SAKSFRAMLEGG. Sakshandsamar: Arnstein Nupen Arkivsak: 2016/1799 Løpenr.: 12625/2016

ØRSTA KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Arnstein Nupen Arkivsak: 2016/1799 Løpenr.: 12625/2016 Utvalsaksnr. Utval Møtedato Samfunnsutvalet Ørsta formannskap Ørsta kommunestyre GEBYR SEKSJON TEKNISKE TENESTER 2017 TILRÅDING TIL VEDTAK: 1. ÅRSGEBYR FOR FEIING OG TILSYN 2017 Med heimel i brann- og eksplosjonsvernloven 28. 2. ledd vert det kravd gebyr for gjennomføring av lovbestemt feiing og tilsyn i Ørsta kommune. Grunngebyret blir auka med 5 % frå kr. 481,- til kr. 505,- i 2017 Kommunestyret vedtek fylgjande forskrift for 2017: BETALINGSREGULATIV FOR FEIING OG TILSYN FRÅ 01.01.2017. (Alle prisar er inkl.mva) 1. Vanleg bustadhus,skule,forsamlingshus o.l. kr. 505,- For pipeløp utover 1, betalast halv avgift i tillegg pr. stk. Gebyret er pr. bueining i fleirmannsbustadbygg (seksjonert bueining/bueining i burettslag/bueining i fleirbustad med eige gnr/bnr.) 2. Fabrikkpipe kr. 750,- 3. Timesats kr. 645,- pr. person. Timesats blir nytta ved arbeid utanom pålagt feiing og tilsyn. Til dømes for kontroll av røykkanal etter pipebrann, reingjering av oljefyringsanlegg m.m.

2. GEBYR FOR UTRYKKING TIL IKKJE NAUDSYNTE BRANNALARMAR Gebyr for ikkje naudsynte alarmar vert uendra med kr. 5.300 pr. utrykking. Med ikkje naudsynt alarm vert meint: Alarm som gjer at det vert utrykking pga. teknisk feil på anlegget. Alarm som gjer at det vert utrykking pga. arbeid på alarmanlegget der 110- sentralen ikkje er varsla. Alarm som gjer at det vert utrykking pga. arbeid med bygningar og vedlikehald, der 110-sentralen ikkje er varsla på førehand. Alarm som gjer at det vert utrykking grunna spesiell aktivitet som til dømes bruk av scenerøyk, vassdamp, etc. der 110-sentralen ikkje er varsla på førehand. Talet på ikkje naudsynte alarmar: Eigar/verksemd/kunde som har avtale knytt til 110-sentralen kan ha 2 utrykkingar som ikkje er naudsynte pr. år utan at det fører til gebyr. Frå og med ikkje naudsynt alarm nr. 3 pr. år vert kunde fakturert etter gjeldande betalingsreglement i kommunen for kvar ikkje naudsynt alarm der brannvernet utfører tenester. 3. GEBYR FOR VATN OG AVLØP 2017 I medhald av lov 16 mars 2012 om kommunale vass- og avløpsanlegg 3, 4 og 5 vert det fastsett følgjande endring i gebyr for 2016 til 2017, avrunda til næraste tikrone: Årlege gebyr for vatn aukast med 1 %, Årlege gebyr for avløp aukast med 0 % Tilknytingsgebyr og vassmålarleige aukast med pris- og lønsvekst 2,50 % Nytt gebyr for manglande vassmålaravlesing innan tidsfrist, kr 750,- 4. GEBYR BYGGESAK 2017 FORSKRIFT OM GEBYRREGULATIV FOR FORVALTNINGSTENESTER ETTER PLAN- OG BYGNINGSLOVA Regulativet er heimla i plan- og bygningslova 33-1 Dette gebyrregulativet er revidert den 23.09.2016, og erstattar gebyrregulativ som vart vedteke 10.12.2015 sak 119/15. Gebyret vert gjort gjeldande frå 01.01.2017. A Generelle reglar A.1 Betalingsplikt Den som får utført tenester etter dette regulativet, skal betale gebyr i samsvar med satsane og retningslinene i regulativet. Gebyrkravet skal rettast mot tiltakshavar, rekvirent eller den som har bede om å få utført aktuelt arbeid. Det skal betalast fullt saksgebyr sjølv om søknaden vert avslegen. Det skal ikkje betalast gebyr av delar av søknad som ikkje er realitetshandsama.

A.2 Gjeldande regulativ Gebyra skal reknast ut etter det regulativet som gjeld den datoen kommunen tok i mot ein tilfredsstillande søknad, eller rekvisisjon. Det vil seie at dokumenta stettar dei minimumskrava som er kravd i forskrift. Der eit tiltak er eit kombinasjonstiltak med fleire ulike og sjølvstendige brukseiningar, skal det betalast gebyr per eining. Unntak er vist i B.3.2.1 b og c. Opprekninga av tiltak under B.3.1 og B.3.2 er ikkje uttømmande. Kommunen fastset i alle søknadssaker kva punkt i regulativet gebyret skal reknast ut etter. A.3 Betalingstidspunkt Alle som får utført tenester etter dette regulativet skal betale gebyr. Gebyret skal utsendast snarast etter at vedtak eller oppgåve er gjort. Kommunen kan krevje at gebyret er betalt før kommunen si sakshandsaming tek til. For arbeid som skal betalast etter brukte timeverk, skal kommunen ved krav om førehandsbetaling stipulere gebyret. Når kommunen sine arbeid er fullført, skal kommunen rekne ut det endelege gebyret og skrive ut tilleggsrekning eller betale attende for mykje betalt gebyr. A.4 Urimelege gebyr Dersom gebyret er klart urimeleg i forhold til dei prinsipp som er lagt til grunn, og det arbeidet og dei kostnadar kommunen har hatt, kan administrasjonssjefen eller den han/ho har gjeve fullmakt, av eige tiltak fastsetje eit høveleg gebyr. Fullmaktshavar kan under same føresetnad og med bakgrunn i grunngjeven søknad frå den som har fått krav om betaling av gebyr, fastsetje eit redusert gebyr. Avgjerd etter søknad om reduksjon av gebyr kan påklagast etter reglane i forvaltningslova. A.5 Fritak for gebyr Når særlege grunnar tilseier det, kan kommunen heilt eller delvis gje fritak for kommunale gebyr i ei konkret sak. A.6 Klage Fastsetjing av gebyr i ei einskild sak etter regulativet, kan ikkje påklagast, jf. 40 i forvaltningslova. Kommunen si avgjerd etter søknad om reduksjon av gebyr kan påklagast etter reglane i forvaltningslova. Enkeltvedtak etter dette regulativet kan påklagast. Fylkesmannen er klageinstans. Klage på gebyrfastsetjing gir ikkje utsetjing av betalingsfristen. Klagefrist er 3 veker. B. Tiltakssaker (Bygge og anleggssaker) B.1.1 Mindre tiltak på bebygd eigedom som krev søknad og løyve etter PBL 20-2 B.1.1 Mindre tiltak på bebygd eigedom (jf PBL 20-4 og Byggesaksforskrifta 3-1) a. Tilbygg kr 4 900,- b. Oppføring, endring, m.v. av mindre frittliggande bygning kr 4 900,- c. Riving av mindre frittliggande bygning kr 2 900,-

d. Terrasse (inkl. utviding/endring) som ikkje er unnateke søknadsplikt kr 2 900,- e. Støttemur kr 4 900,- f. Bruksendring frå tilleggsdel til hovuddel innanfor ein bueining kr 4 900,- g. Skilt- og reklameinnretning kr 2 900,- h. Antennesystem kr 2 900,- B.1.2 Alminnelege driftsbygningar i landbruket (jf. PBL 20-4b og Byggesaksforskrifta 3-2) a. Oppføring, endring, riving m.v- bruksareal inntil 1000 m2 BRA kr 4 900,- b. Tilbygg - bygningens totale bruksareal inkl. tilbygg < 1000 m2 BRA. kr 4 900,- B.1.3 Mellombelse bygningar, konstruksjonar eller anlegg (jf PBL 20-4c) a. Oppføring av mellombels bygningar, konstruksjonar eller anlegg som ikkje skal plasserast for eit lengre tidsrom enn 2 år kr 4900,- B.1.4 Andre mindre tiltak (PBL 20-2 d) kr 4900,- B.2 Tiltak som krev søknad og løyve etter PBL 20-1 og 20-3 Saksgebyr for konstruksjon, anlegg og vesentlege terrengendringar, som er ein integrert del av ein byggesøknad, er medrekna i saksgebyret. B.2.1 Oppføring av bygning (PBL 20-1 a) a. Bustad og fritidsbygning (også rorbu) (Bygningstypekode 111-172 og 193-199) kr 13 800,- b. Bueining m. 2 til og med nr 5 i same bygning pr. bueining: kr 2 600,- c. Frå og med bueining m. 6 i same bygning pr. bueining: kr 1 500,- d. Garasje, uthus, naust (Bygningstypekode 181-182) inntil 100 m2 kr 4900,- e. Garasje, uthus, naust (Bygningstypekode 181-182) > 100 m2 kr 7 100,- f. Lagerbygning som ikkje inneheld andre funksjonar kr 9 700,- g. Kontor, forretning, industri, forsamling og offentlege bygg 1000 m2 BRA eller mindre kr 41 200,- h. Kontor, forretning, industri, forsamling og offentlege bygg over 1000 m2 BRA kr 49 000,- i. Andre bygningar 1000 m2 BRA eller mindre kr 46 300,- j. Andre bygningar over 1000 m2 BRA kr 48 700,- B.2.2 Tilbygg, påbygg, underbygg og plassering (PBL 20-1 a og d) For tilbygging av ny(e) bueining(ar) eller tilbygg, påbygg eller underbygg som vesentleg endrar eksisterande bygning, konstruksjon eller anlegg, skal det betalast gebyr som for nybygg. a. Bruksendring, tilbygg, påbygg eller underbygg. Bruksareal < 100m2 kr 8 500,- b. Bruksendring, tilbygg, påbygg eller underbygg, Bruksareal 101-200 m2 kr 11 700,- c. Bruksendring, tilbygg, påbygg eller underbygg, Bruksareal> 200 m2 kr 13 800,- d. Tilbygg, påbygg eller underbygg til rein lagerbygning kr 8 500,- B.2.3 Fasadeendring (PBL 20-1 c) For søknad som samstundes føreset endringar av eksisterande bygning, konstruksjon eller anlegg, skal det i tillegg til gebyr, betalast aktuelt gebyr for endringane. a. Fasadeendring kr 4 800,-

B.2.4 Riving av bygning, konstruksjon eller anlegg (PBL 20-1 e) a. Riving av bygning< 100 m2 kr 4 800,- b. Riving av bygning > 100 m2 kr 5 500,- B.2.5 Arealuavhengige tiltak (PBL 20-1 b,f, h-i og k-1) a. Bygningsteknisk innstallasjonar, installasjon eller rehabilitering/endring kr 4 900,- b. Skorstein, nyoppføring eller rehabilitering, inkl. eldstad kr 2 900,- c. Gjerde og innhegning kr 2 900,- d. Skilt eller reklameinnretning som ikkje tiltakshaver kan stå for sjølv. kr 4 900,- e. Mindre terrenginngrep, konstruksjonar og anlegg, veganlegg, parkering, damanlegg, flytebrygger, basseng, brønn, røranlegg o.l kr 4 800,- f. Vesentlege terrenginngrep, konstruksjonar og anlegg, veganlegg, parkering, damanlegg, flytebrygge, basseng, brønn, røranlegg o.l kr 13 500,- B.3 Godkjenning av foretak m.v. for ansvarsrett (PBL kapittel 22, 23 og 24) a. Handsaming av søknad om ansvarsrett som sjølvbyggar kr 1000,- b. Handsaming av søknad om lokal godkjenning pr. føretak kr 2500,- B.4 Dispensasjon (PBL kapittel 19) a. Dispensasjon handsama administrativt kr 7 000,- b. Dispensasjon handsama politisk kr 13 000,- c. Dispensasjon som gjeld utnytting, takform og høgder på bygningar i eldre reguleringsplanar der tiltaket er i samsvar med etablert praksis eller dispensasjon i LNFområde som gjeld mindre endringar på tiltak som allereie er etablert etter løyve frå kommunen, og der det ikkje er naudsynt å sende søknaden på høyring. kr. 4100,- B.5 Deling og grensejustering av grunneigedom eller festetomt/festepunkt (PBL 20-1 m) a. Frådeling og grensejustering kr 2 600,- B.6 Endringar i høve gitt løyye a. Mindre endringar i saker etter pbl 20-4 kr 2 200,- b. Mindre endringar i saker etter pbl 20-1 kr 3 300,- c. Større endringar utløyser ny handsaming B.7 Mangelfull søknad eller melding a. Gjennomgang og etterlysing av dokumentasjon i søknad som ikkje er korrekt eller inneheld den minimumsdokumentasjon som er kravd i forskrift kr 2 600,- B.8 Igangsettingsløyye Igangsettingsløyve, eit gebyr per løyve kr 3 600,- B.9 Ulovlege byggearbeid Ulovlege byggearbeid vert handsama i samsvar med plan- og bygningslova kapittel 32.

5. GEBYR FOR FORVALTNINGSOPPGÅVER - OPPMÅLING 2017 I medhald av matrikkelova 32 vedtek Ørsta kommunestyre forskrift om gebyrregulativ for forvaltningsoppgåver, oppmålingsgebyr 2017, gjeldande frå 01.01.2017.

Saksvedlegg: Sak og gebyrregulativet gjeldande for 2016 Uprenta saksvedlegg: Sjølvkostvurdering frå Momentum Selvkost AS for utgifter til vatn, avlaup og feiing Saksopplysningar: 1. ÅRSGEBYR FOR FEIING OG TILSYN 2017 Årsgebyr skal dekke kostnader med lovbestemt feiing og tilsyn med fyringsanlegg i bustadeigedomar og næringseigedomar. Feiing blir som hovudregel utført kvart 2. år. Vi har delvis innført behovsprøvd feiing slik at frekvensen kan variere med 1-4 år. Tilsyn vert utført kvart 4. år. Ved tilsyn blir det i tillegg til kontroll av fyringsanlegg, kontrollert røykvarslarar, sløkkeutstyr og rømningsvegar. I 2015 var avgifta for feiing og tilsyn av hus med ei pipe ut frå innrapporterte tal til Statistisk Sentralbyrå desse i ein del kommunar i nærområdet (kostratal er utan mva.): Ørsta Volda Ulstein Herøy Hareid Sande Vanylven Ålesund Landsgjennomsnitt 374 423 369 242 335 315 181 318 432 Kostratal viser at Ørsta sine gebyr er 13 % under landsgjennomsnittet. Utarbeidd prognose for gebyrinntekter tilseier at vi treng auke gebyra med 5 % til 2017. Det aller meste av utgiftene til feiing og tilsyn er lønskostnader. Sjølvkostfondet for feiing og tilsyn hadde pr. 01.1.2016: kr. 23 462,- Inkludert i kostnadene er blant anna 33 % administrasjon og i tillegg interne kostnader. Frå 2017 er det teke med kapitalutgifter og avskrivningskostnader på investeringar i nye kontor, garderober med naudsynt utstyr for oppfylle kravet til HMT. Dette er ein konsekvens av ombygging av brannstasjonen. Dei to tilsett feiarane vil kunne nytte rein/urein sone og garderober med utstyr i den nye brannstasjonen og får nye kontor i den gamle delen av rådhuset. Betalingsregulativet er ikkje endra utanom prisjustering. Fritak for avgift blir gitt til dei som ikkje har installert omn eller fysisk koblar omnane frå røykløpa. Fritak vert gitt for eit år om gongen. Vurdering og konklusjon: Grunngebyret for sjølvkostområde feiing og tilsyn blir auka med 5 % frå kr. 481,- i 2016 til kr. 505,- i 2017.

2. GEBYR FOR UTRYKKING TIL IKKJE-NAUDSYNTE BRANNALARMAR Verksemder som inngår avtale med 110-sentralen om automatisk alarmoverføring forpliktar seg til å halde anlegget i forsvarleg teknisk stand. Ved unødig alarm på grunn av uforsiktigheit eller liknande kan det lokale brannvesen krevje at utgiftene i samband med utrykkinga blir refundert. Med ikkje-naudsynt alarm vert meint: Alarm som gjer at det vert utrykking pga. teknisk feil på anlegget. Alarm som gjer at det vert utrykking pga. arbeid på alarmanlegget der 110- sentralen ikkje er varsla. Alarm som gjer at det vert utrykking pga. arbeid med bygningar og vedlikehald, der 110-sentralen ikkje er varsla på førehand. Alarm som gjer at det vert utrykking grunna spesiell aktivitet som til dømes bruk av scenerøyk, vassdamp, etc. der 110-sentralen ikkje er varsla på førehand. Talet på ikkje-naudsynte alarmar: Eigar/verksemd/kunde som har avtale knytt til 110-sentralen kan ha 2 utrykkingar som ikkje er naudsynte pr. år utan at det fører til gebyr. Frå og med ikkje-naudsynt alarm nr. 3 pr. år vert kunde fakturert etter gjeldande betalingsreglement i kommunen for kvar ikkje-naudsynt alarm der brannvernet utfører tenester. Gebyr for unødige alarmar vart innført i Ørsta frå 1.1.2014. Gebyret er sett utifrå kva kostnader vi faktisk har i gjennomsnitt for kvar utrykking, samt samanlikna opplysningar som er henta inn frå andre kommunar. Dette gebyret skal gjeld uansett kva tid på døgnet det er utrykking. Gebyret vart ikkje prisjustert i 2015. Det vart auka med 6 % (kr. 300,-) i 2016. Dette er om lag i samsvar med pris- og lønsauke på to år. Siste åra har det i snitt vore i overkant av 20 slike utrykkingar kvart år. Sjølv om fleire bygg er blitt kobla til alarmsentralen, så har tal unødige alarmar ikkje auka. Ein av grunnane til det er at gebyr er innført. Høgaste registrerte antall unødige alarmar på eit år er 40 stk. Ofte er det manglande rutinar i samband med arbeid i bygga som utløyser alarmen. Gebyret medverkar til at objekteigarane er bevist på at alarmanlegget må haldast i god teknisk stand og ha prosedyre for drift. Alarm til brannvernet medfører varsling av 2 (av 4) vaktlag + 1 befal (Totalt 9 mannskap). Vurdering og konklusjon: Antall alarmar pr. år utan gebyr er i samsvar med standardavtale som blir inngått mellom verksemdene og 110-sentralen. Gebyrstørrelsen ligg om lag på same nivå som det mange andre kommunar har. Målsetjinga med gebyret er å få redusert talet på ikkje-naudsynte utrykkingar, slik at ein kan spare kostnader. 3. GEBYR FOR VATN OG AVLØP 2017 Uprenta saksvedlegg: Sjølvkostnotat - kommunale gebyr 2017 Samandrag av saka: Årleg justering av gebyr for vatn og avløp i samband med prinsipp om 100% sjølvkost.

Saksopplysningar: Nye retningslinjer for berekning av sjølvkost for kommunale betalingstenester vart utarbeida våren 2014 og er innarbeida i sjølvkostrekneskapet til Ørsta kommune. Retningslinjene er vurdert som beste praksis. Gebyra bereknast utifrå sjølvkostprinsippet der investering og drift skal vere sjølvfinansierande, og utgifter og inntekter skal salderast ved bruk av og/eller avsetting til bunde driftsfond. Fondsmidlane skal ha ein kontantstraum på 5 år for å sikre tidsriktig bruk av gebyra. Det bør vere eit overordna mål om ei utskiftingstakt på minimum 2 % kvart år og forslag til budsjett er tilpassa dette målet. Aktiviteten er eit minimum for å hindre forfall som ikkje er i samsvar med prinsipp om tidsriktige gebyr. Abonnenten skal som kjent ikkje betale for ei teneste som ikkje er mottatt. Då vil det heller ikkje vere riktig å føre kostnader på neste generasjon. Ørsta kommune har om lag 360 km. vass- og avlaupsleidningar. Føljande installasjonar inngår pr dags dato; 4 vassverk, 12 høgdebasseng, 9 pumpestasjonar vatn, 3 hus for trykkreduksjon vatn, 4 reinseanlegg for kloakk og 19 pumpestasjonar for kloakk. Alt dette er knytt saman med alarmvarsling til kommunens driftskontrollanlegg. Til orientering er tilknytingsgebyr betaling for verdien av eksisterande anlegg. Vassforsyninga for Vikegeila (Ørsta) har i snitt ca. 55% lekkasjevatn. Dei andre vassverka har mykje mindre lekkasjevatn. Dette er gjer Ørsta sårbare for leveringstryggleik og for levering av naudsynt brannvatn. Kloakkleidningane har eit problem med uønska overvatn og lekkasjevatn som tek kapasitet i leidning og gir auke i driftskostnadar på reinseanlegg og pumpestasjonar. For vatn ligg det inne 7,96 årsverk som inkluderer planlegging, driftsoperatørar, anleggsarbeid, fakturering, innmåling og oppdatering av digitalt kartverk, reinhald og del lønn for seksjonsleiar teknisk. For avløp utgjer det 7,39 årsverk. Tidligare har tenesteområdet veg vore belasta med for mykje av dei totalte ressursane på avdelinga. I tillegg er det gjort eit arbeid med å synleggjere alle dei indirekte kostnadene kommunen har for tenesteområdet vatn og avløp. Til dømes IKT, servicekontor, løn og personell, rekneskap med meir. I tråd med råd frå revisor er potensiale frå gebyrområdet no utnytta fullt ut slik at ikkje kommunen subsidierer tenesta. Dette er i samsvar med mål 100% sjølvkost. I modellen er kalkylerenta for 2017 anslege å vere 1,65 %. Lønnsvekst frå 2016 til 2017 er sett til 3,00 %, medan generell prisvekst er sett til 2,50 %. Næringsabonnentar har målarplikt, medan det ikkje er slik plikt for privatabonnentar. Om lag 300 privatabonnentar har vassmålar. Kvart år medfører manglande vassmålaravlesing frå kunden ekstraarbeid for kommunen, med purringar og oppfølging. Andre kommunar har innført gebyr for manglande avlesing. Dette vil medføre at fleire gjer avlesingane innan fristen og sparer kommunen for oppfølging. Rådmannen si vurdering er at eksisterande forskrift gir rom for dette, jmf gebyrforskrift ØK 2007, pkt II 4, siste kulepunkt "tilleggsgebyr"; 11.5 c) 1.ledd, samt 14.3. Vurdering: Hovudutfordringane for område vatn er lekkasje og tap, for avløp er det transport av anna vatn enn kloakk. Begge tenestene er til dels sårbare for svikt som gir uønska kostnader og til dels svekka beredskap for kommunen. Målet er at aktiviteten er på eit nivå som stoggar vidare forfall. For vatn er det anbefalt ein gebyrauke på 1%. For avløp er det ikkje anbefalt auke grunna store fond som må takast ned i samsvar med tidsriktig gebyr (5 år). Tilknytingsgebyr følgjer vanleg pris- og lønsvekst 3%.

Innføring av nytt gebyr for manglande vassmålaravlesing kr 750,- Konklusjon: Innføring av nytt gebyr for manglande vassmålaravlesing kr 750,- Forslag om auke i gebyr vert som følgje av tabell for snittforbruk 165 m³. Alle tal inkludert mva. Vatn 2016 2017 Endring Sum driftsinntekt 14.757.000,- 14.904.570,- 147.570,- Sum driftsutgift 14.376.000,- 14.519.760,- 143.760,- Normalgebyr (årsgebyr) 4.334,- 4.377,- 283,- Abonnementsgebyr (fastledd) 1.685,- 1.702,- 17,- Forbrukesgebyr (kr/m³) 15,91 16,07 0,16 Prosentvis auke frå forrige år 7 1 Tilknytingsgebyr privat og andre 21.018,- 21.543,- 525,- Tilknytingsgebyr næringseigedom 35.010,- 35.885,- 875,- Avløp 2016 2017 Endring Sum driftsinntekt 14.228.000,- 14.228.000,- 0,- Sum driftsutgift 15.888.000,- 15.888.000,- 0,- Normalgebyr (årsgebyr) inkl. mva. 4.450,- 4.450,- 0,- Abonnementsgebyr (fastledd) inkl. 1.491,- 1.491,- 0,- mva. Forbrukesgebyr (kr/m³) inkl. mva. 17,91 17,91 0.- Prosentvis auke frå forrige år 0 0 Tilknytingsgebyr privat og andre 28.022,- 28.723,- 701,- Tilknytingsgebyr næringseigedom 56.051,- 57.452,- 1401,- Prinsipp for sjølvkost vatn og avløp i Ørsta kommune skal vere: 100% sjølvkost - ingen subsidiering av teneste - kommunens meirkostnad ved å produsere disse tenestene skal dekkast fullt ut av gebyr Auke i aktivitet på tenesteområdet - tidsriktig gebyr - betre teneste for den einskilde Ørsta kommune skal vere konkurransedyktig på kommunale gebyr - effektiv teneste Med dette innstiller administrasjon til kommunestyret å fatte vedtak om auke i gebyr i samsvar med denne sak. 4. Gebyr byggesak 2017 Etter plan- og bygningslova 33-1 kan kommunestyret fastsette gebyr for handsaming av søknader, utarbeiding av kart og attestar og for anna arbeid som kommunen er pålagt å utføre etter lov eller forskrift. Gebyret skal ikkje overstige kommunen sine naudsynte kostnader på området. I prinsippet er det meininga at gebyret i størst mogleg grad skal gjenspegle dei faktiske kostnadane som kommunen har i den einskilde sak, sjølv om det ikkje er praktisk mogleg å få eit gebyrregulativ som fullt og heilt er rettvist i alle saker. Det er dei meirkostnader

kommunen har for å levere tenesta, som skal leggast til grunn. Rådmannen har oppfatta det slik at det er eit politisk ynskje å gjere seg nytte av sjølvkostprinsippet i større grad, slik at arbeidsområde som kommunen har høve til å ta seg betalt for i mindre grad skal belaste kommunen sitt ordinære driftsbudsjett. I tillegg er seksjonane pålagt å redusere sine driftskostnader eller auke sine inntekter for komande år. Rådmannen legg til grunn eit politisk ynskje om at den som har behovet for tenesta også skal betale for denne. Dette betyr at gebyret må vere utforma og prisa slik at ulike sakstyper får rett pris basert på kostnader som er direkte knytt til sakshandsaminga. For komande år har vi likevel funne det rett å legge fram forslag om å fjerne gebyr for mangelfull søknad for tiltak utan ansvarsrett. Dette fordi det er i samsvar med praksis i kommunane rundt oss, og fordi gebyret kan føre til auka risiko for at tiltak vert gjennomført utan søknad. Gebyret for politisk handsaming vert samordna med tilsvarande gebyr for plan- og miljøavdelinga. Det er heller ikkje auke i gebyra for større kombinerte bygningar ( pkt. B 2.1 g til j). Dette fordi satsane allereie er høge og fordi det er særs vanskeleg å finne rett pris på slike kompliserte bygg: Rådmannen sitt framlegg for 2017 inneheld ikkje endringar i struktur. Det er gjort justering for alminneleg løns- og prisstigning. Med unntak av gebyr for politisk handsaming av dispensasjon er gebyra auka med 2 % i samsvar med signal frå økonomistaben. Gebyra er avrunda til næraste 100 kr. Gebyr for handsaming av søknad om lokal godkjenning er auka betydeleg. Dette har si årsak i lovendringar i plan- og bygningslova. Vi har ikkje opplysningar frå andre kommunar for å høyre kva tankar dei har om gebyr for 2017. Ørsta kommune sitt gebyrregulativ vert i år lagt fram så tidleg at vi ikkje har tal frå andre kommunar i høve gebyr for 2017. Vi har gjort fylgjande samanlikning basert på dagens gebyrsatsar: Eit bustadhus på 200 m2 BRA har fylgjande gebyr: Hareid: gebyr 2016 kr. 12 800,- Volda: gebyr 2016 kr. 12 900,- Ulstein: gebyr 2016 kr. 12 700,- Ørsta: gebyr 2016 kr. 13 500,-. Gebyr 2017 kr. 13 800,- Eit tilbygg under 50 m2 BRA som ikkje er unnateke søknadsplikt har fylgjande gebyr: Hareid: gebyr 2016 kr. 9500,- Volda: gebyr 2016 kr. 4100,- Ulstein: gebyr 2016 kr. 5800,- Ørsta: gebyr 2016 kr. 4800,-. Gebyr 2017 kr. 4900,- Kostnader som kommunen har høve til ta med som sjølvkost er løn med sosiale utgifter, kontor og utstyr, kostnader knytt til andre einingar sitt arbeid som er naudsynt for å levere tenesta (støttefunksjon) m.m. Lista er ikkje uttømande. Kostnader som ikkje kan takast med er anna arbeid som ikkje kan knytast til det å produsere tenesta. Eininga har og ansvar for handsaming av søknad om utslepp, og ein del tilsynssaker, ulovlegheitsoppfylgjing knytt til forureiningslova og vedtak etter veglova. Det bør kome eit gebyr for handsaming av søknad om utsleppsløyve, og det bør kome eit gebyr som skal dekkje lovpålagt tilsyn med mindre private avløpsanlegg. Vi finn det likevel ikkje rett å ta opp dette spørsmålet no, då det er under arbeid utgreiing om ei felles ordning for forvaltning av mindre avløpsanlegg for fleire kommunar. Basert på ovannemde legg rådmannen fram vedlagde forslag til gebyrregulativ.

5. GEBYR FOR FORVALTNINGSOPPGÅVER - OPPMÅLING 2016 Ørsta kommune sitt kontor for oppmåling har i dag utfordringar i høve til arbeidsmengda. Til no har ein nesten greidd å halde fristen på 16 veker i oppmålingssakene. Dei fleste sakene går raskare, men nokre saker er svært arbeidskrevjande og ein treng min. 16 veker for å få dei gjennomført. Frå 1. desember til 1. april er det rekna vintertid og då tel ikkje fristen, jfr. pkt. 5.13. Årsaka til at arbeidsmengda har vakse, er at arbeid etter mellom anna Matrikkellova er meir tidkrevjande enn slik det var før 2010 etter Delingslova. Ikkje minst har elektronisk registrering av alt i alle saker vorte arbeidskrevjande og nye endringar med elektronisk utsending av post vil krevje enno meir av tida. Nytt oppmålingsutstyr og dataprogramvare har vore til god hjelp, men tidsforbruk pr. sak har vakse siste åra. Gebyr for utføring av forvaltningsoppgåva, oppmålingsforretning, skal om mogeleg dekke sjølvkost. For 2016 vart det gjort endringar for å vere meir tilpassa nabokommunane sine gebyrutrekningar. GEBYRREGULATIV FOR OPPMÅLINGSFORRETNING OG HANDSAMING AV SEKSJONERING FRÅ 1.1.2017 ETTER LOV: 2005-06-17 nr 101 Lov om eigedomsregistrering (Matrikkellova) og 1997-05-23-31 Lov om eierseksjoner. Vedteke i Ørsta kommunestyre den..2017, sak /17 Heimel for å utarbeide gebyrregulativ er gjeve i Lov 2005-06-17 nr 101: Lov om eiendomsregistrering (Matrikkellova) 32, jf. også forskrift 26. juni 2009 nr.864 om eigedomsregistrering (Matrikkelforskrifta) og i lov om eierseksjoner 7, 5. ledd Innhald 1. Føremål 2. Definisjon 3. Heimelsgrunnlag 3.1 Betaling for utlevering og handsaming av opplysningar frå matrikkelen etter matrikkell. 30 3.2 Bakgrunn for gebyra

4 Generelle vilkår 4.1 Betalingsplikt 4.2 Kva regulativ som skal nyttast 4.3 Tidspunkt for betaling 4.4 Endring av gebyrsatsar 4.5 Gebyr til statlege etater 4.6 Timepris 4.7 Klage 5 Gebyrsatsar 5.1 Oppretting av matrikkeleining 5.1.1 Oppretting av grunneigedom og festegrunn 5.1.2 Matrikulering av eksisterande umatrikulert grunn 5.1.3 Oppmåling av uteareal på eigarseksjon 5.1.4 Oppretting av anleggseigedom 5.1.5 Registrering av jordsameige 5.1.6 Oppretting av tilleggsareal som eigen matrikkeleining til eksist. grunneigedom 5.1.7 Oppretting av punktfeste 5.2 Oppretting av matrikkeleining utan fullført oppmålingsforretning 5.2.1 Avbrot i oppmålingsforretning eller matrikulering 5.3 Grensejustering 5.3.1 Grunneigedom, festegrunn og jordsameige 5.3.2 Anleggseigedom 5.4 Arealoverføring 5.4.1 Grunneigedom, festegrunn og jordsameige 5.4.2 Anleggseigedom 5.5 Klarlegging av eksisterande grense der grensa tidligare er koordinatbestemt ved oppmålingsforretning 5.6 Klarlegging av eksisterande grense der grensa ikkje tidligare er koordinatbestemt / eller klarlegging av rettar

5.7. Privat grenseavtale 5.8 Andre oppmålingstekniske arbeid 5.9 Forandringar i grunnlaget for matrikkelføring av saka 5.10 Utferding av matrikkelbrev 5.11 Gebyr for handsaming etter lov om eierseksjonering 5.12 Matrikkelføring der Statens vegvesen gjennomfører oppmålingsforretning 5.13 Nedsett gebyr etter matrikkellova 5.14 Betalingsvilkår 1 Føremål Gebyrregulativet skal: - sikre at kommunen sitt gebyrregulativ er i samsvar med matrikkellova - legge opp til gebyr som fremjar føremåla med lova - gje lettare samanlikningsgrunnlag av kommunale gebyr også i høve KOSTRA-rapportering - gje eit regulativ som er oversikteleg og er enkelt å praktisere - gjere kommunen medveten på sine eigne kostnadar og for om - mogleg dekning av sjølvkost i høve til retningslinjer for utrekning av sjølvkost for kommunale tenester, publikasjon H-2140 utgitt av Kommunal- og regionaldepartementet (KRD). 2 Definisjon Ordet gebyr tyder eigentleg "det som tilkjem ein". Gebyr etter Lov om eiendomsregistrering (matrikkellova): lovheimla pengevederlag for enkeltoppgåver som kommunen utfører som mynde. For andre omgrep sjå matrikkellov og matrikkelforskrift. 3 Heimelsgrunnlag Matrikkellova 30, 32 med tilhøyrande forskrift 16 og 17 heimlar gebyrfastsetting etter matrikkellova. 3.1 Betaling for utlevering og handsaming av opplysningar frå matrikkelen etter matrikkelloven 30 Det vert gjort merksam på at spørsmål om kommunen sitt høve til å levere ut og ta betaling for matrikkelopplysningar vert avgjort av Statens kartverk og er såleis ikkje omfatta av dette gebyrregulativet, jf. matrikkelforskrifta 17.

3.2 Bakgrunn for gebyra I premissane for matrikkellova er det sagt at kommunane skal få dekt sine kostnadar i samband med lova i form av gebyr. Det skal være eitt samla gebyr for oppmålingsforretning og matrikkelføring. For oppgåver utført som mynde, skal det generelt ikkje krevjast meirverdiavgift. Alle oppgåvene spesifisert i matrikkellova sitt kap.5 og 6 er oppgåver utført som mynde, og derfor friteke for meirverdiavgift, jf. Merverdiavgiftslova 5b, første ledd nr 7. 4 Generelle vilkår 4.1 Betalingsplikt Den som får utført tenester etter dette regulativet, skal betale gebyr etter satsar og retningslinjer som går fram av regulativet. Gebyrkravet vert retta mot rekvirent dersom ikkje anna skriftleg er avtalt. Saksgebyr etter matrikkelova skal betalast sjølv om saka ikkje vert fullført, men etter ein redusert gebyrsats. 4.2 Kva regulativ som skal nyttast Gebyr for arbeid etter matrikkellova skal utreknast etter det regulativet som gjeld den dato kommunen mottek ein fullstendig rekvisisjon. 4.3 Tidspunkt for betaling Alle som får utført tenester etter dette regulativet skal betale gebyr. Når kommunen sine arbeid er utført, skal kommunen rekna ut det endelege gebyret og skriva ut rekning. 4.4 Endring av gebyrsatsar Storleiken på gebyrsatsane etter desse reglane skal vurderast kvart år i samband med budsjettarbeidet. Administrasjonen skal utarbeide framlegg til justering av gebyret for politisk handsaming. 4.5 Gebyr til statlege etatar Der kommunen skal krevje inn gebyr til statlege etatar som eks. tinglysingsgebyr og dokumentavgift for saker etter dette regulativ, skal utskriving og innkrevjing av statlege og kommunale gebyr skje samordna. Kostnader som kommunen vert påført i samband med å hente inn relevante opplysningar i samband med oppmålingsforretning, vert fakturert vidare til rekvirenten. 4.6 Timepris Timekostnad i dette regulativ skal dekkje både direkte og indirekte kostnader. Meirverdiavgift skal leggjast til etter gjeldande reglar. 4.7 Klage Enkeltvedtak etter dette regulativet kan påklagast. Fylkesmannen er klageinstans. Klage på gebyrfastsetjing eller søknad om heilt eller delvis fritak for å betale gebyr, medfører ikkje utsetting av betalingsfrist.

Det er ikkje tilgong til å klage på kommunestyret sitt vedtak om gebyrregulativ. Ved klage skal forvaltningslova sitt regelverk følgjast. Klagefristen er 3 veker, Jfr. Matrikkellova 46. 5 Gebyrsatsar Gebyr for arbeid etter matrikkellova (Lova 32, forskriftene 16) vert fastsett som følgjer: Kostnadar som kommunen vert påført i samband med å hente inn relevante opplysningar i samband med oppmålingsforretninga og gebyr og avgifter som kommunen skal krevje inn for statlege etatar som til dømes tinglysingsgebyr og dokumentavgift, vert fakturert vidare til rekvirenten og kjem i tillegg til satsane under. 5.1 Oppretting av matrikkeleining 5.1.1 Oppretting av grunneigedom og festegrunn Areal frå 0-2 000 m2 kr. 15 606.- Areal frå 2 001-20 000 m2 auke pr. påbegynt da. kr. 714.- Areal over 20 000 m2 etter medgått tid. Kr. 627.- pr. time. Minstegebyr kr. 29 127.- 5.1.2 Matrikulering av eksisterande umatrikulert grunn areal frå 0 2000 m² kr 2 672.- areal frå 2001-20 000m² auke pr. påbegynt da. kr 417.- Areal over 20 001m² etter medgått tid, då ikkje under sats for 20 000m² 5.1.3 Oppmåling av uteareal på eigarseksjon Gebyr for oppmåling av uteareal for 1 eigarseksjon kr 6 664.- Auke i gebyr for oppmåling av uteareal utover 1 eigarseksjon, pr seksjon kr 3 332.- 5.1.4 Oppretting av anleggseigedom Gebyr vert fastsett etter medgått tid. Timepris kr 627.- Minstegebyr kr 2 672.- 5.1.5 Registrering av jordsameige Gebyr for registrering av eksisterande jordsameige vert fakturert etter medgått tid. Timepris kr 627.- Minstegebyr kr 2 672.- 5.1.6 Oppretting av tilleggsareal som eigen matrikkeleining som tillegg til eksisterande grunneigedom eller festegrunn.

Gebyr = kr 5 463.- + kr 6,92 per m² 5.1.7 Oppretting av punktfeste. Gebyr for oppretting av matrikkeleining for punktfeste kr 7 803.- Gebyr for oppretting av matrikkeleining der punktfestet er planlagt og koordinatbestemt i jordskiftesak, skal det reknast minstegebyr kr 2 672.- 5.2 Oppretting av matrikkeleining utan fullført oppmålingsforretning Viser til 5.1.1, 5.1.2, 5.1.4 og 5.1.5. I tillegg kan det kome tilleggsgebyr for å utføre oppmålingsforretning 5.2.1 Avbrot i oppmålingsforretning eller matrikulering Gebyr for utført arbeid når saka vert trekt før den er fullført, om den må avvisast, ikkje lar seg matrikkelføre på grunn av endra heimelsforhold eller om saka av andre grunnar ikkje kan fullførast, vert gebyrsatsane sett til 1/3 etter 5.1 og 5.2 5.3 Grensejustering 5.3.1 Grunneigedom, festegrunn og jordsameige Ved gebyr for grensejustering kan arealet for involverte eigedomar justerast med inntil 5 % av eigedomens areal. (maksimalgrensa er sett til 500 m²). Ein eigedom kan imidlertid ikkje avgi areal som i sum overstig 20 % av eigedomens areal før justeringa. For grensejustering til veg- eller jernbaneformål kan andre arealklasser gjelde. Gebyr = kr 5 463.- + kr 6,92 per m² 5.3.2 Anleggseigedom For anleggseigedom kan volumet justerast med inntil 5 % av anleggseigedomens volum, men den maksimale grensa er satt til 1 000 m³ Gebyr vert fastsett etter medgått tid. Timepris kr 627.- Minstegebyr kr 2 672.- 5.4 Arealoverføring 5.4.1 Grunneigedom, festegrunn og jordsameige Ved arealoverføring skal oppmålingsforretning og tinglysing gjennomførast.

Arealoverføring utløyser dokumentavgift. Dette gjeld ikkje arealoverføring til veg- og jernbaneføremål. Når det gjeld dokumentutforming og utveksling av pengeytelse mellom partane, kan kommunen etter forskrift til matrikkellova 15, krevje at partane sjølv handterer dette, eventuelt at partane let seg bistå av eigedomsmeglar, advokat eller liknande. 0-250 m²: kr 13 331.- 251 m² - 500 m²: kr 15 186.- Arealoverføring pr. nytt påbegynt 500m2 medfører ein auke av gebyret på kr 417.- 5.4.2 Anleggseigedom For anleggseigedom kan volum som skal overførast frå ei matrikkeleining til ei anna, ikkje vere registrert på ei tredje matrikkeleining. Volum kan kun overførast til ei matrikkeleining dersom vilkåra for samanslåing er til stades. Matrikkeleininga skal utgjere eit samanhengande volum. Når det gjeld dokumentutforming og utveksling av pengeytelse mellom partane, kan kommunen etter forskrift til matrikkellova 15, krevje at partane sjølv handterer dette, eventuelt at partane let seg bistå av eigedomsmeglar, advokat eller liknande. areal frå 0 250 m3 kr 13 331.- areal frå 251 500 m3 auke pr. påbegynt da. kr 15 186.- volumauke pr. nytt påbegynt 500m3 medfører ein auke av gebyret på kr 417.- 5.5 Klarlegging av eksisterande grense der grensa tidligare er koordinatbestemt ved oppmålingsforretning Talet på punkt Sum i kroner Talet på punkt Sum i kroner 1 1.622 7 6.999 2 2.585 8 7.893 3 3.368 9 8.783 4 4.093 10 9.684 5 5.169 11 10.644 6 6.193 12 11.641 Ein føreset at det finst målebrev/matrikkelbrev over eigedomen med grenser, som er koordinatbestemte med koordinatkvalitet 14 cm eller betre. Dersom grensa er av dårlegare kvalitet må naboane kallast inn og det skal betalast gebyr etter 5.6 5.6 Klarlegging av eksisterande grense der grensa ikkje tidligare er koordinatbestemt.

0-50m grenselengde: kr 5 463,- over 50m grenselengde: kr 5 463,- + kr 94.- per m grenselengde over 50m. Dersom grensesaka ikkje let seg løyse utan at alle grensene må gåast opp, skal det betalast gebyr etter 5.1.1 Gebyr for klarlegging av rettar vert fakturert etter medgått tid. Timepris kr. 627.- Minstegebyr kr. 2 672.- 5.7. Privat grenseavtale Gebyr vert fastsett etter medgått tid. Timepris kr 627.- Minstegebyr kr 2 672.- 5.8 Andre oppmålingstekniske arbeid Gebyr for oppmålingstekniske arbeid som ikkje vert dekt av dei satsane som nemnde ovanfor, skal utreknast etter brukt tid. Timeprisen vert Kr 627.- + mva. Ved markarbeid vert det lagt til bruk av oppmålingsutstyr kr 300.- pr time. Meirverdiavgift skal eventuelt leggast til etter gjeldande reglar. 5.9 Forandringar i grunnlaget for matrikkelføring av saka Gjer rekvirenten under saksgangen endringar i grunnlaget for matrikkelføringa av saka, opprettheld ein likevel gebyret. 5.10 Utferding av matrikkelbrev Matrikkelbrev kr 210,- Endring i maksimalsats vert regulert av Statens kartverk i takt med den årlege kostnadsutviklinga. 5.11Gebyr for handsaming etter lov om eierseksjonering. Gebyr for løyve til seksjonering, dersom det ikkje vert halde synfaring vert sett til kr 2 580,- (3 x rettsgebyret). Gebyr for løyve til seksjonering dersom det må haldast synfaring vert sett til kr 4 300,- (5x rettsgebyret). 5.12 Matrikkelføring der Statens vegvesen er gjennomfører oppmålingsforretning. Matrikkelføring for saker der Statens vegvesen gjennomfører oppmålingsforretning for veggrunn, skal gebyr reknast etter medgått tid, timepris kr 627,- minstegebyr kr 2 672,-

5.13 Nedsett gebyr etter matrikkellova. Etter matrikkelforskrifta 18 skal kommunen gjennomføre oppmålingsforretning og fullføre matrikkelføring innan 16 veker etter rekvisisjonsdato eller etter delingsvedtak er gjort og klagefrist er utgått. Vert denne fristen overskride skal gebyret for oppmålingsforretninga og matrikkelføringa avkortast i samsvar med forskrifta. Denne bestemmelsen skal ikkje nyttast vinterstid, jf. forskrifta 18 tredje ledd. Ørsta kommune definerer vinterstid som tidsrommet frå og med 1.desember til og med 1 april. I denne perioden tel ikkje vekene med i tida på 16 veker for fullføring. 5.14 Betalingsvilkår. Betaling etter vilkår i pkt. 4.1 til 4.7. Gebyrkravet vert retta mot rekvirent dersom ikkje anna skriftleg er avtalt. Gebyr for arbeid etter matrikkellova skal utreknast etter det regulativet som gjeld den dato kommunen mottek ein fullstendig rekvisisjon. Kostnader som kommunen vert påført i samband med å hente inn relevante opplysningar i samband med oppmålingsforretninga og gebyr og avgifter som kommunen skal krevje inn for statlege etatar som til dømes tinglysingsgebyr og dokumentavgift, vert fakturert vidare til rekvirenten og kjem i tillegg til satsane over. Når kommunen sine arbeid er utført, reknar kommunen ut det endelege gebyret og skriv ut rekning. Timekostnad i dette regulativ skal dekkje både direkte og indirekte kostnader. Meirverdiavgift skal ikkje reknast med unnatak for pkt. 5.8, der mva. skal leggast til etter gjeldande reglar. Vurdering og konklusjon: Det vert synt til vurderingane under dei einskilde punkta over. Ørsta, 23.09.2016 Wenche Solheim rådmann Rolf-Magnus Sundgot Seksjonsleiar tekniske tenester