Fylkesmannen i Oppland Konsekvensutgreiing Verneplan Breheimen - Mørkridsdalen Samferdsle

Transkript

1 Fylkesmannen i Oppland Konsekvensutgreiing Verneplan Breheimen Mørkridsdalen Samferdsle Utgåve: 1.0 Dato:

2 II DOKUMENTINFORMASJON Oppdragsgivar: Fylkesmannen i Oppland Rapportnavn: Konsekvensutgreiing Verneplan for Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle Utgave/dato: 1.0 / Arkivreferanse: /Samferdsle Oppdrag: Oppdragsbeskrivelse: KU Oppdragsleder: Jorun Gjære Fag: KU Tema Samferdsle Leveranse: Rapport Skrevet av: Kvalitetskontroll: Asplan Viak AS Jorun Gjære Jan Martin Ståvi Konsekvensutredning Verneplan Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle

3 III FORORD Asplan Viak har vore engasjert av Fylkesmannen i Oppland for å gjennomføre ein utgreiing for tema samferdsle i samband utgreiing av vern av Breheimen Mørkridsdalen. Jørn Karlsen har vore kontaktperson hos oppdragsgjevar. Oppdragsleiar hos Asplan Viak har vore Jorun Gjære. Trondheim, Jorun Gjære Oppdragsleiar Jan Martin Ståvi Kvalitetssikrar Konsekvensutredning Verneplan Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle

4 IV SAMMENDRAG Utgreiinga skal få fram ane av vern for samferdsle. Den er utarbeidd på grunnlag av ugreiingsprogrammet, fastsett av Direktoratet for naturforvaltning Det skal utgreiast tre alternativ + eit 0alternativ. Dei tre alternativa inneheld tre typar vern, vern som landskapsvernområdet (den mildaste type vern), vern som naturvernreservat (den strengaste type vern), og vern som nasjonalpark. Informasjonen som er brukt i utgreiinga er henta frå heimesida for Verneplanen for Breheimen og Mørkridsdalen og frå skildringa av 0alternativet utarbeidd av fylkesmennene i fylke kor området ligg. I tillegg er Necom og Telenor kontakta angåande telekommunikasjonsutstyr i området. Konsekvensane er vurdert etter hovudprinsippa i Vegdirektoratet si handbok 140 Konsekvensanalyser vedrørande ikkjeprissette ar. Samferdsle er ikkje definert som et eige fagtema i handboka. Det er difor gjort tilpassingar av metodikken til dette temaet. I utgreiingsprogrammet skal følgjande alternativ utgreiast i dei ulike områda: Alternativ 1A: Nasjonalpark (NP) som hovudverneform innanfor utgreiingsområdet, men med landskapsvernområde (LVO) i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, gamle Strynefjellsveg i Skjåk (berre sjølve vegen), Høydalen i Lom, Mørkridsdalen i Luster, Vigdalen i Luster, og naturreservat (NR) i følgjande område: Røykjeskålsvatnet i Skjåk, Høyrokampen i Lom og Mørkrid i Luster. Alternativ 1B: Nasjonalpark som hovudverneform innanfor utgreiingsområdet, men med landskapsvernområde i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, gamle Strynefjellsveg i Skjåk (berre sjølve vegen), Høydalen i Lom og Vigdalen i Luster. Alternativ 2: Landskapsvernområde i heile utgreiingsområdet. Alternativ 0 er forventa utvikling i området dersom det ikkje blir vern. Det føreligg ingen konkrete planar om bygging av offentlege vegar i området. Det er ynskje om veg over Handspiki. Ut i frå omsynet til villreinen og at vegen vil føre til bortfall av område som i dag er der definert som Inngrepsfrie NaturOmråder i Noreg ( INONområde) som ligg meir enn 5 km frå tyngre tekniske inngrep, så vil det vera lite sannsyneleg at det blir bygd veg over Handspiki. Vegen over Handspike er tatt med for å kartlegge kva verknadar av utgreiingsalternativa kan ha for ei framtidig realisering av ein ny veg. Blir det ikkje vern så vil det vere mogelig å gjennomføre vedlikehald og drift av vegane som i dag. Situasjonen for vegar og telekommunikasjonsutstyr vil bli uendra i alternativ 0 samanlikna med dagens situasjon. Alternativa har same verknad og for fleire av elementa som vert utreda. Alle alternativa opnar for bruka av motorkøyrety på alle bilvegane i planområdet, unntatt for vegen inn til hyttefeltet ved Bøvertjønnin. I alternativ 1A ligg vegen i naturreservat, i alternativ 1B ligg vegen i nasjonalpark, og i alternativ 2 ligg vegen i landskapsvernområde. Dei andre vegane ligg i landskapsvernområde i alle alternativ. Ny veg over Handspiki ligg i nasjonalpark i alle alternativ. Konsekvensutredning Verneplan Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle

5 V I alternativ 1A ligg rassikeringsvollane ved Bøvertjønnin i naturreservat, i alternativ 1B ligg vegen i nasjonalpark og i alternativ 2 ligg vegen i landskapsvernområde. Når det gjeld kommunikasjonsmaster ligg eksisterande master i nasjonalpark i alternativ 1A og 1B, og i landskapsvernområde i alternativ 2. Alt 0 Alt 1A Alt 1B Alt 2 Infrastruktur Verdi Konse kvens Konse kvens Konse kvens Omfang Omfang Omfang Omfang Konse kvens Gamle Strynefjellsveg omfang Veg frå Sota til Mysubytta Veg til Høydalssæter Anleggsveg Høydalssæter Bukkabotnen Veg til hyttefeltet ved Bøvertjønnin Vedlikehald av rassikringsvollar Ny veg over Handspiki Førekomstar av grus Vedlikehald Telekommunikasjonar Nye Telekommunikasjonar Total Samletabell for samferdsle Konsekvensutredning Verneplan Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle

6 VI Avbøtande tiltak er virkemiddel for å redusere dei e ane av tiltaket. Når det gjeld ane for samferdsle så er dei tre alternativa ganske like. Fleire avbøtande tiltak vil difor vera aktuelle for alle dei tre alternativa som vert utreda. Forskrifta bør endrast slik at det blir tillete å bruke motorkøyrety ved oppsetting av nytt kommunikasjonsutstyr og vedlikehald av kommunikasjonsutstyr. Forvaltningsplanen bør omfatte vedlikehald av telekommunikasjonsutstyr. Forskrifta bør endrast slik at det er moglig å nytte motorkøyrety ved vedlikehald av eksisterande rassikringsvollar ved Bøvertunvatnet. Det kan vera eit alternativ å flytte grensa for planområde slik at rassikringsvollane blir liggande utanfor planområdet. Forvaltningsplanen bør omfatte vedlikehald av rassikringsvollane ved Bøvertunvatnet. Forskrifta bør utformas slik at vernet ikkje vil vere til hinder for eventuell bygging av veg Handspiki i framtida. Ein bør sjå nærmare på korleis det bør gjerast Konsekvensutredning Verneplan Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle

7 VII INNHOLDSFORTEGNESLE Forord...III Sammendrag... IV 1 Innledning Bakgrunn Utgreiingsområdet Utgreiingsprogrammet datainnsamling Datagrunnlag Metode Status for område Status verdi omfang og Forskriftsmalar og alternative verneformer Planar for ny samferdsle i området Alternativ Alternativ 1A Alternativ 1B Alternativ Samla vurdering Forslag til Avbøtende tiltak Alternativ 1A Alternativ 1B Alternativ Forkortingar: NP Nasjonalpark, LVO Landskapsvernområde, NR Naturreservat Konsekvensutredning Verneplan Breheimen Mørkridsdalen, Samferdsle

8 1 INNLEDNING 1.1 Bakgrunn Utgreiinga skal få fram ane av vern for samferdsle. Den er utarbeidd på grunnlag av ugreiingsprogrammet, fastsett av Direktoratet for naturforvaltning Det skal utgreiast tre alternativ + eit 0alternativ. Dei tre alternativa inneheld tre typar vern, vern som landskapsvernområdet (den mildaste type vern), vern som naturvernreservat (den strengaste type vern), og vern som nasjonalpark. 1.2 Utgreiingsområdet Utgreiingsområdet for samferdsle vil vere det same som heile utgreiingsområdet for vern (figur 1.1). Figur 1.1 Utgreiingsområdet for vern. Side 1

9 2 UTGREIINGSPROGRAMMET Utgreiingsprogrammet inneheld følgjande: Samferdsle 1. Samferdsla, inkludert telekommunikasjon, i området skal kartleggast og skildrast når det gjeld dagens situasjon og eventuelle konkrete planar, herunder eventuell bygging av veg over Handspiki. Behovet for grus til vedlikehald av vegar i utgreiingsområdet skal skildrast og aktuelle grusførekomstar i og i tilknyting til utgreiingsområdet skal kartleggjast ut frå eksisterande informasjon. 2. Utgreiinga skal få fram ar av 0alternativet og standard føreskrift for nasjonalpark og landskapsvernområdet, samt naturreservat der fylkesmannen vurderer det å vere aktuelt for samferdsla i utgreiingsområdet. Knyter det seg spesielle ar til avgrensa området innanfor utgreiingsområdet, skal detta visast. 3. Utgreiinga skal forslå avbøtande tiltak til dei eventuelle e ane som kjem frå i punkt2. Det kan skje både gjennom utforming av grenser, vernereglar og forslag til føringar i ein forvaltningsplan. I samsvar med utgreiingsprogrammet skal følgjande alternativ utgreiast i de ulike områdane: 0alternativet: En skildring av forventa utvikling dersom det ikkje blir vern. Dagens situasjon er utgangspunktet, dvs. dagens aktivitet, plan og vernestatus, jf bl.a. bruken av plan og bygningsloven. Alternativ 1A: Nasjonalpark (NP) som hovudverneform innanfor heile utgreiingsområdet, men med følgjande unntak: Landskapsvernområde (LVO) i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, Gamle Strynefjellsveg i Skjåk, Høydalen i Lom, Mørkridsdalen i Luster, Vigdalen i Luster. Naturreservat (NR)i følgjande område: Røykjeskålsvatnet i Skjåk, Høyrokampen i Lom, Mørkrid i Luster. Alternativ 1B: Nasjonalpark (NP) som hovudverneform innanfor heile utgreiingsområdet, men med følgjande unntak: Landskapsvernområde (LVO) i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, Gamle Strynefjellsveg i Skjåk, Høydalen i Lom, Vigdalen i Luster. Alternativ 2: Landskapsvernområde (LVO) i heile utgreiingsområdet. Side 2

10 3 DATAINNSAMLING 3.1 Datagrunnlag Informasjonen som er brukt i utgreiinga er henta frå heimesida for Verneplanen for Breheimen og Mørkridsdalen og frå skildringa av 0alternativet utarbeidd av fylkesmennene i fylke kor området ligg. Innsamling av data er gjennomført via telefon og epost til dei kommunane det angår. Telenor og Netcom er kontakta for informasjon om telekommunikasjonar. Informasjon om grusførekomstar er henta frå eksisterande rapport Grusforekomster til veier i randområder, Østeraas Metode Konsekvensane er vurdert etter hovudprinsippa i Vegdirektoratet si handbok 140 Konsekvensanalyser vedrørande ikkjeprissette ar. Handboka deler inn dei ikkjeprissette ane i fem fagtema. Metoden går ut på å vurdere verdi, omfang og for temaet som utgreiast og handboka inneheld skildring av korleis vurderingane skal gjerast. Samferdsle er ikkje definert som et eige fagtema i handboka. Det er difor gjort endringar av metodikken tilpassa dette temaet. Det er samla inn opplysningar om samferdsla i området. Samferdsle i denne samanheng er definert som infrastruktur; bilvegar og telekommunikasjonsutstyr. I hovudsak går metoden ut på å angi verdien av infrastrukturen, omfanget og ane av utgreiingsalternativa. Ordet verknad (virkning) er ofte brukt om omfang. Metoden omfattar ei trinnvis vurdering av verdien av samferdsla og omfanget av endringane utgreiingsalternativa vil få for bruken av infrastrukturen. Vurdering av verdien av infrastrukturen er gjort med bakgrunn i dagens bruk. Omfanget er vurdert med bakgrunn i korleis utgreiingsalternativa vil påverka bruken av infrastrukturen. Konsekvensen for samferdsla blir fastsett ved å sjå verdien saman med omfanget. Samla vurdering av ane skildrast verbalt, og konklusjonen presenterast i form av ein 9trinns betydingsskala med ytterpunkt meget stor til meget stor positiv Meget stor Ubetydelig ingen positiv positiv positiv Meget stor positiv Figur 3.1 Konsekvenstabell. Side 3

11 4 STATUS FOR OMRÅDE Temaet tar utganspunkt i eksisterande situasjon og føreliggande planar for samferdsle innan planområdet. Temaet samferdsle er tolka her som infrastrukturtiltak I hovudsak gjeld dette veger og utstyr for telekommunikasjon. Motorferdsle vert utgreia i eige utgreiing. 4.1 Status verdi Det er samla oversikt over alle vegar og telekommunikasjonsutstyr inn mot og innanfor utgreiingsområdet. Det er fleire vegar som går inn til området. Det er fire veger som fortset innover i utgreiingsområdet. Det er gamle Strynefjellsveg, veg til Mysubytta, veg til Høydalssæter og vidare til Bukkabotnen, og veg til hyttefeltet ved Bøvertjønnin. Bilvegane inn mot og i området blir brukt av grunneigarar i forbindelse med utnytting av områdane til dyrking, for beitedyr og utnytting av utmarka. I tillegg blir vegane mykje brukt av turistar som vil inn i fjellområdet. I Skjåk kommune går delar av gamle Strynefjellsveg gjennom området i nord, mellom Grotli og Tystigen. Vegen har grusdekke og stabbesteiner. I vinterhalvåret er vegen stengt. Vegen moldes om våren for at snøsmeltinga skal skje fortare. Dette gjeres ved at brunjord blir kjørt ut på vegen med snøscooter. Strynefjellsvegen er frå 1894 og er ein av fire offisielle nasjonale turistvegar i landet. Nasjonale turistvegar skal vere strekningar der det gode samspelet mellom vegen og det unike landskapet fører til at køyreturen blir variert og rik på opplevingar. Drift og vedlikehald av vegen må gjerast med minst moglig inngrep i eksisterande veg. Tiltak og utbetring av vegane blir fastlagt ut i frå ei vurdering av framkomst, trafikktryggleik og miljø. Omsynet til landskapskvalitetane må vega tungt, sjølv om det kan bety redusert framkomst. Vegen er foreslått verna i nasjonal verneplan for veger, bruer og vegrelaterte kulturminne av juli Målsetjinga med denne verneplanen har vore å få fram kunnskap om og sikre for framtida eit utval av vegminne og vegmiljø som er representative for norsk veghistorie frå omkring 1537 og frem til i dag. Målet er at alle vegminne skal få juridisk vern. For kvart vegminne må det lagast ein forvaltningsplan som legg retningslinjer for dei tiltak som eventuelt skal gjennomførast, og for vedlikehald av vegen, brua eller det vegrelaterte kulturminnet. Et slik vern inneber at bruken av gamle Strynefjellsveg er vurdert til stor verdi. Vegen er og ein nasjonal turistveg. Frå Sota sæter og inn til Mysubytta i Skjåk er det ein 7 km grusveg. Det er vegavgift for å køyre på vegen. På årsbasis er trafikken på denne vegen ca. 500 betalande kjørety. I tillegg kommer dei med bruksrett som er fritatt for avgift. Fram til Sota er vegen open for alminneleg ferdsel og er avgiftsfri. Mysubytta er eit populært utgangspunkt for turar i fjellheimen. Bruken av vegen er vurdert til stor verdi. Vegen er viktig for drifta av Mysubytta i forbindelse med næring. I Lom er det 6 km grusveg med vegavgift på nordsida av Høydalsvatnet frå Vassenden og inn til Høydalssæter. Vidare derifrå går det ein kjerreveg 5 km inn til Bukkabotnen. Vegen var brukt som anleggsveg i samband med kraftutbygginga. Den er no delvis attgrodd, og det er ikkje mogeleg å køyre på denne med vanleg personbil. Vegen inn til Høydalssæter blir brukt Side 4

12 for å kome til setrene og til område for dyrking. Bruken av vegen fram til Høydalssæter er vurdert til stor verdi. Vegen er viktig for landsbruksnæringa. Anleggsvegen inn til Bukkabotnen er vurdert til liten verdi. Det er ikkje mogeleg å køyre på vegen med vanleg personbil. Kraftverka har transportmiddel som kjem fram på vegen om det er nødvendig. Frå rv. 55 og til hyttefeltet ved Bøvertjønnin er det ein kort grusveg som vil ligge i utgreiingsområdet. Her går grensa for utgreiingsområde helt ned til vatnet. Hyttfeltet omfattar ca. 20 hytter. Bruken av vegen er vurdert til middels verdi. Det vil vere mogleg å bruke hyttene sjølv utan bilveg. På strekninga mellom Krossbu og vestsida av Bøvertunvatnet vil grensa for utgreiingsområde gå like inntil rv.55, men vegen med grøfter vil ligge utanfor området som er foreslått verna. På nordsida av rv.55 ved Bøvertunvatnet har Statens vegvesen bygd to rassikringsvollar. For vedlikehald og opprensking av vollane er det mogeleg å komme inn til vollane frå baksida med motorkøyrety. Rassikringsvollane er vurdert til stor verdi. Det er viktig å hindre ras ned på vegen. I Luster kommune er det fleire vegar som går inn til grensa for utgreiingsområdet, men ingen vegar går vidare inn i området. Vegane inn til området blir brukt av grunneigarar i samband med utnytting av områda til dyrking, for beitedyr og utnytting av utmarka. I tillegg blir vegane mykje brukt av turistar som vil inn i fjellområdet. I rapporten Grusforkomster til veier i randområder, Østeraas 2007, er det vurdert 5 lokalitetar for uttak av masse; fire som i område ved Liavatnet Sota Mysubytta og eit ved Høydalsvatnet. Førekomstane som er egna til slitelagsgrus er skildra ut i frå kvalitet og mengder. Konklusjonane i rapporten er at det er mest aktuelt å bruke fjellførekomsten i Kleivberget og masseførekomsten ved Baksidebrennsætra. Begge desse to ligg derimot utanfor utgreiingsområdet. Rapporten konkluderer med at førekomstane som ligg innanfor området, ikkje bør utnyttast. Årsaka er varierande kvalitet på massane, små mengder og at uttak vil føre til store sår i landskapet. Dei tre førekomstane er vurdert til å vere av liten verdi. Førekomstane er av varierande kvalitet og i små mengder. Slitelagsgrus for vedlikehald av vegane må difor bli henta frå andre grustak. Det eksisterer ikkje noe materiale som skildrar uttak til fyllmasse til vegane. Det er små krav til fyllmasse og i prinsippet kan slike masser hentast frå kor som helst. Det vil vere skadeverknadene sett i forhold til verneinteressene som avgjer om masser kan takast ut eller ikkje. I Skjåk kommune er det ei mast for kommunikasjon av data frå øvre Otta sitt magasin ved Raudalsvatnet og ei mobiltelefonmast ved Grotli hyttefelt ved Vassendegga På vestsida av Liavatnet er det ei mobiltelefonmast som blir liggande utanfor området. I Luster kommune det ein telereflektor på vestsida av Fortunsdalen. I Lom kommune er det ein reflektor for radiosignal på Blåhø ved Høydalsvatnet og ein radiomast og mobilmast ved Krossbu. Ved Krossbu går grensa for utgreiingsområde langs Side 5

13 høgspentlinja, og dei to mastene der ligg like nordvest for høyspendtlinja. Erfaringsmessig er det lite behov for vedlikehald av denne typen telekommunikasjonsutstyr. Telekommunikasjonane er vurdert til stor verdi. Det er viktig med god dekning for radio og mobil. Infrastruktur Verdi Grunngjeving Gamle Strynefjellsveg verdi Nasjonal turistveg Veg frå Sota til Mysubytta verdi Viktig for drifta av Mysubytta i forbindelse med næring. Veg til Høydalssæter verdi Viktig for landsbruksnæringa. Anleggsveg Høydalssæter Bukkabotnen verdi Vegen er attgrodd. Veg til hyttefeltet ved Bøvertjønnin verdi Det vil vere fult moglig å bruke hyttene sjølv utan bilveg. Vedlikehald av rassikringsvollar verdi Det er viktig å hindre ras ned på vegen Veg over Handspiki verdi Ynskje om sommaropen veg som vil redusere reiseavstanden mellom Sjåk og Luster. Ut i frå omsynet til villreinen og at tiltaket vil gripe inn i inngrepsfrie naturområda er det lite sannsynleg at vegen blir bygd. Er tatt med for å sjå på korleis vern vil kunne påverke eventuell framtidig realisering av vegen. Førekomstar av grus verdi Førekomstane er av varierande kvalitet og små mengder. Vedlikehald av telekommunikasjonar verdi Viktig med god dekning for radio og mobil. Evt. etablering av telekommunikasjonar verdi Viktig med god dekning for radio og mobil. Figur 4.1 Oppsummering verdivurdering eksisterande forhold Side 6

14 5 OMFANG OG KONSEKVENS Omfanget er vurdert med bakgrunn i korleis dei ulike utgreiingsalternativa vil påverke bruken av infrastrukturen. Konsekvensen for samferdsla vert fastsett ved å sjå verdien saman med omfanget som utgreiingsalternativa vil medføre. 5.1 Forskriftsmalar og alternative verneformer Det skal nyttast tre sett med vernereglar i utgreiinga; nasjonalpark, landskapsvernområdeog i nokre mindre område, naturreservatreglar. I utgreiingsprogrammet skal følgjande alternativ utgreiast i dei ulike områda: Alternativ 1A: Nasjonalpark (NP) som hovudverneform innanfor utgreiingsområdet, men med landskapsvernområde (LVO) i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, gamle Strynefjellsveg i Skjåk (berre sjølve vegen), Høydalen i Lom, Mørkridsdalen i Luster, Vigdalen i Luster, og naturreservat (NR) i følgjande område: Røykjeskålsvatnet i Skjåk, Høyrokampen i Lom og Mørkrid i Luster. Alternativ 1B: Nasjonalpark som hovudverneform innanfor utgreiingsområdet, men med landskapsvernområde i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, gamle Strynefjellsveg i Skjåk (berre sjølve vegen), Høydalen i Lom og Vigdalen i Luster. Alternativ 2: Landskapsvernområde i heile utgreiingsområdet. Forskriftene for nasjonalparkar inneheld regler om at området er vernet mot alle typar inngrep. Med unntak i punkt 1.2 og 1.3 i forskriftene er det forbod mot inngrep som vegbygging, oppføring og ombygging av varige eller midlertidige bygningar, anlegg og innretningar mm. Med unntak i punkt 6.2 og 6.3 er motorferdsel forbode både på land, på vatn og i lufta under 300 meter frå bakken. Forskriftene for landskapsvernområde inneheld reglar om vern mot inngrep som kan endre eller virke inn på landskapet si art eller karakter. Det er det forbod mot inngrep som vegbygging, oppføring og ombygging av varige eller midlertidige bygningar, anlegg og innretningar mm. Punkt 1.2 og 1.3 inneheld unntak frå dette forbode. Med unntak i punkt 6.2 og 6.3 er motorferdsel forbode både på land og på vatn. Forbodet er ikkje til hinder for motorferdsel på følgjande bilvegar: inn til Mysubytta, gamle Strynefjellsveg, inn til Høydalssæter og inn til hyttefeltet ved Bøvertjønnin. Forskriftene for naturreservat inneheld reglar om det ikkje må gjennomførast tiltak som kan endre naturmiljøet, som for eksempel bygningar og anlegg, andre varige eller midlertidige innretningar, leidningar og kablar, bygging av vegar, uttak, oppfylling og lagring av masser. Det er unntak for vedlikehald av bygningar og anlegg som er i bruk på fredingstidspunktet. Motorferdsel, sykkel hest og kjerre er ikkje tillate. I forbindelse med drift og vedlikehald av energi og kraftanlegg gjevast særskilt løyve for bruk av motorisert transportmiddel. Side 7

15 5.2 Planar for ny samferdsle i området Luster kommune har i mange år arbeidd for ny veg over Handspiki til Sjåk for bruk om sommaren. Dette er eit av delmåla i næringsutviklingsdelen i kommuneplanen for Luster ( ). I dag er det ingen godkjent plan for dette. I Skjåk kommune har det ikkje vore ynskje om realisering av denne vegen. I Luster kommune er det tverrpolitisk semje om at opprettinga av dette nye verneområdet ikkje skal vera til hinder for framtidig realisering av vegen over Handspiki. Vegen vil gå igjennom eit området som er definert som INON 1 område sone1. Det vil seie gjennom eit område som ligg mellom tre og fem kilometer frå tyngre tekniske inngrep. Inngrepsfrie naturområde blir oppfatta som ein nasjonal naturarv som har ein verdi i seg sjølv, uavhengig av kva som er i området. Bortfall av slike områder vil ofte få e ar, da ofte i forhold til friluftsliv og reiseliv. Det har sia midten av 1990tallet vore nasjonal politikk at ein ved planlegging skal ta omsyn slik at dei urørte/ inngrepsfrie naturområda i størst mogeleg grad blir bevart for framtida. Telenor Mobil og Netcom har ingen planar om nytt telekommunikasjonsutstyr i utgreiingsområdet. 5.3 Alternativ 0 Alternativ 0 er forventa utvikling i området dersom det ikkje blir vern. Det føreligg ingen konkrete planar om utbygging av offentlege vegar. Det er ynskje om veg over Handspiki. Ut i frå omsynet til villreinen og at vegen vil føre til bortfall av område som i dag er INONområde som ligg meir enn 5 km frå tyngre tekniske inngrep så vil det vera lite sannsyneleg at det blir bygd veg over Handspiki. Veg over Handspike er tatt med for å kartlegge kva verknad utgreiingsalternativa kan ha for ein framtidig realisering av ein ny veg. Blir det ikkje vern så vil det vere mogeleg å gjennomføre vedlikehald og drift av vegane som i dag. Grusførekomstane innan området er av varierande kvalitet og i små mengder. Dette vil ikkje endre seg. Slitelagsgrus for vedlikehald av vegane må difor bli henta frå andre grustak i alternativ 0 slik som i dag. Utan vern vil det vera mogeleg sette opp nytt telekommunikasjonsustyr i heile området, men det føreligg ikkje nokre planar pr. i dag. Sjølv om det ikkje føreligg planar eller det ikkje er behov for nytt utstyr, kan ein ikkje sjå bort i frå at situasjonen kan endre seg i framtida. 0 alternativet vil difor omfatte nytt kommunikasjonsutstyr utan eksakte geografisk plassering. Konsekvensane dei ulike vernealternativa vil ha for oppsetting slikt utstyr blir vurdert på generelt grunnlag. Situasjonen for vegar og telekommunikasjonsutstyr vil bli uendra i alternativ 0 samanlikna med dagens situasjon. 1 Inngrepsfrie naturområder i Norge, Direktoratet for naturforvaltning. Side 8

16 5.4 Alternativ 1A I alternativ 1A inngår standard forskriftsmal for nasjonalpark (med moglege lokale tilpassingar). Ut frå føresegna i utgreiingsprogrammet legg ein opp til at følgjande verneformer skal utgreiast i alternativ 1A: Nasjonalpark (NP) som hovudverneform innanfor heile utgreiingsområdet men med følgjande unntak: Landskapsvernområde (LVO) i følgjande område: Mysubytta i Skjåk, Gamle Strynefjellsveg i Skjåk, Høydalen i Lom, Mørkridsdalen i Luster, Vigdalen i Luster. Naturreservat (NR) i følgjande område: Røykjeskålsvatnet i Skjåk, Høyrokampen i Lom, Mørkrid i Luster. Infrastruktur Verneform i alt.1a Gamle Strynefjellsveg LVO Veg frå Sota til Mysubytta LVO Veg til Høydalssæter LVO Anleggsveg Høydalsæter Bukkabotnen LVO Veg til hyttefeltet ved Bøvertjønnin NR Vedlikehald av rassikringsvollar NR Ny veg over Handspiki NP Førekomstar av grus NR Ny veg over Handspiki NP Telekommunikasjonar NP, LVO, NR Figur 5.1 Vernform for samferdsle alt. 1A Side 9

17 5.4.1 Nasjonalpark som hovudverneform: Formålet med oppretting av.. nasjonalpark er å: ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde ta vare på eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald ta vare på sentrale leveområde til villreinstammen i Ottadalen sør ta vare på vassdragsnaturen i området ta vare på ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar frå istida og den vetle istida, klima, vegetasjon og landskap ta vare på kulturminne og kulturlandskapsinnslag Ålmenta skal ha tilgang til naturoppleving gjennom utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv med liten grad av teknisk tilrettelegging. Verneføresegna ( 3) for utgreiingsområdet er som følgjande: 1.1 Vern mot inngrep i landskapet: Området er verna mot inngrep av alle slag, mellom anna oppføring av varige eller foreløpige bygningar, anlegg og innreiingar, fråsetting av campingvogner, bobilar og maskiner, etablering av oppdrettsanlegg, opplag av båtar, gjerder og anlegg, vegbygging, bergverksdrift, vassdragsregulering, graving, utfylling og frålegging av masse, sprenging og boring, bryting av stein, mineralar og fossiler og fjerning av større stein og blokker, mineralar eller fossilar, drenering og annen form for tørrlegging, nydyrking, bakkeplanaring, framføring av luft og jordleiingar, bygging av bruer og klopper, oppsetting av skilt, opparbeiding og merking av stier, løyper o.l. Opplistinga er ikkje uttømmande. 1.2 Føresegna i pkt 1.1 er ikkje til hinder for: a) vedlikehald av bygningar og andre anlegg som ikkje fører til bruksendring. Vedlikehald skal skje i samsvar med tradisjonell byggeskikk og tilpasses landskapet. Vedlikehald omfattar ikkje utvendig ombygging eller utviding. b) vedlikehald av eksisterande stiar, skilt, bruer, vardar og liknande c) merking av skiløyper i samsvar med forvaltningsplan d) plukking av mindre steinar 1.3 Forvaltningsstyresmaktene kan gje løyve til: a) ombygging og mindre utviding av bygningar. b) gjenoppføring av bygningar, anlegg og innretningar som er gått tapt ved brann eller naturskade. c) bygging av bruer og legging av klopper. d) oppsetting av skilt og merking av nye stiar. e) ombygging og oppsetting av nye gjerde, sanketrøer og liknande f) oppføring av bygningar og anlegg som er nødvendige for utøving av reindrift g) bruksendring av eksisterande bygningar h) riving av gamle bygningar og oppføring av nye med same størrelse og for same bruk i) oppsetting av kasser for utstyr og proviant ved fiskevatn der det eksisterer kasser i dag, i samsvar med forvaltningsplan. Ombygging og utviding skal skje i samsvar med tradisjonell lokal byggeskikk og tilpasses landskapet. Side 10

18 Under paragraf 5 om Ferdsel står det at All ferdsel skal skje varsamt og ta omsyn til vegetasjon, dyreliv og kulturminne. Reglane i punkt 5 gjeld ikkje ved militær operativ verksemd og tiltak i samband med ambulanse, politi, brannvern rednings og oppsynsverksemd, samt gjennomføring av skjøtsels og forvaltningsoppgåver bestemt av forvaltningsstyringsmaktene. Paragraf 6 inneheld forbod mot motorferdsel. Dette gjeld motorferdsel til lands, på vatn og i lufta under 300 meter frå bakken. Det skal til vernet lagast ein forvaltningsplan med retningslinjer for forvaltning, skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Omfang nasjonalpark som verneform I dag er det ingen vegar som ligg i området med nasjonalpark som verneform. Traseèn for ein eventuell ny veg over Handspiki vil liggje i område for nasjonalpark. Master for telekommunikasjon ved Grotli, Raudalsvatnet ved Krossbu og på vestsida av Fortunsdalen vil liggje i område for nasjonalpark. Det er lite vedlikehald på slike master. Vern vil difor ikkje påverke vedlikehaldet i vesentleg grad. Verneforskriftene for nasjonalpark gir ikkje anledning til å bygge nye vegar eller sette opp nye master for telekommunikasjon. Det føreligg ikkje planar for nye master pr. i dag, men ein kan ikkje sjå bort i frå at det kan bli behov for nye master i framtida. Omfanget av nasjonalpark som verneform er vurdert som middels. Ved denne vurderinga er det lagt særleg vekt på vedlikehald av telekommunikasjonsmaster og eventuelt framtidig behov for nye telekommunikasjonsmaster. Samla vurdering omfang t Lite Inga Lite t positivt positivt positivt IIIIIII Omfang Konsekvensane si betyding er vurdert til å utgjera middels () Landskapsvernområde som verneform Formålet med.. landskapsvernområde er å: ta vare på eit eigenarta og vakkert natur og kulturlandskap, der verdifullt setermiljø, vegetasjon og kulturminne utgjer ein vesentleg del av landskapet sin eigenart. ta vare på biologisk mangfald som pregar landskapet. ta vare på geologiske førekomstar og landskapsformer. ta vare på vakker og særpreget vassdragsnatur. Ålmenta skal ha tilgang til naturoppleving gjennom utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv med liten grad av teknisk tilrettelegging. Side 11

19 Verneføresegna ( 3) for utgreiingsområdet inneheld følgjande: 1.1 Inngrep i landskapet Området er vernet mot inngrep som vesentlig kan endre eller virke inn på landskapets art eller karakter. Med de unntak som følgjer av forskriften punkt 1.2 og 1.3 er det forbod mot inngrep som vegbygging, oppføring og ombygging av varige eller midlertidige bygningar, anlegg og innretningar, fråsetting av campingvogner, bobilar og maskiner, etablering av oppdrettsanlegg, vassdragsregulering, opplag av båtar, graving og påfylling av masse, sprenging og boring, uttak og fjerning av større stein og blokker, mineral eller fossilar, drenering og annen form for tørrlegging, nydyrking, nyplanting, bakkeplanaring, framføring av luft og jordleiingar, bygging av bruer og klopper, oppsetting av skilt, opparbeiding og merking av stier, løyper o.l. Kulturminner skal beskyttast mot skade og øydelegging. Opplistinga er ikkje uttømmande. Forvaltningsstyresmaktene avgjør i tvilstilfeller om et tiltak kan endre landskapets art eller karakter vesentlig. 1.2 Føresegna i punkt. 1.1 er ikkje til hinder for: a) vedlikehald av bygningar og andre anlegg. Vedlikehald skal skje i samsvar med tradisjonell byggeskikk og tilpasses landskapet. Vedlikehald omfattar ikkje utvendig ombygging eller utviding. b) vedlikehald av eksisterande stiar, skilt, bruer, vardar og liknande i samsvar med forvaltningsplan. c) merking av skiløyper i samsvar med forvaltningsplan d) vedlikehald av eksisterande veier i samsvar med forvaltningsplan. e) drift og vedlikehald av jordbruksareala i delområde.retningsliner for drift fastsettes i forvaltningsplan. f) anlegg av sanketrøer og nødvendig gjerding i delområde g) drift og vedlikehald av eksisterande energi og kraftanlegg og nødvendig istandsetting ved akutt utfall. h) oppgradering/fornying av kraftanlegg og kraftlinjer for heving av spenningsnivå og auking av linjetverrsnitt når dette ikkje fører til vesentlige fysiske endringar i forhold til verneformålet. i) plukking av mindre steinar. 1.3 Forvaltningstyresmaktene kan gi løyve til: a) ombygging og utviding av bygningar. b) gjenoppføring av bygningar, anlegg og innretningar som er gått tapt ved brann eller naturskade c) oppføring av nye bygningar og anlegg som er nødvendige til jordbruksformål i sone d) riving av gamle bygningar og oppføring av nye med same størrelse og for same bruk e) oppføring av bygningar og anlegg som er nødvendig for utøving av tamreindrift. f) bygging av bruer og legging av klopper g) oppsetting av skilt og merking av nye stiar h) uttak av sand/ skjelsand til eiga bruk etter retningslinjer fastsett i forvaltningsplan i) oppgradering/fornying av energi og kraftanlegg som ikkje faller inn under 3 punkt. 1.2 g) j) oppsetting av kasser for utstyr og proviant ved fiskevatn der det eksisterer kasser frå før, i medhald Side 12

20 av forvaltningsplan. Ombygging, utviding og nybygg skal skje i samsvar med tradisjonell byggeskikk og tilpasses landskapet. Forskrifta for landskapsvernområde er i hovudsak den same som for nasjonalparkar, men opnar for fleire dispensasjonar knytt til drift og vedlikehald. Punkta1.2 a, b, c og i og 1.3 a, b, d, e, f, g og j er identiske i begge forskriftene. Punkt 4 om kulturminne og punkt 5 om ferdsel er identiske med forskrift for nasjonalpark. Motorferdsel til lands og på vatn er forbode, her under start og landing med luftfartøy. Forskrifta for LVO opnar under punkt 6 om motorferdsel for fleire tiltak. Til vernet skal det lagast ein forvaltningsplan med retningslinjer for forvaltning, skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Under paragraf 5 om Ferdsel står det at All ferdsel skal skje varsamt og ta omsyn til vegetasjon, dyreliv og kulturminne. Reglane i punkt 5 gjeld ikkje ved militær operativ verksemd og tiltak i samband med ambulanse, politi, brannvern rednings og oppsynsverksemd, samt gjennomføring av skjøtsels og forvaltningsoppgåver bestemt av forvaltningsstyringsmaktene. Paragraf 6 inneheld forbod mot motorferdsel. Motorferdsel til lands, på vatn og start og landing av med luftfartøy er ikkje tillete. Det skal til vernet lagast ein forvaltningsplan med nærare retningslinjer for forvaltning, skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Unntak er motorferdsel på Gamle Strynefjellsveg, vegen frå Sota sæter til Mysubytta, veg frå Vassenden til Høydalssæter. Omfang landskapsvernområde som verneform Forskriftene gir opning for vedlikehald av eksisterande vegar i samsvar med forvaltningsplan slik at desse kan bli bevart for framtida. Dette gjeld Gamle Strynefjellsveg, vegen frå Sota sæter til Mysubytta og veg frå Vassenden til Høydalssæter. Verneforskriftene gir ikkje anledning til å bygge nye vegar eller nye master for telekommunikasjon i området for landskapsvernområde. Det er ingen master i landskapsvernområde i dag. Det føreligg ikkje planar for slike master pr. i dag, men ein kan ikkje sjå bort i frå at det kan bli behov for nye master i framtida. To av lokalitetane for uttak av masse ligg i område for landskapsvernområde. Verneforskriftene gir ikkje anledning til graving i bakken. Desse to lokalitetane kan difor ikkje nyttast med vern som landskapsvernområde. Til vernet skal det lagast ein forvaltningsplan med nærare retningslinjer for forvaltning, skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Forvaltningsplanen kan innehalde retningslinjer for korleis vedlikehald av vegane kan gjennomførast. For kraftselskapet kan det vere behov for å bruke kjerrevegen frå Høydalssæter til tunnelinnslaget. Verneføresegna ( 3) pkt. 6.3 h) opnar for at forvaltningsmyndigheita kan tillate motorferdsel i samband med drift, vedlikehald og oppgradering/fornying av eksisterande kraftanlegg. Side 13

21 Omfanget av landskapsvernområde som verneform er vurdert som middels. Ved denne vurderinga er det lagt særleg vekt på framtidig behov for nye telekommunikasjonsmaster. Samla vurdering omfang t Lite Inga Lite t positivt positivt positivt IIIIIII Omfang Konsekvensane si betyding er vurdert til å utgjera middels () Naturreservatreglar Røykjeskålsvatnet i Skjåk: Føremålet med naturreservat er å taka vare på eit til dels urørt naturområde med sitt biologiske mangfald i form av naturtypar, økosystem, artar og naturlege økologiske prosessar. Området har ein særskilt verdi fordi det er relativt stort og godt arrondert, deler av områder har urskognær furuskog, samt at området har førekomstar av sjeldsynte og trua artar innan fleire artsgrupper. Høyrokampen i Lom Formålet med.. naturreservat er å taka vare på eit spesielt naturområde med sitt biologiske mangfald i form av naturtypar, økosystem, artar og naturlege økologiske prosessar. Området har ein særskilt verdi som ein klassisk botanisk lokalitet med unike førekomstar av sjeldsynte og trua karplantar, lav, mosar og sopp, og er særs viktig som vitskapleg og pedagogisk referanseområde. Området har også stor variasjon i naturtypar, samt førekomstar av sjeldsynte geologiske formelement. Mørkrid i Luster Formålet med naturreservatet er å taka vare på eit urørt/tilnærma urørt/spesielt (alternativ, kan og kombinerast).område (t.d. skog, våtmark, myr, eventuelt berre "naturområde") som økosystem med alt naturleg plante og dyreliv. Spesielle kvalitetar er. Området har særskilt pedagogisk/vitskapleg tyding som referanseområde/skil seg ut ved sin eigenart (alternativ, kan også kombinerast). Verneføresegna ( 3) for utgreiingsområdet inneheld følgjande: 1. Vegetasjon, herunder døde busker og tre, er freda mot skade og øydelegging. Det er forbode å fjerne planter eller plantedelar frå reservatet. Planting eller såing er forbode. Side 14

22 2. Dyrelivet, herunder reirplassar og hiområdar, er freda mot skade, øydelegging og unødvendig forstyrring. Utsetting av dyr er forbode. 3. Det må ikkje verksettes tiltak som kan endre naturmiljø, som f.eks oppføring av bygningar, anlegg, gjerder, andre varige eller midlertidige innretningar, parkering av campingvogner, brakker o.l., framføring av luftleiingar, jord og kloakkleiingar, bygging av veger, drenering og annen form for tørrlegging, uttak, oppfylling og lagring av masse, utføring av kloakk eller tilførsel andre konsentrerte forureiningar, frålegging av avfall, gjødsling kalking og bruk av kjemiske bekjempingsmidlar. Opplistinga er ikkje uttømmande. 4. Motorferdsel til lands, på vatn, herunder start eller ladning med luftfarty er forbode. 5. Bruk av naturreservatet til teltleirar, idrettsarrangement og andre større arrangement er forbode. 6. Bruk av sykkel, hest og kjerre og redning er forbode. 7. Brenning av bål er forbode. Paragraf 4 inneheld unntak for paragraf 3. Forskriftene gjeld ikkje ved militær operativ verksemd og tiltak i samband med ambulanse, politi, brannvern rednings og oppsynsverksemd, samt gjennomføring av skjøtsels og forvaltningsoppgåver bestemt av forvaltningsstyringsmaktene. Omfang naturreservat som verneform Vern som naturreservat er den strengaste av dei tre verneformene som utredast. Vegen til hyttefeltet i Bøvertjønnin vil ligge i område for naturreservat i Høyrokampen i Lom. Verneforskriftene tillet ikkje motorferdsel. Det vil seia at denne vegen ikkje kan brukast av motorkjørety om område blir freda som naturreservat. Verneforskriftene gir ikkje anledning til å bygge nye vegar eller nye master for telekommunikasjon i området for naturreservat. Det er ikkje master i området for naturreservat i dag. Det føreligg ikkje planar for nye master pr. i dag, men ein kan ikkje sjå bort i frå at det kan bli behov for nye master i framtida. Når det gjeld vedlikehald av rassikringsvollane ved Bøvertunvatnet så er det mogeleg å komme bak vollane for å fjerne stein som har rast ned. Verneforskriftene opnar ikkje for bruk av motorkøyrety til dette. Vern som naturreservat vil gjera det vanskeligare å vedlikehalde rassikringsvollane ved Bøvertunvatnet. Til vernet skal det lagast ein forvaltningsplan med nærare retningslinjer for forvaltning, skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Forvaltningsplanen kan innehalde retningslinjer for korleis vedlikehald av rassikringsvollane kan gjennomførast og vedlikehaldet av og framtidig behov for nye telekommunikasjonsmaster. Omfanget av naturreservat som verneform er vurdert som middels. Ved denne vurderinga er det lagt særleg vekt på vedlikehald av telekommunikasjonsmaster og eventuelt framtidig behov for nye telekommunikasjonsmaster og vedlikehaldet av rassikringsvollane. Side 15

23 Samla vurdering omfang t Lite Inga Lite t positivt positivt positivt IIIIIII Omfang Konsekvensane si betyding er vurdert til å utgjera middels () Samla vurdering av omfang og alternativ 1A Vurdering av ar av alternativ 1A er en sammenstilling av omfang og verdi av samferdsla i dei ulike områdane som vurderast. omfang samanheldte med middels til stor verdi gir middels (). Samla vurdering av ane si betyding for samferdsle er vurdert til å utgjere middels (). 5.5 Alternativ 1B I alternativ 1B inngår standard forskriftsmal for nasjonalpark (med moglege lokale tilpassingar). Ut frå føresegna i utgreiingsprogrammet legg ein opp til at følgjande verneformer skal utgreiast i alternativ 1B: Nasjonalpark (NP) som hovudverneform innanfor heile utgreiingsområdet men med følgjande unntak: Landskapsvernområde (LVO) i følgjande områder: Mysubytta i Skjåk, Gamle Strynefjellsveg i Skjåk, Høydalen i Lom, Vigdalen i Luster. Side 16

24 Infrastruktur Verneform i alt.1b Gamle Strynefjellsveg LVO Veg frå Sota til Mysubytta LVO Veg til Høydalssæter LVO Anleggsveg Høydalssæter Bukkabotnen LVO Veg til hyttefeltet ved Bøvertjønnin NP Vedlikehald av rassikringsvollar NP Ny veg over Handspiki NP Førekomstar av grus NP Telekommunikasjonar NP, LVO Figur 5.2 Vernform for samferdsle alt. 1B Nasjonalpark som hovudverneform: Formålet med oppretting av.. nasjonalpark er å: ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde ta vare på eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald ta vare på sentrale leveområde til villreinstammen i Ottadalen sør ta vare på vassdragsnaturen i området ta vare på ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar frå istida og den vetle istida, klima, vegetasjon og landskap ta vare på kulturminne og kulturlandskapsinnslag Ålmenta skal ha tilgang til naturoppleving gjennom utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv med liten grad av teknisk tilrettelegging. Verneføresegna ( 3) for utgreiingsområdet er som følgjande: 1.2 Vern mot inngrep i landskapet: Området er verna mot inngrep av alle slag, mellom anna oppføring av varige eller foreløpige bygningar, anlegg og innreiingar, fråsetting av campingvogner, bobilar og maskiner, etablering av oppdrettsanlegg, opplag av båtar, gjerder og anlegg, vegbygging, bergverksdrift, vassdragsregulering, graving, utfylling og frålegging av masse, sprenging og boring, bryting av stein, mineralar og fossiler og fjerning av større stein og blokker, mineralar eller fossilar, drenering og annen form for tørrlegging, nydyrking, bakkeplanaring, framføring av luft og jordleiingar, bygging av bruer og klopper, oppsetting av skilt, opparbeiding og merking av stier, løyper o.l. Opplistinga er ikkje uttømmande. Side 17

25 1.3 Føresegna i pkt 1.1 er ikkje til hinder for: e) vedlikehald av bygningar og andre anlegg som ikkje fører til bruksendring. Vedlikehald skal skje i samsvar med tradisjonell byggeskikk og tilpasses landskapet. Vedlikehald omfattar ikkje utvendig ombygging eller utviding. f) vedlikehald av eksisterande stiar, skilt, bruer, vardar og liknande g) merking av skiløyper i samsvar med forvaltningsplan h) plukking av mindre steinar 1.3 Forvaltningsstyresmaktene kan gje løyve til: a) ombygging og mindre utviding av bygningar. b) gjenoppføring av bygningar, anlegg og innretningar som er gått tapt ved brann eller naturskade. c) bygging av bruer og legging av klopper. d) oppsetting av skilt og merking av nye stiar. e) ombygging og oppsetting av nye gjerde, sanketrøer og liknande f) oppføring av bygningar og anlegg som er nødvendige for utøving av reindrift g) bruksendring av eksisterande bygningar h) riving av gamle bygningar og oppføring av nye med same størrelse og for same bruk i) oppsetting av kasser for utstyr og proviant ved fiskevatn der det eksisterer kasser i dag, i samsvar med forvaltningsplan. Ombygging og utviding skal skje i samsvar med tradisjonell lokal byggeskikk og tilpasses landskapet. Under paragraf 5 om Ferdsel står det at All ferdsel skal skje varsamt og ta omsyn til vegetasjon, dyreliv og kulturminne. Reglane i punkt 5 gjeld ikkje ved militær operativ verksemd og tiltak i samband med ambulanse, politi, brannvern rednings og oppsynsverksemd, samt gjennomføring av skjøtsels og forvaltningsoppgåver bestemt av forvaltningsstyringsmaktene. Paragraf 6 inneheld forbod mot motorferdsel. Motorferdsel til lands, på vatn og i luft under 300 meter frå bakken er forbode. Det skal til vernet lagast ein forvaltningsplan med nærare retningslinjer for forvaltning, skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Omfang nasjonalpark som verneform Det ingen vegar som ligg i området med nasjonalpark som verneform. Traseèn for eventuell ny veg over Handspiki vil koma til å liggje i område for nasjonalpark. Master for telekommunikasjon ved Grotli, Raudalsvatnet ved Krossbu og på vestsida av Fortunsdalen vil ligge i område for nasjonalpark. Det er lite vedlikehald på slike master. Vern vil difor ikkje påverke vedlikehaldet i vesentleg grad. Vegen til hyttefeltet i Bøvertjønnin vil ligge område for nasjonalpark. Verneforskriftene tillete ikkje motorferdsel. Det vil seia at denne vegen ikkje kan brukast av motorkjørety om område blir freda som nasjonalpark. Når det gjeld vedlikehald av rassikringsvollane så er det mogeleg å komme bak vollane for å fjerne stein som har rast ned. Verneforskriftene opnar ikkje for bruk av motorkøyrety til dette. Det skal knytt til vernet lagast ein forvaltningsplan med nærare retningslinjer for forvaltning, Side 18

26 skjøtsel, tilrettelegging, informasjon m.v. Forvaltningsplanen kan innehalde retningslinjer for korleis vedlikehald av rassikringsvollane kan gjennomførast. Verneforskriftene gir ikkje anledning til å bygge nye vegar eller nye master for telekommunikasjon i området for nasjonalpark. Det føreligg ikkje planar for slike master pr. i dag, men ein kan ikkje sjå bort i frå at det kan bli behov for nye master i framtida. Omfanget av nasjonalpark som verneform er vurdert som middels. Ved denne vurderinga er det lagt særleg vekt på vedlikehald av telekommunikasjonsmaster og eventuelt framtidig behov for nye telekommunikasjonsmaster og vedlikehaldet av rassikringsvollane. Samla vurdering omfang t Lite Inga Lite t positivt positivt positivt IIIIIII Omfang Konsekvensanes betyding er vurdert til å utgjera middels () Landskapsvernområde som verneform Formålet med.. landskapsvernområde er å: ta vare på eit eigenarta og vakkert natur og kulturlandskap, der verdifullt setermiljø, vegetasjon og kulturminne utgjer ein vesentleg del av landskapet sin eigenart. ta vare på biologisk mangfald som pregar landskapet. ta vare på geologiske førekomstar og landskapsformer. ta vare på vakker og særpreget vassdragsnatur. Ålmenta skal ha tilgang til naturoppleving gjennom utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv med liten grad av teknisk tilrettelegging. Verneføresegna ( 3) for utgreiingsområdet inneheld følgande: 1.2 Inngrep i landskapet Området er vernet mot inngrep som vesentlig kan endre eller virke inn på landskapets art eller karakter. Med de unntak som følgjer av forskriften punkt 1.2 og 1.3 er det forbod mot inngrep som vegbygging, oppføring og ombygging av varige eller midlertidige bygningar, anlegg og innretningar, fråsetting av campingvogner, bobilar og maskiner, etablering av oppdrettsanlegg, vassdragsregulering, opplag av båtar, graving og påfylling av masse, sprenging og boring, uttak og fjerning av større stein og blokker, mineral eller fossilar, drenering og annen form for tørrlegging, nydyrking, nyplanting, bakkeplanaring, framføring av luft og jordleiingar, bygging av bruer og klopper, oppsetting av skilt, opparbeiding og merking av stier, løyper o.l. Kulturminner skal beskyttast mot skade og øydelegging. Opplistinga er ikkje uttømmande. Forvaltningsstyresmaktene avgjør i tvilstilfeller om et tiltak kan endre landskapets art eller karakter vesentlig. Side 19

27 1.2 Føresegna i punkt. 1.1 er ikkje til hinder for: a) vedlikehald av bygningar og andre anlegg. Vedlikehald skal skje i samsvar med tradisjonell byggeskikk og tilpasses landskapet. Vedlikehald omfattar ikkje utvendig ombygging eller utviding. b) vedlikehald av eksisterande stiar, skilt, bruer, vardar og liknande i samsvar med forvaltningsplan. c) merking av skiløyper i samsvar med forvaltningsplan d) vedlikehald av eksisterande veier i samsvar med forvaltningsplan. e) drift og vedlikehald av jordbruksareala i delområde.retningsliner for drift fastsettes i forvaltningsplan. f) anlegg av sanketrøer og nødvendig gjerding i delområde g) drift og vedlikehald av eksisterande energi og kraftanlegg og nødvendig istandsetting ved akutt utfall. h) oppgradering/fornying av kraftanlegg og kraftlinjer for heving av spenningsnivå og auking av linjetverrsnitt når dette ikkje fører til vesentlige fysiske endringar i forhold til verneformålet. i) plukking av mindre steinar. 1.3 Forvaltningstyresmaktene kan gi løyve til: a) ombygging og utviding av bygningar. b) gjenoppføring av bygningar, anlegg og innretningar som er gått tapt ved brann eller naturskade c) oppføring av nye bygningar og anlegg som er nødvendige til jordbruksformål i sone d) riving av gamle bygningar og oppføring av nye med same størrelse og for same bruk e) oppføring av bygningar og anlegg som er nødvendig for utøving av tamreindrift. f) bygging av bruer og legging av klopper g) oppsetting av skilt og merking av nye stiar h) uttak av sand/ skjelsand til eiga bruk etter retningslinjer fastsett i forvaltningsplan i) oppgradering/fornying av energi og kraftanlegg som ikkje faller inn under 3 punkt. 1.2 g) j) oppsetting av kasser for utstyr og proviant ved fiskevatn der det eksisterer kasser frå før, i medhald av forvaltningsplan. Ombygging, utviding og nybygg skal skje i samsvar med tradisjonell byggeskikk og tilpasses landskapet. Forskrifta for landskapsvernområde er i hovudsak den same som for nasjonalparkar, men den første opnar for fleire dispensasjonar knytt til drift og vedlikehald. Punkta1.2 a, b, c og i og 1.3 a, b, d, e, f, g og j er identiske i begge forskriftene. Punkt 4 om kulturminne og punkt 5 om ferdsel er identiske med forskrift for nasjonalpark. Motorferdsel til lands og på vatn er forbode, her under start og landing med luftfartøy. Forskrifta for LVO opnar under punkt 6 om motorferdsel for fleire tiltak. Under paragraf 5 om Ferdsel står det at All ferdsel skal skje varsamt og ta døme til vegetasjon, dyreliv og kulturminne. Reglene i punkt 5 gjelder ikkje ved militær operativ verksemd og tiltak i samband med ambulanse, politi, brannvern rednings og oppsynsverksemd, samt gjennomføring av skjøtsels og forvaltningsoppgåver bestemt av forvaltningsstyringsmaktene. Side 20