Årsmelding Årsmøte. Innkalling til. Tid Torsdag 12. mars 2015 kl Stad: Bjørkheim i Samnanger. Sjå årsmøteinnkalling med sakliste side 3.

Transkript

1 Sjusetevegen Øystese Tlf: Bankgiro: Org.nr.: NO MVA Årsmelding 2014 Innkalling til Årsmøte Tid Torsdag 12. mars 2015 kl Stad: Bjørkheim i Samnanger Sjå årsmøteinnkalling med sakliste side 3. Etter årsmøtet: Fagmøte: v/ HMS rådgjevar i Hordaland Knut Blikberg HMS tilbod i Norsk Landbruksrådgiving Helsetenesta for landbruket Brannvarslingsanlegg på garden krav til anlegg og kontroll Yrkesskadeforsikring i landbruket og andre forsikringsordningar Komlemiddag. Vel møtt. Kompetanse for framtida! 1

2 Ansatte i Torleif Haavik, rådgivar Generell Jord- og plantekultur Bakke SMIL og RMP Henrik Tellevik, rådgivar Plantevern Bær, nisjeproduksjonar Generell jord- og plantekultur Bart van Gool, rådgivar Økonomi Intensiv grovfôrdyrking Beitebruk Lise Austrheim, rådgivar Intensiv grovfôrproduksjon, grovfôrkvalitet, fornying av eng/ beite Val av såfrø. Leif Trygve Berge, rådgivar Mekanisering Bygg Økonomi Økologisk landbruk Sauehald Ester Helland, rådgivar Økonomi Driftsplanar Næringsutvikling Tilskotssøknadar Medarbeidarar Lise Austrheim: lise.austrheim@nlr.no Anne Marte S. Vikhammer anne.marte.vikhammer@nlr.no Jorunn R. Hernes: jorunn.ringheim.hernes@nlr.no Mari Aker: mari.aker@nlr.no Gunnlaug Røthe: gunnlaug.rothe@nlr.no Leif Trygve Berge: leif.trygve.berge@nlr.no Bart van Gool: bart.van.gool@nlr.no Ester Helland: ester.helland@nlr.no Henrik Tellevik: henrik.tellevik@nlr.no Liv Lyngstad: liv.lyngstad@nlr.no Torleiv Bakke Haavik tbh@nlr.no Anne Lamberg Opsahl anne.lamberg.opsahl@nlr.no Anne Marte S. Vikhammer Rådgivar Generell jord og Plantekultur Frå Mari Aker, rådgivar Generell jord- og plantekultur Ensilering/slått Plantevern Einar Tvedt, rådgjevar Jord- og plantekultur, Økologisk landbruk, Kulturlandskap. Pensjonist frå 15. august. Gunnlaug Røthe, rådgivar Generell jord- og plantekultur Økologisk landbruk Kulturlandskap Skjøtselplan Grønsaker Jorunn Ringheim Hernes, rådgivar Generell jord- og plantekultur Urtedyrking Administrasjon administrasjonsmedarbeidar Liv Lyngstad, Liv Lyngstad, dagleg leiar dagleg leiar Næringsutvikling Næringsutvikling Frukt Frukt Kulturlandskap, Kulturlandskap, SMIL og RMP SMIL og RMP Beitebruksplanar Beitebruksplanar Anne Lamberg Opsahl, Generelle administrative oppgåver 2

3 Innhald Innkalling årsmøte Side 3 Protokoll årsmøtet 13. mars 2014 Side 4-5 Styreleiar har ordet Side 6 Til sak 3. Årsmelding 2014 Side 7-11 Til sak 3. Revidert rekneskap 2014 Side Til sakene 4 8. Side Rådgjevingstilbod Side Innkalling til årsmøte i Norsk Landbruksrådgiving Hordaland 12. mars 2015 kl , på Bjørkheim i Samnanger Sakliste: 1. Godkjenning av innkalling og sakliste 2. Val av møteleiar, og to til å skrive under møteprotokollen 3. Årsmelding og revidert rekneskap Medlemskontingent for Orientering om arbeidsplan og budsjett Val av a) leiar, b) styremedlemer, c) varafolk, d) revisor, e) valkomite, f) varamedlemer til valkomiteen 7. Godtgjering til tillitsvalde Strukturendringar i NLR Det har ikkje kome inn framlegg til saker frå medlemer innan fristen Etter årsmøtet vert det fagmøte om : HMS tilbod i Norsk Landbruksrådgiving, brannvarsling og yrkesskadeforsikring i landbruket mm v/ HMS rådgjevar i Hordaland, Knut Blikberg Komlemiddag. Vel møtt. Gode tilbod frå NLR Hordland: Som medlem får du : Inntil ein time gratis telefonrådgjeving per år. Om lag 12 rådgjevingsmeldingar på e-post Bondevennen på e-post 6 gonger per år 33% rabatt på timepris på rådgjeving 30% rabatt på møte og kursavgift. Fri tilgang til fagstoff på nettsidene våre. Fagartiklar på nettsidene er passordbeskytta slik at berre medlemer får tilgang. Nye medlemer Nye medlemer får tilbod om ein introduksjonspakke, heime på garden. Denne inneheld medlemsskap, inntil 3 jordprøver med gjødselplan, og 2 timar vegvalsrådgjeving eller teig for teig vurdering. Tilbodet kostar kr 2 500,- (du sparer kr ,-) RÅDGJEVINGSTILBOD Gjødslingsplan og jordprøvar NLR Surfôrtolken, Funksjonstesting av åkersprøyte Grøfteplan Søknad om tilskot til tiltak i kulturlandskapet/smil Miljøplan Byggtekniske råd Driftsplanar og økonomirådgjeving Næringsutvikling, bedriftsrådgjeving Fyrsteråd for nye bærprodusentar Økologisk drift NLR Økologisk fyrsteråd, gratis NLR Rådgjevingsavtale, ein skreddarsydd rådgjevingspakke til kr. 150,- per time NLR Økologisk dyrkingsgrupper, fagleg og sosial møteplass for økologisk interesserte. Gratis. Rådgjevarar, dagleg leiar og distriktsleiar Charlotte Joyce i HMS, samla til møte i november

4 4

5 5

6 Styreleiaren har ordet. Gode medlemar! Driftsåret 2014 er avslutta og vi kan sjå litt tilbake. Drifta av organisasjonen har gått fint og alle tilsette har gjort ein god jobb. Eg vil med dette takka alle for innsatsen og ynskja lukke til med arbeidet i Einar Johan Tvedt gjekk av med pensjon 15. august. Då hadde han vore tilsett i rådgjevingstenesta sidan 1. august Eg vil takka han for ein stor innsats for bøndene gjennom alle desse åra. Eg vil takka medlemene for at dei støttar opp om Norsk Landbruksrådgiving Hordaland. Det er viktig å ha eit godt rådgjevingsapparat tilgjengeleg heile tida. Medlemstalet held seg konstant trass i at talet på produsentar går sakte på ned. Vi gjer det vi kan for å halde rådgjevingsapparatet fagleg oppdatert og tilstrekkeleg bemanna. Dei siste åra har vi slite med ganske varierande økonomiske resultat. Ein av grunnane er pensjonsordninga som vi aldri greier å budsjettera nøyaktig nok. I tillegg har vi ei ordning der vi jamnar ut innbetalinga mellom dei ulike einingane innan NLR. Vi hadde litt meir kontroll på desse kostnadane og refusjonsordningane i 2014 og kom ut med eit overskot på kr ,- Likviditeten har betra seg og vi greier å halda drifta i gong utan å søkje om driftskreditt. Målet er no å auka eigenkapitalen litt til for å ha meir å gå på. Dei direkte tilskota frå kommunane held seg på same nivå som i fjor. Det er fyrste gong på mange år at vi ikkje har reduksjon her. Sjølv om det ikkje er så stor del av inntekta så hjelper det på. Det er vel kanskje like viktig at kommunane med dette signaliserer at dei verdset arbeidet vårt. Styreleiaren, eit styremedlem og dagleg leiar deltok på årsmøtet til Norsk Landbruksrådgiving 24. og 25. mars ved Gardermoen. Her møtte dagleg leiar som årsmøteutsending etter som det ikkje var fleir frå styret som kunne delta. Vi har totalt 4 utsendingar. Vi handsama vanlege årsmøtesaker og så hadde vi gruppearbeid om korleis vi skal organisera organisasjonen for framtida. Vi har eit krav frå avtalepartane om å sjå på korleis vi er organiserte. Dette arbeidet vart vidareført gjennom heile 2014 av ei gruppe som har utarbeidd forslag til struktur. Dagleg leiar var med i denne gruppa. Dei fleste daglege leiarar og styreleiarar var samla til strukturdebatt 24. september i Ski. Kursveka vart halden ved Gardermoen 10. til 12. november. Der deltok styreleiaren og dagleg leiar saman med fleire av dei tilsette. Det var eigne møte for styreleiarar og daglege leiarar. Her var det store temaet organisasjonsprosessen. Det var mange ulike meiningar om korleis vi bør møte framtida. Det fyrste valet var å finna ut om vi skulle samla oss under eitt organisasjonsnummer slik dei har gjort i Bondelaget, eller som større uavhengige regionar. Dei fleste fann det praktisk umogeleg å velje det fyrste alternativet no. Det vart vedteke å arbeida vidare med regionmodellen med tanke på vedtak i årsmøtet Medlemene vil ikkje merka så mykje i det daglege etter samanslåingane. Når det gjeld medlemsdemokratiet vil vi måtta velje utsendingar til årsmøtet i regionane. Talet på styre vil verta redusert i samsvar med reduksjonen i rådgjevingseiningar. Vi vil koma med meir informasjon utover året og målet er full omorganisering frå 1. januar Eg vil oppfordra medlemene til å stilla på årsmøtet. Vi flyttar det litt rundt i fylket for at reisevegen skal bli kort enkelte år. I år vert det ganske sentralt i fylket så mange har "kort veg". Etter årsmøtesakene har vi alltid eit fagleg innlegg og diskusjon. Helsing Bjarte Naterstad Styret i NLR Hordaland Frå venstre: Styremedlem: Ingunn Hildonen Teigland, Kvam. Styremedlem: Torleiv Berge, Voss Leiar: Bjarte Naterstad, Kvinnherad. 1. vara: Venke Langballe, Ulvik Nestleiar: Magne Gjuvsland, Fusa. Styremedlem: Olav Myhr, Lindås 6

7 Årsmelding 2014 Tilsette I 2014 hadde vi desse tilsette: Liv Lyngstad, dagleg leiar, 100% Anne Lamberg Opsahl, administrasjon, 40% Lise N. Austrheim, rådgjevar, 80% Ester Helland, rådgjevar, 100%, fødselspermisjon til Torleif Bakke Haavik, rådgjevar 100% Leif Trygve Berge, rådgjevar, 80% Henrik Tellevik, rådgjevar, 100% Bart van Gool, rådgjevar, 40% Einar Johan Tvedt, rådgjevar, 90%, til Jorunn Ringheim Hernes, rådgjevar, 25% Mari Aker, rådgjevar, 30 % Gunnlaug Røthe, rådgjevar, 80% Anne Marte Vikhammer, rådgjevar, vikar 100%, frå Trygve Torsteinsen har vore leigd inn for å lage gjødslingsplanar, grøfteplanar og planar for planering av areal. Einar Johan Tvedt slutta som rådgjevar og vart pensjonist Dette vart markert med middag på Rosendal Turisthotell for alle medarbeidar og styreleiar. Kvinnherad kommune vart inviterte som gjester. Styret Leiar Bjarte Naterstad, Kvinnherad, (valt fyrste gong -07, på val 2015)) Nestleiar Magne Gjuvsland, Fusa (på val 2016) Styremedl. Torleiv B. Berge, Voss (på val 2016) Styremedl. Ingunn Hildonen Teigland (på val 2015) Styremedl. Olav J. Myhr, Lindås, (på val 2015) Styremedl. Lise Austrheim (tilsette) (på val 2015) Vararepresentantar (valt for eitt år) har vore: 1. Venke Langballe, Ulvik 2. Svein Stensland, Kvam 3. Inge Malkenes, Tysnes. Henrik Tellevik er vara for dei tilsette. Styret har hatt 5 møte og har i alt handsama 43 saker. Styret har vore oppteken av å betre økonomien i verksemda, rekruttering av nye medarbeidarar og strukturendringar i NLR. Frå tilstelning i Rosendal, 10.auguat Styreleiar Bjarte Naterstad takkar Bart van Gool og Einar Johan Tvedt for god innsats i mange år til beste for bøndene i Hordaland. Valnemnda Lars Inge Vik, Fusa, (på val 2015), har vore leiar i valnemnda Medlemmer har vore: Georg Aarhus, Kvam, (på val 2015), Audun Gjerde, Radøy, (på val 2015), Lars Helge Ljone, Ulvik (på val 2016), Jostein Gaassand, Os (på val 2016). Medlemer Medlemstalet er stabilt. Pr var det registrert 1545 medlemer, ein auke på 1 sidan sist årsskifte. Støttemedlemer og samarbeidspartnarar Vi vil takke støttemedlemene våre. Vi har underteikna samarbeidsavtalar med FK Agri og Yara. Avtalane er forhandla fram av NLR sentralt. Vi vil også rette ei spesiell takk til kommunane som støttar oss økonomisk. Dei er svært viktige støttespelarar for oss. Medarbeidarmøte Vi har hatt 5 medarbeidarmøte. Tema på møta har vore: Arbeidsplanlegging, strategiarbeid, sal og marknadsføring, planlegging av nye prosjekt og kurs. Organisering Medarbeidarane er organiserte i tre faste fagteam: Intensiv grovfôrproduksjon Økologisk dyrking, ekstensiv grovfôrproduksjon og kulturlandskap Henrik har ansvar for produksjon av bær, juletre og pyntegrønt. Liv har ansvar for fruktdyrking. Medarbeidarane samarbeidar også uavhengig av teamarbeid, med andre oppgåver og prosjekt. Arbeidsmiljø NLR Hordaland er ei IA-bedrift (Inkluderande Arbeidsliv). I 2014 har vi hatt lengre sjukefråvær. Desse sjukefråværa er, slik vi vurderer det, ikkje direkte forårsaka av arbeidet. Dagleg leiar har i 2014 gjennomført medarbeidarsamtale med nokre av medarbeidarane. Likestilling I år har det vore ei kvinne i styret valt av medlemene, og det er ei kvinne valt som medarbeidarane sin representant. 1. vara til styret er kvinne. I valnemnda er det ikkje kvinneleg medlemer. Blant dei tilsette er det ein overvekt av kvinner. Menn og kvinner har like lønsvilkår. Kontor I 2014 flytta vi kontoret i Sunnhordland frå Seimsfoss til Skålagato i Rosendal. NLR Hordaland har no forretningsadresse knytt til kontoret i Øystese. Andre kontor: Bergen (Fana), Kvinnherad (Rosendal) og Voss. Medarbeidarane Leif Trygve Berge (Ølve) og Henrik Tellevik (Ask) har avtale om heimekontor. 7

8 Fagleg verksemd og kunnskapsproduksjon Prosjektarbeid Grovfôr i pluss Grovfôr i pluss prosjektet er inne i tredje året med 48 deltakarar frå kommunane Kvam, Kvinnherad og Voss. Dei tre kommunane har gjeve tilskot til prosjektet, i tillegg Fylkesmannen si landbruksavdeling og Hordaland Fylkeskommune. I Nordhordland vart det starta opp eit tilsvarande prosjekt sumaren 2014 med 16 deltakarar. Det har vore stor pågang etter å ta surfôrprøver både frå prosjektdeltakarene og andre denne hausten. Dei aller fleste har no teke prøvar av 1. og 2. slått og fleire enn nokon gong, også av 3. slått. Tilbakemeldinga på fôranalysane vert gjevne med NLR Surfôrtolken. Vi har skrevet om, og arrangert fleire møter der surfôrkvaliteten frå 2014 har vore tema. Vi har og arrangert markdagar og maskindemonstrasjonar der prosjektdeltakarane har vorte spesielt oppmoda til å kome. Tema for desse arrangementa har vore: Fokus på god rotutvikling, jordarbeiding med plog og slodd/crosskiller samt fokus på grashausteutstyr tilpassa ulike driftstilhøve. Før 1. slått fekk dei nye prosjektdeltakarane i Nordhordland besøk av Torleif som gjennomførte "Teig for teig vurdering" for å sjå på moglegheitene for å auke avlingane. Som ein del av «Grovfôr i pluss»- prosjektet arrangerte vi i september fagtur til Nederland, primært for mjølkeprodusentar i Hordaland. Det var i alt 50 deltakarar med på turen. NLR Kretsløpstolken I 2014 fekk vi tilsegn om tilskot frå Landbruksdirektoratet for å utvikle NLR Kretsløpstolken. Målet er at Kretsløpstolken skal bli eit effektiv og godt verktøy for å gje råd om klimavenleg gjødsling og god næringsstoffbalanse på norske mjølkeproduksjonsbruk. I prosjektperioden skal mjølkeprodusentar som har analysert drifta ved hjelp av NLR kretsløpstolken i samråd med rådgjevar utarbeide handlingsplanar med tiltak som gjev ein betre næringsstoffbalanse og reduserer utslepp av klimagassar og ammoniakk. NLR Kretsløpstolken byggjer på ein nederlandsk modell «Kringloopwijzer», som er utvikla ved forskingsmiljøet ved Wageningen universitet i Nederland. Modellen vert nytta til å rekna ut tap av næringsstoff og klimagassar frå mjølkeproduksjonen. I Nederland må alle mjølkeprodusentar i 2014/15 nytte «Kringloopwijzer» som grunnlag for å avgjere kor mykje husdyrgjødsel dei kan spreie på eigen gard. Modellen vert også brukt som grunnlag for å fastsetje total mengde N og P som mjølkeprodusentane kan bruke i grovfôrproduksjonen. Satsing på auka bærproduksjon i Hordaland Bærproduksjonen i distriktet vårt har auka dei siste åra. I 2014 fekk vi 5 nye bringebærdyrkarar, og til saman er det no ca 25 dyrkarar. I løpet av dei 5-6 siste åra har det vore ei dobling av tal bringebærdyrkarar i fylket. Ytterlegare 2 bønder har vil starte opp med bringebær i Det er også interesse for å starte med jordbær, og to bønder har i 2014 gjort førebuingar og er klar for planting i Med desse vil det vere 6 nye jordbærdyrkarar i løpet av 6-7 år har tal dyrkarar auka til 14. Vi tilbyr tett oppfølging frå planleggingsfasen, utveljing av felt, førebuingar av feltet og gjennom dei fyrste produksjonsåra, og mange nyttar seg av tilbodet. Vi har kurs og fagmøte vinter og haust, og i sesongen er det markdagar og medlemsbesøk. Vi fikk i 2014 tilskot til eit 2-årig prosjekt med mål om å utvikle reiskap og tunelar som høver for småskala bærproduksjon. Vi vil skaffe utstyr for å lage høge drillar til bringebærfelt, og vi ynskjer å tilpasse ein type plasttunelar som blir brukt til jordbær i Bergsdalen slik at dei kan brukast i bringebærfelt. Vi vil også samle informasjon og utarbeide ei handbok for mekanisering i småskala bærfelt. I samarbeid med Hordaland Bærdyrkarlag planlegg vi eit prosjekt som skal sjå på kva for marknadsmogelegheiter som ligg i Hordaland og Bergen. Maskindemonstrasjon i Grovfôr i pluss prosjektet. 8

9 Mineralinnhald i blod hjå storfe I Vossaområdet har det vore problem med manglande brunst og utsett inseminering i mange buskaper med utstrakt bruk av sommarbeite i utmarka og haustkalving. Det har vore stilt spørsmål om dyra får i seg nok mineral på utmarksbeite, og NLR Hordaland tok initiativ til prosjektet «Mineralinnhald i blod hjå storfe». Vi samarbeidar med dyrlegane og Tine-rådgjevarane, og produsentlaga på Voss og Vossestrand støttar prosjektarbeidet økonomisk. Fylkesmannen i Hordaland har løyvd BU -midlar til prosjektet. Hausten 2013 vart det teke blodprøvar av 19 kviger fordelt på 5 buskapar i Voss kommune like etter heimkomst frå beite. Det vart analysert for stoffa selen, jod, kopar, zink, vitamin E og A. Resultata viste svært lågt innhald av selen, for lågt innhald av kopar, i minste laget med jod og for lågt innhald av zink i nokre buskapar. Det var tilfredsstillande innhald av andre mineral. Bøndene har vist stor interesse for prosjektet, og arbeidet vart vidareført i Våren 2014 vart det lagt inn mineralkapslar i 3 vaksne kyr og 3 drektige kviger i ein del buskapar. I andre buskapar vart mineralkapslar lagt inn på alle dyra. I desse tilfella plukka me ut beitenaboar som kontrollgruppe utan kapslar. I alt vart 16 buskapar med. Om hausten, like etter heimkomst frå beite, vart det teke nye blodprøvar av kyr og kviger både med og utan mineralkapslar. Resultata viser at det har vore utslag for selen. Alle dyra som har gått med kapslar har høgare innhald av selen enn dei som ikkje har gått med kapslar. Alle dyra som har fått kapslar har så og seia nok selen i blodet. Dei vaksne kyrne ligg på eit høgare nivå når det gjeld seleninnhald i blod enn dei drektige kvigene. For jod er resultatet det same. Det er høgare innhald av jod i blodet hjå dyra som har gått med kapslar. For zink og kopar viser resultata ikkje noko skilnad på dei som har fått mineralkapslar og dei som ikkje har fått. For kopar viser blodprøvane lågare innhald enn ynskjeleg. For zink kan ein seia at det er tilfredsstillande innhald. Nokre prøvar vest i området ligg for høgt. Kobolt ligg i grenseområdet. Kyrne med mineralkapslar har høgare innhald enn dei utan. Innhaldet av E-vitamin viser noko varierande resultat. Resultata viser for lågt innhald i nokre buskapar, spesielt vest i området. Her veit ein at det er nedbørrike strok. Ein kan Ikkje sjå noko vesentleg skilnad på dei som har gått med mineralkapslar og dei som ikkje har. Prosjektet held fram. Det skal registrerast brunst og helse på dei dyra ein har teke blodprøvar av. Resultat vil verte omtala i rådgjevingsmeldingar og på nettsidene våre. Avlingskampen 2014 I 2014 skipa tidskriftet Norsk Landbruk i lag med Bioforsk, Yara og NLR til ei tevling der det vart sett fokus på kven som kan dyrke mest og best grovfôr i landet. Lise vart oppmoda til å finne ein kandidat frå Hordaland og valet falt på Helge Henanger frå Frekhaug i Meland. Dei andre fylka som var representerte var Sogn og Fjordane, Sør Trøndelag, Hedmark og Oppland. Kvar kandidat måtte stille med 10 dekar 2. års eng, og etter å ha inspisert to moglege areal hos Helge, bestemte vi oss for å bruke eit areal med tilkøyrd jord som var ferdig planert vinteren Enga vart gjødsla med husdyrgjødsel og mineralgjødsel til alle dei tre slåttane. På Frekhaug var det, som andre stadar i fylket, varmt og turt i år, men vi oppnådde store avlingar. Tilsaman vart det hausta 962 FEm/da på dette arealet. 5 ballar vart vegne frå kvar slått og det vart teke surfôrprøvar frå alle dei tre slåttane. På ei samling i Porsgrunn i starten på januar, for alle deltakarane og rådgivarane, vart vinnaren, Håvar Flønes frå Selbu i Sør-Trøndelag, kåra. Han oppnådde den største avlinga med 987 FEm og klart best kvalitet på 1. slått. Kvaliteten på 2. og 3. slått var om lag på same nivå som hos dei andre som var med. Håvar sin gard ligg på 170 moh i Indre Trøndelag og han beskriver vekstsesongen i 2014 som "tidenes beste sesong". Helge var også veldig godt fornøgd med ei avling på 962 FEm. Dette er meir enn dobbelt så mykje som ca 400 FEm, som ein reknar er gjennomsnittsavlinga i Hordaland, og det oppnådde han endatil på ein forholdsvis nyplanert tipp. Lise og Helge i avlingskampen. 9

10 Kulturlandskap, biologisk mangfald og kulturminne I 2014 er det laga 6 skjøtselplanar for kystlynghei for område i Sveio, Fjell, Radøy og Austrheim. Arbeidet er gjort på oppdrag frå Miljøvernavdelinga hjå Fylkesmannen i Hordaland. Me har også delteke på kurs for å auka kompetansen om kystlynghei. NLR Hordaland har vore engasjert å laga skjøtselsplan for kulturminneområdet på Hæreid i Eidfjord. Arbeidet med planen starta i 2013 og vart avslutta i 2014 i samarbeid med Hordaland fylkeskommune ved kultur- og idrettsavdelinga. NLR Hordaland har vore representert i skjøtselsgruppa for kulturmark i fylket. Miljøavtalar i område med elvemuslingar Elvemusling (Margaritifera margaritifera) er ein art med eit særmerkt levevis. Muslingane liknar blåskjel, og held til i bekkar og elvar langs kysten. Stoda for elvemuslingen har vorte kritisk dei siste 50 åra. Avrenning frå landbruket er ein av fleire faktorar som bidreg i negativ lei for levevilkåra til elvemuslingen. Kring halvparten av alle historisk kjende førekomstar av arten i Hordaland er i dag utrydda, og det står i tillegg dårleg til med dei som er att. I ein påkosta nasjonal «bergingsaksjon» for elvemuslingen, er det etablert eit anlegg i Austevoll som fostrar opp elvemuslingar frå vassdrag i heile landet. Før muslingane kan setjast attende i elvane dei kom i frå, vert det gjort ein brei innsats for å betra vasskvaliteten i vassdraga. Fylkesmannen koordinerar arbeidet i Hordaland. NLR Hordaland samarbeidde i 2013/2014 med Rådgivende Biologer AS, om eit prosjekt med fokus på avrenning frå landbruket. NLR Hordaland si hovudrolle i prosjektet var å laga miljøplanar for jordbruksverksemder. Gardbrukarar med miljøplan fekk høve til å inngå ein miljøavtale med det offentlege, som gjev rett til å søkja om tilskot gjennom ei spesialtilpassa ordning innan det regionale miljøprogrammet (RMP). I 2014 laga NLR Hordaland 36 miljøplanar for gardbrukarar i 7 vassdrag kringom i Hordaland. I alt omfatta miljøplanane daa overflatedyrka og fulldyrka areal, og meter buffersone på 5 meter med redusert gjødsling mot vassdrag. I 2015 er NLR Hordaland engasjert av Fylkesmannen for å halda fram med å laga miljøplanar for gardbrukarar i Lonevassdraget på Osterøy. Andre prosjekt i 2014: Miljøvenleg spreiing av husdyrgjødsel, FMLA Betre Bunnlinje, NLR Forsøksverksemd I 2014 vart det ikkje lagt ut nye feltforsøk i grovfôr. I samarbeid med Bioforsk gjennomførde me følgjande grovfôrfelt: Timoteisortar, Voss (2. engår) Frøblandingar til eng for sauebeiting i kombinasjon med slått, Voss (1. engår) Våtsåingsfelt, Kvinnherad (også i samarbeid med Agromiljø AS) Elles har me utført avlingsregistrering i økologisk luserneeng og testa kvaliteten på ensilert fôr med luserne. Dette prosjektet vart støtta av kompetansemidlar frå NLR. Me har også sådd demofelt med 5 ulike byggsortar med tanke på malt til ølbrygging. Demofeltet vart støtta av tidlegare handlingsplanmidlar for økologisk landbruk. Andre konsulentoppdrag Kurs miljøplan i område med landskapsparkar Skjøtselplanar for område med landskapsparkar Innlegg på ulike fagmøte arrangert av Tine, Nortura og Tyr HMS i Norsk Landbruksrådgiving Landbrukets HMS-teneste vart ein del av Norsk Landbruksrådgiving i Alle HMS-rådgjevarane er no tilsett sentralt og avdelinga har fått namnet NLR HMS. På sikt skal HMS-rådgievarane tilsetjast regionalt og HMS-tenesten skal vere ein del av det ordinære rådgivingstibodet i regionane. Distriktsleiar Charlotte Joys leiger no kontor i kontorfellesskapet vi har i Krokeidevegen 13 i Fana. Samarbeid med andre: I 2014 har vi hatt eit godt samarbeid med Fylkesmannen i Hordaland både landbruksavdelinga og miljøavdelinga om ulike oppgåver. Hordaland Fylkeskommune har gjeve tilskot til ulike kurs og kompetansetiltak for bøndene og vi har eit godt samarbeid om tiltak under klimaplanen for Hordaland. I 2014 har vi samarbeidd med Tine, Nortura, FK Agri, kommunane, Norsk Fruktrådgiving Hardanger, dei andre rådgjevingseiningane i NLR og faglaga om ulike fagmøte og andre oppgåver. Vi vil takke forsøksvertar, kommunar, Fylkesmannen, fylkeskommunen, andre rådgjevingseiningar, Bioforsk og andre for godt samarbeid i Eit godt nettverk og gode støttespelarar er heilt naudsynt om vi skal kunne vere med på å utvikle landbruket i Hordaland til beste for bøndene. 10

11 Kompetanseutvikling, medarbeidarane NLR Hordaland legg vekt på at medarbeidarane skal halde seg oppdaterte, utvikle kompetanse og byggje nettverk. I 2014 har medarbeidarane delteke på fagtur til Sveits (byggråd og økonomi), og til Nederland (grovfôr-dyrking) Dei har delteke på kurs med desse tema: NLR rådgiverskolen, skjøtsel av kystlynghei, Betre Bunnlinje, Betre Bonde, jordarbeiding, Plan A-økonomi og på kursuka til NLR (ulike tema). To medarbeidarar har fylgt kollegaveiledningsprogrammet til NLR. Medarbeidarane har delte på fagsamlingar for rådgjevarar i Bergen og på Bioforsk Vest Fureneset (grovfôr), fagsamling for frukt og bærrådgjevarar, Sau 2014 og plantevernsamlingar for frukt og bær. Dagleg leiar har delteke på samlingar for daglege leiarar i NLR. I tillegg har rådgjevarane delteke på aktuelle fagmøte arrangert av andre. Representasjon og verv: NLR årsmøtet : 3 deltakarar med stemmerett Årsmøte i Hordaland Bondelag representert med 1 (gjest) Styreleiar er medlem i: - arbeidsutvalet i Samarbeidsrådet for landbruket i Hordaland og Sogn og Fjordane - styret for Studieforbundet Næring og Samfunn, der NLR er medlem - styret for stiftinga Hordaland Landbruksselskap Lise er medlem i fagutval for grovfôr i NLR Liv har vore oppnemnt som medlem i Strukturutvalet i NLR Kursverksemd: 6 teorikurs for autorisasjon plantevern, 55 deltakarar 2 praksiskurs for autorisasjon plantevern, 68 deltakarar Næringsutviklingskurs, SNOP, 10 deltakarar Kurs i skjering av frukttre, 15 deltakarar Kurs i integrert plantevern frukt, 12 deltakarar Maskinførarkurs 35 deltakarar, kurs i drenering Rådgjevingstenester: Uttak av jordprøvar (243 besøk), gjødselplanar (293 stk) Surfôrtolken, surfôranalyse (100 bønder / 188 prøver) Smil-søknader (15 stk), miljøplanar (9 stk), planteplanar (5 stk), grøfteplanar (20 stk), driftsplanar (7 stk) og BUsøknader (9 stk) Rådgjeving til nye bærprodusentar, oppfylging gjennom heile vekstsesongen Rådgjeving for økologisk produksjon Vurdering for omlegging (åtte besøk med rapport), rådgjevingsavtale for oppfølging av drifta (99 timar), møte i erfaringsgrupper (11 stk), informasjonsmøte (5 stk) Byggteknisk rådgjeving (13 stk) Informasjon til medlemene I 2014 sende vi ut 12 Rådgjevingsmeldingar på e-post til medlemene, samarbeidspartnarar og medlemer i NFR Hardanger med husdyrproduksjon. Bærprodusentane fekk tilsendt 22 e-postar med melding om aktuelt stoff for bærdyrking. Fruktdyrkarane får e-postmeldingar frå NFR Hardanger (38 stk i 2014). I vekstsesongen oppdaterer vi nettsida vår kvar veke. Medlemer får SMS-varsel med informasjon om møte og kurs. Gjennom eit samarbeid med Bondevennen fekk medlemmene tilsendt bladet 6 gonger i I 2014 arrangerte vi desse fagmøta og markdagane: Stad Dato Tema Deltakar tal Kvam 17/2 Frukt. Skjering av unge epletre 8 Nå/ Ullensvang Fitjar 3/4 24/2 Frukt. Skjering av plommetre 12 Bær. Informasjonsmøte om bærprodukjon med visning av bringebærfelt på Fitjar Dimmelsvik 9/4 Demonstrasjon av stripespreier m/ 6 Fitjar Agromiljø 10/4 16 Kvam 28/4 Frukt. Testing av åkersprøyte, innstilling, val av dyser, væskemengde. Ugrashandtering. Kvam 7/5 Jordarbeidsingsdemonstrasjon 28 Voss 8/5 Jordarbeidingsdemonstrasjon med FKA Frukt. Visuell kontroll i fruktfeltet, Kvam 12/5 bankeprøve. Identifikasjon av skadeinsekt og skadesymptom. Kvam Demonstrasjon av utstyr for mekanisk ugrastyning frukt 19/5 Grasdemonstrasjon, slåttetidspkt, Omvikdalen 20/5 stubbhøgd, maskindemo Osterøy 5/ Kvam 6/6 Grashaustedemonstrasjon med FKA 20 Voss 10/6 10 Kvam 10/6 Frukt. Stell av unge frukttre. Planering av jordbruksareal med overskotsmassar. Sekse 24/6 Markvandring etter slått og beiting. 22 Reisæter 25/6 Fokus på gjødsling og plantevern. 15 Uskedalen 26/6 Markvandring gras/bygg/erteattlegg 15 Ølve 16/8 Ullensvang Skjørsand 18/8 27/8 Kvam 1/9 Jordarbeidingsteknikk for godt såbedd til gras. Demonstrasjon av slåddeutstyr. Frukt. Tettplanting av eple. Gjødsling, forming, skjering Beitevandring. Fokus på lammetilvekst, gjødsling og plantevern. Frukt. Haustetidsvurdering kjernefrukt. Skadesymptom om hausten Nederland 2-5/9 Fagtur grovfôr Nederland 50 Bær. Markdag i jordbær. Dyrking i Bergsdalen 20/9 plasttunell. Mekanisering. Erfaringer. Bær. Sprøytedemonstrasjon med Øystese 2/10 bruk av UV-lys for å vise dekning på plantene. Jordbær og bringebær. Kvam 22/10 Frukt. Frukttrekreft. Symptom, tiltak

12 Resultatrapport pr Budsjett (I tusen kr) Navn DRIFTSINNTEKTER Resultatrapporrapp. Resultat Differanse Budsjett 2014 Budsjett 2015 Vidaresal av varer Sal av annonser mm Sal av tenester Kursverksemd Prosjekttilskot Kontingentar Rammetilskot Kommunale tilskot Leigeinntekter Andre inntekter SUM DRIFTSINNTEKTER DRIFTSKOSTNADER Innkjøp varer for vidaresal Forsøk Rådgiving Innkjøp av kompetanse Fagmøte og markdagar Kurs Lønn Styregodtgjersle Ref. nav sykepengar Arb.giver avgift Andre personalkostander Kostnader lokaler Data, inventar og driftsmateriell Fremmede tenester Kontorkostnader, trykksaker Telefon og porto Reisegodtgj., diett mm Sals-, reklame og representasjon Kontingenter og gåver Forsikring, garanti Andre driftskostnader Tap på fordringer SUM DRIFTSKOSTNADER Driftsresultat FINANSPOSTER RESULTAT ETTER FINANS- POSTER Note 1 - Rekneskapsprinsipp Årsrekneskapen er sett opp i samsvar med rekneskapslova sine føresegner. Det er utarbeidd etter norske rekneskapsstandardar. Selskapet nyttar rekneskapsreglane for små føretak. Eignelutar bestemde til varig eige eller bruk er klassifiserte som anleggsmiddel. Andre eignelutar er klassifiserte som omløpsmiddel. Fordringar som skal tilbakebetalast innan eit år, er klassifiserte som omløpsmiddel. Ved klassifisering av kortsiktig og langsiktig gjeld er analoge kriterium lagde til grunn. Omløpsmiddel er vurderte til lågaste av innkjøpskost og verkeleg verdi. Langsiktig og kortsiktig gjeld vert balanseførte til pålydande beløp på etableringstidspunktet, og vert ikkje skrivne opp eller ned til verkeleg verdi som følgje av renteendringar. Note 2 - Pensjonspremiefond Pensjonsforpliktningar for dei tilsette er dekka av ei kollektiv pensjonsforsikring i Storebrand gjennom NLR. Ordninga er ikkje balanseført, og den årlege pensjonspremien samt tilleggsbetalingar til pensjonspremiefond ser ein på som pensjonskostnadane i året. I 2014 vart kr ,- av premien trekt på premiefondet. Kostnaden er ikkje ført i rekneskapen. Pr var premiefondet kr. 0,-. Note 3 - Styret Tilsette - Revisor Ved utgangen av 2014 var det 11 fast tilsette. Styremedlemene får møtegodtgjersle på kr ,-/dag og får dekka reiseutgiftene sine til møta. Styreleiar har i tillegg ei godtgjersle på kr ,-/år. Det er betalt honorar til styret for 2013 med kr ,- til saman. Styret fastsette årsløn til dagleg leiar pr til kr ,- RevisorGruppen Hordaland DA vart vald til revisor for Honorar til revisor er kostnadsført med kr ,-, for revisjon av år

13 Balanserapport pr (i tusen kroner) EIGA Aksjar/anleggsmidlar 1 1 Varer 0 80 Kundefordringar Andre fordringar - 13 Avsetning tap på fordringar Bankinnskot og kontantar SUM EIGA GJELD OG EIGENKAPITAL Eigenkapital Leverandørgjeld Skatt og avgifter Løn og feriepengar Anna gjeld 25 - Sum gjeld SUM GJELD OG EIGENKAPITAL Disponert resultat - overskot 254 Kveite helsæd på Voss. Til årsmøtesakene SAK 3. Årsmelding og rekneskap 2014 Årsmeldinga står på side Rekneskapen står på side 12 og 13. Styret sitt forslag til vedtak: Årsmøtet godkjenner Årsmelding for 2014 og Rekneskapen for 2014 med eit overskot på kr ,- Styret sitt forslag til vedtak om disponering av resultatet: Overskotet vert lagt til eigenkapitalen SAK 4. Medlemskontingent for 2015 NLR Hordaland har grunnkontingent for alle medlemer. Medlemer med meir enn 100 dekar grovfôrareal betaler i tillegg kulturkontingent for grovfôr. Alle frukt bær eller grønsaksdyrkarar betaler kulturkontingent for produksjonen. Medlemer med økologisk produksjon betalar eitt tillegg på kr. 300,- for bladet Økologisk landbruk. Kontingenttype Sats i 2014 Forslag auka sats 2015 Grunnkontingent 900,- 950,- Kulturkontingent grovfôr dekar 350,- 400,- Kulturkontingent grovfôr > 200 dekar 650,- 750,- Kulturkontingent frukt- bær eller grønsaker 550,- 600,- Styret sitt forslag til vedtak: Kontingentsatsane vert auka i 2015, slik det er vist i tabellen over. 13

14 Sak 5. Orientering om arbeidsplan og budsjett 2015 Medlemer: I 2015 vil vi arbeide for å halde medlemstalet stabilt. Informasjon: Vi vil halde fokus på å skrive fagartiklar som kan leggjast ut på nettsida. Vi får eit ekstra tilskot frå NLR for kvar fagartikkel. Rådgjevingsmeldingar per e-post vil bli sendt ut minst ein gong pr månad. Frukt og bærdyrkarane vil få eigne meldingar. Vi vil samarbeide med Bondevennen om utsending av seks nummer av bladet til medlemmene våre på e-post. Vi vil lage 3-4 temaskriv som også skal sendast i posten til medlemer utan e-postadresse. Rådgjeving: Grovfôr i pluss prosjektet vert ført vidare. Vi ynskjer å følgje opp arbeidet i Kvam, Kvinnherad og på Voss eitt år til. Grovfôr i pluss I Nordhordland vart starta opp i 2014, og arbeidet vil fortsetje i Alle prosjektdeltakarane vil få ei tett oppfølging. I tillegg vert det markdagar og fagmøte med aktuelle tema som er opne for alle interesserte. I 2014 fekk vi tilskot til eit 2-årig prosjekt for å utvikle NLR Kretsløpstolken, eit verktøy for å gje råd om klimavenleg gjødsling. Både SLF, FMLA, HFK og NLR støttar arbeidet som fortset i Verktøyet er ein norsk versjon av den nederlandske «Kringloopwijzer», som vert nytta til å rekna ut tap av næringsstoff og klimagassar frå mjølkeproduksjonen. I 2015 som er FN sitt internasjonale år for jordsmonn vil vi ha fokus på jordkultur og jordstruktur, og planlegg både kurs, fagmøte og fagartiklar om dette tema. Vi vil i 2015 tilby rådgjevingstenesta NLR Betre Bunnlinje som er eit verktøy for driftsgjennomgang som skal hjelpe bonden til eit betre driftsoverskot. I 2015 vil vi tilby gjødselplanar, NLR surfôrtolken, uttak av jordprøvar, råd og hjelp med søknader og planar etter medlemene sine ynskjer. HMS: I 2015 vil vi fortsetje samarbeidet med NLR HMS for å kunne tilby god rådgjeving på dette viktige fagområdet. Prosjektarbeid: Mineralinnhald i blod hjå kyr på utmarksbeite. På Voss ynskjer vi å halde fram arbeidet med å finne ut om mineralmangel i beitegraset kan vere årsak til dårleg brunst og mastitt hos fyrstekalvskyr. Andre prosjekt: Kurs Oppfylging nye bærdyrkarar i Hordaland Rådgjeving unge bønder Økologisk rettleiingsprosjekt Miljøvenleg gjødsling Autorisasjonskurs for kjøp og bruk av plantevern Strategisk næringsutvikling SNOP Maskinførarkurs Innføringskurs for nye bønder Kunnskapsproduksjon Kunnskapsproduksjon og utviklingsarbeid er knytt til dei ulike prosjekta vi arbeider med og til forsøksverksemda. I 2015 startar vi opp arbeidet på eit nytt 2 årig prosjekt som skal finne gode mekaniseringsløysingar for småskala bærproduksjon. Vil vi fortsetje med forsøksverksemd i samarbeid med Bioforsk i same omfang som tidlegare. Dei fleste forsøka vert lagde til området rundt Voss. Kompetanseutvikling Det er eit mål at medarbeidarane våre skal auke kompetansen sin innan rådgjeving og fag. Alle medarbeidarane vert oppmoda om å delta på kurs innafor sine fagområde. Innstilling og bruk av plog Pionerblanding for god jordstruktur 14

15 SAK 6. Val. Styret i 2014 har vore: Leiar: Bjarte Naterstad, Kvinnherad på val Nestleiar: Magne Gjuvsland, Fusa, ikkje på val Styremedlem: Torleiv B. Berge, Voss Styremedlem: Olav J. Myhr, Lindås ikkje på val på val Styremedlem: Ingunn Hildonen Teigland, Kvam på val 1.vara: Venke Langballe, Ulvik på val 2.vara: Svein Stensland, Kvam på val 3.vara: Inge Malkenes, Tysnes, på val Valnemnda sitt framlegg til nytt styre: Leiar: Bjarte Naterstad, Kvinnherad attval for 1 år Styremedlem: Olav J. Myhr, Lindås Styremedlem: Ingunn H. Teigland attval for 2 år attval for 2 år 1.vara: Gunnbjørg Øyre, Ulvik ny for 1 år 2.vara: Svein Stensland, Kvam attval for 1 år 3.vara: Inge Malkenes, Tysnes attval for 1 år Framlegg til revisor for NLR Hordaland i 2015: Hardanger revisjon, Øystese. Val av nye medlemer i valnemnda: Valnemnda i 2014 har vore: Lars Inge Vik, Fusa, leiar, på val vara Torunn Eikeland, Stord, på val Georg Aarhus, Kvam, på val vara: Guro Stuve, Kvam, på val Audun Gjerde, Radøy, på val vara: Dagfinn Skare, Mæland, på val Lars Helge Ljone, Ulvik, ikkje på val Vara Jørn Nordgård, Voss, ikkje på val Jostein Gaassand, Os, ikkje på val vara Helge Bø, Os, ikkje på val Medlemer og vara i valnemnda vert valde for to år. Framlegg til nye kandidatar i valnemnda for 2 år vert lagt fram på årsmøtet. Sak 7. Godtgjersle til tillitsvalde I 2014 har godtgjersle til Styret vore: kr. 1900,- for eit heildagsmøte og kr. 200,- per telefonmøte. Styreleiar har fått kr ,- per år i fast godtgjersle. Reiseutgifter har vore dekka etter faktiske utgifter og staten sine satsar for køyregodtgjersle. Valnemnda si innstilling: Det vert inga endringar i godtgjersla til styret. Sak 8 Strukturendringar i NLR Årsmøtet i NLR i 2014 gav styret og administrasjonen fullmakt til å arbeide med ein ny organisasjonsstruktur for å møte framtida på ein god måte. Målet er å kunne levere dei beste rådgivingstenestene til medlemmene på ein kostnadseffektiv måte. Eit strukturutval med både tillitsvalde og tilsette som medlemmer, fekk som mandat å utgreie to organisasjonsmodellar, ein med sjølvstendige regionale einingar og ein modell der heile verksemda er samla under eitt organisasjonsnummer. Det er i dag 39 sjølvstendige rådgivingseiningar i NLR. Dei minste einingane har mindre enn eit årsverk, dei største har om lag 20 årsverk. Alle einingane møtast på felles årsmøte i NLR. Strukturutvalet leverte innstillinga si til Styret i NLR 5. januar i år. Strukturutvalet tilrår at NLR vert delt inn i 9 sjølvstendige regionar. Styret i NLR handsama innstillinga frå strukturutvalet 12. januar, og styret støttar tilrådinga frå strukturutvalet. Tilrådinga inneber at NLR Hordaland vert ein region saman med NLR Sogn og Fjordane, Norsk Fruktrådgiving Hardanger og Økoringen Vest. «NLR Vest» vil ha eige styre og årsmøte. Det er aktuelt at årsmøtet i regionen vert samansett av årsmøteutsendingar, vald på medlemsmøte eller valmøte i naturleg geografiske område. Årsmøtet i regionen vel styre, godkjenner rekneskap og handsamar andre vanlege årsmøte saker. Årsmøtet veljar også utsendingar til eit felles årsmøte i NLR. Tal utsendingar vert bestemt etter medlemstalet i regionen. Avlingsregistrering økologisk epledyrking Forsøksfelt maltbygg, Ulvik 15

16 Strukturutvalet og styret i NLR meiner større regionar gjev eit større, betre og breiare fagtilbod til alle medlemene. Medlemene vil framleis ha kontakt med rådgjevarar med lokalkunnskap og vere sikra eit godt tilbod i heile landet. Forpliktande avtalar mellom einingane skal sikre at fagkunnskapen vert utvikla og delt i heile organisasjonen. Regionane blir så store at dei blir attraktive arbeidsplassar med fleire rådgjevarar på alle fagområde. Rådgjevarane får større mogelegheiter til å spesialisere seg og til fagleg utvikling. Administrasjonane vert meir kostnadseffektive og det vert enklare å kommunisera om alle tek i bruk same IKT -system. Strukturutvalet oppmodar dei regionale einingane til å bruke eit felles rekneskapskontor, med god rekneskapsfagleg kompetanse og som kan bygge opp spesialkompetanse for organisasjonen vår. Ved å ha felles marknadsstrategi vil kundar og medlemer få ei felles forventning til tenestene våre. Det er også viktig at vi opptrer som ein felles organisasjon overfor avtalepartar og samarbeidsorganisasjonar. Det er forslag om å formalisere samarbeidet mellom rådgjevingseiningane og sentralleddet gjennom ein «NLR Hovudavtale». Avtalen skal skildre pliktar og rettar både for rådgivingseiningane og for sentralleddet, og målet er å få ein betre, meir heilskapleg og meir effektiv organisasjon. Det skal vere attraktivt å vere med i fellesskapet. Innhaldet og revidering av avtalen skal skje gjennom diskusjonar i styre-/styreleiarsamlingar og dagleg leiar forum før styret i NLR fremjar forslag til vedtak på årsmøtet. I NLR vert forslaget til strukturendringar drøfta. Det er mange innspel om storleiken på regionane, grensene mellom regionane og om det er trong for endringar i det heile. Styret i NLR Hordaland har drøfta saka på styremøta i haust og på møte 10.februar Styret meiner at ein Vestlandsregion som dekker Sogn og Fjordane og Hordaland kan styrke rådgjevingstilbodet, og støttar innstillinga frå strukturutvalet og styret i NLR. NLR Sunnmøre har gjeve uttrykk for at dei ynskjer å verte med i ein Vestlandsregion. Styret i NLR Hordaland har ikkje innvendingar til det. For å bli mest mogleg kostnadseffektive, meiner styret at alle rådgivingseiningane bør veljea dei same administrasjons- og rekneskapssystema. Styret sitt forslag til vedtak : Årsmøtet i NLR Hordaland ber styret om å arbeide for å etablere ein større NLR region på Vestlandet som strekkjer seg frå Sunnmøre til og med Hordaland Fylke. 16

17 RÅDGJEVINGSTILBOD Gjødslingsplan og jordprøver Vi tek kontakt med medlemene kvart 4. år og tilbyr jordprøver og oppdatering av gjødselplan. Ta kontakt dersom du vil gjere nytte av tilbodet utanom dette. Pris for jordprøver: Frammøte kr 350, pluss kr 100 pr prøve. Laboratoriet fakturerer for sjølve analysen. Gjødselplan: Timepris. NLR Surfôrtolken Uttak av surfôrprøve med bor som går inntil 6 meter ned i siloen, analyse av nærings- og mineralinnhald og gjæringskvalitet. Oversiktleg tilbakemeldingsrapport med råd for fôrdyrkinga neste år. Tilbod til medlemer: Kr inkl. analysekostnad. Kontakt: Lise, Gunnlaug eller Mari Funksjonstesting åkersprøyte Sprøyta skal kontrollerast kvart 5. år. Vi kontrollerer teknisk tilstand, går gjennom justering og innstilling og sel delar. Kr / kr medlem/ikkje medlem. Kr 1750 når fleire medlemer er samla på same stad. Kontakt: Leif Trygve Grøfteplan Synfaring med diskusjon, munnlege råd og generell skriftleg informasjon. Vi kan òg lage komplett grøfteplan, kostnadsoverslag og arbeidsomtale med dimensjonering og bruk av filtermasse. Du kan få hjelp til nivellering, utstikking av grøftetrasé og anna. Timepris. Kontakt: Trygve Torsteinsen, tlf: Søknad om tilskot kulturlandskap/smil Søknad med omtale, kostnadsoverslag, bilete, kart og miljøplan trinn 2. Ein kan søkje tilskot til beiterydding/inngjerding, restaurering av murar og hus, tilrettelegging for turferdsle, istandsetting av styvingstre med meir. Timepris Kontakt: Gunnlaug, Mari, Jorunn, Lise, Einar eller Henrik Økologisk drift NLR Økologisk førsteråd (ØF): Eit uforpliktande besøk der vi vurderer føresetnadene dine for omlegging til økologisk drift. Gratis. NLR Rådgjevingsavtale: innan dyrking, bygningstilpassing, økonomi, nye produksjonar eller utfordringar i drifta. Vi skreddarsyr ein rådgjevingspakke inntil 10 timar. Kr 1.000,- NLR Økologisk dyrkingsrådgiving: Fagleg og sosial møteplass for økologisk interesserte. Gratis. Kontakt: Leif Trygve el. Gunnlaug 17

18 Bærproduksjon Vi tilbyr tett oppfølging under etablering av bærfelt og aktuell rådgjeving på e-post, telefon og ved besøk gjennom heile vekstsesongen. Tilrettelagde rådgjevingspakkar etter behov. Kontakt: Henrik Bygningsteknisk planlegging I samarbeid med Norsk Landbruksrådgiving sine byggtekniske rådgjevarar i andre fylke kan vi tilby planlegging av alle typar landbruksbygg - nybygg, påbygg og ombygging. Vi leverer planløysingar, og i tillegg komplette detaljteikningar med styrke- og masseutrekningar om ønskjeleg. Kontakt: Leif Trygve NLR Bedre bunnlinje Er eit tilbod om økonomisk rådgjeving som skal bidra til betre produksjon og betre økonomi i drifta. Kontakt: Ester Økonomirådgjeving Vi kan vurdere dagens driftsopplegg og diskutere alternativ, inkludert vurdering av kvotekjøp/ kvotesal og optimalisering av driftstilskot. Ved nybygg og start av tilleggsnæringar kan vi laga driftsplan med økonomiske kalkylar. Vi kan òg gjere økonomiske vurderingar i samband med omlegging til økologisk drift og ved erstatningssaker etter vegbygging. Elles takserer vi avlingstap/skadar etter hjortebeiting. Timepris. Kontakt: Ester eller Leif Trygve Næringsutvikling/bedriftsrådgjeving Ved etablering av nye næringar kan vi hjelpe med å lage forretningsplan, søknad om utviklings- og etableringsstipend og investeringstilskot. Vi hjelper i ein strategisk planleggingsprosess, og drøfter moglegheiter og løysingar med deg. Vi kan gje råd i samband med endring i eksisterande driftsopplegg, etablering av samdrift og ved generasjonsskifte, overtaking og start av gardsdrift. Timepris. Kontakt: Ester 18

19 19

20 Norsk Landbruksrådgiving Hordaland Sjusetevegen 27 tlf E-post: http//hordaland.nl.no NO MVA 20