Administrasjonens årsrapport 2018

Transkript

1 Administrasjonens årsrapport 2018 Ivar Aasen-tunet Olav H. Hauge-senteret Vinje-senteret Allkunne Vinje-fondet Administrasjonen

2 Framsida På det opne 25-årsjubileumsarrangementet i Aasen-tunet song Synne Vorkinn (20) frå Lesja den nye singelen sin «Lær meg å leve», som kom inn på radiolistene veka etter. Foto: Svein Olav Humberset

3 Innhald 1 Organisasjon 4 Avdelingar 2 Administrasjonen 9 3 Ivar Aasen-tunet 10 4 Olav H. Hauge-senteret 11 5 Vinje-senteret 12 6 Allkunne 13 7 Vinje-fondet 15 Arbeidsområde 8 Samling, forsking og dokumentasjon 15 9 Utstilling og formidling Tilbod til barn og ungdom Festivalar Kulturprogram Kafé og utleige Butikkar Digitale tenester Kommunikasjon Gjester Økonomi 38 Vedlegg Publisering Kultur- og festivalprogram Temautstillingar

4 1 Organisasjon Ved inngangen til 2018 eig og driv Nynorsk kultursentrum desse tiltaka: Ivar Aasen-tunet med Dei nynorske festspela, handlenett.no og tunkatten.no Olav H. Hauge-senteret med Ulvik poesifestival Vinje-senteret med Litteraturdagane i Vinje Allkunne I tillegg forvaltar stiftinga Vinje-fondet på oppdrag frå Kulturdepartementet. Frå 2018 blir dette gjort av avdelinga Vinje-senteret. Nynorsk kultursentrum har vore ein av fire medlemer i Samyrkelaget Norske Barneblad sidan I 2018 utførte vi 23,3 mot 19,7 lønte årsverk året før. Over 80 personar har hatt større eller mindre oppdrag for verksemda i Nynorsk kultursentrum leidde arbeidet med forskingsprosjektet «museum som minnepolitiske aktørar» i Litteraturnettverket, leidde Nynorsk forum med dei 17 nasjonale nynorskorganisasjonane, Fehn-forum og International Network of Language Museums. Figur 1. Betalte årsverk Råd 24 stiftarar og partnarar står bak Nynorsk kultursentrum. Kvar stiftar utnemner for minst to år om gongen ein medlem og ein varamedlem til rådet i Nynorsk kultursentrum. Arbeidsoppgåvene for rådet er desse: 1. Sjå til at stiftinga arbeider i samsvar med føremålet 2. Velje to styremedlemer og ein varamedlem til styret i Nynorsk kultursentrum 3. Velje revisor for Nynorsk kultursentrum 4. Drøfte faglege spørsmål og aktuelle saker etter behov og eventuelt vedta fråsegner om saker som gjeld arbeidsområdet for stiftinga, utan å binde styret. Gjennom ei vedtektsendring er no funksjonstida avgrensa til åtte år for rådsmedlemer. Rådet oppmodar jamleg stiftarane og partnarane om å sikre god kjønnsbalanse. Per Halse var rådsordførar, og sekretær var direktøren. Rådet hadde desse medlemene i 2018 (oppnemningsperiode i parentes): Kommunar og fylkeskommunar Hordaland fylkeskommune: Jon Askeland ( ), vara May-Eva Sandvik ( ) Møre og Romsdal fylkeskommune: Gunn Berit Gjerde ( ), vara Hild Våge ( ) Rogaland fylkeskommune: Torkel Myklebust ( ), vara Erik Tangeraas Lygre ( ), erstatta av Unni S. Fuglestad ( ). Sogn og Fjordane fylkeskommune: Hege Lothe ( ), vara Jon Olav Kvamme ( ) Telemark fylkeskommune: Jørund A. Ruud ( ), vara Veslemøy Wåle ( ). Ulvik herad: Hans Petter Thorbjørnsen ( ), vara Jens Olav Holven ( ) Vinje kommune: Signe Marie Kittelsaa ( ), vara Jon Rikard Kleven ( ) Volda kommune: Astrid Gjersdal ( ), vara Anne Lise Fredly ( ) Ørsta kommune: Jostein O. Mo ( ), vara Hjørdis Almelid Vikenes ( ) Forskings- og utdanningsinstitusjonar Høgskulen i Volda: Per Halse ( ), vara Gudrun Kløve Juul ( ) Høgskulen på Vestlandet: Gunnar Yttri ( ), vara Eli Natvik ( ) Møreforsking: Inga oppnemning.

5 Møre Folkehøgskule: Einar Opsvik ( ), vara Birte Einan ( ) Noregs teknisk-naturvitskaplege universitet: Ivar Berg ( ), vara Randi Solheim ( ). Universitetet i Bergen: Ann-Kristin Helland Gujord ( ), vara Endre Brunstad ( ) Universitetet i Oslo: Jon Gunnar Jørgensen ( ), vara Gudleik Grimstad ( ) Universitetet i Tromsø Noregs arktiske universitet: Åse Mette Johansen ( ), vara Ketil Zachariasen ( ) Kulturinstitusjonar Litteraturselskapet Det Norske Samlaget: Edmund Austigard ( ), vara Håkon Kolmannskog ( ) Det Norske Teatret: Carl Morten Amundsen ( ), vara Åse Ryvarden ( ) Sunnmøre Museum: Elling Dybdal ( ), vara Cecilie Rørstad ( ) Målrørsle Noregs Mållag: Vidar Lund ( ), vara Bente Riise ( ) Noregs Ungdomslag: Terje Svindseth ( ), vara Mette Vårdal ( ) Landssamanslutninga av nynorskkommunar: Odd Ivar Øvregård ( ), vara Gunnar Strøm ( ) Vestmannalaget: Inga oppnemning 1.2 Styre Styret har sju medlemer og fire varamedlemer. Rådsordførar kan møte som observatør på alle styremøta. Sekretær var direktøren. Staten v/kulturdepartementet utnemner fire medlemer og to varamedlemer i nummerert rekkjefølgje, rådet vel to medlemer og éin varamedlem, og dei tilsette vel éin medlem og éin varamedlem. Styret attvalde Lodve Solholm som styreleiar Styret i 2018 var: Oppnemnde av Kulturdepartementet Lodve Solholm, Ålesund (utnemnd første gongen 2014) Hilde Løkensgard Bjørnsvik, Ål (utnemnd første gongen 2018) 1. varamedlem: Bjørn Lødemel, Hornindal (utnemnd første gongen 2018) 2. varamedlem: Sven-Roald Nystø, Drag (utnemnd første gongen 2018) Oppnemnde av Kulturdepartementet Hilde Barstad, Oslo (utnemnd første gongen 2016) Sæbjørn Forberg, Skjåk (utnemnd første gongen 2016) Vald av rådet Jon Østbø, Oslo (vald første gongen 2012) Valde av rådet Janne Nygård, Oslo (vald første gongen 2018) Varamedlem for rådsvalde styremedlemer: Ellen C. Kvalsund, Ulstein (vald første gongen 2016) Vald av dei tilsette Siri Beate Gjerde, Volda (vald første gongen 2018) Varamedlem Stina Aasen Lødemel (til ), Laila Walseth Lid (frå ) 1.3 Medarbeidarar Nynorsk kultursentrum hadde arbeidsavtale med 71 medarbeidarar, mot 64 året før. Av desse arbeidde 21 personar i 19 faste stillingar. Medarbeidarane utførte 23,3 årsverk mot 19,7 året før. Av dette stod dei fast tilsette for 18,9 årsverk, mot 16,1 året før. Frivillige utførte 1,00 årsverk, mot 0,20 året før. Det samla sjukefråværet utgjorde 4,1 prosent, mot 7,0 prosent året før. Av dette var fråvær over 16 dagar 1,7 prosent, mot 3,9 prosent året før. Desse medarbeidarane var fast tilsette eller i vikariat for faste stillingar: 5

6 Ottar Grepstad, direktør (til ) Per Magnus F. Sandsmark, direktør (frå 1.11.), redaktør Allkunne (til ) Stina Aasen Lødemel, redaktør Allkunne (frå 1.11.), redaksjonssekretær (til ) Geir S. Netland, dagleg leiar Hauge-senteret Kristian W. Rantala, dagleg leiar Vinje-senteret (frå 1.1.) Gaute Øvereng, dagleg leiar Aasen-tunet Jorid Lekve Eide, salssekretær og festivalprodusent (frå 1.2.) Siri Beate Gjerde, bibliotekar Stein Arnold Hevrøy, dokumentasjonsansvarleg Milan Ilic, kafé- og kjøkkenleiar Ida Karin Aarflot Kornberg, formidlar (frå 17.9.) Anders Kalvatn, butikkansvarleg Laila Walseth Lid, kommunikasjonsrådgivar Guro Ljone, formidlar Hauge-senteret (omsorgspermisjon til 20.3.) Sigbjørn Denton Mork, driftsansvarleg Ragnhild Nabben, vikar formidlar (til ) Ingrid I. Opedal, tunvert (60 prosent) Olav Øyehaug Opsvik, programansvarleg (frå 1.1.) Sunniva Lund Osdal, prosjektmedarbeidar (engasjement) Janne Driveklepp Semb, økonomisekretær 60 prosent Synnøve Marie Sætre, formidlar (til NÅR) Anders Aanes, dokumentasjonsleiar Oddny Nupen Aarflot, administrasjonssekretær 90 prosent I gjennomsnitt arbeidde kvar fast tilsett 51 timar pluss- og overtid, mot 43 timar året før. 50 medarbeidarar var tilsette i engasjementsstillingar og utførte 4,4 årsverk, mot 3,6 årsverk av 28 medarbeidarar året før: 1.4 Verneombod og internkontrollutval Milan Ilic var verneombod med Guro Ljone som vara. Direktør og verneombod hadde regelmessige møte gjennom året. I internkontrollutvalet møtte direktør, verneombod og styremedlem vald av dei tilsette. Utvalet hadde eitt møte i Det blei gjennomført brannøvingar og fysisk vernerunde i begge avdelingane. 1.5 Rekneskap og revisjon Rekneskapen blei ført av Voldaregnskap i Volda. Revisor var Hovden & Vatne Statsautoriserte Revisorar AS v/ Dag Hopland. 1.6 Personalforvaltning Nynorsk kultursentrum og Forskarforbundet har avtale om eit lokalt lønssystem som gjeld for alle tilsette, bygd på alternativ B i museumsovereinskomsten i Virke. Dette er supplert med særavtalen «Lokalt arbeidsreglement for Nynorsk kultursentrum». Nynorsk kultursentrum har frå 2009 hatt signert samarbeidsavtale om eit meir inkluderande arbeidsliv med Arbeids- og velferdsetaten. På denne måten systematiserer vi arbeidet med å sikre eit godt arbeidsmiljø betre. 1.7 Samarbeid mellom avdelingane Frå og med 2016 har Nynorsk kultursentrum hatt fire faggrupper med møte på tvers mellom avdelingane: Museumsgruppe Nettredaksjon Programgruppe Salsgruppe Måla er å fremje samarbeid mellom avdelingane, samordne tiltak og bruke den samla kunnskapen best mogleg. Ein avdelingsleiar leier kvar gruppe, som har minst to førebudde møte i halvåret. Alle fast tilsette får referat med konklusjonar. Faggruppene er ikkje vedtaksorgan som kan binde enkeltavdelingar eller institusjonen økonomisk eller fagleg. Gruppeleiaren tek konklusjonane vidare til avgjerd av direktøren. 1.8 Medlemskapar Nynorsk kultursentrum var i 2018 medlem i desse institusjonane og organisasjonane: 6

7 Arkivforbundet (frå 2003) BIBSYS (frå 2000) Destinasjon Ålesund & Sunnmøre (frå 2005) Visit Hardangerfjord (frå 2012) Festivalforum Søre Sunnmøre (frå 2014) Hanen, nettverk for bygde- og gardsturisme (frå 2010) ICOM Norge (frå 2003) International network of language museums (frå 2016) Litteraturnettverket (frå 2008) Musea i Møre og Romsdal (frå 2000) Norges Museumsforbund (frå 2000) Norsk Barneblad (frå 2008) Norsk Bibliotekforening (frå 2004) Norsk Kulturhusnettverk(frå 2000) Norske Festivaler (frå 2005) Nynorsk Forum (frå 1997) Ulvik næringslag (frå 2012) Virke (frå 2008) Virke reiselivsnettverk for museum (frå 2011) Virke-nettverk for kulturledere ( ) Ørsta næringskontor Ørsta reiselivslag (frå 2000) 1.9 Verv og representasjon Tilsette hadde verv og representasjonsoppgåver i 21 styre, råd og utval, som året før: Nynorsk Forum: Ottar Grepstad (til ) (leiar, 1997 ), Per Magnus F. Sandsmark (frå , leiar) Forum for nynorsk i skulen: Ottar Grepstad ( ), Per Magnus F. Sandsmark (2018 ) Musea i Møre og Romsdal: Gaute Øvereng, styremedlem (2011 ) Ørsta Reiselivslag: Gaute Øvereng (varamedlem 2011 ) Fehn-forum: Gaute Øvereng (leiar, 2011 ), Ottar Grepstad ( ) Litteraturnettverket: Ottar Grepstad/ Per Magnus F. Sandsmark, og elles har vi møtt etter emne og behov. Interimsstyre Jon Fosse-arkivet: Ottar Grepstad ( ), Per Magnus F. Sandsmark (2018 ) Frukostforum i Volda: Ottar Grepstad/ Per Magnus F. Sandsmark, Gaute Øvereng, Stina Aasen Lødemel (2009 ) Norsk Barneblad ( ): rådsmedlem Laila W. Lid med personleg varamedlem Jorid Lekve Eide, og rådsmedlem Stina Aasen Lødemel med personleg varamedlem Gaute Øvereng Norsk Barneblad: Siri Beate Gjerde (styremedlem ) Norsk Barneblad: Gaute Øvereng (varamedlem styret ) Nynorskfylket.no: Ottar Grepstad ( ), Per Magnus F. Sandsmark (2018 ) Styre i Ulvik næringslag: Geir S. Netland (2013 ) Cittaslow-råd, oppnemnd av Ulvik herad: Geir S. Netland (frå 2014) Nasjonal komité for 200-årsjubileet for A.O. Vinje i 2018: Ottar Grepstad ( ) Regionalt forum for kriseberedskap og restverdiredning i Møre og Romsdal: Anders Aanes (frå 2015) Museumsforum i Hordaland: Geir S. Netland (frå 2015) Forskargruppe for nynorsk skriftkultur: Ottar Grepstad (arbeidsutvalet ), Anders Aanes (arbeidsutvalet frå ) og Per Magnus F. Sandsmark (frå ). Jury for Årets nynorskkommune: Gaute Øvereng ( ) Styret i International network for language museums: Ottar Grepstad (leiar, ), Per Magnus F. Sandsmark (2018 ) Kritikk av museum-prosjektet: Per Magnus F. Sandsmark (2017 ) 1.10 Råd og utval Desse råda og utvala var i arbeid. Programrådet for Ulvik poesifestival: Brit Aksnes, Sindre Ekrheim, Kirstin Auestad Danielsen, Endre Ruset og Eirik Vassenden. Programrådet hadde eitt møte i Dagleg leiar Hauge-senteret leier rådet. 7

8 Programrådet for Litteraturdagane i Vinje: Odd Nordstoga, Stein Versto, Kjersti Rorgemoen. Programrådet hadde eitt møte i Dagleg leiar Vinje-senteret leier rådet. Redaksjon i Allkunne: Øystein Idsø Viken, Svein Tuastad, Mariann Schjeide, Espen Tørset og Kjersti Opstad Strand. Redaktøren i Allkunne leier redaksjonen. Styret oppemnde i 2018 to nye råd og utval, som byrjar arbeidet sitt i 2019: Fagråd for Vinje-fondet: Laila Walseth Lid, Guro Ljone, Håvard Tvedte og Kristian Ihle Hanto Utstillingsgruppe for Vinje-senteret: Harald Stanghelle, Sigrun Høgetveit Berg, Kristian Lødemel Sandberg og Ingrid Sponheim Nasjonale nettverk Nynorsk kultursentrum hadde nøkkelroller i tre nasjonale nettverk i Nynorsk forum er eit samarbeidsorgan som i 2018 hadde 17 nasjonale, nynorske institusjonar, organisasjonar og bedrifter som medlemer. Forumet arbeider særleg med erfaringsutveksling, kompetanseutvikling og samordning av tiltak, ikkje minst prioriteringar i dei årlege statsbudsjetta. Nynorsk Forum hadde tre møte og handsama i alt 24 saker, mot 23 året før. Utanom informasjonsutveksling og samordning var hovudsakene nynorskprioriteringar i statsbudsjettet, konsekvensar av stortingsvalet 2017, og kommune- og regionreform. Frå 2018 er Nynorsk kultursentrum formelt sekretariat for Nynorsk forum. Fehn-forum er eit nettverk for dei seks musea som har byggverk skapte av Sverre Fehn. Desse ligg i Horten, Oslo, Hamar, Alvdal, Ørsta og Fjærland. Musea møtest til vanleg minst ein gong i året. Føremålet er å sikre erfaringsutveksling for førebyggjande tiltak, utvikle kompetanse, samarbeide om marknadsføring og eventuelt utvikle felles produkt. Forumet hadde eit møte i I samsvar med avtale med ABM-utvikling etablerte Nynorsk kultursentrum Litteraturnettverket. Ved årsskiftet var 29 driftseiningar ved 14 litterære museum med. Frå 2015 leier Aust-Agder museum og arkiv / Grimstad bys museer nettverket, som hadde to møte. Litteraturnettverket sette i 2015 i gang arbeid med forskings- og dokumentasjonsprosjektet Museum som minnepolitiske aktørar under leiing av Ottar Grepstad. Prosjektet blei avslutta med publikasjon og lansering i Internasjonale nettverk Nynorsk kultursentrum inviterte i oktober 2015 språkmuseum over heile verda til å bli med i International network of language museums. Nettverket blei formelt skipa i Milano og hadde ved utgangen av året 14 medlemer. Direktøren i Nynorsk kultursentrum leier nettverket Samarbeidspartnarar Nynorsksenteret Nasjonalt senter for nynorsk i opplæring. Også i 2018 samarbeidde vi særleg om den nynorske barnebokveka «Klart vi les!» Seminarnettverket for poetisk tenking (frå 2015) blei skipa av Hauge-senteret i I 2017 arrangerte nettverket for andre gong eit seminar, denne gongen «Lyrikk, samfunn og krise». I 2016 tok rådet initiativ til å opprette Nasjonalt forum for nynorskforsking. I første omgang blei dei sju universiteta og høgskulane blant stiftarane og partnarane våre inviterte med. Ved utgangen av 2019 hadde fire takka ja, og prosjektet blir då følgt opp. Nynorsk kultursentrum er med i forskargruppa for skriftkultur ved Høgskulen i Volda. Dei fleste tiltaka Nynorsk kultursentrum gjennomfører, involverer elles ulike samarbeidspartnarar. Årleg har vi jamleg og målretta kontakt med godt over 60 institusjonar, organisasjonar og verksemder som er spreidde i mange fylke landet over. Vi er med i både lokale, regionale, nasjonale og internasjonale nettverk. Denne utoverretta verksemda kravde svært mykje arbeids- og reisetid i

9 1.14 Planar som styringsreiskap Nynorsk kultursentrum har utvikla og reviderer regelmessig desse 11 langtidsplanane som styringsdokument for verksemda (siste vedtak i parentes): Visjon og strategi (2017) Sikring og bevaring (2015) Samling, forsking og dokumentasjon (2018) Utstilling og formidling (2016) Digitale tenester (2017) Festivalar (2016) Kulturprogram (2017) Kommunikasjon (2015) Butikk (2018) Kafé (2018) Alle planane blir drøfta og godkjende av styret, dei fleste med tre års mellomrom. 2 Administrasjonen Administrasjonen auka inntektene med 24 prosent frå i 2017 til i Med finansinntekter gav drifta eit underskot på , mot i overskot året før. Dei høge kostnadene kjem av rekruttering av ny direktør, feiring av 25-årsjubileet og etablering av eit jubileumsstipend på kr til Arnfinn Kolerud. Dei viktigaste resultata var 25-årsjubileum, oppdaterte bibliografiar av skjønnlitterære debutantar, Ivar Aasen og Aasmund Olavsson Vinje og publikasjonar om minnepolitikk, språkmuseum og nynorsk litteraturhistorie. Det blei òg lagt grunnlag for å etablere ei administrasjonsavdeling, og nye system for personal, administrasjon og økonomi. 2.1 Mål og strategi Administrasjonen har vore i drift frå med direktøren som leiar og dekkjer museumsfaglege og driftsfaglege fellesfunksjonar. Avdelinga leier arbeidet med samfunnsrolla og det språk- og litteraturpolitiske arbeidet til Nynorsk kultursentrum. Avdelinga leier arbeidet med å gjennomføre tiltaka i Visjon og strategi og arbeider særleg med strategi, organisering og utvikling av nye tiltak. Administrasjonen skal sikre ein slitesterk og personuavhengig organisasjon med kort veg til overordna og avgjerder, og godt handlingsrom for sjølvstendig arbeid. Administrasjonen førebur og følgjer opp alle møte i styre og råd, samordnar verksemda driftsavdelingane imellom, utviklar statistisk dokumentasjon, følgjer den økonomiske utviklinga nøye og lagar nødvendige analysar. Fellesfunksjonane gjeld særleg personalforvaltning, språk, økonomistyring, ikt, digitale tenester, forskings- og utviklingsarbeid og kommunikasjon. 2.2 Bygningar og uteområde Ansvaret for å forvalte bygningar og uteområde ligg til dei ulike driftsavdelingane. 2.3 Forankring Administrasjonen gir den nasjonale og internasjonale forankringa av verksemda i Nynorsk kultursentrum. Avdelingane står for den regionale og lokale forankringa. 2.4 Organisering Administrasjonen hadde ved utgangen av året to faste tilsette, direktøren og økonomiansvarleg (60 prosent). I tillegg var 60 prosent av stillinga til administrasjonssekretær og 30 prosent av stillinga som kommunikasjonsrådgivar knytte til avdelinga. I leiargruppa sat direktør, avdelingsleiarar og kommunikasjonsrådgivaren. Leiargruppa hadde 13 møte og handsama 119 saker, mot 122 saker på 13 møte året før Etter ein grundig og open prosess om den vidare organiseringa av institusjonen konkluderte styret med at ei ny stilling som administrasjonssjef skal opprettast når det økonomiske grunnlaget er til stades byrja Per Magnus F. Sandsmark som den andre direktøren i den 25 år lange historia til Nynorsk kultursentrum. 9

10 2.5 Innhald og drift Avdelinga leidde forskings- og dokumentasjonsprosjektet «Museum som minnepolitiske aktørar» Dette førte til utgiving av boka Forfattarenes skriftstader i 2018, med fire kapittel frå Nynorsk kultursentrum. Vi følgde utviklinga i arbeidet med språksamlingane og Norsk Ordbok ved Universitetet i Bergen og Høgskulen i Volda, men hadde inga rolle og var ikkje tillagd nokon oppgåver. Avdelinga var mykje involvert i planlegginga og gjennomføringa av 200-årsjubileet for A.O. Vinje i Sentrale kulturfaglege bidrag i 2018 var oppdaterte utgåver av Vinje-bibliografien, Aasen-bibliografien og Skjønnlitterære debutantar på nynorsk og dialekt. Grepstad gav ut to kapitlar i ei engelskspråkleg bok om språkmuseum, teksten Barnetimetanta i eventyrbyen og boka Skriftkultur. Tidssignal frå det 21. århundret, og første arbeidsdag publliserte Sandsmark grunnartikkelen Den nynorske litteraturen årsjubileet blei feira med 25-årsbok, feiring med eit gratis og ope arrangement i Aasen-tunet og middag for inviterte gjester. Det var til saman 530 gjester på arrangementa. Det blei òg delt artiklar om historia til institusjonen på nettstadene og i sosiale medium. 3 Ivar Aasen-tunet Driftsinntektene auka frå i 2017 til i Drifta gav eit underskot på mot eit overskot på året før. Dei viktigaste resultata var temautstillinga Eg er om nynorsk identitet, tingingsverket Ferdaminne av Tord Gustavsen, med ny musikk til Aasmund Olavsson Vinje sin sakprosatekst og relansering av tunkatten.no. Aasen-tunet arrangerte dei første Festspela på nye datoar tidleg i juni, fekk besøksrekord og nådde meir enn skuleelevar, museet satsa på familiearrangement heile året, formidla ny nynorsk litteratur på fleire arenaer til både barn og vaksne, og hadde utøvarar på to ulike skulesekk- turnear i tre fylke. Aasen-tunet hadde gjester, mot året før. Festspela hadde 7878 gjester, kulturprogrammet samla 2691 gjester, utstillingane 6727 og utleigearrangement utanom festivalen 2351 gjester, medan 3933 var med på skulesekk-framsyningar (figur 2). Figur 2. Gjesteprofil Aasen-tunet Absolutte tal 2.6 Årets nynorskbrukar Prisen «Årets nynorskbrukar» blei i 2018 delt ut for 19. gong. Prisen gjekk til generalsekretær John- Ragnar Aarset i Høgre fordi han braut eit språkleg hegemoni i Høgre. Prisen var på , diplom og eit grafisk blad av Arne Nøst og blei overrekt av styreleiar Lodve Solholm under opningshøgtida for Dei nynorske festspela. 3.1 Mål og strategi Ivar Aasen-tunet er eit nasjonalt dokumentasjons- og opplevingssenter for nynorsk skriftkultur. Dette er det eldste språkmuseet i verda og det einaste språkmuseet i Norden. Med 11 fast tilsette i 2018 er Aasen-tunet det største litterære museet i landet. Aasen-tunet er både arkiv, bibliotek og museum, produserer utstillingar og utviklar eit breitt kulturprogram, driv Dei nynorske festspela, tunkatten.no og handlenett.no, har 10

11 kafé og butikk som ein svært viktig del av publikumstilbodet, som også femner om mange andre tenester. Dokumentasjonssenteret har to hovudoppgåver: ta vare på relevant dokumentasjon for ettertida, og aktivisere slik dokumentasjon i kulturskapande verksemd. Dette dokumentasjonssenteret har eit digitalt tyngdepunkt i aasentunet.no. Basisutstillinga er på 350 m 2 og fortel om språk i verda, Ivar Aasens liv og verk, aktuelle emne frå nynorsk skriftkultur og inneheld ei eiga avdeling for barn. Utstillinga blei fornya i 2007 og i Bygningar og uteområde Nynorsk kultursentrum eig fem bygningar og eit 30 mål stort uteområde i Aasen-tunet. Dette kulturlandskapet er sterkt knytt til den nynorske kulturhistoria og byd på ein autentisitet som gjer sterkt inntrykk på mange. Hovudbygningen frå 2000 i Aasen-tunet er heidra med A.C. Houens fonds diplom for framifrå byggjekunst. Dette er ein av dei vakraste og mest særmerkte bygningane i landet, med krevjande tekniske anlegg. Jamleg vedlikehald og dagleg tilsyn blei prioritert høgt også i 2018, både av bygningar og uteområde. I 2018 blei området på nedsida av tunvegen rydda for røter og delar av gamlevegen kom dermed til syne igjen. Dei nye kontora i Steinhuset blei bygt om og opna med tre nye faste arbeidsplassar. 3.3 Forankring Både Volda og Ørsta er vertskommunar, og vi har heile tida lagt stor vekt på nær kontakt med desse. Aasen-tunet samarbeider både med kommunar, skular og næringsliv i begge vertskommunane, og det er tydeleg at mange ser på Aasen-tunet som ein viktig institusjon. Aasen-tunet hadde med anna eigne arrangement i samband med Øyralangs, Ørsta-Volda Pride og Austefjorddagane. Nasjonalt har verksemda i Aasen-tunet vunne tillit og respekt, og Aasen-tunet har lenge vore ein nasjonal institusjon. Institusjonen er blitt ein stad å vende seg til med fagspørsmål, lån av utstillingar, erfaringsutveksling og språk- og litteraturpolitisk dokumentasjon. 3.4 Organisering Aasen-tunet hadde ved utgangen av fast tilsette i 11 stillingar dagleg leiar, fire kulturfaglege og seks driftsfaglege medarbeidarar. I tillegg hadde vi heile året ein prosjektmedarbeidar for marknads- og kommunikasjonsarbeid i eit deltidsengasjement. 4 Olav H. Hauge-senteret Driftsinntektene auka med 43 prosent frå i 2017 til i Drifta gav eit resultat på i 2018 mot i Figur 3. Gjesteprofil Hauge-senteret Absolutte tal Den viktigaste årsaka til auka driftsinntekter var at 2018 var eit år med festival. Sjølv om Poesifestivalen hadde eit mindre omfattande program enn i 2016 og 500 færre besøkande, auka billettinntektene med 60 samanlikna med førre festival. Olav H. Hauge-stipendet for unge diktarar blei delt ut for første gong og markerte at festivalen blei arrangert for 10. gong. Prisvinnar Erlend O. Nødtvedt fekk eit stipend på 150 finansiert av Sparebanken Vest, Sparebankstiftinga Hardanger og Ulvik herad. Den nye DKSframsyninga Les for livet! for mellomsteget hadde førpremiere under festivalen. Skrive- 11

12 verkstaden Olav H. og eg er eit anna nytt undervisningstilbod utvikla av Hauge-senteret. Nettverket Poetisk tenking følgde opp seminaret Lyrikk i krisetider under festivalen og ei artikkelsamling er under utgjeving. Hauge-senteret hadde gjester i 2018 medrekna Poesifestivalen, mot 6915 gjester i 2017 utan festival. Kulturprogrammet samla 997 gjester, utleigearrangement 255, medan 2102 gjesta utstillingane og 3101 var med på skulesekk-framsyningar (figur 6). 4.1 Mål og strategi Hauge-senteret er eit dokumentasjons- og formidlingssenter for Olav H. Hauges liv og verk og for lyrikk i mange former på tvers av språkgrenser. Hauge-senteret er det første lyrikksenteret i landet, og hadde fire fast tilsette og ein prosjektmedarbeidar i Basisutstillinga Indre syn, ytre blikk utgjer 145 m 2 i seks store og små rom over to etasjar. Utstillinga fortel om Olav H. Hauges liv og verk, viser lyrikk i mange former på tvers av språkgrenser med lyrikkbibliotek og lyrikkverkstad og boksamlinga etter Olav H. Hauge. Hauge-senteret produserer temautstillingar, gjennomfører eit breitt kulturprogram om skrift- og songlyrikk, driv Ulvik poesifestival, digital formidling og eigen museumsbutikk, og utviklar elevprogram i og utanfor Den kulturelle skulesekken. 4.2 Bygning og uteområde Hauge-senteret held til i det gamle heradshuset på Brakanes og betaler leige for delar av huset i samsvar med leigeavtale med Ulvik herad frå Senteret disponerer til saman 294 m 2 av huset. I tillegg deler Hauge-senteret eit fellesareal på 183 m 2 medrekna heradsstyresalen som vi bruker til møte og arrangement. Som ein del av leigeavtalen disponerer også Hauge-senteret plassen framfor heradshuset der det i sommarsesongen blir plassert utemøblar og lyrikkbøker til inspirasjon og ettertanke. 4.3 Forankring Hauge-senteret har god kontakt og godt samarbeid med Ulvik herad og Hordaland fylkeskommune. Hauge-senteret samarbeider også med Venelaget Olav H. Hauge, og med Olav H. Hauge-stiftinga der dagleg leiar er sekretariat. Hauge-senteret forvaltar boksamlinga etter Olav H. Hauge i tråd med Avtale om samarbeid og deponi mellom Olav H. Hauge-stiftinga og Nynorsk kultursentrum Hauge-senteret blei Cittasow-sertifisert i Hauge-senteret har eit avtalefesta samarbeid med Hardanger og Voss museum om Diktardagen. Vinnaren i 2018 var Einar Økland, den 27. diktaren som blei heidra. 4.4 Organisering Hauge-senteret hadde fire faste heiltidsstillingar dagleg leiar, dokumentasjonsansvarleg, formidlar og salssekretær og tre deltidstilsette utstillingsvertar. Ein prosjektmedarbeidar var engasjert for å gjere formidlings- og festivalarbeid. 4.5 Innhald og drift Verksemda er utdjupa i kap Vinje-senteret Driftsinntektene auka med 22 prosent frå i 2017 til i Drifta gav eit resultat på mot året før. Dagleg leiar byrja 1. januar Dei viktigaste resultata var gjennomføring av første sesongen med omvisingar ved Vinjestoga og dei første Litteraturdagane i Vinje i regi av Nynorsk kultursentrum. Stortinget løyvde 8,4 millionar og fylkestinget 2,0 millionar til Vinje kommune for å byggje Vinje-senteret, og Vinje kommune sjølv løyvde dei resterande 20,6 millionane. Målet er at bygget opnar i 2020 og utstillinga i

13 5.1 Mål og strategi Vinje-senteret i Vinje skal bli eit dokumentasjons- og formidlingssenter for dikting og journalistikk, og målet er eit komplett publikumstilbod hausten Grunnlag, mål og tiltak er grundig omtalte i prosjektplanen som blei lagd fram Denne planen låg til grunn for arbeidet også i Basisutstillinga er budsjettert til 6,3 millionar. Med løyvinga frå Stortinget og eiga avsetjing i 2017-rekneskapen har vi alt 2,2 millionar til rådvelde. Styret fastsette i 2018 mandat for ei utstillingsgruppe og oppnemnde medlemer til denne. 5.2 Bygning og uteområde Vinje kommunestyre la gjennom vedtak i februar 2014 til grunn at Vinje-senteret blir lagt til hovudetasjen Vinje skule etter ombygging, med Vinjar samfunnshus vegg-ivegg som sambruk ved større arrangement. Gjennom skisseprosjekt og forprosjekt frå arkitektane ligg det til rette for å etablere Vinje-senteret på om lag 700 m 2 inkludert ein ny kontorfløy med fire arbeidsplassar. I mars 2017 gav Riksantikvaren dispensasjon frå kulturminnevernlova for det nybygget som kontorfløya blir. Vinjestoga blei restaurert av Vinje kommune med opning i mars Forankring Få prosjekt i regi av Nynorsk kultursentrum har vore betre forankra enn dette. Arbeidet byggjer no på ein overtakings- og driftsavtale mellom Vinje kommune og Nynorsk kultursentrum, signert Den 200. fødedagen for A.O. Vinje blei markert på Vinjar samfunnshus 1.4. saman med Vinje kommune. Nynorsk kultursentrum samarbeidde med Nasjonalbiblioteket og Vinje kommune om Vinje-jubileet i 2018 med arrangement i heile landet, stor jubileumsfeiring i Vinje og arrangement i samband med landsmøtet i Noregs mållag. 5.4 Organisering Nynorsk kultursentrum og Vinje kommune samarbeidde tett om prosjektet også i Avtalen mellom medlemslaget Litteraturdagane i Vinje og Nynorsk kultursentrum inneber at Vinje kommune og Nynorsk kultursentrum skal gjere ein tilleggsavtale om festivalen. 5.5 Innhald og drift Verksemda er utdjupa i kap Allkunne Driftsinntektene auka med 20 prosent frå i 2017 til i Drifta gav eit resultat på mot året før. Kulturdepartementet løyvde eit øyremerkt tilskot på til Allkunne som språkpolitisk tiltak. Allkunne fekk i tillegg i eksterne prosjektmidlar frå Utdanningsdirektoratet og Sparebanken Vest frå Sparebanken Vest og frå Utdanningsdirektoratet blei inntektsført i Allkunne fekk også i gåvemidlar frå Samlaget. Figur 7. Tekstar og unike brukarar Absolutte tal Allkunne honorerer alle redaksjonelle medarbeidarar. Honorar til forfattarar, fagkonsulentar, omsetjarar, språkrettarar og redaksjon utgjorde , mot året før. Ved utgangen av året hadde Allkunne publisert artiklar mot året før. 13

14 3376 artiklar var originalskrivne for Allkunne, medan var redigerte artiklar frå andre utgivingar. Talet på brukarar økter auka med 30 prosent frå i 2017 til i Talet på sidevisingar auka med 20 prosent frå i 2017 til i likte Allkunne på Facebook, følgde leksikonet på Twitter, 534 følgde kontoen på Instagram, mot 5 608, 2248 og 313 året før. Både i innhald og bruk var allkunne.no den største av nettstadene våre. 6.1 Mål og strategi Allkunne er eit redigert oppslagsverk med digitalt kvalitetsinnhald på nynorsk. Allkunne skal vere ein av dei fremste nettstadene i ein digital nynorsk skriftkultur. Allkunne skal gi nynorskbrukarane og andre som ønskjer å lese nynorsk, godt og påliteleg stoff som er kvalitetssikra språkleg og tverrfagleg. Leksikonet skal styrkje posisjonen til nynorsk skriftkultur på Internett og kunnskapen om nynorsk skriftkultur i samtid og fortid. Allkunne er eit fritt og sjølvstendig oppslagsverk, redigert etter redaksjonelle retningslinjer som styret fastsette i Retningslinjene byggjer mellom anna på lov om redaksjonell fridom, Redaktørplakaten, Ver varsam-plakaten og forskingsetiske retningslinjer. 6.2 Organisering Allkunne hadde i 2018 to faste stillingar. Allkunne har ein tverrfagleg redaksjon med fem eksterne medlemer som arbeidde med vurdering av manuskript, innhaldsutvikling og strategiske prioriteringar. Redaksjonen hadde to møte i 2018 og handsama 12 saker. Dette kom i tillegg til handsaming av alle nyskrivne artiklar. 6.3 Innhald og drift Allkunne publiserer både leksikonartiklar, artikkelseriar, kvissar og temasider. Stoffet er dels originalskrive for leksikonet, dels redigert frå andre tidlegare utgivingar, som Caplex og Fylkesleksikon for Sogn og Fjordane. I 2018 oppdaterte Allkunne 654 artiklar mot 591 året før. Det blei lagt inn foto og video i 708 artiklar mot 590 året før. I 2018 lanserte Allkunne Nynorsk litteraturhistorie i digital utgåve i samarbeid med Det Norske Samlaget og Jan Inge Sørbø, med periodeartiklar, kvissar og over 900 oppdaterte forfattarbiografiar. Publiseringa er ein del av prosjektet «Røystene som nådde målet», som er støtta av Fritt Ord og Sparebanken Vest. I 2018 sette Allkunne i gang eit lesestimuleringsprosjekt, med lettlesne faktaartiklar innan natur- og samfunnsfag for ungdom. Prosjektet er støtta av Utdanningsdirektoratet og Sparebanken Vest og held fram i I tillegg til temasida om Nynorsk litteraturhistorie, laga Allkunne i 2018 temasider om Vinje-jubileet og folk på vandring. I 2017 gjorde Allkunne avtale med Det Norske Samlaget om publisering av heile eller delar av ei rekkje verk, og deler av Norsk historie bd. 5 av Jostein Nerbøvik blei publisert i Allkunne fekk i 2018 omsett fleire artiklar til engelsk om forfattar knytt til institusjonen og om grunnforteljingane om nynorsk og litteratur, slik at også utanlandske lesarar har tilgang til denne informasjonen. Allkunne er nærare målet om å vere eit allment oppslagsverk på nynorsk. Frå og med 2018 har vi artiklar frå alle dei store fagområda i Caplex. Ved utgangen av året var oppdaterte og omsette artiklar frå Caplex publiserte. Allkunne har rett til å publisere slike artiklar i alt. Dokumentasjonen av den nynorske kulturhistoria har blitt utvida med nye biografiar om skjønnlitterære forfattarar på nynorsk og dialekt, og historia om den nynorske litteraturen er publisert. I tillegg publiserte vi i 2018 artikkelen «Den nynorske litteraturen » på allkunne.no. Dette er den første samla framstillinga av nynorsk litteraturhistorie, uavhengig av sjangrar, som omfattar både 14

15 dikting og saktekstar publisert i alle moglege medium. 7 Vinje-fondet Vinje-fondet fekk i tilskot frå Kulturdepartementet mot året før. Etter avtale med Kulturdepartementet blir det ikkje gjort tildeling før i Etter denne nye sorteringa av samlingane blir tilvekst og avhendingar dokumentert for kblei år frå og med Figur 8. Samlingar og registreringar 2018 Prosent 7.1 Mål og retningslinjer Vinje-fondet skal styrkje nynorsk journalistikk og anna publisistisk verksemd på nynorsk, og medverke til større rekruttering av nynorskbrukande journalistar. Fondet skal gjere det lettare å vere nynorskbrukar, vere med og gjere nynorsk til eit sjølvsagt språk i alle typar media, og stimulere utgivarar og redaktørar til å engasjere og tilsetje fleire nynorskbrukarar i ulike media. 7.2 Organisering Styret i Nynorsk kultursentrum svarar for bruken av midlane. Styret avgjer tildelingar på grunnlag av innstilling frå eit fagråd, som legg til grunn ei tilråding frå administrasjonen. 8 Samlingar, dokumentasjon og forsking Samlingane våre inneheldt gjenstandar og objekt ved utgangen av Av dette var 64 prosent tilfredsstillande registrert. Vi hadde også nær 115 hyllemeter arkivalia, og av dette var 77 prosent tilfredsstillande arkivert. Vi hadde museumsgjenstandar, og av dette var nær 98 prosent tilfredsstillande registrert (figur 8). Av 744 audiovisuelle objekt var nær 83 prosent tilfredsstillande arkivert, og av band i dei ordinære boksamlingane var over 58 prosent tilfredsstillande registrert. Avisårgangar, bøker og småskrifter utgjorde 84 prosent av samlingane. Desse blir berre unntaksvis digitaliserte av di Nasjonalbiblioteket digitaliserer alt norsk materiale. Det same gjeld dei fleste av band i boksamlingane etter Ivar Aasen og Olav H. Hauge. Vi hadde også publisert 381 objekt i Digitalt Museum. Dette femner om både museumsgjenstandar bilete og trykte skrifter. Av plassgrunnar førte vi også i 2018 ein svært restriktiv tilvekstpolitikk for større bokgåver og arkivmateriale. Grunnlaget for arbeidet var Samlings- og dokumentasjonsplan nr og Sikrings- og bevaringsplan nr Styret vedtok ny Samlings-, forskings- og dokumentasjonsplan nr Samlingsforvaltning Frå og med 2018 blir samlingane våre delte i fire kategoriar, og dokumentasjonen av 2018 er grunnlaget for dette. Vi skil mellom museumsgjenstandar i tydinga kultur- eller kunsthistoriske objekt frå fortid og samtid, arkivalia som er lagringsverdig, audiovisuelle objekt (fotograf, bilete, lydfestingar) av kulturhistorisk verdi, og trykte og digitale skrifter i ordinære boksamlingar. Museumsgjenstandar inkluderer særleg gjenstandar etter Ivar Aasen, Olav H. Hauge og andre, boksamlingane etter Aasen og 15

16 Hauge, utvalde titlar frå Reidar Djupedalsamlinga og bruksgjenstandar frå samtid og fortid. I 2018 hadde vi slike gjenstandar, og 96,7 prosent av dei var tilfredsstillande registrerte. Arkivalia inkluderer mellom anna klipparkiv frå Noregs Mållag og Reidar Djupedal og litteraturhistorisk arkiv etter Idar Handagard, dessutan eige historisk organisasjonsarkiv. Vi har fleire arkiv i deponi, som Peder Hovdans Arkiv for norsk målreising, Sivert Aarflot-arkivet og Jon Fosse-arkivet. Arkivalia utgjorde nær 115 hyllemeter i 2018, og 73 prosent var tilfredsstillande registrert. Audiovisuelle objekt inkluderer originalopptak frå arrangement og munnlege minne frå enkeltpersonar, utgivingar av filmar og lydfestingar, historiske foto og kunstverk. Det står att å skilje ut foto av historisk verdi frå store mengder digitale foto. Bruksfoto for marknadsføring og annan dagleg bruk er ikkje rekna med. Vi hadde 744 audiovisuelle objekt i 2017, og 83 prosent var tilfredsstillande registrerte. Ordinære samlingar av bøker og skrifter blir forvalta av biblioteket i Aasen-tunet, også samlingar i andre avdelingar. Reidar Djupedal-samlinga og utgivingar frå og med 1935 i Aure-samlinga er dei to største. Frå og med opninga i 2000 har samlingane auka med 5846 band i form av gåver og kjøp. Samlingane utgjorde i band, og 58 prosent var tilfredsstillande registrerte. Etter drøfting i rådet vedtok styret i 2015 kriterium for prioriterte forfattarar i samlingane. Vi skal ha flest mogleg verk i førsteutgåver av dei forfattarane. Ved utgangen av året var titlar katalogiserte i BIBSYS og titlar i Micromarc. I 2018 blei 500 nye titlar av bøker, småskrifter og av-materiale katalogiserte. Biblioteket i Aasen-tunet hadde 239 utlån i 2017, mot 246 året før. Samlingane våre blei brukte av både tilsette og eksterne brukarar, og i tillegg lånte vi ut og sende kopiar til andre bibliotek. 8.2 Samlingar i Aasen-tunet Ivar Aasen-tunet forvalta 10 prioriterte samlingar ved utgangen av Ivar Aasen-samlinga: 226 registrerte gjenstandar og om lag 2400 bøker og skrifter. Reidar Djupedal-samlinga: Samlinga på band inneheld bøker, særprent, småtrykk og periodika frå ulike fagområde, mest språk- og litteraturvitskap, på minst 15 ulike språk. I tillegg kjem 22 kartongar med aviser, blad og avisklipp. I 2017 avhenda vi 518 dublettar. Sivert Aarflot-arkivet: Over 2000 originaldokument i 43 arkivboksar, deponert av Sivert Aarflot-museet. Delar av Norsk boksamling (Anton Auresamlinga): om lag 5000 band med bøker og skrifter utgitt (Aure-samlinga del II), og 2200 årgangar av 147 ulike aviser, blad og tidsskrift frå perioden Samlinga er deponert av Det Norske Samlaget. Resten av samlinga er førebels deponert ved Nasjonalbiblioteket. Arkiv for norsk målreising (Peder Hovdans arkiv): 153 arkivboksar med avisklipp og noko anna materiale i ganske ordna former, og ein stor og svært innhaldsrik handskriven protokoll som gjennom 50 år dokumenterer bruken av nynorsk i kommunar, skulekrinsar og kyrkjesokn fram til om lag Arkivet er deponert av Det Norske Samlaget. Noregs Mållags avisklipparkiv : 155 kassettar og permar. Jon Fosse-arkivet: 20 øskjer grovsortert materiale frå og med Historisk saksarkiv: Dette inneheld mellom anna arkivalia om Aasen-museet frå 1898, det nye Aasen-tunet frå 1990, Dei nynorske festspela frå 1990, og komplett arkiv etter Ivar Aasen-året 1996 og Språkåret Arkiv for nynorsk presse: Eit mindre arkiv med materiale samla inn og brukt av Ottar Grepstad i arbeidet med boka Avisene som utvida Noreg (2010). Språkfakta: Ei stor samling dokumentasjon, kjeldeskrifter m.m. samla inn og brukt av Ottar Grepstad i arbeidet med publikasjonane Nynorsk faktabok og Språkfakta frå og med

17 8.3 Samlingar i Hauge-senteret Hauge-senteret forvalta fire prioriterte samlingar ved utgangen av 2018: Olav H. Hauges boksamling: 6237 bøker og tidsskrift. Samlinga er registrert i Micromarc av Ulvik folkeboksamling, kontrollert ved plassering i Hauge-senteret i 2014 og deponert av eigaren Olav H. Hauge-stiftinga. Bøkene som blir viste i basisutstillinga, er sette opp mest mogleg slik dei stod hos Olav H. Hauge kring Brev : Samlinga inneheld alle dei 134 breva og postkorta som Olav H. Hauge og Bodil Cappelen skreiv til kvarandre Cappelen gav samlinga i gåve til Hauge-senteret i Hauge-materiale: Sidan opninga i 2011 har Hauge-senteret fått inn ein del Hauge-relatert materiale, til dømes bøker, notatbøker, fotografi og kopiar av brev skrivne av Hauge. Ved utgangen av 2018 var 1167 gjenstandar registrerte, mellom dei 35 samlingsverdige gåver. Det meste er avisutklipp som blir registrerte med tittel, materialtype, sjanger, årstal, og eventuelle tilleggsopplysningar. Hauge-foto: Samlinga inneheld store delar av Bodil Cappelens private fotosamling, gitt i gåve av henne i Ved utgangen av 2015 var 105 av desse bileta digitaliserte. Mesteparten er fotografi frå og 80-åra som ikkje har vore offentleggjorde før. I tillegg er der ein heil del originalar av tidlegare publiserte bilete. Nynorsk kultursentrum gjorde i april 2016 avtale med fotograf Odd E. Nerbø om bruksrett til 31 bilete av Olav H. Hauge. Bileta er sikra som digitale filar. 8.4 Samlingar i Vinje-senteret Vinje-senteret forvalta tre prioriterte samlingar ved utgangen av 2018: Erik Gjestvang-samlinga: Erik Gjestvang frå Skien, no busett i Vinje, gav i 2014 ei stor og verdfull boksamling til Vinje kommune. I avtalen med kommunen heiter det at samlinga «skal inngå i Vinje-senteret frå den tid det er etablert». Samlinga utgjer bort imot 300 hyllemeter. Vinje kommune registrerte den prioriterte delen av samlinga i Micromarc i 2015 og 2016 med til saman 9547 titlar. Vest-Telemark Blad: I 2016 tok vi over ein god del arkivalia og gjenstandar frå avisa på det vilkåret at vi står fritt til å makulere det vi ikkje meiner er samlingsverdig. Gåva set oss i stand til å fortelje historia om denne avisa. Idar Handagard-samlinga: Nynorsk kultursentrum kjøpte i 2017 ei større litteraturhistorisk samling etter forfattaren og forleggjaren Idar Handagard. Samlinga inneheld mellom anna sju originalbrev frå A.O. Vinje. 8.4 Kunstsamling Nynorsk kultursentrum byggjer år for år varsamt opp ei kunstsamling. 8.5 Sikring og bevaring Arbeidet blei følgt opp på grunnlag av Sikrings- og bevaringsplan nr Prioriterte sikrings- og bevaringstiltak blei gjennomførte. 8.6 Dokumentasjon og forsking Nynorsk kultursentrum arbeidde i 2018 med 12 eigne dokumentasjons- og forskingstiltak. Språkfakta (frå 1998). Denne dokumentasjonen av Ottar Grepstad er truleg den mest omfattande og pålitelege statistiske dokumentasjonen av ein skriftkultur som nokon gong er blitt laga. Arbeidet har resultert i mange og til dels omfattande publikasjonar. Ei enkel interaktiv utgåve og samandrag på engelsk blei gjort klar til publisering i 2018, og blir lansert i Eit språk blir til (frå 1998). Dette er ein krønike over utviklinga av nynorsk skriftkultur like frå 1646 til i dag. Dokumentasjonen blir oppdatert ved kblei årsskifte og publisert på allkunne.no med to inngangar år for år, dag for dag. Ivar Aasen-bibliografi (frå 2002). Denne har vore i arbeid i lengre tid med fleire delutgivingar. I 2018 blei det heile utvida og samla i Aasen-bibliografien. Skrifter av og om Ivar Aasen Bibliografien inneheld 17

18 dokumentasjon av både publiserte og upubliserte skrifter av Aasen. Historia om Ivar Aasen-museet/ Nynorsk kultursentrum (frå 2003). Vidare dokumentasjon blei samla inn også i 2018, og i 2018 blei dei skrive ei 25-årsbok til jubileet. Language museums of the world (frå 2008): Etter forarbeid blei ein omfattande dokumentasjon av museum for språk og skriftkultur verda rundt teke opp att i Den samla dokumentasjonen av 59 språkmuseum m.m. blei publisert i skriftet A world of languages and written culture i Arbeidet heldt fram i 2018 og blei avslutta med dokumentasjonen Language museums of the world. Ottar Grepstad publiserte to artiklar i boka Languages museums på Routledge. Nynorsk litteraturhistorie (frå 2009). Behovet for eit slikt verk omtalte vi for første gong i årstale nr. 9 i Arbeidet blei teke opp att i 2013 og i meir utvida form i Historia om nynorsk skjønnlitteratur blei skriven av Jan Inge Sørbø og utgitt som Nynorsk kulturhistorie i Denne blei gjort tilgjengeleg i forkorta utgåve på allkunne.no, redigert av Per Magnus F. Sandsmark. Sandsmark skreiv også grunnartikkelen Den nynorske litteraturen i Hauge-bibliografien. Arbeidet tok til att i 2018 og første del av bibliografien skal bli publisert i løpet av Denne skal innehalde oversyn over Olav H. Hauge-dikt publisert i bøker, Olav H. Hauges omsetjingar publisert i bøker, og akademiske skrifter om Olav H. Hauges forfattarskap. Seinare skal bibliografien ta for seg større delar av Hauges produksjon, og musikk og filmar basert på Hauges verk. Ambisjonen er at den på sikt skal bli meir omfattande enn Hauge-bibliografien av Bjørkan et. al. frå Skjønnlitterære debutantar på nynorsk og dialekt (frå 2014). Ein første dokumentasjon i enkelt format blei publisert i Nynorsk faktabok I 2014 blei arbeidet teke opp att, og skriftet Skjønnlitterære debutantar på nynorsk og dialekt blei publisert i Ny og utvida oppgåve til og med 2017 blei publisert i Museum som minnepolitiske aktørar (frå 2014). Dette dokumentasjons- og forskingsprosjektet for litterære museum har førsteamanuensis Olaf Aagedal som fagleg mentor. Med støtte frå Norsk kulturråd blei prosjektet gjennomført under vår leiing, og med deltaking frå både Aasen-tunet og Hauge-senteret. I alt var seks delprosjekt i arbeid ved årsskiftet. Boka Forfattarens skriftstader. Litterære museum i norsk minnepolitikk blei gitt ut på Samlaget våren Vinje-bibliografien (frå 2016). Bibliografien over skrifter av og om A.O. Vinje er ein parallell til bibliografien over skrifter om Ivar Aasen og dannar ein del av det faglege grunnlaget for Vinje-senteret. Boka Vinje-bibliografien. Skrifter av og om Aasmund Olavsson Vinje blei utgitt i Denne blei supplert i Økland-samlingane (frå 2017). Einar Økland har eineståande samlingar av trykksaker og bruksgrafikk. For avgrensa og intern bruk blei materialet i 2017 dokumentert i Økland-samlingane. Eit portrett av skrift- og biletkultur. Samlingane utgjer om lag 453 hyllemeter. Stadfesting av nynorsk skriftkultur (frå 2018). Per Magnus F. Sandsmark arbeider med eit prosjekt om korleis lesarbrevskribentar definerer «språknøytral» i kommunespråkdebattane i Stavanger, Midt-Telemark og Ålesund. Anders Aanes og Per Magnus F. Sandsmark deltek i forskarprosjektet Fogderifylket Møre og Romsdal, der dei undersøkjer språklege skiljelinjer i fylket. Nettverk for poetisk tenking (frå 2015). Dette blei skipa i 2015, og er eit samarbeid mellom Olav H. Hauge-senteret og lyrikkforskarar, - kritikarar og andre personar med litteraturfagleg kompetanse. Dei fleste medlemmene er tilsett i universitets- og høgskulesektoren. Formålet med nettverket er å halde ein aktiv debatt kring tenking, poesi og tilhøvet mellom poesi og samfunn. Nettverket held forskingsseminar og seminar på Poesifestivalen annakblei år, i tillegg til å publisere vitskaplege artiklar og essay. 18

19 9 Utstillingar og formidling I 2018 hadde vi 9813 utstillingsgjester, mot 8568 året før personar gjesta utstillingane i Aasen-tunet, mo t 6700 året før. Hauge-senteret hadde 2102 utstillingsgjester, mot 1868 året før. Aasen-tunet laga éi ny temautstilling i 2018 og utvida ei utstilling om julehefte frå Hauge-senteret laga ei ny temautstilling. Til og med 2018 har avdelingane laga 39 temautstillingar. Komplett liste ligg ved. Figur 9. Representasjon og publisering Absolutte tal I alt viste Hauge-senteret og Aasen-tunet sju temautstillingar i 2018, som året før. Dokumentasjons- og formidlingsarbeidet var svært utoverretta også i Tilsette og personar i verv stod for 125 bøker, artiklar, skrifter og foredrag, mot 62 året før. Styremedlemer og tilsette representerte ved 170 møte og tilstellingar, mot 181 året før (figur 9). Aktivitet knytt til Språkåret 2013 er ikkje rekna med i figuren. Grunnlaget for arbeidet var Utstillings- og formidlingsplan nr Basisutstillingar Aasen-tunet og Hauge-senteret forvaltar kvar sine basisutstillingar og heldt desse ved like i 2018 med jamlege oppdateringar. I Forfattarrommet i basisutstillinga presenterer Aasen-tunet heile tida ni forfattarar. Kblei år blir nokre av dei skifta ut, og til no har vi presentert 52 forfattarar. 9.2 Temautstillingar Aasen-tunet laga ei ny temautstilling i 2018: Eg er. Ei utstilling om språk og identitet. Utstillinga blei denne gongen supplert av ei utandørs fotoutstilling med ti portrett av ulike nynorskbrukarar, tekne av fotograf Anne Marte Før. Utstillinga hadde også ein videoinstallasjon, i tillegg til plansjar og banner. Hauge-senteret hadde to temautstillingar i Den eine var laga i høve A. O. Vinjejubileet, Ferdaminne frå Troja til Vestlandet, og tok føre seg poesien i den reiselitterære tradisjonen Vinje står i. Den andre utstillinga var Menneske og språk på vandring, på lån frå Aasen-tunet. Dette året viste Aasen-tunet fire temautstillingar: Olaug Nilssens basar 2. januar 2. april Kort sagt: stort tenkt. Ei utstilling om noveller 3. april 31. mai Eg er. Ei utstilling om språk og identitet 1. juni 22. november Frå Joletre til Juleroser. Ei utstilling om nynorske julehefte 23. november og ut året. Hauge-senteret viste to temautstillingar: Ferdaminne frå Troja til Vestlandet Menneske og språk på vandring 9.3 Vandreutstillingar I 2018 kunne vi tilby bibliotek, museum og andre interesserte 32 vandreutstillingar. Truleg har få museum eit liknande tilbod. Aasen-tunet hadde tre utlån av vandreutstillingar, mot to året før (tabell 1). Tabell 1. Utlån vandreutstillingar Utstillingar Stader Språksamlaren Ivar Aasen. Midt-Troms Museum Barnemuseum Halldis i livet. Hauge-senteret Menneske og språk på vandring, Hauge-senteret, frå oktober 2018 Frå og med 2000 har vi hatt 179 utlån av 28 ulike utstillingar i 18 fylke. Det er uråd å 19

20 føre nokon påliteleg statistikk for gjestetal på vandreutstillingar. 9.4 Publisering Tilsette heldt 80 større foredrag og presentasjonar, mot 32 året før. Dei fleste foredraga har vore tilgjengelege som manuskript. Tilsette publiserte 45 bøker og lengre signerte artiklar i aviser, tidsskrift og bøker, mot 30 året før. Av dette var 13 større utgivingar, mot fire året før. 9.5 Fagleg representasjon Representantar for Nynorsk kultursentrum deltok på 170 eksterne tilstellingar, mot 180 året før. Møta blei haldne mange stader, flest i Ulvik, Ørsta og Oslo. 9.6 Publikumssørvis Som før om åra fekk tilsette jamleg spørsmål frå publikum på telefon, i e-post, via sosiale medium og ein hende gong i vanlege brev. Ofte er det skuleelevar som treng hjelp til heimeoppgåver. Det er også vanleg at vi får spørsmål frå folk som leiter etter dikt eller tekstar der dei berre har nokre få ord eller verselinjer. Ein del førespurnader kom frå akademiske og andre fagmiljø. I Aasen-tunet svara bibliotekaren og dokumentasjonsleiaren på dei fleste spørsmåla utanfrå. I Hauge-senteret svara formidlaren og dokumentasjonsansvarleg på spørsmål. Skriftlege svar blir tekne vare på slik at det er lett å hente dei fram når det trengst. 9.7 Vinjestoga Nynorsk kultursentrum tok i april 2018 over formidlingsansvaret for husmannsplassen der Aasmund Olavsson Vinje vaks opp, den nyleg restaurerte Vinjestoga. Vinjestoga var tilgjengeleg for publikum i frå 1. juni til 24. august, og for grupper frå april til november Omvisarane Anne T. Romtveit, Rebecca Egeland og Aasmund Nordstoga gjennomførte 1150 registrerte omvisingar i Vinjestoga i Tilbod til barn og unge barn og skuleelevar gjesta arrangement og utstillingar, mot året før. Dette var 60 prosent av alle gjestene våre, mot 50 prosent året før elevar og lærarar var med på framsyningar i Den kulturelle skulesekken, mot 8948 året før av dette 3933 på turnear (figur 10) barn var med på dei pedagogiske tilboda våre i 2018, mot året før. Til og med 2018 hadde Aasen-tunet laga åtte produksjonar og reviderte utgåver for Den kulturelle skulesekken, og Hauge-senteret tre. Den siste produksjonen til Haugesenteret, Les for livet, blei produsert i samarbeid med Aasen-tunet, men blir no administrert av Hauge-senteret. Figur 10. Gjester skulesekk-framsyningar Absolutte tal Frå og med 2004 har vi gjennomført 1953 turnéframsyningar av ti produksjonar i Den kulturelle skulesekken for elevar og lærarar i åtte fylke elevar gjesta utstillingane våre, mot 2178 året før. Aasen-tunet heldt fram med faste familiedagar vår og haust, og dei utvida programtilboda Festsprell for barnefamiliar og forfattarbesøk til skulane under Dei nynorske festspela. Vi hadde i 2018 til saman 11 utebibliotek i åtte kommunar. 20

21 10.1 Nye tilbod Ved utgangen av 2018 kunne Nynorsk kultursentrum tilby fire produksjonar i Den kulturelle skulesekken. Den nye produksjonen for steg Les for livet!, skrive av Lars Mæhle, hadde premiere under Ulvik poesifestival Produksjonen var på turné i Sogn og fjordane hausten Aasen-tunet har i fleire år samarbeidd med Ørsta mållag og Ørsta kommune om å gje eit tilbod til barnehagane i Ørsta. Tidlegare er det Oppdrag alfabet! som er blitt vist. Då produksjonen stod utan skodespelar, laga formidlaren i Aasen-tunet den nye framsyninga Bok, boks, bokstav. Framsyninga presenterer barna for Lurivar, legg opp til språkleik og formidling av nynorsk barnelitteratur. I samband med temautstillinga på Hauge-senteret, Ferdaminne frå Troja til Vestlandet, blei det utvikla eit formidlingsopplegg som retta seg mot barnehage og småskulen som heiter «Å reisa i bøkene si verd». Hauge-senteret har vore med på oppstarten av av prosjektet Nøringen, eit kulturskuletilbod for barn frå 4 6 år, med fokus på kulturarv. Hauge-senteret sitt bidrag inn vil dreie seg om Olav H. Hauge, lyrikk og folkedikting Tunkatten Lurivar Etter premieren i november 2006 er tunkatten Lurivar blitt det fremste verkemiddelet vårt for å nå dei yngste barna. I 2018 var han på fem arenaer: Aasen-tunet, turnear i Den kulturelle skulesekken, Lurivar.no, gjennom utebiblioteka og i eigenproduksjonen Bok, boks, bokstav frå Aasen-tunet i barnehagane i Ørsta. Nettstaden er omtalt i kapittel 15. I Aasen-tunet heldt Lurivar påskefest for 128 barn og vaksne over tre dagar, 197 barn og vaksne var med på ti Lurivar-omvisingar i sommarsesongen. Utebiblioteka hadde 2413 gjester, mot 1940 året før. Lurivar og det hemmelege skrinet blei vist for elevar og lærarar, og Bok, boks, bokstav blei vist til 139 barn og vaksne i barnehagane i Ørsta Barn og småbarnsfamiliar Vi gjennomførte 79 arrangement for barn og småbarnsfamiliar, mot 38 året før 62 i Aasen-tunet og 17 i Hauge-senteret. Aasen-tunet hadde ti barneprogram i vårprogrammet, 25 under Dei nynorske festspela, ti i sommarsesongen og 14 i haustprogrammet. I tillegg stod barnekunstutstillinga i november for to arrangement. Hauge-senteret hadde eitt familiearrangement i vårprogrammet, eitt i haustprogrammet, og eitt under Ulvik poesifestival. Det var også tre program for skuleelevar under poesifestivalen, i tillegg til skriveverkstaden Olav H. og eg, som var ute på 11 skular der 185 elevar deltok. I påska 2018 arrangerte vi påskejakt for barn i utstillinga dei dagane senteret var ope Barnehagar Aasen-tunet har hatt omvisingstilbod for barnehagar frå I 2018 var 84 barnehagebarn med på omvisingane, mot 45 året før. Hauge-senteret har hatt omvisingstilbod for barnehagebarn sidan I 2018 var 99 barnehagebarn med på slike omvisingar, mot 19 året før. Også i 2018 arrangerte Aasen-tunet barnekunstutstilling for barn frå barnehagane i regionen. Barna tok utgangspunkt i Jakob og Neikob og Alle Andre av Kari Stai. Barn frå 22 ulike barnehagar las boka og laga verk til utstillinga. Til saman 324 barn var med på fire opningar, mot 357 året før. I 2017 vedtok Ørsta kommune lokal rammeplan for barnehagane. Rammeplanen trekker fram at barnehagebarna skal få kunnskap om Ivar Aasen og få opplevingar knytt til Aasen-tunet Dette er eit viktig utgangspunkt for arbeidet vi gjer ut mot kommunen Skular Utanom skulesekk-turnear på eksterne arenaer gjesta 2178 elevar utstillingane våre, 21

22 mot 2492 året før. Av dette var 1708 i Aasentunet, mot 2178 året før, og 470 i Hauge-senteret, mot 314 året før. Like sidan hausten 2000 har Aasen-tunet hatt program for ulike alderssteg i skulen. Tilboda blir alltid tilpassa det skulane ønsker. I 2018 var dette dei ti standardtilboda, tilpassa gjeldande læreplan: Oppvekståra til Ivar Aasen: barnesteg Ivar Aasens verk med Ivar Aasens ordtak: barnesteg, ungdomssteg og vidaregåande Arkitektur: barnehage, barnesteg, ungdomssteg og vidaregåande Dialektar: barnesteg, ungdomssteg og vidaregåande Nynorske teikneseriar: barnesteg, ungdomssteg og vidaregåande Nynorske dikt: barnesteget, ungdomssteget og vidaregåande Samtidslitteratur: ungdomssteget og vidaregåande Om Allkunne og kjeldekritikk på internett: ungdomssteget og vidaregåande Bokformidling: barnehage, barnesteg, ungdomssteg og vidaregåande Hauge-senteret har hatt skuletilbod sidan opninga i I 2018 har formidlar arbeidd med revidering av eksisterande program og utvikling av nye. I 2018 kunne Hauge-senteret tilby fire elevprogram: Å reise i bøkene si verd steg Tanke og draum eit museumsbesøk for alle sansar steg Ein tanke slo meg bli kjend med Olav H. Hauge steg Kva kan vi lære av diktet? Vgs Oktober 2018 var Hauge-senteret invitert med på museumstokt med seglbåten Mathilde i samarbeid med Hardanger fartøyvernsenter. Formidlar var med om bord og gjennomførte ein skriveverkstad inspirert av livet til sjøs og med oppgåver frå skriveverkstaden Olav H. og eg. Formidlar deltok på 4 muesumstokt og hadde skriveverkstad for 88 elevar i 6 klasse frå Kvam Den kulturelle skulesekken Nynorsk kultursentrum hadde fire produksjonar på turné Lurivar og det hemmelege skrinet (1. 4. steget) Les for livet! (5. 7. steget) Snakk om språk! ( steget) Ein nordmann likar ikkje å vera våpenlaus ( steget) Ein eller fleire produksjonar blei kjøpt inn av fylka Oppland, Buskerud, Hordaland, Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal. Frå og med skuleåret 2009/2010 har Aasen-tunet samarbeidd med vertskommunane om årlege program i Den kulturelle skulesekken til alle elevane på 3., 6., 8. og 10. steget. I 2018 hadde Festspela tilbod om eige skuleprogram til grunnskulane i Ørsta og Volda kommunar, med besøk av tre ulike forfattarar. Dette erstatta det tidlegare tilbodet til 8. steg. Det årlege programmet fordelte seg slik: Bli kjend med Ivar Aasen. 250 elevar på tre arrangement, 3. steg Det ligg mellom linjene. 223 elevar på fem arrangement, 6. steg Forfattarbesøk. Festspeldiktaren Lars Mæhle møtte 265 elevar på ni arrangement, 8. steg Snakk om språk! 254 elevar på ni arrangement, 10. steg I tillegg gav Ørsta Mållag og Ørsta kommune den nye framsyninga Bok, boks, bokstav i gåve til alle fem- og seksåringane i barnehagane i Ørsta. Det blei fem framsyningar for 139 for barn og 17 barnehagetilsette, mot femframsyningar for 1108 barn og 20 barnehagetilsette året før på framsyningar av Bok, boks, bokstav. Hauge-senteret har samarbeidd med Ulvik herad om å tilby litterære program til barnehage og skuleelevar i Den kulturelle skulesekken. Våren 2018 fekk 80 barn frå barnehagen og klasse med seg programmet Timothy mister seg sjølv med Vegard Markhus. Hausten 2018 fekk 54 elevar frå 1. 4.klasse forfattarbesøk med Gro 22

23 Dahle, og 32 elevar i klasse hadde skrivekurs med Gro Dahle Klart vi les! Frå og med 2012 har Aasen-tunet utvikla Klart vi les! Nynorsk barnebokturné. I 2018 var Møre og Romsdal fylkesbibliotek, Sogn og Fjordane fylkesbibliotek og Nynorsksenteret med i samarbeidet, som året før. Saman med forfattaren Vegard Markhus presenterte vi i 2018 nynorsk barnelitteratur for barnehagelærarar, elevar og lærarar på barnesteget. Vi hadde to veker på turné om hausten, ei veke i kblei fylke.urneen inneheldt 18 forfattarbesøk i ulikefolkebibliotek og skular, fem lærarmøte og to seminardagar i dei to fylkeskommunane elevar var med på forfattarbesøka i bibliotek og skule, 128 lærarar var med på forfattarbesøk og lærarmøta, og vi hadde 70 deltakarar på seminara Nasjonalt lesedøgn Hausten 2017 gjekk Nynorsk kultursentrum inn i eit formelt samarbeid med Samlaget om Nasjonalt digitalt lesedøgn våren Lesedøgnet blei eitt av hovudarrangementa under 150-årsjubileet til Samlaget. Elevar på steg i heile landet blir inviterte til ein heil dag med lesing av nynorsk barnelitteratur på den digitale leseplattforma Lesemeister.no. Aasen-tunet hjelpte Samlaget i den praktiske gjennomføringa av prosjektet Lettlesne artiklar I 2018 sette Allkunne i gang eit lesestimuleringsprosjekt, med lettlesne faktaartiklar for ungdom innan natur- og samfunnsfag. Dette gir også yngre ungdommar tilgang til kvalitetssikra innhald på allkunne.no. Prosjektet held fram i Festivalar I 2018 gjennomførte Nynorsk kultursentrum tre litteraturfestivalar med samla driftsinntekter på mot for ein festival i Grunnlaget for arbeidet med Dei nynorske festspela var Langtidsplan for festivalar Kulturrådet løyvde i 2017 midlar til eit tingingsverk om A.O. Vinje som blei framført på alle dei tre festivalane våre i Komplett festivalprogram ligg ved Dei nynorske festspela Dei nynorske festspela er ei årleg feiring av den nynorske skriftkulturen og dei norske dialektane. I 2018 blei festivalen arrangert for 27. gong. Driftsinntektene auka med 20 prosent frå i 2017 til i Festspela gav eit underskot på , mot eit underskot på året før. Billettinntektene kom på , mot året før. Medrekna fribillettar utgjorde førehandssalet 31 prosent, mot 39 prosent året før. Den sosiale profilen kom til uttrykk ved at heile 32 prosent av arrangementa var utan inngangsbillettar, mot 37 prosent året før, og billettprisane varierte mykje. Medrekna internsal utløyste Festspela ei bruttoomsetning på i kafeen og butikken dei fire festspeldagane, mot året før. Butikken selde mindre til festspelgjestene enn tidlegare år, kafeen enda på om lag same nivå som året før. Festspela blei gjennomførte med 50 eigne arrangement og 18 arrangement med eksterne arrangørar, til saman 68, mot 53 året før. I alt gjennomførte vi arrangement på 22 scener utanfor Aasen-tunet, mot 15 året før. I 2018 var 74 prosent av arrangementa i vår regi, og der var også 64 prosent av gjestene. Fordelen med mange eigne arrangement er at vi då styrer innhald og økonomi. Ulempa er at færre eig i festivalen og involverer seg direkte i prosjektet. Det eksterne engasjementet er likevel stort, med 42 samarbeidspartnarar. 113 utøvarar var med i programmet, mot 111 året før. Dei nynorske festspela hadde 7843 gjester, mot 4054 året før. Det er ny publikumsrekord og over budsjettet på

24 Temaet Identitet gav oss nok å spele på i programplanlegginga. Publikum fekk møte temaet mellom anna i foredrag om identitet i den nynorske litteraturen, i samtalar om kjønn og identitet, om vestlendingen, og om bygging av identiteten til litterære karakterar. Festspeldiktar Marit Eikemo prega programmet med samtalar om eigen forfattarskap, litterær vising av ein bustad til sals, i samtale om språk for tru, og vi fekk møte ei av bøkene hennar gjennom ei opplesingsframsyning med skodespelarar frå Det Norske Teatret. Ho fekk også sunnmøringar til å ete hardangerretten hakkasteik, og skryte av ho. Dei litterære og språklege arrangementa er kjernen i festspelprogrammet. Dei samla i år jamt over tilnærma full sal. Festspela hadde som før fleire faglege originalforedrag og førte vidare mange faste postar, som Ivar Aasen-minneforedraget, møte med Årets nynorskbrukar og ein utanlandsk foredragshaldar i programposten Verda den vide om språk i andre land. Programmet strekte seg frå lett tilgjengeleg visepop og tradisjonsmusikk til unike møte med litterære tekstar, både for seg sjølv og i dialog med musikk. Vi gav 12- konserten i Volda kyrkje publikumsrekord med eit unikt meistermøte mellom felespelarane Jorun Marie Kvernberg og Susanne Lundeng. Operaen Kimen nådde breitt ut med mange aktørar, og tingingsverket Ferdaminne av Tord Gustavsen gav ei heilt unik tolking av Aasmund O. Vinje sin 150 år gamle tekst. Aasen-stemnet avslutta med ein stemnetale med meining og av ypparste klasse frå Frode Grytten, og ein delvis improvisert duo-konsert frå Susanne Lundeng trio, grunna tåke på flyplassen. Festspela held på sin klare nynorskprofil og klarer likevel å fornye seg innanfor dei rammene. Det kunstnarlege og faglege nivået på utøvarane er som regel høgt, utan at her er mange opplagde plakatnamn. Vi gjer mykje for å unngå dei opplagde gjengangarane; det viser breidda og vinn tillit. Dei nynorske festspela hadde også i 2018 eit breitt tilbod for barn og unge. Åtte arrangement fekk plass under vignetten Festsprell, frå konsert i Aasen-tunet til forfattarmøte på bibliotek og levande lydsti til barneboktua. Kaihuset i Ørsta hadde for første gong aktivitetskveld med litterært tilsnitt, og Urørt-vinnar JON OLAV vitja studenthuset Rokken. I år var første gongen vi arrangerte Festspela i skuleåret. Den moglegheita brukte vi, og fire utøvarar møtte i alt 1193 elevar frå 11 skular. Festivalorganisasjonen hadde passe mange frivillige og ryddig organisering. Vi utvida staben av fast tilsette med 21 deltidstilsette og 39 frivillige, mot 52 året før. Avviklinga baud på få vanskar, og Festspela var ein trygg stad å vere for både store og små. På kritiske punkt blir organiseringa forbetra år for år, også i Det var noko meir tid mellom arrangementa i Salen, ein ekstra salsstasjon for kafeen ute i tunet og eit stort mattelt som skjerma mot nedbør. Også i år blei utvalde arrangement strøyma på nett og gav dermed fleire høve til å oppleve nokre av høgdepunkta på Festspela. Programmet blei lansert 14.3., mot året før. Det var få endringar i programmet etter lanseringa. Vi brukte 339 i marknadsføring, mot 342 året før. Dette utgjorde 15 prosent av samla festivalkostnader, mot 17 året før. I stor grad marknadsførte vi Festspela gjennom dei faste kanalane, der sosiale medium no er ein sjølvsagd del. Riksmedia var også i 2018 lite interesserte i festivalen. Vi er til dels for rause med svært høg kunstnarleg kvalitet som kostar på gratisarrangement. For seinare år vil festivalen sjå nærmare på balansen mellom gratis og betalte arrangement. Framdrifta i programplanlegginga er også no betre slik at programmet blir ferdig før 1.3. frå

25 11.2 Ulvik poesifestival Med Olav H. Hauges forfattarskap som grunnlag skal Ulvik poesifestival fremje interesse for Hauges forfattarskap og lyrikk i mange former. Festivalen skal vere ein møteplass for innsikt, formidling og opplevingar som kan overraske og skape gjenkjenning. Festivalen i 2018 var den tredje i Hauge-senteret sin regi. Driftsinntektene auka frå i 2016 til i Sidan større del av festivalstøtta for 2017 blei inntektsført i 2018 enn til festivalen i 2016 kunne overskotet vore større. Billettinntektene auka med 20 prosent, i 2016 til i Medrekna fribillettar utgjorde førehandssalet 71 prosent, ein auke på 18 prosent frå Den sosiale profilen kom til uttrykk ved at sju arrangement var gratis. Billettprisane varierte, men alle arrangement hadde studentrabatt. Poesifestivalen utløyste ei bruttoomsetning på i butikken og festivalkroa dei tre festivaldagane, mot i Museumsbutikken ligg litt under omsetninga i 2016, medan festivalkroa hadde meir sal. Poesifestivalen blei gjennomført med 34 arrangement på 13 arenaer, mot 35 arrangement på 16 arenaer i I tråd med evalueringa i 2016 har vi redusert talet på arenaer for å forenkle gjennomføringa. 33 av 34 arrangement var i eigen regi, mot 33 av 35 i Ulvik har stadfesta posisjonen som ei god festivalbygd for både fastbuande og tilreisande. Korte avstandar mellom arenaene og mange dyktige lokale frivillige gir festivalen ei god intim innramming. Samarbeidet med Frukt- og siderruta, Hauge-heimen på Rossvoll og Slow Food Hardanger, som stod for kortreist og god mat i festivalkroa, er med på å styrke identiteten til festivalen. I tillegg har festivalen eit interessert og lydhøyrt publikum som bidreg til god festivalstemning. Festivalen hadde gjester, mot i Besøksnedgangen var som forventa med bakgrunn i redusert arenakapasitet. Det positive er at billettinntektene er 16 prosent over budsjett og 11 prosent høgare enn i Overskotet skulle vore høgare med rekordstore offentlege løyvingar til festivalen. Årets tema var ordskifte. Temaet var nok til stades i det litterære programmet. 10 av dei 25 lyrikarane som gjesta festivalen bidrog til ein diktantologi med nyskrivne dikt omkring festivaltema og nokre også i dialog med Olav H. Hauge. I 2018 blei festivalen arrangert for tiande gongen, og i samband med jubileet har Nynorsk kultursentrum fått etablert Olav H. Hauge-stipendet for unge diktarar. Stipendet på kr er finansiert av Sparebanken Vest, Sparebankstiftinga Hardanger og Ulvik herad, og går til ein skrift- eller songlyrikar som har utmerka seg gjennom å fornye det lyriske språket. Erlend O. Nødtvedt er vinnar av det første Olav H. Hauge-stipendet som blei tildelt under opningsseremonien av Poesifestivalen. Ulvik poesifestival har ein tydeleg programprofil innanfor lyrikkfelt. Festivalen skal syne breidda og mangfaldet i lyrikken med både songlyrikk, brukslyrikk og fleire sceniske uttrykk som gjer at festivalen appellerer til ulike målgrupper. Lyrikarane har ein sentral plass i programmet, og Poesifestivalen er staden der publikum møter både etablerte og unge talentfulle lyrikarar på nynorsk, bokmål og svensk. Diktframføring har ein sentral plass i programmet, og saman med den litterære samtalen skal festivalen auke interessa for både song- og skriftlyrikk. Musikkprogrammet konsentrerer seg derfor om dei gode songtekstane. Herborg Kråkevik kom til Ulvik for å samtala med den kjende og folkekjære poeten Kolbein Falkeid. Blandinga samtale, lesing og song frå scena, og Kråkevik si særeigne formidlingsevne gjorde dette til eit av høgdepunkta under festivalen. Programposten «Når poetane får velje» var vellykka, her presenterte etablerte forfattarar som Cecilie Løveid, Knut Ødegård og Tone Hødnebø nye poetiske stemmer som Bendik Vada, Øyvind Rangøy og Juliane 25

26 Rui. Unge talentfulle lyrikarar som fortener merksemd. Eit anna høgdepunkt var årets Ulvikasamtale der stipendiat Øystein Hide samtalte med professor Eirik Vassenden om Olav H. Hauges dagbøker og den litterære dagboktradisjonen. Dei musikalske innslaga hadde stor spennvidde med alt frå progressiv etnisk musikk frå den unge kvartetten 9 Grader Nord til folkemusikk og barokkimpulsar med Tidekverv. Festivalpublikummet fekk for første gong oppleve ordmeisteren Ole Paus i Ulvik. Tingingsverket Ferdaminne med Tord Gustavsen var eit anna høgdepunkt for mange av årets gjester. Festivalen hadde fleire arrangement for barn, unge og familiar. Om lag 200 elevar frå 10 skular i regionen fekk vera med på skriveverkstaden Olav H. og eg med forfattarane Endre Ruset og Joakim Kjørsvik. Les for livet! den nye framsyninga i Den kulturelle skulesekken hadde førpremiere for elevar frå Eidfjord, Granvin og Ulvik under festivalen. Den nye diktsamlinga til Ruth Lillegraven Skogen den grøne blei lansert i eit populært familiearrangement med fri inngang. Vinje-jubileet blei også markert med dokketeater-framsyninga Blåmann. Ulvik poesifestival var ein trygg stad å vere både for store og små. Festivalen var godt organisert og grundig planlagt. Festivalprodusenten hadde gjort eit godt forarbeid med dei mange frivillige, alle samarbeids-partnarane og ikkje minst alle utøvarane. I tillegg til ni medarbeidarar ved Hauge-senteret var meir enn 55 frivillige i aksjon. Programmet blei lansert med hovudpostar og i komplett form Dette programmet blei gjennomført utan endringar. Vi brukte 222 i marknadsføring, mot 240 i Den summen utgjorde om lag 10 prosent av dei samla kostnadene. Vi marknadsførte festivalen gjennom lokalaviser, utvalde nasjonale aviser, og i stor grad gjennom betalt og ubetalt annonsering på Facebook. Nettstaden Poesifestivalen.no og kontoane i sosiale medium blei bukte systematisk med jamlege oppslag om arrangement og utøvarar. Programdrypp, dikt og spelelister blei systematisk delte i sosiale medium. Festivalen presenterte alle programpostane til årets festival på Facebook frå juni til september. Det var også kontinuerleg formidling frå arrangement på sosiale medium og nettstad under sjølve festivalen. Det blei i år gjennomført publikumsundersøking for andre gong i festivalhistoria. 112 svara på undersøkinga. Neste undersøking skal gjennomførast i Dei fleste i årets undersøking svarar på alle spørsmåla vi stiller. Alle svarer at dei er svært nøgd eller ganske nøgd med festivalen. Det er ingen som svarar «nei» på spørsmålet om dei kjem att til neste festival; Festivalen er har eit godt vakse publikum. 86 prosent av gjestene er over 50 år Sjølv om gjennomsnittsalderen er høg er berre 28 prosent av gjestene pensjonistar 73 prosent av gjestene er her heile festivalhelga 45 prosent bur på hotell og overnattingsstader, medan dei fleste andre bur privat hos slekt og vener Mesteparten av festivalgjestene deltek på mellom 3 og 5 arrangement 41 prosent får vite om festivalarrangementa via internett og sosiale media, dei fleste andre frå vener og kjente Dei fleste er svært nøgde med festivalen, og heile 69 prosent vil tilbake neste gong 11.3 Litteraturdagane i Vinje Litteraturdagane i Vinje blei etablerte i 2001 av frivillige, som etter blei danna medlemslaget Litteraturdagane i Vinje. På årsmøtet i laget i 2016 fekk styret i fullmakt å forhandle med Nynorsk kultursentrum om at festivalen skulle bli ein del av Vinje-senteret, og i 2018 er Vinje-sente- 26

27 ret for første gong arrangør av Litteraturfestivalen. Nynorsk kultursentrum har ikkje talunderlag eller sluttrapportar frå føregåande festivalar. Vi har dermed ikkje eit godt grunnlag for å vurdere utviklinga i festivalarbeidet jamført med tidlegare år, men som arrangør av andre festivalar er det mogleg å gje ein kvalifisert første vurdering. I 2018 er det gjennomført ei evaluering av planlegging, organisering, program, marknadsføring, festivalstader og teknisk gjennomføring. Dette er det staben i Vinje og programrådet som har gjort, der programrådet i hovudsak gav tilbakemeldingar på innhald og praktisk gjennomføring frå utøvar og publikumsperspektiv. Publikumsundersøkinga med 65 respondentar gir ein peikepinn på kven gjestene er, og korleis dei opplever programtilbod og gjennomføring av arrangement undervegs. Dei første Litteraturdagane i Vinje i regi av Nynorsk kultursentrum gjekk med i overskot. Dei samla inntektene var på Festivalen krev store ressursar, og mykje av tilskotet frå Kulturdepartementet og Vinje kommune blei ført her. Det trengst over tid eigne tilskot til festivalen, for at denne ikkje skal gå utover framdrifta for Vinje-senteret. Litteraturdagane i Vinje 2018 hadde 2183 gjester fordelt på 32 arrangement i eigen regi og 1 eksternt. Ingen av programpostane gav heilt fulle hus, men kvar einaste innandørs programpost var godt besøkt, med prosent av kapasiteten utnytta. Det er stor avstand mellom kvar festivalarena, og kvar kapasiteten på kvar programpost er godt utnytta. Det kan peike på at festivalen har eit godt innarbeida, lojalt publikum, og at publikumsauke ikkje må vere eit satsingsområde. Det lojale publikumsgrunnlaget gjer eit godt høve til å utvikle program og festivaloppleving, med dramaturgi, servering, logistikk, kommunikasjon og atmosfære. Salsinntekter frå butikk og servering går til Aasen-tunet og Vinje-senteret. I overtakingsavtalen med Medlemslaget Litteraturdagane i Vinje står tydelege datoar for avvikling i 2018 og Tidspunktet for 2018 kom ikkje i konkurranse med andre liknande festivalar, ikkje nasjonalt og ikkje regionalt. Lokalt var det ei utfordring med tidspunktet i Vinjedagen. Dette er eit større arrangement som samlar næringsliv, lag og organisasjonar frå Vest- Telemark. Vinjedagen er godt besøkt av både aktørar og publikum. I tillegg arrangerer dei ei fotballturnering for dei små. Administrasjonen valde å samarbeide med Vinjedagen frå dag ein. Dette gjorde vi ved å gje ungane ei gratis forestilling på Vinjehuset: Gubben på sokkelen ei familieframsyning om A.O. Vinje og ein konsert med Oddbjørn Aase og Sigrid Aase i Vesaas-parken utanfor kommunehuset. Gubben på sokkelen blei suksess med fullt hus, medan konserten i Vesaas-parken ikkje trakk så mange publikummarar. Samarbeidet var eit godt tillegg til Litteraturdagane i Vinje. Problemet med Vinjedagen og Litteraturdagane i Vinje er at det er såpass mange involvert i Vinjedagen at det er vanskeleg å få tak i frivillige, og fleire av dei aktuelle målgruppene til festivalen er i drift av Vinjedagen. Dette kjem til å fortsette i framtida, og denne utfordringa må vere synleg i planlegginga av kommande festivalar. Det blei i år for første gong gjort ei festivalundersøking etter malen i Nynorsk kultursentrum. Administrasjonen har ikkje kjennskap til tidlegare publikumsundersøkingar. Det vil seie at det ikkje er jamstillingstal for festivalhistoria i Vinje. Men det er mogleg å sjå på desse tala opp mot dei andre festivalane. Nokre av hovudpunkta frå denne er: 27

28 Festivalen er har eit godt vakse publikum. 86 prosent av gjestene er over 50 år, og 58 prosent er pensjonistar 56 prosent av gjestene var i Vinje festivalhelga 63 prosent bur privat, på hytte eller hos slekt og vener 81 prosent deltek på over 3 arrangement 38 prosent får vite om festivalarrangementa frå vener og kjente. 25% frå internett og sosiale medium. Berre 0,05% frå programblad Dei fleste er svært nøgde med festivalen, og heile 87 prosent vil tilbake neste gong 12 Kulturprogram Det samla kulturprogrammet hadde driftsinntekter på , mot året før. Dette gav eit overskot på , mot året før. Figur 12. Arrangementsstader kulturprogram Absolutte tal 12.1 Arrangement Ivar Aasen-tunet Kulturprogrammet inneheldt 75 arrangement mot 85 året før. Desse samla 2691 gjester, mot 2715 året før. I 2018 gjennomførte vi ikkje skulebesøk frå festspeldiktaren, men prioriterte heller eit omfattande skuleprogram under Festspela. Andre faste programpostar som den internasjonale morsmålsdagen og Ivar Aasen sin fødselsdag 5.8. blei gjennomført som tidlegare. Programmet Bok og bakverk, som var nytt i 2017, blei gjennomført på både vår- og haustprogrammet. Vårprogrammet i eigen regi blei gjennomført frå 4.2. til Olaug Nilssen i samtale med Siri Økland om boka Tung tids tale trekte klart mest gjester på vårprogrammet. Sommarprogrammet blei avgrensa til to veker med spesialomvisingar med Lurivar og arrangementet «Arkiverte løyndomar» med Ottar Grepstad og Ellen E. Nicolaysen i høve Ivar Aasens fødselsdag 5.8. Haustprogrammet i eigen regi blei gjennomført frå 7.9. til års jubileet til Nynorsk kultursentrum blei den viktigaste hendinga i Aasen-tunet denne hausten. Boknatta la vi vekt på omsetjing av moderne klassikarar til nynorsk. Hausten 2018 var det tre familiedagar. Familiedagane hadde kvar sine tema, med presentasjon av barnebøker og verkstad knytt til dette Arrangement Hauge-senteret Hauge-senteret hadde 21 eigne arrangement same som året før. Desse samla 997 gjester, mot 932 året før. Hauge-senteret arrangerer kulturprogram knytt til Verdas poesidag 21.3., Sidersleppet i mai og Olav H. Hauges fødselsdag I 2018 blei også Den internasjonale morsmålsdagen markert. Vårprogrammet gjekk frå til Både Verdas poesidag med Stein Torleif Bjella og konsert med Frode Grytten Beat Band blei publikumssuksessar med fulle hus. Diktardagen blei markert for 26. gong på Hardanger folkemuseum på Utne den Haustprogrammet byrja den med markering av Hauges fødselsdag og oppvarming til Ulvik poesifestival. For første gong vitja poeten Gro Dahle Ulvik, og hadde fullt program med to arrangement i skulen, skrivekurs for vaksne og forfattarmøte med 28

29 opplesing og samtale. For første gong samla familiedagen over 50 besøkande Program Vinje-senteret Vinje-senteret hadde fire eigne arrangement i 2018, utanom Litteraturdagane i Vinje og ei rekkje samarbeidsarrangement i løpet av feiringa av 200-årsjubileet til A.O. Vinje. Vinje-senteret hadde ei nasjonal rolle i gjennomføringa av Vinje-jubileet som informasjonsnav og formidlar av digitale ressursar og tinging av Vinje-produksjonar. Lag og organisasjonar frå heile Noreg sendte inn sine arrangement til Vinje-senteret, som resulterte i ein kalender på vinjesenteret.no med over 200 arrangement fordelt på heile landet. Under hovudmarkeringa av Vinje-jubileet i Vinje skipa Vinje-senteret til fire kulturfaglege arrangement på Vinjar samfunnshus laurdag 6. april, med 300 registrerte gjester fordelt på arrangementa Så sant som det er skrive med Hadle Reisæter, Vinje på talarstol og gullstol med Ottar Grepstad, Vinje i dikt og prosa med Vigdis Ystad, og Vinjes litterære kvinner med Margunn Vikingstad. 13 Kafé og utleige Omsetninga i kafeen i Aasen-tunet auka med 16 prosent frå i 2017 til i Drifta gav eit underskot på mot eit underskot på året før. Summane inkluderer utleige. Matsal utgjorde 52 prosent av omsetninga, mot 47 prosent året før. 21 prosent kom frå internomsetning, likt med året før (figur 13). Frå og med 2015 har Westre bakeri i Ørsta selt om lag Tunbrød frå Åsen, og Ole Ringdal på Hellesylt har selt om lag 952 kg Tunpølse frå Åsen. Grunnlaget for drifta var Langtidsplan kafeen nr Kafédrift Kafeen er ein integrert del av det samla publikumstilbodet i Aasen-tunet, skal drive kommersielt og gi viktige eigeninntekter. I år var Festspela frå 7. juni til 10. juni. Juni stod for 31 prosent av årsomsetninga for kafeen, mot 34 prosent i juni og juli året før. Festspeldagane gav kafeen eit sal på , mot året før. Då er internomsetninga ikkje rekna med. Kostnadsfaktoren er forholdet mellom sal og varekostnad. I 2018 var kostnadsfaktoren 33 prosent, mot 34 prosent året før. Denne faktoren har vore ganske låg og stabil over mange år Utleige Inntektene frå utleige av lokale til lukka og opne arrangement auka frå i 2017 til i Sal av mat og drikke og andre tenester kjem i tillegg. Talet på utleigearrangement gjekk opp frå 54 i 2017 til 60 i Figur kroner 14 Butikkar Omsetninga i dei fire butikkane i Aasen-tunet, Hauge-senteret, Vinje-senteret og nettbutikken Handlenett var på til saman , opp frå i Dette er ein auke på 14 prosent frå 2017 til Den samla butikkdrifta for dei tre butikkane i Aasen-tunet, Hauge-senteret og nettbutikken Handlenett gav eit underskot på 367, mot 284 året før. 29

30 Nettbutikken Handlenett stod for 13 prosent av brutto butikksal, mot 16 prosent året før. Ved utgangen av 2018 hadde Handlenett 7105 adresser, mot 7051 året før. Eit samla boksal på 747 stod for 49 prosent av omsetninga, mot 45 året før. Boksalet auka med 137 frå Samla varekjøp på 910 utgjorde 51 prosent av alle kostnadar, same som året før. Butikkane hadde i alt 1643 kurante varer ved årskiftet mot 1456 eit år tidlegare. Butikkane er ein integrert del av det samla publikumstilbodet i Aasen-tunet og Hauge-senteret og skal ha mykje å seie for eigeninntektene våre. Figur 14. Inntektsprofil butikkar kroner 14.1 Butikk Aasen-tunet Omsetninga minka med 2 prosent frå i 2017 til i Drifta gav eit underskot på , mot eit underskot på året før. Boksalet gjekk opp 7 prosent frå i 2017 til i 2018 og utgjorde 43 prosent av samla sal, same som året før. Som før om åra var Aasen-boksaren bestseljaren, men oppvaskklut med dialektord nærmar seg i sal eksemplar. Det årlege salet av festspelkrus er jamt høgt i sal kroner, og vi har selt godt med Aasen-magnetar samanlikna med året før. Dei fem bestseljarane stod for 20 prosent av samla butikksal (tabell 4). Tabell 4. Bestseljarar Aasen-butikken 2018 Sal kroner og eksemplar Aasen-boksarar Oppvaskklut med dialektord Aasen-magnetar Festspelkrus Handlenett med Aasen-sitat Generelt sel Aasen-butikken framleis meir barnebøker enn vaksenbøker, og vi tener på at dei fleste bokhandlane har eit dårleg utval av nynorske barnebøker. For vaksenbøker konkurrerer vi særleg med Haugenbok.no og nettbutikken til Samlaget. Nyare norsk skjønnlitteratur er vanskeleg å selje anna enn når forfattarane er til stades og signerer bøker. Elles set mange pris på å finne andre typar bøker her enn andre stader Butikk Hauge-senteret Omsetninga gjekk opp med 36 prosent frå i 2017 til i Drifta gav eit underskot på , mot året før. Boksalet auka med 32 prosent frå i 2017 til i 2018 og utgjorde 64 prosent av alt sal, mot 66 prosent året før. Hauge-senteret selde 162 Postkort med eplemotiv, og det meste av det som selde bra, var knytt til forfattarskapen til Olav H. Hauge. Hauge-senteret hadde ingen storseljar, men dei fem bestseljarane stod for 5,5 prosent av samla sal. Som venta var omsetninga i museumsbutikken på topp i sommarsesongen. Festival i september gjorde til at dette blei den beste salsmånaden dette året. Ser vi på enkeltmånadar som april (med omsetning lik null) ser vi kor nøye tala i butikken heng saman med besøkstala i utstillinga. (Besøkstala for april var på 50. Av desse var berre 14 prosent betalande gjester.) Julesalet i desember auka med 24 prosent frå 2017 til Største auken låg i november månad, sjølv om det var i desember vi hadde arrangement i museet. Besøkstala for utstillinga i november var låge. Slik sett kan vi sjå det som positivt at butikken i 2018 trakk fleire kundar på eiga hand, enn i Tabell 5. Bestseljarar Hauge-butikken 2018 Sal kroner og eksemplar Postkort eplesortar

31 Bokmerke Hauge Olav H. Hauge; Dikt i samling Hauge-magnetar Postkort Poesifestivalen Butikk Vinje-senteret Vinje-butikken blei etablert til hovudmarkeringa av Vinje-jubileet i Vinje april. Varelageret blei sett opp med Vinje-relaterte bøker og varer frå Aasen-tunet, og nokre lokale varer frå Vinje handverkslag som Vinjestav, nøkkelring, Blåmann-kort. Denne ambulerande butikken flytta rundt til dei aktuelle arrangementsstadane under jubileet, som Vinjar og Vinje-huset. Butikken var også i drift på Vinje-huset under landstreffet til Noregs mållag april. Same metodikk blei bruka under Litteraturdagane i Vinje, men då i regi av Aasen-tunet. Frå juni til august var det Vinje-relaterte varer i sal i Vinjestoga, som bøker av og om A.O. Vinje, Blåmann speledåse og Vinje-bokstøtte. Totalt sal av varer i Vinjestoga og i samband med arrangement var i Handlenett.no Bruttoomsetninga i nettbutikken Handlenett.no gjekk ned med 8 prosent frå i 2017 til i Nettbutikken stod for 15 prosent av det samla butikksalet, mot 14 prosent året før. Sal via telefon og e-post blir rekna med i den vanlege butikkdrifta. Grunna innføring av GDPR gjekk talet på aktive kundeadresser ned med heile 71 prosent frå 1369 i 2017 til 402 i Ordretalet gjekk opp med sju prosent frå 464 til 495, medan omsetninga per ordre minka frå 476 i 2017 til 412 i I 2018 selde nettbutikken mest av Aasenboksarar, oppvaskklut med dialektord, korthaldar med Aasen-ordtak og Bø og Bæ-dokker. Ved årsskiftet kunne nettkundane velje mellom 1996 varer, mot 2026 varer ved utgangen av Kvar månad var i gjennomsnitt 1332 gjester innom nettbutikken, mot 1273 året før. Førjulssalet stod for 33 prosent av årsomsetninga november 17 prosent og desember 17 prosent av årsomsetninga, mot 21 og 24 prosent året før. I 2018 kom 25 prosent (38 prosent i 2017) gjennom søk, 31 prosent (33) var direkte trafikk, og 44 prosent (23) av kundane kom via peikarar frå andre nettstader. Av dei sistnemnde kom 83 prosent (89) frå våre eigne nettstader. Desse stod for 36 prosent (32) av omsetninga i nettbutikken. Kjøpsfrekvensen måler kor mange som går vidare frå å kome inn på nettbutikken til å gjennomføre kjøp. Denne kjøpsfrekvensen var i 2018 på 3,1 prosent i Handlenett.no, mot 3,0 prosent i Vi bruker MailChimp til å administrere og sende ut nyheitsbrev. I 2018 sende vi ut 20 nyheitsbrev gjennom denne tenesta, mot 10 året før Nye varer Aasen-tunet produsert eit nytt sitjeunderlag i ull frå Røros Tweed, denne gongen i grønt med sitat av A.O. Vinje: «No ser eg atter slike fjell og dalar som dei eg i min fyrste ungdom såg». Festspelkrus og -t-skjorte hadde i år tekst av Marit Eikemo. Av desse selde festspelkruset best. Hauge-butikken laga ein ny turkopp i emalje med illustrasjon av Ulvik-fjellet Vassfjøra og med sitat av Olav H. Hauge. Butikken produserte også ein ny plakat med utgangspunkt i eit utvalt motiv frå serien med eplepostkort som vi laga i Vinje-senteret laga ein ny boksar: «Storegut». 87 Storegut-boksarar blei selde i Varelager Etter nedskriving for ukurans var den samla lagerverdien , mot året før. No er Vinje-senteret med i desse tala. Vi har jamleg skrive ned varelageret for ukurans for å hindre at fiktive verdiar byggjer seg opp. I 2018 skreiv vi ned lagerverdien med , mot året før. 31

32 Etter dette utgjorde verdien av butikklageret 80 prosent av nettoomsetninga i butikkane i 2018, mot 79 prosent året før. Bøker utgjorde 42 prosent av samla varelagerverdi, mot 29 prosent året før. Ved årsskiftet hadde Aasen-butikken dermed 1254 kurante varer på lager, mot 1149 året før. Hauge-butikken hadde 73 kurante varer på lager, mot 67 året før. Vinje-butikken hadde i sitt fyrste år ein lagerverdi på og ingen ukurante varer på lager. 15 Digitale tenester I 2018 opna Nynorsk kultursentrum nettstadene nynorsk.no og litteraturdagane.no og opna konto for Vinje-senteret på Instagram, tok over Litteraturdagane i Vinje og etablerte Nynorsk lesedøgn på Facebook. Med det hadde Nynorsk kultursentrum i 2018 ti nettstader og 15 kontoar i sosiale medium. Handlenett.no er omtalt i kapittel 14. Talet på økter auka med 18 prosent frå i 2017 til i Desse såg på sider, mot året før (figur 15). Aasentunet.no fekk ein engelsk versjon i 2015, haugesenteret.no til sommaren 2016, og allkunne.no har artiklar om Ivar Aasen, Olav H. Hauge, Aa.O. Vinje, Tarjei Vesaas, Halldis Moren Vesaas, Aslaug Vaa, norsk, nynorsk, bokmål, om nynorskpressa i Amerika og nynorsk litteraturhistorie på engelsk. Figur 15. Bruk av nettstadene Absolutte tal Det vi digitaliserer og publiserer, overlappar ikkje det arbeidet Nasjonalbiblioteket gjer. Grunnlaget for arbeidet var Langtidsplan digitale tenester nr Nettstader i utvikling og bruk Nettstadene våre er utvikla over tid og blei opna på desse tidspunkta: Aasentunet.no Tunkatten.no Allkunne.no Haugesenteret.no Festspela.no Handlenett.no Poesifestivalen.no Vinjesenteret.no Litteraturdagane.no Nynorsk.no Nynorsk kultursentrum gjorde i 2017 avtale med Norsk Målungdom om å kjøpe domenet nynorsk.no, og tok det i bruk i Førebels er nynorsk.no ikkje utnytta i særleg grad, men er viktig for framtidig nettstruktur, som er under planlegging Allkunne.no Som allment digitalt oppslagsverk treng Allkunne gode tekniske løysingar til å presentere stoffet på, både tekst, bilete og anna audiovisuelt innhald. I 2018 kom allkunne.no med nye funksjonar tidslinjer og sitatfelt som utvidar måten å formidle på. Nettstadløysinga som blei lansert i 2015 fungerer godt og gir rom for utvikling og tilpassing. Allkunne er tilrettelagt som godkjent, digitalt hjelpemiddel til eksamen. 32

33 Ved utgangen av året hadde Allkunne publisert artiklar, mot året før, og sletta 666 artiklar. Allkunne no hadde unike brukarar og sidevisingar, mot og året før. Både i innhald og bruk var allkunne.no den største nettstaden vår også i Allkunne er største nordiske oppslagsverket i sosiale medium. Innhaldet er omtalt i kapittel Aasentunet.no År for år har vi bygt ut aasentunet.no. Hausten 2018 publiserte vi ein serie institusjonshistoriske artiklar i høve 25-årsjubileet til Nynorsk kultursentrum. Digital publisering av Fedraheimen er det største enkeltprosjektet på nettstaden. Ved utgangen av 2018 var 15 av 15 årgangar publiserte med 8545 artiklar. Arbeidet med å publisere tekstar frå fleire nolevande eller nyare forfattarar held fram i Aasentunet.no hadde unike brukarar og sidevisingar, mot og året før Festspela.no Her er informasjon om utøvarar og program, billettsal, praktisk informasjon til publikum, presse og frivillige, og arkiv med dokument frå tidlegare festspel. Festspela.no hadde unike brukarar og sidevisingar, mot 7334 og året før Tunkatten.no Nettstaden er eit aktiviserande formidlingstilbod for barn i alderen 5 12 år om nynorsk språk og litteratur. Nettstaden opna i ny drakt med responsiv og universelt utforma nettbunad. Nettstaden inneheldt ved utgangen av 2017 mellom anna 13 originaltekstar om Lurivar av ulike forfattarar, blogg, lydbøker med utdrag frå 15 nynorske barnebøker, ordliste og boktips. Der var 73 songar med lydfiler og notar i Tunkattens songbok. Born sende også inn spørsmål til nettstaden. I desember hadde Tunkattens adventskalender 4480 gjester mot 1321 året før. Publikum kunne laste ned og spele av lydfiler gratis, og vi dekte som før Tono-avgifta. Tunkatten.no hadde unike brukarar og sidevisingar, mot og året før Haugesenteret.no I hovudsak blei nettstaden nytta til å informere om arrangementstilbod, kulturarrangement og utstillingar. Det blei også publisert lyrikkfaglege artiklar om lyrikk og litteratur og akademisk arbeid. Formidlingsartiklar om lyrikk blei presentert kvar månad under «Månadens bok» og «Drypp frå boksamlinga». I 2018 lanserte vi også «Mitt Hauge dikt». Besøkjande lyrikarar og songlyrikarar som vitjar senteret i løpet av året presenterer her sitt favorittdikt av Hauge. Under fana for «Barn og unge» lanserte vi ei digital utgåve av Poesiverkstaden. Her ligg skrivetips frå 4 ulike forfattarar. Tipsa er meint å brukast i skulesamanheng eller for dei som likar å skrive på fritida. Hauge-senteret hadde unike brukarar og sidevisningar i 2018, mot unike brukarar og sidevisningar året før Poesifestivalen.no Her er informasjon om utøvarar og program, billettsal, praktisk informasjon til publikum, presse og frivillige og presentasjon av årets diktantologi med 10 nyskrivne dikt i dialog med festivalteam og Olav H. Hauge. Poesifestivalen hadde 8382 unike brukarar og sidevisningar, mot 8682 unike brukarar og sidevisningar for Vinjesenteret.no Strukturen er som for dei andre nettstadene, men framsida er tilpassa det faktum 33

34 at vi førebels er utan slikt som opningstider og billettprisar. I staden henta vi fram dei viktigaste delane av prosjektplanen for Vinje-senteret. I 2018 var vinjesenteret.no nettstaden for Vinje-jubileet 2018, med nasjonalkalender for alle Vinje-relaterte arrangement, jubileumsnyhende, ressursar for arrangørar, informasjon om den nasjonale, regionale og lokale jubileumsnemnda og ei samling av unike, nyproduserte Vinje-tekstar frå forfattarar, akademikarar, journalistar og kulturfolk frå heile landet. I 2018 besøkte 8360 unike brukarar nettstaden, mot 3931 året før Litteraturdagane.no Strukturen er som for dei andre festivalnettstadene, med informasjon om utøvarar, program, billettsal, praktisk informasjon, presse og frivillige. Frå september 2018 besøkte 190 unike brukarar nettstaden. Det blei ikkje lagt inn sporing på nettstaden før medio september Besøket før festivalen i august er ikkje med Besøk og brukarar 53 prosent (56 prosent i 2017) av alle brukarane på nettstadene kom til nettstadene gjennom søkjemotorar. 25 prosent (22) kom direkte inn på nettstadene, medan 22 prosent (22) kom via peikarar frå andre, som Facebook. Allkunne.no er inkludert frå Det skil seg mykje kvar brukarane til ulike nettstader kom frå. Alle nettstadene hadde i 2018 størst trafikk frå søkjemotorar, men festivalnettstadene, tunkatten.no og handlenett.no hadde ei likare tredeling enn avdelingsnettstadene, som hadde klart flest besøk frå søkjemotorane. (I 2017 gjekk fleire direkte inn på festivalnettstadene, Handlenett.no og Tunkatten.no enn via søkemotorane, medan Allkunne, Aasentunet.no og Haugesenteret.no fekk fleire via søkemotorar. Kvar nettbrukar såg i gjennomsnitt på 3,0 sider per økt i 2018, mot 3,2 sider året før. Det var store skilnader mellom dei ulike nettstadene, men eit mønster der musea og Allkunne har lågt tal, festivalane, nettbutikken og Vinje-senteret noko høgare og tunkatten mykje høgare (tabell 6). Tabell 6. Sidevisingar etter nettstad Gjennomsnitt per brukar Aasentunet.no 2,2 2,2 1,8 1,8 Haugesenteret.no 2,0 2,1 1,8 1,9 Vinjesenteret.no - 2,0 1,8 3,1 Allkunne.no 2,3 2,3 1,9 1,8 Festspela.no 2,4 3,4 3,7 3,3 Poesifestivalen.no 1,3 4,2 2,3 3,7 Tunkatten.no 8,3 11,5 8,1 5,7 Handlenett.no 4,9 6,5 4,4 3,6 Litteraturdagane.no 1,9 Godt og tilgjengeleg fagstoff er ein del av grunnlaget for nettstadene. Dei største brukarane er skular over heile landet. Mange elevar, studentar, lærarar og andre fagfolk finn tilbod på nettstadene våre som dei ikkje finn andre stader. Det er også grunnen til at sidene om Ivar Aasen var mellom dei mest populære på nettstadene i 2018 med gjester på opningssida. Tunkattens songbok hadde i økter (31 216). I 2018 var det avspelingar og 9348 nedlastingar frå denne songboka, mot og 4049 året før. For festivalane skilde programsidene seg ut, på Haugesenteret.no var det Bodil Cappelens utvalde dikt, og på Aasentunet.no songen «Det lyser i stille grender». På Vinjesenteret.no er det Vinje-jubileet som har fått mest merksemd, og på Allkunne.no artikkelen om Ivar Aasen. 16 Kommunikasjon Kommunikasjonskostnadene utanom løn auka med 55 prosent frå i 2017 til i Dette utgjorde 6,7 prosent av samla kostnader, mot 5,1 prosent året før. Vi sende ut 125 pressemeldingar, mot 99 i Ulvik poesifestival, Litteraturdagane i Vinje, NK-jubileum og direktørskifte var hovudårsakene til auken. Ivar Aasen, Olav H. Hauge og A.O. Vinje er skilt ut i ein eigen tabell, så tala for ulike 34

35 sider av verksemda vår inkluderer avdelinga, festival og leiarar. Ulike sider av verksemda vår blei omtalt i 6016 registrerte artiklar og oppslag i norske massemedium, mot året før (figur 16 a og b). I 2016 var talet Vi praktiserte også i 2018 open informasjon og svara på alle dei spørsmåla som kom. Figur 16a. Medieomtale Tal medieklipp Figur 16b. Medieomtale Tal medieklipp Medieomtale , tal medieklipp AASEN-TUNET Gaute Øvereng Dei nynorske festspela Aasen-tunet / Aasentunet ALLKUNNE Medieomtale , tal medieklipp A.O. Vinje / Aasmund Olav H. Hauge Ivar Aasen eksemplar, mot året før. Av dette stod Hauge-senteret for eksemplar, Aasen-tunet for , Vinje-senteret for og administrasjonen for 854. Grunnlaget for arbeidet var Langtidsplan for kommunikasjon nr Mediedekning Mest omtalt av institusjonane våre var Aasen-tunet, før Nynorsk kultursentrum, Ottar Grepstad, Dei nynorske festspela, Haugesenteret, Allkunne og Vinje-senteret. Av norske litteraturfestivalar vi undersøkte, var vi blant dei mest omtalte med Dei nynorske festspela (300). Bjørnsonfestivalen låg over med 314 og Norsk litteraturfestival under med 296. Aasen-tunet var omtalt 620 gongar, Prøysenhuset 557, Aukrustsenteret 296 og Hamsunsenteret 167. Noregs Mållag var omtalt om lag dobbelt så mange gonger som Aasen-tunet. Ivar Aasen blei omtalt 2046 gonger, mot 1962 året før. Olav H. Hauge blei omtalt 618 gonger, mot 514 året før. Aasmund Olavsson Vinje blei omtalt 906 gonger, mot 272 året før. Over tid viser omtalane at poesi blir mykje meir brukt enn lyrikk, og nynorsk blir omtalt dobbelt så mange gonger som dialekt. I 2018 registrerte vi 7525 oppslag om nynorsk, mot 6750 året før. Tilsvarande tal for dialekt var 3795 og Presse og kringkasting Alt i alt sende vi ut 125 pressemeldingar, mot 99 i Dei aller fleste blei også publiserte på nettstadene og i sosiale medium. 61 av meldingane var frå Aasen-tunet, 8 frå Vinje-senteret og 22 frå Hauge-senteret. Nynorsk kultursentrum sende ut 32 pressemeldingar i 2018 og Allkunne to. I samarbeid med Noregs Mållag og LNK abonnerte vi på medieklipp frå Retriever Trykksaker I 2018 gav Aasen-tunet ut to nummer av meldingsbladet Symra, i januar og september. Dei blei trykte i 5000 og 6500 eksemplar Det samla opplaget for trykksaker var 35

36 og distribuert til fast adresseliste og til faste utleveringsstader i ti kommunar. Dei nynorske festspela hadde i 2018 same grafiske profilen på alle trykksakene, utvikla av formgivar Thomas Lewe. Festspelavisa var som tidlegare år eigenprodusert avis på 32 sider i fire fargar. Avisa blei trykt i eksemplar, mot året før. Den blei spreidd som innstikk i heile opplaget til Sunnmørsposten 24.5., som innstikk i Møre Nytt 28.5., og lagd ut i butikkar og andre samlingsstader i regionen. Ein programfaldar blei spreidd i eksemplar til alle husstandar og eit utval samlingsstader i dei ti næraste kommunane. Festspelplakaten blei trykt i 1200 eksemplar i fleire format og send til mellom andre bibliotek, kulturhus og rådhus i utvalde kommunar. Hauge-senteret gav ut to utgåver av meldingsbladet Onen, i januar og august. Begge blei trykte i 9000 eksemplar. Onen blei spreidd som innstikk i Avisa Hordaland (om lag 7000 husstandar) og til bibliotek, turistinformasjonar, tenestetorg, kafear og reisemål i Hardanger og på Voss. Bladet blei også lagt ut på Bergen offentlege bibliotek og andre utvalde kulturarenaer i Bergen. Reisemålsbrosjyrane blei distribuert til alle reiselivsaktørar i Hordaland. I tillegg låg brosjyren framme på alle romma i Brakanes hotell og konferansesenter. Hotellet nyttar også brosjyren i mapper til kundegrupper og anna marknadsføring av Ulvik. Til Ulvik poesifestival blei det trykt opp 200 plakatar og programbrosjyrar, som blei distribuerte regionalt og lokalt. Til poesiverkstaden «Olav H. og eg» blei det trykt opp 1000 brosjyrar. Vinje-senteret produserte meldingsbladet Dølen for første gong eksemplar blei distribuert til husstandar i Vinje. Litteraturdagane i Vinje hadde eit programhefte i 8500 eksemplar, som blei distribuert til husstandar i Vinje og på sentrale møtestader. Administrasjonen laga eit 25-års jubileumshefte i 400 eksemplar, som blei gitt som gåve til alle gjester jubileumsdagen. Utgreiinga «Diktarar og dialektar.» blei trykt i 200 eksemplar og «Aasen-bibliografien» trykt i 150 eksemplar. «Language museums of the world» blei trykt i 100 eksemplar Annonsering Alle arrangementa i Aasen-tunet blei annonserte i lokalavisene Møre, Møre-Nytt, Vikebladet, Vestlandsnytt og Fjordingen, og utvalde arrangement blei annonsert på Facebook. For Dei nynorske festspela brukte vi om lag to tredelar av annonsebudsjettet lokalt og ein tredel i riksmedium. Aasen-tunet var også i 2018 med i Ørsta Reiselivslag og Destinasjon Ålesund & Sunnmøre si marknadsføring av regionen. Til arrangementa på Hauge-senteret trykte vi plakatar som blei spreidde i nærmiljøet. Arrangementa blei annonserte i Avisa Hordaland og på gratissida «Det skjer» i Bergens Tidende. Hauge-senteret er medlem i Destinasjon Hardanger. Ulvik poesifestival blei i større grad marknadsført i sosiale medium og mindre i trykte medium i Litteraturdagane i Vinje annonserte i Vest-Telemark Blad og Varden. I tillegg blei det annonsert i sosiale medium som Facebook og Instagram. Dei tre festivalane hadde fellesannonse i programbladet for litteraturfestivalen i Lillehammer Sosiale medium og strøyming Talet på følgjarar i sosiale medium auka med 16 prosent frå i 2017 til i Desse fordelte seg med følgjarar på sju Facebook-kontoar, 3893 likarar på tre Twitter-kontoar og 1380 følgjarar på tre Instagramkontoar. Både Aasen-tunet, Hauge-senteret og Vinje-senteret har kontoar på Facebook, Instagram og Twitter (ikkje Vinje), og er mest aktive i marknadsføringa av aktivitetar og drypp frå utstillingane på Facebook og Instagram. 36

37 Meldingskanalen Twitter blei i 2018 mest brukt til å spreie pressemeldingar med politisk innhald, utdrag frå talar, innlegg, debattar og foredrag under Festspela Reiselivssamarbeid Som medlem i Ørsta reiselivslag og i Destinasjon Ålesund og Sunnmøre er Aasen-tunet nemnt som reisemål i brosjyrar og anna trykt og digitalt materiell frå reiselivslaga. Frå marknadsfører selskapet seg på nynorsk, både digitalt og på trykk. Nynorsk kultursentrum tok initiativ til denne endringa i Aasen-tunet var med på Bygdeturismekampanjen, ein del av ein Noregskampanje til Innovasjon Norge for å profilere Noreg som feriemål for folk busett i Noreg. Hauge-senteret er medlem i Reisemål Destinasjon Hardanger Fjord og Ulvik destinasjon med omtale i Hardanger Guiden Logo- og profilprogram Litteraturdagane i Vinje fekk i 2018 logo og profilprogram i same utforming som dei andre avdelingane og festivalane. Arbeidet med å lage i meir utfyllande profilhandbok, som skal gjere det enklare for fleire å bruke profilmalen rett, blei sett i gang hausten Gjester Med tre festivalar og høg aktivitet i avdelingane var 2018 det året med nest flest gjester nokon gong, gjestetalet auka med 39 prosent frå i 2017 til i Aasen-tunet hadde gjester mot året før og i Hauge-senteret hadde gjester mot 6915 året før og i Vinje-senteret hadde 3594 gjester mot 168 gjester året før og 1350 i Vi hadde fleire gjester enn året før på eigne arrangement, festivalar og i utstillingar, men færre på skuleturnear og utleigeprogram enn året før (figur 17). Figur 17. Gjesteprofil Absolutte tal Truleg er vi eit av musea i Noreg med størst del barn og unge blant gjestene. I 2018 var 37 prosent av gjestene barn og unge, mot 50 prosent året før. Ved utgangen av året hadde Nynorsk kultursentrum hatt gjester og brukarar Gjesteprofil I 2018 kom 81 prosent av gjestene til festival, utstillingar eller skulesekk-framsyningar, mot 80 prosent året før. Skulesekkframsyningane stod for 19 prosent (32 prosent i 2017) av gjestene, utstillingane for 26 prosent (33), Dei nynorske festspela for 21 prosent (15), Ulvik poesifestival for 12 prosent, og Litteraturfestivalen i Vinje for 6 prosent. Gjestene fordelte seg annleis utover året enn i 2017, og sommarsesongen med to festivalar var best (tabell 7). Aktivitetsprofilen vår gjer at gjestene likevel kjem meir jamt gjennom året enn tilfellet er for mange andre museum. Tabell 7. Prosentfordeling gjester etter sesong Vår Sommar Haust

38 17.2 Marknadsposisjon 2016 Den siste nasjonale museumsstatistikken som er gitt ut er museumsstatistikken for Rekna i gjester er vi ein liten institusjon i Noreg og ganske middels i Møre og Romsdal. I digitale tenester er vi blant dei store. I 2016 hadde 109 museumseiningar 11,3 millionar gjester. Av dette stod vi for 0,4 prosent, mot 0,2 prosent året før. Seks museumseiningar i Møre og Romsdal hadde gjester. Av dette stod vi for 10,9 prosent, mot 5,9 prosent året før. Musea i heile landet hadde 13,3 millionar brukarar på nettstadene sine. Av dette stod vi for 3,1 prosent, mot 2,3 prosent året før. Musea i Møre og Romsdal hadde brukarar på eigne nettstader. Av dette stod vi for 55 prosent, mot 34 prosent året før. Tabell 8. Barn og unge gjester Prosent av alle gjester Nynorsk kultursentrum Møre og Romsdal Noreg Barn og unge utgjer ein mykje større del av gjestene våre enn for musea i Møre og Romsdal og for heile landet (tabell 8). Dette gjeld også dei som var med i pedagogiske tilbod (tabell 9). Tabell 9. Pedagogisk verksemd for barn og unge Prosent av alle gjester Nynorsk kultursentrum Møre og Romsdal Noreg Gjesteundersøking I 2018 gjennomførte vi nye publikumsundersøkingar i sommarsesongen i Aasen-tunet, ved Ulvik poesifestival og under Litteraturdagane i Vinje 17.4 Opningstider Opningstidene for Aasen-tunet har, med små justeringar, vore dei same sidan opningssesongen, med utvida opningstider under Dei nynorske festspela, og ope enkelte dagar i dei store høgtidene: : mån fre 10 16, søn : mån fre 10 17, laur og søn Hauge-senteret hadde desse opningstidene: : tys fre : laur og søn : laur Vinjestoga var open frå 1.6 til med desse opningstidene: Billettsystem og prisar Den etablerte prismodellen blei ført vidare med berre små endringar i Aasen-tunet og Hauge-senteret hadde dei same prisane: Vaksne 100,00 Barn og unge 6 16, og studentar 50,00 Honnør 70,00 Familie (inntil to vaksne) 220,00 Grupper (minst 15 personar) 70,00 Skuleklassar 20,00 Tillegg utanom opningstid 25,00 Alle festivalgjester hadde fritt tilgjenge til basisutstillingane. Billettprisane i Vinjestoga var: Vaksne 80,00 Barn 40,00 Honnør, student, grupper 60,00 Familie 200,00 Vi har like sidan opningssesongen lagt vekt på å venje publikum til at kvalitet kostar og at dei skal få valuta for pengane. Samstundes skal tilbodet vårt romme høveleg mange arrangement som er gratis eller kostar svært lite. For enkeltarrangement varierte prisane i 2018 frå 0 til 400 kroner, noko meir enn i Dei nynorske festspela, Litteraturdagane i Vinje og Ulvik Poesifestival hadde både gratistilbod, svært rimelege arrangement og nokre dyrare. Publikum kunne løyse festivalpass med tilgjenge til alle arrangement til 1600 kroner på alle dei tre festivalane. 38

39 18 Økonomi Driftsinntektene auka med 14 prosent frå til Driftskostnadene auka med 19 prosent frå til Med resultatet i 2018 er eigenkapitalen over 4,6 millionar ekskludert vedlikehaldsfondet. Eigenkapitalen passerte ein million så seint som i 2011 og to millionar i Resultat Drifta gav eit resultat på mot året før Vedlikehald og investeringar Dei vedlikehaldsoppgåvene vi meinte var nødvendige, blei gjennomførte i Vi gjorde også større investeringar i ny infrastruktur for tunkatten.no, restaurering av Ivar Aasen-museet frå 1898 og kontor i Steinhuset. Trass i slike store investeringar auka avskrivingskostnadene berre frå i 2017 til i 2018, og likviditeten blei styrt godt gjennom heile året Driftsinntekter Rekneskapsført driftstilskot frå Kulturdepartementet blei redusert med 1 prosent frå til grunna manglande løyvingar frå Vinje-fondet. Offentlege prosjekt- og driftstilskot elles auka til frå med 79 prosent. Tabell 12. Profil driftsinntekter Prosent Stat Fylke Kommunar Marknad Billettsal, sal av varer og tenester, utleige og sponsoravtalar m.m. utgjer marknadsinntektene. Desse auka frå til Medrekna inntektsførte øyremerkte midlar til Vinje-fondet og Allkunne utgjorde ordinært driftstilskot frå Kulturdepartementet 61 prosent i 2018, mot 68 prosent året før Driftskostnader Kostnadene auka meir enn inntektene i Året var offensivt, med storslått jubileumsfeiring og fleire omfattande og kostbare tilsetjingsprosessar. Figur 18. Kostnadsprofil Prosent Samla lønskostnader auka med 23 prosent frå til Offentlege refusjonar blei redusert frå kr til kr. Dette blei i stor grad brukt til å tilsetje prosjektmedarbeidarar for å løyse dei aktuelle oppgåvene. Nynorsk kultursentrum har vore medlem i Statens pensjonskasse sidan Pensjonskostnadene var på mot året før. Dette utgjorde 3 prosent av kostnadene. Vi kjøpte varer og tenester for mot Dette utgjorde 17 prosent av kostnadene, mot 29 året før. Reisekostnadene auka med 40 prosent frå til etter ein kraftig nedgang, med berre ein festival, og ingen festival i Hardanger eller Vest-Telemark i Reisekostnaden er lågare i 2018 enn han var med to festivalar i 2016 og Drifts- og prosjekttilskot 39