatte kommunen si oppfølging av heile eigarskapsporteføljen eller kommunen si eigarskapsoppfølging av enkeltvise selskap. Eigarkontrollen kan for eksempel omfatte: kontroll av at kommunen har tilstrekkeleg oversikt og kontroll med eigarskapa kontroll av at eigarskapa er føremålstenlege i forhold til føremål og type verksemd kontroll av val og opplæring av eigarrepresentantar kontroll av at den som forvaltar kommunen sine eigarinteresser opptrer i samsvar med kommunen sine vedtak og føresetnadar Valfri forvaltningsrevisjon Selskapskontroll kan også gjennomførast som ein forvaltningsrevisjon av utvalde selskap. Det er ikkje pålagt å gjennomføre forvaltningsrevisjon i selskapa, men kommunen kan gjennomføre forvaltningsrevisjonar dersom vurdering av risiko og vesentlegheit tilseier det. Forvaltningsrevisjon omfattar systematiske vurderingar av økonomi, produktivitet, måloppnåing og verknad ut frå kommunestyret sine vedtak og føresetnadar. Ein forvaltningsrevisjon av eit selskap kan for eksempel omfatte: kontroll av om selskapet etterlev krav og føringar frå eigarane kontroll av om selskapet etterlev krav i relevant regelverk (for eksempel aksjelov/iks-lov) kontroll av om selskapet har tilstrekkeleg system og rutinar for internkontroll kontroll av om selskapet har ein forsvarleg økonomi 1.4 Risiko- og vesentleganalyse For å utarbeide plan for selskapskontroll er det gjennomført ei risiko- og vesentlegvurdering for å velje ut relevante selskap og område for selskapskontroll. Det er spesielt desse forholda som er vurderte: 1. Risiko for at selskapet ikkje driv i tråd med kommunestyret sine vedtak og føresetnader. 2. Risiko for at selskapet ikkje driv i tråd med lover og reglar og på ein økonomisk forsvarleg måte. 3. Risiko for at den som forvaltar kommunen sine eigarinteresser i selskapet ikkje gjer dette i samsvar med kommunestyret sine vedtak og føresetnader. Informasjonen som ligg til grunn for risiko- og vesentleganalyse, og for utveljing og prioritering av prosjekt, er samla inn gjennom fleire aktivitetar som har involvert både politisk leiing, administrativt tilsette og kontrollutvalet. Mellom anna har følgjande aktivitetar blitt gjennomført: Dokument- og statistikkanalyse Prosessmøte i kontrollutvalet Spørjeundersøking for administrative leiarar i kommunen Intervju med administrative og politiske leiarar i kommunen 6

33 33 av 266 Informasjonen som har blitt samla inn gjennom desse aktivitetane har gitt ei god oversikt over risikoområda knytt til forvaltning av eigarskap. Analysen er samla i eit analysegrunnlag som ligg til grunn for kontrollutvalet si utveljing og prioritering av selskapskontrollprosjekt. 7

34 34 av Oversikt over selskap Under følgjer ei oversikt over selskap kommunen har eigarskap i. Selskapa blir presenterte i to tabellar. Den første tabellen inneheld selskap som kjem inn under 80 i kommunelova (interkommunale selskap og aksjeselskap som er heileigd av kommunen eller eigd saman med andre kommunar og/eller fylkeskommunar). Den andre tabellen inneheld oversikt over selskap som kommunen har eigarskap i, men som ikkje kjem inn under 80 i kommunelova. Det inneber at det er innslag av private eller statlege eigardeler. Desse selskapa har kommunen ikkje meir innsynsrett i enn dei andre aksjonærane. Kommunen kan likevel gjennomføre avgrensa selskapskontrollar med omsyn til i kva grad selskapet opptrer i samsvar med eigarane sine intensjonar, om val og opplæring av styrerepresentantar skjer etter kommunen sine reglar og rutinar, om rapporteringa frå selskapet samsvarar med retningsliner mv. 2.1 Oversikt over selskap omfatta av kommuneloven 80 Selskap Føremål Eigardel Interkommunalt arkiv i Hordaland IKS Business Region Bergen BIR AS Driftsassistansen i Hordaland Vann og Avløp IKS Verksemda sitt føremål er å arbeide for at for at verdifullt arkivmateriale i deltakarkommunane vert tatt vare på og sikra som informasjonskjelder for samtid og ettertid, og gjort tilgjengeleg for offentleg verksemd, forsking og andre administrative og kulturelle formål, jfr. lov om arkiv Verksemda sitt føremål er å drive regional næringsutvikling, etablere tenester, profilering og marknadsføring og andre tenester som naturleg fell saman med dette, herunder å ha eit aktivt forhold til regionen sine nettverksorganisasjonar innan utvalde næringssegment. Verksemda har ikkje erverv som føremål. Verksemda skal ikkje dele utbytte. Verksemda skal eige og forvalte verksemder som skal sørge for innsamling, transport og handsaming av hushaldnings- og næringsavfall. Verksemda kan og etablere innsamling, transport og handsaming av produksjon-, nærings- og farlig avfall. Vidare kan verksemda ta på seg alle oppgåver som naturleg høyrer saman med dei oppgåver som er nemnd i fyrste avsnitt. Verksemda kan inngå samarbeidsavtalar eller delta i andre føretak dersom dette er hensiktsmessig for oppfylle føremålet. Ved framtidige vedtak om avfallshandsamingsmetode og tilhøyrande anlegg vil verkskommunane (aksjeeigarane) vere bestemmande organ i samsvar med plan og bygningslovas regelvek. Verksemda sitt føremål er å vere eit kompetansesenter for vatn- og avlaupstenester. Verksemda skal utføra og formidla tenester og produkt, sånn som driftsassistanse eller driftsansvar, kvalitetssikring, analyseverksemd, opplæring, erfaringsutveksling og informasjonsverksemd. 1,97 % 1,89 % 0,88 % 0,60 % 8

35 35 av Oversikt over selskap som ikkje er omfatta av kommuneloven 80 Selskap Føremål Eigardel Hardanger AKS AS (Tidlegare Storeholmen VTA AS) Sandvenhagen Næringsbygg AS (Tidlegare Nordheimsund Industrier AS) Kommunekraft AS Hardangervegen AS Verksemda endra namn til Hardanger AKS i januar Verksemda sitt føremål er attføring og/eller sysselsetjing av yrkeshemma, irekna å eiga andre selskap med liknande føremål. Verksemda sitt føremål er å eige, investere og drifte fast eigedom, irekna alle investeringar som høyrer til slik verksemd. Selskapet er foretaksregistrert Selskapet var tidlegare Norheimsund Industrier AS. Verksemda sitt føremål er å formidle aksjeeigarane si disponible kraft, herunder konsesjonskraft, og drive annan verksemd tilknytt slik formidling. Verksemda har som føremål å arbeide aktivt for utvikling av planar for, og realisering av, ein mest mogeleg kort og effektiv vegforbinding mellom Odda og Bergen via Folgefonnstunnelen og lang tunnel tin Jondal, og med tilførselsvegar, samt arbeide for ein best mogeleg kopling mot stamvegsnettet både mot øst og i vest. Verksemda kan delta i og/eller arbeide saman med andre verksemder med tilsvarande føremål. 9,09 % 4,68 % Eigardel ukjend 10 aksjar 9

36 36 av Selskapskontroll Under følgjer er oversikt over prioriteringa av prosjekt for planperioden. Endeleg utforming av problemstillingar og timeomfang vil bli gjort i samband med bestillinga. Prosjekt Tema 1 Eigarskapsforvaltninga System og rutinar for oppfølging av eigarskapa Rutinar for val av styrerepresentantar Opplæring av styrerepresentantar Dersom kommunestyret ber kontrollutvalet gjennomføre ein selskapskontroll, eller kontrollutvalet gjer risiko- og vesentlegvurderingar som tilseier at andre selskapskontrollar bør prioriterast, kan kontrollutvalet avvike frå vedteke plan for selskapskontroll. Dersom kontrollutvalet finn det hensiktsmessig kan plan for selskapskontroll rullerast i løpet av perioden. 10

37 37 av Gjennomføring av selskapskontroll 4.1 Framgangsmåte Uavhengig av kva form for selskapskontroll som gjennomførast, vil revisjonen følgje standard for forvaltningsrevisjon (RSK 001), så langt dette er praktisk mulig, ettersom det ikkje er utarbeidd ein eigen standard for selskapskontroll. Kva metodar som blir brukt for datainnsamlinga i dei ulike selskapskontrollane er avhengig av endelege problemformuleringar i dei enkelte prosjekta. Generelt blir det brukt ein kombinasjon av fleire metodar for å sikre tilstrekkeleg bredde i datamaterialet til å kunne utføre ein heilskapleg analyse og vurdering. Ein slik metodetriangulering bidrar også til kvalitetssikring ved at ein kan samanlikne funn frå dei ulike tilnærmingane. Moglege metodar for datainnsamling og -analyse kan være: dokumentanalyse elektroniske spørjeskjema intervju dataanalyse testing av kontrollar og rutinar Det sentrale for å kunne gjennomføre vellykka selskapskontrollar er at kontrollutvalet saman med revisjonen avgrensar og definerer prosjekta ved hjelp av å konkretisere føremål, kva problemstillingar som skal bli undersøkt og kva kriterium ein forventar at revisor skal leggje til grunn. Dette kan gjerast ved bestilling av dei enkelte prosjekta. Før ein selskapskontroll blir starta opp skal kontrollutvalet godkjenne ein prosjektplan som skildrar korleis prosjektet skal gjennomførast. 4.2 Gjennomføring og rapportering Revisjonen vil alltid starte ein selskapskontroll med å sende eit oppstartsbrev med informasjon om prosjektet til rådmannen og eventuelt det aktuelle selskapet. Rapporten vil også bli sendt til høyring til rådmannen og eventuelt det aktuelle selskapet før rapporten blir lagt fram for kontrollutvalet. Etter at kontrollutvalet har handsama rapporten blir det utarbeidd ei innstilling som blir sendt over til kommunestyret saman med rapporten. 11

38 SAMNANGER KOMMUNE 38 av 266 SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Kenth P. Opheim Arkivkode: FE-231 Arkivsaksnr: 15/713 Løpenr: 16/7471 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 KPO Bir Privat - renovasjonsavgift 2017 Rådmannen sitt framlegg til vedtak: 1. Samnanger kommune vedtek at BIR Privat AS vert delegert fullmakt til fakturering og innkrevjing av avfallsgebyret på vegne av SK jfr 12 i Forskrift om handtering av avfall frå hushaldning. Avfallsgebyret tilhøyrer SK. 2.Samnanger kommune vedtek avfallsgebyr i henhold til vedlagt oversikt over tenester og pristabellar. Samnanger kommune vedtek at prisen på renovasjonstenesten for 2017 vert uendra. Beløpet for ein minimumskunde vert då kr. 1546,20 for 12 tømingar pr. halvår, + eit tillegg på kr. 26,60 pr. restavfallstøming utover dette. Bossnettpåslag pr. bueining kr. 153,30. Alle prisar er eks. mva. Dokument som er vedlagt: Renovasjonsgebyr Samnanger kommune

39 39 av 266

40 40 av 266

41 41 av 266

42 42 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Tone Ramsli Arkivkode: FE-231 Arkivsaksnr: 15/860 Løpenr: 16/8647 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 TR Kommunestyret /16 TR FASTSETTING AV AVGIFTER FOR KYRKJEGARDEN Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Prisen for festing av kistegrav vert i 2017 sett til kr 250,- pr. år og kr 100 pr. år for barnegrav Prisen for gravelegging når den døde var busett utanføre kommunen vert i 2017 sett til Kr 6.100,- for vanleg kistegrav, kr for barnegrav og til kr for urnegrav FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Framlegget frå rådmannen vart samrøystes vedteke. Administrasjonen sjekkar ut feste av urnegrav og avgift på dette, til kommunetyremøtet 15 des. FORM-065/16 VEDTAK: Prisen for festing av kistegrav vert i 2017 sett til kr 250,- pr. år og kr 100 pr. år for barnegrav Prisen for gravelegging når den døde var busett utanføre kommunen vert i 2017 sett til Kr 6.100,- for vanleg kistegrav, kr for barnegrav og til kr for urnegrav. Kva saka gjeld: I gravferdslova 21 Vedtekter og avgifter les me: 20

43 43 av 266 Kirkelig fellesråd fastsetter vedtektene for gravplasser. Vedtektene skal godkjennes av bispedømmerådet. Avgifter for bruk av gravkapell, kremasjon og feste av grav fastsettes av kommunen etter forslag frå fellesrådet. Kyrkjestyret i Samnanger har kome med framlegg som tilseier ein auke i festeavgifta frå 2016 til 2017 på kr 50 pr år for kistegraver. Det er vidare foreslått ein auke i prisen for gravlegging når den avdøde var busett utanføre kommunen på 100,- kroner for vanleg kistegrav og barnegrav. Satsen er uendra for urnegrav. Tabellen under viser satsane dei siste åra. Festeavgifter Kistegrav barnegrav Satsar gravlegging utanbygds Kistegrav barnegrav urnegrav Vurderingar og konsekvensar: Me har sett litt på kva andre kommunar har for satsar. Bergen kommune ligg langt høgare. I Fusa er t.d. festeavgifta kr 300 pr år. I Kvam er den 320,- kroner pr år. Satsane for gravlegging utanbygds er om lag på same nivå som i Samnanger. Satsen for festeavgifta har vore uendra sidan 2014, så sjølv om det er ein %-vis stor auke vert det rådd til å sette avgifta til 250 kr pr. år. Me ligg likevel lågt samanlikna med mange av nabokommunane. 21

44 44 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Håvard Ragnhildstveit Arkivkode: FA-A22 Arkivsaksnr: 10/278 Løpenr: 16/2648 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 HRA Kommunestyret /16 HRA REVISJON AV VEDTEKTER FOR SFO Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Framlegg til reviderte føresegner for Sfo vert vedtekne slik dei ligg føre FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Inge Aasgaard (Krf) bad om å få vurdert om han er ugild sidan han jobbar inspektør ved Samnanger barneskule. Aasgaard gjekk ifrå. Han vart samrøystes funnen gild. Olaug Øystese (Ap) sette fram fylgjande framlegg: Reglementet vert vedteke slik det ligg føre med endring om at fylgjande setning i pkt. 4.3 går ut «Opningstida i SFO er kl i desse vekene» Det vart røysta alternativt over Øystese sitt framlegg og rådmannen sitt framlegg. Øystese sitt framlegg vart samrøystes vedteke. FORM-068/16 VEDTAK: Framlegg til reviderte føresegner for Sfo datert vert vedtekne slik dei ligg føre med endring i pkt 4.3 der fylgjande setning går ut «Opningstida i SFO er kl desse vekene». 22

45 45 av 266 Dokument som er vedlagt: Uttale frå FAU SFO- vedtekter revidert nov Kva saka gjeld: Våren 2016 bestilte kommunestyret ein grundig gjennomgang av kommunen sin økonomi. Rapport utarbeidd av Agenda Kaupang viser bl.a. at Samnanger kommune har eit dyrt SFO- tilbod samanlikna med andre kommunar. Ei politisk styringsgruppe vart etablert for å styra vidare arbeid kring budsjettarbeidet. I denne samanheng er SFO eitt av fleire tiltak som skal sjåast nærare på med sikte på å få ned kostnaden. Følgjande tiltak skal vurderast: - Bemanningsnorm - Årleg opningstid (sett i samanheng med bemanning) - Foreldrebetaling Ideelt sett skal SFO vera sjølvfinansiert. På nasjonalt nivå går utgiftene til SFO ned, og i 2016 finansierte foreldrebetalinga 77% av driftsutgiftene (ref. Utdanningsspeilet 2016). I 2015 og 2016 finansierte foreldrebetalinga i Samnanger kring 50% av driftsutgiftene. Budsjettet i 2016 er ,-, men dagens drift inneber netto kostnad for kommunen på minst ,- For 2017 er løyvinga på same nivå som budsjett for 2016, noko som inneber at det må til ei vesentleg omlegging av drifta for å koma i balanse. Det vart etablert ei arbeidsgruppe som har arbeidd med revideringa. Denne arbeidsgruppa har bestått av SFO- leiar og rektor ved Samnanger barneskule, HTV frå Fagforbundet og Utdanningsforbundet og sektorleiar oppvekst og kultur. Arbeidsgruppa har hatt 4 møte. På bakgrunn av drøftingar i arbeidsgruppa har rådmann utarbeidd framlegg til nye vedtekter. Arbeidsgruppa har ikkje klart å bli einige om følgjande punkt: 1. Kva bemanningsnorm som skal gjelda: 1:12 eller 1: Årleg opningstid, 190 skuledagar + 20 eller 25 dagar. 3. Å behalda bemanninga slik som no eller justera denne i tråd med nye vedtekter 4. Kor stor del av innsparinga som skal takast gjennom auka foreldrebetaling. Dette heng saman med punkt 1 og 2. Samnanger kommune samarbeider med 5 andre kommunar i Midthordland. Ut frå statistikken les me at Samnanger kommune har både lengst dagleg og årleg opningstid og størst vaksentettleik. Her er tal frå desse kommunane: Kommune Opningstid Pris Betalingsform Totalt Bemanning Fusa 190 dagar ( ) 2302,- Juli og august er 121,- pr dag 1:14 betalingsfrie månader Tilbod om ferieope i haustferie, vinterferie, ei veke etter skuleslutt og ei veke før skulestart Samnanger 220 dagar ( ) I vedtektene står det ,- pr veke 2207,- Betalar for 11 mnd dagar Vaksdal 218 dagar ( ) 2700,- Betalar for 11 mnd 131,- pr dag for 210 dagar 110,- pr dag 1:12 115,- pr dag for 210 dagar 136,- pr dag 1:12 skal endrast 23

46 46 av 266 Os 190 dagar ( ) ( ) 1950,- 2500,- Betalar for 10 mnd 102,- pr dag 132,- pr dag 1:15 Tilbod om ferieope i haustferie, vinterferie, 5 dagar etter skuleslutt og 10 dagar før skulestart 900,- pr veke 112,- pr dag i 215 dagar Tysnes 210 dagar 2070,- Betalar i 11 mnd 108,- pr dag 1:15 Austevoll 190 dagar ( ) Tilbod om ferieope i haustferie, vinterferie, og frå skuleslutt i juni til 30. juni og frå 1. august til skulestart. 2420,- 150,- pr dag Betalar i 10 mnd 127,- pr dag i 190 dagar 130,- pr dag i 220 dagar 1:15 Rådmannen har sendt framlegg til nye vedtekter til høyring. Fau har hatt møte , og deira uttale ligg ved. Hovudkonklusjonen er at dei ikkje vil ha store endringar i høve til dagens drift. Uttale frå SU vil verta ettersend når den er klar. Av KOSTRA-statistikk finn me desse opplysningane for 2015 Samnanger Fusa Tysnes Vaksdal Austevoll Os KG 3 Andel innbyggjare 6-9 år i SFO 45,7 39,8 39,5 68,0 43,7 61,5 48 Andel elevar i kom. SFO med 22,2 57,4 31,1 51,0 55,1 57,2 38,4 100% plass Netto driftsutgifter til sfo pr innbyggjar 6-9 år, Brutto driftsutg.til sfo pr brukar Vurderingar og konsekvensar: Som ein ser er det stor variasjon mellom kommunane, men Samnanger ligg lågast/høgast på dei fleste nøkkeltala. I Agenda Kaupang rapporten var det reist spørsmål ved brukarbetalinga. Som ein ser av tabellen over så forklarer prisen pr. mnd berre ein del av bilde. Me har t.d. lågast produktivitet høg brutto kostnad pr. brukar. Lønsutgifter utgjer den desidert største kostnaden ( 76% i 2015). Fleire barn pr. vaksen har derfor betydning for om me klarer å få redusert kostnaden. Det same gjeld opningstida, som men no foreslår redusert. I realiteten er det nye forslaget ikkje så ulikt det gjeldande reglementet men dei siste åra har det vore gitt eit meir omfattande tilbod enn det som var bestemt i reglementet. (Ope i romjula og påske, og 220 dagar i staden for dei 210 som har stått i vedtektene). I økonomiplan er det lagt opp til tilnærma balanse mellom utgifter og inntekter. Dette er kanskje vel optimistisk, men det bør absolutt vera eit mål om ei drift der det er meir samsvar mellom inntekter og utgifter. Administrasjonen fekk ei bestilling av kommunestyret/styringsgruppa økonomi om å redusera kommunen sin kostnad med Sfo. Dette har vore førande for oss i arbeidet med revisjon av vedtektene. Fleire som har uttala seg delar av arbeidsgruppa og FAU ønskjer å driva omtrent som i dag, noko som ikkje fører til særleg innsparing. 24

47 47 av 266 Rådmannen legg fram endringar i vedtektene som vil gjera sfo langt rimelegare for kommunen enn drifta i dag. 25

48 48 av 266 Samnager barneskule 15.november 2016 Til sektorleiar for oppvekst og kultur Håvard Ragnhildstveit Vedr. revidering av SFO- vedtekter Samnanger kommune FAU stiller seg negative til høringsutkastet vedr. SFO- vedtektene, og synes det er urealisistisk å måtte spare 70 % på sfo. FAU har kome med følgande forslag for å spara penger: 1. FAU ynskjer fleire valgmuligheter på SFO søknaden om SFO tider. T.d at ein ikkje må ha både morgon og ettermiddag. Trur då at det kan føre til meir nøyaktighet i forhold til rett antal barn per tilsett. Vi foreslår spesifikt eit alternative med 3 ettermiddager i veka, noko som er blitt ønska frå foreldre i fleire år. 2. Foreldre bør betale same pris som no, berre i 190 dagar. Så må dei betale ekstra for alle feriar. 3. FAU ynskjer å behalda normen 1:12, for å sikra kvaliteten og sikkerheten. 4. Er det tatt ein risikovurdering på SFO? Om det skulle skje noko alvorlig med eit barn, kva då når ein er åleine som vaksen på SFO? Sårbarheten om den eine vaksne som skal åpne SFO kl ikkje kjem tidsnok? 5. Viktig å ha ein gjennomgang av bruken av assistentar på skulen, i forhold til om dei barna det gjeld også bør ha assistent på SFO. 6. FAU synes dette er kort frist / hastverk! Vi er ikkje trygge på at dei rette bestutningane vært tekne. Mvh FAU representantane 2016/17

49 49 av 266 Revidert - Formannskapet, Vedtekter for SFO i Samnanger Kommune Vedteke i kommunestyret sak 13/03, Revidert oppvekst og omsorg sak 17/10 Side 0 Revidert formannskapet

50 50 av 266 VEDTEKTER FOR KOMMUNALT SFO-TILBOD I SAMNANGER 1 - FORVALTNING OG FORELDREMEDVERKNAND 1.1 Eigar Samnanger kommune eig og driv SFO ved Samnanger barneskule. 1.2 Forvaltningsansvaret Samnanger kommune sin SFO skal drivast i samsvar med Opplæringslova og tilhøyrande forskrifter, kommunale vedtak og årsplanar for SFO. Kommunestyret har ansvaret for forvaltning og tilsyn med SFO. 1.3 Foreldremedverknad SFO er ein del av skuletilbodet, og SU og FAU skal ivareta foreldra sine interesser i høve til SFO. Skulen skal gje foreldra høve for å vurdere innhald og kvalitet i SFO-tilbodet i høve til pris. Foreldra skal ha høve for å fremja fellesinteresser og arbeida for at samarbeidet mellom SFO og heimen skaper eit godt SFO-miljø. Foreldra bør få uttala seg i saker som er viktige for foreldra sitt tilhøve til SFO. Rektor skal i samråd med SFO-leiar kalla inn til foreldremøte så snart som mogleg etter at nytt skuleår har teke til. 1.4 Internkontroll Kvar SFO skal ha eit system for internkontroll i samsvar med Forskrift om internkontroll og forskrift om miljøretta helsevern i barnehagar og skular. 2 - FØREMÅL Jf opplæringslova 13-7 Rektor har hovudansvaret for SFO-drifta. 2.1 Innhald Skulefritidstilbodet i Samnanger kommune er eit omsorgs- og aktivitetstilbod for barn frå trinn og for barn med særskilde behov i 1-7. trinn. SFO skal leggje til rette for leik, kultur- og fritidsaktivitetar med utgangspunkt i alder, funksjonsnivå og interesser hjå barna. Funksjonshemma barn skal gjevast gode utviklingsvilkår. SFO skal drivast i tråd med skulen sitt verdigrunnlag og vedtektene for skulefritidsordninga. Areala, både ute og inne, skal vera eigna for formålet ( 13-7 opplæringslova) Årsplan SFO utarbeider ein årsplan tilpassa lokale tilhøve. Planen for skulefritidsordninga bør seia noko om kva ein ventar av tilbodet og kvarandre. Han må og innehalda ei grovskisse over aktivitetane gjennom året. Hovudvekt bør leggjast på SFO som base for fri utfalding og bruk av uteområdet kring skulane. Vedtekter for SFO i Samnanger Kommune Vedteke i kommunestyret sak 13/03, Revidert oppvekst og omsorg sak 17/10 Side 1 Revidert formannskapet

51 51 av 266 Planen bør seia noko om følgjande punkt: samsvar med skulen sine mål og retningsliner frie/organiserte aktivitetar felles/gruppeaktivitetar fri/organisert leik eventuelle aktivitetar i samarbeid med frivillige organisasjonar Planen vert godkjent av Samarbeidsutvalet. 2.3 Målform Målforma i kommunale SFO er nynorsk. Jf målbruksplan for Samnanger kommune. 3 - OPPTAKSMYNDE 3.1 Opptaksnemnd Sfo-leiar og rektor føretek opptak av barn til kommunale skulefritidordningar. Sfo-leiar og rektor gjennomfører eit fellesopptak kvart år, og fortløpande opptak gjennom skuleåret. 3.2 Klageinstans Formannskapet er klageinstans. Klagefristen er 3 veker frå søkjaren mottek melding. 4 OPPTAK, SØKNAD OG OPPTAKSKRITERIUM 4.1 Opptaksområde SFO sitt opptaksområde er for heile kommunen. Ved ledig kapasitet og i særskilte høve, kan barn frå andre kommunar få tildelt plass for eitt skuleår om gongen. 4.2 Søknad og opptak Ved søknad om opptak skal søkjar nytta fastlagt skjema. Søkjar sender påmeldingsskjemaet inn elektronisk via heimesida til kommunen, eller som brev til kommunen. Attestar må liggja ved når det er naudsynt. Rektor er ansvarleg for opptaka. Hovudopptak av barn skjer i vårhalvåret og gjeld inntil plassen vert sagt opp. Dersom plassen ikkje vert sagt opp, har barnet plassen ut skuleåret i 4.klasse. Søknadsfrist for nye søkjarar er 31.mars. Dersom det er ledige plassar kan det gjerast opptak i løpet av skuleåret. 4.3 Plasstilbod Det ordinære SFO-tilbodet følgjer skuleruta, det vil seia 190 skuledagar. Dagleg opningstid er kl til skulestart om morgonen, og frå skuleslutt til kl om ettermiddagen. SFO tilbyr også ope i 20 dagar utanom skuleruta. Dette er haustferie, vinterferie, 5 dagar etter skuleslutt og 5 dagar før skulestart. For at SFO skal Vedtekter for SFO i Samnanger Kommune Vedteke i kommunestyret sak 13/03, Revidert oppvekst og omsorg sak 17/10 Side 2 Revidert formannskapet

52 52 av 266 halda ope desse dagane er det eit atterhald om at det er minimum påmeldt 8 elevar pr veke. Opningstida i SFO er kl desse vekene. Påmeldingsskjema vert sendt ut i samanheng med desse vekene. Påmeldinga er bindande. 4.4 Opptakskriteria I utgangspunktet ønskjer ein å gje plass til alle som søkjer, men tilhøve kan gjere at det ikkje er mogeleg. SFO- leiar og rektor gjer då opptak etter følgjande kriterium: a) Elevar med særleg trong for SFO-tilbod etter sakkunnig vurdering. Dette gjeld og elevar opp til 12 år med funksjonshemming. b) Elevar i 1. klasse går føre eldre elevar. c) Elevar i 2. klasse går føre elevar i 3. og 4. klasse, elevar i 3. klasse går føre elevar i 4. klasse. Dei som søkjer utanom hovudopptaket, vil få tildelt plass så langt det er mogeleg ut frå praktiske og økonomiske tilhøve. Dersom det er ledig kapasitet ved SFO-ordninga, er det høve til å kjøpa dagar eller deler av dagar etter søknad til den einskilde SFO. Dette tilbodet gjeld alle elevar i klasse, både dei som har tilbod i SFO og dei som ikkje har det. Prisane vert fastsette av kommunestyret. 5 - OPPTAKSPERIODE OG OPPSEIINGSFRIST 5.1 Opptak Rektor er ansvarleg for opptak av søkjar til SFO. Opptak utanom hovudopptaket vert gjennomført etter kvart som det kjem til søkjarar, dersom det er ledige plassar i løpet av året. 5.2 Endring av opphaldstida Endring av opphaldstida i skuleåret må meldast skriftleg innan den 1. i månaden. 5.3 Oppseiing Oppseiing av plassen skal vera skriftleg, og skal sendast til skulen som brev eller via e-post til SFO-leiar. Oppseiinga må vera komen til skulen innan den 1.i månaden. Det er 1 månad oppseiingstid. Dersom ein ikkje skal ha plassen skuleåret etter, må det meldast i frå skriftleg via brev eller e-post innan 1.april. Sluttar barnet etter 1. april er regelen at det skal svarast betaling for resten av skuleåret. 5.4 Permisjon Ein kan i særskilte høve søkja om permisjon og få betalingsfritak frå SFO. Det gjeld t.d. ved samanhengane sjukdom hos barnet ut over 14 dagar o.l. Permisjonen vert avgrensa til skuleåret. Rektor kan gje permisjon og betalingsfritak. Vedtekter for SFO i Samnanger Kommune Vedteke i kommunestyret sak 13/03, Revidert oppvekst og omsorg sak 17/10 Side 3 Revidert formannskapet

53 53 av OPNINGSTIDER OG FERIEAVVIKLING 6.1 Opningstid SFO følgjer skuleruta, det vil seia 190 skuledagar. Den daglege opningstida er frå kl til Ferie I følgje regelveret for skulefritidsordninga er kommunen ikkje plikta å gje tilbod om SFO i skulen sine feriar. SFO vil likevel gje tilbod om SFO 20 dagar i tillegg til skuleruta. Jamfør 4 3. SFO er stengt i juleferie og påskeferie. 6.3 Planleggingsdagar SFO-personalet har 5 planleggings-/kursdagar i løpet av skuleåret (jf. tariffavtale). SFO er stengt desse dagane. 7 - FORELDREBETALING 7.1 Betalingssatsar og betalingsmåte Kommunestyret fastset satsane for opphald i SFO. Satsane vert gjort gjeldande frå 1. januar kvart år, og går fram av betalingsreglement for kommunen. Innbetalinga skal skje forskotsvis til kommunekasseraren i Samnanger. Betalingsfrist er den 20. kvar månad. Ved manglande betaling vert inkasso og oppseiing av plassen vurdert. 7.2 Foreldrebetaling Foreldrebetalinga gjeld frå den 1. i innmeldt månad og ut oppseiingsmånaden. Ved sjukdom hos barnet ut over 14 dagar, der ein kan leggja fram attest frå lækjar, vert det gjeve betalingsfritak for fråversperioden. Betalinga for 10 månader vil bli fordelt på 11 månader, og gjeld for eit SFOtilbod på 190 dagar i samanheng med skuleruta. SFO gjev tilbod om 20 dagar utanom skuleruta. Det vert eiga påmelding til dette. Dette tilbodet må betalast for i tillegg til vanleg foreldrebetaling. Pris for sal av einskilde dagar er høgare enn for fast opphaldstid. 7.3 Overtidsgebyr Dersom eit barn ikkje vert henta innan SFO stenger, kan foreldre/føresette verta pålagt gebyr for kvar påbyrja time overtid. Storleiken på gebyret vert fastsett av kommunestyret. 8 - LEIKE OG OPPHALDSAREAL 8.1 Areal Rettleiande norm for barna sitt leikeareal inne er 2,0 m 2 netto pr. barn. SFO i Samnanger barneskule har følgjande godkjende areal: Areal Plassar 116+(40) m 2 58+(20) Vedtekter for SFO i Samnanger Kommune Vedteke i kommunestyret sak 13/03, Revidert oppvekst og omsorg sak 17/10 Side 4 Revidert formannskapet

54 54 av BEMANNING OG LEIING 9.1 Leiing Når SFO er knytt til skular, skal rektor til vanleg vera leiar. SFO kan ha ein dagleg leiar med pedagogisk utdanning eller fagbrev som barne og ungdomsarbeidar. Det skal setjast av tid til leiing og samarbeid etter gjeldande reglar, jfr. særavtale. 9.2 Bemanning Norm for bemanninga i SFO er 15:1. Norma kan fråvikast ut frå lokale tilhøve som gruppesamansetjing, barn med særskilde behov, aktivitetsformer og alder på barna. Auke i talet på brukarar i løpet av skuleåret utløyser ikkje automatisk auke i personalressursen. Talet på vaksne må vurderast nøye dersom fleire born seier opp i løpet av skuleåret. Hovudopptaket er grunnlaget for bemanninga PERSONALET SINE PLIKTER 10.1 Avgjerdsmynde når barn er sjuke Den ansvarlege i SFO avgjer om eit barn pga sjukdom mellombels ikkje kan vera i SFO. Det kan vera av omsyn til barnet sjølv og/eller dei andre barna. Går det lengre tid enn 1 veke, må slik avgjerd takast av lækjar Varslingsplikt Den ansvarlege i SFO har ansvar for å varsla lækjar og/eller foreldre/føresette om ulukker, sjukdom og mistanke om epidemiar. Er det grunn til å tru at det finn stad barnemishandling, omsorgssvikt eller om eit barn utviklar vedvarande alvorlege åtferdsvanskar, skal personalet av eige tiltak, og utan hinder av teieplikta melda dette til rektor, kommunelege 1, eller til kommunen si barnevernteneste. SFO-personalet har også opplysingsplikt til sosialtenesta og barneverntenesta, jf. LBVT TEIEPLIKT Teieplikt Medlemmer i Utvalet for oppvekst og omsorg, opptaksnemnda, samarbeidsutvalet, tilsette i administrasjonen og i SFO har teieplikt om saker dei vert kjende med i tenesta, (jf forvl 13 a-f) 12- POLITIATTEST Alle som skal tilsettast i skulefritidsordninga, må legge fram politiattest som syner om ho eller han er sikta, tiltalt eller dømt for seksuelle overgrep mot barn. Personar som er dømt for slike overgrep, kan ikkje bli tilsett i skulefritidsordninga (Opplæringslova 13-7 sjette ledd, jf første og tredje ledd og forskrift til opplæringslova kapitel 15.). Vedtekter for SFO i Samnanger Kommune Vedteke i kommunestyret sak 13/03, Revidert oppvekst og omsorg sak 17/10 Side 5 Revidert formannskapet

55 55 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Marianne Soleng Arkivkode: FE-033, TI-&17 Arkivsaksnr: 15/863 Løpenr: 16/9210 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 MS PLAN FOR FORVALTNINGSREVISJON FOR PERIODEN SAMNANGER KOMMUNE Kontrollutvalet sitt framlegg til vedtak: Dokument som er vedlagt: Partsbrev med plan for forvaltningsrevisjon pdf (L)(142266) Plan for forvaltningsrevisjon Samnanger kommune, endeleg versj... (1).pdf (L)(142267) Kva saka gjeld: Sekretariatet for kontrollutvalet brukar eit anna saksbehandlarsystem enn Samnanger kommune. Sakspapira frå kontrollutvalet ligg derfor vedlagt. 26

56 56 av 266 Samnanger kommune Sekretariat for kontrollutvalet Til Kommunestyret Vår sakshandsamar: Kari Marie Nygard Dykkar ref.: Vår ref: 2015/131 Vår dato: Partsbrev med plan for forvaltningsrevisjon for perioden Vedlagt følgjer partsbrev med saksframlegg og innstiling frå kontrollutvalet vedr. plan for forvaltningsrevisjon for Samnanger kommune for perioden Ber om at saka vert lagt fram for kommunestyret på møte Med helsing Hogne Haktorson kontrollsjef Kari Marie Nygard seniorrådgjevar Dokumentet er elektronisk godkjent og har derfor ikkje underskrift. Kopi til: Ordførar Rådmann Utvalsleiar Deloitte Besøksadresse: Agnes Mowinckelsgt. 5 - Postadresse: Postboks Bergen - Telefon Direkte telefon Mobil E-postadresse: kari.nygard@hfk.no eller kontrollutvalet@hfk.no Bankgironr Foretaksnr. NO mva.

57 57 av 266 Side 2/4 Arkivsak: 217 Arkivnr: 2015/ Sakshandsamar: Kari Marie Nygard Saksframlegg Saksgang Utval Saknr. Møtedato Kontrollutvalet i Samnanger kommune 45/ Plan for forvaltningsrevisjon for perioden Bakgrunn Forskrift om kontrollutval i kommunar og fylkeskommunar 10 Plan for gjennomføring av forvaltningsrevisjon lyder slik: Kontrollutvalget skal minst én gang i valgperioden og senest innen utgangen av året etter at kommunestyret eller fylkestinget er konstituert, utarbeide en plan for gjennomføring av forvaltningsrevisjon. Planen vedtas av kommunestyret eller fylkestinget selv som kan delegere til kontrollutvalget å foreta endringer i planperioden. Planen skal baseres på en overordnet analyse av kommunens eller fylkeskommunens virksomhet ut fra risiko- og vesentlighetsvurderinger, med sikte på å identifisere behovet for forvaltningsrevisjon på de ulike sektorer og virksomheter. Dette betyr at kontrollutvalet innan utgangen av 2016 må sørgja for: å utarbeida ein plan for gjennomføring av forvaltningsrevisjon i perioden å gjennomføra ein overordna analyse av risiko- og vesentlighetsvurderingar i kommunen som planen skal baserast på at planen vert vedteken av kommunestyret som kan delegera til kontrollutvalet å føreta endringar i planperioden. Med dette som bakgrunn fatta kontrollutvalet slikt vedtak i sak PS 42/15 i møte : 1. Kontrollutvalet ber Deloitte innan , lage eit forslag til prosjektplan, som m.a. inneheld korleis arbeidet med analyse og plan for forvaltningsrevisjon skal gjennomførast, ressursbruk og forventa levering. Prosjektplanen skal omfatte: a. Korleis overordna analyse av risiko- og vesentlighetsvurderingar i Samnanger kommune skal gjennomførast. b. Forslag til korleis arbeidet med plan for forvaltningsrevisjon for perioden skal gjennomførast. 2. Forslag til prosjektplan skal leggast fram for godkjenning i kontrollutvalet i første møte i Kontrollutvalet ber om at prosessen vert lagt opp slik at forslag til plan for forvaltningsrevisjon kan leggjast fram for kommunestyret hausten I kontrollutvalet sitt møte , sak PS 7/16 vart det gjort slikt samrøystes vedtak: 1. Prosjektplan for analyse og plan for forvaltningsrevisjon vert godkjent slik den ligg føre. 2. Kontrollutvalet sluttar seg til framdriftsplan for arbeid med overordna analyse og plan for forvaltningsrevisjon.

58 58 av 266 Side 3/4 3. Kontrollutvalet ber om at prosessmøte nr. 1 vert gjennomført på neste møte. Prosess Deloitte har i sitt analysearbeid m.a. gjennomført dokument- og statistikkanalyse, spørjeundersøking for administrative leiarar og kommunestyret. Intervju med administrative og politiske leiarar og prosessmøte med kontrollutvalet. Det er difor gjort eit godt grunnlagsarbeid for utarbeiding av analyse som ligg til grunn for forslag til plan for forvaltningsrevisjon. Det er gjennomført to prosessmøte med kontrollutvalet. I møtet vart det sett fokus på risikovurdering, og i møtet var det vesentlighetsvurdering som vart lagt vekt på. I prosessmøte 2 vart det også gjort ei førebels prioritering av dei viktigaste område det kan vera aktuelt å gjennomføre forvaltningsrevisjon innan. Analysegrunnlag for plan for forvaltningsrevisjon blei lagt fram i kontrollutvalet sitt møte Utkast til overordna analyse er meint som underlagsmateriale i samband med utveljing av forvaltningsrevisjonsprosjekt i Samnanger kommune, og skal i første rekke vera eit arbeidsdokument for kontrollutvalet. Det føreligg no utkast til plan for forvaltningsrevisjon. Denne skal gjennomgåast av kontrollutvalet og føreslåtte prosjekt skal prioriterast. Forslag til plan for forvaltningsrevisjon skal vidare til kommunestyret som fattar endeleg vedtak. Drøfting Det går fram at denne planen gjeld i perioden Planen skal utarbeidast innan året etter kommunevalet. Ved utarbeiding av plan for forvaltningsrevisjon er det viktig å fokusera på vesentlighet og risiko. I omgrepet risiko- og vesentlighetsvurderingar ligg at det skal verta gjort ei vurdering av på kva område av kommunen si verksemd det er risiko for vesentlege avvik i høve dei vedtak, føresetnader og mål som er sett for verksemda. Gjennom arbeid med analyse og plan har ein vore innom ei rekke område som kan vera aktuelle for framtidige forvaltningsrevisjonar. Det er gjort framlegg om å setje opp fem av områda i prioritert rekkefølgje. Dei resterande områda vert sett i ei uprioritert gruppe. Kontrollutvalet må ut frå dette ta stilling til om dei er einige i forslag til prioritering som no ligg føre. I gjeldande plan for forvaltningsrevisjon i Samnanger kommune som vart utarbeidd i 2012, vart det delegert til kontrollutvalet å gjera endringar, definera og avgrensa prosjekt, slik forskrift om kontrollutval opnar for. Dette vert tilrådd vidareført av praktiske omsyn, bl.a. for å kunna ta omsyn til ny aktualitet, utan å gå vegen om ein ny planprosess. Kontrollutvalet skal senda forvaltningsrevisjonsrapportar over til kommunestyret for endeleg handsaming, etter kvart som innstilling føreligg frå utvalet. Oppfølging av forvaltningsrevisjonsrapportar ligg til sekretariatet og kontrollutvalet. Mellom anna vert gjennomførte forvaltningsrevisjonar følgt opp i kontrollutvalet si årsmelding. Årsmelding er rekna som ein del av den lovpålagte rapporteringa frå utvalet til kommunestyret. Konklusjon Utkast til plan for forvaltningsrevisjon som ligg føre, er eigna for at kontrollutvalet kan innstilla til endeleg prioritering av prosjekt i planen. Kontrollutvalet står fritt til å gjera endringar innafor forslag til plan, endra på rekkjefølgje når det gjeld prioriteringar, trekka frå eller legga til prosjekt i planen. Etter at kontrollutvalet har gjort sine prioriteringar skal planen fremjast for kommunestyret. Forslag til innstilling 1. Framlegg til plan for forvaltningsrevisjon for vert vedteken slik den ligg føre. 2. Planen erstattar tilsvarande plan for perioden

59 59 av 266 Side 4/4 3. Planen gjeld for resten av valperioden, , og fram til ny plan etter intensjonen vert vedteken i Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet med å føreta endringar og omprioriteringar i planen, samt til å kunna definera og avgrensa konkrete prosjekt innafor dei utvalde områda i planen. 5 Planen skal reviderast og evaluerast minst ein gong i valperioden. Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet til å gjera denne revisjonen og evalueringa. 6 Kontrollutvalet skal rapportere resultatet av forvaltningsrevisjonar til kommunestyret minst ein gong kvart år. Viktige revisjonsrapportar skal leggjast fram for kommunestyret etter kvart. Saksprotokoll i kontrollutvalet Handsaming i møtet: Kari Gåsemyr frå Deloitte presenterte plan for forvaltningsrevisjon slik den nå ligg føre, og med dei prioriteringar som kontrollutvalet har gjort. Kontrollutvalet drøfta innhaldet i planen. Det kom ingen forslag til endringar av prioriterte prosjekt. Forslag til innstilling vart samrøystes vedteke. Innstilling: 1. Framlegg til plan for forvaltningsrevisjon for vert vedteken slik den ligg føre. 2. Planen erstattar tilsvarande plan for perioden Planen gjeld for resten av valperioden, , og fram til ny plan etter intensjonen vert vedteken i Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet med å føreta endringar og omprioriteringar i planen, samt til å kunna definera og avgrensa konkrete prosjekt innafor dei utvalde områda i planen. 5 Planen skal reviderast og evaluerast minst ein gong i valperioden. Kommunestyret delegerer mynde til kontrollutvalet til å gjera denne revisjonen og evalueringa. 6 Kontrollutvalet skal rapportere resultatet av forvaltningsrevisjonar til kommunestyret minst ein gong kvart år. Viktige revisjonsrapportar skal leggjast fram for kommunestyret etter kvart. Hogne Haktorson kontrollsjef Kari Marie Nygard seniorrådgjevar Dokumentet er elektronisk godkjent og har derfor ikkje underskrift. Vedlegg: Plan for forvaltningsrevisjon for perioden

60 60 av 266 Samnanger kommune Plan for forvaltningsrevisjon Oktober 2016

61 61 av 266 Innhald Innleiing Krav til forvaltningsrevisjon Plan for forvaltningsrevisjon Risiko- og vesentleganalyse 6 Forvaltningsrevisjonsprosjekt Gruppe 1 prioriterte prosjekt Gruppe 2 uprioriterte prosjekt 8 Gjennomføring av forvaltningsrevisjon Framgangsmåte Gjennomføring og rapportering 9 3

62 62 av Innleiing 1.1 Krav til forvaltningsrevisjon Ifølgje kommunelova 77 skal kontrollutvalet sjå til at det blir gjennomført forvaltningsrevisjon i kommunen. 1 Det er revisor som utfører forvaltningsrevisjon på vegne av kontrollutvalet. Forskrift om revisjon 7 om forvaltningsrevisjonen sitt innhald: Forvaltningsrevisjon innebærer å gjennomføre systematiske vurderinger av økonomi, produktivitet, måloppnåelse og virkninger ut fra kommunestyrets eller fylkestingets vedtak og forutsetninger. Herunder om a) forvaltningen bruker ressurser til å løse oppgaver som samsvarer med kommunestyrets vedtak og forutsetninger, b) forvaltningens ressursbruk og virkemidler er effektive i forhold til målene som er satt på området, c) regelverket etterleves, d) forvaltningens styringsverktøy og virkemidler er hensiktsmessige, e) beslutningsgrunnlaget fra administrasjonen til de politiske organer samsvarer med offentlige utredningskrav, f) resultatene i tjenesteproduksjonen er i tråd med kommunestyrets eller fylkestingets forutsetninger og/eller om resultatene for virksomheten er nådd. 1.2 Plan for forvaltningsrevisjon Kva forvaltningsrevisjonsprosjekt kommunen ønskjer å gjennomføre skal gå fram av ein plan for forvaltningsrevisjon. Plan for forvaltningsrevisjon er heimla i forskrift om kontrollutval. I forskrifta står det: Kontrollutvalget skal minst én gang i valgperioden og senest innen utgangen av året etter at kommunestyret eller fylkestinget er konstituert, utarbeide en plan for gjennomføring av forvaltningsrevisjon. Planen vedtas av kommunestyret, som kan delegere til kontrollutvalget å foreta endringer i planperioden. Planen skal baseres på en overordnet analyse av kommunens eller fylkeskommunens virksomhet ut fra risiko- og vesentlighetsvurderinger, med sikte på å identifisere behovet for forvaltningsrevisjon på de ulike sektorer og virksomheter. 2 1 Kommuneloven 77. Kontrollutvalet 2 Forskrift om kontrollutval i kommunar og fylkeskommunar 10 5

63 63 av Risiko- og vesentleganalyse Føremålet med den overordna risiko- og vesentleganalysen har vore å framskaffe relevant informasjon om kommunen si verksemd, slik at det er mogleg for kontrollutvalet å prioritere mellom ulike område kor det kan vere aktuelt å gjere forvaltningsrevisjon og å utarbeide ein plan for forvaltningsrevisjon. Den overordna analysen skal avdekkje indikasjonar på avvik eller sårbare område i forvaltninga, sett i høve til regelverk, politiske mål og vedtak. I denne samanhengen viser «risiko» til kor sannsynleg det er og konsekvensane av at det kan førekomme avvik frå til dømes regelverk, mål, vedtak og andre føringar som kommunen har sett for verksemda. Risiko blir vurdert innanfor alle av kommunen sine tenesteområde. På bakgrunn av risikoanalysen er det utarbeidd forslag til forvaltningsrevisjonsprosjekt, og kontrollutvalet har vurdert dei ulike områda opp mot kvarandre for å avgjere kva områder dei meiner det er mest vesentleg å undersøke. 3 Data som ligg til grunn for risiko- og vesentleganalyse, og for utveljing og prioritering av prosjekt, er samla inn gjennom fleire aktivitetar som har involvert både politisk leiing, administrativt leiing og kontrollutvalet. Mellom anna har følgjande aktivitetar blitt gjennomført: dokument- og statistikkanalyse prosessmøte i kontrollutvalet spørjeundersøking til administrative leiarar i kommunen intervju med administrative og politiske leiarar i kommunen Informasjon som har blitt samla inn gjennom desse aktivitetane har gitt ei god oversikt over risikoområda innanfor dei ulike sektorane i kommunen. Analysen er samla i eit analysegrunnlag som ligg til grunn for utveljing og prioritering av forvaltningsrevisjonsprosjekt. 3 For en nærare presentasjon av overordna analyse, sjå «Kontrollutvalgsboka» kapittel 6 (tilgjengeleg på 6

64 64 av Forvaltningsrevisjonsprosjekt Under er forvaltningsrevisjonsprosjekta presentert i prioritert rekkefølge. Forvaltningsrevisjonsprosjekta er delt i to grupper: ei prioritert liste med dei viktigaste prosjekta, samt ei uprioritert liste med prosjekta som er vurdert å ha lågare risiko og vesentlegheit. Kor mange prosjekt som vil bli gjennomført i perioden avhenger av kontrollutvalet sitt budsjett og omfanget til prosjekta. Under kvart prosjekt er det føreslått relevante tema i samsvar med den analysen som har blitt gjennomført. Endeleg utforming av problemstillingar og timeomfang vil bli gjort i samband med den einskilde bestilling av forvaltningsrevisjonsprosjekt. 2.1 Gruppe 1 prioriterte forvaltningsrevisjonsprosjekt Prosjekt 1 Forvaltningsrevisjon av sjukefråvere og personalforvaltning Tema rekruttering kompetanseplanar system og rutinar systematisk førebygging av sjukefråvere oppfølging av plikter etter IAavtalen 2 Forvaltningsrevisjon av innkjøp organisering og kompetanse rutinar regeletterleving 3 Forvaltningsrevisjon av spesialundervisning og tilpassa opplæring 4 Forvaltningsrevisjon av kvalitetsarbeid og fagleg utvikling innan pleie og omsorg 5 Forvaltningsrevisjon av økonomistyring tilpassing av den ordinære undervisninga samhandling mellom PPT og skule vedtak om spesialundervisning internkontroll/kvalitetssystem bruk av teknologi kompetanseutvikling budsjettering oppfølging analyse 7

65 65 av Gruppe 2 uprioriterte forvaltningsrevisjonsprosjekt Prosjekt 1 Forvaltningsrevisjon av system for løn og lønsutbetaling 2 Forvaltningsrevisjon av rusomsorg og psykisk helse 3 Forvaltningsrevisjon av HMT 4 Forvaltningsrevisjon av informasjonstryggleik 5 Forvaltningsrevisjon av prosjektstyring 6 Forvaltningsrevisjon av eigedomsforvaltning 7 Forvaltningsrevisjon av sjølvkost 8 Forvaltningsrevisjon av arbeidet mot mobbing 9 Forvaltningsrevisjon av habilitet 10 Forvaltningsrevisjon av mottak og integrering av flyktningar 11 Forvaltningsrevisjon av plan- og byggjesak 12 Forvaltningsrevisjon av beredskapsarbeid i barnehagar og skular 13 Forvaltningsrevisjon av kompetanseutvikling i barnehagar og skular 14 Forvaltningsrevisjon av IKT-løysingar og kommunikasjon med innbyggarar 15 Forvaltningsrevisjon av arbeidet i kultursektoren 16 Forvaltningsrevisjon av vedlikehald 17 Forvaltningsrevisjon av offentlegheit og arkivering 18 Forvaltningsrevisjon av barnevern 19 Forvaltningsrevisjon av rehabilitering og brukarmedverknad 20 Forvaltningsrevisjon av tildeling og vedtak om helse- og omsorgstenester Dersom kommunestyret ber kontrollutvalet gjennomføre ein forvaltningsrevisjon, eller kontrollutvalet gjer risiko- og vesentlegvurderingar som tilseier at andre område bør prioriterast, kan kontrollutvalet avvike frå vedteken plan for forvaltningsrevisjon. Dersom kontrollutvalet finn det føremålstenleg kan plan for forvaltningsrevisjon rullerast i løpet av perioden. 8

66 66 av Gjennomføring av forvaltningsrevisjon 3.1 Framgangsmåte Kva metodar som blir brukt for datainnsamling i dei ulike forvaltningsrevisjonsprosjekta er avhengig av endelege problemformuleringar i dei einskilde prosjekta. Generelt blir det brukt ein kombinasjon av fleire metodar for å sikre tilstrekkelig breidd i datamaterialet til å kunne utføre ein heilskapleg analyse og vurdering. Ei slik metodetriangulering medverkar også til kvalitetssikring ved at ein kan samanlikne funn frå dei ulike tilnærmingane. Moglege metodar for datainnsamling og -analyse kan vere: dokumentanalyse elektroniske spørjeskjema intervju dataanalyse testing av kontrollar og rutinar Det sentrale for å kunne gjennomføre vellykka forvaltningsrevisjonsprosjekt er at kontrollutvalet saman med revisjonen avgrensar og definerer prosjekta ved hjelp av å konkretisere føremål, kva problemstillingar som skal bli undersøkte og kva revisjonskriterium 4 ein forventar at revisor skal leggje til grunn. Dette kan gjerast ved bestilling av dei einskilde prosjekta. Før ein forvaltningsrevisjon startast opp, skal kontrollutvalet godkjenne ein prosjektplan som skildrar korleis prosjektet skal gjennomførast. 3.2 Gjennomføring og rapportering Revisjonen vil alltid starte ein forvaltningsrevisjon med å sende eit oppstartsbrev med informasjon om prosjektet til rådmannen. Rapporten vil også bli sendt til høyring til rådmannen før den blir lagt fram for kontrollutvalet. Etter at kontrollutvalet har handsama rapporten blir det utarbeidd ei innstilling som blir oversendt kommunestyret saman med rapporten. Det er kontrollutvalet si oppgåve å sjå til at kommunestyret sitt vedtak knytt til handsaminga av rapportar om forvaltningsrevisjon blir følgt opp. 4 Normer og standardar som forvaltninga blir vurdert opp mot (vedtak, regelverk, mål) 9

67 67 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Knut Harald Frøland Arkivkode: FE-411 Arkivsaksnr: 16/1019 Løpenr: 16/9484 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 KHFR BUDSJETT OG FRAMDRIFTSPLAN FOR REKRUTTERING AV NY RÅDMANN Ordføraren sitt framlegg til vedtak: Saka vert lagt fram utan framlegg til vedtak Dokument som er vedlagt: Rekruttering av ny rådmann Dokument som ikkje er vedlagt: Kommunelova og arbeidsmiljølova Kva saka gjeld: Kommunestyret sette ned eit arbeidsutval for rekruttering av ny rådmann. Utvalet hadde sitt første møte Det vart der bestemt å leggja følgjande fram for kommunestyret : Forslag til suppleringsval i arbeidsutvalet (vert lagt fram som eiga sak) Forslag til framdrifs-/tidsplan for tilsetjingsprosessen Forslag til budsjett for tilsetjingsprosessen I tillegg er det ønskeleg at kommnestyret vert orientert om nokre forhold som må avklarast: Fast tilsetjing eller tilsetjing på åremål? Skal arbeidsutvalet si innstilling gå direkte til kommunestyret, eller skal formannskapet gje tilråding til kommunestyret? 28

68 68 av 266 Framdrifts-/tidsplan Arbeidsutvalet kom i møtet fram til følgjande tentative tidsplan for tilsetjingsprosessen: Dato/periode Tiltak/hending Annonsering/utlysing av stillinga Søknadsfrist ca Gjennomgang av søknader, intervju, gjennomføring av testar, referansesamtalar, innstilling til kommunestyret Ekstramøte i kommunestyret - tilsetjing av ny rådmann Sannsynleg tidspunkt for oppstart i stillinga for ny rådmann. Det vart òg diskutert om det skal brukast eksternt rekrutteringsbyrå. Normalpris for bruk av eksternt rekrutteringsbyrå ved tilsetjing av rådmenn ser ut til å liggja på om lag kroner pluss utgifter til annonsering. Konklusjonen på diskusjonen var at arbeidsutvalet ønskjer å gjennomføra det meste av arbeidet i tilsetjingsprosessen sjølv, men at det vil vera aktuelt å gjennomføra (kjøpa) testar av aktuelle kandidatar. Slike testar kan kjøpast hos ulike tilbydarar. Det er ikkje henta inn prisar, men prisen pr. person for typiske personlegdomstestar ser ut til å liggja frå om lag kroner og oppover. I dette saksframlegget er det sett opp kostnadsoverslag for følgjande alternativ: 1. Rekrutteringsprosess der arbeidsutvalet gjennomfører det meste av arbeidet sjølv 2. Rekrutteringsprosess der det vert brukt eksternt rekrutteringsbyrå Kostnadsoverslag for alternativ 1 - arbeidsutvalet gjennomfører det meste av arbeidet sjølv Tekst Kostnad Merknad Annonsering i Bergens Tidende (papirutgåve) Digital annonse på finn.no og bt.no Annonsering i Kommunal Rapport (papiravis og digitalt) Kjøp av testing av 4 kandidatar Møtegodtgjersle for ordinære møte i arbeidsutvalet i 2017 Møtegodtgjersle for deltaking på intervju for medlemmene av arbeidsutvalet Dekking av tapt arbeidsforteneste i samband med deltaking på intervju for medlemmene av arbeidsutvalet Dekking av reiseutgifter for kandidatar i samband med intervju Møtegodtgjersle ekstramøte i kommunestyret Sum stipulert kostnad Basert på 4 ordinære møte i perioden januar - mars 2017, med møtegodtgjersle til 6 medlemmer pr. møte Basert på at alle medlemmene i arbeidsutvalet deltek på intervjua. Førstegongsintervju med 4 kandidatar (2 kandidatar pr. dag). Andregongsintervju med 3 kandidatar (fordelt på 2 dagar) Basert på at 1 medlem i arbeidsutvalet pr. intervjudag får dekka tapt arbeidsforteneste med kroner Basert på gjennomsnittleg reisekostnad på 500 kroner pr. intervju. Reiseutgiftene vil sjølvsagt vera svært avhengige av kvar aktuelle kandidatar bur Møtegodtgjersle for 20 kommunestyremedlemmer 29

69 Kostnadsoverslag for alternativ 2 - bruk av eksternt rekrutteringsbyrå Kjøp av konsulenttenester frå rekrutteringsbyrå Tekst Kostnad Merknad Gjeld konsulentbistand i heile tilsetjingsprosessen, frå utarbeiding av kravspesifikasjon til sluttvurdering av kandidatar. Annonsering i Bergens Tidende (papirutgåve) Digital annonse på finn.no og bt.no Det er her sett opp same kostnader til annonsering som i alternativet der abeidsutvalet gjennomfører rekrutteringa Annonsering i Kommunal Rapport sjølv, men nokre rekrutteringsbyrå vil truleg (papiravis og digitalt) kunne tilby rabatterte annonseringsprisar. Møtegodtgjersle for ordinære møte i arbeidsutvalet i 2017 Møtegodtgjersle for deltaking på presentasjonsintervju Møtegodtgjersle for deltaking på sluttintervju med 3-4 kandidatar. Dekking av tapt arbeidsforteneste i samband med deltaking på intervju for medlemmene av arbeidsutvalet Dekking av reiseutgifter for kandidatar i samband med intervju Møtegodtgjersle ekstramøte i kommunestyret av 266 Sum stipulert kostnad Basert på 3 ordinære møte i perioden januar - mars 2017, med møtegodtgjersle til 6 medlemmer pr. møte Basert på at alle medlemmene i arbeidsutvalet deltek på innleiiande presentasjonsintervju med aktuelle kandidatar (5-6 kandidatar). Basert på at alle presentasjonsintervjua kan gjerast på 1 dag Basert på at alle medlemmene i arbeidsutvalet deltek på sluttintervju med 3-4 kandidatar. Basert på at sluttintervjua vert gjennomførte på 2 dagar (til saman) Basert på at 1 medlem i arbeidsutvalet pr. intervjudag får dekka tapt arbeidsforteneste med kroner. Til saman 3 intervjudagar Basert på gjennomsnittleg reisekostnad på 500 kroner pr. intervju. Basert på til saman 15 intervju, inkludert djubdeintervju som rekrutteringsbyrået gjennomfører. Reiseutgiftene vil sjølvsagt vera svært avhengige av kvar aktuelle kandidatar bur Møtegodtgjersle for 20 kommunestyremedlemmer Finansiering Alternativ 1 - der arbeidsutvalet gjennomfører det meste av arbeidet sjølv - vil truleg i hovudsak kunne finansierast ved å innsparing i lønsutgifter til rådmannen i 2017 (i perioden mars juli 2017), men det kan verta nødvendig med tilleggsfinansiering på kroner. Alternativ 2 - bruk av eksternt rekrutteringsbyrå - vil truleg kreva tilleggsfinansiering på om lag kroner. Midlar til tilleggsfinansiering bør takast frå disposisjonsfondet. Nedanfor følgjer oversikt over forventa innsparing i lønsutgifter til rådmannen i Tekst Delsum Innsparing Kostnad Merknad Månadsløn for rådmann, inkl. feriepengar og sosiale avgifter Basert på årsløn på kr (inkludert 15% lønstillegg i 2016) 30

70 Brutto innsparing i lønsutgifter til rådmann i perioden mars - juli 2017 Auka lønsutgifter til konstituert rådmann i perioden mars - juli 2017 Kostnad for servicepensjon til noverande rådmann i perioden mars - desember av 266 Sum Differanse/innsparing/tilgjengeleg sum Basert på innsparing i mars, april, mai og juli. Ikkje innsparing i juni p.g.a. at juni er ferietrekkmånad Differanse mellom årsløn på kr og kr i 4 månader, inkl. feriepengar og sosiale avgifter Differanse mellom 66% og 100% løn (ved årsløn på kr ) i 10 månader i 2017, inkludert arbeidsgjevaravgift. Vurderingar og konsekvensar: Fast tilsetjing eller åremål Det går fram av både arbeidsmiljølova ( 14-10) og kommunelova ( 24) at rådmenn kan tilsetjast på åremål. Åremål er eit alternativ til ordinær fast tilsetjing. Åremålsperioden må vera på minst 6 år. Ordføraren har teke kontakt med KS v/advokat Øyvind Gjeldstad for å få råd om kva tilsetjingsform kommunen bør velja. Gjelstad tilrår at rådmannen får fast tilsetjing, men at arbeidskontrakten også bør omfatta kva vilkår som skal gjelda/kva kompensasjon som skal gjevast dersom kommunen vel å avslutta tilsetjingsforholdet (utan at det ligg føre juridisk oppseiings-/ avskjedsgrunn). Skal formannskapet gje tilråding til kommunestyret om tilsetjing av ny rådmann? Når kommunestyret har sett ned eit arbeidsutval for rekruttering av ny rådmann, verkar det naturleg at det òg er arbeidsutvalet som skal gje tilråding til kommunestyret. Det bør ikkje vera nødvendig at formannskapet handsamar saka før den vert lagt fram for kommunestyret. Det står ikkje noko i kommunen sitt delegeringsreglement om at formannskapet skal gje tilråding til kommunestyret om tilsetjing av ny rådmann. Kommunelova innheld heller ikkje reglar om at formannskapet må gje tilråding om tilsetjing av ny rådmann. Bruk av rekrutteringsbyrå Som nevnt ovanfor i saksframlegget, konkluderte arbeidsutvalet med at dei ønskjer å gjennomføra det meste av arbeidet i tilsetjingsprosessen sjølv, utan bruk av rekrutteringsbyrå. Som det òg går fram ovanfor, er det sannsynleg at bruk av rekrutteringsbyrå vil gje ein ekstrakostnad på om lag kroner for gjennomføring av rekrutteringsprosessen. Dei fleste kommunar ser ut til å bruka rekrutteringsbyrå når dei skal tilsetja ny rådmann. Bakgrunnen for dette er truleg at dei fleste kommunar sjeldan rekrutterer rådmann og at rådmannsstillinga er ei heilt spesiell nøkkelstilling i kommunen. Fleire rekrutteringsbyrå har omfattande erfaring med å køyra rekrutteringsprosessar for rådmannsstillingar. Det er nok grunn til å tru at me vil få ein meir straumlinjeforma og kvalitetssikra tilsetjingsprosess dersom me brukar rekrutteringsbyrå enn om kommunen gjennomfører heile prosessen sjølv. Ein ekstrakostnad på kan kanskje forsvarast dersom bruk av rekrutteringsbyrå aukar kvaliteten på 31

71 71 av 266 rekrutteringsprosessen, og reduserer sjansen for feiltilsetjing. Eit anna moment som kan tala for bruk av rekrutteringsbyrå er at arbeidsbelastninga for kommunen vert redusert i forhold til om me skal gjennomføra heile tilsetjingsprosessen sjølv. 32

72 72 av 266 Fra: Knut Harald Frøland Sendt: Til: Øyvind Røen [FV-iPad];Karl Bård Kollbotn [FV-iPad];Lena Tveit [FV-iPad];Nils Aadland [FV-iPad];Oddrun Lemme Sandvin Kopi: Arkiv;Jan Erik Boge Emne: SV: Innkalling til møte torsdag kl i arbeidsutvalet for rekruttering av ny rådmann Fra: Knut Harald Frøland Sendt: onsdag 30. november :21 Til: Øyvind Røen [FV-iPad]; Karl Bård Kollbotn [FV-iPad]; Lena Tveit [FV-iPad]; Nils Aadland [FV-iPad]; Oddrun Lemme Sandvin Kopi: Arkiv; Jan Erik Boge Emne: SV: Innkalling til møte torsdag kl i arbeidsutvalet for rekruttering av ny rådmann Hei alle saman, Oddrun Lemme Sandvin blir representant for fagforeiningane i utvalet. Jan Erik Boge blir utvalets sekretær. Eg kjem til møte ca og varaordførar leiar møte til dess. Forslag til agenda etc for møte: 1. Eventuelt endring av mandat og samansetting av utval Innspel frå AP : Hei vi har gått en runde i dag internt i partiet, og har følgende tilbakemelding. For at vi ikke går på tvers av kommunestyre vedtaket, ser vi ikke at vi har mulighet å stille med andre representanter til dette utvalg møte. Vi vil oppfordre til at mandat, sammensetning og vara blir belyst på nytt der man finner en bredere politisk sammensetning i utvalget. Ordførar har i mail av til gruppeleiar i Ap etterspurd forslag til endring av representantar i utvalet samt mandat for utvalet. Det er ikkje mottatt svar til denne. 2. Modell for gjennomføring - Alternativ 1 Eksterne ressursar gjennomfører "heile" prosessen med delvis involvering av arbeidsutval. Budsjett Mogeleg framdriftsplan Forespørsel eksterne Kontrahering ekstern ressurs

73 73 av 266 Klar stillingsannonse og profileringsstrategi Profilering BT i romjula? Struktur og rammer tilsettingskontrakt Søknadsfrist Kontraktsinngåing ny rådmann Første arbeidsdag ny rådmann Sterke sider: Svake sider: 3. Modell for gjennomføring - Alternativ 2 Eksterne ressursar gjennomfører deler av prosess med sterk involvering " av arbeidsutval. Budsjett Mogeleg framdriftsplan Forespørsel eksterne Kontrahering ekstern ressurs Klar stillingsannonse og profileringsstrategi Profilering BT i romjula? Struktur og rammer tilsettingskontrakt Søknadsfrist Kontraktsinngåing ny rådmann Første arbeidsdag ny rådmann Sterke sider: Svake sider: 4. Modell for gjennomføring - Alternativ 3 Arbeidsutval handterer "alt" sjølv. Budsjett Mogeleg framdriftsplan Klar stillingsannonse og profileringsstrategi Profilering BT i romjula?

74 74 av 266 Struktur og rammer tilsettingskontrakt Søknadsfrist Kontraktsinngåing ny rådmann Første arbeidsdag ny rådmann Sterke sider: Svake sider: 5. Val av modell for gjennomføring 6. Dato neste møte arbeidsutval 7. Info Referat møte som orientering til kommunestyre Dersom endring av mandat bør vel forslag til endring godkjennast av kommunestyre som eige sak kor referat frå møte blir saksunderlag? Med helsing Knut Harald Frøland Ordførar, Samnanger kommune / Eg gjer merksam på at dette ikkje er ei privat e-postadresse; både inngåande og utgåande epost vert vurdert for journalføring i kommunen sitt sak- og arkivsystem. Fra: Jan Erik Boge Sendt: 22. november :20 Til: Øyvind Røen [FV-iPad]; Karl Bård Kollbotn [FV-iPad]; Lena Tveit [FV-iPad]; Nils Aadland [FV-iPad] Kopi: Knut Harald Frøland; Arkiv Emne: Innkalling til møte torsdag kl i arbeidsutvalet for rekruttering av ny rådmann Til medlemmene i arbeidsutvalet for rekruttering av ny rådmann Som vedlegg til denne e-posten følgjer brev med innkalling til møte torsdag kl

75 75 av 266 Brevet vert berre sendt på e-post. Med helsing Jan Erik Boge Sektorleiar organisasjon, Samnanger kommune / Eg gjer merksam på at dette ikkje er ei privat e-postadresse; både inngåande og utgåande epost vert vurdert for journalføring i kommunen sitt sak- og arkivsystem.

76 76 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Tone Ramsli Arkivkode: FE-143 Arkivsaksnr: 16/759 Løpenr: 16/8797 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 TR Kommunestyret /16 TR ØKONOMIPLAN Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Økonomiplan for Samnanger kommune for dagsett vert vedteken FORMANNSKAPET Handsaming i møtet : I starten av handsaminga fekk representantar frå kyrkja og kontrollutvalet informera formannskapet munnleg. Kyrkja Kyrkjeverje Britt Haukanes ga ei orientering om framlegget frå kyrkja samt kva lovverk som styrer fordelinga mellom kommunen og kyrkja. Leiar av soknerådet Hilde Aarvik orienterte om arbeidssituasjonen til dagleg leiar og ba om at ramma til kyrkja vert utvida slik at det vert mogleg å auka opp stillinga og løna. Formannskapet hadde fått ut informasjon om dette på førehand. Kontrollutvalet Brigt Olav Gåsdal, leiar i kontrollutvalet, orienterte om utvalet sitt mandat og oppgåver. For 4- årsperioden er det særskilt to lovpålagt planar; forvaltningskontroll og plan for selskapskontroll. I desse vil det vera forslag på tiltak som kommunestyret vedtek og som følgjer opp med ressursar. Kontrollutvalet har bedt om kr meir enn det som ligg inne i framlegget. Gjennomgang av økonomiplanen

77 Nina Erdal, økonomisjef, orienterte om driftsinntektene og driftsutgiftene for kommunen i perioden. Ho orienterte om dei ulike føringane og konsekvensar med dette. Nettorammer pr sektor vart presenterte. Det vart særleg peika på at det er ein risiko å ikkje ha ein rentebuffer når ein så pass stor del av låna er på vilkår med flytande rente. Tone Ramsli, rådmann, gjekk igjennom sektorane sine mål omtalt i rådmannen sine merknader. Viktig at dette og vert politiske mål. Ordførar orienterte om sine tankar om mål. Han ønskjer at det vert rapportert på mål med måloppnåing i budsjett og økonomiplan og rekneskap for økonomiplanperioden. Dette kan vera på følgjande: Reduksjon utg agenda Sjukefråvær Kommunebarometeret Sektor Reduksjon driftsutgifter - ref. Agenda Kaupang Reduksjon sjukefråver Kvalitet- Kommunebarometer (nøkkeltal) Status des av 266 Maks potensiale Mål 2017 Mål 2018 Mål 2019 Mål 2020 Ordførar orienterte under næring om Datalagringssenter i Børdalen kan verta avklara i løpet av våren. Naturutvalet har gitt administrasjonen mandat til å arbeida dette inn i arealplanen. Arild Røen fekk permisjon frå kl Spørsmål om kostnad til : Kostnad ved å innføra kommunal «mjølkeordning» i skulane? Meirkostnad ved å halda bassenget ope i heile skuletåret dvs 190 dagar? Handsaming i møtet : Rådmannen svara på dei to spørsmåla som var reist. Legg ein til grunn at alle elevane nyttar ordninga, vil den kommunale kostnaden med «mjølkeordninga», mjølk, frukt, kosta mellom frå pr. år alt etter kva produkt elevane ønskjer. Bruken av bassenget er svært lågt. Det vart presentert informasjon frå den perioden bassenget var i bruk 5 dagar i veka. Bruken har heile tida vore låg i mai-juni og i byrjinga av skuleåret og i desember. Det er ei utfordring å få gjennomføra alt nødvendig vedlikehald utan at ein har til disposisjon ei viss samanhangande periode. Også dei tilsette i teknisk drift skal avvikla ferie. Me har med dagens opningstider ei innsparing på rundt kroner samanlikna med om bassenget er ope like lenge som skulen. Redusert opningstida frigjer tid for tilsette i teknisk drift til anna vedlikehald. Det vert i dag brukt ca 50% stilling til bassenget når dette er i drift. Det er mogleg å endra noko på kva mnd/periode bassenget er stengt. T.d. kan ein bytta september med desember. Utvalet drøfta budsjettet generelt, og det var ein lengre diskusjon om mål og rapportering. Alle partar ønskjer å få til gode målformuleringar og ein systematisk rapportering til politisk nivå. I 2017 vert det måla som ligg i budsjettet som skal rapporterast på. Budsjettrammene er den økonomiske målsettinga, det er sett inn mål for sjukefråvær og det er ei rekke kvalitetsmål som kan rapporterast på. I kvalitetsdialogen som er planlagt i formannskapet i april vil det vera viktig å få sett mål for komande økonomiplanperioden. Ein har då «ferske» kostratal med påfylgjande nytt kommunebarometeret. 34

78 78 av 266 Ordførar stilte spørsmål om det kunne vera aktuelt med ein prosess om felles verdiar på nyåret der ein knytte det til eit prosjekt. Dette vert sett nærare på etter nyttår. Framlegg til endringar i rådmannen sitt framlegg; Sektor oppvekst og kultur; Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg; Me ønskjer at det vert lagt betre til rette for ein meir optimal bruk av bassenget for elevane, og ber om at opningstidene for bassenget vert tilpassa det. For å dekka auka skyssutgifter vert det stilt til rådvelde inntil kr. - Finansiering disposisjonsfondet Samrøystes vedteke. Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg; «Mjølkeordninga» - dvs. mjølk, frukt, youghurt på skulane vert gratis for elevane. Kostnaden vert dekka inn med innsparing ved privatisering av Vassloppa barnehage.» Ein røysta for framlegget frå Haga og 8 mot. Framlegget vart ikkje vedteke. For framlegget Mot framlegget Odd Arne Haga (Frp) Inge Aasgaard (Krf) Solveig Vassenden (Bl) Arild Røen (H) Øyvind Røen (Sp) Øyvind Strømmen (Mdg) Knut Harald Frøland (Bl) Olaug Øystese (Ap) Lena Tveit (Bl) Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg: Vassloppa barnehage konkurranseutsettes. Ein røysta for framlegget frå Haga og 8 mot. Framlegget vart ikkje vedteke. For framlegget Mot framlegget Odd Arne Haga (Frp) Inge Aasgaard (Krf) Solveig Vassenden (Bl) Arild Røen (H) Øyvind Røen (Sp) Øyvind Strømmen (Mdg) Knut Harald Frøland (Bl) Olaug Øystese (Ap) Lena Tveit (Bl) Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg: Kommunestyret fattar endeleg vedtak om biblioteket skal flytta til Bjørkheim i mars Til dette møtet skal det vera utarbeidd ein oversikt over totale kostnader med bygget, eingongskostnader ved innflytting og driftsutgifter. I tillegg må det vurderast kva potensiale eksisterande lokale har for anna bruk. Framlegget vart vedteke med 5 mot 4 røyster. For framlegget Odd Arne Haga (Frp) Solveig Vassenden (Bl) Øyvind Røen (Sp) Knut Harald Frøland (Bl) Lena Tveit (Bl) Mot framlegget Inge Aasgaard (Krf) Arild Røen (H) Øyvind Strømmen (Mdg) Olaug Øystese (Ap) 35

79 79 av 266 Sektor Helse og omsorg; Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg: Forslag til effektivisering av driften av PRO (pleierehabilitering og omsorg) Det skal utføres en realitetsgjennomgang av PRO for å identifisere innsparing og effektivitetsmuligheter i virksomheten. Fokuset i rapporten skal være både på kortsiktige tiltak for budsjettbalanse og langsiktige tiltak på utvikling av tjenesten for perioden I valget mellom kortsiktige tiltak for budsjettbalansen og langsiktige tiltak for balansert utvikling av tjenesten, så skal fokuset legges på de langsiktige tiltakene. Kostnadsramme kr Haga trekte framlegget før det vart røysta over det. Det vart vist til ordføraren sitt framlegg om avsetting av ressursar for styringsgruppa sitt arbeid. Olaug Øystese (Ap)sette fram følgjande framlegg: Det vert sett igang arbeid med å få på plass "døropnar" for rørslehemma på helsetunet på Haga. Det vert brukt inntil teke frå ubundne disposisjonsfond. Framlegget vart samrøystes vedteke. Sektor Samfunn og utvikling: Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg: Forslag til innsparinger i bygningsmassen Eksisterende bygningsmasse skal gjennomgåes for å få ein meir kostnadsoptimal utnyttelse. Det skal gjennomføres en ekstern tilstandsvurdering av ungdomsskolen, kommunehuset og Vassloppa barnehage. Det skal også gjennomføres en ekstern verdivurdering mht salg av ungdomsskolen, kommunehuset og Vassloppa barnehage. Kostnadsramme kr Haga trekte framlegget før det vart røysta over det. Det vart vist til ordføraren sitt framlegg om avsetting av ressursar for styringsgruppa sitt arbeid. Odd Arne Haga (Frp) sette fram følgjande framlegg: Før avsette midler til reparasjon av bygg og vegar vert tekne i bruk skal det lages en plan for forebyggende vedlikehald. Framlegget vart vedteke med 8 mot 1 røyst. For framlegget Mot framlegget Odd Arne Haga (Frp) Inge Aasgaard (Krf) Øyvind Strømmen (Mdg) Solveig Vassenden (Bl) Arild Røen (H) Øyvind Røen (Sp) Lena Tveit (Bl) Knut Harald Frøland (Bl) Olaug Øystese (Ap) Sektor for organisasjon; Knut Harald Frøland (Bl) sette fram følgjande framlegg: Det vert sett av kr til bruk for styringsgruppa for økonomi sitt arbeid. Summen vert finansiert ved å setja ned avsetting til disposisjonsfondet. Framlegget vart vedteke med 5 mot 4 røyster. For Knut Harald Frøland (Bl) Mot Olaug Øystese (Ap) 36

80 80 av 266 Øyvind Røen (Sp) Odd Arne Haga (Frp) Solveig Vassenden (Bl) Lena Tveit (Bl) Inge Aasgaard (Krf) Øyvind Strømmen (Mdg) Arild Røen (H) Knut Harald Frøland (Bl) sette fram slikt framlegg: Det vert rapport til kommunestyret på fylgjande dimensjonar, økonomi, sjukefråvær og kommunebarometeret (kvalitet). Framlegget vart vedteke med 6 mot 3 røyster. For Knut Harald Frøland (Bl) Øyvind Røen (Sp) Odd Arne Haga (Frp) Solveig Vassenden (Bl) Lena Tveit (Bl) Arild Røen (H) Mot Olaug Øystese (Ap) Inge Aasgaard (Krf) Øyvind Strømmen (Mdg) Øyvind Strømmen (Mdg) sette fram slik protokollmerknad: Protokollmerknad ang. mål: MDG stør intensjonen, men meiner vedtaket er prematurt, og at prosessen bør munna ut i målsetjingar på fleire område, særleg på miljøfeltet. Dekking av utgifter vedk. sak Godtgjersle folkevalde; Kostnaden med auka godtgjersle til folkevalde kr vert dekka med bruk av midlar avsett til tilleggsløyving konto nr Framlegget vart samrøystes vedteke. Kontrollutvalet Framlegg frå Arild Røen (H); Kontrollutvalet får kr ekstra til forvaltningskontroll i Midlane vert teke frå disposisjonsfondet. Framlegget vart samrøystes vedteke. Kyrkja Øyvind Røen (Sp) stilte spørsmål om han var ugild under handsaminga av kyrkjebudsjettet. Han gjekk ifrå. Han vart samrøystes funnen ugild. Fellesframlegg: For å imøtekoma ynskje frå kyrkja om å utvida stillinga for kyrkjeverja vert ramma til kyrkja utvida med kr Midlane vert henta frå disposisjonsfondet. Framlegget vart samrøystes vedteke. 37

81 81 av 266 Rådmannsbudsjettet Rekruttering ny rådmann og finansiering av pensjonsavtale kjem ordførar tilbake med til kommunestyret den 15. desember. Før røysting vart det lagt fram to framlegg til vedtak; Øyvind Strømmen (Mdg), Olaug Øystese (Ap), Inge Aasgaard( Krf) og Arild Røen (H) sette fram slikt framlegg til vedtak: Rådmannen sitt framlegg til vedtak vert vedteke med desse endringane: Me ønskjer at det vert lagt betre til rette for ein meir optimal bruk av bassenget for elevane, og ber om at opningstidene for bassenget vert tilpassa det. For å dekka auka skyssutgifter vert det stilt til rådvelde inntil kr. «- Finansiering disposisjonsfondet Det vert sett av inntil kr til elektrisk døropnar på Helsetunet, finansiering disposisjonsfondet. Før det bevilges penger til reparasjon av bygg og vegar skal det lages en plan for forebyggende vedlikehald. Kostnaden med auka godtgjersle til folkevalde kr vert dekka med bruk av midlar avsett til tilleggsløyving konto nr Kontrollutvalet får kr ekstra til forvaltningskontroll i Midlane vert teke frå disposisjonsfondet. For å imøtekoma ynskje frå kyrkja om å utvida stillinga for kyrkjeverja vert ramma til kyrkja utvida med kr Midlane vert henta frå disposisjonsfondet. Knut Harald Frøland (Bl), Øyvind Røen (Sp), Odd Arne Haga (Frp), Lena Tveit (Bl) og Solveig Vassenden (Bl) sette fram slikt framlegg til vedtak: Rådmannen sitt framlegg til vedtak vert vedteke med desse endringane: Me ønskjer at det vert lagt betre til rette for ein meir optimal bruk av bassenget for elevane, og ber om at opningstidene for bassenget vert tilpassa det. For å dekka auka skyssutgifter vert det stilt til rådvelde inntil kr. «- Finansiering disposisjonsfondet Det vert sett av inntil kr til elektrisk døropnar på Helsetunet, finansiering disposisjonsfondet. Før det bevilges penger til reparasjon av bygg og vegar skal det lages en plan for forebyggende vedlikehald. Kostnaden med auka godtgjersle til folkevalde kr vert dekka med bruk av midlar avsett til tilleggsløyving konto nr Kontrollutvalet får kr ekstra til forvaltningskontroll i Midlane vert teke frå disposisjonsfondet. For å imøtekoma ynskje frå kyrkja om å utvida stillinga for kyrkjeverja vert ramma til kyrkja utvida med kr Midlane vert henta frå disposisjonsfondet. Kommunestyret fattar endeleg vedtak om biblioteket skal flytta til Bjørkheim i mars Til dette møtet skal det vera utarbeidd ein oversikt over totale kostnader med bygget, eingongskostnader ved innflytting og driftsutgifter. I tillegg må det vurderast kva potensiale eksisterande lokale har for anna bruk. Det vert sett av kr til bruk for styringsgruppa sitt arbeid. Summen vert finansiert ved å setja ned avsetting til disposisjonsfondet. Det vert rapport til kommunestyret på fylgjande dimensjonar, økonomi, sjukefråvær og kommunebarometeret (kvalitet). Det vart røysta over dei tre framlegga. 38

82 82 av 266 Rådmannen sitt framlegg ingen røysta for framlegget Framlegget frå Øyvind Strømmen (Mdg), Olaug Øystese (Ap), Inge Aasgaard( Krf) og Arild Røen (H): 4 røysta for framlegget. Framlegget frå Knut Harald Frøland (Bl), Øyvind Røen (Sp), Odd Arne Haga (Frp), Lena Tveit (Bl) og Solveig Vassenden (Bl): 5 røyster og det vart dermed vedteke. FORM-070/16 VEDTAK: Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan for vert vedteke slik den ligg føre med vedlegg budsjettskjema 1A, 2A, 1 B drift, hovudoversikt drift, hovudoversikt investering og detaljar investering med følgjande endringar; Me ønskjer at det vert lagt betre til rette for ein meir optimal bruk av bassenget for elevane, og ber om at opningstidene for bassenget vert tilpassa det. For å dekka auka skyssutgifter vert det stilt til rådvelde inntil kr. - Finansiering disposisjonsfondet. Det vert sett av inntil kr til elektrisk døropnar på Helsetunet, finansiering disposisjonsfondet. Før det bevilges penger til reparasjon av bygg og vegar, skal det lages en plan for forebyggende vedlikehald. Kostnaden med auka godtgjersle til folkevalde kr vert dekka med bruk av midlar avsett til tilleggsløyving konto nr Kontrollutvalet får kr ekstra til forvaltningskontroll i Midlane vert teke frå disposisjonsfondet. For å imøtekoma ynskje frå kyrkja om å utvida stillinga for kyrkjeverja vert ramma til kyrkja utvida med kr Midlane vert henta frå disposisjonsfondet. Kommunestyret fattar endeleg vedtak om biblioteket skal flytta til Bjørkheim i mars Til dette møtet skal det vera utarbeidd ein oversikt over totale kostnader med bygget, eingongskostnader ved innflytting og driftsutgifter. I tillegg må det vurderast kva potensiale eksisterande lokale har for anna bruk. Det vert sett av kr til bruk for styringsgruppa sitt arbeid. Summen vert finansiert ved å setja ned avsetting til disposisjonsfondet. Det vert rapport til kommunestyret på fylgjande dimensjonar, økonomi, sjukefråvær og kommunebarometeret (kvalitet). I medhald av eigedomsskattelova 2 og 3 skal fylgjande utskrivingsalternativ nyttast for skatteåret 2017: Den generelle skattesatsen som skal gjelda for dei skattepliktige eigedomane vert sett til 7 promille. I medhald av eigedomsskattelova 12 bokstav a vert satsane differensiert ved at den satsen som skal gjelda for bustader og fritidseigedomar vert sett til 2,4 promille. For bustaddelen av eigedomen (gjeld og fritidseigedom) vert det gitt eit botnfrådrag på kr av takstverdi. Botnfrådraget vert gitt for alle sjølvstendige bustaddelar. Botnfrådrag vert ikkje gitt når eigedomen vert nytta til næringsverksemd. I medhald av eigedomsskattelova 7 bokstav a vert det gitt fritak til stiftingar eller institusjonar som har som formål å gagna kommunen, fylke eller staten. Unnateke er kommersielle stiftingar/ institusjonar. Fritaket vil gjelda forsamlingshus, bedehus, turisthytter og liknande, sjå vedlagt liste. Fritak kan og vurderast på grunnlag av søknad. 39

83 I medhald av eigedomsskattelova 7 bokstav b vert det gitt fritak for bygningar som har historisk verdi med 100 prosent, sjå vedlagt liste. Fritak kan og vurderast på grunnlag av søknad. Det er eit krav at bygget har bevart sin opphavlege arkitektoniske stil og at det ikkje vert brukt til forretningsverksemd. I medhald av eigedomsskattelova 7 bokstav c vert det gitt fritak for nybygde bustadeigedomar (gjeld ikkje fritidseigedomar) i 1 år, eller til kommunestyret endrar eller opphevar fritaket. Fritaket gjeld bygg der det vert starta bygging i 2016 eller seinare. Formannskapet får fullmakt til å avgjera einskildsaker om skattefritak. Bustadar med formuesgrunnlag frå skatteetaten vil først bli skattelagt 2 år etter at bygget er ferdig. Kommunestyret har i sak 14/14 vedtatt å bruka formuesgrunnlag frå skatteetaten for utskriving av eigedomsskatt på bustadhus. Bustadhus og hytter utan formuesgrunnlag vert takserte. Det same gjeld næringsverksemd, tomtar mm. Utskriving av eigedomsskatt for 2017 er i hovudsak basert på takstar frå taksering i 2012 for verk og bruk og frå 2014/2015 for bustadhus, hytter, næringseigedomar mm. Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar kommunen dei til ei kvar tid gjeldande skattevedtekter. Eigedomsskatten skal betalast i 4. terminar. 83 av 266 Dokument som er vedlagt: Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan dagsett Vedlegg til økonomiplan Kva saka gjeld: Rådmannen har utarbeidd eit framlegg til økonomiplan for som skal handsamast av formannskapet i møte 23. og og i kommunestyret Første året i økonomiplanen er også budsjettet for Utgangspunktet for den framlagde økonomiplanen er kommunestyret sitt vedtak i sak 15/16 der det vart fastsett eit mål om å ha eit positivt netto driftsresultat på 2% i 2017 og stigande ut over i planperioden. Det vart sett ned ei styringsgruppe (formannskapet + ein representant for dei tilsette) for å fylgja opp vedtaket i kommunestyret. Dei har hatt to møte, og gitt ei rekke bestillingar til vidare utgreiingar. Dei vil halda fram arbeidet sitt etter nyttår. Rådmannen har i sitt framlegg følgt opp dei tema som styringsgruppa har teke opp. Det er som vanleg lagt ned mest tid til utarbeiding av budsjettet for det første året i perioden. I framlegget er det peika på tiltak som kan gjerast for å forbetra netto driftsresultat ut over i planperioden. Mange av tiltaka som er drøfta i styringsgruppa er ikkje ferdig utgreidd og heller ikkje ferdig diskutert i styringsgruppa. Eit av dei er 1 10 skule og felles barnehage. Dei er derfor ikkje lagt inn i økonomiplanen. Framlegg til økonomiplan inneber at målsettinga til kommunestyret ikkje er nådd med unnatak av for I planen er det peika på tiltak som kan veljast for å få styrkja kommunen sin økonomi og koma nærare målsettinga. 40

84 84 av 266 Framlegg til økonomiplan gir fylgjande netto driftsresultat Netto driftsresultat i kr Netto driftsresultat i % 2,15 1,23 1,67 0,97 Det er nedgang i driftsinntektene som gjer at netto driftsresultat går ned i planperioden. Me har redusert utgiftene våre med vel 6 mill kroner i 2020 samanlikna med Men når inntektene i same perioden går ned med vel 8 mill kroner gir det oss lågare netto driftsresultat. I tillegg til at me taper på rammetilskotet, ser me det ikkje som realistisk å kunne selja sjukeheimsplassar i same omfanget som i I 2017 har me budsjettert med sal av plassar tilsvarande 2,5 mill. kroner. I planperioden er denne inntekta redusert til kroner pr. år. Mykje er usikkert særleg når me går ut over i planperioden. Me har, som vanleg, lagt oss på ei konservativ rolle både kva gjeld inntekter og utgifter. Dvs. at me i det alt vesentlege legg til grunn det me veit. Men når me skal legge planar for 4 år, vil det nødvendigvis måtte gjerast ein del vurderingar. På inntektssida er kraftinntektene kanskje dei mest usikre. Me har problemstillingane rundt kraftprisar. Dei har direkte innverknad på inntektene frå sal av konsesjonskraft og indirekte på eigedomsskatten. Det er også andre tilhøve som har innverknad på eigedomsskatten, m.a. korleis utgifter til rehabilitering/vedlikehald av anlegga vert rekneskapsført og grunnrenteskatten. I økonomiplanen har me lagt inn dagens forventningar om kraftprisen (sal av konsesjonskraft), og me har lagt til grunn at eigedomsskatten ikkje skal gå ytterlegare ned. Når det gjeld rammetilskot og skatt, har me lagt inn informasjon slik den er rekna ut i modellen. Folketalet pr er m.a.o. lagt til grunn for heile perioden. For at ein folketalsvekst skal ha stor innverknad for kommunen sine inntekter, må veksten vera høgare enn for landet og/eller at veksten kjem i dei aldersgruppene som «tel» i modellen, dvs. dei eldste og i nokon grad dei yngste. Når det gjeld utgifter, har kommunen til ein viss grad styring med delar av desse. Kommunen har høg lånegjeld, og utviklinga i renta er derfor ekstra viktig for kommunen sitt handlingsrom. Ein vekst på 1% gir ekstra utgifter på kr Me har lagt til grunn ei flytande rente på 1,8% i heile planperioden. Delar av låna våre er på fastrente, og den er stort sett høgare enn det. For desse låna er sjølvsagt den reelle kostnaden lagt inn. Budsjett 2017 Det er lagt ned størst arbeid for det første året i planperioden Her unngår me ein del usikkerheit knytt til prognosar/framskrivingar m.m. Pga. sal av sjukeheimsplassar og redusert effekt av omlegginga i rammetilskotet har me dette året «betre råd» enn seinare i perioden. Det er foreslått reduksjon i driftsrammene på dei fleste områda, men kutta fører ikkje, slik rådmannen ser det til store negative konsekvensar. Inndraging i stillingar kan løysast gjennom vakansar og omplassering. Nokre få tiltak som medfører redusert løyving er foreslått berre for Grunnen til det er at me vurderer det som usikkert om det er realistisk å få til innsparing ut over i perioden. Eit døme på det er nattstilling i heimetenestene der det f.t. er liten etterspurnad. Det er eit visst handlingsrom i Rådmannen har vald å bruka handlingsrommet til å prioritera vedlikehald både på bygg og vegar. Kva bygg som skal prioriterast må sjåast i samanheng med 41

85 85 av 266 konklusjonen på 1 10 skule /felles barnehage. Kommunen har m.a. fått pålegg om utbetringar ved ungdomsskulen. Det er derfor viktig at det vert teke ei avgjerd i løpet av våren Ein større innsats på vedlikehald kan føra til reduserte driftsutgifter, t.d straumutgifter, men effekten er ikkje så veldig stor. Den viktigaste effekten er kanskje at me ikkje pådrar oss store utgifter i framtida om me klarer å halda eit jamt, godt vedlikehald. Det er sett av midlar til utbetring av tak på Ådland kyrkje. Det er budsjettert med ein relativ stor sum til investeringar i 2017, 34 mill. kroner. Mykje av midlane var sett av til bruk i 2016, men prosjekt kom ikkje i gang eller er forseinka. Dei to store postane er nytt bibliotek (14 mill) og bufellesskap funksjonshemma ( 12,5 mill i 2017 og 18.7 mill i 2018). I rådmannen sitt framlegg til økonomiplan er det gitt kommentarar til dei ulike områda. Det vert vist til denne for ytterlegare informasjon. Rådmannen har drøfta økonomiplanen med hovudtillitsvalde. Eldrerådet har møte i forkant av formannskapet sitt møte. Uttale frå dei vil verta lagt fram i møte. Rådet for personar med nedsett funksjonsevne og AMU vil ha møte etter formannskapet sitt møte men før kommunestyret si handsaming. Vurderingar og konsekvensar: Framlegg til økonomiplan tilfredsstiller krava om eit forsvarleg budsjett, men oppfyller ikkje målet kommunestyret har sett om storleiken på netto driftsresultat. I framlegget er det peika på tiltak som kan forbetra dette resultatet. Av omsyn til pågåande utgreiingar og diskusjonar ikkje minst i styringsgruppa, har rådmannen vald å avventa desse prosessane før det vart lagt fram tilråding om ytterlegare kutt i driftsbudsjettet. Av ulike grunnar er det viktig med ei snarleg avklaring om det skal verta 1 10 skule i Samnanger og om evt. barnehagen skal samlast på ein stad. Kommunestyret bør seinast ha fatta vedtak om dette i juni

86 86 av 266 Samnanger kommune der du vil leva og bu Samnanger kommune Økonomiplan Rådmannen sitt framlegg

87 87 av 266 Innhald Eining Tenesteområde Ansvar Side Rådmannen si innleiing 3 Statsbudsjettet 5 Disponible midlar 7 Driftsutgifter 11 Bakgrunnsinformasjon 18 Presentasjon av arbeidet 21 Gjennomgang av driftsbudsjett 25 Mål for heile organisasjonen 26 Rådmannen 27 Barnevern 28 Næring 29 Oppvekst og kultur 31 Vaksenopplæring 32 Barnehage Barneskule Ungdomsskule Kultur Helse og omsorg 38 Helse NAV Funksjonshemma Sjukeheim Heimetenester Samfunn og utvikling 46 Teknisk forvaltning Stab 49 Brann og feiing 49 Miljø/landbruk 49 Teknisk drift VA 51 Eigedom 51 Vegar 53 Reinhald 53 Organisasjon 57 Stabsfunksjonar Div. fellesutg Sørvissenter Politisk nivå 61 Kyrkja 61 INVESTERINGSBUDSJETT 62 VEDLEGG 65 Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 2

88 88 av 266 Rådmannen si innleiing til budsjettet Kommunestyret sitt vedtak om netto driftsoverskot er nådd for delar av perioden. Netto driftsresultat er positivt for alle år. Vedlikehald av bygg og bruer og asfaltering av vegar samt førebuing for digitalisering av tenestene er prioriterte oppgåver. Stort investeringsbudsjett også i 2017, men dei fleste tiltaka er allereie starta opp Utgangspunktet for rådmannen sitt arbeid med økonomiplan for er kommunestyret sitt samrøystes vedtak i sak 15/16: Økonomisk analyse for Samnanger kommune utarbeidd av Agenda Kaupang AS skal danna grunnlaget for arbeidet med budsjett og økonomiplan dei komande a ra. Arbeidet vert organisert som eit prosjekt der formannskapet er styringsgruppe og ra dmannen prosjektleiar. Arbeidet vert gjennomført utan hjelp av ekstern konsulent. Det vert sett ned tre fire administrative arbeidsgrupper der det er føresett deltaking fra dei tilsette og der ra dmannen v. sektorleiarane leiar arbeidet. Førande for arbeidet er at kommunen skal ha ein sunn økonomi, der ein skal ha ei målsetting om eit netto driftsresultat pa 2% i 2017, 6 MNOK i 2018, 8 MNOK i 2019 og 10 MNOK i Styringsgruppa rapporterer til kommunestyret pa kvart kommunestyremøte i Fagforeiningar inkludert tillitsvalde skal vera med i prosessen. Styringsgruppa har hatt to møte. Det er planlagt eit nytt møte før formannskapet handsamar økonomiplanen. Tema for dette møte er 1 10 skule inkl. felles barnehage. Tidsfaktoren gjer at det ikkje har vore mogleg å få utgreidd alle innspela i haust. Styringsgruppa vil fortsette arbeidet sitt etter nyår med sikte på å revidera økonomiplanen i juni Som vedlegg ligg referat frå drøftingane i styringsgruppa der innspela frå deltakarane er lista opp. Styringsgruppa har ikkje konkludert eller gitt ei samla tilråding, men gruppa har vore tydlegare på nokre tema enn andre. Frå referatet hentar me ut fylgjande: Område som skal sjåast på: Oppvekst og kultur Helse og omsorg Samfunn Organisasjon skule og SFO, Bemanning i skule og barnehage i høve til norm, bruken av ekstraressursar i skule og barnehage, utskifting av it`s learning, kompetanseheving i skule og barnehage, kutte uskulerte vikarar Sal av plassar sjukeheim, first responder, bukollektiv funksjonshemma, el-bilar, samlokalisering alle tenester på Haga, ernæring og trening, vurdera arbeidsmetodikk, organiseringa på sjukeheimen, bruke kontorpersonale i turnusplanlegging, kompetanseheving, auka grunnbemanning for å få ned sjukefråvær som i neste omgang kan få ned kostnad, Innkjøpsordning, auke i gebyr, vaktordningar, energisparing, sal av kommunale bustader, førebyggande vedlikehald, rett utstyr for meir effektiv drift, tilskot til enøk tiltak, kompetanseheving Redusera medl i kommunestyret, politisk organisering, sal eigedomar, vurdering av administrativ organisering flatare struktur, leiarar, digital kommune, tekniske hjelpemiddel for meir effektivitet, kompetanseheving, tilsette ressurssterke, positive folk Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 3

89 89 av 266 Styringsgruppa er også positiv til at det vert sett på utvida samarbeid med andre kommunar, men dei er delte i synet på privatisering av tenester. Vidare kan det konkluderast ut frå diskusjonane at det er sterkt ønskeleg at tenestene frå Samnanger kommune vert meir digitaliserte. Rådmannen sitt budsjettarbeid har gått føre seg samstundes med arbeidet i styringsgruppa. I arbeidet med økonomiplanen har me forsøkt å ta inn signala frå gruppa. Sidan arbeidet til styringsgruppa ikkje er sluttført, og rådmannen har ei bestilling frå kommunestyret om storleiken på netto driftsresultat, har ein vore nødt til å ta nokre val sjølv om det gjeld saker som er til diskusjon. Nokre av desse tiltaka er føresett gjennomført ut i økonomiplanperioden, og slik sett vil dei undergå nødvendige prosessar m.a. i høve til drøftingar med HTV og andre. Ein sunn økonomi Rådmannen oppfattar at den viktigaste politiske føringa er at det vert lagt vekt på å fremja tiltak i økonomiplanen som gir kommunen ein sunn økonomi. Retningslinjene frå sentralt hald på dette punktet er å ha eit netto driftsresultat på 1,75% av netto driftsinntekter, men situasjonen i den einskilde kommune spelar sjølvsagt inn kva finst det av reserver i kommunen, er det mange usikre budsjettpostar etc. Kommunestyret i Samnanger har høgare ambisjonar enn denne tilrådinga, og vedtaket tilseier eit netto driftsresultat i 2020 på 5%. Dette er utfordrande også fordi kommunen sitt handlingsrom går ned i heile perioden med driftsinntekter i 2020 på vel 7 mill. kroner mindre enn i Rådmannen har i sitt framlegg ikkje kunne innfri kommunestyret sitt vedtak, men det vert peika på tiltak som må gjennomførast dersom ein held fast på å ha eit netto driftsresultat ut over det som er tilrådd. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 4

90 90 av 266 Statsbudsjettet 2017 med fokus på Samnanger Kommunane sine frie inntekter består i hovudsak av rammetilskot og skatteinntekter (inkludert naturressursskatt). Dette er inntekter som kommunane i utgangspunktet kan disponera fritt utan andre føringar frå staten enn gjeldande lover og regelverk. Det overordna formålet med inntektssystemet er å jamna ut kommunane sine føresetnader for å gi eit likeverdig tenestetilbod til innbyggjarane. Ved fordeling av rammetilskotet vert det tatt omsyn til strukturelle ulikskapar i kommunane sine kostnader (utgiftsutjamning) og ulikskapar i skatteinntektene (inntektsutjamning). Rammetilskot Frå 2017 er det gjort ein del endringar i inntektssystemet. Dette gjeld: Gradering av basistilskot på grunnlag av strukturverdi. Halvparten av basistilskotet skal vera eit like stort tilskot pr kommune (ca kr 7,5 mill). Den andre halvparten vert gradert etter strukturverdien i høve til grenseverdien som er sett til 25,5 km. Strukturkriteriet beskriv gjennomsnittleg reiseavstand pr innbyggjar i ein kommune for å nå innbyggjarar. I Samnanger er dette berekna til 14 km. Samnanger kommune sitt strukturkriterium er på 0,78, det gjer at basistilskot for 2017 vert på ca kr 11,7 mill Distriktstilskot Sør-Noreg og småkommunetillegg (under innbyggjarar). Dette var tidlegare to forskjellige tilskot som vert no slått saman. Satsane for småkommunetillegget er på kr 5,54 mill og vert differensiert etter kommunen sin verdi på distriktsindeksen. For Samnanger er denne verdien 54,1 noko som gir eit trekk på 50 % av småkommunetilskotet. Tilskot i 2017 vert på kr 2,77 mill. Oppdatering av kostnadsnøklane skjer for å fanga opp endring i befolkningssaman-setning mm, inkludert ny vekting av sektorane. Kostnadsnøklane vil bli oppdaterte kvart år framover. Behovsindeksen for Samnanger kommune er i 2017 berekna til 1,1025 mot 1,1244 i I kroner utgjer det eit ekstra tilskot på kr pr innbyggjar mot kr i Samnanger kommune har ein strukturverdi på 0,78 og ein distriktsindeks på 54,1 og vert ut i frå det sett på som ein kommune som frivillig har smådriftsulemper. Dette gjer at kommunen taper på omlegginga i statsbudsjettet for Inntektsgarantiordninga (INGAR) skal sikra at ingen kommunar har ein korrigert vekst frå 2016 til 2017 som er lågare enn 429 kr pr innbyggjar. I tillegg må alle kommunar vera med å finansiera INGAR gjennom eit trekk pr innbyggjar på kr 100,9. Samnanger kommune får kompensert for inntektstap gjennom omlegging av inntektssystemet med kr 4,16 mill. KS har laga ein prognose over INGAR ut økonomiplanperioden som viser ei nedtrapping til kr 1,3 mill i Prognosen er usikker, men er lagt til grunn i økonomiplanen. Den samla pris og kostnadsveksten i kommunane (deflator) er i framlegg til statsbudsjett for 2017 på 2,5 %. Lønsvekst inngår med 2,7 % og tel 2/3-delar. Det er og lagt opp til ein realvekst i dei frie inntektene som skal dekke auka ressursinnsats til pårekna meirutgifter som fylgje av befolkningsvekst og alderssamansetning og auka pensjonskostnad. Delar av veksten kan dessutan knytast til Regjeringa sine satsingsområder: tidleg innsats i grunnskule, rusomsorg, opptrappingsplan for rehabilitering og habilitering og auka satsing på helsestasjon og Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 5

91 91 av 266 skulehelseteneste. Tilskot som gjeld Samnanger og som har fått særskild fordeling er helsestasjon og skulehelseteneste med kr og utdanning av deltidsbrannpersonell med kr Frå 2017 vert det aktivitetsplikt for mottakarar av sosialhjelp under 30 år og plikt til å tilby døgnopphaldhjelp for personar med psykisk helse- og rusproblem. Innslagsnivået for ressurskrevjande brukarar under 67 år vert auka med kr utover prisjusteringa. Dette inneber ei innstramming av tilskotsordninga. Ressurskrevjande brukarar over 67 år får ikkje tilskot. Ansvaret for tilskot til frivilligsentralar vert frå 2017 overført til kommunane. I Samnanger kommune er det hausten 2016 oppretta ein frivilligsentral. Den ligg ikkje under ordninga med statstilskot, slik at Samnanger ikkje har fått kompensert for bortfall av midlar. Vedlikehaldstilskot På bakgrunn av auka arbeidsløyse vart det i rev. nasjonalbudsjett vedteke eit vedlikehaldstilskot. Dette vert vidareført i 2017 som eit øyremerka tilskot til vedlikehald og rehabilitering. Samnanger kommune får kr Dette vil bli nytta til vedlikehald av kommunale omsorgsbustader. Skjønstilskot Skjønstilskotet vert brukt til å kompensera kommunar for spesielle lokale forhold som ikkje vert fanga opp i den faste delen av inntektssystemet. I 2017 som i 2016 får Samnanger kommune eit skjønstilskot på kr 2,4 mill. Grunngjevinga for tilskotet i 2017 er reduserte inntekter frå kraft, omlegging av inntektssystemet, meirforbruk på rekneskapen både i 2014 og 2015, utgifter til ressurskrevjande brukar over 67 år og bygging av ny sjukeheim. For meir informasjon om skatt og ramme, sjå skriv frå Fylkesmannen i Hordaland som ligg vedlagt. Oversikt over korleis rammetilskotet vert berekna finn de her: Skatteinntekter Skatteinntektene, inkl skatteutjamning er den inntektskjelda det er knytt mest uvisse til. I budsjettet for 2017 har me lagt til grunn KS sin prognose der skatteanslaget vert berekna ut i frå gjennomsnittet dei siste åra. Det er rekna med ein nominell skatteauke for kommunane frå 2016 til 2017 med 2,3 %. Den relative låge veksten skuldast den ekstraordinære skatteveksten i 2016 som truleg har samanheng med ekstraordinært store uttak av utbytte til personlege skatteytarar i Skatteveksten for 2016 er pr oktober anslått til 8,7 % for kommunane samla, Samnanger ligg på 4,3 %. Basert på dette har me budsjettert med ei skatteauke på 2,4 %, dvs høgare enn prognosen for landet. Skatteøyret vert som i 2016 på 11,8 % og skattedelen av kommunen sine samla inntekter vert om lag på 40 %. Inntektsutjamning av skatteinntekter (skatteutjamning) jamnar ut skilnader mellom kommunane, og den omfattar inntekts- og formuesskatt frå personlege skatteytarar og naturressursskatt frå kraftføretak. Kommunar med skatteinntekter under landsgjennomsnittet får kompensert 60 % av differansen mellom eigen skatteinngang og landsgjennomsnittet. Kommunar med skatteinngang over landsgjennomsnittet vert trekt med 60% av differansen mellom eigen skatteinngang og landsgjennomsnittet. Kommunar med skatteinntekt under 90% får ein tilleggskompensasjon som vert finansiert ved at kvar kommune vert trekt med ein lik sum pr. innbyggjar. Samnanger kommune låg i 2015 på 96,1 % av landsgjennomsnittet og i 2014 på 93,5 %. Pr oktober 2016 ligg kommunen på 93,7 % av landsgjennomsnittet før skatteutjamning. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 6

92 92 av 266 Disponible midlar Rammene for drifta av dei kommunale tenestene vert lagt ut frå kor mykje midlar kommunen har tilgjengeleg. Det er ikkje alle type midlar kommunen kan nytta i drifta, m.a. er det ikkje lov å nytta inntekter frå sal av kapitalgjenstandar som eigedom. Til tross for at Samnanger i rammetilskotsmodellen er definert til å vera ein kommune med frivillige smådriftsulemper og dermed får mindre pengar enn tidlegare som liten kommune, vert me tilgodesett med meir midlar gjennom omfordelinga (INGAR). Dette gjer at me får ein relativt sett god auke i rammetilskotet samla for Det er meir usikkert om denne «meirinntekta» kjem inn også ut over i planperioden, men me har vald å legge det til grunn. Reduksjonen i distriktstilskotet som når det er gjennomført i 2021 gir Samnanger eit «tap» på denne delen av rammetilskotet på vel 4 mill. kroner. Årleg reduksjon er på kr. Oversikt over driftsinntekter i kr R 2015 B 2016 B 2017 B 2018 B 2019 B 2020 Brukarbetaling Konsesjonskraft Andre sals- og leieinntekter eks konsesjonskraft Sum andre sals- og leieinntekter Refusjon og tilskot frå staten Refusjon sjukeløn mm Refusjon momskompensasjon Refusjon frå fylkeskommunen Refusjon frå andre kommunar Refusjon frå private Sum overføringar med krav til motyting Rammetilskot Skjønn Inntektsutjamning Sum rammetilskot Andre statlege overføringer Andre overføringer Skatt på inntekt og formue Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt næring Eigedomsskatt bustad og fritid Sum eigedomsskatt Andre direkte og indirekte skatter Sum Driftsinntekter Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 7

93 93 av 266 Budsjettert brukarbetaling er i 2017 redusert med kr Budsjetterte inntekter på sjukeheimen frå langtidsopphald har derfor vist seg å vera for høgt. Det er færre pasientar som har fast plass på sjukeheimen, og forventa inntekt på langtidsopphald er justert ned. Kommunen har fleire pasientar på korttidsopphald, men inntekta pr døgn er lågare. Sal av konsesjonskraft vert frå 2017 bokført både som sal og kjøp. Tidlegare vart dette ført som netto sal. Auken i salsog leigeinntekter skuldast både denne endringa og at me budsjetterer med kr 0,8 mill i auka inntekt frå konsesjonskraft. Sal av sjukeheimplassar til Os kommune vert budsjettert som refusjon frå andre kommunar. Refusjon frå fylkeskommunen er redusert med kr 1,5 mil som i hovudsak skuldast at vidaregåande skule vart avslutta våren Kommunen får refundert delar av utgift til ressurskrevjande brukarar. Fleire brukarar og auka kostnad gjer at tilskotet vil auke med kr 0,5 mill i Tilskot frå IMDI vert ført som andre statlege overføringar og er på totalt kr 3,69 mill i Eigedomsskatt I Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan er det ein føresetnad at det vert skrive ut eigedomsskatt på alle eigedomar med same vilkår som i Den generelle satsen på 7 vil gjelda verk og bruk og næring. For bustader og fritidsbygg er satsen 2,4 med eit botnfrådrag på kr pr bustadeining og gjeld både for bustader og fritidsbustader. Verk og bruk. Største parten av inntekt frå eigedomsskatt kjem frå verk og bruk. Sentralskattekontoret for Storbedrifter (SFS) fastset grunnlaget for kraftanlegg basert på rekneskap for Eigedomsskattegrunnlaget for nett, anlegg, bygningar mm som er klassifisert som verk og bruk er taksert av kommunen, dei aller fleste i Dei siste åra har inntekt frå kraftanlegg blitt redusert. Det er fleire årsaker til dette: -Lågare kraftpris påverkar skattegrunnlaget. Me er no inne i år med låge prisar og for skattegrunnlaget i 2017 er prisen i 2010 bytta ut med den mykje lågare prisen som var i Staten har auka grunnrenteskatten noko som gjer at det vert ein forskyving av skattegrunnlaget frå kommune til stat. Grunnrentesatsen for 2017 er igjen forslått å auka, no frå 33 % til 34,3 %. Dette vil gje ei ytterlegare vriding av inntekter frå kommune til stat. - I Samnanger og i fleire andre kommunar har det vore omfattande damrehabilitering som BKK as og andre kraftselskap fører som driftsutgift. LVK (Landssamanslutninga av Vasskraftkommunar) meiner dette burde vore ført som investering, men når ikkje fram med kravet ovanfor SFS. Når dette vert ført i drift, reduserer det skattegrunnlaget noko som gjer at kommunen sine inntekter vert reduserte. - Eigedomsskatten vert berekna på eit grunnlag mellom 0,95 kr og 2,74 kr pr produsert kwh. Makstaket inneber at kommunen i mange år har gått glipp av inntekter når prisane har vore høge. LVK arbeider med dette og har så langt berre oppnådd at makstaket er blitt indeksjustert. Næring. Det er i økonomiplanperioden budsjettert med kr pr år i inntekt frå næring. Dette er på same nivået som i Bustadeigedom, fritidseigedom mm. Det er i økonomiplanperioden budsjettert med kr pr år i økonomiplanperioden. Bustadeigedomar som har takst frå formuesgrunnlag vert ikkje taksert av kommunen. Verdien på desse vert vedtatt av skatteetaten. Desse eigedomane vil årleg få ei auke på ca 2 % med uendra vilkår. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 8

94 94 av 266 Ein auke i promillesats på 0,1 vil gje ca kr i auka inntekter for kommunen. For den einskilde betalar vil dette auke eigedomsskatten med ca 4 %. Dei med takst frå formuesgrunnlag vil få ein auke utover dette. Dersom ein aukar botnfrådraget, vil det føra til at nokre av dei eldste eigedommane og då særleg hyttene vil bli fjerna frå avgiftsgrunnlaget. Det er 182 fritidsbustader som har ein skattetakst som er lågare enn kr , 32 bustader og 4 våningshus. * revidert budsjett I grafen er det ikkje tatt omsyn til ein evt. auke i grunnrenteskatten. Konsesjonskraft Samnanger kommune har ,1 MWh i konsesjonskraft, og inntektene frå sal av krafta har vore og er viktig for kommunen. Det er mykje som påverkar kraftprisen m. anna hydrologibalansen, pris på kull, CO2 og klima. Det vert no produsert meir vindkraft i Sverige, Danmark og Tyskland. Tyskland stenger og kabelkapasitet ved mykje vind og stor produksjon, og dette påverkar prisen negativt. Prisen har tatt seg noko opp no i haust og me har lagt inn ei inntekt for 2017 på 3,3 mill, kr 2,3 mill i 2018 og 2019 og kr 2,6 mill i Det er prognosar frå tidlegare i haust som viser at dette kan vera litt optimistisk for , men det er mykje som påverkar prisen og me har valt å budsjettere ut i frå det me meiner me kan få i inntekter i Frå og med rekneskap 2016 vil konsesjonskrafta bli ført som kjøp og sal, tidlegare er dette ført som ei netto inntekt. Dette vil visa både på inntekter og utgifter når me samanliknar mot tidlegare år. Samnanger kommunen har eit samarbeid med BKK om sal av konsesjonskrafta vår. Me har vurdert andre aktørar men er godt nøgd med det arbeidet BKK gjer. F.t. sel me all krafta i spotmarknaden. Tidlegare år har me gjerne inngått 1-årsavtalar. Me vurderer heile tida korleis me kan få best mogleg pris for denne krafta Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 9

95 95 av 266 Kommunale gebyr og avgifter Dei fleste kommunale tenestene er arbeidsintensive. Det er derfor naturleg at satsane vert justert i takt med lønsauken. Kommunen kan på den måten oppretthalda om lag same inndekning gitt at det ikkje skjer endringar i aktivitet, andre kostnader m.m. I statsbudsjettet er det lagt til grunn ein prisindikator på 2,5 % og lønnsvekst som inngår i denne med 2,7 %. Kommunale avgifter og gebyr vil kome opp som eigne saker i kommunestyret, og det vert vist til desse for informasjon. Samnanger kommune har som prinsipp at det så langt det er mogeleg skal vera full sjølvkost på alle gebyrområde der sjølvkost set den øvre ramma for brukarbetaling. I rådmannen sitt framlegg til budsjettet er det lagt til grunn ei generell auke på 3 % med unntak av på nokre områder: Gebyr knytt til bygge og delingssaker, plansaker, og saker etter matrikkelova. Her ligg ein langt bak sjølvkost, og det er i lagt opp til ein auke på i gjennomsnitt vel 20%. Feiing: Gebyret er forslått å auka med 5 %. Kulturskule, kjøp av plassar i Bergen kommune er foreslått å auka med 25 %. Prisen ligg framleis under det elevane i Bergen betaler for tilsvarande plass. Sjølvkostområda vatn. For andre år på rad er det foreslått å halda gebyret for vatn uendra. Sjølvkostområde avlaup. Samnanger ligg lågt samanlikna med andre, og me har store utfordringar i tillegg til at fondet på avlaup er mykje lågare enn på vatn. Det gjer at me foreslår å auka prisen med 5 % for å unngå ein mykje større auke neste år. SFO. Skulefritidsorninga i Samnanger har i fleire år vore ein stor kostnad for kommunen. Det vil bli lagt fram ei eiga sak om nye vedtekter og priser på SFO. Føresetnaden i økonomiplanperioden er at SFO skal nærma seg sjølvkost og i mindre grad enn no belaste driftsbudsjettet. Sjukepengerefusjon Innafor tenesteområde der det er naudsynt å ta inn vikar når nokon vert sjuk, budsjetterer me med vikarutgifter for korttidsfråvær. Innafor pleie- og omsorg budsjetterer me og med noko sjukerefusjon då me erfaringsmessig vil ha ein del refusjonsberettiga fråvær her. For desse inntektene har me oppretta faste vikarstillingar. Me budsjetterer og med vikar og refusjon når me veit at det vert permisjon, for eks omsorgspermisjon. Kommunen får uansett ikkje refundert utgift til pensjon og arbeidsgjevaravgift på pensjon i samband med sjukefråvær. Det er utfordrande at kommunane ikkje får refundert lønsutgifter utover 60 dagar når den tilsette er over 67 år. Dette har ført til ein del ekstra utgifter for Samnanger, noko som gjer at det må takast stilling til om folk kan vera fast tilsett i kommunen etter fylte 67 år. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 10

96 96 av 266 Driftsutgifter Kommunal tenesteproduksjon er arbeidsintensiv. 65% av driftsutgiftene i 2017 går til løn inkl. sosiale utgifter til eigne tilsette. I tillegg betaler me også for. løn til tilsette for tenester me kjøper hjå andre. Kostnaden med interkommunale ordningar som barnevern, landbruk og renovasjon gjeld stort sett løn R 2015 B 2016 B 2017 B 2018 B 2019 B 2020 Lønnsutgifter Sosiale utgifter Kjøp av varer og tjenester som inngår i komm tenesteprod Kjøp av varer og tenester som erstatter komm tenesteprod Overføringer Avskrivingar Fordelte utgifter SUM DRIFTSUTGIFTER Lønsauke. I budsjettet for 2017 legg me til grunn kjent lønn pr oktober er eit mellomoppgjer, og det meste er allereie bestemt. Lønsauken vert frå 1.august og ikkje 1.mai som er mest vanleg. Utrekning tilseier at me får ein kostnad på ca kr 2 mill i I tillegg er det sett av til lønsauke i kapittel 3 og 5 for 2016 for perioden Lønn, Pensjon Samnanger kommune har 2 pensjonsselskap; KLP og SPK (statens pensjonskasse). Dei tilsette er i 3 forskjellige pensjonsordningar: lærarar er i SPK, sjukepleiarar i KLP 13 og andre tilsette og ordføraren i KLP 18. Kommunen har valt å vera med i 100 % utjamning av avtalefesta pensjon år (AFP). Dette betalar kommunen 1 % av premiegrunnlaget for, men vil ikkje få auka kostnad dersom det er mange som vel å ta ut AFP i Samnanger. Som medlem i KLP må kommunane i tillegg til pensjonspremien, betala eit eigenkapitaltilskot. Dette vert ført i investeringsrekneskapen, og det kan finansierast anten med ubunde investeringsfond eller overføring av midlar frå driftsbudsjettet. I økonomiplanen er det lagt til grunn at det skal nyttast ubunde investeringsfond. Estimert kostnad i 2017 er kr I 2016 var kostnaden kr Pensjonsordning SPK 12,25 % 11,55 % 11,15 % 10,25 % KLP 13 21,30 % 19,25 % 19,26 % 20,02 % KLP 18 19,24 % 18,70 % 18,79 % 18,99 % Premieavvik og fond Eit positivt premieavvik vert ført som inntekt i år 0 og fordelt som utgift over dei neste 7 åra (amortiseringstida). Amortiseringstida har frå oppstart av føring av premieavvik i 2002 blitt redusert Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 11

97 97 av 266 frå 15 år til 10 år frå 2011 og til 7 år frå Dette gjer at kommunane vil få ein auka belastning på rekneskapen då dei positive premieavvika dei siste åra har vore store for mange kommunar. KLP estimerer at premieavviket for 2017 vert positivt (inntekt) på kr 4,6 mill. Det betyr at det akkumulerte premieavviket i 2018 (utgift) aukar med 1/7 del. Det er i økonomiplanperioden lagt til grunn same premieavvik og premiefond for som for Premieavviket vert positivt når premieinnbetalinga er større enn årets netto positive pensjonskostnad. Når kommunane brukar av premiefond til å betala pensjonspremie, vert premieavviket tilsvarande lågare. Lånegjeld Kommunen vil pr ha ei lånegjeld på kr 223 mill mot kr 244 mill pr Det er tatt opp eit nytt lån i 2016 på kr 5,7 mill og byggjelånet på kr 20 mill vert betalt tilbake i løpet av november/desember. I økonomiplanperioden er det lagt opp til å ta opp to nye lån, eit lån i 2017 på kr 10 mill og eit i 2018 på kr 9 mill. Som fylgje av utsett oppstart på bufellesskap funksjonshemma får me ca 12 mill i unytta lånemidlar pr Dei vert overført til I Agenda Kaupang-rapporten vart den høge lånegjelda peika på. Netto lånegjeld var opplyst å vera 108% av driftsinntektene i 2015, og det vart tilrådd å redusera den til 78%. Dette skulle tilseie ein reduksjon på 86 mill kroner. Det bør m.a.o. ikkje takast opp nye lån før ein har fått lånegjelda på eit «akseptabelt» nivå., i alle fall ikkje lån som får direkte konsekvens på ressurs bruken. Lån til sjølvkostområde og til bufellesskapet der husleigene dekkjer mesteparten av finansutgiftene kan vurderast ansleis. I framlegg til økonomiplan er det lagt vekt på å finansiera mykje av investeringane ved Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 12

98 98 av 266 bruk av fondsmidlar. Ved å selja både prestebustaden og hus på Lønnebakken vil kommunen kunne investera utan å måtte ta opp ytterlegare lån. I tillegg får kommunen tilbakebetalt forskottering til Tyssetunellen med kr 1,75 mill kvart år tom 2019 og dette kan brukast til å finansiera investeringar eller betala ned på gjeld. Gjennomfører kommunen t.d. prosjektet 1 10 skule med påfylgjande sal av delar av ungdomsskulen og i tillegg sel heile eller delar av kommunehuset, vil kommunen kunne redusera lånegjelda ein god del ved å nytta salsinntektene til å betala inn ekstraordinære avdrag. Tal frå 2015 Samnanger KG 3 Fusa Vaksdal Tysnes Alvdal Netto lånegjeld i % av brutto driftsinntekter Netto lånegjeld i kr pr innb Rente I framlegg til økonomiplan er det lagt til grunn ei flytande rente på 1,8 % i heile perioden. Norges bank har halde styringsrenta på 0,5 % frå då den vart justert ned. Prognosane er at den vil halda seg låg ei god stund framover. nesten alltid svara seg å ikkje binda renta på lån, men det betyr at kommunen må ha ein rentebuffer/ disposisjonsfond som kan takle ei evt. renteauke. Ei renteauke på 0,1 % vil gje auka renteutgifter på ca kr Kommunen hadde pr august % av lånegjelda med flytande rente. Det vil Lånegjeld 2016 Lånegjeld 2015 Fastrente Flytande rente Husbanken Kr 19,41 mill Kr 20,56 mill 1,9 % - 2,66 % 1,59 % Kommunalbanken Kr 150,19 mill Kr 175,22 mill 1,9 % - 2,65 % 1,80 % KLP Kr 53,7 mill Kr 48,0 mill 1,77 % - 1,83 % - Totalt Kr 223,3 mill Kr 243,78 mill Det er budsjettert med kr 4,33 mill i renter på lån og kr 8,34 mill i avdrag på lån (eks avdrag på startlån). Totalt kr 12,67 mill. Tilsvarande tal for 2016 er på kr 10,71 mill. Då er det tatt omsyn til at kr av renteutgifta skal førast i investeringsrekneskapen i 2017 og kr i Lån som vert tatt opp til vatn og avløp er tatt med i graf, men er ikkje lagt inn med kostnad i budsjettet då desse utgiftene vert betalt av abonnentane (kalkulatorisk rentekostnad og avskriving). Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 13

99 99 av 266 Kommunen har dei siste åra valt å ikkje betale meir enn minimumsavdrag på lån. Det er i økonomplanperioden lagt opp til å betala avdrag som planlagt. Berekna minimumsavdrag ligg lågare enn dette med ca 1,5 mill kroner. Me ligg då for første gong på fleire år over Fylkesmannen sin tilråding. Fond Fondsmidlar i drift Det er i hovudsak to forskjellige typar fond. Det eine er ubunde fond som kan nyttast fritt av kommunen. Eit typisk eksempel her vil vera disposisjonsfondet. Dette kan nyttast både i drift og til investering. Den andre hovudtypen er bunde fond. Desse fonda er det knytt føringar til, enten gjennom lov (for eks. knytt til sjølvkost) eller frå gjevar (øyremerka fond til eit bestemt formål). Det er litt ulikt kor sterke føringar det er knytt til midlane som vert gitt. Når det vert gitt midlar til eit bestemt formål, vert midlane sett av på bunde fond dersom aktiviteten ikkje er avslutta/ påbegynt pr Nokre av fonda må betalast tilbake dersom oppgåva ikkje vert utført som tiltenkt eller ikkje er innafor dei rammene dei var tiltenkt. Andre fond har ikkje så strenge føringar, men er likevel å rekna som bunde fond. Fondet Sima-Samnanger er litt spesielt. Hovudregelen for slike midlar som er eingongsinntekter, er at dei skal førast i investeringsrekneskapen. Det vart avklara med departementet at midlane er å sjå på som øyremerka midlar som kan nyttast både til drift og investering. Kommunestyret gjorde i sak 15/12 vedtak om korleis midlane skal nyttast og det er dermed lagt føringar på bruken. Bunde fond Det står fleire fond i rekneskapen som er øyremerka. Dette er bunde fond, og dei blir brukt fortløpande til dei formål dei er meint for. Dei største fonda er fond septiktank, som har ujamn utgiftssvinging, fond for vatn, fond fisk og friluft, fond avløp og fond Enova. Disposisjonsfond Kommunen har dei siste åra ikkje hatt midlar på disposisjonsfondet. Det har gjort kommunen svært sårbar når det skjer uføresette hendingar som for eks svikt i skatteinntektene. Både i 2014 og 2015 vart rekneskapen avslutta med meirforbruk. I framlegg til økonomiplan er det gjort fleire grep for å sikra at kommunen skal få ein sunnare økonomi. Det er då viktig at det i nokre år framover vert sett av pengar til disposisjonsfond slik at kommunen får den bufferen som er heilt nødvendig. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 14

100 100 av 266 Disposisjonsfond IB Tilbakeført lån Avsett overskot Avsett Reparasjon kyrkja Bruk Netto UB Fond Sima Samnanger Oversikt disponering av fondet inkludert vedtak i 2016 Vedtak KS 15/12 Omdisponert Sum pr Rest Rev.Budsjett 2016 Budsjett 2017 Budsjett 2018 Budsjett 2019 Budsjett 2020 Rest Mottatt fond Bruk: KS 15/12 Asfaltering KS 15/12 Musikkbinge KS 69/14 Omdisponert til veg til Totræna KS 15/12 Breiband, omdisponert KS 31/ KS 31/14 VVA-Bjørkheim KS 15/12 Førebyggande ungdomsarbeid KS 69/14 Motorcrossbane, omdisponert KS 15/12 Kunstgrasbane KS 15/12 Veg til idrettsanlegget; endra finansiering til næringsfondet (KS 28/14) KS 28/14 meirforbruk drift Udisponert Sum vedtak/ bruk Sum lån frå fondet Det vart i 2014 og 2015 lånt til saman kr frå fond Sima-Samnanger for å finansiera overgang til KLP i 2014 og til arbeidet med utviding av eigedomsskatt i 2014 og 2015 (vedtak KS 63/13, 57/14, 12/15). I budsjettframlegget er det lagt inn at dette skal førast tilbake til fondet med kr i 2017 og kr i Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 15

101 101 av 266 Ubunde investeringsfond Oversikt som viser bruk og avsett til ubunde investeringsfond Ubunde investeringsfond IB Avsett Aggregat, vatn Rolvsvåg, vatn Ombygging skule/barnehage Varmepumpe og borehull barneskulen Opprusting kommunale vegar Utskifting av nettbrett KLP eigenkapitaltilskot Rolvsvåg industriområde Bruk Netto UB Avsett til fond: Kommunen selte bustad i Hagamulen og tomt i Rolvsvåg i 2016 og salssummen vert sett av til ubunde investeringsfond. I 2017 er det planlagt å selja bustad på Lønnebakken og prestebustaden. I perioden vert forskottering for Tyssetunellen betalt tilbake med kr kvart år. Nytt ubunde investeringsfond Kommunen har i 2016 fått utbetalt kr knytt til tildeling av grøn konsesjon til Lerøy Vest As avd. Sagen. Midlane er sett av til nytt investeringsfond. Nytt inv.fond (grøn konsesjon) IB Avsett, grøn konsesjon/tilbakebetalt lån Bibliotek Utstyr til vintervedlikehald Bjørkheim Samnanger kyrkje Brannmur og oppgradering økonomisystem Krøllgrasbane* KLP eigenkapitaltilskot Bruk Netto UB *) I vedtak KS 65/16 om kunstgras vart bruk av fond auka opp med kr 3,4 mill. Desse midlane skal førast tilbake til fondet når kommunen får utbetalt tippemidlar. Dette vil tidlegast skje i I økonomiplanperioden er det lagt inn tilbakebetaling mrd kr 2,5 mill i 2019 og kr 0,9 mill i Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 16

102 102 av 266 Næringsfondet IB inkl avsett tidlegare Avsett Næringsarbeid Næringsføremål Bjørkheim Samnangerheimen Kommuneplan Renter lån Rolvsvåg Tilskot hausten Garanti, utøper våren Bruk Netto UB Årleg konsesjonsavgift vert sett av til næringsfondet. I tillegg vil evt. netto sal av tomtar på Lønnebakken bli tilbakeført til fondet. Dette fordi det vart lånt midlar av næringsfondet til bustadfeltet som skal betalast tilbake. Saldo lån er pr kr 1,6 mil. Det er ikkje selt tomtar i Næringsfondet kan nyttast både i drift og investeringsrekneskapen, og vert nytta i driftsbudsjettet til dei fleste næringsrelaterte tiltaka. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 17

103 103 av 266 Bakgrunnsinformasjon Etterspurnaden etter ulike tenester vil vera avhengig av befolkninga si samansetting. Sjølv om økonomiplanperioden er kort berre 4 år, må me ha eit lenger tidsperspektiv når me vurderer kva som er riktig å gjera dei næraste åra. Prognosar er og blir prognosar. I kommunale planar for Samnanger er det lagt til grunn ein vesentleg større auke i folketalet enn kva SSB sine prognosar tilseie. Får me det til, vil dei framlagde prognosane endra seg meir for nokre aldersgrupper meir enn andre. Endringa er minst for dei eldste. Folketalsutvikling Folkeveksten i Samnanger har vore låg i heile dette århundre. Folketalet har auka med 161 sidan 2000, noko som utgjer ein årleg vekst på knapt 0,5%. I prognosen er det lagt til grunn høg nasjonal vekst. Det vil tilseie at me får eit folketal i 2040 på 2813 personar, dvs. ein årleg vekst på ca 0,6 %. prognose høg nasjonal vekst HHMH Behovsprofil: Utvikling i aldersgrupper Barnehage Dekkingsgraden for landet var i ,4%. Avviket vårt i høve til landet er for barn i alderen 1 2 år. For dei eldste barna ligg me på landsgjennomsnittet. Legg me til grunn dekkingsgrad som for landet, ville 11 fleire barn hatt plass i barnehagane enn kva som var tilfelle i Barnehagealder 1 5 år Dekkingsgrad i ,9 Tal Endring born frå Barneskule Tala under er basert på kjend informasjon. Dvs. opplysningar om kor mange born som bur i Samnanger i kvart alderstrinn. Tal fødde i kommunen er relativt stabilt, men det kan vera variasjon frå eit år til anna noko som kan få direkte konsekvens for tal grupper sidan det årleg vert født rundt 30 barn. Det er relativt stor ut- og innflytting til Samnanger rundt 100 personar kvart år. Også barnefamiliar flytter, og det kan også påverka tal grupper. Delingstalet i Samnanger er sett til 28 barn pr. gruppe. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 18

104 104 av trinn 2.trinn 3.trinn 4.trinn 5.trinn 6.trinn 7.trinn Grupper f.1.tr./skuleår 09/ / / / / / / / ? 17/ ? 18/ ? 19/ ? 20/ ? Raudt: usikre tal, estimert elevtal lik gj.nittleg årskull for Ungdomsskule I grunnskulen både på barnetrinnet og ungdomstrinnet har me utfordringar med tanke på tal grupper. Delingstalet på ungdomsskulen er 30 elevar, og som tabellen under ligg me for fleire år heilt på grensa. Skuleår Grupper Tal eldre I økonomiplanperioden er det små endringar for dei over 90 år, men det er ein stor nedgang i tal personar mellom 80 og 89 år. Auken i tal eldre over 80 år har starta i 2025, men det er først etter 2030 me ser ein auke av betyding for dei over 90 år år år 90 år + Sum 80 år Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 19

105 105 av 266 Behovsprofil. Tenestene frå kommunen er konsentrert til barn og unge under 16 år og til eldre og då særleg til dei over 80 år. I tillegg gir kommunane tenester til «alle» innbyggjarane. Her har aldersfordelinga berre i liten grad innverknad. Døme på dette er vegvedlikehald. Samanlikna med dei kommunane som er vist i tabellen under har me ein noko større andel barnehagebarn, litt færre i grunnskulen og blant dei over 80 år. Fordeling av folkemengda pr Andel i % Samnanger Alvdal Fusa Vaksdal Tysnes KG 3 0 åringar 1,1 1,4 0,8 1,3 0,6 1,0 1-5 år 6,0 6,1 5,8 5,1 5,6 5, år 11,9 13,2 14,3 12,3 10,5 11, år 3,6 4,5 3,9 3,6 4,3 3, år 6,6 6,9 7,1 7,5 7,8 7, år 54,2 50,8 50,6 50,8 49,6 52, år 11,0 10,6 11,6 11,7 14,3 12,1 80 år + 5,6 6,4 5,9 7,6 7,2 5,5 Korleis prioriterer me? Samnanger bruker meir pengar enn dei mange andre kommunar målt som kroner pr. brukar. Dei siste tala me har er frå 2015, og når me vurderer denne informasjonen må me også ta inn at det er gjort vesentlege kostnadskutt for einskilde område i Dette gjeld først og fremst pleie og omsorg der kostnaden vår i 2015 var minst 4 mill kroner høgare enn det som er budsjettert i Netto driftsutgifter i kroner pr. innbyggjar (tal frå 2015-rekneskapen) Samnanger Alvdal Tysnes Fusa Vaksdal KG 3 Barnehage pr innb 1-5 år Grunnskule pr. innb 6-15 år Pleie- og omsorg kr pr. innb pleie og omsorg pr innb over 67 år pleie og omsorg pr innb over 80 år Barnevern pr innb 0-17 år lønsutg administrasjon Helse pr. innb Sosial pr. innb år Rådmannen sitt framlegg til øøkonomiplan Side 20

106 106 av 266 Økonomiplan presentasjon av arbeidet Rådmannen har arbeidd ut frå vedtaket i kommunestyret i sak 15/16 der det vart bestemt at rapporten frå Agenda Kaupang skulle vera førande for arbeidet. Kva seier så rapporten frå Agenda Kaupang Rapporten tar utgangspunkt i ressursbruken vår i Med bygging av ny sjukeheim og mellombels drift var situasjonen for sjukeheimsdrift og heimetenestene noko ansleis enn det som har vore og som er i dag. Dette må takast omsyn til i analysen av kva innsparingspotensiale som finst. Samnanger kommune har samanlikna med mange andre kommunar mykje disponible midlar. Desse midlane har me i stor grad nytta til å finansiera eit høgt driftsnivå. Me gir mykje tenester på ein del område, men dei høge kostnadene kjem truleg også av at me ikkje er effektive nok. Kommunen har gjort store investeringar og finansiert desse hovudsakleg med statstilskot og lån. Stor lånegjeld gir store driftsutgifter i form av utgifter til renter og avdrag. Agenda Kaupang sin analyse seier dette om kommunen sitt innsparingspotensiale: Barnehage: Netto driftsutgifter er 1 mill. kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 og likt med gjennomsnittet i kg3. Årsaken er ikkje høg dekkingsgrad, men høge einheits-kostnadar i dei kommunale barnehagane. Det var få barn pr. tilsett i dei kommunale barnehagane i Samnanger i Det var også få barn pr. styrar. Andelen tilsette med utdanning som barnehagelærar er høgare enn gjennomsnittet. Grunnskule (og vaksenopplæring): Netto driftsutgifter er 5 mill. kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 og 1 mill. høgare enn gjennomsnittet i kg3. Samnanger har like høg elevpris som Fusa og Vaksdal til tross for mykje større skular. Foreldrebetalinga i SFO er lågare enn i dei andre kommunane og kvm skulelokale pr. elev er høgare. PLO: Netto driftsutgifter er 8 mill kr høgare enn gjennomsnittet i kg1, 4 mill kr høgare enn kg3 og 14 mill. høgare enn Tysnes og Alvdal. Det er pleie i institusjon som dreg opp kostnaden i Samnanger. Netto kostnad pr. plass i sjukeheim er 0,5 mill kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 og kg3. Dekkingsgraden er om lag den same. Utgiftene til heimebaserte tenester er ikkje store. Helse: Netto driftsutgifter er 2 mill kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 og likt med kg3. Det er legeteneste og fysioterapi som driv opp utgiftene i helsetenesta i Samnanger. Tal fagfolk pr. innbyggjar er ikkje særleg høgt. Sosial: Nettoutgiftene til sosiale tenester i Samnanger er på nivå med gjennomsnittet i kg1 og kg3. Utgiftene til arbeidstiltak driv opp utgiftsnivået. Utgiftene til sosialhjelp er på linje med kommunane ein samanliknar seg med. Samnanger har tatt imot fleire flyktningar enn dei ein samanliknar seg med dei siste åra, men har ikkje fått høgt utgiftsnivå likevel. Den behovskorrigerte delen med sosialklientar er låg. Det er ein viktig kvalitetsindikator i sosialtenesta. Barnevern: Nettoutgiftene til barnevern er 2 mill. kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 og 1 mill kr høgare enn kg3. Årsaka til høge utgifter er mange plasseringar utanom heimen. Det er dobbelt så stor del av innbyggjarar 0 17 år med tvangsvedtak i Samnanger samanlikna med Vaksdal eller Alvdal. Kultur: Netto utgiftene til kultur og kyrkje er 2 mill kr høgare enn gjennomsnittet i kg1, men 2 mill kr lågare enn kg3. Det er ingen spesielt dyre delar av denne sektoren. Teknisk: Netto driftsutgifter er 3 mil kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 og 2 mill kr dyrare enn kg3. Samnanger har høge utgifter både til bustad, forvaltnings-tenester, brann og vegar. Kommunale vegar har høge kostnader pr. meter. Administrasjon: Nettoutgiftene til administrasjon og styring var 1 mill kr høgare enn gjennomsnittet i kg1 i fjor, men 4 mill kr lågare enn kg3. Det er ingen spesiell dyre delar av tenesta. Utgiftene har vokse sterkt dei siste åra. Dette er den mest usikre delen av kommunerekneskapen. Rådmannen sitt framlegg til øøkonomiplan Side 21

107 107 av 266 Eigedom: Netto utgifter til drift av eigedom var noko høgare enn gjennomsnittet i kg1, men lågare enn kg3. Samnanger har ikkje mykje areal pr. innbyggjar, men høge driftsutgifter pr. kvm areal. Utgiftene til både reinhald, vaktmeistrar/serviceavtala og vedlikehald er høge pr. kvm Dei konkluderer på denne måten: «Vår konklusjon er at det burde være mulig å redusere netto driftsutgifter i Samnanger med mill. kr over en økonomiplanperiode. Tiltakene bør konsentrere seg om de største tjenestene og tjenestene med høyest kostnadsnivå. Det vil si PLO, grunnskulen, teknisk og barnehage. Rapporten gir noen antydninger om hvilke tiltak som kan være aktuelle i de ulike tjenestene.» Kva val er gjort? Sidan rapporten frå Agenda Kaupang tek utgangspunkt i 2015, vil det vera utgangspunktet for vurderingane i dette avsnittet. Det grundige arbeidet med økonomiplan etter 2017 gjenstår, m.a. fordi ein avventar ytterlegare politiske styringssignal og fullføring av ein del prosessar. I framlegget er foreslåtte driftsutgifter for 2017 vidareført i heile planperioden. Nokre nye tiltak og då hovudsakleg til reduksjon av kostander er valde ut over i perioden. Oversikt over netto driftsutgifter pr. eining i kr Eining Prisjustert 2015 Endring prisj Barnehage Barneskule Ungdomsskule Kultur Funksjonshemma Sjukeheim Heimetenesta Helse Sosial Barnevern Teknisk drift Teknisk forvaltning Sørvissenter Korte forklaringar til nokre einingar. Ungdomsskulen auka tal grupper frå 3 til 4 f.o.m skuleåret 2015/16. Intern overføring på kr er teke ut i 2016.Kultur har mist to tilskot slik at reell auke i disponible midler er noko mindre. Helse har fått auka utgift til psykolog, ØDH-sengear. Sosial sin auke skuldast busetting av flyktningar der inntektene er ført på finans. Teknisk drift har fått auka utgifter til drift av sjukeheimen. Teknisk og sørvissenteret har eit anna oppsett her enn i Agenda Kaupang- rapporten. Tenester Prisjustert 2015 Endring prisj Teknisk Eigedom Administrasjon Mesteparten av auken i eigedom er knytt til sjukeheimen. Avskrivingane utgjer 2,7 mill. Det var omtrent ikkje drift på bygget i I kostnad administrasjon i 2017 ligg auke til IKT med og prosjekt førebygging barn og helse med Me vil koma attende med nærare informasjon om kva tiltak som er gjort på dei ulike tenesteområda. Rådmannen sitt framlegg til øøkonomiplan Side 22

108 108 av 266 Dette gir oss fylgjande netto driftsresultat Driftsinntekter Netto driftsresultat I % -0,4 % 0,9 % 2,15 % 1,23 % 1,67 % 0,97 % I framlegg til økonomiplan har rådmannen berre delvis lagt til grunn endringar i skule- og barnehagestrukturen. Den innsparinga som ligg i framlegget kan skje på alternative måtar dersom ein vel å oppretthalda dagens struktur. Innsparingane ligg i 2017 på kr. Rådmannen meiner at det bør skje endringar, men sidan denne prosessen ikkje er fullført er den ikkje teke inn. I oppsettet under viser me kva verknader det vil ha på netto driftsutgifter gitt at ein vel alternativet med 1 10 skule på Gjerde og felles barnehage i Nordbygda kan ha. Det er ikkje teke omsyn til ombyggingskostnader sidan desse ikkje er kjende. I rådmannen sitt framlegg til økonomiplan ligg det kr i 2017 og kr i 2018 i driftsbudsjettet til ombygging samt at det ligg midlar i investeringsbudsjettet. Desse midlane må omdisponerast til istandsetting av ungdomsskulen gitt at ein held fram med dagens struktur. Her er nødvendig opprusting (m.a. pålagt i tilsyn) på minimum 1.6 mill. kroner i I vedlegg til økonomiplanen er det presentert tre alternative måtar å drifta kommunale barnehagar og grunnskule inkl. kostnadsoverslag. Det er alternativ 1 som er vist i tabellen under. (Tal i kr) Driftsinntekter Innsparing alt 1 skule/barnehage Netto driftsresultat i kr i % 2,17% 1,52% 2,35% 1,65% Som ein ser ligg me fortsett langt under kommunestyret si målsetting for perioden med unnatak av for Me har vurdert mange tiltaka som kan påverka resultatet ut over i planperioden, men av ulike grunnar er dei ikkje lagt inn i rådmannen sitt forslag. Den viktigaste grunnen er at styringsgruppa skal fortsette arbeidet sitt fram mot våren Fylgjande tiltak er vurderte: Auka inntekter Kommunen bestemmer sjølv over nivået på eigedomsskatten. For verk og bruk og næring ligg me på maksimal sats. Dette gjeld ikkje for bustader og fritidsbustader. Ein auke på 1 til 3,4 gir ei meirinntekt på vel 2 mill. kroner. Administrativ organisering Organiseringa bør gjennomgåast på nytt m.a. med tanke på å få til økonomiske innsparingar. Innsparing på 100% stilling i administrasjonen ut over den foreslåtte 50% stilling bør vera mogleg. Sjå eige vedlegg. Sektor helse og omsorg Helse Me har ei oppfatning om at me betaler mykje for legevakt. Alternativ må vurderast, og dersom me får til eit samarbeid med Bergen er det truleg at kostnaden vår kan reduserast. Dette er så usikkert at rådmannen finn det ikkje tilrådleg å legga innsparing inn i økonomiplanen. Alternativ drift av legetenesta er enda ikkje vurdert, men er forventa gjort til våren. Rådmannen sitt framlegg til øøkonomiplan Side 23

109 109 av 266 Funksjonshemma Ut frå den kjennskapen me har til brukarane er det vanskeleg å sjå for seg ytterlegare reduksjonar enn det som er foreslått i økonomiplan der stillingar er trekte inn/sett som vakant. Me vurderer ikkje store innsparingar med nytt bufellesskap. Det vert arbeidd med å få tilgang til fleire statlege VTO-plassar, som kanskje kan gje ei mindre innsparing. Sjukeheimen/heimetenestene Kostnaden er i 2017 vesentleg lågare enn i Dette skuldast primært at me sel sjukeheimsplassar, men også at bemanninga ikkje bør vera stort lågare. bygging av sjukeheimen. Diverre må me rekna med mindre salsinntekter og dermed auka netto kostnad ut over i perioden fordi me ikkje ser ein etterspurnad etter plassar frå andre kommunar. Større innsparingar her kan berre skje gjennom å redusera tal plassar på sjukeheimen. Effekt av dette får ein ved å stenga ein post. Dette vert ikkje tilrådd då me meiner at 17 plassar vert for lite for å dekke lovpålagte krav om sjukeheimsplass. Me meiner at me i økonomiplanperioden kan klare oss med færre enn 25 plassar, men reduksjon i 2 3 plassar gir liten effekt. Stenging av ei avdeling gir innsparing på ca 1,5 kroner årleg. Det er då teke høgde for styrking av heimetenestene. Sektor for oppvekst og kultur Grunnskulen Det kan vera mogleg med ytterlegare innstramingar i timebruken særleg for assistentar på barnetrinnet. Dette må sjåast nærare på. Me har også ei viss tru på at me vil få ytterlegare effekt på ressursbruken om grunnskulen vert samla på ein stad. Det usikre momentet er om me som fylgje av folketalsauke får elevtal som tilseier fleire grupper/klasser. Me vurderer det som større sannsynleg at me får auka tal grupper enn lågare. Barnehage Bemanning er no tilpassa tal barn i barnehagen, og me ser ikkje stort potensiale for ytterlegare innsparing. Alternativ som kan vurderast er å privatisere all barnehagedrift. Dersom me legg til grunn statleg sats som grunnlag for tilskot til private aktørar, vil me ha ei innsparing på rundt 1,5 2 mill. kroner årleg basert på dagens tal. Sektor for samfunn og utvikling Teknisk drift Reduksjon i bygningsmassen er mogleg. Endringar i behovet for kontorplassar i kommunehuset tilseier at delar av bygget kan seksjonerast ut og seljast til t.d. bustadføremål. Eit anna alternativ er at dei to øvste etasjane i bassengbygget kan nyttast til kommunehus, og heile kommunehuset kan seljast. Med reduksjon i bygningsmassen vil det på sikt vera mogleg å redusera driftsutgiftene på dette området. Det er likevel betydeleg etterslep på vedlikehald som tilseier at frigjorde ressursar bør brukast til å styrka vedlikehaldet i alle fall i planperioden. Privatisering av vegar kan også sjåast på, og alternativ drift av vegar er også ein moglegheit sjølv om me ikkje ser at det gir store innsparingar. Samordning av ulike vakter i teknisk drift vil redusera utgifter på ulike område ein del. Dette arbeidet er starta opp. Sektor for organisasjon Interkommunalt samarbeid/kjøp av tenester innan nokre av tenestene i sentraladministrasjonen må vurderast. Det er likevel usikkert om det gir økonomisk gevinst, og det er alltid ein fare for at ein tappar fagmiljøa lokalt slik at ein vert ineffektiv. Digitalisering av kommunale tenester har eit potensiale for effektivisering i alle sektorane, men det er truleg vanskeleg å hente ut stor økonomisk gevinst i planperioden. Rådmannen sitt framlegg til øøkonomiplan Side 24

110 110 av 266 Gjennomgang av driftsbudsjetta for dei einskilde områda Samnanger gir gjennomgåande gode tenester. Den største utfordringa vår i tillegg til at me har høge driftsutgifter, er å ha god nok kompetanse på alle områda. På fleire fagfelt er me svært utsette sidan det gjerne berre er ein person som har spisskompetanse på området. Me har opplevd utfordringar i 2016 på fleire område, men me har også opplevd styrking av kompetanse på andre område. I 2016 har me slitt mykje på løn- og personalområdet, og me har måtte omdisponera ressursar for å makta oppgåvene. Problema skuldast nok først og fremst utskifting av personellet, noko sjukefråvær, men eit vanskeleg lønssystem har ikkje gjort det lettare. Heile organisasjonen har vore prega av dette, men mykje arbeid og ansvar har falle på sektorleiar for organisasjon. Me ønskjer å få skifta ut lønssystemet, men me har konkludert med at det ikkje er kapasitet til å gjennomføra eit så pass stort prosjekt i Kommunen har ein arbeidsintensiv produksjon der lønsutgifter utgjer hovudtyngda av prisen. Det er vesentleg at me har arbeidsplassar der dei tilsette trivast og der utfordringane er passe store. Arbeid for å få til dette må ha merksemd først og fremst frå leiarar og tillitsvalde, men kvar tilsett må også gjera sitt for å få til eit godt arbeidsmiljø. ulike digitale verktøy, etikk, arbeid rundt reduksjon av sjukefråvær for å nemna nokre. Sjukefråvær Eit sentralt mål for kommunen er å få redusert sjukefråværet. Dette er viktig både for å få lågare vikarutgifter, halda oppe eit godt arbeidsmiljø og ha god kvalitet på tenestene. Særleg i skule og i pleie- og omsorg går det med ufatteleg mykje tid med til å skaffa vikarar. Denne ressursbruken ser me ikkje att i rekneskapen, men det vert truleg brukt opp imot ei 100 % stilling til dette arbeidet. Me arbeider heile tida for å redusera tidsbruken, og alternativ organisering av dette skal utgreiast. Å setta urealistiske mål er ikkje særleg motiverande. Erfaringane tilseier at sjukefråværet er svært ulik frå sektor til sektor i kommunen. Me har derfor vald å setta ulike måltal for dei ulike einingane/ tenesteområda. Måltalet er sett dels ut frå kva som er landsgjennomsnittet for sektoren og dels ut frå eigen statistikk. Det vert og sett eit måltal for heile kommunen Det samla sjukefråværet i kommunen har dei siste åra vore høgare enn kommunen si målsetting på 6,5%. I første halvår 2016 var det samla sjukefråværet 8,3%. Mel vel å halda fast på dei same måla i planperioden som for Leiaropplæring Me har planlagt å gjennomføra eit større leiaropplæringsprosjekt i løpet av dei komande to åra. Forprosjektet starta opp hausten 2016 i rådmannsgruppa. Dette vart finansiert med eksterne midlar. Vidare opplæring skal også omfatta einingsleiarane m.fl. Kommunen har berre sett av kroner til tiltaket i Det vert lagt til grunn eigenfinansiering frå den einskilde arbeidsplass men hovudfinansieringa er tenkt å vera tilskot frå det eksterne OU-fondet som alle kommunar betaler fast inn til. Sentrale tema vil vera samspel, lover, reglar, avtaleverk, bruk av Høgt sjukefråværet medfører både økonomiske kostnader og andre negative konsekvensar. Det er viktig at kommunen arbeider målretta/systematisk for å kartleggja, førebyggja og redusera sjukefråværet. Godt arbeidsmiljø er ein viktig faktor i arbeidet med å få lågt sjukefråvær, og for å oppretthalda og vidareutvikla det trengst det engasjement frå alle tilsette, der den einskilde leiar har eit særleg ansvar. Det er også viktig å få engasjert AMU i større grad i dette arbeidet. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 25

111 111 av 266 Mål for heile organisasjonen Samnanger kommune leverer gjennomgåande gode tenester. Det er likevel alltid noko som kan gjerast betre. Ofte kan betre rutinar gjera ein skilnad. Rådmannen ser det som sjølvsagt at alle, både innbyggjarar og tilsette vert møtt med respekt lovpålagte fristar vert haldne I heile organisasjonen skal me Ha god kvalitet på tenestene Gi god sørvis Ha fokus på informasjon og marknadsføring både eksternt og internt Arbeida tverrfagleg der det er det beste for tenestene Gjennomføra leiaropplæring Arbeida for å få redusert sjukefråværet. Målsettingar sjukefråvær Samla sjukefråvær i heile kommunen 6,5% Rådmannskontor og stab 3,8% Teknisk forvaltning 3,8% Sørvissenter 3,8% Teknisk drift 3,8% NAV 3,8% Funksjonshemma 9,0% Heimetenester 9,0% Sjukeheim 9,0% Helse 3,8% Kultur 3,8% Ungdomsskulen 4,5% Barneskulen 4,3% Barnehage 7,0% Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 26

112 112 av 266 Rådmannen Rådmannen sit framlegg til netto driftsutgifter i kr Rådmann Rådmannsgruppa består av rådmannen og 4 sektorleiarar - oppvekst og kultur, helse og omsorg, samfunn og utvikling og organisasjon. I den nye organisasjonen var det tenkt at rådmannsgruppa skulle disponera to konsulentar kvar av dei i 50% stilling. Den eine var tiltenkt arbeidsoppgåver primært til forvaltningsvedtak innan helse - og omsorg og den andre med arbeidsoppgåver vaksenopplæring, barnehage og skule. Med utfordringane innan løn- og personal er den eine stillinga brukt her. I forslag til økonomiplan er denne foreslått trekt inn frå sommaren Den andre stillinga er fordelt med 20 % på vaksenopplæring og 20% på barnehage og budsjettert under felles utgifter oppvekst og kultur. 10% er lagt til forvaltning helse og omsorg, og den er budsjettert på eining for heimetenester. Erfaringane med den nye strukturen er at me jobbar meir tverrsektorielt. Me ser mykje fortare korleis me kan bruka ressursane på tvers av einingar og sektorar. Me meiner at det gjer oss meir effektive. Me opplever også at det er enklare å få prioritert "større" jobbar. Økonomiprosjektet er eit døme på dette, og prosessane i sektorane har profitert på einingsovergripande arbeid. I styringsgruppa er det reist spørsmål om ressursbruken i sentraladministrasjonen. I notat som er vedlagt økonomiplanen har rådmannen gjort seg nokre tankar om kvar ein bør starta ved ein ny gjennomgang av administrativ organisering. Rådmannen meiner at det er ein styrke for utviklinga av kommunen framover - både med tanke på lokalsamfunnsutvikling og utvikling av organisasjonen - å ha breidde i toppleiinga. Det gir fokus på overordna arbeid både for å få til god samfunnsutvikling, ha høg beredskap og sikra kvaliteten på tenestene. Gjennom diverse tilsyn vert det frå fylkesmannen peika på at me må ha på plass betre system for å førebygga uønska hendingar. ROS - arbeidet er tverrsektorielt arbeid og her må det til samordning. Reint budsjettmessig er delar av sektorleiarane si løn budsjettert på dei ulike sektorane der også ein del av kostnaden er fordelt vidare ut på einskilde funksjonar. Dette er ført slik me forstår prinsippa for rekneskapsføring, men me har registrert at andre kommunar i mykje større grad legg desse kostnader på tenesteproduksjon, noko som i neste omgang gjer det vanskeleg å foreta samanlikningar. Mål Utvikla ein systematikk i styringsdialogen mellom politisk og administrativt nivå Arbeida strategisk for å utvikla kommunen - starta arbeidet med samfunnsdelen av kommuneplanen. Ha fokus på overordna styring og leiing - gjennomføra leiarutvklingsprosjektet Verta betre på internkontroll Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 27

113 113 av 266 Barnevern Rådmannen si tilråding til netto driftsutgifter til barnevernet i kr Barnevern Samnanger kommune bruker meir pengar på dette område enn dei andre som me samanliknar oss med. Utgiftene til barnevernet kan delast i tre område: også fått ein ekstra kostnad med barnevernsvakta i Bergen. Utgangspunktet for avtalen er 2.4 stillingar, der fylkesmannen gir tilskot til 75% stilling. Administrasjon/sakshandsaming. Kostnaden på dette området er no styrt av avtalen med Bergen kommune. I utgangspunktet skal kostnaden her tilsvara oppretta stillingsheimlar. Rådmannen fungerte som barnevernssjef og tidsbruken hennar kjem ikkje fram som kostnad på barnevern. Ved overgang til Bergen har me Barnevernstiltak i heimen. Barnevernstiltak utanføre heimen. Samnanger kommune har i dag omsorga for 10 born, ein ungdom har me avslutta omsorga for i 2016 som fylgje av alder. Funksjon Administrasjon/sakshandsaming Tiltak i familien Tiltak utanføre familien Me bruker mykje pengar på området, men dette skuldast i hovudsak at me har omsorga for relativt sett mange barn. Utfordringa vår er å ha god dialog med barnevernstenesta sjølv om dei er lokaliserte i Arna slik at det førebyggjande arbeidet vert styrkja. Det er m.a. sterkt ønskeleg at dei vert deltakarar i oppvekstforum. Det er ikkje føreteke endringar i planperioden sjølv om det truleg er barn som pga. alder går ut av kommunal omsorg. Me vel å oppretthalda løyvinga då det også kan tenkast at me får ansvar for nye born heilt eller delvis. Samnanger Alvdal Tysnes Fusa Vaksdal Netto driftsutg pr innb 0 17 år Andel barn m tiltak (0-17 år) 5,9 4,3 5,9 3,6 5,9 Andel barn m tiltak som er plassert i høve til 2,7 1,0 1,4 1,0 barn 0 17 Andel netto driftsutg til adm 15,6 31,7 34,7 24,7 37,8 Barn m tiltak eller undersøking pr. årsverk 30 17,1 14,34 16,9 16,7. Mål Få til god dialog mellom barnevernskontoret i Arna og dei kommunale instansane som arbeidet med barn og unge ikkje minst for å styrkja det førebyggjande arbeidet. Ivareta alle partane også dei føresette på ein god måte. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 28

114 114 av 266 Næring Rådmannen er også næringssjef, og i budsjettet er det nytta kroner av næringsfondet som delfinanseringa av løna hennar. Etter ny organisering då rådmannen vart frigjort for ein del arbeidsoppgåver, har det vore mogleg å prioritera dette område betre. I tillegg til rådmannen er ordførar ein viktig aktør innan næringsutvikling. Samnanger kommune er medeigar i Business Region Bergen (BRB). Selskapet opphøyrer ved årsskiftet, og Samnanger har inngått ein intensjonsavtale med Hordaland fylkeskommune som medfører at me vil få dei same tenestene her som hjå BRB. Samnanger kommune bruker næringsfondet til dekking av arbeid med næringsutvikling med unnatak av delar av infrastruktur der delar av utgiftene vert dekkja over sjølvkostområdet. Samnanger kommune har for sal næringstomter i Øvre Rolvsvåg industriområdet. I løpet av våren 2017 vil kommunal veg inkl. vatn og avløp verta ført opp i området. Tiltaket var planlagt gjort i 2016, men har måtte vente som fylgje av andre oppgåver. Me har av den grunn ikkje kunne marknadsføra tomtene, men til tross for det har me hatt mange førespurnader og også selt tomter i feltet. Unytta midlar på budsjettet for 2016 vert overført til bruk i Ut over dette er det ikkje sett av midlar til vidare tilrettelegging av tomtene, noko som tilseier at kjøpar må sjølv stå for tilrettelegginga. Det er ikkje alle potensielle etablerer som ønskjer, noko som gjer at me ikkje er attraktive for alle type bransjar. Me ser at etterspurnaden helst kjem frå bedrifter knytt til grunn og betong og liknande. Den kommunale kaia er eit pluss for næringsaktørane i kommunen. I 2016 har kaia vore leigd ut til utskiping av tømmer, men avtalen tilseier at andre skal koma til. Kommunen har ikkje motteke meldingar om at dette er eit problem. Ei av verksemdene som er under etablering i Øvre Rolvsvåg vil nytta kai aktivt i si verksemd, og det er truleg ikkje mogleg å forlenga avtalen om mellomlagring og utskiping av tømmer ut over våren Kommunen sin aktivitet på Bjørkheim er m.a. tilrettelegging for næringsutvikling. Kommunen har ei større tomt, som i områdereguleringsplanen er tenkt til fleirbrukshall m.m. Det bør i løpet av planperioden vurderast om hallen skal realiserast evt om kommunen har andre ønskje for bruk av tomta. Dersom kommunen ikkje har eigne planar, bør det vurderast kva den skal brukast til og evt. om den skal seljast. Kommunen har plikt på seg, dersom grunneigarane ønskjer det og løysa inn to tomter med påståande bygningar. Det er førebels ikkje vore aktuelt. Med den store investeringa kommunen gjer i infrastruktur på Bjørkheim ligg det vel til rette for etableringar primært knytt til handel og kontor og for bustadbygging. Utbygging av breiband Sektorleiar for organisasjon har tatt ansvar for søknader om tilskot til utbygging av breiband i Samnanger. Godt breiband i kommunen er viktig for utvikling av kommunen, både med tanke på å få tilflytting men ikkje minst for utvikling av næringslivet. For mange verksemder er god kapasitet på nettet av vesentleg betydning for val av lokalisering. Samnanger har søkt om statlege/fylkeskommunale midlar i fleire år. Me har tidlegare fått relativt store tilskot, men i dei siste søknadsrundane har me ikkje fått tilskot. Ein årsak til dette er at kommunen ikkje har gått inn med midlar til delfinansiering av breibandsutbygging. Dersom det ikkje blir sett av slike midlar, er det truleg lite sannsynleg at det vil bli utbygd fiber-breiband i dei delane av Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 29

115 115 av 266 kommunen som ikkje er kommersielt interessante for tilbydarar av breiband (for eksempel BKK, Telenor og Kvamnet). Kommunen bør ta stilling til om det skal vera ei målsetting at alle delar av kommunen skal ha fiber-breiband, eller om andre løysingar for breiband må vera tilstrekkeleg. Mål Ferdigstilling av infrastruktur for industriområdet på Rolvsvåg. Vera aktive i høve til å formidla informasjon til næringslivet om kurstilboda hjå Hordaland fylkeskommune. Arbeida for å få etablert fleire arbeidsplassar i kommunen. Avklara behov for breiband og arbeida aktivt for å få auka kapasiteten Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 30

116 116 av 266 Sektor oppvekst og kultur Rådmannen si tilråding til netto driftsutgifter for sektor for oppvekst og kultur i kr R 2015 B 2016 B 2017 B 2018 B 2019 B 2020 Kultur Ansvar 15* Felles skule og barnehage mm inkl adm. Ansvar 2000 Barnehage Ansvar Barneskulen Ansvar Ungdomsskulen Ansvar Sum sektor for kultur og oppvekst Sektor for oppvekst og kultur har utarbeidd Strategiplan for oppvekst og kultur I denne planen er det utarbeidd både mål og tiltak for dei neste åra. Intensjonen med planen er å skapa oversikt, visa retning og arbeida for ei systemisk heilskapleg tilnærming når det gjeld tenestetilbodet i sektoren. Nye nasjonale føringar har vore grunnlaget for dette arbeidet. Overordna mål og konkrete tiltak er å lesa i planen. I tett tilknyting til sektoren sin strategiplan ligg plan for tverrfagleg samarbeid. Denne planen skal styrka det tverrfaglege samarbeidet, også på tvers av sektorane, der overordna mål er å gje kvalitativt betre tenester for born og unge i Samnanger kommune. Eit konkret eksempel frå dette arbeidet er markering av verdsdagen for psykisk helse i veke 40. Det vart sett i verk ei rekkje gode tiltak i einingane denne veka, som eit resultat av godt tverrfagleg samarbeid kring viktig tema. Dei nasjonale kvalitetsvurderingssystema som elevundersøkinga, nasjonale prøvar og grunnskulpoeng viser gode resultat. Få klassar og få elevar kan gje ein del tilfeldige variasjonar frå eit år til eit anna. Resultat over tid gjev oss ein peikepinn på nivå og trend. T.d. har grunnskulepoeng (summen av avsluttande standpunkt- og eksamensresultat) følgjande snitt dei siste 5 åra: Nasjonalt Hordaland Samnanger 40, ,2 I Strategiplanen er eit av måla å ha fokus på systemarbeid som fremjar ei inkluderande opplæring, der tidleg innsats, tilpassa opplæring og integrering er sentralt. Med andre ord ønskjer me å gjera den ordinære opplæringa så god at behovet for spesialundervisning vert mindre. Det er verdt å merka seg at dette like mykje handlar å endra bruk av ressursar, som å spara. Samtidig ønskjer me å imøtekoma innspel som viser at Samnanger kommune brukar meir ressursar til spesialundervisning enn andre kommunar me kan samanlikna oss med. I ein fase der fokus ligg på spara pengar kan dette slå ulikt ut. Dersom konsekvensen er at ein reduserer vesentleg i grunnbemanninga, kan det føra til søknader om spesialundervisning aukar, og ikkje minkar. Når det gjeld tiltaka som er presenterte i økonomiplanperioden, som bl.a skule og felles barnehage, har leiargruppa oppvekst og kultur laga ein eigen framdriftsplan der intensjonen er å sikra god informasjon og involvering blant sentrale aktørar. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 31

117 117 av 266 Tiltak Mål Tidspunkt Fora Ansvar Elevråda ved skulane uttalar seg Å leggja til rette for elevane sin medråderett Innan Elevråd Rektor / elevrådskontakt Foreldra ved barnehagane og skulane uttalar seg Foreldra har rett til å uttala seg i saker som gjeld barnehagen og skulen Innan FAU / SU E. leiar bhg, ass. styrarar bhg, rektor, FAU- leiar, SUleiar Tilsette og organiserte i einingane uttalar seg Besøkja einingane Besøkja større bhg og skular som har vore gjennom same prosess Informasjon til føresette Informasjon til tilsette Å leggja til rette for at dei tilsette kjem med innspel - medråderett Å besøkja einingane på tvers i sektoren, og på tvers av sektorar, for å bli kjent med bygga Ta med erfaringar frå andre kommunar enn vår eigen Å få fram prosessen i saka, og avklara eventuelle misforståingar Å få fram prosessen i saka, og avklara eventuelle misforståingar Innan Personal-møte, klubbmøte Etter behov Os kommune Vaksdal kommune Bruka referata frå rådsorgana Senda ut referat frå info- møte Einingsleiarar og tillitsvalde 1) Avtale på tvers av einingar og sektorar 2) Sektorleiar, einingsleiarar, evt nestleiarar Referent Referent Metoden me har brukt i dette arbeidet er SWOT- analyse. Ein SWOT- analyse systematiserer dei ulike vurderingane som aktørane har. Ut frå SWOT- analysane vil ein kunna lesa kva dei ulike aktørane meiner om desse tiltaka. I vår sektor kan innsparinga liggja på administrasjon i skule og barnehage, funksjonstillegg o.a. Den vanlege effektiviseringsgevinsten ved å fylla opp elevar i klassane uteblir, då dette handlar om to ulike skuleslag. Den store effektiviseringsgevinsten ved felles barnehage er allereie teke ut gjennom arbeidet med justering av bemanninga i Reduksjon i ressursbruk ligg like mykje på teknisk drift, ved at bygningsmassen vert redusert med påfylgjande reduksjon i reinhald og vedlikehald. For sektoren er det viktig at ved ei eventuell samanslåing vert optimalisert gjennom å leggja til rette for eit godt fysisk miljø, både for barn, elevar og tilsette. Innspel om kva som bør gjerast er kome fram gjennom SWOT- analysane. Kostnadsdelen for denne tilpasninga vert gjort av teknisk. Dette må sjåast opp mot Agenda Kaupang- rapporten som peikar på førskulelokale og skulelokale som kostnadsdrivarar i kommunen. For sektoren sin del er det viktig at uansett kva vedtak som vert gjort, må me leggja til rette for framtidas barnehage og skule, slik at me fortsatt kan levera gode tenester og gode resultat. Felles kostnader barnehage, skule og vaksenopplæring Tittel Årsverk Sektorleiar 0,8 Leiar vaksenopplæringa 0,2 Rådgjevar barnehagemynde 0,2 IKT 0,15 Styrke tiltak barnehage 0,45 Vaksenopplæring 0,25 Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 32

118 118 av 266 På fellesområdet er dei største utgiftene knytt til tilskot til privat barnehage og kjøp av tenester frå andre kommunar. I samanheng med vedtak om busetjing av flyktningar i kommunen har me valt å auka opp stilling knytt til vaksenopplæring frå 13% til 20%. Auken er henta frå stillingar Netto driftsutgifter fellesområdet: hjå rådmannen. Me har tidlegare nytta av øyremerka fond til vaksenopplæring. Me har f.t. ikkje midlar på dette fondet, og netto kostnaden går derfor opp. Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Administrasjon Private barnehagar Barnehageadm Skuleadm IKT skule Styrka tiltak barnehage Vaksenopplæring Totalt Eining barnehage I samanheng med hovudopptak i 2016 og vedtak om rett til barnehageplass for barn som er født i september og oktober, har den eine barnehagen opna opp igjen ein avdeling som var stengt pga. manglande etterspurnad etter plass. Me har nytta denne endringa til å gjennomgå dimensjoneringa i barnehagane. Krav til tilstrekkeleg bemanning og norm for pedagogisk bemanning har lagt til grunn for dette arbeidet. Dette har i praksis ført til at me har opna opp ein avdeling utan i særleg grad auka bemanning, og med det imøtekoma innspel om fleire barn pr tilsett. Me har også redusert 20% i administrasjon, og overført den til tidlegare rådgjevarstilling på fellesområdet. Gjennomgangen av dimensjonering av personell har vore nyttig sett frå eit økonomisk perspektiv. Samtidig må me vera klar over at ei stram dimensjonering kan gje eit avgrensa handlingsrom til tidleg innsats og fortløpande opptak, og ein meir travel arbeidsdag for dei tilsette. Årsverk pr Kommunal Privat Totalt barnehage barnehage Styrar 2,4 0,4 2,8 Pedagogisk leiar 8,50 2,05 10,55 Assistentar 15,20 3,0 18,20 Adm/merkantilt Assistent styrka 1,60 0 1,6 Anna personale 0 0,32 0 Sum 27,7 5,77 33,4 Pedagog u. godkjent utd. 0 0,45 0,45 Tal personar barn i kommunen har barnehagetilbod i 2 kommunale (101) og 1 privat barnehage (26). I følgje Lov om barnehagar 8 er det kommunen sitt ansvar å vera forvaltnings- og Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 33

119 119 av 266 tilsynsmynde ovanfor den private barnehagen i kommunen. Mål : For å nå dei overordna måla i Strategiplanen har barnehagen språk og sosial kompetanse skule som satsingsområde. Netto driftsutgifter kommunale barnehagar i kr R 2015 B 2016 B 2017 B 2018 B 2019 B 2020 Dråpeslottet Styrka Dråpeslottet Vassloppa Vassloppa styrka Totalt Eining barneskule Årsverk Administrasjon 2,05 Undervisning 17,66 Assistentar 5,35 Skulebibliotekar 0,10 Pr er det 206 elevar på barneskulen. Barneskulen har justert budsjettet slik at ein i større grad er på nivå med kommunar som me kan samanlikna oss med. Ideelt sett skal ressursar og arbeidet med tidleg innsats og tilpassa opplæring føra til mindre behov for styrka tiltak. Som nemnt i innleiinga skal ein vera merksam på kva konsekvensar ein kan få dersom grunnbemanninga vert vesentleg redusert. Me bruker fortsett mykje midlar på styrka tiltak, noko som må vurderast nærare. Det er også viktig å vera merksam på at det er store klassar på dei yngste trinna som kan gje behov for deling som det ikkje er budsjettert med. Oversikten over utviklinga i barnetal fordelt på alder gir oss utfordringar når me skal budsjettera for heile økonomiplanperioden. For fleire årskull ligg me rundt delingstalet på 28, og minimale endringar kan få store utslag også for økonomien. Det er eit mål at SFO skal vera sjølvfinansiert. Samanlikna med andre kommunar ser me at Samnanger kommune gjev eit omfattande SFO- tilbod til ein rimeleg pris. Utgiftene i 2016 vert høgare enn budsjettert. Dersom ein skal imøtekoma mål om å vera sjølvfinansiert, må vedtektene reviderast. Både politisk styringsgruppe og arbeidsgruppa kring SFO har merka seg tre område som må vurderast: Årleg opningstid, bemanningsnorm og betalingssats. Framlegget til økonomiplan inneber om lag same løyving i 2017 som var budsjettert med i 2016, og ein ytterlegare reduksjon frå 2018, slik at netto kostnaden då vert årleg rundt kroner. I framlegget er stillingsbudsjettet redusert noko frå hausten Begge skulane peikar på ei mogleg effektivisering av skulebiblioteka som mogleg tiltak. Dette føreset at det våren 2017 vert gjort ei utgreiing av samarbeidet mellom skulane og folkebiblioteket. Mål: For å nå dei overordna måla i Strategiplanen har barneskulen bl.a. vurdering for læring, sosial kompetanse og syngjande skule som satsingsområde. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 34

120 120 av 266 Netto driftsutgifter eining barneskule i kr Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Styrka tiltak Barneskule Skuleskyss Sfo Totalt Eining ungdomsskule Årsverk Administrasjon 1,70 Undervisning 10,45 Assistentar 1,35 Skulebibliotekar 0,13 Pr er det 77 elevar på ungdomsskulen. Ungdomsskulen har også dei siste åra arbeidd med å justera budsjettet slik at ein er på nivå med kommunar me kan samanlikna oss med. Auken i budsjettet frå 2015 er i hovudsak knytt til heilårsverknad av ekstra klasse. På ungdomsskulen har dei jobba medvete med tilpassa opplæring, og m.a. av den grunn er ressursbruken til elevar med særskilde behov redusert. Etter søknad er ungdomsskulen ein av 153 skular i 53 kommunar i Norge som får delta i pilotprosjektet programmering som valfag frå skuleåret Dette er eit prosjekt som er viktig i samanheng med framtidas skule. I framlegg til økonomiplan er det ikkje gjort store endringar i ramma, men dei skal saman med barneskulen og folkebiblioteket vurdera bruken av ressursane til bibliotek Mål: For å stetta dei overordna måla i Strategiplanen har ungdomsskulen bl.a. sosial kompetanse, tilpassa opplæring, lesing i alle fag og vurdering for læring som satsingsområde. Netto driftsutgifter eining ungdomsskule i kr Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Styrka tiltak Ungdomsskulen Skuleskyss Totalt Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 35

121 121 av 266 Eining kultur Årsverk Kulturkontoret Kultursjef 1,00 Sektorleiar 0,10 Kulturkonsulent 0,60 Folkehelsekoordinator 0,40 Bibliotek Biblioteksjef 0,77 Bibliotekmedarbeidar 0,40 Kulturskule Kulturskulerektor 1,00 Kulturskulelærar 1,34 Pr er det 78 elevar som deltek på kulturskulen. Kultur har ingen store avvik når det gjeld forbruk samanlikna med andre kommunar, og vil i stor grad følgja vanleg pris- og lønsvekst. Samanlikna med kostragruppe 3 brukar kultureininga i Samnanger kommune noko mindre pengar. Rådmannsgruppa ønskjer i større grad å støtte opp under kultureininga og folkehelsearbeidet. I den samanheng vurderer me å foreta endringar i organiseringa av kulturområdet. Me vurderer f.t. om ein skal legga heile området direkte under rådmannen, omdisponera delar av kulturleiarstillinga og legge større ansvar på den einskilde sektorleiar for utviklinga av kulturfeltet i kommunen. Kultur og folkehelse er i aller høgste grad sektorovergripande, og det er ein viktig grunn til at me vurderer organiseringa på nytt. Sjå også vedlegg om organisering. I 2017 skal Samnanger folkebibliotek flytta inn i nye lokalar på Bjørkheim. Biblioteklova gjer tydlege føringar på kva eit bibliotek skal vera og kva det skal gjera. Biblioteket skal fremma opplysning, utdanning og anna kulturell verksemd, gjennom aktiv formidling og ved å stilla bøkar og andre media gratis til disposisjon for alle som bur i landet. Vidare så skal biblioteket vera ein uavhengig møteplass og arena for offentleg samtale og debatt. Det lova i praksis seier er at eit folkebibliotek skal verta meir som eit litteraturhus enn å vera det mange forbinder med eit tradisjonelt bibliotek. Samnanger folkebibliotek har ei økonomisk ramme på kr til drifta i 2016, og det er ikkje satt av midlar til arrangement. Det er ikkje planlagt noko auke i den økonomiske ramma anna enn lønsauke. Det gjer at biblioteket må søka ekstern finansiering til arrangement eller søka samarbeid med andre. Biblioteket har tre tilskotsordingar kor ein kan søka om tilskot til arrangement. Det er Fritt ord, arenautviklingsmidlar og tilskot frå Hordaland fylkeskommune. Den viktigaste samarbeidspartnaren vert kulturkontoret. Lokale på Bjørkheim gir rom for samlokalisering. Det er pr. d.d. ikkje teke stilling til om kultur skal flytta ut av kommunehuset og til Bjørkheim, men det er ein diskusjon som må takast i nær framtid. Dette må sjåast opp mot framtidig organisering av kultur, og etablering av tre kontor i biblioteket inneber og auka kostnad til bygget. Det nye lokale på Bjørkheim vil gje nye moglegheiter for fleire og kanskje nye kulturaktivitetar. Nokre av aktivitetane til frivillige lag og organisasjonar kan trekkast inn på biblioteket. Forsamlingsrommet vil gje mogelegheiter for førdrag og ulike type arrangement. Biblioteket er sentralt plassert, og det i seg sjølv opnar moglegheiter for meir bruk av biblioteket. Det nye biblioteket er universelt utforma og dermed er det tilgjengeleg for alle. Samnanger folkebibliotek skal òg vera eit meiropebibliotek kor lånarane kan låsa seg sjølv inn. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 36

122 122 av 266 Mål: For å stetta dei overordna måla i Strategiplanen har kultureininga auka kulturaktivitet, møte mellom menneske og det skapande menneske som satsingsområde. Netto driftsutgifter eining for kultur i kr Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Kulturkontor Bibliotek Kulturskulen Totalt Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 37

123 123 av 266 Sektor helse og omsorg Rådmannen stt framlegg til netto driftsutgifter til sektor for helse og omsorg i kr R 2015 B 2016 B 2017 B 2018 B 2019 B 2020 Admin helse og omsorg. Ansvar * Funksjonshemma. Ansvar Sjukeheim. Ansvar Heimetenester. Ansvar NAV. Ansvar Flyktningekontor Ansvar Helsetunet. Ansvar 33* Sum sektor for helse og omsorg Sektor for helse og omsorg omfattar Samnangerheimen, heimetenesta, tenester til funksjonshemma, Helsetunet og NAV kommune (inkl flyktningar).dagens organisering der tenesteområde som naturleg høyrer saman er organsiert under ein felles leiar gjer det lett å samordna oppgåvene kommunen skal løyse innan og mellom dei ulike einingane. Som del av rådmannsgruppa er det også enklare å få til samarbeid på tvers av sektorane. Mellombels drift utanfor Samnangerheimen og ny sjukeheim har gjort at budsjettarbeidet dei siste åra har vore utfordrande, og det er vanskeleg å samanlikna tala over tid. No er me attende i ny sjukeheim og har fått fordelt utgiftene på dei områda dei høyrer heime. Det gjer det lettare å samanlikna seg med andre. I budsjettarbeidet for sektoren har rapporten Agenda Kaupang laga vore aktivt nytta, og fleire av leiarane har vore i direkte kontakt med Alvdal kommune. Ved nærare utsjekk finn me at me på dei fleste områder driv omtrent som dei andre, men det er nokre unntak. Helse- og omsorgstenestene er svært arbeidsintensiv, og langt dei fleste kronene går til løn. Nedafor er det tabellar som syner kompetanse og årsverk samt kva bemanning ein har i sektoren. Dette er informasjon me meiner er grunnleggjande for vidare arbeid med økonomiplanen. Sektoren er stor og løyser mange pålagde oppgåver med krav om fagleg tryggleik. For å innfri kravet er det fokus både på tal tilsette samt kva kompetanse ein må ha for å løyse oppgåvene. Samhandlingsreforma og kommunereforma påverkar i stor grad kva oppgåver me har og vil koma til å få framover. Både leiarar, tillitsvalte, verneombod og tilsette melder om ein situasjonen der det unntaksvis er mogeleg å gå under den bemanninga me no har. Dette er bakgrunnen for at me har kunne redusera ein del på lønsutgiftene på nokre område, t.d. på stilling på natt. Endrar tal tenestemottakarar seg eller oppgåver fell vekk /kjem i tillegg må ein fortløpande vurdera bemanninga. Kven me skal samanlikna oss med og kva nivå tenestene skal ha i Samnanger er det det politiske nivå som må avgjera. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 38

124 124 av 266 Felles mål for sektoren Fremja helse og førebyggja sjukdom Fagleg forsvarlege tenester Rett og nødvendig kompetanse Utfordringar felles for sektoren Skaffa rett, god og nok kompetanse for å gje fagleg forsvarlege tenester. Dette vert ei utfordring for oss. Me har i dag høg kompetanse generelt og innafor enkelte felt spesielt. I løpet av planperioden vil fleire slutta grunna alder. Av desse har fleire spesialkompetanse som kommunen må ha sjølve eller i samarbeid med andre. I tillegg vert tilbodet me gjev meir komplisert, og me må vurdera kvar ny tilsetjing godt. Kva har me og kva treng me? Lite tydeleg kva tenestenivå ein skal ha i kommunen. Ofte stort sprik mellom kva me kan tilby og forventningar hjå innbyggjarane. Prioriteringar må gjerast. Kva skal/må Samnanger kommune gje av tenester? Dette må signaliserast tydeleg ut. I dag er forventningane svært høge. Tenestetilbod God nytting av tildelte ressursar/effektiv drift Sjukefråvær lågare enn landssnittet handlar om mykje, men ein viktig faktor er økonomi. Med stramare økonomi må ein og redusera i tilbodet. Få engasjert fleire friviljuge. Det er mykje bra arbeid som vert gjort, men det bør vera mogleg å få engasjert fleire. Skal Samnanger kommune til liks med andre greia oppgåvene i framtida, må fleire delta i det friviljuge arbeidet. Samnanger kommune har gode areal i den nye Storstova på Samnangerheimen. Den håpar me kan nyttast. Den nyleg oppretta frivilligheitssentralen kan vera viktig for å få til meir frivillig arbeid. Samnanger kommune treng ein felles strategi i arbeidet knytt til sjukefråvær. Dette er eit viktig satsingsområde. Høgt fråvær er utfordrande både for den tilsette og for Samnanger kommune. Eining helse Einingsleiar (lege 10%) 0,10 Psykolog (60%) 0,60 Helsestasjon (Helsesøster 70% + 50% + 12,5% sekretær ) 1,33 Jordmortenesta (Jordmor 30%) 0,30 Fysioterapitenesta (Kommunefysioterapeut 100%) 1,00 Helsestasjonslege/skulelege (Lege 10%) 0,10 Kommuneoverlege (Lege 30%) 0,30 Helsesekretær (legesekretær 90% + 60% + 70% sjukepleiar) 2,20 Lege kurativ privat praksis 2,00 Fysioterapi kurativ privat praksis 1,00 Psykiatri (Psyk sjukepleiar 80% + 40% + (20% vac) + 50% psyk hjelpepleiar) 1,90 10,83 Eit av satsingsområda i statsbudsjettet er å styrka det førebyggjande arbeidet blant barn og unge. I rådmannen sitt framlegg er det lagt inn kroner til dette. Sidan det ikkje er bestemt konkret kva som skal satsast på, er midlane førebels lagt på sektorleiar sitt budsjett til seinare fordeling. Førebelse tankar er at me ikkje ønskjer å binda midlane opp i fast stilling, men heller jobba fram gode og for dei unge interessante prosjekt som famnar om dei behov/utfordringane ein finn i vår kommune. Samhandlingsreforma, tidleg utskriving frå 2.linje tenesta og krav frå staten om fokus/tilbod om rehabilitering er Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 39

125 125 av 266 krevjande. Med gode fasilitetar på Samnangerheimen vil kommunefysioterapeuten få til ein god del. Me treng likevel meir kompetanse på ergoterapi og teknologi. Med hjelp av styrkingsmidlar frå staten oppretta me i 2016 deltidsstilling for psykolog. Nyoppretta stilling har vore lyst ut fleire gongar utan at det har meldt seg kvalifiserte søkjarar. Me vil sjå om det er mogeleg å samarbeide med andre kommunar eller DPS. Det er peika på høge kostnader innan legetenesta. Ei forklaring på dette er høge kostnader til legevakt. Det vert foreslått å sjå vidare på andre alternative løysingar til dagens samarbeid med Os. Sidan det er høgst usikkert om me klarer å finna anna og rimelegare løysing, er det i økonomiplanen ikkje rekna med innsparingar. Den andre faktoren som medfører høge kostnader er drift av førstehjelpsbilen. Dagens måte å drifta førstehjelpsbilen på ligg utanføre kommunen sitt lovpålagte ansvar. I økonomiplanen er tiltaket avvikla f.o.m Til dess bør ein få utgreidd korleis kommunen kan løysa dei lovpålagte oppgåvene knytt til akuttberedskap. Det er rimelegare å førebyggja enn å reparera. Det er svært ønskjeleg å få større fokus på førebygging. Her bør det skje godt arbeid på tvers av einingane i sektor for helse og omsorg men også i samarbeid med alle einingane. Dei tilsette på helse kan bidra med mykje, men fokuset bør vera på at innbyggjarar tek ansvar for eiga helse. Mål Tilsetja psykolog Laga eit godt prosjekt for førebyggjande arbeid retta mot barn og unge. Eit godt rehabiliteringstilbod. Førebyggja sjukdom og helsesvikt. Meir førebyggjande arbeid. Utgreie mogeleg nytt legevaktsamarbeid. Utfasing av førstehjelpsbilen og samstundes ivareta kommunen sine plikter knytt til akuttberedskap. Netto budsjettramme for helseeininga Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Helsestasjon (1) Jordmorteneste Legeteneste (2) (3) Fysioterapi Psykiatri Psykolog (4) Totalt (1) Psykolog lagt for seg sjølv i 2017 (2) ØH senger inn i 2016 (3) Førstehjelpsbil ut (4) Psykolog Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 40

126 126 av 266 Eining Nav Årsverk Einingsleiar ( 20%, er og leiar for NAV stat i 80%) 0,20 Sosionom 0,90 Jurist 0,30 Flyktningkonsulent (engasjement frå i 2 år) 1,00 2,40 Pr i dag har kommunen motteke 15 flyktningar frå Syria. Dei er i gang med å finna seg til rette. For å motta midlar gjennom introduksjonsordninga må dei gjennomføra opplæring i skule og språktrening/arbeidspraksis. Arbeidet for kommunen er knytt til tiltak retta mot bustad, skule, språkpraksis/arbeidspraksis mm. Om ein kommune lukkast med integreringa avheng i stor grad av korleis dei vert del av lokalsamfunnet. Samspel med innbyggjarane er viktig. Det er få arbeidsplassar i kommunen, og det er ekstra tydeleg/utfordrande når me no tek imot mange flyktningar. Arbeid er viktig for vidare busetjing og kan gje oss utfordringar. Me har erfaringar som tilseier at dei mest ressurssterke flyktningane flytter frå kommunen når dei har. gjennomført den første fasen knytt til opplæring m.m. Mangel på arbeid kan forsterka dette. Dei tilsette på NAV gjer eit godt arbeid for å få personar som treng økonomisk hjelp m.m. over på ulike type tiltak, det vera seg arbeidspraksis, opplæring og andre (statlege) ytingar. Dette gode arbeidet viser m.a. att på reduserte utgifter. Vel så viktig som kostnaden for kommunen er den einskilde si kjensle av å klara seg sjølv. Kommunen fortsatt ha fokus på dette arbeidet, men det er ikkje realistisk å tenka seg store innsparingar på budsjettet. Det er mogleg at me har vore vel optimistiske. Frå vert det stilt krav om aktivitetsplikt for mottakarar av økonomisk sosialhjelp som er under 30 år. I budsjettframlegget er det øyremerkja midlar til tiltaket. Midlane vil mest truleg verta nytta til å engasjera person (ar) som kan fylgja opp sosialklientar som t.d. skal ha arbeidstrening Mål Godt integrerte flyktningar Færrast mogeleg personar på sosiale ytingar og korte ned perioden dei får økonomisk sosialhjelp Lukkast med nyordninga med aktivitetsplikt for brukarar av NAV Netto budsjettramme for Nav i kr Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Nav (1) Flyktningkontor (2) Totalt (1) Reduksjon i tal brukarar på sosialhjelp (2) Mottak av 15 flyktningar i 201 Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 41

127 127 av 266 Eining Funksjonshemma Einingsleiar Vernepleiar Sosionom Sjukepleiar Ergoterapeut Helsefagarbeidar Assistent Barne- og ungdomsarbeider Årsverk 1,00 2,00 0,73 0,72 1,00 4,50 1,55 0,53 12,03 Det er eit stort behov for eit nytt bufellesskap for funksjonshemma. Dei fysiske tilhøva for nokre av brukarane er dårlege. Det same gjeld for arbeidstilhøva til dei tilsette. Me legg opp til ei avklaring om plassering av nytt senter før jul, og det bør då vera realistisk at det kan takast i bruk seinast sommaren Byggeperioden kan verta krevjande om ein vel å bygga på Skottabakken. Me må planlegga godt, og me ser for oss at den tomme avdelinga på sjukeheimen kan nyttast. dagtid det vera seg på eit dagsenter eller i arbeid ville gjort godt. Personar som har trygdeytingar kan sysselsettast i verna arbeidsplass. Det er diverre svært få slike plassar, noko som m.a. har gjort at Samnanger kommune har gått inn og betalt for arbeid til ein del brukarar. Dette viser att i rapporten frå Agenda Kaupang der Samnanger har vesentleg høgare kostnad på arbeidstiltak. I rapporten er det ført under NAV. Me vil utfordra politikarane til å jobba for at det frå sentralt hald vert løyvd meir midlar til oppretting av VTAplassar. I budsjett 2017 er det lagt inn eit sparetiltak på 20% stilling. Dette er mogleg å få til men det er utfordrande og det er ikkje lagt inn vidare i økonomiplanen. Brukarane i eininga er ikkje i tal så mange, men dei individuelle behova er omfattande. Nokre kjem inn under ordninga særleg ressurskrevjande brukarar. Her får kommunen refundert delar av utgiftene. Her kan det vera mogeleg å hente ut meir enn det me gjer i dag. Det er fleire med nedsett funksjonsevne som strevar i kvardagen, og tilbod på Mål Realisera bufellesskap for funksjonshemma Netto budsjettramme eining funksjonshemma Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Dagtilbod (1) Aktivisering Skottabakken (2 og 3) Arbeid (4) Totalt (1) Nytt tiltak, (2)Kartlegging av brukarbehov eksternt (3) Sparer 20% stilling i 2017 (utfordrande) (4) Forhandling og gjennomgang av tilbodet Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 42

128 128 av 266 Eining sjukeheim Årsverk Einingsleiar 1,00 Assisterande leiar (20% = 1 dag kvar veke) 0,80 Sjukepleiar 9,82 Helsefagarbeidar 11,86 Assistent 2,49 Buffer (fast vikar sjukepleiar og helsefagarbeidar) 2,13 Aktivitør (Arbeidsstova) 0,57 Kokk (Institusjonskokk) 1,83 Sjukeheimslege (20% + 10%) 0,30 30,80 Samnanger ligg nær sjukehusa og gjev avansert og omfattande sjukepleie. Pasientar får meir avansert behandling hjå oss enn i enkelte andre kommunar. Kort veg attende til sjukehus og dyktige tilsette gjer mange «umogelege» oppgåver mogeleg i Samnanger. Me ønskjer å halde fram med tilbodet, men ser at stramare budsjett vil kunne avgrensa det handlingsrommet me har hatt fram til no. I økonomiplanen er det lagt opp til å halda tenestene på om lag same nivå som i dag. Dei tilsette er Samnanger sin viktigaste ressurs i dette arbeidet. Samnanger kommune skal ta godt vare på tilsette og syte for at det er mogeleg å gjennomføre oppgåvene me pålegg dei. Me legg i økonomiplanen til grunn at me sel plassar i 2017 for 2,5 mill. kroner. Vidare utover planperioden tilseier befolkningsutviklinga at det er mogeleg for kommunen å halda fram med sal. Utfordringa vert då heller om nokon vil kjøpe. Me har budsjettert me salsinntekter på kr pr. år frå 2018 og ut perioden. Oppgåvene og krav til kompetanse har endra seg dei siste åra. Det er framleis slik at ulike yrkesgrupper kan og har lov til å utføra ulike oppgåver. Me treng alle yrkesgruppene me har i dag, men fordelinga mellom sjukepleiarar og helsefagarbeidarar må endrast. Dette må ein ha fokus på når stillingar vert ledige. Kva kompetanse har me og kva treng me. Dette er ikkje ein diskusjon om kva yrkesgruppe ein ønskjer, men kva kompetanse me treng. Ein direkte konsekvens av å ikkje ha rett kompetanse i høve til oppgåvene er auka bruk av overtid. I dag rekrutterer Noreg kvar 6. elev frå skule inn i helse. Skal me få nok tilsette i 2030 må me rekruttere kvar 3. elev. Dette syner at me får store utfordringar framover og alt no må starte planlegging av korleis me møter desse utfordringane. Både knytt til kompetanse, men og teknologi. Treng gjennomgang av lærlingordninga vår. Bemanning Samnangerheimen 25 institusjonsplassar Dag Kveld Gruppe 1+ 2 (17 pas): 2 sjukepleiar, 2 helsefagarbeidar, 1 Gruppe 1+ 2 (17 pas): 1 sjukepleiar, 2 resp, 1 avd/prod kjøkken helsefagarbeidar, 1 resp, 1 ass/vikar Gruppe 3 (8 pas): 1 sjukepleiar, 1 helsefagarbeidar Gruppe 3 (8 pas): 1 sjukepleiar, 1 helsefagarbeidar Arbeidsstove: måndag og onsdag Produksjonskjøkken: 1 kokk Sjukeheimslege: 1,5 dag kvar veke Lågare bemanning på helg. Natt 1 sjukepleiar, 1 helsefagarbeidar, 1 resp Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 43

129 129 av 266 Mål Gje gode tenester Selja plassar når det er mogeleg Meir rett fordeling mellom dei ulike yrkesgruppene, fleire sjukepleiarar Rekruttera nok og rett personale. Netto budsjettramme Samnangerheimen i kr Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Samnangerheimen (1) (2) (3) (4) (1) Driftar respiratoren sjølve. (2) Opna ikkje post 1 ved innflytting i ny sjukeheim (6 plassar) (3) Selte sjukeheimsplassar til Os (4) Sal av sjukeheimsplassar (5) Endra pleiebehov frå sommaren 2018 og utover (5) Eining heimetenester Årsverk Einingsleiar 1,00 Assisterande leiar (20% = 1 dag kvar veke) 0,20 Sjukepleiar 3,30 Ergoterapeut 0,00 Helsefagarbeidar 6,00 Assistent 0,30 Reinhaldar (praktisk bistand) 2,20 Buffer (fast vikar sjukepleiar 0,6 og reinhald 0,6) 1,20 Aktivitør dagsenter ( aktivitør 48,25% + assistent 34,17% ) 0,82 Sekretær (for alt knytt til Samnangerheimen + sakshandsamar for enkeltvedtak) 1,60 Ressurssjukepleiar demens (for heile sektoren) 0,10 Ressurssjukepleiar palliasjon og kreft (for heile sektoren) 0,20 16,92 Som for sjukeheimen har det betyding for etterspurnaden etter tenestene våre at Samnanger ligg nær sjukehusa. Me har tradisjon for å gje avansert sjukepleie også ute i heimane samanlikna med andre kommunar. Kort veg attende til sjukehus, dyktige tilsette og tett samarbeid med legane gjer mange «umogelege» oppgåver mogeleg i Samnanger. Me ønskjer å halde fram med tilbodet, men ser at stramare budsjett vil kunne avgrensa det handlingsrommet me har hatt fram til no. Me skal leggja til rette for at pasientar tek ansvar for eiga helse og kjenner seg trygge heime. Bruk av teknologi vil vera eit reiskap. Mykje teknologi knytt til pleie og omsorgstenestene er under utprøving rundt i Norge, og me må følgje med om noko er aktuelt for våre innbyggjarar. Her er eit moglegheitsrom som til ein viss grad kan kompensera for strammare rammer. I framlegg til økonomiplan er det lagt til grunn at delar av stilling på natt er halde ledig. Forventningane ute om kva me kan ta av oppgåver er stor. Det vert viktig for oss å få fram kva som er våre oppgåver og kva pasient, pårørande og andre må ta ansvar for. Innsats frå frivillige på mange område vil vera viktig i framtida. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 44

130 130 av 266 Pleie- og omsorgstenesta har i mange år ønskja seg multidose m.a. for å avlasta personalet frå tillaging av medisin. Multidose tilseier at mykje av medisinane til pasientane kjem ferdig pakka ( i doser) frå apotek. Tid vert frigjort og me får redusert risiko for feildosering. I økonomiplan er det lagt inn at heimetenestene kan kjøpa denne tenesta. I planperioden ligg det inne eit dagtilbod drifta av kommune og friviljuge 3 dagar kvar veke. Dagsenter er ikkje ei lovpålagt teneste, men eit viktig tilbod for å førebyggje einsemd og møtast til det gode måltid. Eit godt tilbod gjer det mogeleg for fleire å bu heime lenger. Det er ønskje om å utvida tilbodet. Dette kan truleg berre skje gjennom auka innsats frå dei frå friviljuge. Bemanning heimetenesta Dag: 2 sjukepleiar, 2 helsefagarbeidarar, 3 i praktisk bistand Kveld: 1 sjukepleiar, 1 helsefagarbeidar Natt: 1 helsefagarbeidar Lågare bemanning på helg Mål Gje gode tenester og ivareta tilsette Ta i bruk ny teknologi Meir frivilligheit Førebyggje sjukdom og helsesvikt Ta i bruk multidose Netto budsjettramme heimetenesta Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Dagsenter Heimetenesta (1) Kols og Diabetesteam (med Os og Fusa) Omsorgsbustad Tysse Totalt (1) Meir rett fordeling mellom heimetenesta og Samnangerheimen Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 45

131 131 av 266 Samfunn og utvikling Rådmannen si tilråding til netto driftsutgifter for sektor for samfunn og utvikling i kr Samfunn og utvikling Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Administrasjon Teknisk forvaltning Teknisk drift Sum Tenesteområde, organisasjon Sektor for samfunn og utvikling sine oppgåver er å legge til rette for og gjennomføre ei ønska samfunnsutvikling. Felles for fagområda er ekstern samfunnsutvikling, samfunnsplanlegging, teknisk forvaltning og drift. Sektoren har og eit viktig ansvar for arbeidet med utvikling av kommunen gjennom ulike prosjekt på infrastruktur og gjennom planarbeidet. I 2016 og utover i 2017 vil arbeidet med arealdelen i kommuneplanen og utvikling av Bjørkheim som tettstad vera ei viktig og sentral samfunnsutviklingsoppgåve. Forvaltningsoppgåvene er knytt til planlegging, byggje- og delesaker, brann, kart og oppmåling, miljø og naturforvalting, samt forvalta eigedomsdrifta og sjølvkostområda. Særskilt innanfor miljø og naturforvaltning er det ei auke i tal saker. Teknisk drift har oppgåva med å drifta og vedlikehalda kommunale eigedommar, vegar, vatn og avløp. Vedlikehald og Årsverk 2017 Teknisk forvaltning -Forvaltnig -miljø og friluftstiltak -landbruk -brann 4,60 0,20 *) 0,10 Merknad Bygge-/dele-/plan-/ oppmålingsaker *)kjøper teneste 16 pers inkl 4 befal totalt 9,84 % still Sum Teknisk forvaltning 4,80 Tal tilsette forvaltning 5 Eksl brann Teknisk drift -Veg -VA -Eigedom -Reinhald 0,70 2,42 4,15 8,33 Sjølvkostområde Sum Teknisk drift 15,60 Tal tilsette drift 20 Inkl. adm.sjon/leiing Sum årsverk i samfunn og 20,40 utvikling Tal tilsette 25 Eksl.brann 16 stk brannmannskap reinhald av eigedommar gjeld både for bygga, uteområda, parkar og anlegg. Brann og feiing/tilsyn vert forvalta gjennom eit interkommunalt samarbeid med Bergen brannvesen, landbruk gjennom Bjørnefjorden landbrukskontor og renovasjon gjennom BIR. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 46

132 132 av 266 Mål samfunn og utvikling Gje god kvalitet på tenestene og vera eit sørviskontor som sikrar ei meir heilskapleg samfunnsutvikling, brukarorientert forvaltning og effektiv drift. Delmål -Mål om å verta eit sørviskontor der digitale løysingar kan forenkle og gjera forvaltninga raskar og meir brukarorientert. -Mål om å ha ein tydleg organisasjon der det er viktig å sikre kompetanse og kapasitet til god sakshandsaming, gjennomføre planleggingsoppgåver og utviklingsprosjekt. -Mål om god kvalitet på tenestene gjennom kvalitetsstyring og internkontroll, samt gjennomføra brukarundersøkingar på byggesak, vatn og avløp kvart partalsår. -Mål om mindre enn 3,8% sjukefråver. Utfordringar innanfor sektor for samfunn og utvikling Fleire store reformer i offentleg sektor har vore på høyring i Kommunereforma, ny Vestlandsregion, Hordalandsdiagonalen, politireforma og ei rekke andre større vegprosjekt vil framleis vera pågåande prosessar som Samnanger vil vera ein del av i økonomiperioden. Høyringar som dette er ressurskrevjande sakshandsaming, og dei kjem på toppen av den daglege drifta. Politisk nivå må avklara om det skal brukast tid på høyringar og evt. kva type saker. Kommunane er plikta til i større grad en tidlegare å utarbeida risiko og sårbarheitsanalyser (ROS) for dei ulike tenestene. Kommunen skal vera førebudd på å handtera uønska hendingar som kan oppstå. Beredskapsarbeidet skal ha meir fokus og det må brukast meir ressursar på ROS-arbeid enn tidlegare. Tilsyn av fylkesmannen pålegg Samnanger å laga ny overordna ROS-analyse innan Innan for sektoren er tverrfagleg samarbeid blitt viktigare i både ekstern og intern planlegging. Særskilt gjeld det folkehelse, miljø og plan. Sjølv om teknisk forvaltning og kultur er organisert i to ulike einingar, er det fleire der som i større grad sakshandsamar saker direkte for rådmann/sektorleiar. I ein liten organisasjon som Samnanger kan begge einingane med fordel, for å få ein meir heilskapleg og tverrsektoriell planlegging, verta lagt direkte under rådmann/sektoren for samfunn og utvikling. Sjå drøftingar om organisasjonsendringar annan stad i økonomiplanen. Likeeins bør kommunen og vurdera den politiske utvalstrukturen for plansaker og tekniske saker i framtida. Samnanger har og hatt forvaltningstilsyn der kommunen er pålagt å etablera system for internkontroll på alle tenesteområda. Dette er svært ressurskrevjande og føreset ei stor involvering frå økonomi- og personalavdelinga og alle einingane. Den delen som står att er å implementera ei digital løysing for eit kvalitetsstyringssystem som handterer internkontroll, ros-vurderingar, avvik og rapportering. Arbeidet er i gang og kan vera etablert ute i einingane i løpet av våren Kommunen satsar tungt på Bjørkheim som kommunen sitt framtidige senter. Tysse står framleis som kommunesenteret i Samnanger, og det kan vera naturleg så lenge kommunehuset finst der. Kommunen har med nytt VA-anlegg, bibliotek, kai, park og badevik tilrettelagt for ei positiv nærings- og bustadutvikling på Bjørkheim. I kommuneplanen bør kommunen ta stilling til funksjonane til dei to tettstadane og kva betyding det har for sørvisen kommunen skal tilby innbyggarane. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 47

133 133 av 266 Det er knytt opp mykje areal pr brukar i nokre av dei kommunale bygga, jf Agenda Kaupang. Overskot på areal saman med eit stort etterslep på vedlikehald gjer særskilt kommunehuset og ungdomskulen kostbare å drifta. Utgiftene kan reduserast ved å selja bygg eller byggja dei om til bustader. Bortfall av vedlikehaldsbehov her kan overførast til andre tenesteområde og til vedlikehald av dei andre kommunale bygga. Tilstanden på mange av dei kommunale vegar er svært dårleg. Teknisk drift har utarbeidd ein tilstandsanalyse og vist vedlikehaldsbehovet for alle kommunale bruer og vegar. Totalt er behovet på nesten 15 millionar kroner. Løyvingane i budsjettet vil avgjera kva tiltak og når ein får utført vegvedlikehaldet dei neste åra. I 2016 var det ikkje prioritert midlar til vegvedlikehald og særskilt for ei rekke vegar og bruer er det no kritisk om dei ikkje vert utbetra. I økonomiplanen er det forslått ei rekkje tiltak som er i kategorien nødvendig (rødt) innan 1-2 år. For å få ei felles forståing av behovet for vedlikehald framover bør kommunen utarbeida retningsliner for kva vegar som skal ha prioritert vedlikehald, veglys og brøyting. Leidningsnettet for vatn- og avløp på Ytre- Tysse og Indre-Tysse er svært gamalt og dårleg. Det hastar å få dette utbetra. I 2016 var det ikkje kapasitet til å få starta dette arbeidet, og det ser heller ikkje ut til å vera det i Investeringsprosjektet er no forslått utsett til Det er ikkje kapasitet i organisasjonen til å starta opp nye prosjekt før ei rekkje pågåande prosjekt er avslutta. VA-prosjektet på Bjørkheim har vore eit krevjande prosjekt. Det skal etter planen skal avsluttast tidleg i 2017, men det er i tillegg ei rekkje tiltak og avtalar som skal følgjast opp med grunneigarar på Bjørkheim. Våren 2017 vil det gå med ein del tid til å ferdigstille kunstgrasbana i Hagabotnane. Teknisk drift har i dag ein traktor, ein lastebil og ein Pickup i tillegg til ein del brøyteutstyr. Både bilparken og utstyret er gamalt og det treng fornyast. For å halda ein viss bilstandard i framtida er det lagt opp til leasing. For traktor og lastebil vert det ein relativt høg kostnad knytt til td kjøp/leasing om ein ser på brukstida på desse. Alternativet er å sette ut oppgåver der det er behov for traktor og lastebilen for å unngå desse investeringane. Utfordringa med det er at desse oppgåvene er knytt til teknisk vakt og beredskapen for brøyting. Ein ville dermed ikkje få dei innsparingane som berre er knytt til kjøretøya, og samla sett kan totalkostanden verta høgare. Pickupen er i dagleg beredskap på vatn og brukt til salting vinterstid. I 2017 er det forslått leasing av ein ny Pickup. Det vert gjort ei kostnytteanalyse for prioritering mellom traktor og lastebil i Føringar Nasjonale føringar og Tilsyn- dei mest sentrale; Vatn og helse - reint drikkevatn. Digitalisering av tekniske tenester. Øyremerka statstilskot til kommunalt byggvedlikehald - sysselsettingmidlar Tilsyn El-tryggleik og HMS - internkontroll. Tilsyn Brann tryggleik Tilsyn Beredskap; overordna ROSanalyse. Tilsyn Internkontroll og kvalitetsstyring Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 48

134 134 av 266 Lokale føringar/planar/vedtak - Av lokale vedtak er desse styrande for sektoren; Kommuneplan mål om kvalitet på tenestene Ferdigstille arealdelen i kommuneplanen og trafikksikringsplanen i Starte opp arbeidet samfunnsdelen i kommuneplanen og kystsoneplanen i 2018/19, jf KL og årshjul. Brannvakt på dagtid til teknisk drift, KS-sak 05/16 Totrænavegen rassikring, jf Geolograpport, FS-sak 19/16 Veg til Hagabotnane vert vurdert i samband med arealplanen, jf svar på interpellasjon datert Vedlikehaldsplan for vegar og bruer, inkl. Nyutløtrævegen KS-sak 53/16 Styringsgruppa økonomiprosjektet; vidareføre økonomisk analyse, jf Agenda Kaupang med følgjande moglege tiltak; o Effektivisera byggesakshandsaminga o Effektivisera vegdrifta o Redusera eigedomsmassen o Redusera brannutgifter Teknisk forvaltning Særleg prioriterte arbeidsoppgåver i I Agenda Kaupangrapporten er det peika på eit innsparingspotensiale innanfor på følgjande tiltak: o Raskare sakshandsaming/rimelegare kostnad for kommunen o Redusera utgifter til brann Forvaltning - Administrasjon, plan, deling og oppmåling Innafor teknisk forvaltning er det store krav til å levera tenester til høg kvalitet innan gitte tidsfristar. Gebyra er knytt til faste tidfristar, og det kan gje kommunen tap av inntekt om dei ikkje vert haldne. Kontoret har godt kvalifisert personale og jobbar systematisk for å få ned sakshandsamingstida. Teknisk har som mål å vera eit sørviskontor og å ta i bruk nasjonal felles digital byggesaksportal der søkjarar kan søkja om byggeløyve m.m. på ein enklare og meir effektiv måte. Kontoret vil og ta i bruk felles mal for alle kommunar for å forenkla arbeidet til både dei som utformar og brukar reguleringsplanar. Elektronisk tinglysing vil verta innført i Forvaltning av framtidas tekniske kontor føreset gode digitale verktøy og løysingar. Nasjonalt er det krav om digitale tenestene i offentleg sektor for å få ei meir effektiv teneste for innbyggarane og næringslivet. Det er behov for ressursar i 2017 til ei kartlegging av behov og nødvendig framtidige investeringar. Dette prosjektet vil inngå i eit felles prosjekt og midlane er sett av på sektor for organisasjon. Miljø og friluftstiltak Innan miljø og friluftstiltak vil arbeidet med miljøforureining og samarbeid med BIR halda fram. I 2017 og framover vil dette arbeidet ikkje føra til ekstra kostnad for kommunen. Opprydding i strandsona nedanfor Samnangerheimen er nødvendig tiltak i Arbeidet med rydding av området og tilrettelegging for ein uteplass ved sjøen er stipulert til kr I framlegget til økonomiplan er det sett av kr til tiltaket. Brann og feiing Brann og feiing er lagt til teknisk forvaltning, og vert utført gjennom eit interkommunalt samarbeid med Bergen Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 49

135 135 av 266 Brannvesen. Bergensalliansen og medlemskommunane der har arbeidd fram eit framlegg til interkommunalt brannsamarbeid Vest Brann som vert knytt opp til Bergen brann. Dette er gjort for å eit fagmiljø med høg kompetanse. Det er naturleg at Samnanger vert del av denne. Det er f.t. usikkert om det medfører ekstra utgifter for Samnanger all den tid me allereie har etablert eit samarbeid. Samnanger har sett i verk tiltak om å rekruttera tilsette i kommunen som brannmannskap på dagtid, jf KS-sak 05/16. Med kommunalt tilsette som brannbefal vert kostnaden på brann redusert. I løpet ein to årsperiode tek ein sikte på at alle brannbefal er tilsett i kommune. Opplæring av deltidsbrannpersonale er prioritert frå staten og det er sett inn midlar i rammetilskotet til kommunen til dette. Me har lagt inn kr ekstra til kursmidlar brannpersonalet. Landbruk Samnanger kommune er med i det interkommunale kommunesamarbeidet Bjørnefjorden landbrukskontor i lag med Os, Fusa, Tysnes og Samnanger. Fusa kommune har det formelle ansvaret og er hovudkontoret. Samnanger kommune skal i fylgje inngått avtale betala 13 % av netto driftsutgifter og eit kommunalt tilskot til veterinær. Totalt utgjer dette kr i Veterinærstillinga er vakant f.t og det er usikkert om ny rekruttering vil føra til auka kostnader. Økonomi Budsjettet for teknisk forvaltning er konsekvensjustert frå 2016 til Eininga har redusert noko på kurs og bruk av konsulent, samt lagt inn auke i kommunale gebyr og avgifter, jf eiga sak. Auken i gebyra har medverka til ein nedgang i netto driftsutgifter Teknisk forvaltning Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Stab Brann og feiing Miljø og landbruk Totalt Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 50

136 136 av 266 Teknisk drift Teknisk drift har utarbeidd statusrapportar og planar for utbetring av veg, vatn og avløp. Etterslepet på vedlikehald og behov for fornying av infrastrukturen er stor. Det trengs ein del store utbetringar, særskilt på veg- og avløpssida. I Agenda Kaupangrapporten er det peika på eit innsparingspotensiale ved å o Effektivisere vegdrifta o Redusera eigedomsmassen Vatn og avløp Vatn og avløp er sjølvkostområde, og ramma for tiltak for utbetring vil vera avhengig av kva nivå kommunen set på dei kommunale avgiftene. Auken i avgiftene vert handsama i eiga sak. Det vert rekna med ca nye årsabonnentar i frå Kommunen held fram med arbeidet for å få kopla på eksisterande bustader langs eksisterande nett. Det er nødvendig å gjennomføra ei rekkje tiltak som sikrar tryggleiken og kvaliteten på drikkevatnet. Budsjettet er konsekvensjustert med kr til nødvendig vedlikehald og inngjerding av Myra vassverk. Nytt straumaggregat i Myra vassverk til kr er lagt inn i 2017 i investeringsbudsjettet. Det er behov for ny trykktank i både Rolvsvåg og Nordbygda for å få ei sikrare vassleveranse. Investeringa i Rolvsvåg er prioritert i 2017 og i Nordbygda i Nytt VA-leiingsnett på Ytre-Tysse og ny vassledning til Indre-Tysse vert priortert frå Teknisk drift har mange store pågåande prosjekt i Det er ikkje kapasitet til å starta nye prosjekt før VAprosjektet på Bjørkheim og kunstgrasbana er avslutta i løpet av Avtalen om å sette ut drift av vassverka til Bergen Vann vil verta vurdert i ei kost-nytte analyse i løpet av Eigedom Det er gjennomført ei tilstandsanalyse etter ROS-prinsippet for alle kommunale eigedomar. Med alle registrerte tilstander er det eit vedlikehaldsbehov på totalt 23,7 millionar. Det er registrert 7 store avvik med store og alvorlege konsekvensar og 9 vesentlege avvik med store alvorlege konsekvensar, der mesteparten er knytt til kommunehuset og ungdomsskulen. Utbetring av desse avvika kan stipulerast til 5,4 millionar og alvorsgraden i avvika tilseier snarleg gjennomføring. Eigedomsbudsjettet dekkjar kommunale utleigebustader, formålbygg (skular, barnehagar, sjukeheim, rådhus, kulturbygg, idrettsbygg) og ei rekkje andre bygg. Husleigeinntektene er auka i tråd med prisindeksten og handsama i eiga sak. Samnanger har dei siste åra prioritert og investert i ny sjukeheim, barnehagar, barneskule, helsetun og i 2017 nytt bibliotek. 92,5% av bruttoinvesteringsutgiftene til kommunen går til investering i eigedom. Figurane nedanfor viser fordelinga av avskrivingane i Investeringsutgiftene til den nye Samnangerheimen er ikkje med i desse tala. Desse avskrivingane kjem med i Kostratala for Ei fordeling av kostnadane til eigedomsforvaltninga pr. m2 visar prioriteringa kommunen har gjort med å investera i nye/rehabilitera eigedomsmassen. I 2015 betalte Samnanger 24% av utgiftene i form av avskrivingar på bygg hovudsakleg til barneskulen og barnehagane. Driftsutgiftene utgjorde 65% og 10% ble brukt til vedlikehald. Låge utgifter til vedlikehald gjennom fleire år har ført til etterslep og eit stort vedlikehaldsbehov særskilt på kommunehuset og Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 51

137 137 av 266 ungdomsskulen. Pga. at avskrivingar er del av reknestykket vil kommunar med nyare bygningsmasse koma ut med høge utgifter utan at det nødvendigvis er tyngjande for driftsbudsjettet. Me vil arbeida meir med desse problemstillingane m.a. vil det verta utarbeidd ein eigedomsanalyse i forkant av budsjettet for Agenda Kaupang foreslår som tiltak for å betra økonomien å redusera eigedomsmassen for å redusera driftsutgiftene til kommunale bygg. Dette kan gjennomførast ved å: -Selja utleigebustader som kommunen ikkje bør ha driftsansvar for. Både Prestebustad og «legebustaden» og er foreslått selt i Redusera arealet på formålsbygg som i økonomianalysen har for mykje areal pr brukar. Det er særskilt vist til barnehageog skulelokale. Eit alternativ er å slå saman barnehagane og 1-10 skule. Eigedomsmassen kan då verta redusert med å utfase ungdomskulebygget eks. bassengbygget. Særleg ungdomsskulen er eit kostnadskrevjande bygg frå 1962, og den har eit stort nødvendig framtidig vedlikehaldsbehov. Det vert elles vist til rådmannen sine kommentarar for tiltaket knytt til 1 10 skule. -Kommunehuset vil i framtida ha ein del ledig lokale. Huset har omtrent ikkje ventilasjon og det er alvorlege HMS-avvik. Store investeringar er nødvendig om det skal fortsett vera eit kontorbygg. Ei ombygging med evt kombinasjon med bustader eller sal til bustadføremål bør verta vurdert i økonomiplan perioden. -Vurdera å samle teknisk drift sin verkstad og brannstasjon. Kan føra til meir effektiv dagleg drift. Dette krev nybygg. Brannstasjonen treng noko ombygging for å tilfredstilla HMS-krav, og ei samlokalisering bør verta vurdert før det vert gjort nye investeringar. Brannlokala kan vera attraktive som gasjeanlegg for bustader på Indre-Tysse. -Vurdera framtidig bruk av den gamle barnehagen i Nordbygda. Prioriterte vedlikehaldstiltak i eigedomsbudsjettet ; -Vedlikehaldsbudsjettet for utleigebustader er auka opp med kr Kommunen finansierar delar av auken med statstilskot på kr øyremerka sysselsettingstiltak. Vedlikehaldet til formålsbygg er auka opp i økonomperioden med kr kvart år. Kva bygg som skal vera i bruk og storleiken på vedlikehaldspotten er styrande for prioriteringa og kva tiltak som kan gjennomførast. I investeringsbudsjettet i 2017 er det lagt inn ny varmepumpe på barneskulen. Det er foreslått å selja prestebustaden og «legebustaden» i Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 52

138 138 av 266 Reinhald Reinhaldsavdelinga har ansvar for alt reinhaldet i dei kommunale bygga. Det er etablert brukaravtalar og reinhaldsplanar med alle einingane. Einingsleiarane er brukaransvarleg for sine kommunale bygg. Reinhaldet i kommunale bygg kan i løpet av økonomplanperioden verte dreve meir effektivt. Avdelinga er i gang med å gå over til meir maskinelt reinhald og meiner dei på sikt kan nå same reinhaldsnorm som Bergen kommune. Spesielt ungdomsskulen og Vassloppa har relativt store areal fordelt på få brukarar. Ein reduksjon i eigedomsmassen vil gje størst nedgang på reinhaldsutgiftene. Kommunale vegar Det er gjennomført ei tilstandsanalyse gjennom Famac-vedlikehaldsplan for veg. Analysen er gjort ut frå ROS-prinsippet og viser eit etterslep på om lag 15 millionar kroner. Det er sett av kr. 3 mill på fond til opprusting av vegen til Hagabotnane. I ettertid har det og kome fleire innspel på ulike traseval, som må verta vurdert i samband med arealplanen, jf svar på interpellasjon den kommuneplanen skal handsamast våren I økonomiplanen er det lagt inn kroner til fast dekke i Agenda Kaupang har som eit tiltak å redusera vegdrifta. Dette kan gjennomførast med følgjande driftstiltak; -Overføra mindre vegar som naturleg ikkje ligg til eit kommunalt ansvar. I framlegg til økonomiplan er det gjort framlegg om at Nyutløtrævegen vert overført til private mot eit vederlag på kr , og vilkår om å oppretta veglag. Det er inngått brøyteavtale for vinteren og vegen er rydda for noko bukser og kratt, samt skifta noko av dekket. Kommunestyret har vedteke så stille nedklassifisering av kommunale vegar i bero, jf KS-sak 02/16. Nedanfor følgjer utdrag av vedlikehaldsplanen og vedlikehaldstiltaka som er lagt inn i økonomiplanen. Kommunen får i løpet av 2017 overført frå fylket vegen gjennom Ytre-Tysse. Vegvesenet har driftsavtale ut 2017 og har gjennomført utbetring på avtala punkt. -Rusta opp vegane for på sikt få lågare driftskostnader. Nedanfor viser oversikt over behov for tiltak på vegar og kostnaden med å gjennomføre vedlikehaldet. Vegane står ikkje i prioritert rekkjefølgje. Vedlikehaldsplan og tildelte ressursar vil avgjera kva som lar seg gjennomføra. Oversikten visar driftstiltaka og investeringane som er lagt inn i økonomiplanperioden. Av det som er prioritert frå rådmannen er investeringstiltak som skal redusera risikoen for rasfare i Totrænavegen og sikring av farlege bruer på Tysseland og Jarland. I tillegg kjem kroner i driftsbudsjettet til asfaltering. Ei rekke andre tiltak treng også midlar, rekkverk, fjellreinsk, utskifting av veglys er nokre døme Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 53

139 139 av 266 Tiltak vedlikehald av kommunale vegar i fordelt på tiltak Tiltak Vegstrekning Meter Kostnad Gj.føring Merknad Overføring til private Nyutløtrævegen Jan 2017 Valt - Overføring til privateveglag Asfalt Bygdavegen Ikkje valt - Drift kr til asfaltering Vågabygdvegen Lønnebakken Tyssereinane Inntil ungdomsskulen Indre Tysse - Fjordtønna Tveit- Haga Bjørkhaugen Steinslandsvegen Jarlandsvegen Prestavegen Fjellheimsvegen Sum dekke Brureperasjon Tysselandsvegen Valt Invest. jf Brurapport-tilsyn Jarlandsvegen Valt Invest. jf Brurapport-tilsyn Sum brureperasjon Rekkverk Liavegen og 2020 Valt Invest. 1,25 mil kvart år i Tyssereinane Inntil ungdomsskulen Indre Tysse- Fjordtønna Tveit-Haga Bjørkhaugen Raunekleivvegen Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 54

140 140 av 266 Sum rekkverk Fjellskjæring Totrævegen mill ,5 mill Valt - Invest. Pri 1. jf Geolograpport - Prosjektering Valt- Omlegge del av veg Inntil ungdomsskulen Ikkje valt - Drift Kr fjellreinsk/div- driftstiltak kvart år Indre Tysse Fjordtønna Liavegen Fjellheimsvegen Sum fjellskjæring Busk og kratt Diverse vegar Veglys Diverse vegar 207 pkt Ikkje valt - Driftstiltak kr kvart år Anna vedl. Diverse vegar Ikkje valt - Driftstiltak kr kvart år Økonomi (i 1000 kr) Budsjettet til teknisk drift er konsekvensjustert. Eininga har fått kompensert til dels med prisstigninga. For eigedom og reinhald er auken i budsjettet drift av Samnangerheimen. Teknisk drift Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett VA-sjølvkost Eigedom Veg og kai Reinhald Totalt Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 55

141 141 av 266 Oppsummering Det treng særleg fokus og meir systematisk arbeid med internkontroll og kvalitetssikring innanfor alle tenesteområde. For å få til ei meir heilskapleg og gjennomgåande samfunnsplanlegging på eksterne og interne planar bør det gjerast organisatoriske tilpassingar i kultur- og teknisk forvaltning. Målet er å få til «ein rød tråd» i plan og system, og få til ein meir effektiv bruk av organisasjonen sine ressursar og gjennomføringsevne. Sektor for samfunn og utvikling ønskjer å gje god sørvis og kvalitet på tenestene som igjen gjev eit godt omdømme. Digitalisering av tenestene vil då vera viktig føresetnad i framtida. For å få ned driftsutgiftene i sektoren vert det foreslått å redusere eigedommar som treng vesentleg investering. Både kommunehuset og ungdomsskulen har vesentlege HMS-manglar som ikkje kan «skubbast» noko særleg lenger ut i tid. Kommunen kan med å utfase bygg prioritera andre viktig eigedommar og redusera etterslepet på vedlikehald. Vegvedlikehaldet har dei siste åra ikkje vore priortert i budsjettet og teknisk drift har ikkje hatt midlar til reperasjon av vegdekke eller anna vedlikehald. I denne økonomiplanperioden er det lagt inn tiltak som sikrar nokre vegar mtp ras og det er også funne rom til nødvendig sikring av to bruer. I 2017 har me også sett av driftsmidlar til asfaltering. Kommunen får overført vegen gjennom Ytre-Tysse frå fylket i Det vil auke behovet for kommunale tenester på veg mykje, noko som bør bety ein ny gjennomgang av kva vegar som fortsett skal vera kommunale og kva standard dei skal ha. Etterslepet på vegvedlikehaldet er stort, og det vil ta mange år å kome opp på ein viss vegstandard om løyvingane held fram som i tidlegare. Ein gjennomgang av standard på kommunale vegar og vedlikehaldsplan for vegane er nødvendig og vil verta lagt fram som eiga sak i løpet av våren. Det er ikkje løvd driftsmidlar til vegvedlikehaldet i økonomiplanen for åra Ei rekkje vegar vil då forfalla ytterlegare, og det er ein risiko for at vegar vil stå i fare for å verta stengte. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 56

142 142 av 266 Sektor organisasjon Rådmannen si tilråding til netto driftsutgifter for sektor organisasjon i kr R 2015 B 2016 B 2017 B 2018 B 2019 B 2020 Administrasjon organisasjon Ansvar 50* Stabsfunksjonar. Ansvar 51* Div. fellesutgifter. Ansvar 52* Sørvissenter. Ansvar Politisk nivå og revisjon Ansvar Samnanger kyrkjestyre og andre livssynsorganisasjonar. Ansvar Sum sektor organisasjon Sektor organisasjon omfattar stabstenester og sørvissenter. Budsjettmessig ligg òg politisk nivå og revisjon, diverse fellesutgifter samt tilskot til kyrkjestyret og andre livssynsorgan til denne sektoren. Organisasjon og administrasjon Lønsutgiftene til sektorleiar organisasjon er budsjettert på dette ansvaret. Sektorleiar har på vegner av rådmannen ansvaret for å leia og følgja opp tenestene i sektoren. Type stilling Stillingsprosent Sektorleiar organisasjon 100% Utfordringar for heile sektor for organisasjon Prioritering av stillingsressursar Sektor for organisasjon har eit relativt breidt ansvarsområde. På fleire område brukar me av kapasitetsmessige årsaker minimalt med stillingsressursar. Dette gjeld for eksempel innkjøp og arbeid med overordna planlegging og kvalitetssikring innanfor sektoren sitt ansvarsområde. Leiarane i sektoren må bruka det meste av arbeidstida si til heilt nødvendige drifts- og forvaltningsoppgåver, og det blir lite tid til planleggings- og utviklingsarbeid. Prosjektplanlegging og -gjennomføring Det har vore ei utfordring at det i for liten grad blir sett av ekstra stillingsressursar når det skal gjennomførast større prosjekt i eller i regi av sektor for organisasjon. Prosjektarbeid kjem vanlegvis på toppen av dei prosjektansvarlege sine ordinære arbeidsoppgåver. I planlegginga av framtidige prosjekt bør me bli flinkare til å vurdera ressursbehovet realistisk, og om nødvendig setja av ekstra stillingsressursar dersom dette er praktisk mogleg. Med dette som bakgrunn er det ikkje foreslått utskifting av rekneskap- og lønssystemet Agresso i 2017, sjølv om dette er ønskeleg. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 57

143 143 av 266 Føreslegne tiltak i økonomiplanperioden: Digitalisering av tenester. Forprosjekt og gjennomføring. Stabsfunksjonar Stabsfunksjonar er økonomikontoret og løns- og personalkontoret. Stillingsramme Merknad Økonomikontoret 190% Løns- og personalkontoret 250% Inkludert mellombels stilling på 50%. Den er foreslått teke bort frå Målsettingar: Få på plass elektronisk overføring av timelister frå turnussystem til lønssystem. Unngå feilutbetalingar av løn. Ta beslutning om eventuelt skifte av lønssystem/økonomisystem i Utfordringar: Sårbarheit Ei grunnleggjande utfordring er at sektoren har nokre enkeltpersonar med spesialkompetanse, og at me er svært sårbare for sjukefråvær m.m. hos desse personane. Dette har me fått erfara i Ressurssituasjonen er ikkje slik at me kan ha meir enn ein person med spesialkompetanse på mange område, og dette gjer oss sårbare. Det er vanskeleg å sjå korleis dette kan unngåast. Utskifting av personale Det vil ved starten av 2017 ha vore utskifting av alle tilsette ved løns- og personalkontoret i løpet av ein periode på halvtanna år. Det er utfordrande når alle tilsette på ein liten arbeidsplass sluttar i løpet av så kort tid, mellom anna på grunn av opplæringsbehov for nytilsette. Me håpar at me i løpet av 2017 vil vera i normal gjenge igjen. Arbeidsmengd Omfanget av oppgåver på økonomikontoret har auka dei siste åra, mellom anna som følgje av innføring av eigedomsskatt på alle typar eigedomar i Stillingsressursane har ikkje vorte auka. Arbeids-/oppgåvemengda ved økonomikontoret er i dag for stor i forhold til stillingsressursane. Manglande elektronisk overføring av timelister Kommunen har i dag ikkje løysing for elektronisk overføring av timelister frå turnussystem til lønssystem. Dette gjer at timelister må punchast manuelt inn i lønssystemet, ei løysing som er både tungvint, lite effektiv og aukar risikoen for feilutbetalingar. Det er behov for å få på plass løysing for elektronisk overføring av timelister m.m. frå turnussystem til lønssystem. Det må også sjåast på andre tiltak som kan redusera omfanget av feilutbetalingar av løn. Lønssystem Det har vore diverse utfordringar med kommunen sitt noverande lønssystem dei siste åra. Det bør gjerast ei evaluering av dette i 2017, med tanke på eventuelt skifte av løns- og økonomisystem i Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 58

144 144 av 266 Føreslegne tiltak i økonomiplanperioden: Kjøp av løysing for elektronisk overføring av timelister frå turnusssystem til lønssystem. Kjøp av elektronisk timeliste-/fleksitidssystem m.m. Reduksjon av 50% konsulentstilling med verknad frå sommaren Denne stillinga er for tida knytt til løns- og personalkontoret, men var tenkt som sakshandsamar for rådmannsgruppa. Den kjem på toppen av den faste bemanninga ved kontoret. Diverse fellesutgifter På dette ansvaret vert det ført diverse utgifter som ikkje høyrer inn under bestemte einingar eller tenesteområde. Døme på dette er utgifter til forventa lønsauke i samband med mellomoppgjeret i 2017, kjøp av bedriftshelsetenester, tilleggsløyvingar og løn til hovudtillitsvalde som har frikjøpt arbeidstid. Føreslegne tiltak i økonomiplanperioden: Abonnement på full tilgang til Kommunal Rapport sitt Kommunebarometer Eining for sørvissenter Eining for sørvissenter har mellom anna ansvar for arkiv, postmottak, ekspedisjon, politisk sekretariat og IKT. Type stilling Stillingsprosent Einingsleiar 100% Sekretærar fellestenester 175% IKT-konsulentar 200% Målsettingar: Ferdigstilla arbeidet med ny arkivplan for Samnanger kommune. Dette arbeidet må inkludera å få på plass plan for arkivlokale i kommunen. Utarbeida og fastsetja tidsplan for overgang til digitalt arkiv/digital saksbehandling. Gjennomgang, systematisering og lagring av delarkiv som er samla inn frå dei kommunale einingane. Utarbeida og fastsetja utskiftingsplan for PC ar for tilsette og elevar ved skulane. Utfordringar: Auke i dokumentmengd Talet på journalførte dokument pr. år i kommunen sitt arkiv- /saksbehandlingssystem (Websak) har auka mykje dei siste åra. Det har vore omtrent ei dobling i perioden frå 2011 til Dette gjer òg at arbeidsmengda for dei tilsette ved sørvissenteret har auka. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 59

145 145 av 266 Delarkiv frå einingane Sørvissenteret har dei siste åra henta inn delarkiv frå andre einingar i kommunen, men det er framleis fleire delarkiv igjen ute i einingane. Det er eit omfattande arbeid for sørvissenteret å gå gjennom og systematisera delarkiva. Det er også ei utfordring at kommunen ikkje har tilstrekkeleg med godkjende lokale å plassera arkivmaterialet i, jf. avsnittet nedanfor. Arkivlokale Kommunen har fleire arkivlokale som ikkje oppfyller krava i lovverket. Dette gjeld mellom anna krav til branntryggleik. Det er behov for å laga ein plan for korleis kommunen skal få på plass nok godkjende arkivlokale. Planen må omfatta både lokalisering og finansiering av arkivlokale, eller eventuelt finansiering av kjøp av meir arkivplass hos Interkommunalt Arkiv Hordaland. Papirlaust arkiv/papirlaus saksbehandling Samnanger har førebels ikkje gått over til papirlaust arkiv/papirlaus saksbehandling, slik mange andre kommunar har gjort. Planlegging og innføring av papirlaust arkiv/papirlaus saksbehandling vil måtte organiserast som eit eige prosjekt, og det må setjast av nødvendige prosjektressursar. Det er truleg ikkje realistisk å få dette til i Administrative rutinar Det er behov for gjennomgang av ein del administrative rutinar i kommunen. Dette gjeld mellom anna rutinar i einingane som har direkte betydning for sørvissenteret. Det er også behov for meir opplæring i arkiv-/administrative rutinar for tilsette i einingane. Digiale tenester for innbyggjarar/publikum Samnanger har med nokre unnatak kome relativt kort når det gjeld digitale tenester for innbyggjarar. Dette gjeld mellom anna digital post, søknads- og innsynsløysingar og karttenester. Styresmaktene har forventningar om at kommunane skal få på plass diverse digitale løysingar dei nærmaste åra. I Samnanger bør det i første omgang lagast ein plan for digitalisering av tenester. Det vil truleg vera nødvendig med ekstern konsulenthjelp for å utarbeida denne planen. Det må også påreknast kostnader for å få på plass og drifta nye digitale tenester/løysingar. Det er heller ikkje nødvendigvis slik at nye digitale løysingar frigjer stillingsressursar i kommunen. PC ar for tilsette og elevar Kommunen har mange PC ar, både for tilsette og elevar ved skulane. Kommunen sitt IT-budsjett er ikkje stort nok til at me kan ha ønska utskiftingstakt på eksisterande PC ar. Med dagens budsjett vil talet på PC ar (for eksempel elev- PC ar) måtte reduserast. Informasjonstryggleik Kommunen har utfordringar når det gjeld informasjonstryggleik. Det er behov for å arbeida meir systematisk med dette. Kanskje vil det også her vera nødvendig med ekstern bistand. Føreslegne tiltak i økonomiplanperioden: Gjennomføring av fase 3 i oppgradering av arkiv-/saksbehandlingssystemet Acos Websak. Forprosjekt digitalisering av tenester. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 60

146 146 av 266 Politisk nivå og revisjon Politisk nivå og revisjon omfattar kommunestyret, formannskapet, ulike råd og utval, gjennomføring av val, stønad til politiske parti og kjøp av revisjonstenester. Det er i budsjettet for 2017 ikkje lagt opp til endra aktivitet under politisk nivå og revisjon, med unnatak at det er lagt inn utgifter til gjennomføring av stortings- og sametingsvalet 2017 der det vert foreslått å gje møtegodtgjersle til medlemmer av røystestyra (noko dei ikkje har hatt tidlegare) I siste året av økonomiplanperioden (2020) er det lagt inn ei innsparing i utgifter til møtegodtgjersle for folkevalde. Utgangspunktet for dette er ein reduksjon i tal kommunestyrerepresentantar og medlemmer i formannskapet og evt naturutvalet i neste valperiode ( ). Føreslegne tiltak i økonomiplanperioden: Innføring av ordning med møtegodtgjersle til medlemmer av røystestyra. Reduksjon i tal folkevalde i neste valperiode. Kontrollutvalet har sendt over til ordføraren sitt framlegg til budsjett, og dette vert ikkje tatt stilling til av rådmannen. I økonomiplan har me regulert løyvinga i 2016 med 3%. Dei har her bedt om ein vesentleg større auke enn prisjustering. M.a. ønskjer dei kroner til forvaltningskontroll og selskapskontroll ein auke på kroner frå Funksjon Rekneskap 2015 Rev.budsjett 2016 Budsjett 2017 Revisjon Kontrollutval * Sum 110* *I 2016 vart det løyvd ekstra i samband med innhenting av tilbod revisjon. Utgiftene til revisjon går ned frå 2017 som konsekvens av nye tilbod. Kyrkjestyre og livssynsorganisasjonar Det er ikkje føreteke endringar på denne funksjonen ut over at det er sett av kroner til reparasjon av taket på Ådland kyrkje. Dette er finansiert med bruk av fond. Kyrkja har oversendt sitt forslag til budsjett, der dei ber om å få auka driftsbudsjettet sitt med kroner noko som utgjer vel 7 %. I rådmannen sitt framlegg er det lagt inn ein auke på kroner som utgjer 3%. Utfordringane for kyrkja er knytt både til stilling som dagleg leiar/kyrkjeverje og til vedlikehald av kyrkjene. Det er lista opp ei rekke tiltak som dei meiner er naudsynte å få gjort. Kyrkja sitt budsjettframlegg vert sendt ut saman med innkalling til møte i formannskapet. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 61

147 147 av 266 Investeringar Samnanger kommune har over fleire år hatt fleire store prosjekt under arbeid med barneskulen og sjukeheimen som dei to store. No gjenstår sluttføring av Bjørkheim senter som også i 2017 vil krevja noko tid og pengar. Det eine store prosjektet som då må takast er bygging av bufellesskap for funksjonshemma. I rådmannen sitt framlegg til vedtak er det foreslått å selja fleire kommunale eigedomar. Dette gir to effektar, redusert behov for vedlikehald m.m. (avlasting på drfta) og salsinntekter som kan både skaffa eigenkapital til nye prosjekt eller brukast til å betala ned på lånegjelda. Kort om tiltaka: Nytt bibliotek Kommunen vil tidleg på nyåret overta delar av næringsbygg på Bjørheim, og kostnaden for kommunen kjem då. Det er ikkje lagt inn midlar til inventar og utstyr då det er føresett at ein klarer å skaffa eksterne midlar til dette primært offentlege tilskot. Dersom lokala også skal vera kontor for kultureininga, må det inn "nokre veggar". Kostnaden er ikkje lagt inn. Bufellesskap funksjonshemma Som nemnd innleingsvis og tidlegare i økonomiplanen haster det med å få dette på plass. Kostnadsoverslaget er ein grov kalkyle, og summane er henta frå økonomiplan Det er vidare lagt til grunn at statstilskot (eingongstilskot frå Husbanken) og framtidge husleigenntekter vil dekke brorparten av utgiftene. Prosjektet er tenkt gjennomført som totalentreprise. Barneskulen - varmepumpe og borehol Ettersyn har vist at varmepumpe ikkje fungerer som den skal, og det er også andre manglar som over år har gjort at me har hatt eit for høgt energiforbruk. Kommunen har fokus på energisparing, og dette tiltaket bidrar godt i så måte. Skule og barnehagestruktur Som peika på tidlegare i meldinga pågår det diskusjonar der konklusjonar ikkje er trekte. Me har likevel sett av midlar til ombygging. I driftsbudsjettet er det sett av kr i 2017 og kr i 2018 då me reknar med at det ikkje er alle tiltaka som vert godkjend som investering. Dersom ein vel å halda fram med dagens struktur, er forslaget å omdisponera alle midlane til opprusting av ungdomsskulen. Her er me gjennom pålagt å retta opp manglar. Utarbeidd plan viser akutt behov for tiltak i 2017 på 1.6 mill. kroner. Bassengbygget er ikkje omfatta av desse tiltaka. Industriområdet øvre Rolvsvåg Dette tiltaket er forseinka Me har solgt tomter i 2016, og det er føresett at infrastrukturen er på plass våren Her haster det med å koma i gang. Midlane er overført frå Vatn Her er det fleire tiltak. Felles for dei at dei er brukarbetalte. Me har fordelt prosjekta ut over i planperioden slik at me kan gjennomføra dei utan stor auke i gebyra. For 2017 har me klart å halda dei uendra. Me treng forsterka kapasitet i Rolvsvåg der me er svært sårbare i tørre periodar. I Nordbygda vert det satsa på det gamle bassenget, men her er det lekkasje og fare for ureining. Ei ekstra utfordring her er tilkomsten. Mattilsynet har påpeika fleire risikomoment med tanke på ureining, inngjerding av anlegget i Myra er eit tiltak for å få ned risikoen. Det er behov for å sikra vatn til Ytre- Tysse. Sjøledningen som i dag forsyner området er gamal og må skiftast ut. Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 62

148 148 av 266 Avløp Me har av kapasitetsomsyn sett oss nødt til å nedprioritera arbeidet med fornying av avløpsanlegga. Ytre-Tysse har stått for tur lenge. Me planlegg å få gjort arbeid her i Kommunale vegar Det er stort etterslep på vegvedlikehaldet. ROS-analyse ligg til grunn for kva som vert prioritert. Pri 1 i 2017 er Totrænavegen som er svært rasfarleg. Vegen bør leggast om. Utskifting av nettbrett Me legg til grunn same løysing for politikarane som i dag. Det tilseier at det må skaffast nye nettbrett ved nyval. KLP eigenkapitaltilskot Eigenkapitaltilskot blir ført i investering og kan anten finansierast med overføring frå drift eller bruk av ubunde investeringsfond. Me har i økonomiplanperioden finansiert tilskotet med bruk av fond. Startlån/ forvaltningslån Innbetaling og avdrag på startlån vert ført i Oversikt over investeringar i budsjettframlegget i kr: investering og vert betalt av låntakar. Kommunen har pr oktober kr 1,6 mill som kkje er lånt ut. Det er ikkje lagt inn opptak av nytt start lån i Sal av eigedomar Det er i 2017 budsjettert med sal av prestebustad og hus på Lønnebakken. Inntekt frå salet vert sett av på ubunde investeringsfond. Refusjon forskottering Tyssetunellen Samnanger kommune får utbetalt refusjon på forskottering med kr 25 mill pr år frå og med 2016 til og med Kr 18 mill av dette vert vidareformidla til dei andre kommunane og bedriftene som var med og forskutterte. Samnanger sin del som er på kr 1,75 mill pr år vert sett av til ubunde investeringsfond. Tippemidlar til krøllgrasbana Midlane vert tidlegast betalt tilbake i 2019 og pengane skal då settast av til nytt ubunde investeringsfond jfr vedtak om lån frå fondet. Tiltak Finansiering Merknad Nytt bibliotek Lån, fond, tilskot og Kontrakt signert moms Bufelleskap Lån,tilskot og moms Utsett frå 2016 Barneskulen, varmepumpe og Fond og moms borehull 1-10 skule og felles barnehage Fond og moms Industriområde øvre Rolvsvåg Fond, sal og moms Basseng Rolvsvåg Fond Straumaggregat Myra vassverk Fond Nytt/rehabiliterting av Lån høgdebasseng Nordbygda Vatn, alternativ til sjøledning Lån utsett frå 2016 Ytre Tysse, avlaup Lån utsett frå 2016 Opprusting av kommunale vegar Fond og moms Utskifting av nettbrett til folkevalde Fond KLP eigenkapitaltislkot Fond Sum investering i bygg og anlegg Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 63

149 149 av 266 Avsett til fond tilbakebetalt forskottering tippemidlar Avsett til fond sal av prestebustad Avsett til fond sal av bustad på Lønnebakken Refusjon forskottering Tyssetunellen, avsett til fond og vidareformidla forskottering Avdrag startlån Avsett til fond kr Sum andre investeringtiltak Sum investering Finansiering av investeringar er gjort på denne måten (tal i kr): Finansiert med : Sal Tilskot Momskompensasjon Sum inntekter Lån tatt opp tidlegare Nye lån sum lån Fond nytt ubunde investeringsfond Fond ubunde investeringsfond Næringsfondet Sima-Samnanger Sum Fond avdrag startlån Tilbakebetalt forskottering Sum anna finansiering Sum inntekter og finansiering Rådmannen sitt framlegg til økonomiplan Side 64

150 150 av 266

151 151 av 266

152 152 av 266

153 153 av 266

154 154 av 266

155 155 av 266

156 156 av 266

157 157 av 266

158 158 av 266

159 159 av 266

160 160 av 266

161 161 av 266

162 162 av 266

163 163 av 266

164 164 av 266

165 165 av 266

166 166 av 266

167 167 av 266

168 168 av 266

169 169 av 266

170 170 av 266

171 171 av 266

172 172 av 266

173 173 av 266

174 174 av 266

175 175 av 266

176 176 av 266

177 177 av 266

178 178 av 266

179 179 av 266

180 180 av 266

181 181 av 266

182 182 av 266

183 183 av 266

184 184 av 266

185 185 av 266

186 186 av 266

187 187 av 266

188 188 av 266

189 189 av 266

190 190 av 266

191 191 av 266

192 192 av 266

193 193 av 266

194 194 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Roald Aandahl Arkivkode: FA-L12 Arkivsaksnr: 16/165 Løpenr: 16/8402 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Naturutvalet /16 RAAN Kommunestyret /16 RAAN VEDTAK AV REGULERINGSPLAN - SJØTUN Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Med heimel i plan- og bygningslova og vert framlegg til reguleringsplan for Sjøtun lagt ut til 2. gongs offentleg ettersyn så snart følgjande endringar er innarbeidde i planmaterialet og administrativt godkjent: Byggjegrensar mot veg må teiknast inn i plankartet i tråd med NPAD og vegvesenet sine kommentarar i brev av Planleveransen er i tråd med kommunen sin planmal. Teksten «Uttale frå vegmynde må ligge føre til 2. gangsbehandling.» takast ut frå føresegna NATURUTVALET Handsaming i møtet: Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes vedteke. NAT-056/16 VEDTAK: Med heimel i plan- og bygningslova og vert framlegg til reguleringsplan for Sjøtun lagt ut til 2. gongs offentleg ettersyn så snart følgjande endringar er innarbeidde i planmaterialet og administrativt godkjent: Byggjegrensar mot veg må teiknast inn i plankartet i tråd med NPAD og vegvesenet sine kommentarar i brev av

195 195 av 266 Planleveransen er i tråd med kommunen sin planmal. Teksten «Uttale frå vegmynde må ligge føre til 2. gangsbehandling.» takast ut frå føresegna. Dokument som er vedlagt: T_reguleringsplan_ A3-L.pdf VA plankart Sjøtun pdf T_Utomhusplan A3-L pdf Renovasjonsteknisk plan for Sjøtun.docx Reguleringsføresegner Sjøtun docx Planskildring docx Dokument som ikkje er vedlagt: (slett denne teksten dersom du ikkje viser til dokument som ikkje er vedlagt) Opplysningar etter naturutvalet sitt vedtak Nat 056/16 For at tiltakshavar skal kunne komme i gong så fort som mogleg, vart følgjande bestemt i naturutvalet : «Utvalet slutta seg til å handsame reguleringsplan for Sjøtun direkte i kommunestyret i desember dersom vedtaket i naturutvalet er følgt opp». Alle endringar er no følgd opp. Fylkesmann og vegvesen hadde ingen merknader. Nytt framlegg til vedtak: Med heimel i plan- og bygningslova vert framlegg til reguleringsplan for Sjøtun godkjent. Kva saka gjeld: Fylkesmannen saman med andre høyringsinstansar hadde vesentlege merknader til reguleringsplan for Sjøtun i samband med offentleg ettersyn. Leier for naturutvalet, Karl Kollbotn og planleggjar Roald Aandahl har på vegne av kommunen vært til mekling hos Fylkesmannen og blitt einige om at planen kan sendast til nytt offentleg ettersyn når høyringsinstansanes og kommunen sine merknader er innarbeidd i planen. Kva saka gjeld: Fylkesmannen saman med andre høyringsinstansar hadde vesentlege merknader til reguleringsplan for Sjøtun i samband med offentleg ettersyn. Leier for naturutvalet, Karl Kollbotn og planleggjar Roald Aandahl har på vegne av kommunen vært til mekling hos Fylkesmannen og blitt einige om at planen kan sendast til nytt offentleg ettersyn når høyringsinstansanes og kommunen sine merknader er innarbeidd i planen. 44

196 196 av 266 Vurderingar og konsekvensar: Merknadene var som følgjer: 1. Omsynet til barn og unge Fylkesmannen sine merknader: «Rikspolitiske retningsliner for barn og planlegging 5 stiller krav til fysisk utforming av leikeareal. Slike krav er også sett i TEK Også i rettleiar til reguleringsplanar T s. 55 er storleik og kvalitet på leike- og opphaldsareal nemnt som viktige døme på kva som bør definerast i føresegnene til planen.» Kommunen sine krav: Teikn inn naudsynt areal for uteopphald/ leikeplass i planen i tråd med rettleiarane. Til dømes på dei flate områda nedom leikeplassen og oppom gangvegen. Administrasjonen sin kommentar: Forslagsstillar har teikna inn eit område for leik som strekk seg noko inn i strandsona. Administrasjonen sin vurdering var at ein kunne nytte dei flate områda som i stor grad ligg utom byggegrense mot sjø. Administrasjonen vurderer dette som noko uheldig, men kan likevel instille positivt til løysinga på grunn av at området det er snakk om ligg bak allereie utbygd byggjeområde for naust. Dette gjer at konsekvensane i høve strandsona vert minimale. 2. Parkeringsareal/carport Fylkesmannen sine merknader: «I følgje reguleringsføresegnene legg ein opp til 1,5 parkeringsplassar per bueining. Plankartet legg likevel opp til fleire enn 8 parkeringsplassar. Etter det Fylkesmannen forstår skal ein også dekka parkeringsbehovet til nokre naust utanfor planområdet. Det kom også fram på dialogmøtet at ein har utfordringar i dag med parkering langs vegen. Fylkesmannen ber likevel kommunen om å vurdera behovet for parkeringsareal på nytt. Ved å redusera talet på parkeringsplassar i f_spp2 vil ein kunne få meir uteareal.» Kommunen sine krav: Samnanger kommune vurderer at det er naudsynt å oppretthalde tal på parkeringsplassar. Sett inn i føresegn for parkeringsareal kven parkeringsplassane er for. Til dømes 8 til bueiningane og resten til parkering til naust/gjesteparkering. Administrasjonen sin kommentar: FORSLAGSSTILLAR HAR SETT INN FØRESEGN I TRÅD MED KOMMUNEN SIN ANBEFALING. 45

197 197 av Naust Fylkesmannen sine merknader: «Planføresegnene opnar for rehabilitering av eksisterande naust og kai, samt innreiing av naust med bodar. Fylkesmannen ser det som ei tenleg løysing for bruk av det eksisterande bygget. Plankartet viser likevel at naustformålet er større enn eksisterande bygg. Fylkesmannen rår til at formålet naust vert redusert slik at det berre omfattar eksisterande naust for å unngå ytterlegare utbygging i strandsona i strid med kystsoneplanen og byggeforbodet i pbl. 1-8, samt statlege retningslinjer for differensiert strandsoneforvaltning. Slik kan ein sikre at eksisterande kvalitetar i strandsona vert tatt vare på.» Kommunen sine krav: Sett inn byggjegrense rundt naustet, ikkje meir enn 20cm frå grunnmur, eventuelt reduser naustområdet. Administrasjonen sin kommentar: Det er sett inn byggjegrense i naustområdet i tråd med administrasjonen sine merknader. Resten av naustområdet kan såleis ikkje byggjast ut. Fylkesmannen sine merknader «Det er positivt at planforslaget legg opp til at det skal vera gangveg, og ikkje køyreveg, ned til naustet. Planskildringa viser til at denne kan vera 2m brei og at gangvegen kan grusast. Det er likevel ikkje gitt føresegner om dekke eller breidde på gangvegen.» Kommunen sine krav: Ingen krav. Administrasjonen sin kommentar: Avsett areal til gangveg gir klåre føringar for breidde på gangveg som er mogleg å opparbeide. 4. Båtplassar/kai Fylkesmannen sine merknader: «Planforslaget opnar for ei flytebrygge med 6 båtplassar, samt eventuell bølgjedempar, jf. reguleringsføresegnene 6.1. Fylkesmannen stiller spørsmål ved storleiken på arealet som er vist som småbåthamn og tilrår reduksjon av dette arealet for å få betre styring med kor den planlagde flytebrygga vert lagt ut, t.d. i tilknyting til foreslått kai. Ut frå omfanget på anlegget vil riktig formål vera småbåtanlegg og ikkje småbåthamn. Me viser her også til merknad frå Hordaland fylkeskommune.» Kommunen sine krav: Reduser storleiken på området i tråd med fylkesmannen sine merknader og endr føremålet til småbåtanlegg. Administrasjonen sin kommentar: Arealbruken er redusert i tråd med fylkesmannen sine merknader og føremålet er endra 46

198 198 av Siktsoner/tilhøvet til fylkesvegen Fylkesmannen sine merknader: «Fylkesmannen legg til grunn at planforslaget vert endra i samsvar med merknader frå Statens vegvesen i brev av ». Vegvesenet sine merknader «Statens vegvesen har per e- post til Rune Espelid uttalt at renovasjonsanlegg ligg på Hordaland fylkeskommune/statens vegvesen sin grunn. Med omsyn til drift og vedlikehald av fylkesvegen er dette ikkje ynskjeleg frå vår side. Det må finnast alternativ plassering for renovasjonsanlegg.» Kommunen sine krav: Flytt renovasjonsanlegg til egna plass oppom byggegrense mot sjø. Administrasjonen sin kommentar: Renovasjonsanlegg er flytta inn på eiga grunn. Vegvesenet sine merknader: «I avsnitt og heiter det at føreligg godkjent avkøyrsle frå Statens vegvesen. Me har ved tidlegare høve gitt løyve til utvida bruk av avkøyrsle på visse vilkår, bl.a siktsoner. Plankartet syner siktsoner som ikkje er i samsvar med løyvet, eller gjeldande vegnormalar. Siktsonene skal vera 3 x 30 meter. For at siktsonene skal vera juridisk bindande, må dei inngå i reguleringsplanen. Det må sikrast at avkøyrsla og veg f_sv er opparbeid i samsvar med krav før det vert gitt byggeløyve.» Kommunen sine krav: Sett inn siktsoner på 3 x 30m. Sett inn rekkjefølgjekrav i føresegna om at det ikkje kan løyvast igangsetting av andre arbeider enn terrengarbeider og rør før veg f_sv er opparbeidd i samsvar med vegvesenets handbok N-100.(Terrengarbeider omfattar graving, fylling og sprenging. Støttemurar og dreneringsarbeid, samt frostsikring kan også reknast som terrengarbeidd). Administrasjonen sin kommentar: Siktsone er endra i tråd med vegvesenet sin kommentar. Det er sett inn rekkjefølgjekrav i tråd med kommunen sin kommentar. Vegvesenet sine merknader: «Hending 1 i ROS- analysen skildrar setningar/utrasing av offentleg veg. Før det vert sett i gang arbeid med veg f_sv og parkeringsplass f_spp1 skal det gjerast avtale med Statens vegvesen for å hindra setningar/utrasing av fylkesveg 136.» Kommunen sine krav: Sett inn rekkjefølgjekrav i føresegna om at det ikkje kan løyvast igangsetting av f_sv og f_spp1 før det ligg føre avtale med Statens vegvesen som om setningar/ utrasing av fv 136. Administrasjonen sin kommentar: Det er sett inn rekkjefølgjekrav i tråd med vegvesenet sin kommentar. 47

199 Vegvesenet sine merknader «Det er ikkje vist byggegrense mot veg i plankartet. Det er då Veglova sine byggegrenser som gjeld. Statens vegvesen har ved tidlegare høve gitt dispensasjon frå byggegrense på høvesvis 10 m for BKS2 og 16 meter for BKS.» Kommunen sine krav: Teikn inn byggegrenser mot veg i samsvar med Statens vegvesen sine merknader. Administrasjonen sin kommentar: Me kan ikkje sjå at byggegrense er teikna inn. Det i føresegn 4.5 omtalt at: «Føremålsgrense for BKS1 og BKS2 utgjer også byggjegrense mot fylkesvegen. Avstand gitt i kartet.» Denne måten å angi byggjegrense på er ikkje i tråd med nasjonal produktspesifikasjon. I tillegg er avstanden normalt på vegen kortare enn det som vegvesenet har angitt. Byggjegrense må teiknast inn i tråd med NPAD og avstandane må samsvare med vegvesenet sine krav. Planskildring Kommunen sine krav: Alle merknader frå naboar og høyringsinstansar må innarbeidast i planskildringa. Administrasjonen sin kommentar: Merknader innarbeidd. 199 av 266 Planmaterialet skal vere i tråd med kommunens planmal. Administrasjonen sin kommentar: Manglar mellom anna SOSI- fil på planen og feilfri SOSI kontroll. Kravet ikkje utført. 48

200 200 av 266 Renovasjonsteknisk plan for Sjøtun GBNR 24/36,58 Samnanger kommune Sjøtun, GBNR 24/36,58 er planlagt utbygd med 5 rekkehus, kvar på ca 140 kvm. Eksisterande einebustad vert riven. Rammevilkår BIR renovasjonsbil samler inn avfall i området i dag, renovasjonsbil køyrer rute langs lokalveg som passerer Sjøtun. Vår RTV innebær at renovasjonsbil stopper ved ny hentestad på lokalveg ovanfor Sjøtun. Det er liten trafikk i området. Tilhøve til kommuneplan Denne RTV-planen inngår som ein del av reguleringsplanen for Sjøtun, godkjent i Naturutvalet ved 1.gongs handsaming Hovudløysing Det vert tilrettelagt for å levere husavfall på eigen hentestad for Sjøtun, vist i plankartet som areal f_bre1. Kvar bueining leverer sitt husavfall på følgjande vis: Restavfall: Papir/papp/drikkekartong: Plastemballasje: Glas-/metallemballasje: Skal leverast i 140 l container til hentestad for Sjøtun Skal leverast i 140 l container til hentestad for Sjøtun Skal leverast i plastsekk til hentestad for Sjøtun Skal leverast til returpunkt på Bjørkheim Vedlegg: Plankart som viser areal for hentestad Utomhusplan for prosjektet

201 201 av 266

202 202 av 266

203 203 av 266

204 204 av 266 Renovasjonsteknisk plan for Sjøtun GBNR 24/36,58 Samnanger kommune Sjøtun, GBNR 24/36,58 er planlagt utbygd med 5 rekkehus, kvar på ca 140 kvm. Eksisterande einebustad vert riven. Rammevilkår BIR renovasjonsbil samler inn avfall i området i dag, renovasjonsbil køyrer rute langs lokalveg som passerer Sjøtun. Vår RTV innebær at renovasjonsbil stopper ved ny hentestad på lokalveg ovanfor Sjøtun. Det er liten trafikk i området. Tilhøve til kommuneplan Denne RTV-planen inngår som ein del av reguleringsplanen for Sjøtun, godkjent i Naturutvalet ved 1.gongs handsaming Hovudløysing Det vert tilrettelagt for å levere husavfall på eigen hentestad for Sjøtun, vist i plankartet som areal f_bre1. Kvar bueining leverer sitt husavfall på følgjande vis: Restavfall: Papir/papp/drikkekartong: Plastemballasje: Glas-/metallemballasje: Skal leverast i 140 l container til hentestad for Sjøtun Skal leverast i 140 l container til hentestad for Sjøtun Skal leverast i plastsekk til hentestad for Sjøtun Skal leverast til returpunkt på Bjørkheim Vedlegg: Plankart som viser areal for hentestad Utomhusplan for prosjektet

205 205 av 266 Reguleringsplan, detaljregulering for: Jf plan- og bygningsloven (pbl) kap. 12 Samnanger kommune, gnr. 24 bnr.36,58 mfl. Sjøtun bustader Nasjonal arealplan-id Saksnummer xxx Siste revisjonsdato føresegner Vedtak i kommunestyret xxx Føresegnene er i samsvar med vedtak i kommunestyret seksjonsleiar FØRESEGNER (pbl 12-7) INTENSJON MED PLANEN Det skal leggjast til rette for bustader med tilhøyrande anlegg på gnr. 24, bnr. 36,58 mfl. For utfyllande opplysningar synast det til planskildringa. 1 FELLES FØRESEGNER 1.1 Automatisk freda kulturminne Dersom gjenstandar, konstruksjonar eller andre funn vert oppdaga i samband med gravearbeid, skal arbeidet stansast omgåande og kulturmynde varslast, jf. Lov om kulturminner 8,2. ledd 2 UFYLLANDE PLANER OG DOKUMENTASJON 2.1 Skriftlig utgreiing 1 Ved søknad om løyve til tiltak må det gjerast greie for korleis tiltaket er i tråd med reguleringsføresegnene, og at føresegnene er oppfylt.

206 206 av Illustrasjonsplan Illustrasjonsplan dagsett vert retningsgjevande for disponering av planområdet. 2.3 VA rammeplan Før 2.gangshandsaming skal det føreliggja godkjent rammeplan for vassforsyning, overvatn og spillvatn, samt uttak for brannslukking. 3 REKKEFØLGJEKRAV 3.1 Løyve til igangsetting Det kan ikkje gjevast løyve til igangsetting av andre arbeid enn terrengarbeid og røyr før veg f_sv er opparbeidd i samsvar med vegvesenet si handbok N-100. Det kan ikkje løyvast igangsetting av f_sv og f_spp1 før det ligg føre avtale med Statens vegvesen om setningar/utrasing av Fv Bruksløyve Følgjande tiltak må vera utført før det kan gjevast bruksløyve for bustader i felt BKS1 og BKS2: Ferdig opparbeidd Leikeplass f_blk1 med sandkasse og huskestativ. 1,5 p. plasser per bueining. Etablert løysing for avfallshandtering og post Vatn- og avlaupsystemet skal vere ferdigstilt i samsvar med rammeplan for VA Privat uteopphaldsareal i form av balkong/terrasse. 3.2 Tiltak i Sjø Tiltak som bygging, graving, utfylling i sjø samt andre tiltak som kan påverke tryggleiken eller tilkomst i sjøområdet krev løyve frå BOH, jf. paragraf 27, første ledd. 4 BUSTADER OG ANLEGG (pbl 12-5 nr.1) 4.1 Kvar bueining skal ha minimum 7 m 2 privat uteopphaldsareal. Privat uteareal kan være balkongar/terrassar. 4.2 Høgste tillatne byggehøgd for kvar tomt er vist i plankartet som Mb 4.3 Maksimal tillat grad av utnytting er angitt på plankartet 4.4 Parkeringsdekning skal være minimum 1,5 p. plasser per bueining. F_SPP3 vert avsett til parkering for nausta på GBNR 24/286 og 24/287, resten til bueiningane og deira gjester. 4.5 Føremålsgrense for BKS1 og BKS2 utgjer også byggjegrense mot fylkesvegen. Avstand gitt i kartet. 2

207 207 av Felles leikeplass f_blk Arealet f_blk skal opparbeidast og leggjast til rette for leik og opphald. f_blk er felles for bebyggelsen i BKS1 og BKS2. Følgjande kvalitetskrav skal leggjast til grunn Skal ikkje ha støynivåa over 55 dba Skal ha gode soltilhøve Arealet skal ha føremålstenleg form, tilkomst og plassering 4.7 Renovasjonsanlegg For BKS1 og BKS2 skal det etablerast felles løysing for avfallshandtering i f_bre1. Uttale frå vegmynde må ligge føre til 2. gangsbehandling. 4.8 Uthus/Naust/Badehus (U/N/B) Eksisterande naust og kai skal setjast i stand/rehabiliterast. Maksimal bygghøgd på rehabilitert naust skal vere 7 m. 5 LANDBRUK, NATUR OG FRILUFTSOMRÅDE SAMT REINDRIFT (pbl 12-5, ledd nr. 4) 5.1 Friluftsområde (LF) Friluftsområde f_lf1, f_lf2 og f_lf3 skal vere tilgjengeleg for alle. Det er ikkje tillate å føra opp gjerder, leveggar etc. som er til hinder for allmenn ferdsel. Det er høve til fri leik i desse områda. 6 BRUK OG VERN AV SJØ OG VASSDRAG, MED TILHØYRANDE STRANDSONE (pbl 12-5, ledd nr. 6.1 Småbåtanlegg(f_BSB) Det vert tillate å leggja ut ei flytebryggje med utliggjarar til fortøying av maksimalt 6 småbåtar. Flytebryggja skal plasserast på sørsida av naustet. 7 OMSYNSSONE (pbl 12 6) 7.1 Sikringssone I område mellom frisiktline og veg (frisiktsone) skal det ved avkøyrsle vere fri sikt i ei høgd på 0,5 m over tilgrensande veg sitt plan, jf. Vedtektene i veglova 31. Samnanger kommune 3

208 208 av 266 Samnanger, gnr. 24, bnr. 36, 58 Sjøtun-bustadfelt Nasjonal arealplan-id PLANSKILDRING Mai 2016 Oppdatert september

209 209 av Samandrag Dette planforslaget skildrar rammene for ei utbygging av Sjøtun, Gnr/bnr 24/36,58, til bustadføremål, naust, småbåthamn og veg/parkering. Det vert lagt til rettes for at tomten, som er på ca. 2,2 daa, kan byggjast ut med fem rekkehus og tilhøyrande anlegg. Dagens bygningar på tomten er ein einebustad i tre etasjar, ein garasje på to etasjar og eit naust på to etasjar. Bustadhuset vart fullført i 1948, resten kom til utover på 1950-talet. Alt treng omfattande rehabilitering for framtidig bruk. Planen er å riva huset og garasjen for å gje plass til dei nye husa. Eigedomen framsetar i dag som utilgjengeleg og overgrodd. Det vert tilrettelagt for å tilbakeføra sjølinja som eit aktivt område for sjørelaterte fritidsaktivitetar, utan nye terrenginngrep i strandlinja. 2. Nøkkelopplysningar 2

210 210 av 266 Gnr/bnr 24/36,58, m fl Gjeldende planstatus Kystsoneplanen Forslagsstillar Sjøtun2 AS v/rune Espelid Grunneigar Sjøtun2 AS Plankonsulent Weglo Design Plan & Landskap AS, Trident Arkitektar Hovedformål i ny plan Bustad, fortetning med rekkehus, gangveg/parkering, naust, småbåthamn Areal av planområdet Ca 4315 m 2 Grad av utnytting 30% Tal på nye bu einingar 5 Aktuelle problemstillinger støy, byggehøgder, ingen o.l.): Ligg det føre varsel om motsegn (j/n) ja Aktuelle problemstillinger støy, byggehøgder, ingen o.l.) Konsekvensutgreiingsplikt (j/n) nei Kunngjering oppstart, dato Fullstendig planforslag motteken, dato Informasjonsmøte halde (j/n) nei 3. Bakgrunn for planarbeidet 3.1 Bakgrunn Grunneigar ønskjer ei utbygging av tomten. Heile området rundt eigedomen, mellom vegen og sjølinja er ferdig utbygt dei seinare åra, med naust og bustader til dels like i sjøkanten. Denne tomten, regulert til bustadføremål i Kystsoneplanen, står igjen og ventar på fornying. I kystsoneplanen er normene for einebustadtomter maksimalt eit mål. Denne tomten er over to mål og er derfor særs godt eigna til den omsøkte fortetninga. 3.2 Intensjon med planforslaget Betre utnytting av tomtearealet til bustadføremål, ved fortetting i høve til dagens einebustad. Tilbakeføra sjølinja som eit område for båt- og fritidsaktivitetar. Gjera ei landskapsmessing forbetring i området. Det skjer ved å riva dagens einebustad og garasje og oppføra dei nye husa på ei lågare kotehøgd, samt gje dei nye husa ein arkitektur som knyter saman naustrekkjene på sørsida av tomten med einebustadane på nordsida. 3

211 211 av Planprosessen 4.1 Gjeldande planstatus og overordna retningslinjer Utgangpunktet er gjeldande Kystsoneplan for Samnanger, med Føresegner og retningslinjer for noverande bustadområde, kap I Kystsoneplanen er eigedomen regulert til bustadføremål Vedtak i Naturutvalet den , sak 049/15 Dispensasjonssak Gnr/bnr 24/36 og 58 Aldal - Rekkehus Sjøtun : «Med heimel i plan og bygningslova Paragraf 19-2 vert det gjeve dispensasjon frå byggegrenser mot sjø, jf. kystsoneplan. Samnanger kommune er positive til utbygging på allereie eksisterande bustadtomt. Ved vidare planlegging av tomta vert det kravd reguleringsplan». Fylket hadde motsegn til vedtaket, og forslagsstillar trekte saka for å koma i gang med reguleringsarbeidet, vedtak i Naturutvalet, sak 064/ Kunngjering av planarbeidet: Annonse i Samningen, den , i BT den , og Varsel i brev til grunneigarar og naboar den Kommunen vurderer at tiltaket ikkje løyser ut krav om konsekvensutgreiing etter forskrifta.(referat oppstartsmøte). 4.2 Merknader Merknader frå høyringsinstansar til oppstart planarbeid Det er kome merknad frå Hordaland Fylkeskommune, Regionalavdelinga, dater Kort oppsummert skriv dei slik: «Hordaland fylkeskommune rår ifrå tiltaket då vi vurderer det som viktig å verna om resterande strandsone i dette området, for å sikra tilgjengeleg strandsone for framtidig ålmenn bruk.» Vårt svar på merknaden er at ei vesentleg side ved prosjektet er å ta i bruk ein eigedom som i dag er overgrodd og utilgjengeleg, opna opp og laga tilkomst til sjø. Med den planlagde utbygginga vert strandsona til denne tomten tilgjengeleggjort for mange fleire menneske enn om tomten skulle bli verande ein einebustadtomt. Sjøtun-prosjektet har gjort avtale med eigar av gnr/bnr 24/286 og 287 om tilkomst til deira naustetomtar ved bruk av Sjøtun sin veg. Sjøtun prosjektet opnar difor opp bruken av sjølinja i området utover omsynet til eigne interesser. Når det gjeld strandsoneproblematikken generelt, kan følgjande føyast til. Samnanger kommune har allereie tilrettelagt eit strandsoneområde for allment bruk Ca 500 meter sør for Sjøtun, på Gnr/bnr 24/22. Dette har naturleg tilkomst frå Lønnebakkenfeltet, med undergang under riksveg 7. Samnanger er ein kommune der busetnaden i stor grad er konsentrert rundt fjorden og mykje busetnad ligg innanfor 100-metersona langs sjø innerst i fjorden. Så har kommunen med sine vedtak verna store områder langs sjø mot utbygging, det gjeld Barmen-Gaupholm, Haukaneset og heile Flesjane. Så her er det lagt nokre hovudstrukturar på plass for arealbruken innerst i kommunen som sikrar allmenne interesser trass tett busetnad. I tillegg, langs fjorden og innanfor dei utbygde områda Aldalen Tysse er der sjøtilgang og 4

212 212 av 266 bademoglegheiter for allmennheita som har vore nytta opp gjennom tidene. Og desse vert framleis brukt. Sjøtun er ikkje eit slikt område Merknader etter offentleg ettersyn l. Omsynet til barn og unge Fylkesmannen sine merknader: «Rikspolitiske retningsliner for barn og planlegging 5 stiller krav til fysisk utforming av leikeareal. Slike krav er også sett i TEKIO 8-4. Også i rettleiar til reguleringsplanar T1490 s. 55 er storleik og kvalitet på leike- og opphaldsareal nemnt som viktige døme på kva som bør definerast iføresegnene til planen.» Kommunen sine krav: Teikn inn naudsynt areal for ute opphald/ leikeplass i planen i tråd med rettleiarane. Til dømes på dei flate områda nedom leikeplassen og oppom gangvegen. Kommunen sine krav teke til følgje: Større leikeareal er lagt inn i planen. I tillegg er det teke inn i Planføresegnene 5.1, om friareala f_lf1, f_lf2 og f:fl3: «Det er høve til fri leik i desse områda.» 2. Parkeringsareal /carport Fylkesmannen sine merknader: «Ifølgje reguleringsføresegnene legg ein opp til 1,5 parkeringsplassar per bueining. Plankartet legg likevel opp til fleire enn 8 parkeringsplassar. Etter det Fylkesmannen forstår skal ein også dekka parkeringsbehovet til nokre naust utanforplanområdet. Det kom også fram på dialogmøtet at ein har utfordringar i dag med parkering langs vegen. Fylkesmannen ber likevel kommunen om å vurdera behovet for parkeringsareal på nytt. Ved å redusera talet på parkeringsplassar i f_spp2 vil ein kunne få meir uteareal.» Kommunen sine krav: Samnanger kommune vurderer at det er naudsynt å oppretthalde tal på parkeringsplassar. Sett inn i føresegn for parkeringsareal kven parkeringsplassane er for. Til dømes 8 til bueiningane og resten til parkering til naust/gjesteparkering Kommunen sine krav teke til følgje: Følgjande setning teke inn i Føresegnene 4.4: «F_SPP3 vert avsett til parkering for nausta på GBNR 24/286 og 24/287, resten av parkeringsplassane er avsett til bueiningane og deira gjester.» 3. Naust 5

213 213 av 266 Fylkesmannen sine merknader «Planføresegnene opnar for rehabilitering av eksisterande naust og kai, samt innreiing av naust med bodar. Fylkesmannen ser det som ei tenleg løysing for bruk av det eksisterande bygget. Plankartet viser likevel at naustformålet er større enn eksisterande bygg. Fylkesmannen rår til at formålet naust vert redusert slik at det berre omfattar eksisterande naust for å unngå ytterlegare utbygging i strandsona i strid med kystsoneplanen og byggeforbodet i Pbl. 1-8, samt statlege retningslinjer for differensiert strandsoneforvaltning. Slik kan ein sikre at eksisterande kvalitetar i strandsona vert tatt vare på.» Kommunen sine krav: Sett inn byggjegrense rundt naustet, ikkje meir enn 20cm frå grunnmur, eventuelt reduser naustområdet. Kommunen sine krav teke til følgje: Det er sett inn byggjegrense i plankartet rundt eksisterande naust, 20 cm frå grunnmur. 4. Båtplassar/kai Fylkesmannen sine merknader: «Planforslaget opnar for ei flytebrygge med 6 båtplassar, samt eventuell bølgjedempar, jf. reguleringsføresegnene 6. I. Fylkesmannen stiller spørsmål ved storleiken på arealet som er vist som småbåthamn og tilrår reduksjon av dette arealet for å få betre styring med kor den planlagde flytebrygga vert lagt ut, t.d. i tilknyting til foreslått kai. Ut frå omfanget på anlegget vil riktig fonnål vera småbåtanlegg og ikkje småbåthamn. Me viser her også til merknad frå Hordaland Mkeskommune.» Kommunen sine krav: Reduser storleiken på området i tråd med fylkesmannen sine merknader og endr føremålet til småbåtanlegg. Kommunen sine krav tekne til følgje: Storleiken på området som er sett av til småbåtanlegg er redusert i plankartet. Det er ført inn i Føresegnene 6.1 «Flytebryggja skal plasserast på sørsida av naustet.» Føremålet er endra til «Småbåtanlegg», f_bsb. 5. Siktsoner/tilhøvet til fylkesvegen Fylkesmannen sine merknader: «Fylkesmannen legg til grunn at planforslaget vert endra i samsvar med merknaderfrå Statens vegvesen i brev av ». Vegvesenet sine merknader 6

214 214 av 266 Statens vegvesen har per e- post til Rune Espelid uttalt at renovasjonsanlegg ligg på Hordaland fylkeskommune/statens vegvesen sin grunn. Med omsyn til drift og vedlikehald av fylkesvegen er dette ikkje ynskjeleg frå vår side. Det må finnast alternativ plassering for renovasjonsanlegg. Kommunen sine krav: Flytt renovasjonsanlegg til egna plass oppom byggegrense mot sjø. Kommunen sine krav tekne til følgje: Renovasjonsanlegget er flytta inn på eigen grunn Vegvesenet sine merknader J avsnitt og heiter det at føreligg godkjent avkøyrsle frå Statens vegvesen. Me har ved tidlegare høve gitt løyve til utvida bruk av avkøyrsle på visse vilkår, bl.a siktsoner. Plankartet syner siktsoner som ikkje er i samsvar med løyvet, eller gjeldande vegnormalar. Siktsonene skal vera 3 x 30 meter. For at siktsonene skal vera juridisk bindande, må dei inngå i reguleringsplanen. Det må sikrast at avkøyrsla og veg f_sv er opparbeid i samsvar med krav før det vert gitt byggeløyve. Kommunen sine krav: Sett inn siktsoner på 3 x 30m. Sett inn rekkjefølgjekrav i føresegna om at det ikkje kan løyvast igangsetting av andre arbeider enn terrengarbeider og rør før veg f-sv er opparbeidd i samsvar med vegvesenets handbok N-100. Kommunen sine krav tekne til følgje: Det er sett inn siktsoner på 3 x 30 m for avkøyrsla. Følgjande rekkefølgjekrav er sett inn i 3.1: «Det kan ikkje gjevast løyve til igangsetting av andre arbeid enn terrengarbeid og røyr før veg f_sv er opparbeidd i samsvar med vegvesenet si handbok N-100.» Vegvesenet sine merknader Hending 1 i ROS- analysen skildrar setningar/utrasing av offentleg veg. Før det vert sett i gang arbeid med veg f_sv og parkeringsplass f-sppi skal det gjerast avtale med Statens vegvesen for å hindra setningar/utrasing av fylkesveg Kommunen sine krav: Sett inn rekkjefølgjekrav i føresegna om at det ikkje kan løyvast igangsetting av f_sv og f-sppi før det ligg føre avtale med Statens vegvesen som om setningar/ utrasing av fv 136. Kommunen sine krav tekne til følgje: 7

215 215 av 266 Følgjande rekkefølgjekrav er sett inn i 3.1: «Det kan ikkje løyvast igangsetting av f_sv og f_spp1 før det ligg føre avtale med Statens vegvesen om setningar/utrasing av Fv136» Vegvesenet sine merknader Det er ikkje vist byggegrense mot veg i plankartet. Det er då Veglova sine byggegrenser som gjeld. Statens vegvesen har ved tidlegare høve gitt dispensasjon frå byggegrense på høvesvis 1 0 m for BKS2 og 1 6 meter for BKS. Kommunen sine krav: Teikn inn byggegrenser mot veg i samsvar med Statens vegvesen sine merknader. Planskildring Kommunen sine krav tekne til følgje: Det er teke inn i Føresegnene 4.5 følgjande setning: «Føremålsgrense for BKS1 og BKS2 utgjer også byggjegrense mot fylkesvegen. Avstand gitt i kartet.» Merknader frå private/andre Merknad frå nabo, GBNR 24/289, Mads Aldal Merknaden følgjer som vedlegg i saka. Hovudsaka etter det eg kan sjå ligg i to punkt: 1. Husa A i planen burde flyttast lenger vekk frå nabogrensa. Merknaden vert ikkje teken til fylgje. 2. Han taper sol og utsikt med den planlagde utbygginga Her kjem planen han litt i møte med at det er sett inn følgjande setning i Føresegnene 4.8: «Maksimal bygghøgd på rehabilitert naust skal vere 7 m». Naustet er i dag 8 m høgt, og denne senka byggehøgda skulle gje litt betre utsikt sørover. 8

216 216 av Skildring av Planområdet 5.1 Plassering Adressa til eigedomen er Haukanesvegen 239, 5650 Tysse. Tomten ligg inn mot Aldalen, mellom lokal fylkesveg og sjøen. (Sjå Figur 1, 2 og 3). Figur 1. Haukanesvegen 239, sett frå nord. Eigedom med garasje, hus og raudt sjøhus 9

217 217 av 266 Figur 2. Haukanesvegen 239, Gbnr 24/36,58. Eigedom nedanfor vegen i blå ramme. 5.2 Avgrensing Planen gjeld Sjøtun, Samnanger gnr. 24, bnr. 58, 36 mfl. Planområdet er på ca. 4,3 dekar og ligg ved Aldalen i Samnanger kommune. 10

218 218 av 266 Figur 3. Plangrensene 5.3 Omliggjande areal sin bruk/status Området nord for planområdet, inn mot Aldal, er regulert til bustadføremål, og utbygt med einebustader til dels heilt ned i sjøkanten, og med naust og kaiar innimellom. Siste huset vart bygt i 2011 på nabotomten, oppå ein 5 m høg mur som ligg uti sjøen, elles er det variert arkitektur og alder. 11

219 219 av 266 Figur 4. Området nord for planområdet Området sør for tomten er regulert til naustføremål og utbygt med 7 naust i to rekkjer. Strandlinja er i all hovedsak betongbelagt med kai og båtopptrekk til kvart naust. Figur 5. Området oppom og sør for planområdet. Oppom tomten er det bratte fjellparti med lokal fylkesveg, og riksveg 7, og oppom riksvegen ligg bustadfeltet Lønnebakken. 12

220 220 av 266 Figur 6. Kartutsnitt frå Kystsoneplanen. Gbnr/ 24/36,58 markert med raudt omriss. 5.4 Eksisterande busetnad Planområdet er i dag utbygt med ein einebustad, ein garasje og eit sjøhus. Bygningane er frå 1940 og 50-talet og ventar alle på rehabilitering om dei skal møta dagens krav. Tomten er bratt og relativt utilgjengeleg frå land-sida. Einebustaden er 9 x 7,5 m i tre høgder, bygghøgde 19,1 m. Vegen forbi ligg på kote 13. Ein stor terrasse i hovudetasjen omkransar huset på tre sider. Einebustaden er understøtta av murar og høge terrassestolpar på utsida. Figur 7. Einebustaden sett nedanfrå 13

221 221 av 266 Tomten har vore ein opparbeidd hage med frukttre og bærbuskar, nokså flat ned mot skoggrensa og svaberga til sjøen, og med lyng-knausar i sør. No er heile området overvakse med tett krattskog. Garasjen er 2,2 x 6,5 m og har to høgder, underetasjen i betong. Garasjen ligg omlag i tomtegrensa på nordsida. Figur 8. Garasjen sett nedanfrå Sjøhuset er på 70 kvm med to etasjar. Bygg høgd 8 meter. Nord for sjøhuset er det båtopptrekk og båtfester bortover knausane. 14

222 222 av 266 Figur 9. Nordsida av sjøhuset, med båtopptrekk og båtfestestolpe. Frå bustadhuset går det ei trapp ned til sjøhuset. Langs oppsida av sjøhuset er der ein 2 m brei gangveg, overvakse med kratt. Figur 10. Sjøhuset sett frå sør I sørenden av sjøhuset er der in 1 m brei kai front/understøttande mur, 15

223 223 av 266 Figur 11. Sør for sjøhuset er der ein uferdig kai. Midtveges sør på tomten er der ein mur i sjølinja som står etter ein uferdig/øydelagd kai murt i naturstein, fronten er 6 m brei. I sjøen utanfor tomten var det vanleg å setje ut laksenot i sesongen. 5.5 Topografi / Landskapstrekk Planområdet er kuppert og strekkjer seg frå sjøen og opp til vegen som ligg på kote 13. Langs sjøen finn vi snaue svaberg. 5.6 Soltilhøve Tomten er sør-vest vendt og har gode soltilhøve. 5.7 Vegetasjon, dyreliv og andre naturtilhøve Tomten er ein attgrodd hage med ei blanding av tett krattskog og innslag av forvilla hagevekstar som er vekst fram dei siste 30 åra. Ingen særlege tilhøve når det gjeld natur og dyreliv. 5.8 Grøne interesser Eigedomen er i dag ikkje i bruk til noko føremål, med unntak av einebustaden som fungerer som fritidsbustad. Elles ingen. 16

224 224 av Kulturminneverdiar Ingen registrerte Veg og trafikktilhøve Planområdet ligg isolert på nedsida av fylkesveg, med eiga avkøyrsle frå denne. Der er ingen andre stiar eller vegar inn/ut av tomten. Der er liten ferdsle på fylkesvegen, har fartsgrense 40 km/t, for det meste lokal trafikk til busetnaden i området Støy Ingen støyproblem, heller ikkje frå småbåttrafikken på sjøen Offentleg kommunikasjon/kollektivdekning Kort avstand til busstopp ved Lønnebakkenfeltet, 600 m i ganglinje Vatn og avlaup All busetnad nedanfor riksvegen har eigne slamavskillarar med avlaup til sjø, inkludert gnr/bnr 24/36,58. Ovanfor riksvegen, om lag på kote 40, ligg det kommunale avlaupssystemet for Lønnebakken som blir ført til slamavskillar på Gjerde, med avlaup til sjø. Antakeleg alle husa i området får vatn frå det kommunale anlegget i området, ved private forgreiningar. gnr/bnr 24/36,58 har ei løysing med eigen brønn Energi Forsyningsnettet i området er bygt ut for Lønnebakkenfeltet rett ovanfor planområdet. Det går ein lavspentkabel i luft langs vegen i øvre del av planområdet. Utbyggjar har hatt kontakt med BKK som ikkje har merknader til utbyggingsplanane Privat og offentleg servicetilbod Ca 0,8 km til barnehage og barneskule på Gjerde. Ca 2,1 km til Bjørkheim med butikkar og andre tenestetilbod, langs lokalveg. Inviterer til bruk av sykkel, og støttar opp under Bjørkheim som sentrum. Ca 1,7 km til Helsetunet på Haga. Ca 2,5 km til kommunehuset på Tysse. 17

225 225 av Risiko og sårbarheit Eigedomen grensar til lokalvegen som går forbi, med aluminiumsrekkverk langs vegkanten. Utfor vegen er der ei bratt skråning/vegmur på 1 6 m før terrenget flatar meir ut. Over vegen er der til dels bratte fjellknausar. Det har til no ikkje vore ras i området, og der er ikkje lausmassar som kan siga ut. Sjølinja vender mot sør-vest og kan vera utsett for tung sjø ved sterke vindar som står på i denne retninga Privatrettslege bindingar Det føreligg ein vegrett (gangveg) for eigar av naustetomtane 24/286 og 24/287 over sørenden av gnr/bnr 24/36. Skriftleg avtale gjev eigar av naustetomtane rett til å nytta Sjøtun sin bilveg ned til eigen nausttomt. 6. Utgreiingar etter forskrift om konsekvensutgreiingar Kommunen vurderer at tiltaket ikkje løyser ut krav om konsekvensutgreiing etter forskrifta.(referat oppstartsmøte). 18

226 226 av Omtale av planforslaget 7.1 Innleiing Eigedomen Sjøtun ligg i eit område regulert til bustadføremål. Denne reguleringsplanen søkjer å utnytta potensialet i tomten ved å leggja til rettes for ei fortetting med rekkehus. Rekkehus vil introdusera ein god variasjon i byggjemønsteret i området. Ein har vurdert eit alternativ med to bustadblokker, trekt tett opp til fylkesvegen. Ein kunne dermed halda større avstand til sjølinja. Men alternativet er vurdert til å bryta for mykje med arkitekturen i området og er difor gått bort frå. Det er også vurdert å flytta leikeareal og/eller parkering som i planen no ligg mellom Hus A og Hus B, til nord for Hus A. Hus A kunne dermed trekkjast nærare Hus B og lenger inn i eit flatare terreng. Det ville då bli mindre bratt nedanfor nordleg hjørne av huset. Men ulempene med dette alternativet er vurdert som større en gevinsten. Leikearealet kjem då heilt i utkanten av tomten vekk frå Hus B, i det brattaste terrenget, og flytting av parkeringa vil generera trafikk rett framfor inngangane til Hus A. Fjernverknaden av Hus A, slik det er plassert i planen no, vil uansett vera betre enn dagens hus og garasje medfører. Planløysinga som føreligg er utarbeidd på fagleg grunnlag av Weglo Design og Trident Arkitektar. Planen legg til rette for å tilbakeføra sjølinja som eit aktivt område for fritidsaktivitetar og båtliv. Svaberga ned mot sjøen vert bevarte, og tiltaka som planen opnar for gjeld restaurering og oppgradering til dagens krav av eksisterande sjøhus og båtfasilitetar. 7.2 Reguleringsføremål Tomteareal Tomtearealet for Gnr/bnr 24/36,58 er på ca m 2 Tomten skal utnyttast til utbygging av rekkehus med tilhøyrande fasilitetar. Eksisterande bustadhus og garasje vert rivne Areal for bustader (BKS1 og BKS2) Det er planlagt oppføring av 5 rekkehus-seksjonar, fordelt på to hus, Hus A (BKS1) i nord og Hus B (BKS2) i sør Areal veg og parkering (f_sv, f_spp1, f_spp2, f_spp3) Avkøyrsle (f_sv) frå offentleg veg vert ved å utvida eksisterande avkøyrsle. Godkjenning frå Vegvesenet føreligg. To carportar er planlagt over parkeringsplassane f_spp1 og f_spp2. Det vert tilrettelagt for til saman 9 p. plassar Friluftsføremål Friluftsføremålet skal ryddast for krattskog og forvilla hagevekstar slik at det vert liggjande med grøne areal og snaue svaberg. 19

227 227 av 266 Det vert tilrettelagt ein gangveg frå parkeringsplassen i sør ned til sjøhuset. Denne skal vera trinnfri og grusa. Eksisterande natursteinsmurt kai i sør på tomten vert restaurert, med dagens storleik, og vil fungere som ei badeplattform/ein fellesterrasse ved sjøen. I fellesområda f_lf1, f_lf2 og f_lf3 skal det vera fri leik. Leikeplass (f_blk) Leikeplassen tilfredsstiller krava til universell utforming. Den er delt i to flater, og plassert lett tilgjengeleg mellom Hus A og B med trinnfri tilkomst til begge arealene. Leikeplassen ligg trygt skjerma mot trafikk, den er sørvest-vendt, solrik, og med god utsikt mot fellesareala ned mot sjøen og ut fjorden. Leikeplassen skal opparbeidast med sandkasse og huskestativ Naustområde (f_bun) Naustområdet gjev plass til eksisterande sjøhus, med tilhøyrande kai, båtopptrekk og båtfeste. Sjøhuset vert innreidd med ei bod på Ca 4 m 2 pr. bustad-seksjon. Resten av sjøhusaralet vert fellesområde, og gjev plass til t.d. felles båtar og reiskapar Småbåtanlegg (f_bsb) I tilknyting til sjøhuset vert det lagt ut ei flytebryggje, med fortøying av inntil 6 småbåtar Naturområde i sjø og vassdrag (VNV) Ingen tiltak Gatetun (f_sgt1) Gangområde for tilkomst til bueiningane Gangveg (f_sgg1 Og f_sgg2) Tilkomst til strandsone og naustområde/småbåtanlegg Renovasjonsanlegg For BKS1 og BKS2 skal det etablerast felles løysing for avfallshandtering innanfor SVG2. Plassering og utforming vert avklart før 2. gangs handsaming, etter avtale med grunneigar og aktuelle instansar Annan veggrunn og grøntareal Ingen merknad. 20

228 228 av Arealrekneskap Arealrekneskap Nr. 1- Bygningar og anlegg Areal(m 2 ) Bustader-konsentrert-småhus(2) 473,3 Renovasjonsanlegg 7,3 Leikeplass 58,1 Uthus/naust/badehus 135,7 Sum areal denne kategori 667, Nr. 2- Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur Annan veggrunn-grøntareal (2) 209,8 Gangveg/gangareal (2) 96,9 Gatetun/gågate (2) 191,1 Kai (2) 16,8 Parkeringsplasser(3) 120,2 Veg 300 Sum areal denne kategori 934, Nr. 5- Landbruks-,natur- og friluftsformål og reindrift Areal(m 2 ) Friluftsformål (2) 711,3 Sum areal denne kategori 711, Nr. 6- Bruk og vern av sjø og vassdrag, med tilhøyrande strandsone Areal(m 2 ) Naturområde i sjø og vassdrag 1295 Småbåtanlegg 400 Sum areal denne kategori 1695 Totalt areal alle kategorier Byggjeføremål Føremålet er konsentrerte småhus, naustområde, småbåthamn og veg/parkering. Det er planlagt 5 bueiningar, kvar over to plan. Dei er fordelt med to einingar i Hus A på BKS1 og tre einingar i hus B, på BKS2. Bueiningane tilfredsstiller krava til husbankfinansiering, kvar på maksimalt 140 m 2, inklusive utebod i sjøhus. Det er lagt vinn på ein god arkitektur som kombinerer strukturen i naustrekkjene i sør med bustadhusa i nord og dannar ein heilskap langs sjølinja. Det er lagt vinn på at Sjøtun-utbygginga skal opplevast som eit løft for området. 21

229 229 av 266 Arkitekturen søkjer å ta inn dei spesielle kvalitetane for tomten, med sol frå morgon til kveld, og med ei fantastisk utsikt over fjord og fjell. Tilkomst og byggekropp er tilpassa det bratte terrenget for å gje ei god brukaroppleving både på oppsida og nedsida av husa. Dei to husa med tilkomst er plasserte på ulike høgdenivå, og buarealet for kvar eining er delt på to etasjar. Hovudetasjen, med universell utforming og trinnfri tilkomst, ligg på nivå med tilhøyrande parkering. Fjernverknaden av tiltaket er redusert i høve til dagens busetnad, maks byggjehøgde på BKS1 er kote +15 m, redusert med 4,5 m i høve eksisterande einebustad på kote + 19,5 m Det vert utarbeidd ein samla fargeplan for Sjøtun-utbygginga som både framhevar dei arkitekturmessige kvalitetane, og samstundes tilpassar tiltaket til området sine særpreg. Det vert tilnærma massebalanse ved utbygginga. Sjå elles avsluttande merknader, kap. 10, om Strandsoneproblematikk og fjernverknad Utnyttingsgrad BKS1 % BRA = ( ) x 100/196 =143 % Utnyttingsgrad BKS2 % BRA = ( ) x 100/277 =153 % Byggehøgde Maksimal byggehøgde for BKS1 er sett til kote +15. Maksimal byggehøgde for BKS2 er sett til kote

230 230 av 266 Figur 12. Hus A og Hus B sett i perspektiv, synsstad retning Aldal Figur 13. Snitt Hus A ved nordre vegg 23

231 231 av 266 Figur 14. Snitt Hus B ved midtlinje Leike og opphaldsareal - Det er avsett areal til felles leikeplass, f_blk, med kort avstand og trinnfri tilkomst frå begge husa. - Terrengmodellen viser følgjande solforhold for leikeplassen f_blk: o o I mars: sol frå ca. kl til 2000 om kvelden I juli: sol frå tidleg morgon til ca. kl om kvelden - Eksisterande kai, f_sk1, vert restaurert og tilpassa bruk som badeplattform/ felles sjøterrasse. Restaurering med stadleg farga naturstein, boltar i fjell og betongdekke belagt med jordfarga terrassebord. Tiltaket medfører ikkje terrenginngrep Parkering Det vert tilrettelagt for 1,5 p. plasser per bueining Trafikkareal Det skal nyttast same avkøyrsle frå fylkesvegen som i dag. Planen er i samsvar med Handbok for vegvesenet N100. Utviding av avkøyrsla er godkjent av Statens vegvesen. Ådt = 5 x 3,5= 17,5 24

232 232 av Støytiltak Det trengst ikkje gjerast støyreduserande tiltak for Sjøtun. Trafikkstøy frå riksvegen oppom reguleringsområdet ligg langt under tilrådd nivå. Der er heller ikkje nemneverdig støy frå båt trafikk Avfallshandtering/miljøstasjon Det skal leggjast til rette for plassering av bossdunkar ved fylkesvegen, der bossbilen passerer i dag VA-anlegg Vatn og avlaup vert tilknytta kommunalt anlegg i Lønnebakken-feltet. Sjå vedlagt VA-plan Strandsona Byggjegrense mot sjø definert i Kystsoneplanen er i framlagd plan omdefinert. Rundt 50% av BKS1 Og BKS2 ligg nedanfor den gamle byggjegrensa. Dette er gjort for å få plass til den planlagde fortetninga og utnytte tomten optimalt. Sjå elles merknader til dette punktet i kap Risiko og sårbarheit (pbl 4-3) ROS-analysen gjev eit oversyn over farar, risiko og sårbarheit ved arealplanlegging av planområdet for å unngå uønskte hendingar. Eit villare og våtare klima fører til ny eller auka risiko og sårbarheit. ROS MATRISE Sannsyn for uønskt hending Svært sannsynleg Sannsynleg Konsekvens Ufarleg Moderat Stor Kritisk Noko sannsynleg Lite sannsynleg 2, 3, 5, 6 1, 4 ROS-matrisa viser sannsyn for og konsekvens av moglege uønska hendingar under føresetnad av risikoreduserande tiltak. Hendingar som kan medføre fare for: LH = Liv og helse, YM = Ytre miljø, MV= Materielle verdiar Setningar i / utrasing av offentleg veg (MV) Under arbeid med veg ned til bueiningane, f_sv, og parkeringsplass f_spp1 skjer anleggsarbeidet inn mot murfot/fylling for offentleg veg. Risiko for skade på desse strukturane gjeld kunn i anleggsperioden.

233 233 av 266 Risikoreduserand tiltak: Entreprenør vert pålagt å ta særleg omsyn, og evt. gjennomføra ekstra sikring av fundament og ferdsle i kritiske fasar av arbeidet. Vurdering: Hendinga ligg innanfor det som er standard risiko ved denne typen anleggsverksemd, og er dekka av standard ansvarsplikt. Med tiltaka som spesifisert er sannsynet lite, og konsekvensen av materiell art. Eventuell omkjøring via Riksveg 7 er ca. 1 km. 2. Rasfare (LH, MV) Tomten er noko bratt, og med bratte fjellparti oppom tomten opp mot riksveg 7. Risikoreduserande tiltak: Ein finn det ikkje nødvendig med eigne tiltak mot dette. Vurdering: Området over tomten opp til riksveg 7 er i all hovudsak fast fjell, med noko vegetasjon innimellom. Høgdeskilnad mellom lokal veg og riksveg 7 er ca. 40 m. Der har aldri gått ras i området. Lokal veg ligg mellom bratthenga og planområdet og ville fanga opp evt. ras. Rasfare er vurdert som ikkje eksisterande. 3. Ekstremvær (stormflo/bølgjer/vind) (MV) Ekstremvær kan gjere skade på anlegga i naustområdet (f_bun) / båthamna (VS). Risikoreduserande tiltak: Tiltak i eller nær strandsona skal leggjast på eit høgdenivå som spesifisert i kommunale retningslinjer for tiltak nær strandsona. Det bør i framtida vurderast om det skal leggjast ein bølgedempar til vern av båthamna. Ved eventuell restaurering av eksisterande naust bør golv i underetasjen hevast. Vurdering: Det har ikkje skjedd skader av noko omfang på nokon anlegg i området på grunn av ekstremvær til no. Samnangerfjorden er ein innestengd sjø med høge fjell ikring, største avstand for oppbygging av bølgjer retta mot Sjøtun er ca. 5 km. Vinden kjem sjeldan opp i varsla styrke. Bølge høgd kjem svært sjeldan opp i 1 m. Underetasjen i eksisterande naust i f_bun kan verta oversvøymd ved stormflod. 4. Isgang (MV) Samnangerfjorden frys jamleg til. Ved is smelting og vind kan isen skure mot land og skade konstruksjonane i strandsona/båthamna (VS). Risikoreduserande tiltak: Tiltak i eller nær strandsona skal leggjast på eit høgdenivå som spesifisert i kommunale retningslinjer for tiltak nær strandsona. Kaiar skal forsterkast etter føreskriftene. Vinteropplag av flytebryggje vert avklara med leverandør. Vurdering: Det har ikkje skjedd vesentlege skader grunna isgang på tilsvarande anlegg i eller nær strandsona i området til no. Tiltaka i planen følgjer vesentleg strengare krav når det gjeld fundamentering og armering enn det som var gjeldande praksis då eksisterande naust og kaiar vart bygt. 5. Havnivåstigning (MV) Havnivåstigning vil auka faren for skade på materielle verdiar nær eller i strandsona. Risikoreduserande tiltak: Viser til tabellane i rapporten for havnivåstigning frå Direktoratet for byggkvalitet 26

234 234 av 266 Eksisterande bygg ligg over grensa som gjeld for Bergensregionen. Her er det i tabell 3, side 19, berekna ei maksimal stigning i havnivået på 37 cm fram til 2050, og maksimalt 108 cm fram til Vurdering: Tiltaka i planen ligg innanfor retningslinjene som er sett i rapporten, gjeldande fram til 2050 og Anna Ingen merknader. 8 Konsekvensar av planforslaget 8.1 Overordna planer og vedtak Planområdet er regulert og er vist som bustadområde i Kystsoneplanen, og forslaget kjem ikkje i konflikt med overordna plan. Byggjegrense mot sjø definert i Kystsoneplanen er i framlagd plan omdefinert. Rundt 50% av BKS1 Og BKS2 ligg nedanfor den gamle byggjegrensa. Dette er gjort for å få plass til den planlagde fortetninga og utnytte tomten optimalt. Sjå elles merknader til dette punktet i kap Estetikk og landskape Nye bustader vert tilpassa landskapet/terrenget i planområdet. Det er viktig at terrenginngrep i planområdet skal skje mest mogeleg skånsamt. 8.3 Konsekvensar for nabo Nye bustader vil i liten grad øydeleggje kvalitetar for naboar. 8.4 Trafikktilhøve- og parkeringsforhold Det vert noko auke i biltrafikken ved etablering av nye bustader. Hovudvegen har god kapasitet til å ta den auken i trafikk utbygginga medfører. Parkering er løyst i planområdet. 8.5 Kulturminner Det er ikkje registrert kulturminner i planområdet. Planforslaget vil ikkje få konsekvensar for kulturminner i planområdet. 8.6 Friluftsaktivitet, naturområder, born og unge sine interesser i nærmiljøet Planforslaget vil ikkje få konsekvensar for friluftsaktivitet, naturområder, born og unge sine interesser. 8.7 Privat og offentlig servicetilbod Nye bustader i planområdet vil i liten grad få konsekvensar for privat og offentlig servicetilbod. 8.8 Risiko og sårbarhet Risiko og sårbarhet er omtalt i planskildringa. Tiltaket fører ikkje til auka risiko i planområdet. 8.9 Infrastruktur (veg/vatn/avlaup/el - anlegg etc.) Eksisterande infrastruktur vil vere tilstrekkeleg til å bere auka belastning som følgje av tiltaket. Ny tilkomstveg og vatn og avlaup vert tilrettelagt. 27

235 235 av Juridiske/ økonomiske konsekvensar for kommunen Det er ikkje venta at planforslaget vil føre til juridiske konsekvensar for kommunen utover eit vanleg reguleringsplan forslag. Det er ikkje kjennskap til servituttar, heimlar eller liknande som kan føre til konsekvensar for planforslaget. 9 Medverknad Reguleringsarbeidet vert varsla etter krava i plan- og bygningsloven. 10 Forslagsstillar sine avsluttande merknader Strandsoneproblematikk og Fjernverknad Når det gjeld strandsoneproblematikken er prosjektet vesentleg modifisert i høve til sak 049/15. Vegen ned til sjøen er lagt om, slik at behovet for ein høg og lang mur (opp til 3,5 m høg) som vende ned mot sjøen er borte. Vidare er nytt båtopptrekk teke bort, ny kai ved sørenden av naustet og ombygging av naustet. Med unntak av den 2 m breie grusvegen ned til naustet, heimlar planen no kunn eksisterande anlegg i strandsona. Kommunen har påpeikt at nærleiken til sjø er eit problem, slik prosjektet vart presentert for Naturutvalet i sak 049/15. Dette har vi teke omsyn til i forslaget til reguleringsplan, der vi har trekt Hus A så langt bak mot vegen og sørover som mogleg, samt justert plasseringa av Hus B. Med dette har vi oppnådd at Hus A sitt nordvestre hjørne (målt ved terrasehjørna) har flytta seg vekk frå sjølinja, minsteavstanden har auka frå 2,8 m til 5,6 m. Fjernverknaden ved tiltaket har hatt særleg merksemd. Kommunen har påpeikt at dette særleg gjeld Hus A sitt nordvestre hjørne. Dette har prosjektet arbeidd mykje med og modifisert planane utifrå dette. - Husplassering, sokkelhøgde og bygningshøgde er vurderte og justerte slik at høgda av forstøttningsmuren under Hus A er vesentleg redusert. I det nordvestre hjørna (ved terrassekanten) er murhøgda på det høgaste, og den er der redusert frå 4 m til 2,4 m. - Maksimal høgd for det føreslegne tiltaket er cote+15 m. Eksisterande einebustad er på cote+19m. Dermed er også fjernverknaden redusert ved å plassera inn eit mindre ruvande bygg enn det som står der i dag. - Hus A er no plassert slik i terrenget at det vil liggja om lag på same nivå som nabohusa nord for Sjøtun. Arkitekturen av dei planlagde bygga, Hus A og B, har ein struktur som liknar på naustrekkjene sør for eigedomen. Vår vurdering er såleis at planforslaget representerer ei opprydding i landskapet og vil skapa ein meir heilskapleg totalarkitektur. Dette verkar positivt for fjernverknaden. Når det gjeld husplasseringa i planforslaget er dette framkome utifrå ovannemnde vurderingar. Meir overordna forhold som er lagt til grunn er følgjande - Hus A kunne flyttast enda lengre sørover og vekk frå sjøen ved å flytta leikeplassen / parkeringsplassen over på nordsida av Hus A. Dette har ein ikkje gått innpå fordi o Det gjev større avstand til leikeområdet frå Hus B o Ferdsel forbi inngangspartia vert ei ulempe for eigarane av Hus A 28

236 236 av Prosjektet kunne byggja fire seksjonar i staden for fem. Det har ein valt bort, fordi dette alternativet ville skapa ein utrygg økonomi for prosjektet, risikoen ved realisering ville bli for stor. - Husa kunne byggjast i tre høgder, og då få redusert BYA med husfrontar meir tilbaketrekt frå sjølinja. Dette har ein vurdert stridande imot kommunen sine merknader om stor fjernverknad. Løysinga ville heller ikkje gje same grad av universell utforming av bueiningane. 29

237 237 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Arnved Soldal Lund Arkivkode: FA-A30 Arkivsaksnr: 16/741 Løpenr: 16/6335 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 ASL Kommunestyret /16 ASL RAMMEPLAN KULTURSKULE Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Rammeplan for Samnanger kulturskule vert godkjend slik han ligg føre FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Rådmanen sitt framlegg vart samrøystes vedteke. FORM-050/16 VEDTAK: Rammeplan for Samnanger kulturskule vert godkjend slik han ligg føre, datert Dokument som er vedlagt: Framlegg - Rammeplan for Samnanger kulturskule Dokument som ikkje er vedlagt: Norsk kulturskoleråd sin mal Kva saka gjeld: I sak 039/16 vedtok formannskapet «Strategiplan for oppvekst og kultur ». I strategiplanen er rammeplan for kulturskulen eit av tiltaka i Eining for kultur sin del. 49

238 238 av 266 Kulturskuletilbodet er forankra i Opplæringslova Der les ein at alle kommunar skal ha eit musikk- og kulturskuletilbod. Det er ikkje andre nasjonale føringar. Norsk kulturskoleråd, der Samnanger kulturskule er medlem, har dei siste åra arbeidd fram ein mal til rammeplan for kulturskulen. I malen frå Norsk kulturskoleråd er rammeplanen delt opp i tre delar. Del 1 er kulturskulen sitt samfunnsmandat, del 2 er Kulturskulen sitt innhald og del 3 er dei ulike fagplanane. I framlegget til Rammeplan for Samnanger kulturskule er berre del 1 og 2 tatt med. Del 3 er ikkje utarbeidd enno, men rammeplanen vil verta supplert med dei. Me har valt å tilpasse rammeplanen til lokale forhold. Norsk kulturskoleråd er ein medlemsorganisasjon for kommunar med kommunale kulturskular. Dei er ein interesse-, samarbeids-, og utviklingsorganisasjon for medlemane sine. Omtrent 95 % av dei kommunale kulturskulane er medlem. Vurderingar og konsekvensar: Ein kulturskule har som oppgåve å utvikla kunstnarisk kompetanse og uttrykksevna, og skal gje opplæring til alle barn og unge som ynskjer det. Sidan kulturskulen ikkje har nokre nasjonale føringar står skuleeigar fritt til å definera innhaldet i den. I Samnanger vert det meste av undervisningstida nytta til musikkopplæring, men me har òg eit tilbod i drama. Dette skuleåret har kulturskulen 37 timer til undervisning i veka, og av desse går 27,75 timar til musikkundervisning, instrumentopplæring og song, 0,75 timar til dramaundervisning og 8,5 timar til dirigent for Samnanger skulemusikklag. Me har eit ynskje om andre kultur- og kunstuttrykk, spesielt visuell kunst, men har ikkje prioritert det innanfor noverande økonomisk ramme. Ein rammeplan definerer kva for eit innhald me skal ha i kulturskulen. Det er viktig at arbeidet i kulturskulen og måla her er politisk forankra. I andre delar av kulturen sine arbeidsområde, som til dømes i høve til heimesjukepleia, har me ein serviceerklæring. Med rammeplanen, som med serviceerklæringar, kommuniserer me kva brukarane kan forventa av tilboda våre. Kvart anna år gjennomfører Samnanger kommune brukarundersøkingar. Med ein rammeplan vil me få betre svar ettersom me tydeleg kommuniserer forventingane, og at me kan verta målt på dei. Faren med å skape forventingar, er at me ikkje klarar å innfri dei. Det vert òg eit tydeleg signal me må ta med oss i det vidare utviklingsarbeidet. Framlegget til rammeplanen er i hovudsak eit bilete om korleis Samnanger kulturskule er i dag, men den har i seg elementet av korleis me ynskjer det for framtida. Rammeplanen vil òg vera eit viktig dokument i utviklingsarbeidet for kultursektoren i Samnanger kommune. Rammeplanen, slik den ligg no, er basert på dei ressursane som kulturskulen er tildelt. Det vil alltid vera eit ynskje om auka ramme, men rammeplanen legg ikkje opp til det. Dei økonomiske konsekvensane rammeplanen legg opp til er: 1. Samnanger kommune skal gje søskenmoderasjon på 30 % av elevkontingenten frå barn nummer to. 2. Ei årleg auke av kontingenten skal ikkje overstiga den generelle prisauka. 50

239 239 av 266 Samnanger kommune gjev i dag søskenmoderasjon slik det er omtala i rammeplanen. Det er ikkje planlagt noko endring. Samnanger kommune har ei brukarbetaling på kr per år for Denne vert justert kvart år i handsaminga av budsjett og gebyrhefte. For nokre år sida gjorde me ein prosentvis stor auke. Etter det har den vorte justert etter prisveksten. I dag har kulturskulerektoren ei fordeling på 30 % administrasjon og 70 % undervisning. Det er eit ynskje frå kulturskulerektor at fordelinga vert 40 % administrasjon og 60 % undervisning. Me vurderer at det er tilstrekkeleg administrasjonsressurs slik me driv i dag, men skal det arbeidast meir med fleire kunstuttrykk evt. med tidsavgrensa prosjekt, vil det vera behov for å styrkja denne ressursen. Auke i den administrasjonsressursen kan skje anten ved omfordeling frå undervisning eller gjennom å tilføra meir ressursar. Ei evt. styrking av denne ressursen bør drøftast i samband med budsjettarbeidet. Me kan også styrkja administrasjonsressursen på bestemte prosjekt. Dette kan i tilfelle finansierast med å søke om prosjektmidlar. 51

240 240 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule Framlegg

241 241 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule 1. Samfunnsmandat - Kulturskulen sitt formål, verdigrunnlag og oppgåver 1.1 Kulturskulen sitt oppdrag Kulturskuletilbodet er heimla i Opplæringslova Det heiter at: «Alle kommunar skal aleine eller i samarbeid med andre kommunar ha eit musikk- og kulturskuletilbod til barn og unge, organisert i tilknyting til skoleverket og kulturlivet elles» Samnanger kulturskule har som oppgåve å utvikla kunstnarisk kompetanse og uttrykksevne i tillegg til kreativitet, kritisk sans, kulturell og sosial kompetanse. Dette er grunnleggjande for livsmeistring og danning. Gjennom arbeid med kunst utviklar me fantasi og sanselege sider, og som deltakarar i kulturelle fellesskap utviklar me tryggleik og forståing for kva det vil seia å vera menneske, åleine og saman med andre. Kunst- og kulturuttrykk rører ved sider i tilværet vårt som glede, lengsel, draumar, melankoli og einsemd, og er fundamentale i danningsprosessen. 1.2 Kulturskulen sitt formål Samnanger kulturskule skal gje opplæring til alle born og unge som ønskjer det. Formålet med opplæringa er å læra, oppleva, skapa og formidla kulturelle og kunstnariske uttrykk. Opplæringa skal bidra til barn og unge si danning, fremje respekt for andre si kulturelle tilhøyrsle, bevisstgjera eigen identitet, gjera dei kritisk reflekterande og i stand til å utvikla eigen livskompetanse. Kulturskulen bør spegla mangfaldet gjennom eit breitt samansett tilbod i opplæringa, både når det gjeld undervisning, formidling og skapande verksemd. 1.3 Kulturskulen sitt verdigrunnlag Samnanger kulturskule byggjer på eit humanistisk menneskesyn og på samfunnsverdiar som fellesskap, ytringsfridom, menneskeverd og demokrati. Det norske fellesskapet rommar eit veksande mangfald av kulturelle uttrykk. Ved å anerkjenne og synleggjere mangfaldet kan kulturskulen bidra til å vidareføra og fornya kulturarven vår. 1.4 Kulturskulen sine mål Samnanger kulturskule skal gje alle elevar moglegheit til å utvikla sine musikalske og kunstnariske evner og anlegg gje alle elevar moglegheit til å finna og formidla eigne kunst- og kulturuttrykk styrka elevane sin estetiske, sosiale og kulturelle kompetanse styrka elevane si evne til kritisk refleksjon og sjølvstendige val medverka til å styrka kulturell kompetanse og utfalding gje fordjupingsmoglegheiter som lokalt ressurssenter bidra til eit heilskapleg kunst- og kulturfagleg tilbod i samarbeid med barnehagane, skuleverket, kulturkontoret og helsesektoren hjelpa til å gje bygda eit positivt ungdomsmiljø, ved å skapa grobotn for verdfull og varige aktivitetar innan ulike kulturelle uttrykk arbeida for eit rikt kulturliv i Samnanger; i samarbeid med kulturlivet i kommunen, ta vare på gamle lokale musikk- og kulturtradisjonar og utvikla nye 2

242 242 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule 1.5 Kulturskulen si rolle som lokalt ressurssenter Som lokalt ressurssenter skal Samnanger kulturskule bidra til å styrka kulturell kompetanse og utfalding i kommunen gjennom forpliktande samarbeid med barnehage- skule-, kultur- og helsesektoren. Dette samarbeidet rettar seg mot alle innbyggjarane i kommunen. Samnanger kulturskule sitt samarbeid med skulen skal vera eit forpliktande samarbeid og eit supplement til den obligatoriske opplæringa. DKS inngår i grunnskulen sitt tilbod til alle elevar. Gjennom konsertar, framsyningar og utstillingar møter elevane profesjonelle kunstnarar fleire gongar kvart skuleår, og kulturskulelærarar kan vera aktive utøvarar innanfor DKS-tilboda. Kulturskulen sine lærarar og elevar kan også samarbeida med grunnskule og DKS om lokale produksjonar. Det kan til dømes vera samarbeid om store framsyningar som speglar kulturelt mangfald, integrering av kunst- og kulturperspektivet i fag, utstyr og lokale. Utvikling av metodar og læringsmiljø, pedagogisk rettleiing og kulturskulen som utstillings- og konserttilbydar. I kulturskulen si rolle som lokalt ressurssenter inngår også samarbeid med helsesektoren, m.a. med barnevern, sosialteneste, flyktningteneste, helsesøster og eldreomsorg. Kunst- og kulturmiljø i Samnanger kommune er viktige samarbeidspartnarar for kulturskulen. Samarbeidet mellom kulturskulen og kulturlivet kan til dømes omfatta bruk av kulturskulen sine lærarar som dirigentar, akkompagnatørar, produsentar, instruktørar og regissørar. Felles bruk av utstyr er også døme på korleis det frivillige kulturlivet og kulturskulen kan bidra til at ressursar blir utnytta på best mogleg måte. Ein annan viktig aktør er Ung kultur møtes (UKM), som gjennom lokalt kulturarbeid legg vekt på ungdommane sine eigne kulturuttrykk. Mønstringane er ein arena for formidling, læring og oppleving. UKM tar også vare på dei ungdommane som deltek på ikkjeinstitusjonaliserte kunst- og kulturarenaer. Kulturskulen og UKM bør samarbeida om førebuingane til og gjennomføringa av den lokale mønstringa. Kulturskulen utgjer ei viktig førebuing til dei studieførebuande utdanningsprogramma Musikk, dans og drama samt studiespesialisering med formgjevingsfag i vidaregåande skule. 1.6 Kulturskulen sine fag På nasjonalt nivå er kulturskulen sine fag primært musikk, dans, teater, visuell kunst og skapande skriving. I Samnanger har me tilbod i musikk og teater. Me ønskjer å få til eit tilbod innan visuell kunst; foto/ film/ animasjon Kvar kulturskule skal utvikla lokale læreplanar i sine tilbod- Rammeplan DEL 3.Fagplanane tek vare på måla for kulturskulen på faga sine premissar. Læringsmål, innhald, varierte arbeidsformer, fleksibel organisering av tilboda og ulike vurderingsformer skal inngå i dei enkelte fagplanane. Alle elevar i kulturskulen skal få undervisning som er tilpassa deira interesse og føresetnader. Kulturskulen skal vektleggja mangfald i undervisningstilboda. 3

243 243 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule 1.7 Organisering av opplæringa Undervisninga går føre seg både individuelt og i små og store grupper. Det er også viktig med aldersblanding der det er mogleg. Dette er noko som styrkar læringsmiljøet i kulturskulen. Undervisninga i kulturskulen sine fag er organisert innanfor tre opplæringsprogram med ulik profil og målsetjing: Grunnprogrammet, Kjerneprogrammet og Fordjupingsprogrammet. Programma skal ta vare på behovet for tilpassa opplæring og er gradert i forhold til undervisningsmengde og krav til eigeninnsats. Konsertar, framsyningar og utstillingar skal inngå i opplæringa for alle elevar som ein integrert del av undervisninga. Alle elevar skal få tilbakemeldingar på eiga utvikling og eigne resultat gjennom utviklingssamtalar. Opplæring i kulturskulen kan gje grunnlag for å kunna kvalifisere seg til studieprogram for Musikk, dans og drama samt studiespesialisering med formgjevingsfag, til høgare utdanningsinstitusjonar sitt talentprogram og til høgare kunstfagleg utdanning Grunnprogrammet Programmet har ope opptak for alle elevar som ønskjer det. Undervisninga skal bidra til å utvikla kreative evner, fagleg kompetanse og samarbeidsevne som grunnlag for personleg utfalding. Grunnprogrammet omfattar fagtilbod som er særskilt eigna for gruppe- og ensembleundervisning. Her er hovudmålet trivsel, utøvarglede og læring gjennom aktiviteten med avgrensa læringsmål. Det kan til dømes vere grupper innan musikk, dans, teater, visuell kunst, leik- og rytmikkbasert begynnaropplæring, tilbod for elevar med spesielle behov og grupper som kombinerer ulike fag. Undervisinga kan bli gitt i form av introduksjonskurs eller begynnaropplæring Kjerneprogrammet Programmet har ope opptak for elevar som er motiverte for større undervisningsmengde og systematisk eigeninnsats. Det er klare læringsmål og forventning til progresjon. Undervisninga er tilpassa den enkelte eleven og går føre seg både individuelt min 22,5 min, i grupper og i ensemble. Samnanger skulemusikklag har ansvar for å gje alle elevar på korpsinstrument gruppe og ensembleundervisning. Innhaldet i undervisninga skal bidra til å utvikla kreative evner, handverks- og kunstnarisk kompetanse og samarbeidsevne. Undervisinga blir gitt som begynnaropplæring eller som opplæring for vidarekomne. Programmet skal kunna kvalifisera for vidaregåande utdanning og er basert på langsiktig progresjon og systematisk trening Fordjupingsprogrammet Fordjupingsprogrammet har opptaksprøvar og undervisninga legg vekt på utviklinga av kreative evner, handverks- og kunstnarisk kompetanse, sjølvstende og samarbeidsevne. Det blir stilt krav til høg og målretta eigeninnsats 4

244 244 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule Undervisning og rettleiing er tilpassa den enkelte eleven og går føre seg både individuelt min 45 min, i grupper og i ensemble. Fordjupingsprogrammet er for elevar som har særleg interesse og føresetnader for å arbeida med faget. Undervisningstilbodet skal vera vesentleg forsterka med omsyn til innhald og omfang i høve til kjerneprogrammet. Desse elevane har krav på dobbel undervisningstid i tillegg til fellesaktivitetar med andre elevar på same fordjupingsprogram. I fordjupingsprogrammet vil Samnanger kulturskule delta i interkommunalt og regionalt samarbeid, vidaregåande skular samt med høgare utdanningsinstitusjonar og talentutviklingsprogrammet deira. Programmet skal kunna kvalifisera for vidaregåande opplæring og høgare utdanning. 2. Kulturskulen sitt innhald Prinsipp og retningsliner for kulturskuleverksemda Det er Samnanger kommune som er skuleeigar, og som har ansvar for at kulturskulen sitt tilbod følgjer nasjonale føringar. Kulturskulen skal inngå i kommunen sine plandokument, og bør vera ein del av kommunen sine strategidokument innan kultur, utdanning og helse. Det ikkje ein nasjonal rammeplan som på til dømes barnehagefeltet. Rammeplanen for Samnanger kulturskule bygg på ein mal lagd av Norsk kulturskoleråd. Sjølv om det er den enkelte kulturskule som avgjer kva fagtilbodet skal vera, skal rammeplanen skal bidra til å sikra ei felles nasjonal norm for mål, innhald og kvalitet. Det er eit viktig prinsipp at kulturskulen skal vera open for alle. Samnanger kommune skal gje søskenmoderasjon på 30 % av elevkontingenten frå barn nummer to. Ei årleg auke av kontingenten skal ikkje overstiga den generelle prisauka. 1.8 Kulturskulerektor Kulturskulerektoren er administrativ og fagleg leiar for den dagelege drifta av kulturskulen. I tillegg har kulturskulerektoren ansvar for utviklingsarbeidet. Det kan til dømes vera å prøva ut ulike måtar å organisera undervisninga på, bruk av digitale verktøy, produksjon av undervisningsmateriell, samt fleirkulturelle og tverrfaglege prosjekt. I ein så liten kulturskule som i Samnanger vil rektor også måtta undervisa elevar. 1.9 Kulturskulelæraren Læraren sitt møte med eleven, og eleven sitt møte med dei kunstnariske aktivitetane er det sentrale i kulturskulen. Kulturskulelæraren må ha eit bevisst forhold til dei mange rollene han har: pedagog, utøvar, leiar av små og store grupper, organisator, prosjektleiar, koordinator, inspirator, kulturberar, vurderar og kollega. Lærarane si rolle som aktive utøvarar skapar gode førebilete for elevane. K 06: «Lærarane avgjer ved sin veremåte om elevane si interesse skal bestå, om elevane kjenner seg flinke og om deira iver skal vare ved.» 5

245 245 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule 1.10 Samarbeid Samarbeid med foreldre/føresette Samarbeid med foreldre/føresette er ein føresetnad for om eleven skal lukkast. Kontinuerleg kontakt mellom kulturskulen og heimen om utviklinga, trivsel, frammøtet og øvingsinnsatsen til eleven, er avgjerande for utviklinga og framgongen til eleven. Elevar og foreldre skal gjerast kjende med kva slags forventningar kulturskulen har til eleven sin innsats i dei ulike programma. Samnanger kulturskule nyttar vurdering for læring. Det inneber rettleiing og tilbakemeldingar til elev og foreldre der hensikta er å skape best moglege føresetnader for utviklinga til eleven. I løpet av skuleåret bør det gjennomførast ein til to utviklingssamtalar der lærar og elev/foreldre møtest og der eleven sin læringsprosess og læringsresultat, trivsel og innsats er tema for dialog og vurdering Samarbeid med grunnskulen Samarbeid mellom grunnskule og kulturskule blir vektlagt i Læreplan for grunnskulen. Skuleslaga kan samarbeida om innhald i faga, undervisning og felles prosjekt. Her i Samnanger har kulturskulen hatt svært tett lærarsamarbeid med særleg barneskulen gjennom mange år. I strategiplanen for oppvekst og kultur er eit av tiltaka for å nå dei måla me har satt samarbeid innan for sektoren Kompetansekrav for tilsetting i kulturskulen 1. For tilsetjing i ei undervisningsstilling skal ein normalt krevja: høgare kunstfagleg utdanning i utøvande og/eller skapande kunstfag, tilpassa undervisningsoppgåvene for stillinga. Som minimum krev tre år kunstfagleg utdanning i tillegg til praktisk pedagogisk utdanning som gjeld for alle. Alternativt: Faglærarutdanning med minimum 120 studiepoeng frå kunstfag Skuleeigar kan i særlege tilfelle tilsetja søkjarar som ikkje tilfredsstiller desse krava dersom tilsvarande realkompetanse kan dokumenterast. 2. For tilsetjing i rektorstilling i kulturskulen skal ein krevja same faglege kvalifikasjonar som ved tilsetjing i undervisningsstilling. Rektor skal ha minst tre års erfaring frå kulturskule og relevant leiarutdanning og/eller relevant leiarerfaring. Skuleeigar kan i særlege tilfelle tilsetja søkjarar som ikkje tilfredsstiller desse krava dersom tilsvarande realkompetanse kan dokumenterast Kvalitet i kulturskulen Kvaliteten på undervisninga bør vere gjenstand for kontinuerleg debatt i kulturskulen. Skuleeigar har ansvar for at det finst eit kvalitetssikringssystem for verksemda, og rektor har ansvaret for å gjennomføra eit systematisk kvalitetssikringsarbeid. Arbeidet har som mål å bidra til utvikling av kulturskulen på alle målområda i rammeplanen. 6

246 246 av 266 Rammeplan for Samnanger kulturskule Viktige element i kvalitetsarbeidet er: Undervisnings- og læringskvalitet: undervisning og læringsmiljø, elevane sin innsats og aktivitet, lærarkompetanse og kollegasamarbeid, pedagogisk utviklingsarbeid Kvalitet i rammefaktorar: rutinar for elevopptak, mengde undervisningstid og organisering, utstyr/lokalar og ressursbruk Verksemdskvalitet: samarbeid kulturskule/heim, aktivitetsnivå, kompetanseutvikling, arbeidsmiljø, samarbeid med andre Rammeplan for Samnanger kulturskule skal vera eit godt verktøy for å vidareutvikla kvaliteten. Norsk Kulturskoleråd har per januar 2016 utarbeidd framlegg til fagplanar i fem fag: musikk, dans, teater, visuell kunst og skapande skriving. Kvar kulturskule kan laga sine eigne lokale fagplanar. Digitale verktøy kan stimulera til kunst- og kulturprosjekt. Læring gjennom digitale medium bør også inngå i kulturskulane si undervisning. 7

247 247 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Marianne Soleng Arkivkode: FA-U63 Arkivsaksnr: 16/737 Løpenr: 16/7278 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 MS SKJENKELØYVE ALKOHOLHALDIG DRYKK - RS SIKKERHET AS I LOKALA TIL EIKEDALEN SKISENTER AS Rådmannen sitt framlegg til vedtak: RS Sikkerhet AS (org.nr: ) får med heimel i Alkoholloven 1-6 løyve til skjenking av alkoholhaldig drykk (gruppe 1,2 og 3 jf. Alkoholforskriften 1-1) i Eikedalen skisenter AS (org.nr: ) sitt lokale «Varmestova». Skjenketid: 15:00 24:00. Løyvet gjeld til og med 30.september Dokument som er vedlagt: Uttale til søknad om skjenkeløyve Uttale til søknad om kommunalt skjenkeløyve Dokument som ikkje er vedlagt: Søknad om skjenkeløyve Godkjent serveringsløyve Alkoholloven Alkoholforskriften Kva saka gjeld: Samnanger kommune har motteke søknad om nytt kommunalt skjenkeløyve alkoholhaldig drykk frå RS Sikkerhet AS (org.nr: ) v/ Silvia Cadegan. 52

248 248 av 266 Styrar for skjenkeløyvet (Alkoholloven 1-7c): Silvia Cadegan (f ) Stedfortredar for styrar (Alkoholloven 1-7c): Kari Nedrebø (f ) Dagleg leiar for verksemda: Per Øyvind Ekerhovd (f ) Eigartilhøve lokalet: Eikedalen skisenter AS (org.nr: ) Sentrale personar/ eigarinteresser (Alkoholloven 1-7b): Fredrik Tønjum Skjenkeløyvet er meint å gjelde i lokalet til Eikedalen skisenter AS «Varmestova» i Samnanger kommune. (Lokalet er merka som 2 i løypekartet under.) Dette lokalet er på 204m2, og kan romma i følgje branninstruksen totalt 220 personar fordelt på 90 sitjeplassar og 130 ståplassar. For å få godkjent skjenkeløyve må ein ha godkjent serveringsløyve. 53

249 249 av 266 RS Sikkerhet har i delegert vedtak 246/16 fått godkjent serveringsløyve av Samnanger kommune. Omfang og skjenketid: Søkjar forventar, i følgje søknaden, at omsetnad på alkoholhaldig drykk vil utgjera ca.50% av den totale årsomsetnaden i firma. Søkjar har eit ønskje om følgjande skjenketid, og oppgjer følgjande forventa omsetnad av alkoholhaldig drykk: Gruppe jf. alkoholforskriften 1-1: Antal liter pr. år: Skjenketid: Gr liter Kl. 10:00 02:00* Gr liter Kl. 10: * Gr liter Kl. 13:00 01:00* *i tillegg til skjenketid kjem «fortæringstid» på ½ time (Alkoholloven 4-4,6.avsnitt) På heimesida til Eikedalen skisenter finn ein opningstider for skitrekket sesongen Dei er som følgjer: ÅPNINGSTIDER DESEMBER: Fra sesongstart, hver lørdag og søndag; og 25. desember: F.o.m. 26.desember t.o.m. 31.desember, hver dag: Vi har ikke kveldsåpent i desember. ÅPNINGSTIDER JANUAR: Lørdag og søndag: Kveldskjøring tirsdag, onsdag, torsdag og fredag: Planlagt start for kveldskjøring er 3. januar. Eventuell åpning på dagtid i ukedagene vurderes fortløpende. ÅPNINGSTIDER FEBRUAR: Hver dag: Kveldskjøring tirsdag, onsdag, torsdag og fredag: ÅPNINGSTIDER MARS: Hver dag: Kveldskjøring tirsdag, onsdag, torsdag og fredag: NB! Siste kveldskjøring blir fredag 24. mars. ÅPNINGSTIDER APRIL: Åpent hver dag til 17.april Vi har ikke kveldskjøring i april. Skiutleie/Skishop og serveringsstedene har samme åpningstider som heisene. Skiskolen er åpen i helgene og jule-/vinter-/påskeferie. Historikk: 54

250 250 av 266 Det er ein gong tidlegare, i 2000 søkt om skjenkeløyve i Eikedalen skisenter. Den gong av Eikedalen skisenter AS v/ Fredrik Tønjum i lokalet «Seterstuen» (merka som 6 i løypekartet). Vedtak i kommunestyremøte i sak 0056/00: Samnanger kommune går inn for at Eikedalen skisenter får skjenkeløyve for 5 laurdagar vinteren Det må vera mannskap på staden som kan styra heisane i evt. nødstilfelle som kan oppstå så lenge det er folk i løypene. I samsvar med presisering av søknaden vert skjenkeløyve innvilga for fylgjande laurdagar: , , , og Dersom skjenking ikkje vert gjennomført på den innvilga dato m.a. pga værtilhøve, må det gjevast melding til Samnanger kommune, eining for sosiale tenester innan onsdag i same veka. Dette av omsyn til kontrollmynde. Vurderingar og konsekvensar: Samnanger kommune har i brev datert bedt sosialtenesta NAV Samnanger og Politiet om uttale i saka. Begge uttalane ligg vedlagt dette saksframlegget. NAV Samnanger har i sitt skriv datert ikkje nokon merknader i saka. Kvam og Samnanger lensmannsdistrikt v/ lensmann Terje Sperrevik si uttale datert inneheld merknader som omhandlar blant anna skjenkeareal, området sin funksjon, skjenketida og sjølvsagt dei involverte partane. Konklusjonen frå lensmannen si uttale: Med bakgrunn i det som er skrevet framfor, gjev lensmannen i Kvam og Samnanger uttale på at det ikkje vert gjeve løyve til servering av alkohol i området til Eikedalen skisenter. Dette vert grunngjeve med tryggleiken, og sikkerheita i skianlegget, samt dei ordensmessige utfordringane politiet vil kunna få, som følgjer av overstadig rusa personar. Ein viktig faktor i denne vurderinga til politiet, er synet på området som eit rekreasjonsområdet for barn og unge, men ikkje minst at barnefamiliar generelt nyttar området i stor grad. Dersom Samnanger kommune trass i lensmannen si uttale likevel vedtek å gje skjenkeløyve til RS Sikkerhet AS, ber lensmannen om at ein vurderer følgjande tema: - Tryggleik - Aldersgrense i lokalet - Skjenketida - Prøveordning - Politigodkjent dørvakt Lensmannen meiner ein bør setja klåre villkår for eit eventuelt skjenkeløyve. Utvikling Alpinanlegg som blant andre Myrkdalen Fjellheiser og Voss Resort Fjellheisar AS i Voss, Folgefonn Sommerskisenter i Jondal samt Røldal Skisenter i Odda har blant anna resturantar, pubar, overnattingsstader som hotell og gjestetun i nærområda. I alle desse kommunane vert det halde såkalla «Afterski» arrangement. Dei fleste med alkoholservering. Området Eikedalen på Kvamskogen er i stor utvikling, og kan difor meir og meir samanliknast med dei store alpinanlegga i Noreg. 55

251 251 av 266 Fleire og fleire alpinanlegg vert «omringa» av fjell-landsbyar. I desse fjell-landsbyane vert det arrangert ei rekkje ulike arrangement både med og utan skjenking av alkohol. Dersom RS Sikkerhet AS får skjenkeløyve, vil sjølvsagt kommunen halda god kontakt med skjenkekontrollen i Kvam samt politiet. Samnanger kommune har, i ei årrekkje, saman med ei rekkje kommunar i Hordaland hatt interkommunalt samarbeid med skjenkekontrollen i Kvam.. Skjenkekontrollen i Kvam har kontrollmynde i kommunar som Voss, Jondal og Odda. 56

252 252 av 266

253 253 av 266

254 254 av 266

255 255 av 266

256 256 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Arnved Soldal Lund Arkivkode: FA-D11 Arkivsaksnr: 15/896 Løpenr: 16/8764 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Formannskapet /16 ASL Kommunestyret /16 ASL RULLERING AV HANDLINGSPROGRAMMET - KOMMUNALDELPLAN FOR IDRETT, FYSISK AKTIVITET OG FRILUFTSLIV PRIORITERING AV SPELEMIDDELSØKNADAR Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Samnanger kommune vedtek handlingsprogrammet for 2017 og prioriterer søknader om spelemidlar til ordinære anlegg i denne rekkefølgja: 1. Kunstgrasbane 2. Orienteringskart 3. Friidrettsanlegg FORMANNSKAPET Handsaming i møtet: Einingsleiar for kultur møtte i denne saka og svara på spørsmål. Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes vedteke. FORM-063/16 VEDTAK: Samnanger kommune vedtek handlingsprogrammet for 2017 og prioriterer søknader om spelemidlar til ordinære anlegg i denne rekkefølgja: 1. Kunstgrasbane 2. Orienteringskart 3. Friidrettsanlegg Dokument som er vedlagt: 57

257 257 av 266 Handlingsprogram 2017 Dokument som ikkje er vedlagt: Kommunedelplan for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Kva saka gjeld: Handlingsprogrammet i kommunedelplanen for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv skal rullerast årleg. Rulleringa no er for søknadar som vert handsama i Handlingsprogrammet er ei prioriteringsliste over innkomne spelemiddelsøknadar. Alle som søkar spelemidlar må ha ein plass i kommunedelplanen, og tiltaka er omhandla i handlingsprogrammet. I år er det ikkje nye anlegg. I spelemiddelordninga er anlegga delt opp i to grupper: ordinære anlegg og nærmiljøanlegg. Ordinære anlegg er idrettsanlegg som skal vera etter idretten sine mål, og som i hovudsak er anlegg for organisert idrett. Det er tre søknader om spelemidlar til ordinære anlegg. Nærmiljøanlegg er anlegg for fysisk aktivitet som er til den uorganiserte aktiviteten. Dei skal vera utandørs og er ofte mindre kostnadskrevjande enn ordinære anlegg. Det er ingen søknader om spelemidlar til nærmiljøanlegg. Vurderingar og konsekvensar: I ein liten kommune som Samnanger er det ikkje så ofte at det er mange søknader å prioritera mellom. I år er det tre stykk. Det er kunstgrasbane og friidrettsanlegg i Hagabotnane og Eikedalen orienteringskart. På grunn av stort etterslep i Hordaland vil tiltak ikkje få prioritet før søknaden har vore fremja i tre år. To av tiltaka i handlingsprogrammet har vore søkt på tidlegare. Det vart søkt om tilskot både til kunstgrasbana og orienteringskartet i Grunna at finansieringa ikkje var klar på friidrettsdelen, vart det ikkje sendt inn søknad om spelemidlar for dette tiltaket i For alle anlegga det vert søkt om har bygginga starta/ tiltaket sett i gang. Dei vil vera ferdige i Prioriteringa av spelemiddelsøknadar skal i utgangspunktet ta utgangspunkt i kva for eit anlegg det er mest behov for. Samtidig er det eit stort etterslep i Hordaland. Det gjer at det vert naturleg å ha ei «kø-ordning», kor dei som søker på andre året vert prioritert føre nye søknadar. Me har valt å leggja til grunn ei kø-ordning. Då vert kunstgrasbanen prioritert som nummer ein og orienteringskartet nummer to sidan dei vart søkt om til tildelinga i I handlingsprogrammet for 2016 var dei prioritert i den rekkefølgja. Friidrettsanlegget vil vera ein ny søknad og vert prioritert som nummer tre. Alle idrettsanlegg som får godkjent søknaden sin vil til slutt få spelemidlar, men det kan ta fleire år. For kort tid tilbake vart det presentert ein rapport som viser at kommunane i liten grad prioriterer å søkja om midlar til tiltak for uorganisert aktivitet av typen friluftsliv m.m. Slik me vurderer det er det ikkje usannsynleg at denne type prosjekt vil verta prioriterte i tildelinga, og me har derfor undersøkt om me har prosjekt som er komne så langt at det kunne vera aktuelt å ta dei inn i handlingsplanen. Dette er ikkje tilfelle, og me kjem derfor ikkje med forslag om endringar i handlingsplanen. Før neste rullering bør me ha som mål å få fram prosjekt i denne kategorien. 58

258 258 av Handlingsprogram Idrettsanlegg Prioritert handlingsprogram Ordinære anlegg Anleggstype Prosjekteigar Prioritet Byggestart Mål/str Drift per år Kostnad Finansiering (i kr 1000) anlegg km pm km sm pm k m Sm pm km sm pm km sm pm Kunstgrasbane Samnanger * kommune Orienteringskart Samnanger IL Friidrett Samnanger kommune m (km = kommunale midlar, sm=spelemidlar, pm=private midlar) Uprioritert handlingsprogram Anleggstype Prosjekteigar Mål/str Drift per år Kostnad Finansiering (i kr 1000) Merknader anlegg Km pm km sm Fleirbrukshall Samnanger kommune Motocrossbane Samnanger kommune BMX-løype Samnanger kommune Sti rundt Nordbygda Nordvikavatnet Ny heis i bassenget ungdomslag Samnanger kommune

259 259 av 266 Prioritert handlingsprogram Nærmiljøanlegg Anleggstype Prosjekteigar Prioritet Byggestart Mål/str Drift per år Kostnad Finansiering (i kr 1000) anlegg km pm km sm pm Km Sm pm km sm pm km sm pm (km = kommunale midlar, sm=spelemidlar, pm=private midlar)

260 SAMNANGER KOMMUNE 260 av 266 SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Knut Harald Frøland Arkivkode: FE-411 Arkivsaksnr: 16/1019 Løpenr: 16/9483 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 KHFR SUPPLERINGSVAL TIL ARBEIDSUTVALET FOR REKRUTTERING AV NY RÅDMANN Ordføraren sitt framlegg til vedtak: Saka vert lagt fram utan framlegg til vedtak. Kva saka gjeld: Kommunestyret sette ned eit arbeidsutval for rekruttering av ny rådmann. Arbeidsutvalet har følgjande medlemmer: Ordførar Knut Harald Frøland (Bl) - leiar Varaordførar Øyvind Røen (Sp) Leiar i naturutvalet Karl Kollbotn (Frp) Lena Tveit (Bl) Nils Aadland (Ap) Oddrun Lemme Sandvin (Fagforbundet) Arbeidsutvalet hadde sitt første møte Det var der semje om å foreslå følgjande for kommunestyret: 1. At arbeidsutvalet vert utvida med ein medlem frå oposisjonen i kommunestyret. 2. At det vert vald varamedlemmer til arbeidsutvalet. Vurderingar og konsekvensar: Utviding av talet på medlemmer i arbeidsutvalet 1

261 261 av 266 Dersom arbeidsutvalet vert utvida med ein medlem frå oposisjonen, vil samansetnaden av utvalet i større grad gjenspegla samansetninga i kommunestyret. Ei slik utviding kan truleg også vera med på å auka legitimiteten til utvalet. Av omsyn til kjønnsamansetnaden i utvalet, bør den nye medlemmen vera ei kvinne. Utgiftene til møtegodtgjersle vil auka med i underkant av 800 kroner pr. møte dersom det vert vald ein ny medlem. Ut over dette vil utvidinga etter alt å døme ikkje medføra auka utgifter. Val av varamedlemmer til arbeidsutvalet Det vert foreslått at kommunestyret vel ein personleg varamedlem for kvar medlem i arbeidsutvalet. Fagforeiningane peikar ut varamedlem for Fagforbundet sin medlem. 2

262 262 av 266 SAMNANGER KOMMUNE Rådmannskontoret Vår referanse: Arkivkode: Dykkar referanse: Dato: 16/1019/16/9376/ORG/JEB FE REFERAT FRÅ MØTE I ARBEIDSUTVALET FOR REKRUTTERING AV NY RÅDMANN Møtet vart halde kl :55. Desse medlemene møtte: Knut Harald Frøland (Bl) - møtte kl. 18:15 Øyvind Røen (Sp) Lena Tveit (Bl) Oddrun Lemme Sandvin, Fagforbundet Desse medlemene møtte ikkje: Karl Kollbotn (Frp) Nils Aadland (Ap) I staden møtte: Odd Arne Haga (Frp) Ingen Andre som var til stades på møtet: Jan Erik Boge, sektorleiar organisasjon Møteleiar: Øyvind Røen kl. 18:00 18:15 Knut Harald Frøland kl. 18:15 18:55 Møtesekretær: Jan Erik Boge Nedanfor følgjer eit samandrag av det som vart diskutert og bestemt i møtet. Utviding av talet på medlemmer i arbeidsutvalet Det var semje om å foreslå for kommunestyret at arbeidsutvalet vert utvida med ein medlem frå oposisjonen. Forslaget må leggjast fram for kommunestyret Vararepresentantar i arbeidsutvalet Det var semje om å foreslå for kommunestyret at det vert vald varamedlemmer til arbeidsutvalet. Det bør veljast ein personleg varamedlem for kvar medlem i arbeidsutvalet. Forslaget må leggjast fram for kommunestyret Modell for gjennomføring av tilsetjingsprosessen Det vart diskutert om det skal brukast eksternt rekrutteringsbyrå i tilsetjingsprosessen, og i så fall kva oppgåver som skal utførast av dei. Dersom eit eksternt rekrutteringsbyrå skal stå for det meste av arbeidet i tilsetjingsprosessen, kan det forventast ein kostnad på om lag kroner. Konklusjonen på diskusjonen vart at arbeidsutvalet ønskjer å gjennomføra det meste av arbeidet i tilsetjingsprosessen sjølv, utan bruk av eksternt rekrutteringsbyrå. Det vil vera aktuelt å gjennomføra Postadresse: Tyssevegen 217, 5650 TYSSE - Tlf: Bankgiro: Foretaksnr.: NO Sakshandsamar: Jan Erik Boge - Direktetelefon: E-post: jan.erik.boge@samnanger.kommune.no

263 263 av 266 testing av aktuelle kandidatar. Slike testar kan kjøpast hos ulike tilbydarar. Prisar for kjøp/gjennomføring av aktuelle testar må undersøkjast av administrasjonen. Tidsplan for tilsetjingsprosessen Arbeidsutvalet kom fram til følgjande tentative tidsplan for tilsetjingsprosessen: Dato/periode Tiltak/hending Annonsering/utlysing av stillinga Søknadsfrist ca Gjennomgang av søknader, intervju, gjennomføring av testar, referansesamtalar, innstilling til kommunestyret Ekstramøte i kommunestyret - tilsetjing av ny rådmann Sannsynleg tidspunkt for oppstart i stillinga for ny rådmann. Kvar skal stillinga lysast ut? Det var semje om at stillinga skal lysast ut i Bergens Tidende (papirutgåva) og på I tillegg vil det vera aktuelt å lysa ut i Bergens Tidende si nettutgåve og i Kommunal Rapport (både i papiravisa og nettutgåva). I Bergen Tidende si papirutgåve vil det vera tilstrekkeleg med ein annonse som kostar ca kroner (breidde på 122 millimeter og høgd på 144 millimeter). Skal formannskapet ha arbeidsutvalet si innstiling til handsaming? Det må avklarast om formannskapet skal gje tilråding til arbeidsutvalet si innstilling, eller om innstillinga skal gå direkte til kommunestyret. Oppfatninga i arbeidsutvalet var at innstillinga truleg skal gå direkte til kommunestyret. Administrasjonen vart bedt om å undersøkja kva formelle reglar som gjeld for dette før kommunestyretmøtet Budsjett for tilsetjingsprosessen Kostnadsoverslag og framlegg til budsjett for/finansiering av tilsetjingsprosessen må leggjast fram for kommunestyret Sektorleiarane si rolle i tilsetjingsprosessen Det vart diskutert om sektorleiarane skal ha noko rolle i tilsetjingsprosessen. Arbeidsutvalet bad Jan Erik Boge om å avklara om sektorleiarane ønskjer å vera involverte i tilsetjingsprosessen, og i tilfelle på kva måte. Fast tilsetjing eller åremål? Det bør avklarast om kommunestyret ønskjer fast tilsetjing eller tilsetjing på åremål. Ansvar for å skriva sak til kommunestyret Ordføraren og utvalssekretæren har ansvar for å skriva sak til kommunestyret , jf. det som står ovanfor i referatet om spørsmål/forhold som må leggjast fram for kommunestyret. Eventuelle merknader til referatet må meldast inn til ekspedisjonen på kommunehuset (postmottak@samnanger.kommune.no) seinast onsdag Side 2 av 2

264 264 av 266 SAMNANGER KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Tone Ramsli Arkivkode: FE-033 Arkivsaksnr: 16/1011 Løpenr: 16/9007 Sakstype: Politisk sak SAKSGANG Styre, utval, komité m.m. Møtedato Saksnr. Saksbeh. Kommunestyret /16 TR GODKJENNING AV MØTEPLAN FOR 2017 Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Møteplan for 2017 for politiske møte dagsett desember 2016 vert vedteken. Dokument som er vedlagt: Møteplan for politiske møte 2017 Kva saka gjeld: For 2017 vert det lagt opp til om lag same møtestruktur som for i Dette gjeld både tal møte og tidspunkt for møta med visse endringar. Merknader: Kommunestyret møtedag torsdag, 6 møte. Start kl med unnatak av møta i juni og desember som er heildagsmøte. Møte i september og desember er foreslått til onsdag av omsyn til skiftplan for eit medlem. Formannskapet møtedag torsdag, 6 7 møte. Møtestart kl med unnatak av budsjettmøte i november som går over to heile dagar og eit heildagsmøte (kvalitetsdialog) i april. Naturutvalet møtedag tysdag, 6 møte. Møtestart kl Har av og til ekstra møte. Administrasjonsutvalet møtedag varierer. Få møte, men det bør leggjast til grunn minst 3 møte pr. år. Frå 2016 er politikarane her ikkje dei same som i formannskapet. Variasjon i møtetidspunkt, men sidan her er med representantar for dei tilsette har me ofte lagt møtestart til kl

265 265 av 266 AMU - møtedag mandag, 4 møte. Også her er det med representantar frå dei tilsette slik at møtestart bør ikkje vera seinare enn Kontrollutvalet, ca 6 møte pr. år. Møtedag har variert, men i utgangspunktet har det vore på tirsdagar. Dei startar møta sine kl Førebels er første møte avklara. Styringsgruppa for økonomi skal fortsette arbeidet sitt fram til sommaren Det er foreslått 4 møte, men her må ein sjå arbeidet an. Eldreråd møtedag og møtetidspunkt har variert. 2 3 møte pr. år, gjerne i samband med økonomiplan-/budsjettarbeid Rådet for personar med nedsett funksjonsevne som for eldrerådet. Med bygging av bufellesskap kan det i 2017 verta større aktivitet. 62

266 266 av 266 Møteplan for politiske møte 2017 Utval Januar Februar Mars April Mai Juni September Oktober November Desember Kommunestyret Natur Formannskap kvalitetsdialog /23 Adm-utvalet??? AMU Kontrollutvalet 17 Eldrerådet x x Ungdomsrådet Rådet for personar med nedsett f.evne x x Styringsgruppa økonomi Møta i formannskapet 27.4, 22 og er heildagsmøte. Møta i kommunestyret og er heildagsmøte. Administrasjonsutvalet og AMU der tilsette er medlemmer har møte i arbeidstida. Møtestart AMU er kl Forslag til møteplan for 2017 desember 2016